o
n n
BLUE BAND
per^pond
mmaimmii
HOLLAND'S
BESTE KWALITEIT
Versch gekarnd met
25% allerfijnste
Roomboter onder
Rijkscontrole.
DONDERDAG 18 AUGUSTUS 1932
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLANH
HET KABINET VON PAPEN
EEN INTERVIEW MET DEN
RIJKSKANSELIER
De Duitsclie Rijkskanselier Von Papen
heeft een interview toegestaan aan den cor
respondent van het Reuteragentschap, waar
in hij zijn vertrouwen uitsprak, dat zijn ka
binet zich zal kunnen handhaven daar hij
overtuigd is, dat een beroep op het gezonde
verstand van de partijen niet zonder uit
werking zal blijven, daar het ook den par
tijen duidelijk moet zijn, dat op het oogen-
blik geen ander kahinet in de plaats van
het zijne zal kunnen komen.
Mooht de rijksdag een motie van wantrou
wen tegen de regeering aannemen, dan zal
deze handelen naar omstandigheden, waar
bij zij in ieder opzicht de grondwet wil eer
biedigen
Hitler's eisch.
Op een vraag omtrent Hitler's bewering,
dat deze niet het volle staatsgezag heeft ver-
•langd, verklaarde von Papen, dat er in dit
opzicht geen twijfel kan bestaan. Hitier heeft
toegegeven, dat hij de laatste twee maanden
een ze e r z w a r e n s t r ij d m e.t z ij n
ongeduldige aanhangers heeft
gehad. Hitier heeft ook \verrklaard, dat hij
geen deel van het regeeringsgezag kan aan
vaarden, doch dit gezag in zijn geheel moest
verlangen. Hij kon zich slechts verklaren
voor een regeering, die zioh ten volle met
zijn Hitler's beweging identificeert.
dat de positie van het kabinet-van Papen
eenigszins sterker is geworden, waarbij men
er op wijst, dat von Papen aandrang op het
centrum heeft geoefend, om niet scherp af
wijzend te staan tegenover een kabinet, dat
rust en orde wil scheppen. In centrumskrin
gen schijnt dit denkbeeld geen ongunstige
ontvangst gevonden te hebben.
De rechtsgelijkheid
op de vraag, of Duitschland uit den vol
kenbond zal treden, indien zijn aanspraken
op gelijke rechten in het ontwapeningsvraag
stuk niet erkend worden, volstond de rijks
kanselier met nadrukkelijk te verklaren, dat
de kwestie van gelijke rechten voor Duitsch
land een zeer belangrijk en vitaal vraagstuk
is. Duitschland kan zich niet langer aan een
ongelijke behandeling onderwerpen en toe
laten, dat het als een tweede rangsmogend-
heid wordt behandeld. Indien aan Duitsch
land ook verder gelijke rechten voor zijn
veiligheid worden geweigerd, zal de rijksre-
geering de noodige maatregelen treffen in
den zin. als door den rijksweerminister is
aangeduid.
Duitschland heeft niet den wensch, noch
het plan zich te bewapenen, doch het wil,
dat de andere naties haar beloften inzake de
ontwapening nakomen. Bij zijn onderhande
ling met Mac Donald in Lausanne heeft hij
vole sympathie voor het standpunt van
Duitschland kunnen vaststeleln.
Het streven om iets van het vroegere Duit
sche koloniale bezit terug be krijgen, is nog
niet opgegeven. Ook hier bestaat een niet te
rechtvaardigen ongelijke behandeling ten na-
deele van Duitschland, waarin vroeg of laat
voorzien moet worden. Diplomatieke onder
handelingen. hierover zijn echter nog niet be
gonnen.
De positie van het kabinet
Tenslotte sprak de rijkskanselier de
overtuiging uit, dat van de nationaal-socia-
listen geen illegale stappen te wachten zijn,
om hun doel te hereiken. Hij heeft van Hitier
een toezegging in dezen zin ontvangen en er
bestaat geen aanleiding daaraan te twijfelen.
De regeering zal echter in geen geval aarze
len, iederen opstand tegen heit regeeringsge
zag met geweld van wapenen te onderdruk-
Het Duitsche volk staat thans -weer meer
dan ooit gesloten achter rijkspresident von
Hindenburg, in wiens wijze-leiding het ten
.volle vertrouwen stelt.
