2 MAANDAG 22 AUGUSTUS 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
NS
het
•hen
sta-
hok
lan
den!
HET OUDE EN HET NIEUWE
BERLIJN
(Vain onzen Duiitedhen correspondent)
Ruim een eeuw geleden ondernam een
sedertdien beroemd geworden dichter een
wandeling Unter den Linden. Hij schreef
over deae promenade in een brief het vol
gende: „Kijk nn eens naar links en naar
rechts! Dat is de groote Friedrichstrasse.
Wanneer men die in zich opneemt, dan
kan men de gedachte der oneindigheid ver
wezenlijken. Laten we hier echter niet al
te lang blijven 6taan! Men loopt er een ver
koudheid op. Een fatale wind waait tu&-
edlien het Halilische en Oranieniburger Tor.
Aan den linkerkant lokt ons weer iets
goeds
Het was niemand minder dan Hein rich
Heine, die met dat lokkende links de oude
Kranzler-Konditorei Unter den Linden be
doelde en het merkwaardige is, dat van de
vele geneugten uit den Biedermeier-tijd,
welke door hem in zijn Berlijn6Che brieven
voor latere geslachten werden vastgelegd,
alleen nog maar deze van ouds beroemde
Kranzler-Ecke is overgebleven. „Ich be-
merke ganz gehorsamet" zoo schreef tij
dens Frederik den Groote een in Berlijn
werkzame hoofdcommissaris van politie,
Eberhardt genaamd, ,<dat het huis Unter
den Linden 25 door Zijne Majesteit den
Koning werd gebouwd, zoodat voor veran
dering Zijn speciaal verlof«vereischt wordt"
De toenmalige eigenaar, een kleermaker,
verkocht het enkele jaren- voor den dood
van Frederik den Groote voor 6150 rijks
daalders aan de echtgenoot© .van een
„Kriegegerichtsrat". Voort6 lezen wij in de
kronieken der stad-Berlijn, dat 1833 de
Oostenrijk6Che confiseur. George Kranzler
voor den prijs van 32.000 rijksdaalders
eigenaar van dit waardevolle grondstuk is
geworden. Zijn nakomelingen zijn het tot
op den huidigen dag gebleveA. In de per-
terre-rudmten was hij reeds 1825 met zijn
Konditorie begonnen en zijn Weensche
lekkernijen wonnen het hart der B er-lij n-
sch-e bevolking. Om van huurder gepromo
veerd te kunnen worden tot eigenaar, moest
de oude Kranzler tegen betaling van 25
rijksdaalders eerst, het Berlijnsche burger
recht veroveren, want zonder dit privilegie
mooht in de Pruisische hoofdstad geen zelf
standige koopman etableerenl
Kranzler was in zijn vak „ei-ne Leuchte'
een genie; voordat hij zelfstandig werd,
had hij jaren achtereen in dienst van den
staatskanselier Hardenberg gestaan, die
van een welverzorgde keuken hield.
De gunstige ligging en het voorname pu
bliek van dien tijd gaven aan de Ko-ncLi-
torei Kranzler een eigen cachet. Hoewel de
politie het den nieuwen eigenaar niet ge
makkelijk maakte, is deze er toch in ge
slaagd, een vierde etage te bouwen, een
fraai balkon aan te brengen en als ^groot
ste attractie, zijn beroemde „Rampe" door
te zetten, het afgesloten smalle terra6,
waar jaren achtereen de meesit bekende
persoonlijkheden van Berlijn hun vaste
plaats hadden. De voormalige „fürstliehe
Konditor" moet door zijn werkzaamheid
bij von Hardenberg ook in goede relatie
hebben gestaan met koning Friedricb Wil
helm III, want zoodra de politie bezwaar
maakte tegen de een of andere wijziging,
diende Kranzler een verzoek in bij de
„Preussische Majestat" en wist hij zijn
plannen door te zetten. Vooral de „Rampe"
was de politie een doorn in het oog, want
zij werd als een belemmering van het
drukke verkeer beschouwd. Ik vermoed1,
dat tot deze verkeersbelemmering ook de
jonge garde-luitenants veel bijgedragen
hebben, die na gedanen dienst hier hun
liaisers kwamen genieten.
In het veelbewogen jaar 1848 speelde
Kranzler ook een rol in bet politieke leven:
eiken avond vergaderde bier de „Linden-
Club", waarbij de gebeurtenissen van den
dag behandeld wérden. Haar aristocratisch-
militair karakter had de Kranz-ler-Kondi-
torei hierdoor verloren. De grondwet, welke
Friedrich Wilhelm IV noodgedwongen aan
zijn volk moest geven, leidde een meer bur
gerlijk tijdperk in. Liliencron gaf deze wij
ziging in didhtvom weer:
Heut ging iob spazieren Unter den Linden
Um Menschen zu 6ehen, Bekannte zu
finden,
Fand aiuch ridhtig die ganze Welt,
Grad, als hat-t' ich sie hinbestelilt.
De „Rampe'' is allang verdwenen, maar
men kan ook tegenwoordig nog buiten zit
ten en van hieruit een blik Langs de Lin
den en de Friedrichstrasse werpen. Kranz
ler ie de „berlinischte aller Berliner Eckeri"
gebleven.
