VAN NELLEVOOR KOFFIE EN THEE
VE"~
.Jêmm. m
m
G.
OENSDAG 7 SEPTEMBER 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
I Onderwijs,
Schoolnieuws.
ISTE INTERNATIONALE CHRISTELIJK
ONDERWIJS CONGRES
!en bericht ons:
^\m DOr het 1ste Intern. Christelijk Onderwys-
l-£>\uLreSi -t welk gehouden zal worden van.7
0 October a.s. te. Wuppertal (Elberfeld-
nen) wordt een eere-comité gevormd.
,or Nederland hebben de volgende perso-
zich bereid verklaard in dit Comité zit-
nemen: Z.E. Mr. J. Terpstra, Minister
s K en W.; Z.E. Dr- H. Colijn,
Staat; Z.E. A. W. F. Idenburg,
Ister van Staat; Mr. Dr. J. Schokking, Lid
den Raad van State; Prof. Mr. V H.
fcrs, Oud-Minister van Onderwijs; Dr-
Vlugt, Burgemeester van Amsterdam.
'Olgende leden van de Eerste Kamer:
(Mr. A. Anema; Mr. P. E. Briët; Prof.
A. Diepenhorst.. De volgende leden vr-
weede Kamer: Dr. C. W- Th. Baron v;
tand jzelaar van Dubbeldam; Mejl Mr. C. Frida
j. Schouten; Prof. Dr. J. R. Sloteraaker
.5. Inline; C. Smeenk: J. R. Snoeck Henke-
s- W- Tilanus; 3VIr. J. A. de Wilde: A.
tra. Voorts: Prof. Dr. R. H. Woltjer,
fritter van den Onderwijsraad; Dr. J. O.
der Does, Lid van den Onderwijsraad;
'oloel^. Ligtvoet, Chef der Afd. L.O. Departe-
van Onderwijs, K- en W.; K. Brants,
fdinspecteur van het L.O. in de 4de H. L;
A'ielenga, Hoofdinspecteur van het L. O.
Dewor 2de H j Mede hebben zitting genomen
rmer*lit Eere-Comité de Voorzitters en Secre-
CHT ,sen der - bij het Internationaal Verband
resloten organisaties en verschillende an-,
rologif op het terrein van het Christelijk Onder
vooraanstaande personen. Van slechts
die genoodigden kwam nog geen ant-
fd in.
n.u ole Schoolbesturen van Christelijke Scholen
schil Lager-, Middelbaar- en Voorbereidend
kommer Onderwijs zijn uitgenoodigd lid te
kke Jen van het Congres. Het lidmaatschap
f 3- Tot heden kwamen nog slechts wei-
ed is aanmeldingen bij het Secretariaat in.
in )u het dagelyksch bestuur voor Nederland
.vergist hebben, toen het de verwachting
brak, dat, ook al kon men zelf niet deel-
en aan het Congres, de Besturen het toch
't.pn minste f S zouden steunen?
ten minste f 3 zouden steunen
ht op' za* opnieuw in de eerste helft dezer
alle Schoolbesturen een circulaire
-htio- onden worden met een in teekenbiljet- Het
k reo2661" betreuren zijn, indien uit Neder-
geen krachtige deelneming werd betoond,
r de tijd voor de regeling van reisgelegen-
(2 en logies nog slechts kort is, wordt ten
ste op spoed aangedrongen.
erland (Bylschool, hoofd K.
BHTferts)mej. A. van Gemerden, van Slikker-
als ikweekelinge met akte.
5>55 RIJKSSCHOOLTOEZICHT
S heer J. A. H. Abeleven, sedert 1924.
\ENecteur van het-lager onderwijs in de in-
:tie Goes, zal binnenkort als zoodanig
Men schryft ons:
Zooals reeds bekend is, zal de heer S. Ste
merding, directeur van de Koningin Wilhel-
mina Kweekschool te Rotterdam, het onder
wijs verlaten, of, zooals de term luidt: naar
de rust gaan-
Zou dat mogelijk zijn voor hem, den stoe-
ren werker, wiens motto was:
Werk door en woeker met de uron,
Spaar gaaf noch kracht,
Straks komt de nacht;
De roest verslijt meer dan 't schuren.
Wy kunnen ons den heer Stemerding niet
als rustgenietend rentenier denken, 't Werk
aan de kinderen, 't werk voor de school,
't werk in vereeniging en op sociaal gebied
heeft te zeer de liefde van zyn hart, dan dat
j hij het alles zou kunnen loslaten, zoolang God
hem nog gezondheid en kracht daartoe geeft.
Wy zyn blijde voor hem, dat het ook niet be
hoeft. Gelukkig blijven hem nog vele gelegen
heden tot arbeid over.