Ook in politieke kringen, bestaat de indruk
Uit Berlijn wordt gemeld:
De nationaal-socialisten hebben, zooals be
kend, in een door hen uitgegeven mededee-
ling beweerd, dat het door de Rijksregee-
ring gepubliceerde relaas van de gesprekken,
welke de Rijkspresident en de Rijkskanselier
Zaterdag met Adolf Hitler hebben gehad, in
strijd is met de waarheid! Van officieele zijde
wordt daarop weder verzekerd, dat de Rijks-
regeering haar mededeelingen volgens welke
Adolf Hitler voor zich de gansche macht in
het Rijk heeft opgeëischt en volgens welke de
nationaal-socialisten zich bij vorming van
het kabinet von Papen hadden verplicht (het
kabinet te steunen, in elk opzicht 'handhaaft.
De Rijksregeering weigert te treden in bij
zonderheden van de nationaal-socialistische
dementis; voegt er echter aan toe, dat haar
lezing aan de waarheid beantwoordt, het
geen door betrouwbare getuigen kan worden
bevestigd. Het is overigens ook onjuist, dat
het onderhoud van Hitier met den Rijkspre
sident eerst heeft plaats gehad, nadat de
heer Hindenburg zijn houding reeds defini
tief had bepaald. Juist is alleen, dat een
persbureau de roededeeling had gepubliceerd
dat het bezoek van Adolf Hitler bij den Rijks
president nog slechts een formeele beteekenis
kon hebben, daar de beslissing reeds was
gevallen.
CONTACT TUSSCHEN CENTRUM EN
NATIONAAL-SOCIALISTEN
Betreffende de vermoedens inzake voe
ling nemen tusschen de nationaal-eociali6ten
en het centrum verluidt volgens de D.A.Z.
in politieke kringen, dat voor eendge degen
een gedachtenwisseling heeft plaats gehad
tusschen den Pruisiechen Centrumsafge-
vaardigde, Dr Grass en den S.A.-leiider
Graaf Helldorf.
DE AANSLAGEN IN DUITSCH
LAND DUREN VOORT
Gisternacht is in het dorp Gross Gaglow
bij Kottbus een huis van de Joodsche land-
bouwkolonisatie te Berlijn tengevolge van
een bomaanslag in de lucht gevlogen. Het
huis was pas voltooid en zou binnenkort be
trokken worden.
Maandagnacht is een handgranaat-aan
slag gepleegd op het huis van den aannemer
Barowski te Jqmm in het district Rosenberg,
waardoor vrij groote materieele schade werd
aangericht en tevens brand ontstond in de
zolderverdieping welke brand rijkelijk voed-
d in Ihet rieten dak. Bet geheele huis
brandde dan ook af. Men. vermoedt, met een
politieken aanslag te doen te hebben. Hoe
wel Barowski zelf geen lid is van een poli
tieke partij, zijn zijn beide zoons lid van de
communistische partij.
Gisternacht is een bomaanslag gepleegd
op de dubbele villa aan de grens van Lands
berg aan de Warthe op den weg naar Kla-
dow, die bewoond wordt door den rentenier
Alfred Mannheim en den redhter in het
Landsgerecht Dr. Sallinger. De bom ontplofte
voor het huis, waardoor vele ruiten in de om
geving vernield werden. Men vermoedt dat
hier met een aanslag uit wraak te doen
heeft, aangezien Dr. Sallinger in den laat-
sten tijd vele politieke processen heeft geleid
Gistermorgen vroeg heeft de politie in een
voornamelijk door communisten bewoonde
wijk te Pinneberg bij verrassing een razzia
gehouden, waarbij een groote hoeveelheid
wapens, twee bommen en onderdeelen voor
granaten en patronen in beslag genomen
konden worden.
Volgens berichten in de Berlijnsche bla
den zou de rijkskanselier voornemens zijn
een verlenging voor te stellen van het
lof van Dr Bracht als burgemeester
Essen tot eind December 1932 in verband
met zijn waarneming der zaken als rijks
commissaris van Pruisen.
Volgens de D.A.Z, verluidt, dat de nie
gedachtenwiseeling tusschen den rijkskan-
i seller Von Papen cn den rijksbankpresident
Dr Lutlher nog niet heeft geleid tot een over
eenstemming over de moeilijkheden van
financieren van het \verkversehaffmg6pro-
gram. De onderhandelingen worden dan ook
voortgezet.