Kranzler behoort tegenwoordig, o teeken
des tijde, tot een concern, tot een „Hotel-
betriebs-Aktiengesellschaft", een onderne
ming, welke onder meer Hotel Bristol, Ho
tel Kaiserhof, Central-Hotel, Café Bauer en
nog vele andere restaurants, hotels en kon-
di-toreien omvat.
Deze maatschappij schijnt veel onderne
mingsgeest to bezitten en over enorm ka
pitaal te beschikken. Zij won als leider der
propaganda Dr Schick, die vele jaren achter
een met toenemend 6ucces het Berlijnsche
Mes6e-Amt onder zijn leiding had. Op zijn
initiatief is Kranzler thans ook een Kondi-
torei in Biedermeier-stijl in het westen der
stad. aan den Kurfmstendainm gaan ope
nen.' Men koos hiertoe het vroegere Café
de6 Westen6, in den volksmond beter be
kend als Café Grössenwahn, uit, gelegen
op een der drukste punten, aan den hoek
van de Joachimetaïerstreese.
Dit Berlin-W. begon zijn geschiedenis pas
in het laatste decennium van de vorige
eeuw. Wie in het oude centrum, in de city
zijn geld verdiende, dn-e ging in het westen
van de ©tad wonen. Men ontvluchtte de
kantoren en magazijnen, wilde van de
edhoone natuur genieten. Tallooze pom-
peuee villa's in den Tiergarten en in de
buurt van Bahnhof Zoo herinneren aan
deze omwenteling. De Gedachtniekirche
werd gebouwd, de boekhandel van Amelang
trok zijn vaste klandizie en het Café de6
Westens bood rencontre aan de intelligen
tie en de kunstenaarswereld. Gerhart Haupt
mann, Felix Hollander, Maximiliaan Har
den werden er stamgasten. Het diner van
vele minder bemiddelde journalisten be
stond toen reeds net als nu uit „Zwei
Eier Lm Glas". Wanneer aan het einde der
maand de hoepita op de huur zat te wach
ten, dan gaf men er de voorkeur aan, hier
over kun&t of politiek te discuteeren. Hier
zetelde Erich Mühsam voor hij naa.r Mün-
chen verhuisde, begroette men Peter Hille,
vierde men Else Laek-erSchuier en Her-
xvarth Walden. Omstreeks middernacht ver
6oheen in free Paul Lindau, de grand seig
neur onder de bohémiens en bestelde cham
pagne. De „roode Richard", die de enorme
leestafel met kranten en tijdschriften onder
zijn leiding had, kende allen bij naam. Hij
zelf werd door Slevogt en Orliik vereeuwigd
Menig stuk literatuur ware nooit versche
nen, wanneer deze „roode Richard" niet
koffie op krediet had verstrekt!
Kranzler heeft thans'van dit stuk histo
rie uit het westen een Biedermeier-droom
gemaakt, een Konddtorei. zooels we die
den Kurfiinstendamm nog niet bez£
Zel'f6 Schilling kan er niet tegenop. Het
restaurant ligt net ails bij Kranzler Unter
den Linden op de eerste etage. Langs den
breeden voorgevel loopen balkons, waar
men een blik op dit drukke verkeerspunt
kan werpen. Het interieur werd verzorgd
door pofessor Scheurich, die ons verrast
met een Fontane-Zimmer, een Hosemann-
kabinet, een Lortzing-Zimmer, een Menzel-
Zimmer, e>en serie herinneringen aan den
goeden ouden tijd. Zelfs de stamgasten van
Café Grössenwahn zijn op een groot doek
vastgelegd voor latere geslachten. Prachti
ge tapijten, kostbare etsen en gravures,
waardevol porcelein geven aan ieder hoek
je een persoonlijk cachet en men staat ver
baasd, dat in een tijd van zooveel 6tilstand
en achteruitgang op commercieel gebied
juist in de hoofdstad van het Duitsche rijk
zulk een exempel van ondernemingsgeest
werd aangedurfd!
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Jaarsveld, J. G. Woelde-
rink te Vreeswijk.
Aangenomen: Naar Someren (N.-B.).
R. J. van der Meulen te Bunschoten.
Bedankt: Voor Dinteloord, D. J. van de
Graaf te Ede (G.).
CHR. GEREF. KERK
Tweeetal: Te Baarn, A. M. Berkhoff
te Sneek en P. J. de Bruin te Veenendaal.
Aangenomen: Naar Groningen, A. H.
Hilbers te Enschedé.
Bedankt: Voor Arnhem, Aalten en Den
Helder, cand. D. Biesma te Groningen.
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Oudshoorn (gem. Alphen
a. d. Rijn), J. C. A. van Loon te Purmerend.
CANDIDATENOVERVLOED.
Een oordeel Gods". Aldus betitelt
Ds. Herm. Knoop, van Rotterdam-üelfs-
haven, den toestand waarin de Geref. Kerken
met haar overvloed van candidaten tot den
Heiligen Dienst gekomen zijn.