Tochwie kan de weemoed peilen van
een - hart als 't zijne, zoo verknocht aan zijn
werk, nu er een einde komt aan een arbeid,
die eiken morgen inspireerde tot nieuwe onge
dachte dingen, die mogelijkheden bood als
geen andere arbeid aan dezen opvoeder bieden
kon? Wij trachten het ons in te denken,
maar de realiteit ervan te doorvoelen kunnen
wij niet. Daarom bidden wy hem kracht toe,
inzonderheid in deze dagen-
De heer Stemerding is geer. 'onbekende in
ons land. Integendeel. Hij moet gerekend
worden onder de grooten op onderwijsgebied.
Zyn woord had gezag; daarop kon men zich
beroepen. Hy was geen papieren paedagoog.
't Was in hem leven en waarheid. De waar
dige houding, de stille kracht die van hem
uitging, zyn rustige blik en stem gaven hem
een overwicht over de leerlingen, zooals maar
weinigen bezitten. Zyn scherp verstand en
critische blik deden hem snel begrijpen en
overzien elke moeilijke omstandigheid.
Doch waarom te probeeren de ryke gaven,
waarmede God hem siert, uit te stallen. Wij
kennen hem immers en weten, dat hij is de
geboren leider, de echte onderwijzer, de
trouwe vriend, de scherpe criticus, de man
met schrijverstalenten, de boeiende verteller
en vooral, of liever, vóór alles de Christen.
Moge God hem nog lang sparen voor het
vele werk dat hem overblijft.
EXAMENS
EXAMENS TUINBOUWKUNDE
WAGENINGEN. Gesl.: de heeren: J. Oude-
slutjs, Stavenisse; J. PUnacker, Oudwoude; J.
H RUger, Aalst; H. Smeding. Wartena: P.
Stigter, Rijswijk (Z.-H.); W. Swier Groote
broek; A. J. Velers, Saasveld; A. S. J. M. Ver
hoeven. Berllcum (N.-B.); S. B. de Vries. Wer-
vershoof; B. A. Weustlnk. Ootmarsum: H. J. S
Wienk. Bunnik. Afgewezen 1. teruggetrokken
1 candidaat. .Deze examens zijn afgeloopen.
EXAMENS POLITIE
DEN HAAG. (Pol.-dipl. Alg. Ned. Pol.-bond).
Geëx, 158 cand. cand., afgew. 94. Het diploma
met aahteekenin-g verwierven: K. Boltjes J.
Boonstra. A. L. dé Boer. J. Bos, W. Barneveld
W. D. Benschop, H. Brink. W. de Boer en H.
P. Belnlema, allen te Hilversum; J. W. CleiJne
F. L. Aarts. W. A. van Kessel J. J. Th Arnts
J L. Wou terse, allen te Eindhoven; A. Ouwe
jan en H. A. L. Linthorst, belden Apeldoorn;
K. Schram. H. de Bruin. J. de Vries, G. Ntj-
land, M. Zomers allen Leeuwarden; D. v. Bart
en G. G. van Baaijen beiden Utrecht; J. Lenos
en A. Zeepkat. te Makkinga» D. Kluinstra en
J. W. Hendriks, te Sneek. J. A. G. Brouwer
en R. AI. Geerlnk te Ehschedé; K- Bergsma,
Dronrljp; J- K. Harlot Hontenisse; T. Bakker,
Hattum, M. AI. Balémans, Heerlen; A. Bram-
kamp; H. Grounewegen en G. Rosman te
Schiedam; P. J. van Alfen. Dordrecht; W. W.
Schoone. Oosterhout; AI. J. Bon. Lelden; A.
Postma. Wanneperveen; J. den Bakker. Nleuw-
Helvoct; W. Baas. Veenhuizen; D. van Barne
veld. Voorschoten; J. A. van Balkum Escharen;
J. van Slooten, Giekerk; W. Gunnlnk, Meppel;
J. Ph. Zwart. JKromipenle: L. J. van Bergen.
Amsterdam; J. A. AI. van Alebeek, 's-Hertogen-
bosch; J. G. Hulsmejjer, Glanerbrug; AI. Al
berts, Groningen; L. den Boer; Amersfoort; J.
de Goede. Joure; A. ten Klooster Zwartsluis;
Al. Alof3, Groesbeek; H. Lang'nout, Warga; H.
A. AI. Alink. Den Haag; F. Bosten. B. dè Graai;
W. J. Koekelhorn, allen te Kerltrade;
R. Boeve, Bergen óp Zoom; AI. Mentjou, Huizen;
T. Baron. Nleuwolda en P. Th. van Gurp Nieuw
Vosmeer.
