ENCI-CEMEN
MARBRITECLAS
SCHIEBROEK
Goed wonen in
SCHSEBROEK
Ruime hypotheek
N.V. Betonbuizenfabriek'
„DE VALK"
NIEUWPOORT-LANGERAK
TELEFOON 18
GROOTSTE fabriek in Nederland
Prijzen beneden elke concurrentie.
VRAAGT PRIJS
BESCHERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
HITTE - KOUDE - VOCHT - LAWAAI
GRATIS DESKUNDIG ADVIES
N.V. Producten- Grondstoffen HmiJ.
AMSTERDAM: Sarphatikade 1 - Tel. 34824-36824
ROTTERDAM: Stationsweg 37b Telet. 11690
BOUWBLAD No. 168 (Verschijnt eiken UaaniagJ
MAANDAG 15 AUGUST. US 1932
SCHIEBROEK, de mooie woonplaats
De heeren Corns, van den Bos en Gebr. J. A. Willeman
hebben ieder geriefelijke heerenhuizen gebouwd.
Opnieuw gaan wij schijven over den
mieuwibouw in Schiébraek. En wij doen dit
graag. Immers, onze lezerskring stelt voor
al in dezen tijd belang in voorlichting op
bet gebied der volkshuisvesting. We zeg
gen: vooral in dezen tijd. En dan denken
we allereerst aan bet feit. dat zoovelen, die
een behoorlijk buis bewonen, door vermin
dering van inkomen, genoodzaakt worden,
een woning te zoeken tqgen lagere huur
prijs. En dan denken we in de tweede
plaats aan diegenen, die een huis bewonen,
dat wellicht in verhouding tot den huur
prijs wel wat beter zou mogen zijn. Dit
noemen we speciaal in die tweede plaats,
omdat deze gevallen gelukkig verminderen
De verbeteringen op het gebied der volks
huievesting van den laatsten tijd zijn groot.
Over verschillende ontwerpen hebben wij
onze lezers ingelicht. Speciaal hebben wij
het particuliere initiatief geroemd en dank
zij deze houwers is er op het terrein der
woningbouw heel veel tot stand gekomen.
Ook thans vervolgen wij onze artikelen
over de Gemeente Sohiebroek. In een onzer
vorige nummers zijn wij in groote trekken
het nieuwe uitbreidingsplan dezer Gemeen
te nagegaan.
In dit plan zijn de terreinen gereserveerd
voor de kerk- en schooliboaiw, die reeds ge
deeltelijk zijn uitgevoerd. In het plan Molen
(vliet is reeds een school gebouwd en nu is
men bezig een schooi te plaatsen in de
Tuinstad, die reeds 1 September e.6. in ge
bruik zal worden genomen. We mogen dus
.vaststellen, dat voor bet onderwijs gezorgd
wordt. Voor vele ouders, die hun kinderen
graag dichtbij naar schooi willen zendeh, is
deze mededeeling van belang.
En wet de kerken aangaat. In de boven
zaal vam gebouw „Arcadia" is Zondag j.l.
voor het eerst een kerkdienst gehouden,
iNaar wij vernemen is deze maatregel door
de Gereformeerde Kerk genomen, om in de
toekomst te geraken tot het boüwen van
een eigen kerkgebouw. Voorloopig zijn de
Tuinstad-bewoners met deze regeling be
hoorlijk geholpen.
Het terrein voor de plaats van de R.K.
Kerk is vastgesteld en als we ons niet ver
gissen zail met den bouw spoedig een
vang worden gemaakt.
Zooals reeds eerder in dit blad vermeld,
is ereen vlugge, geregelde bus- en trein
verbinding met Rotterdam. Het wonen in
Schiebroek voor hen, die hun arbeid in
Rotterdam hebben, zal wel geen bezwaren
opleveren. Ook de lage belastingen zullen
vele bewoners trekken.