In de aldaar verschijnende „Ge r e* KerK-
bode" stelt hij, na geconstateerd te hebben
dat op het gebed om meer predikanten een
overvloed van studenten en candidaten in de
Theologie gekomen is en men nu met die gaven
Gods verlegen zit, de volgende vraag, waarop
hy zün verdere beschouwing laat -'olgen:
„Is het niet, alsof de zegen des Heeren by
Zijn gaven ontbreekt en daarom candidaten-
overvloed nu candidaten-wee is; Zijn gaven
gedijen nietomdat de Heere blykbaar
belieft te onthouden Zijn zegen.
„Daarom geloof ik, dat we, voordat we tot
voorstellen en plannen komen en praten gaan,
ons eerst moeten gaan bezinnen op de vraag:
wat kan toch» de oorzaak zijn, dat de Heere
ons op Zijn gaven Zijn zegen onthoudt-
„Wederom, 't allereerste is dat wij worste
lend zoeken naar de oorzaak, waarom dit
oordeel Gods over ons gekomen is, dat
wij met Zijn gaven geen raad weten, wijl Zijn
;en ons daarbij onthouden wordt.
„Was er misschien èn in het bidden èn in
het werken allerlei dat Hem mishaagde Zijn
de motieven, waarom zoovelen het ambt van
Dienaar des Woords begeerden, wel zuiver
Verstaan wij wel onze roeping met betrekking
tot de Kerk des Heeren Hebben wy ons méér
toegelegd op veruiterlijking, dan op verinner
lijking? Waren mooie, dure kerken ons méér
waard feitelijk, dan de ambtelijke verzorging
der Gemeente?
„Daar is veel meer te vragen nog.
„Maar als daar komt een ernstig en biddend
onderzoek in onze Kerken naar de oorzaak van
de onthouding van Gods zegen op Zijn gaven
en by het ontdekken van schuld verootmoedi
ging voor den Heerewie weet God mocht
zich wenden."
D s. G. R e n t i n g, die in de „Gelder-
s c h e Kerkbode" een uitvoerig artikel
over „der candidaten nood" schrijft, vindt in
het voorstel van Ds. Bruins en Ds. Prins om
een candidatenfonds te stichten, 1 van de
traetementen der dienstdoende predikanten en
verder collecten zeer veel dat toejuiching
verdient. En hij merkt verder op:
„Er zullen bezwaren zyn- Wellicht ook kerk
rechtelijke bezwaren. Men is in onze Kerken
altyd bang geweest voor comité's, commissies,
fondsen, die niet rechtstreeks met de Kerken
in verband staan en niet uit het leven der
Kerken zelve opkomen.
,,'t Zy'n echter buitengewone tijden. En in
zulke buitengewone tijden kunnen ook buiten
gewone maatregelen soms noodzakelijk en
wenschelijk zijn. In ieder geval zou iet iets
ti tijdelijken aard moeten zijnl
„Voordat echter, gesteld het -eval, dat
het voorstel bijval mocht vinden dat alles
is geregeld, gaat er een geruime tijd voorbij.
„Er zou echter naar onze bescheiden mee-
nintg, oogenblikkelijk reeds verbetering in de
positie der candidaten kunnen worden aan
gebracht.
„Zij moeten aan het werk. Het is voor hen
noodzakelijk, dat ze geregeld spreken. Ze
moeten' bekend worden. Ze moeten ook
't klinkt materialistisch, dat geef ik toe,
maar 't spreekt toch ook van zelf iets
verdienen.
..Welnu, wanneer al onze Kerkeraden
eens het besluit namen, om, wanneer de pre
dikant vacantie heeft of een vacaturedienst
vervullen moet, die alleen door een Dienaar
des Woords kan worden vervuld, allereerst
candidaten uit te noodigen, om de Kerken- een
Zondag te helpen, dan zou daarmede tweeër
lei worden bereikt. Iets voor onze dienst
doende predikanten en iets voor de toekom
stige collega's!
„De dienstdoende predikanten, die dikwijls
spreken over hun drukken arbeid in dezen
jagenden tyd met zijn vele nooden en die,
terecht, naar een paar weken rust met ver
langen uitzien, kunnen dan werkelijk ook rust
nemen.
„Waartoe is het noodig, dat predikanten,
zelfs uit groote Kerken, in hun vacantietijd
altyd iederen vrijen Zondag, dien ze hebben,
om de noodige rust te kunnen nemen, weer
optreden in grootere of kleinere Kerken,
welker Dienaar des Woords op zijn beurt ter
zelfder tyd in een andere Kerk zyn diensten
aangeboden heeft?