EXAMENS VRIJE EN ORDE-OEFENINGEN
De examens ter verkrijging van een akte van
bekwaamheid in de vrije en orde-oefeningen
der gymnastiek zullen gehouden worden te
Utrecht in het Gymnastieklokaal van de Cort
van der Lindenschool aan de Laan van Char-
traise 72. lio-.-k Thorb.--oU.'-lnan. op 7. 8. 9, 12,
13, 14, 15 16, 19, 20, 21, 22. 23, 26, 27; 28; 29;
30 September en 3, 4, 5, 6 en 7 October a.s. to
beginnen des voormiddaga 9 uur.
EXAMENS SPRAAKLEERAAR (ES)
AMSTERDAM. Gesl. de dames: A. G. M. van
Velzen Camphuis, geboren te Haarlem; S. R.
Hijman, geboren te Zwolle en A. G. H. van der
Mc-U, geboren te Rheden.
Met 3 candldaten wordt voor bepaalde onder-
deelen van het examen over 6 maanden het
onderzoek voortgezet.
Kunst en Letteren.
KLAVARSCRIBO
Hef is bijna, een jaar geleden, dat wij voor
liet eerst kennismaakten en daarin onze
lezers lilefen. deelen van het' (nieuwe
notensdhrift Rlavarscriibo, dat een welbe
kend ingezetene van Slikkerveer heeft ont
worpen.
Men zal zioh herinneren, dat ddt 6chrift
ook met een, aan elk klavier gekoppeld in
strument, kan worden „getypt", zoodat een
componist zijn fantasieën daarin onmiddel
lijk zou kunnen registreeren, doch dat de
uitvinder die mogelijkheid slechte van se
cundair belang beschouwt en den nadruk
legt op de beteekenis van zijn nieuwe noten
schrift om de actieve muziekbeoefening te
vergemakkelijken en meer dan tot dusver
gemeengoed te maken.
Het door het Klavarecribo-syeteem eterk
vereenvoudigde notenschrift, is van de ver
langde aanslagen op het klavier van piano
en orgel eigenlijk een reproductie.
Alile verhoogings- of veplagingsteekens,
kruisen en molden, vervallen dus, en men
heeft niets meer met den theoretisöhen
rompslomp van toonsoorten enz., nooddg,
om behoorlijk van het blad te leeren speden
De N.V. Klavarscribo te Slikkerveer heeft
in het jaar nadat het bestaan van het nieu
we notenschrift bekend is gemaakt, niet
stilgezeten.
Dit bleek ons reeds door de lezing van
verdedigingen in muziektijdschriften tegen
aanvallen op deze merkwaardige vinding.
Thans zendt zij ons enkele uitgaven, die
toornen, dat het haai' ernst is met baar po
gingen om jhet nieuwe muziekschrift bij
het muziekonderwijs ingang te doen vinden
Een aardig, gratis bij haar verkrijgbaar
propaganda-foidertje is getiteld: „Hoe
Jantje Pietje leerde spelen". Daarin wordt
in beeld en rijm een goede indruk gegeven
van den eenvoud van het Klavarscribo.
Een ander gesohriftje, zeer bescheiden
van omvang, heet „Theoretische Handlei
ding voor de muziekstudie voor alle instru
menten en zang, aan de hand van Klavar
scribo, het nieuwe muziekschrift", bewerkt
door Anton Visser, gedipl. muziekleeraar.
In weinig woorden wordt hierin de kern van
het Kiavarsoribo uiteengezet en met een
enkel, maar veelzeggend vergelijkend noten
voorbeeldje toegelicht.
Een derde uitgave bestaat in een carton
met draaiende sohijf, eveneens een vinding
van den Kla vo.recrLbo-ontwerper, waarmee
mén gemakkelijk kan aantoonen, dat het i
huidige muziekschrift geenszins steunen I
kan op theoretische correctheid, wat trou-
wens ieder bekend is, die „wat aan muziek
gedaan" heeft. De bedoeling is natuurlijk
om aanschouwelijk te demonstreeren, dat
men zich wiet aan het huidige, vrij moeilijk
te lozen muziekschrift kan vastklampen
om redenen van toontheorie. Doch deze
schijf i6 bovendien een heel geschikt onder
wijsmiddel voor meergevorderden, omdat
zé den leerling zonder veel gereken en an
der hoofdbreken een inzicht geeft in de
„stemming van Pythagoras", de „gelijkzwe-
vend-e stemming van Bach" enz. Van deze
6Chijf zijn dan ook groote exemplaren, ver
vaardigd van celluloid, voor onderwijsdoel
einden, verkrijgbaar.
Tenslotte ontvingen wij nog een prospec
tus waarin d'e N.V. Klavarscribo een half-
jaarlijkechen (6ohriftelijken) cursus aan
kondigt voor het leeren bespelen van piano
of ongel door middel van het nieuwe muziek
schrift.
Het lijkt, ons, die van het Klavarscribo
wat nauwkeuriger kennis hebben genomen,
niet te veel gezegd als den gemiddelden
leerling in een half jaar „vlot van het blad
spelen" wordt beloofd.