ENGELANDS VOORSTEL VOOR
INDIE
Uit Simla wordt gemeld:
Het voorloopige regeeringsontwerp ter re
geling van de communale problemen in
Britsch Indië heeft over het algemeen bij de
Muzelmannen en Europeanen bevrediging
verwekt, door de Hindoes en Siks wordt het
ontwerp echter met bittere critiek ontvan
gen.
BOLIVIA'S EISCHEN
NIET ALLEEN EEN UITWEG NAAR ZEE
In een door de Boliviaansche delegatie te
Londen gepubliceerd communiqué verklaart
dê Boliviaansche regeering, dat zij wenscht
vast te houden aan haar recht op territori
ale souvereiniteit in het geheele gebied van
de Gran Chao en dat er geen sprake van is
dat de Boliviaansche risch zich beperkt tot
het recht van een uitweg naar den Atlanti-
schen Oceaan door middel van de rivier Para
guay.
Waar de rechten van Bolivia in het be
twiste gebied gegrond zijn, heeft Paraguay
nooit erin toegestemd, dat de kwestie der
wettelijkheid van Bolivia's eischen onder
worpen zal worden aan arbitrage.
Het Oostenrijksche parlement heeft Woens
dag het leeningsprotocol van Lausanne met
81—-80 sternen goedgekeurd zoodat Oosten
rijk de leening van 300 millioen shilling zal
verkrijgen.
DE CONFERENTIE TE OTTAWA
OTTAWA, 18 Augustus. In de kringen der
deelnemers aan de conferentie van Ottawa
verwacht men dat heden overeenstemming
zal worden bereikt tusschen Engeland en
alle Dominions met uitzondering van Canada
Ten einde te trachten de moeilijkheden die
tusschen Engeland en Canada bestaan, ten
aanzien van het uitschakelen van den Rus
sisch en houtinvoer te overwinnen, heeft Lord
Hailsham een formule ontworpen. Canada
heeft klaarblijkelijk verlangd dat Engeland
zijn oude verdrag met Rusland opzegt en
tracht een nieuw verdrag te sluiten waarin
rekening wordt gehouden met de wenschen
van Canada. Canada wenscht een vastgesteld
invoercontingent voor hout, en heeft de sug
gestie gegeven Rusland op ander gebied te
gemoet te komen, bijv. door het verstrekken
van uitvoercredietgaranties. Aangezien deze
voorstellen nog de goedkeuring van het
Engelsche kabinet behoeven, en waarschijn
lijk ook wel ruggespraak met Rusland zal
moeten worden gepleegd, verwacht men niet
■dat vóór Vrijdag as. een beslissing valt.
PICCARD HEDENMORGEN
VROEG OPGESTEGEN
ZURICH, 18 Augustus. Hedenihorgen om
5.07 uur is Prof. Piccard van het vliegveld
Dübendorf bij Zurich met zijn bollon op
gestegen voor het maken van zijn tweeden
tocht naar de stratosfeer. Tegen half 7 be
vond de ballon zich op een hoogte van on
geveer 10.000 Meter. Om half acht werd de
ballon boven Chur gezien.
Gisteravond tegen 11 uur werd op het
vliegveld Dübendorf begonnen met het vul
len van het reusachtige ballonomhulsel met
waterstofgas, waarmee men tegen 4 uur van
nacht ongeveer gereed was. Hierna werd het
omhulsel aan den gondel bevestigd en werd
het geheel gewogen, waardoor men de stijg-
krac.it van de ballon kon vaststellen. Er
moesten nog verschillende voortverpen wor
den bevestigd en kleine handgrepen worden
uitgevoerd, wat geschiedde door een groot
aantal helpers, zoodat de ballon tegen half
5 eigenlijk startklaar was.
Prof. Piccard vond het echter beter te
wadhten tot de temperatuur iets gestegen
zou zijn, waardoor de ballon sneller zou
kunnen stijgen.
Hij gaf den aanwezigen journalist nog een
kleine uiteenzetting en deelde o.a. mede dat
de keuze op Zürich als startplaats was ge
vallen omdat de technische en klimatologi
sche omstandigheden daar het beste waren.