„Het spreeekt vanzelf, dat er diensten zyn,
waarin geen Dienaar des Woords kan worden
gemist. Maar als van de bijna 700 predinan-
ten uit onze Kerken er 600 drie vier weken
met vacantie gaan in het jaar, dan ouden er,
zoo de domine's eens metterdaad echte va
cantie gingen nemen, voor onze candidaten,
1800 a 24Cj Zondagen vrijkomen
In de „Geref. Kerkbode voor
No o r d-B rabant en Limburg" lezen
ve in de vaste rubriek „Aan het Spiavenster"
i.m. het volgende, dat betrekking heeft op
bovenstaande zaak
„Practisch is Augustus voor „de herders en
leeraars" de tijd van reizen en trekken. Voor
de Gemeenten is het dan de tijd voor het op
treden van dominees-van-elders. Er is een
Classis in ons land, waar men de wenschelijk-
heid heeft uitgesproken, om uitsluitend can
didaten tot den H. D. te noodigen. Zulk een
regeling is zeker toe te juichen. "Er zijn heel
wat beroepbare candidaten, die gaarne een
preekverzoek hebben. Al was het alleen maar
om financieele redenen. Rationeel is het, dezen
de gelegenheid te verschaffen, om althans in
de tijd dat de predikanten hun vacantie heb
ben, een honorarium te toucheeren.
i,De predikanten in 't algemeen ge
sproken hebben het niet noodig. De va-
canties worden hun gegeven, niet om dan
een toeslag op hun tractement te verwerven,
maar om dezelfde redenen, die b.v. voor
onderwijzers gelden. Het is verleidelijk voor
hen, om zich beschikbaar te stellen tot het
optreden in een andere Gemeente- Moeite be-
teekent het niet, of weinig, en het honorarium
is gemakkelijk meegenomen. Misschien zelfs
kan er nog een beroeps-uit voortkomen, wie
„Zijn myn lezers ook niet van meening, dat
het aanbeveling verdient (zooveel mogelijk)
den candidaten een kans te geven Er is mis
schien by sommigen onder hen, na dure studie
en lang wachten op het beroep dat maar met
komt, niet alleen moreele, maar ook finan
cieele nood. Een prachtige gelegenheid voor
de Gemeenten om hun de hand te vullen biedt
de vacantie van den eigen predikant. Natuur-,
tijk moeten geldelyk zwakke Gemeenten
trachten, op andere wijze de Dienst des Woords
te verzorgen. Daar zullen de ouderlingen hun
hulpdienst moeten geven.
„In 't algemeen (bijzondere gevallen laat ik
daar) geloof ik dat predikanten-met-vacantie
zich te gaarne geven voor een preekbeurt
elders. Ze mochten er wel wat minder scheutig
mee zijn.
„Wanneer er wezenlijk sprake is van helpen
in moeilijke gevallen, dan vervalt natuurlijker
wijze alle bezwaar. De predidkanten storten
dan, zooals van celf spreekt, hun honorarium
in de kas van hun eigen gemeente, of wel: ze
weigeren eenige vergoeding te ontvangen,
anders dan reiskosten".
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
Ds. K. Reiling hoopt Zondag 9 October
a.s. van de Baptisten-Gemeente te Nieuw-
Weerdinge afscheid te nemen en Zondag 16
October d.a.v. te Hengelo (O.) intrede te
doen.
KERK EN SOCIAAL LEVEN
Te Opmeer heeft de Kerkvoogdij der
Ned. Hervormde Gemeente besloten een pacht-
verlaging van 42% toe te staan.
BIJBELSCH MUSEUM
Woensdag 24 Augustus a.s. des avonds 8
uur hoopt Ds. D. Driessen, predikant der Chr.
Geref. Kerk te Amsterdam, een dienst te lei
den by den Tabernakel, in het Bybelsch Mu
seum, Hemonylaan 19Ate Amsterdam.
Men voorzie zich liefst tijdig van plaatskaar-
ten ad. f0.25, adres: Stadhouderskade 137 of
's avonds bij den ingang.
Schoolnieuws.
RIJKSUNIVERSITEIT TE x LEIDEN.
De erfgenamen van wijlen mevrouw de wed-
Franchimont-Van Batenburg hebben den cura
toren der Rijksuniversiteit te Leiden het door
There-se Schwartze in olieverf geschilderde
portret van wijlen den hoogleeraar aan de
Leidsche Universiteit A. P. N. Franchimont ter
plaatsing in het gebouw der Leidsche Academie
aangeboden. Deze aanbieding is door het col
lege in dank aanvaard.
UNIVERSITEITSBIBLIOTHEEK TE
AMSTERDAM
De tentoonstelling van de Gem. Universi
teitsbibliotheek te Amsterdam, die 4 Sept..
gesloten zal worden, is tot 15 September ver
lengd.
Dr. L. YNTEMA. t
Zaterdag j.l. is te Bussum, na een langr
durige ongesteldheid, overleden Dr. Lambertus
Yntema, rector van het Chr. Lyceum aldaar-
Dr. Yntema studeerde aan de Rijksuniversi
teit te Groningen en promoveerde er tot
Doctor in de Wis- en Natuurkunde op een
sterrekundig onderwerp. Hij was werkzaam als
leeraar aan het Chr. Gymnasium te 's-Graven-
hage en aan de Gemeentelijke H. B. S. te
Breda. In 1918 trad hy op als directeur der
Chr. H. B. S. te Leeuwarden, welke functie hij
kort geleden met het rectoraat vin het Bus-
sumer Lyceum verwisselde.