Het bezwaar, dat men na den Klavar-
6cribo-cursus vreemd tegenover het oude
muziekschrift zou staan, wordt door den
samensteller van het prospectus ondervan-'
gen door de o.i. niet onjuiste opmerking,
dat men dan nietp verloren zou hebben
maar wefl gewonnen, ml. reeds de vaardig
heid tot spelen.
SIR GILBERT PARKER, f
Sir Gilbert Parker, schrijver van talrijke
historische romans, is op 6S-jarigen leeftijd
té Londen overleden.
UIT HET SOCIALE LEVEN
Men schrijft ons:
De afdeeling Amersfoort van den Alg.
Ned. Chr. Ambtenaarsbond kwam in spoed
vergadering bijeen, naar aanleiding van een
mededeeling van den Minister van Justitie,
dat de ambtenaren van de Rijksopvoedings
gestichten per 1 Jan. 1933 zullen worden
ontslagen en zoo mogelijk in een lageren
rang zullen worden geplaatst. Zij die met
wachtgeld den dienst willen verlaten, moeten
daarvan binnen eenige dagen bericht gev
De vergadering, die werd bijgewoond door
het Hoofdbestuurslid, den heer L. H. Kur-
pershoek. van den Haag, nam eenige be
sluiten om te trachten wijziging te verkrij
gen in het besluit van den Minister en met
nadruk te doen uitkomen, dat het personeel
in de verrassing door de circulaire te weeg
gebracht, niet in staat is binnen eenige da
gen een beslissing te nemen.
Uitstel en reëel overleg te doen krijgen is
het doel der maatregelen die de heer Kur
pershoek op zich nam, zulks in samenwer
king met de ambt. der gestichten Avereest
en Doetinchem, die eenzelfde mededeeling
ontvingen.
Het personeel der gestichten is geschokt
door de wijze, waarop blijkbaar reeds nu
uitvoering wordt gegeven aan het rapport
Weiter, waarover de regeering nog geen
meening heeft uitgesproken.
STAKING BIJ DE RIJKSWERKVER
SCHAFFING AAN DE SCHIPBEEK.
Naar wij vernemen hebben verschillende
arbeiders bij de Rijkswerkverschaffing aa:
Schipbeek den arbeid neergelegd. Het betreft
hier tewerkgestelden uit de gemeenten Apel
doorn, Wychen, Westervoort, Duiven, Zutfen,
Arnhem, Deventer, Wageningen en Lochem, in
totaal 250 personen. Het overgroote deel der
tewerkgestelden is aan het werk gebleven,
Vermoedelijk zal de Minister van Binnen-
landsche Zaken de stakers voor onbepaaiden
tyd .uitsluiten.
NIEUWE AFDEELING.
Door de Nederlandsehe Christelijke Bond
van Personeel in Publieken Dienst is dezer
dagen te Nijverdal een correspondentschap
opgericht.
ECONOMIE EN FINANCIEN
NIEUWE LEENING SNEEK
Uiig. van f 100.000 5 pCt obli
gaties tegen 99 pCt.
Kingsma's Bank N. V. bericht, dat zde in-
schrovlug openstelt op f 100.000 5 pCt. obliga-
ix„ Sneek ln stukken
>en leening groot
99 pCt, deel uitmakende
f 200.000. De leening is aflosbaar in 26 jaai-
lüksche termünen, aanvangende 1 October 1933.
BANK VOOR NED. GEMEENTEN
Naar wij vernemen is op de 5% leening
Bank voor Ned. Gemeenten, groot twee
mïllioen gulden, voor een dusdanig bedrag
ingeschreven, dat de toewijzing slechts
zeer gering kan zijn.
P/o PCT. LEENING ALMELO
gemeente- Almelo ln stukken
f 1000 en f 500 nom. te hunne kantore te Am-
Den Haag openstellen op Maandag
geschieden op Maandag 19 September 1932.
De leening dient tot consolidatie van vlot
tende schuld, welke o m. gemaakt werd ten be
laste van den gewonen dienst zijn gebracht.
De leening wordt in haar geheel a pari aflos
baar gesteld op 1 September 1938. Vervroegdo
aflossing is niet toegestaan.
Met inbegrip van bovengenoemde leening van
f 1.150.000. heeft de gem. Almelo een schuld
van f 13.657.060. waarvan o.m. Is aangegaan
voor productieve doeleinden In totaal f 9.304 122
In welk bedrag Is begrepen voor gasbedrijf,
ülectr.-bedröf. abattoir en badhuis f 1.454.6S6 en
se van annuïteit aange-
ronlngbouw.
f4.272.004
De rekeningen der gemeente sloten steed3
■deellg saldo. Het batige saldo o
KON. HOLL. LLOYD
Het te Amst
an de Kon. Holl. Llovd
Jctober weer In den dienst naar Zuid-Amerlka
De linancieele positie is gunstig
Aan het jaarverslag over 1931 der Aardappel
meelfabriek Westerwolde wordt ontleend, dat.