Prof. Piccard verwachtte, dat de ballon dit
maal bijna recht omhoog zou stijgen, wat
bij den start inderdaad het geval bleek te
Om 10 minuten voor 5 kwam Prof. Piccard
die in het restaurant een laatste ontbijt had
gebruikt weer op het vliegveld terug en na
nogmaals alles te hebben gecontroleerd
klom hij door de smalle opening in den
gondel.
Zijn assistent ir. Cosijns, was reeds eerder
in den gondel gestegen.
Prof. Piccard onderhield zich nog met ir.
Kipfer, die bij de eerste vlucht als assistent
was meegegaan en bes; .-ak nog eenige
technische details met hem.
Vervolgens boog hij zich uit het raam en
riep: Dank aan allen, die mij hebben gehol
pen en tot weerziens."
De aanwezigen antwoordden met een veel
stemmig: „Tot weerziens"
Te ruim 5 minuten over 5 commandeerde
Prof. Piccard: „Langzaam loslaten!"
Rustig en majestueus steeg de ballon kaars
recht omhoog tot een hoogte van eenige hon
derden meters.
rtij dreef toen eenigszins af in N.W. rich
ting zonder zichtbaar te stijgen. Men zag dui
delijk. dat Prof. Piccard eenige ballast uit
wierp waardoor de ballon verder steeg om
na eenigen tijd in Zuidelijke richting te drij-
Twintig minuten later was de ballon reeds
3 4 4000 Meter hoog en zag men nog slechts
een groote witte kogel aan den hemel.
De belangstelling op het vliegveld Düben
dorf was zeer groot. Autoriteiten en een
menigte belangstellenden van 30 a 40.000
menschen woonden den start bij.
Orq 8.05 uur werd de ballon boven Sepelen
aan den Rijn waargenomen, vanwaar hij in
de richting van Tyrol verdween.
Prins oi oplichter?
Terwijl het Oostenrijksche gezantschap te
R?rij6 op het standpunt 6taat, dat de in
Pdrijs vermoorde zgn. Prins van Bourbon
naar alle waarschijnlijkheid een oplichter
is geweest, houden de Parijsche bladen het
nog 6teeds voor mogelijk, dat de vermoorde
een buitenechtelijk kind was. De overledene
bezat een paspoort, dat het Spaansche con
sulaat van Genua heeft opgemaakt en dat
inderdaad op naam van Edgar de Bourbon
Bloedarme, Zenuwachtige
Volwassenen en Kinderen
die zich lusteloos en slat gevoelen, die
overwerkt zijn prikkelbaar, moede, vroeg
tijdig uitgeput gebruiken met uitstekend
bloedvormings- en versterkingsmiddel
D» HOMMEL's Kaematogen
Vraag het oordeel an llw doktert (Adv,)
TSANG KAI TSJEK
De speciale commissie van de Koeomin-
tang heeft haar goedkeuring gehecht aan
het besluit om maarschalk Tsjang Kaï
Tsjek het opnerbevel over alle Chineesche
strijdkrachten in Noord-China op te dragen.
Tsjang ICai Fsjek zal cok nog het voorzit
terschap van de speciale commissie van de
Koeomintang in Noord-China op zich nemen.
Naar verluidt zal Wang Sing Wei Woens
dag te Ppking aankomen om zich persoon
lijk met Tsjang Kai Tsjek in verbinding te
stellen.
NIEUWE BOYCOT TEGEN JAPAN
TE SHANGHAI
VERSCHERPTE TOESTAND.
Tengevolge van den in den laatsten 4ijd
zeer sterk doorgevoerden boycot van Ja-
pansche goederen is de toestand te Shang
hai weer bedenkelijk verscherpt. De Japan
sche consul-generaal heeft reeds protest
aangeteekend tegen de boycotbeweging en
het onmiddellijk verbod van de Chineesche
vereeniging, die den boycot organiseert, go
eischt De toestand gelijkt veel op di«ui.
welke heerschte vóór het uitbreken van de
JapanschChineesche vijandelijkheden. De
Chineesche burgemeester heeft ook thans
freer geweigerd aan de Japansche eischen
tegemoet te komen. Japansche handelsver-
eenigingen hebben onafhankelijk van de
stappen van den con sul-generaal naar Ja
pan getelegrafeerd met het verzoek aan de
Japansche regeering om dadelijk energiek
in te grijpen.