De begrafenis zal Dinsdagmiddag te Bus
sum geschieden-
OUD-LEDEN-CONFERENTIE VAN DE
N. C. S. V.
Men meldt ons uit Zeist:
De N. C. S. V. (Ned'erl. Christen-Studen
ten-Vereeniging) hoopt aan de gebruikelijke
oud-leden-conferentie, dit jaar plaats vin
dend van Zaterdag 10 tot Maandag 12 Sept.,
een bijzonder cachet te geven. Het is de
eerste oudrieden-oomferentie in hét nieuwe
tehuis der N.C.S.V., allhier, Woudschoten.
Daar is meer ruimte, zoodat er méér dan
anders ontvangen ka nworden. Maar ook
wöil de N.C.S.V. op deze grootere samen
komst het werk der N.C.S.V. zelve en de
mogelijkheden van zijn ontwikkeling in dit
nieuwe tehuis met de oud-leden uitvoerig
bespreken en ook eventueel© critiek met
aandacht dn rondvraag brengen. De bespre
kingen hierover worden ingeleid door de
heeren A. van der Flier, voorzitter der
N.C.S.V., Dr. H. C. Rutgers en Dr. M. C.
Slotemaker de Bruine.
Het was niet moge-lijk de oud-leden-confe
rentie samen te dieren vallen met de over
dracht van het nieuwe tehuis van de
N.C.S.V. cup Zaterdag 27 Aug. a.s., d'aar er
dan te weinig plaats zal zijn. Wel echter
hoopt de Raad van Beheer Zaterdag 10
Sept. een bijzonderen ontvangdag voor alle
belangstellenden en dus ook voor de dan
arriveerende oud-leden te houden, teneinde
het gebouw te laten zien.
ONDERWUZERSBENOEMINGEN.
Bedum (Geref. School), J. Strijk, aldaar.
Als kw-
Oosterwolde, Fr. (Herv. School)mej.
M. Jarings te Fochteloo. Voor tydelyk ln
nutt. hgndw.
IJ m u i d e n, mej. J. van Veelen, aldaar.
Voor tydelyk.
Enschedé (Herv. School, Molenstraat),
H. van Wijngaarden, aldaar-
N i e u w-W e e r d i n g e (Herv. School, 3de
Kruisdiep), K. Westerink te Elburg.
Luinjeberd (Chr. Nat. School), mej. J.
Makkinga te Heerenveen.
Heerjansdam, G. Romein te ,Rysoord.
Voor tijdelijk.
SCHOOLGEBOUWEN
Te D e n Haag zal de De Coligny-School
aan de Van Heutzstraat 2, van de Vereeniging
tot stichting en instandhouding van Scholen
op Gereformeerden grondslag in het Bezui-
denhoutkwartier aldaar Vrydag 2 September
officieel in gebruik genomen worden.
„BARTIMEUS"
De heer A. Oosterwyk, penningmeester van
„Bartimeus" te Zeist, wonende te Den Haag,
Oleanderlaan 105 (giro 81454) zendt ons de
volgende tiende verantwoording ter publicatie:
Ontvangen voor den uitbouw: Van N.N. te
Den H. f2.50: N.N. te K.B. f3; Ds. F. G. te
Z. f2.50: Meisjesvereen. te N.L.B. f3.20;
busje te D. f2.70; N.N. te B. f2.25; Chr. Sch.
te B. f 14.16; B. te K. f7.50; giften te A.:
f235.95; Zuster E. te U. f 1; de J. te Den H.
f 1.35; Gez. K. te Z. f2.50; idem te Den H.
f 6; Meisjesvereen. te O. f 5.
EXAMENS
STAATSEX.-TOELATING UNIVERSITEIT.
Gesl. voor dlpl. B: J. R. Bakker O. W. P.
Mohr. T. J. Huihoven. H. van Reigersberg Ver-
sluys. mej. M E. Steinmeüer. A. G. Haring.
EXAMENS FRANSCHE TAAL
ligeslaagd 225
EXAMENS-ENGELSCHE TAAL
UTRECHT. 20 Aug. Gesl.: mej. M. J. A. Ber-
kers. Deventer; en de heeren: F. van Dijk. Soea-
terberg; K. A. Schuyt, Rotterdam; W. M. N.
Schouten, Boskoop. Dezo examens zijn goöin-
de heeren: G.
van Venrooy Nijmegen H. A. van Ingen. Buren.
BREDA 20 Aug. Geëx. 7. gesl. 1 cand., nl.
mej. J. A. Vissenberg. Breda.
's-GRAVENHAGE. Geëx. 7. gesl. 4 cand.. nl.
de heer H. Stoffels, den Haag; en de dames:
P. W. de Bruin, Leiden: J. van der Niet, Noord
wijk aan Zee; W. F. Rosenwald. den' Haag.
HAARLEM. Geëx. 8. gesl. 5 cand. nl. de hee
ren: J. Hoeve, J. Oosterhuis, L. IJssennagger,
allen Amsterdam; H. Bruschke, Haarlem; L.
n Helder.
OND. Geëx. 8, gesl. 1 c
Plettenburg Roermond.
ROTTERDAM I .Geëx. 8. gesl. 6 cand-, nl. de
dames: A. H. Kunscl; J. L. Mourits, belden Rot
terdam; en de heeren; A Krü&sman. J. J. van
Linde van Erk, G. A. Baumfalk, M. A Huber,
Modoo, Utrecht.