Inclusief de voor rekening van de N.V. W. A.
Scholtens' fabrieken verwerkte aardappelen.
447.402 H.L. aardappelen werden verwerkt. De
meelprüs bedroeg aan het einde van het boek
jaar f 8. De financleele toestand der fabriek is
gunstig. Op de stlchttngskosten der gebouwen
die f 621.000 bedroegen, ls nu f 508.559 afge
schreven. zoodat deze voor slechts f 113.140 op
balai
kom
f113.145; de
dubieuse debiteuren
Na aftrek
per H L. van 400 gr. gedaan
de totale uitkeerlng per H.L. van 400 gr. be
draagt 55 ets.
ALG. NORIT MIJ.
Kapitaalsreductie door terugbe
taling van 1150 per aandeeL
Het bestuur der N.V Algemeene Norit Maat-
schapptf roept een buitengewone vergadering
van aandeelhouders bijeen, teneinde te beslis
sen over een voorstel tot wijziging der statu-
,v®?Bens hetwelk het uitstaande kapitaal
met l/o zou worden gereduceerd. Déze reductie
zou plaats hebben door de terugbetaling van
rioO, per aandeel van op het oogenbllk f750
nominaal. Door deze statutenwijziging zal het
bestuur van de Norit in staat worden gesteld,
aan eon reeds bü vorige gelegenheden te ken
nen gegeven voornemen uitvoering te geven.
EEN MAGISTRAAL WERK
3.15 Si
ï.10 2' Der Zauberberg, ronman von
P7 li Thomas Mann, 46 bis 55. Auf-
ï*l j*; lage der Dtmndiruckausgabe von
3*33 1926. S. Fischer Verlag Berlin.
?!O8 li
1.42 21
e voordradhten van den assistent dr.
■frowski hebben zioh den laatsten tijd
- o rfht op hypnotisme, somnambulisme, te-
^fchie enz. Ook hier blijkt onbevredighedd,
it naar iets anders, dat niet komen wil.
leer een ndeuiwe patiënte, een Deensoh
sje, bewijst een goed medium te zijn,
g Ik er een verlangen om met haar te ex-
III (Slot)
door de ziekemgemeenson ap.
(embrini doet een beroep op Hans' iiu-
liteit; otm aan de séanoes niet mede te
ken, de jonge ingenieur 6chijait er eeret
1S niet mee van doen te willen hebben,
wanneer allen hem tenslotte zulke
^00ïderbaarlijke verhalen doen over wat er
Hort en vertellen, dat spoedig ook over-
-nen zullen worden opgeroepen, wil
Horp ook hier het zijne van hebben. Hij
*|oekt, om zijn neef Joachim Ziemszen
;e laten komen, maar wanneer diit ten-
uien van mo-eitevioil arbeiden ge-
zijn doode neef voor zijn oogen in
n Hamer vensohijnt, huivert hij terug, ver-
irt hij ruw de séance en loopt weg.
,nan komt er een periode in het eanato-
imistji van groote opgewondenheid, van op-
Kralgendheidi, lichtgeraaktheid, waarin
duidiiikzinnige, onredelijke dingen gebeuren,
ui ln welke niemand zich schijnt te klui
verzetten, zooal6 het waanzinnig op-
:n oen van een jong-emaai wegens het krij-
0). van te koude thee, het woedende ge-
>or at tus6chen een Jood en een Jodenhater,
omj bel eeddgingsaffaire. waarvan men een
17.51zaak maakt, tusschen een groep Polen,
van iet niet of hier de waanzinnigheid van
Europa kort voor den grooten oorlog
elkedt uitgebeeld? Hoogst pijnlijk en on-
alig is diit alles en toch wordt ieder eriD
gesleept, zelfs Naphta en Settembrini.
i heider gezondheidstoestand gaat
Naphta verdraagt dit met een
pende opgeruimdheid: „de materie is
sleolit. materiaal voor den geest om
in te verwerkelijken". De menschheid
ils een zdeke, die van verandering van
ing heiü verwacht. De wensch naar oor
overal in het verre land beneden, duidt
rop.
an komt de ramp van de Titanic, die
een Mene tekel is en „atavistisch, maar
traohtig verkwikkend" werkt. Doch ook
6 ellende brengt geen inkeer. De anti-
|e tusschen Naphta en Settembrini loopt
fe uit'op een duel. Hans Castorp begrijpt
niet: hoe is het mogelijk, dat geestelijke
jd tenslotte alleen bevredigend door het
amelijke kan worden uitgevochten!
hneer het duel plaats grijpt, waarvan
is met de secondanten de bedroefde ge-
te ie. zijn zij niet meer dezelfde vijandig
temde mensohen die zij waren tijdens
6Clierpen woordentwist. Maar de „eer"
pogt niet, dat de strijd wordt afgelast,
tembrini die eerst mag schieten, richt
feijn smart, dot het zoover is gekomen,
wapen in de lucht. Naphta, de fanati-
.L 6chiet ook niet op don ander, maar op
P^Hzelf; het maakt Settembrini en Castorp
let^ht6 ellendiger.