KINDERVERLAMMING IN
HONGARIJE
22 SLACHTOFFERS IN ZEGEDIN
In Zegedin (Hong.)) zijn 22 kinderen door
kinderverlamming aangetast. De vreeselijke
ziekte heeft reeds drie slachtoffers geëischt.
De artsen probeeren thans een nieuwe ent
methode, door het bloed van den vader of
de moeder der zieke kinderen bij de' patiën
ten in te spuiten.
MILITAIR VLIEGTUIG OMLAAG GESTORT
Vier dooden
Uit Bizerta (Tunis) wordt gemeld:
Tijdens de nachtelijke luchtraanoeuvres is
een Fransoh militair watervliegtuig in de
nabijheid van Bizeta omlaag gestort en in
brand gevlogen. De vier inzittenden verbrand
den levend.
DE WERKLOOSHEID IN ENGELAND
Het aantal "werklbozen in Engeland be
droeg op 25 Juli 1.995.453 d.w.z. 33.684 meer
dan de maand tevoren en 117.910 meer dan
op hetzelfde tijdstip van het vorig jaar.
DE BERGING VAN DE „NIOBE"
Het bergingswerk van het gezonken op
leidingsschip „Niobe" wordt momenteel door
gunstig weer mogelijk gemaakt. Er heerscht
bijna volkomen "windstilte en de zee is spie-
Weerbericht.
Het dlinne ptlltje geeft den worlgen «tand aao
Hoogste stand te Zurich 771.0.
Laagste stand te Andënes 751.5.
Stand vanmorgen half twaalf 7G9.4
19 AUGUSTUS
Zonsopgang 4.50 u.; Zonsondergang 7.16 u.
Maansopgang 8.11 u.; Maansonderg. 8.19 u.
WEERVERW ACHTING
(Medeged door 't Kon Ned Meteorologisch
Inst te De Bilt)
Meest zwakke wind uit Westtelijke rich
tingen, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk
droog warm weer.
TEMPERA TUUR
Stand vanmorgen half twaalf 25.4 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
i Zomertijd:
Van 's avonds 8.46 u. tot 's morgens 5.22 tL
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig Heden Vorig
Walshnt 3.26 3.29 Caap 2.63 2.71
Basel 1.35 1.35 Ems 1.(6 1.06
Huningen 2.00 2.(0 Coblenz 2.47 2.54
Uheinweiler -0.55 -0.52 Trier 0.14 0.16
Kehl 3.35 3.43 Keulen 2.42 2.50
Maxaa 4.99 5.08 Rahrort 1.10 1.18
Wiedesheim 0.72 0.74 Wesel 0.93 1.01
Mannheim 3.97 4.04 Emmerik 2.20 2.98
Lohr 1.P1 1.01 Dusseldorf 1.85 1.95
Mainz 1.43 1.48 Maastricht 1.90 1.90
Hingen 2.34 2.36 Venlo 10.74 10.74
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
19 Aagnstns
(Oude Amsterdamsche ttJd)
DelfzjJI 1.15 13.18 Hellevoetsl.4.49 16.11
Terschelling ln.33 22.57 Willemstad 5.46 18.03
HarIJngen 11.2/ 23.43 Brouwersh. 4.01 16.23
Helder le 8.53 Zierikzee 4.44 16.51
Idem 2e 17.50 21.35 Wemeldinge 5.03 17.17
IJmuiden. 4.47 17.13 Vllssingen 3.09 15.17
H.v Holland 4.H116.28 Terneuzen 3.42 15.55
Scheveningen 4.11 16.38 Hansweert 4.36 16.39
Rotterdam 6.18 18.I6
gèlglad. Het schip hangt aan armdikke staal
trosten tusschen de bergingsvaartuigen
„Wille" en „Kraft". Zoo wordt het door de
vaargeul heen door de sleepboot „Simson"
dichter naar land getrokken.
DE HITTEGOLF IN ENGELAND
De hittegolf is gisteren met hernieuwde
kracht over Zuid-Engeland gegaan. De tem
peratuur was in de schaduw in Londen ruim
80 graden Fahrenheit. Het is thans de heet
ste Augustusmaand sedert 1923.