Twee bouwers hebben weer wat aardige
Heerenhuisjes gebouwd. Het zijn de heeren
Corn6. van den Bos uit Rotterdam en de
Gebr. Willeman uit Hillegersberg. De eer
ste heeft vier huizen gebouwd in de
Adrianalaan tegenover den Palmweg, de
tweede hebben een aantal woningen ge
plaatst aan den BeukenlaanKastanje
singel.
Hierbij drukken wij af de gevel van het
eerste plan en de plattegrond van het twee
de ontwerp.
Beide plannen hebben veel overeenkomst
De huizen zijn van alle comfort voorzien.
Centrale Verwarming, Badkamer met inge
bouwd bad. Voor en achter het buis ligt
een tuin. Over de indeeling het volgende:
Beneden twee gezellige suitekamers,, waar
in de heeren Willeman een zitbank en een
theemeubel hebben geplaatst. In het ver
lengde van de gang ligt de keuken. Nu, als
alle keukens zoo ingericht worden als deze,
dan mag de huisvrouw tevreden zijn.
Dan gaan we naar boven. Twee m^oie
slaapkamers met vaste waschtaiels. De ka
mers zijn door een deur onderling verhon
den, dat ook zijn voordeed heeft met het
oog op kinderen. Verder is e«r de badkamer
die er keurig uitziet en aan de voorzijde
nog een zit- of slaapkamer. Alle huizen
hebben een voorbalcon en een gedeelte te
vens een aohterbalcon. Van buiten gezien,
lijkt de zolderetage niet groot, doch binnen
gekomen vindt U er twee mooie vertrekken,
terwijl er dan nog een gedeelte overblijft
we zullen maar zeggen voor „rommelzol-
Zoowel de voor- al6 achtergevel doen het
heel goed. Een aardige erker en het balcon
geven aan de voorgevel een mooie onder
breking.
Van binnen is het huis in mooie, huise
lijke tinten geverfd en vooral met tegels,
heeft de N.V. de Lint, Delft, aardige be
kleedingen weten te bereiken. Het eenvou
dige glas-in-lood of geslepen glas doet het
goed. Naar wij vernemen zijn de koopprij
zen laag en wordt hooge hypotheek ver
strekt. Voor kleine bezitters is dit een uit
muntende gelegenheid een eigen huis te
gaan bewonen, waardoor zij hun geld ren
dabel beleggen en bovendien goedkoop een
mooie woning hebben.
Voor inlichtingen kan men zich ook wen
den tot het Woningbureau Vogel, Adriana
laan, Sohiebroek. Deze heeren zijn béëedigde
makelaars en taxateurs, hebben een goede
naam en weten hun cliënten zoo te behande
len, dat ze tevreden zijn.
plattegrondteekening van de Heerenhuizen te Schiebroek
Houth. v/h N.V. J. VAN SCHIJNDEL Co. Hoofdkantoor: Oost-Admiraliteitskade 47 Rotterdam
Opslagplaatsen, Zagerij en Schaverij:
AIVINO 1853
Nassau haven—Boerengat
De regeering en het bouwbedrijf
Naar bekend is, heeft de Regeeriing in de
gehouden bespreking van 26 Juli j.l. toe
gezegd baar plannen ter bevordering van
de bedrijvigheid in bet bouwbedrijf aan de
onderscheidene organisaties nader te zullen
bekend maken. Dit is geschied in een
schrijven van 28 Juli j.l. van het Ministe
rie van Binnenlandsche Zaken, waarin o.m.
melding genlaakt wordt dat de volgende
plapnen voor uitvoering in aanmerking ko
men, wanneer partijen tot een bevredigen
de loonsverlaging komen:
Woningstichting „Thuis Best", Heerlen
324.000; Gemeente Bussum 500.000; Mij.
tot verbetering van Woningtoestanden,
Groningen 180.000; Gemeente Cuyk en St.