^even jaar is Hans nu hierboven, het is
rra1 symbolische aanduiding, dat zijn „her-
fHische opsluiting" vervuld ie. Intusechen
ve0j veranderd. Zoo i6 een jonge ver-
^Jjegde, de knaap Tèddy, thans geen knaap
'olg) ]j stond in ons nummer van gisteren,
Hans ie zijn vroeger bestaan en het vlak
ke land, geheel afgestorven, de dood van
enkele zijner ooms beroert ham bijna niet
Zijn sigaren betrekt hij nu ook van hier
boven, zij dienen hem ook als tijdsaaruwij-
zer, want zijn horloge is 6tuk en heeft hij
niet meer laten herstellen. Ongemerkt gaat
de zevende verjaardag vain zijn komst hier
vooibij. Zal hij dan voor immer van het
vertrouwde, goede mensohenleven ver
vreemd blijven en hier in deze onwerke
lijke wereld ondergaan?
Er is nog iets, dieper dan verstand, die
per dan gevoel, dat hem redden kan: het
instinct, de verre wereld waaruit het lied
van den lindeboom stamt. Het feit, dat de
krachten dezer wereld in hem oproept is
ontzettend: dë groote donderslag van Aug.
1914, en toch nu de betoovering erdoor ge
broken wordt hebben wij het gevoel, dal
Hans' ontwaking niet te duur wordt be
taald: zelfs zijn el-lende in den oorlog i6
beter dan lahger verblijf in-dit aan het
léven onttrokken bestaan.
De donderslag doet den tooverberg sprin
gen. De tot zichzelf gekomen Hans neemt
afscheid van dep humanist Settembrini en
6tort met andere bewoners van de inrich
ting vijfduizepd voet omlaag in de verwar
ring van het vlakke land. Het bloed heeft
geroepen en zijn stem was niet te weer
staan.
Het laatst zien wij hem in een stormloop
aan het front, onder het gehuil der projec
tielen en hét gefluit dor kogels, door slijk
en over lijken, in regen en opspuitende
aardklonten. Hij zingt els zonder bewust
zijn het lied dat dieper zetelt dan het be
wuste leven:
En zoo, in het rumoer, den regen, de
schemering, verliezen wij hem uit het ge
zicht.
Niet om hem 16 zijn geschiedenis verteld,
doch om de geschiedenis zelf. Of hij dan
ook levend uit deze hel zal wederkeeren
interesseert niet. Aldus neemt de schrijver
afscheid van berm:
„Abenteuer im Fleische und Geist, die
deine Einfachheit steigerten, lieszen dich
dm Geist überleben. wa6 du im Fleische
wohl kaum überleben 6ollst. Augen-
Mickekamen, wo dia' au6 Tod und Kör-
perunzucht ahnungsvoll und regierungs-
weise ein Traum von Liebe erwudhe.
Wird auch aus diesem Weltfest des To-
des, auch aus der sohlammen Fieber-
hiTinst, die rings den regneriechen
Abendhimmel entzündet, eiwmal die
Liebe steigen?"
(Avonturen in vleesch en geest, die je
eenvoudigheid ovérstègen, lieten je in
den geest overleven, wat je in het
vleesch wel nauwelijks overleven zult.
Er kwamen oogenblikken, toen uit dood
en lichaamsontuchtigheid zinnend-be
grijpend een droom van liefde voor je
ontbloeide. Zal ook uit dit wereldfeest
van den dood, ook uit deze venschrikke
Jijiko koortsbronst, die rondom den regen
a éhtigen avondhemel i(n vlam zet, eens
de liefde verrijzen?)
Dezen machtigen roman, die er veel toe
bijdroeg dat den auteur de Nobelprijs werd
verleend, noemde ik het boek van het licha
melijke. De personen zijn ziek, en bij een
zieke pverbeersebt het lichaam (Settem
brini, p. 134). „Ziekte maakt den mcnsch
veel lichamelijker, zij maakt hem geheel
•lichaam" (p. 237). Maar wonderlijk, terwijl
de dood sterker in het lichaam heerecht,
wordt de schoonheid ervan soms grooter,
zooals het schoone verkleuren der bladeren
in den herfst tcdi eigenlijk het vergaan
béteekent. Zoo spreekt Dr Krokoweki van
een paddenstoel, waarvan de vorm aan d«
liefde, de reuk echter aan den dood herin
nert (478). Deze „tixiver"-wereld van ziekte
en verderf een zieke is niet een gezond
mensch met kwalen, maar een gansch an
der wezen (588) trekt den armen Hans
Castorp geheel binnen haar decadente sfeer,
zij is gepersonifieerd in Clawdda Chauchat
en verdraagt zich, gelijk deze vrouw aan
toont, best met de panische levensgenietirg
(Peeperkcxrn), doch minder met het huma
nistische levensideaal (Settembrini).