EN RHODOS
door Dr. O. VELTENAAR
XII
Van Athene uit werden door de toeristen
verschillende uitstapjes gemaakt naar Thebe
en Plataeae, naar Sunium en den Penteli-
r.on. Daar deze excursies facultatief waren
gesteld en bovendien op Zondag 3 April ge
schiedden, heb ik tot mijn spijt noch Thebe
noch Sunium kunnen zien. Men zeide mij
echter den volgenden dag, dat de autont
naar Thebe schitterend was geweest. Rij
dende door de dorre Kithaeron, lag daar.
hij het maken van een bocht, de rijke The-
fc-aansche vlakte, rechts aan de horizon lagen
de sneeuwbergen van Euboea en de blauwe
zee. links de Helikon. Het aanschouwen
van het eens uit en staatkundig oogpunt
zoo machtige Thebe, nu een onaanzien.ijk
vlek. heb ik dus moeten missen, met de
mediteering ter plaatse van den TheLaan-
schcn sagenkring.
Dien Zondag was 'k bijna alleen overgeble
ven op 't schip, dat in de haven lag. De geleer
den waren bijna allen uit en de bemanning
had drie vrije dagen; noch de lunch, noch
liet diner worden aan boord verstrekt En
toch lub ik mij geen oogenblik verveeld,
want ik doorleefde, in mijn ligstoel, heel
den vorigen dag. wat ik od den Areopagus
had doorgemaakt, en hoe ik op de Acropolis
eenzaam had gedwaald en die herinneringen
verstolden tot bezonken schoonheid
Die herinneringen werden weer levendig,
toen ik onlangs in ons Tijdschrift „Herme-
neus". 4e Jaarg. Aflev. 10, zoo juist zag weer
gegeven, wat ik had doorvoeld. Ik bedoel
het gedicht „Athene", door den Nieuw-
Griokschen dichter Joannis Polémis, ver
taald door W. K
XI stond in ons blad van 15 Aug. jl.
Od 't Uur. dat in gouden gloed de zon in 't
West gaat tronen.
Trots dalend, waar de wijde heuv-len
glooien,
Plukt uit het Paradijs de Roem 41 bloemen,
vele en schoone,
Dat hij uw aanzicht, o Athene, tooie.
En strooit die 't allen kant rondom uw heilig
hoofd ter neder.
En naar het Parthenon buigt hij zich
henen
En uw gevallen schoonheid ziend verheerlijkt
zij haar weder,
Mijn vaderstad, mijn wijd vermaard Athene.
En 'g werelds oog aanschouwt uw bloei,
maar kan den zin niet halen,
Zij kan alleen aan kleurge wolken denken,
En zij beseft niet, hoe zij daar den bloemen
krans ziet dalen.
Dien 't eiken avond U de Roem komt
schenken.
Na de ontvangst in de Universiteit, waar
over ik de vorige week geschreven heb.
scheepte men zich in. Het progrom
luidde, dat men den volgenden dag aan
boord moest zijn, voor het vertrek naar
Aegina. dat op 12 ure in den middag was
gesteld. Maar door de geweldige aardschui-
ving in het Kanaal van Korinthe moest men
eerder vertrekken en den Peloponnesus om
varen, om in de Korinthische Golf te komen
en Delphi te bezoeken. Maar eerst moest
het eiland Aegina worden bezocht. Wande-
lig naar de Aphaia-tempel. zoo luidde bet
parool. Ofschoon er veU muildieren beschik
baar waren, ging ik te voet, om op den stei-
len heuvel van dit eiland den tempel te be
zoeken, die de Aegineten haddpn opgericht
aan de ons onbekende godin Aphaia.
En ik bad er geen spijt van, want ik ge
noot van het gezicht op den tempel en van
de Grieksche lente in de bosschen.
Uit dank voor de schitterende overwin
ning van Salamis in welke de Aegineten
een belangrijke rol hebben gespeeld, werd
aan de godin (Athene?) die tempel gewijd.
De top van deai heuvel is steil en de meei
dan een half uur lange bestijging is moei
zaam, niaar de belooning is koninklijk.
Wamt nu staat gij voor de twintig ruwe
Dorische zuilen, die recht bleven en metalen
banden houden de kolonnen samen. Blank,
breed zien wij Athené schitteren. Wij zien
de Gycladen en den Parnasos, in won
dere klaarheid zag ik de Helleensche kunst
en de relatie van landschap en het gods
dienstig karakter der heilige plaatsen.