EXAMENS-TEEKENEN
De mondelinge examens Teekenen M.O., v
zoover openbaar, hebben plaats 2427 en
Aug. a.s. te Den Haag. Academie Princes
J. Houwen. Roermond.
EXAMENS-LANDBOUWKUNDE
WAGENINGEN, 20 Aug. Geëx. 13, teruggetr.
3 gesl, 7 cand., nl. de heeren: A. M. Dovens,
Lieshout; T. van Gennlp; Heeze; H. B. Katior.
Rietmole J. van Loon, Uden J. P. M. van Meel,
Hilvarenbeek: F. W. O. Meijs. St. Oedenrodo;
en mej. M. J. C. Lauwers, Esbeek (N.-Br.)
BINNENLAND.
PA VAN DER STEUR
Naar aanleiding van het feit, dat de heer
Joh. van der Steur binnenkort veertig jaar
in ons Insulinde werkzaam zal zijn, willen
we hier nog iets medeüeelen omtrent zijn
levensloop.
Op één na de oudste zijnde van tien kin
deren hij werd geboren op 10 Juli 1865 te
Haarlem moest v. d. Steur reeds vroeg
zijn ouders helpen en er op uit om iets te
verdienen.
Opgevoed in de vreeze des Heeren. was
het zijn lust, het goede pad te bewandelen
Dit verklaarde hij op zijn elfden verjaar
dag. Op 26 Juli 1876 werd hij, na afgelegde
geloofsbelijdenis, gedoopt, daar zijn ouders
Baptisten waren.
Zijn vader, die schilder was, wilde zijn
zoon ook in dit vak opleiden, maar Jan
voelde daar niet veel voor. Hij werd banket
bakker en leerde tevens 's nachts hiet brood
bakken, omdat hij meende beter als brood
bakker in zijn onderhoud te kunen voorzien
Dit nacht en dag werken was oorzaak, dat
hij zwaar ziek werd
In zijn gemeente kwam verschil over de
Sabbathskwestie; dit geschil bracht scheu
ring. Deze kwestie had ook een minder gun
stig verloop voor den jongen v. d. Steur.
Daar hij niet bij zijn ouders inwoonde,
kwam hij in verkeerd gezelschap en raakte
van den goeden weg af. Maar God liet hem
niet los en v. d. Steur begon weer een ander
leven.
In de broodbakkerij, waar hij werkzaam
was, zou bij later als patroon optreden,
maar daar hij tot de Sébbathtisten was over
gegaan, ontsloeg hem zijn patroon.
Hij had een Zondagsschool opgericht en
kwam zoodoende in aanraking met de laag
ste klassen der maatschappij. Nu ging hij
zich wijden aan 't werk der barmhartigheid
maar zijn zaken kwamen hierdoor in het
gedrang; de door hem opgerichte bakkerij
verliep.
Hij begon nu weer brood te venten, zoo
als hij vroeger reeds had gedaan.
Door al deze wederwaardigheden had v. d
Steur veel ondervinding gekregen.
Als reiziger in granen was hij nog eenigen
tijd werkzaam, maar zijn patroon ontsloeg
hem, omdat hij de menschen niet goed kon
bedriegen.
Door al deze oorzaken begon v. d. Steur,
geholpen door twee vrienden, de ontucht in
Haarlem te' bestrijden, met het gevolg, dat
er een Middernachtzendingsvereeniging op
gericht werd
Veel heeft v. d. Steur voor dezen arbeid
gedaan, want in acht maanden tijd waren
er reeds 15 afdeelingen.
Voor het werk der Middernaditzending is
veel moed noodig geweest, want toen v. d
Steur voort 't eerst te Haarlem voor een
berucht huis zou spreken, was hij er haast
niet toe in staat.
't Méést zag hij op tegen het werk onder
de kolonialen te Harderwijk, maar de uit
komst was voor hem gezegend.
Deze werkkring bracht hem op de knieën
om de zonden van Indië te bepleiten voor
den genade troon.
Zijn laatste patroon, die hem zeide, dat
hij maar naar de zwartjes moest gaan, om
die te bekeeron, heeft hij niet kunnen den
ken dat deze profetie in vervulling zou
gaan.
Reeds veertig jaar werkt nu Pa van dei-
Steur in Indië als een held.
Ondanks alle tegenwerking, die hij onder
vond niet 't minst destijds van de Amster-
damschc politie en de nood, waarin hij
in Indië menigmaal verkeerde, hield hij
stand in 't geloof cn werkte hij tot eere des
Heeren cn het heil der menschheid.
Moge God Johannes van der Steur met
zijn echtgenoote in den levensavond nabij
zijn.
HET DRAMA TE PUTBP0EK
Het Gerechtshof is als volgt samengesteld:
Mr. Baron de Bieberstein, president; Mr.
Vliegenthart en Mr. van der Veen, raads
heeren; Jhr. Mr. de Kuyper, griffier; het
openbaar Ministerie wordt waargenomen
door den advocaat-generaal Mr. Couvéï.