Hajis beweert ook (781), dat door deze
wereld heen de geniale weg naar het leven
en de menschenl'iefde voert, de andere weg
ten leven is de gewone, onmiddellijke en
„fatsoenlijke". En er is iets van waar, maar
toch dreigde hij op dien weg- verloren te
gaan! De dialectiek van Naphta en Settem
brini hefl-pen hier zélfs niet, hoe mensche-
lijk deze laatste leider ook is; slechts de
diepste levensdrift redt, doch zij redt slechts
tot feilen levensstrijd, niet tot het leven zelf
Daartoe is iets anders noodig, en hiermede
komen wij aan het groote tekort dat "dit
geniale werk heeft: van het waarachtige,
herboren leven in Christus Jezus kenit het
noets, en daarom moet het eindigen met het
vraagteetken, dat niet aileen ons, maar ell
ander lezer ook, teleurstelt na deze gewel
dige prediking. In de Buddenbrooke was er
tenminste nog een einde dat uitzicht bood,
h'ier rest slechts de twijfel, vooral nu wij,
weer zooveel jaren achter den grooten oor
log staande, zien, wat deze heeft gebaard:
niet den nieuwen droom van liefde! Uit het
kwade komt vaak het goede voort, uit
Hans Castoips leven, dat zoo nauw met die
wereld van dood en ziekte verhonden was
en er zich zóó sterk mee vertrouwd maakt,
bloeit die wonderlijke liefdesdroom op, maar
hoe geniaal overigens het vergelij'kings-
beeld met het wereldleven is in dezen ro
man, ik betwijfel, of deze vergelijking ooit
zóó zal uitkomen. Meer dan een droom,
de werkelijkheid der Liefde, is in Christus,
die den dood en het verderf overwon, die
ook is ingedaald in die wereld van dood en
ziekte, doch niet omdat Hij er verwant
schap voor gevoelde, maar om daarin hef
leven en de liefde te bevechten.
En omdat Jezus 'hier ontbreekt, mist toch
deze aangrijpende prediking van Thomas
Mann kracht Echter blijft het de moeite
waard haar te beluisteren. Terugkeer uit de
liefdeloosheid van 't egoïstische, louter licha
melijke leven voor ziohzeflf en voor de aar
de, naar het goede .gewone" bestaan dat in
zijn diepste drift bewijst reedö een doel
buiten en boven het kleine zelf te hebben,
terugkeer ook van de filosofie over het le
ven tot het eenvoudige leven zelf, ziedaar
deze prediking benaderd. Maar zij omvat
veel meer, het moge blijken uit geduldige,
aandachtige lezing.
oplosesrs ge
publlceerd
Voor alle
vraagstukken geldt] WIT BEGINT
Oplossing no. 497
Auteur: B. SPRINGER
Wit:
Zwart:
1.
40—34?
24—29
2.
33—24
22X33
S.
31X22 A B
19X30
4.
39X19
30X50
A.
3.
38X29
27X88
4.
47X33
19X30
5.
35X24
14—20
6.
25X14
10—30
7.
34X25
23X43
8.
49X38
21—27
9.
31X22
17X50!
B.
39X28
19X50
Correcte
oplossingen
werden ingezonden
door: F. Tinga, Scheveningen; H. Weemhoff,
DE REGENVAL VAN ZATERDAG
Volgens mededeeling van het Kon. Ned.
Met Instituut is op 3 September te De Bilt
tussohen 5 en 20 uur 42,8 m.m. regen geval
len. In het etmaal dat den vierden des mor
gens eindigt, was de hoeveelheid 40,1 m.m.
hetgeen sinds IS49 de op een na grootste
dagsom in September is geweest Te Gouda
en Rotterdam werden nog grootere etmaal
sommen waargenomen, te Gouda tot Zon
dagmorgen 41,0 m.m., te Rotterdam tot Za
terdagavond 45,8 m.m. Op 21 September
1892 werd te De Bilt een grootere dagsom
n.l. 43,7 m.m. waargenomen en in het daar
op volgend etmaal nog 23,2 m.m. Toen wer
den op 21 en 22 September resp. 32,1 en 63,7
num. te Scheveningen en 50,0 en 20,0 m.m.
te Gouda afgetapt
DAMRUBRIEK
Redacteur: W. HOEKSTRA, Tulpeboometraat 8, Den Haag.