Aegina, is dit het eiland niet, waar Plato
als slaaf werd verkocht? Waar de buit van
de victorie van Salamis op de markt werd
verkocht? Aegina, in de dagen van Pericles
een doorn in het oog van'Athene, dat men
thans in drie of vier uur varen bereikt.
Wij hebben den Aphaia-tempel gezien,
langs een smal pad, waar men slechts alleen
kan loopen, over gladde rotsen, gaan wij naai
beneden, waar in de baai ons schip ons
wacht Wij hebben de indrukwekkende
ruïnen gezien.
De Grieksche lente in de bosschen, zij geu
rem u toe de bosschen met een zwoelheid
ons onbekend. Ze vallen u aan, zij versper
ren u den weg, de dennen op het looppad,
vol hars zijn ze, er is in gesneden, daar is»
in gekerfd in die dennen.
De Aegineten zullen straks hun landwijn
gaan kruiden met die hars en wolken van
muntreuk omhullen ons.
Toen werden wij door die rappe eiland
bewoners naar onze „Patris" geroeid. Wij
zijn aan boord en wij varen den Pelopon
nesus rond.
En op die lange vaart zullen wij ken
nis maken met de valwinden van Malt-a.
Bij kaap Matapan zien wij de deining bruisen
tegen den vuurtoren. Zuidelijk zien wij
Kreta, dat. wij hebben bezocht met den
besneeuwden Ida.
Bij het aanbreken van den dageraad zip)
wij in de Golf van Korinthe. Wij hebben
den heelen nacht full speed gestoomd, langs
Pylos en Purgos en Katakolon, de haven
stad van Olympia en het eiland Zakyntos,
langs Patras zijn wij in de Golf gekomen.
Er waait een fiksche bries en de Grieksche
schepen met hun blanke zeilen dansen op
het water. Ik benijd die Grieksche schippers,
dat zij met zoo'n bries zoo snel varen, in
den mooien Gnekschen morgenstond.
In de baai van Itea laat de boot het
anker vallen. Dat is de havenstad van
Delphi, of liever een klein nest aan de kust
van de Korinthische Golf. Als steeds wordt
de valreep neergelaten en de drie groepen
stellen zich op. De bootjes naderen en de
bootslui met hun stereotiep Grieksch ge
kakel, waarvan de beste kenner van het
Nieuw-Grieksch onder ons niets kan ma
ken. Zij schreeuwen en gesticuleerden maur
ze zijn uitermate nerveus. Maar voor de
Hollandsche reizigers, die naar hun kran
ten melden, allen „groote geleerden" zijn,
zijn ze vol teederheid, behulpzaamheid en
attentie.
Daar staan de auto's .weer met de drip
bekende kleuren, wit, rood en groen. Stipt
is aHes in orde door de goede zorgen van
de „American Express". Wij leggen ons
leven voor de zooveelste maal in de ner-
veuse handen van Grieksche chauffeurs.
Vol lommer en rust is de breede en heer
lijke vlakte, met boomen aan beide zijden
beplant, die wij doorstuiven. Door eer.
olijvenbosch voeren zij ons naar Delphi.
Het is het heilige dal van den Pleistos, dat
wij doortrekken. Aan den grooten Apollo
was het gewijd en ik lees daar juist, dat alle
bebouwing van don grond heiligschennis
was. Grootsch is de tocht naar het ruwe
heiligdom, den omphalos', den navel der
aa.Je. Euripides noemt immers Delphi „den
geïnspireerden navelsteen der wereld",, ge-
ijk do Joden Jeruzalem de cere ga\en le t
centrum, de navel der aarde te zijn. Het
bergpad slingert onophoudelijk, maar
:ijr. reeds lang aan de akrobatisrhe t<.j-
ren der Grieksche auto's gewend, vrees ken
nen we nauwelijks meer, wij zijn onder den
geweldigen indruk van de heerlijkheid van
het landschap.
Twintig kilometer, of meer hebben we
reeds afgelegd, herhaaldelijk draaiend en
slingerend, 't is alsof onze auto's slinger
apen zijn, en wij komen te Delphi. „Delphi"
roepen wij elkander toe in de auto's, gelijk
een conducteur: ..Piet Gijzenbrug" roept.