Evenals bij de behandeling te Roermond
was ook hedenmorgen reeds ver voor liet
aanvangsuur een groote menigte verzameld
voor het smalle poortje van het imposan e
Paleis van Justitie dat toegang geeft tot de
publieke tribune. Een sterke politiemacht
is samengetrokken om de orde te handha
ven. Een leger persfotografen heeft eich op
gesteld om de hoofdpersonen in dit drama
op de gevoelige plaat te vereenigen. In de
rechtszaal, rechts van het podium, staat
een tafeltje, waarop de stille getuigen een
plaats hebben- gekregen. Daar liggen do
jachtgeweren en parabellum de doorgescho
ten planken, waarop de deskundigen hun
schietproeven hebben genomen, de glazen
buisjes waarin de gevonden patroonhulzen
en de uit de lichamen verwijderde kogels.
Verderop liggen de werkkleeren van de van
den Elzens, op één van de pakken werden
bloedsporen gevonden. Ook in de zaal, die
weldra te klein zal blijken, om de stroom
van belangstellenden te bevatten zijn dc
meeat uitgebreide ordemaatregelen geno
men. Achter de bank waar de beide ver
dachten plaats nemen, met een rijksveld
wachter aan beide zijden en tusschen hen
in, is de bank voor den Commissaris van
Politie en den Commissaris der Marechaus
see. In de derde bank nemen de deskundi
gen plaats, terwijl ook de balie, die in groote
getale is opgekomen hier een plaats vindt.
Rechts van de verdachten is de bank van
den verdediger. Mr. Paul Tripels.
Voor den eersten dag zijn 30. en voor den
tweeden dag 13 getuigen gedagvaard. Voor
den aanvang der zitting staan de getuigen in
de getuigenkamer bijeen en bespreken voor
de zooveelste maal het vreesdijk drama, zoo
als het zich in den donkeren Novembernacht
onder de ruischende boomen van het Annen-
daalsche bosch ofspcelde. Ook het vinden
van het lijk van Roebroekx wordt weer be
sproken.
AUTO-BRAND
Men meldt ons uit Oudewater:
De vrachtauto der. firma Boer alhier ge
raakte bij het schoonmaken door kortslui
ting in brand. Hoewel aanvankelijk de vlam
men, mede door vet en benzinedeelen in de
garage gretig voedsel vonden, werd door
het flinke optreden van den heer Boer, die
de wagen n-^g uit de garage kon wegrijden,
erger voorkomen. Met zakken zand en wa
ter kon het vuur worden gebluscht. De
schade is gering.
VREEMDELINGENVERKEER
V.V.V.-BILTHOVEN WORDT OPGEHEVEN
Reeds eerder hebben we gemeld, dat
tusschen een Biltsclie uitgever en het be
stuur van V.V.V.-Bilthoven een conflict is
gerezen over uitgaven van een platten grond
Dit geval is tweemaal door den rechter Itp-
handeld en ook tweemaal werd V.V.V.-Bilt-
hx>ven veroordeeld in de kosten, plus twee
maal het betalen van een boete. Dit gezanten
lijk bedrag telt ongeveer f 1500.
In verband met het feit, dat de bodem
van de kas der genoemde vereeniging in
zijn volle nomvang is te overzien, is op een
vergadering besloten in principe tot opher-
fing van de vereeniging.
Ren vergadering, waar tot definitieve op
heffing zal worden besloten, moet nog plaats
vinden.
Het feit doet zich ©venwel hier voor, dat
de leden van de thans nog bestaande V.V.V.-
Bilthoven voijlkomén aohter het bestuur
staan: d.w.z. dat de verichtte handelingen
door het bestuur door de leden worden goed
gekeurd.
Opgemerkt zij verder, dat bij het verdwij
nen van V.V.V.-Bilthoven weer direct een
andere organisatie kan worden opgericht
met hetzelfde doel onder een andere naam.
LICHAMELIJKE OEFENING
ATHLETIEK
LOOP DOOR BAARN
Zaterdagavond is in tropenhitte de loop
door Baarn gehouden. Zooals bekend is,
wordt deze loop elk jaar georganiseerd door
de V.V.V. Baarn's Bloei met medewerking
van den U.P.A.B. Het parcours was hetzelfde
van het vorige jaar en de lengte was 5000 M.
Van de 38 deelnemers waren er 6 niet opge
komen zes loopers vielen uit. De uitslag
was: 1. A. Mulder (A.V.A.C.) in 16 min.
34.7 sec.; 2. J. Meyer (Volewijkers) in 16
min. 41.8 sec.; 3. E. Broeker (Wilhelmina)
in 16 min. 48 sec.; De eerste aankomende
Baai-naar was J. de Ruiter in 17 min. 32
OEF!
EINDE VAN HET TROPEN-
TIJDPERK
Oel-f-fM
Dat hebben we gehéd.
De wind zit weer op z'n Hollandsch in de
West, wijde witte wolkenschepen drijven
langs het zwerk en het zonlicht, dat over
de opgefrischte stad speelt, brengt geen be
nauwenis meer. maar verkwikking, we zijn
van onze tijdelijke trip naar de Tropen te
ruggekeerd in eigen home.
Hoe dut metereologisch precies zoo geko
men is, zal het uitgebreide weerbericht wel
vertellen, zeker is, dat het venvachte on
weer is uitgebleven en toch als bij tooverslag
de abnormale hitte een eind heeft genomen.