Alle inzendingen betreffende deze rubriek te zenden aan bovenstaand adres.
i 8 dagen Ingewacht
Hoogeveen; A. van Dommelen, W. Voogi,
Jac. Loeve, Rotterdam; L. Beekhuizen, F.
Janson, D. den Hertog; J. G. van Eik, D. S.
Rotteveel, allen Den Haag; A. van Wijngaar
den Jr., Giessendam; H. de Weever, Voor
schoten.
CORRESPONDENTIE
A. v. D. Bericht juiste adres voor toezending
diagrammen. S.v.p. geen opdrachten meer.
H. W. te H. Oplossing zenden van party-
stand s.v.p.
UIT ONZEN LEZERSKRING
Vraagstuk no. 498
Auteur: A. VAN DOMMELEN, Rotterdam
12 3 4 5
Vraagstuk no. 499
Auteur: A. VAN DOMMELEN, Rotterdam
*46 47 ÏS 49 50
Zwart: 10, 12, 13, 16, 18, 20, 21, 24—26, 30, 35
Wit: 23, 27, 29, 31—33, 37, 39, 41—43, 45
Vraagstuk no. 50Q
Auteur: W. VOOGT, Rotterdam
VOOR BEGINNERS
Wit:
Zwart:
1.
43—38
17X26
2.
44—40
35X44
3.
32—27
24X35
4.
34—30
35X24
5.
37—31
26X37
6.
27—22
18X27
7.
2823
19X28
8.
33X42
44X33
9.
38X7 wint.
46 47 48 49 50
Zwart: 12, 16—19, 23, 24, 28, 29, 36, 40
Wit: 25, 27, 31, 32, 35, 37, 3S, 42, 44, 47, 'S
Deze eenvoudige kootsing-zet, van onzen
lezer W. Voogt, is geschikt voor de beginnen
de spelers onder onze lezers. Speel dus de op
lossing eens na.
Tot slot een aardige openings-variant van
den Franschen speler ABEL VERSE. Zet alle
schijven in aanvang-stand en speel de volgende
zetten:
Wit: Zwart:
1. 32-28 1721
2. 37—32 12—17
3. 31—26 7—12
4. 41—37 19—24
5-. 46—41 i7
6. 3429 18—22
7. 4034 12—18?
LvJ SB
g» A
iQBngQgp
i
8. 2823 7 of 8 naar 12
9. 23—19 14X23
10. 31—27 22 X31
11. 86X27 21X82
12. 37X80
Een variant welke kan voorkomen tegen
spelers die een voorliefde hebben voor de
z.gji. „partie Bonnard".
Vraag en Antwoord.
rcrgeaeld gaan
irking koiuci
2004. Mcj. G. J. v. t© R. Het verschUnsei dat
zich voordoet by Uw struikrooa, ie de zookod.
meeidauy. Een middel hiertegen is bespuiten
met zeepsplritus en saJIcyizuur. Verhouding. 1
L. water. 20 gram (1 eetlepel) groene zeep; 10
gram (lVaeetiepel) spiritus en l gram salicyl.
Geef uw clivia In het a.s. voorjaar eens voor
zichtig nieuwe aarde. WaarschUnlUk zult TJ de
jrstó Jaren wel geen bloem hebben. Ja. dit al-
s is inderdaad nog het get-olg van de mütspint
2005. J. B. te S. Om Uw regenjas waterdicht te
aken. doet U als volgt: U haalt bU den dro
gist of in de apotheek v|jf procents azonzure
aluinaarde (acetas alumlnlcus) laat de Jus daar
c.a. 12 uur in liggen en hanK ze dan te drogen.
2006. L. M. V. te M. Een heel geschikt werk.
waarin U de geschiedenis der laatste 5o jaar
behandeld vindt. Is: Algemeene Geschiedenis
Smit en Sneller, deel II.
iggen wanneer men niet langer wenscht to
in. De hier bedoelde kostbaas ls dus zeker
n recht (wetteiykj wanneer h(J schad.-ver-
goedlng elscht in den vorm van een maand
kostgeld.
2 Wü weten niet precies of wjj Uw vraag
goed begrepen hebben, doch In het algemeen ia
too. dat door d© erfgenamen do borg.tel-
n overgenomen worden, zoodat de eerste
daardoor borg geworden zijn. mot alle aanspra
kelijkheid die daaruit voortvloeit.
2008- D- M- w. Secretaris van den N«d
Chr. Droglstenbond Is: A. de Jager. Mar v <L
Weterlngstr. 67. Utrecht. Adres 2c secr. is:" jl
Bronkhorst, Wolpharetebocht 78. Rotter^m.