Maar het is het eigenlijke Delphi niet,
waar wij belanden, het is het dorpje Kastn,
waar de bewoners, er zijn er een paar
honderd ons toewuiven en toeroepen:
Goede reisl en een paar mooie Grieksche
meisjes ons bloerner bieden in de autos.
De l'ranschen hebben dit dorp, dat op de
plaats van het oude Delphi was verrezen,
vijf minuten gaans verplaatst, zoodat de
tegenwoordige bezoeker, „ongehinderd door
de twijfelachtige bekoring van modern-
Grielcsehe huizenbouw de beklemmende
schoonheid van dit heil oord in vollen
luister Ion ondergaan." Dat is toch wel het
mooiste voorbeeld van moderne opgravings
methoden. Wij verlaten onze auto's
paar minuten verder ligt het oude heilig
dom.
Ofymnia en Delphi, maar dat zijn dan
toch zeker wel de hoogtenunten van onze
Grieksche reis! De heiligdommen en het
landschap. Dr. A. Kuvpor in zijn „Om do
Oude Wereldzee" II blz. 232 spreekt van de
harmonie tusschen natuur en religie en d^e
harmo:.ie is hier zó volkomen, dat ge nu
nog de bouwvallen van Delphi niet naderen
kunt zonder te \oelen. hno een wondere h<-
koring zich van u meester maakt Inder
daad onderging in die bekoiin - en ik be
speurde ze bij mijne medereizigers, met wie
ik over deze ding sprak. En al voortwan-
delend, herinnerden wij elkaar de spreuken
der Zeven Wijzen, die op den Tempel te
Delnh; hebben gedaan. spreuken van Solon
en Pittakus, Thalcs. Kleobylus, Bias en Po
stille, bezonkene wijsheid „Ken uzelf",
dal woord van Tl.ales, „In niets te veel'
het woord van Solon, „de meesten deugen
niet" het woo.-d van Poriander en „de maat
is de beste" dat van K'eohylus. of wat er
andera r'-Wit staan in de zeven „grammata
delphiea". „Houd maat en mijd de gevaar
lijke gezelschappen".
Wij zijn hier in het gebied van de „Py-
thia" ik zie ze daar gaan de oude Grie-
ken, die hier raad en troost kwamen vrac
gen, peinzens- en vragensmoede aan goden,
die geen Goden zijn". Na het ritueele bad,
kan de bezoeker zich richten naar deïi tem
pel van Apollo, om de godheid te vragen.
Het antwoord werd i gegeven door de
vrouw, een herderin, die op een drievoet
gezeten boven een kloof met zwaveldamp,
in delirium onsamenhangende woorden
uitte. Wat deze Pythia mededeelde werd
door een tweetal priesters in schoone verzen
vertolkt en op die uitspraak wierpen zich
de exegeten van professie.
Het orakel had gesproken. Wat is de be
teekenis van deze „Pythia"? Mythologische
vormen, waarin Oud-Hellas deze religieuse
sensatie vertolkte. In het vlakke veld, dat
zich voor de Phaedriadcn uitstrekt, inopt,
zoo luidt de sage en weer volg ik Dr. A.
Kuyper II 232, een monster hebben gewoed,
de dusgenaamde Pythia-draak, een helsch
wezen, dat den toegang tot dit heerlijke
bergland versperde. „Toen eeft Apollo, de
god des lichts, tegen dat rotte wezen want
Pythia beteekent „rot" den strijd aange
bonden op leven en dood en den draak over
wonnen, wiens afschuwelijk lijk topn weg
gleed in 'n diepe speelt die zich midden in de
vlakte van het land had geopend en sinds
uit die spleet bedwelmende dampen deed op
stijgen.
Ter herdenking van deze overwinning van
het heilige op het onheilige, van het schoone
op het monsterachtige moest hier een heilige
eeredienst worden gesticht."
Het zij. maar toen wij aankwamen toen
hebben wij hoog boven 't gebergte de Phae-
driaden 7eus' aderlnar« ^on 7-weven en wij
hebben de zilverzuivere Kastalische bron
zien vloeien en de schrijver dronk de Ka.s-
talische wateren, zuiver en klaar.