Zaterdag leek het er aanvankelijk nog op,
of het hitte-record van Vrijdag nog gebro
ken zou worden. De ochtend temperatuur
was een graad hooger dan die van den vo-
ligeu dag. Evenwel: er was een windje en
dat maakte de warmte al direct veel dra
gelijker.
Toen dc zon haar hoogste punt had be
reikt bleek echter al spoedig, dat het „re
cord" niet zou worden gebroken en de
hoogste temperatuur werd dan ook Zater
dagmiddag 3 uur genoteerd met 33.6 Celsius,
dus ruim een graad beneden de top-tempe-
ratuur van Vrijdag.
Met boven de negentig graden Fahrenheit
oJevcn we echter neg ver boven onze Hol-
landscho „prik" e.- verlangend werd dan
i ok naar het per weerbericht aangekondig
de omvoer uitgezien.
Tegen den avond kwamen inderdaad
eenige wolken opzetten, vuil-gele massa's,
ie vol met e'ectriciteit konden zitten
laar tot een ontlading kwam hel niet.
De afkoeling 's nachts was echter direct
al veel grooter dan in het voorafgaande
maan-etmaal. Veel merkten we er op Zon
dagmorgen nog niet van en al wees de tem-
peratuur ook enkele graden lager aan, de
groote vochtigheidsgraad van den damp
kring maakte het toch benauwend.
Eindelijk kwam de eerste neerslag en met.
sprongetjes ging het kwik achteruit, zoodat
Zondagmiddag om vier uur al kb gr. wera
genoteerd.
Inmiddels draaide de wind volkomen \an
Zuid tot West. steeds dikkere wolkenmas
sa's pakten zich samen en terwijl velen zien
.n de nog warme huizen vruchteloos op ae
legerstede rondwentelden om den slaap te
vatten, hoorden zij de regenstroomen op de
dorstige aarde noerplensen.
Dat was óók tropisch, want zelden heb-
„en wij in ons land met z'n kwakkelweec
zulk een moesson, neerslag.
Vanmorgen te 7 uur was het weer 17 gra
den Celsius, een lekkere Augustus-tempe-
ratuur cn het ziet er niet naar uit, dat we
het uitzonderlijk heete weer van Vrijdag eu
Zaterdag voorloopig terug zullen krijgen.
Alleen de herinnering blijft en die zal ons
in staat stéllen onze kinderen (subsidair:
kindskinderen) tot open-mond-verbazing te
brengen met verhalen uit „onzen tijd', toen
het 95 graden was in de schaduw, zoodat
het weinig had gescheeld of de gasfabrie
ken moesten sluiten wegens gebrek aan af
name, omdat immers het water tóch van
zelf ging koken
De wisselbeker voor de vereeniging, die
met vijf loopers de beste prestatie leverde,
is behaald door H.V.C. te Amersfoort met SS
punten. De wisselbeker voor den eerst-
aankomenden U.P.A.B.-er viel ten deel aan
E. Broeker te Utrecht.
Alle deelnemers, die het parcours geheel
volbracht hadden, kregen een herinnerings-
speld. Na afloop van de wedstrijden zijn de
prijzen met een toepaselijk woord uitge
reikt door den heer J. V. d. Brinke secretaris
van Baarn's Bloei.
VOETBAL
SERIEWEDSTRIJDEN ZWART WIT
De seriewedstrijden van Zwart-Wit zijn
Zaterdag beëindigd met de finale.
K.D.O. II—Condors II, welke wedstrijd
met een gelijk spel eindigde. Met strafschop
pen won K.D.O. II.
Dc uitslagen van de seriewedstrijden in
afd. 2 zijn:
K.D.O. IIOranje Wit II 52
Condors IZw. Wit II 4—4
Condors w. m. s. I
Condors IIZw. Wit II 21
K.D.O. II—Condors I 2—1
Zw. Wit IICondors I 11
Zw. Wit w. m.s.
K.D.O. II—Condors II 4—4
K.D.O. II w. m. s.
De prijzen werden als volgt behaald: le
prijs K.D.O. II; 2e prijs Condors II; 3e prijs
Zw. Wit II; 4e prijs Condors I.
R.C.V.B.-BEKER WEDSTRIJDEN
De Zaterdag gespeelden eindstrijd van de
R. C. V. B.-Bekerwedstrijden Steeds Hooger
H.B.S. eindigde in gelijk spel 11. Bij
loting werd de beker aan Steeds Hooger toe
gewezen
zullen wij nu hooren
Van Sambo zullen u-ij nu hooren.
Eer. echte leeuw. Qeducht van aard.
Hij was ln de woestijn qeboren.
Hij had een kwastje aan zijn staart
Zfjn ooq was fel. zijn vacht u-as rood,
Zijn eetlust en zijn spierkracht groot.
Verblijdt uw jongen of meisje met ons boeiend en spannend premieboekje,
van G. TH. ROTMAN. SAMBO EN JOCKO. Prys 60 cent'
Zendt U my ex. SAMBO EN JOCKO.
Ds betaal in postzegels/gironummer
Aan de Administratie
Taan:Adres:,