Agatha 20.000; Gemeente Laren 100.000;
Coop. Arb. Won. Bouw verg „De Arbeid",
.Worm erv eer Chr. WonAnget. „Eigen
Haard", Nijmegen Woninghouwvereeni-
ging te Zwolle 100.000; Joodsche Woning
bouw Ver. A'dam via Hyp. en Interm. be
drijven 1.000.000; Stichting tot beheer en
expl. van Gem. Woningen te Deventer via
Hyp. en Interm. bedrijf 300.000; Gemeente
Waalwijk 250.000; „Zomers Buiten" Am
sterdam via Jager te Bussum 1.000.000,
Gemeente Renibum 150.000; „Zomers Bui
ten" en Rochdale Amsterdam 1.437.350 en
977.400; Woningstichting „Ons Genoegen"
Zwolle 120.000; Gemeente Nutlh 17.600;
Gemeente Zaandam 862.150; Gemeente
Leren 58.000; Woningb.ver. „De Voor
zorg" en R.K. Coöp Woningb.ver. „St Jo
seph", Haarlem 700.000; Woningstichting
„De Nieuwe Vecht", Zwolle 275.000; Wo-
ningb.verg. „De Samenwerking", Venlo
Woningib.verg. „Goed Wonen", Amersfoort
229.000; Gemeente Alkmaar 450000.
Verder een plan voor den bouw van 380
woningen en 9 winkels met woning van de
Vereeniging „Zomers Buiten" te Amster-
voor den bouw van 85 woningen te Haar-
voor den bouw van 28 woningen en 2
winkelhuizen van de Vereeniging „Volks
huisvesting" te Alkmaar;
voor den bouw van 71 woningen van de
Vereeniging „Nijmegen" te Nijmegen;
voor den bouw van 220 woningen van de
gemeente Dordrecht;
voor den bouw van 83 woningen van de
Vereeniging „De Volkswoning" te Heerlen;
verder plannen van de gemeente Almelo.
Haarlem, Leiden (100 woningen) en Arn
hem (240 woningen) waarvan het laatste
nog in voorbereiding is.
Voor voorschotten is oogenblikkelijk een
bedrag van ongeveer 20.000.000 besohik-
baar, waarvan pl.in. die helft of een iets
hooger bedrag voor voorschotten krachtens
de Woningwet.
De Minister stelt er, in verband met een
verslag van de conferentie in de dagbladen
prijs op, er op te wijzen, dat de Regearing
niet een norm voor loonsverlaging heeft
voorgesteld, maar alleen heeft aangedron
gen op overleg om te komen tot loonsver
laging. Het bedrag van 15% van de con-
tractloonen is genoemd, nadrukkelijk als
een persoonlijke opvatting van den spreker
die met zooveel woorden verklaarde geen
opdracht van de Regeering op dit punt te
hebben.
Op te merken valt allereerst dat de Re
geering zich heeft losgemaakt van het per
centage der loonsverlaging en dat zij het
dus aan de vrije wil van de betrokken par
tijen wil overlaten. Dit lijkt Ons het juiste
standpunt en waar beide groepen (werk
gevers en werknemers) er bet grootste be
lang bij hebben dat de bouwnijverheid weer
opbloeit, zal men bet hopelijk wel met
elkaar eens kunnen worden.
De plannen welke nn tot uitvoering zul
len komen zijn met zeer gemengde gevoe
lens ontvangen. „De Aannemer" b.v. en ook
het „Volksblad'' wijzen op een paar
bazingwekkende fouten in het lijstje.
Eenstens komen er projecten op voor,
welke reeds zijn uitgevoerd! Bedoeld wor
den de bouwplannen van de „Woningbouw
vereeniging''te Zwolle, van de woning
stichting „De Nieuwe Vecht" en van „Ons
Genoegen" en van „Ons Genoegen'" even-
eens aldaar, een en ander becijfert op
495.000. Maar deze plannen zijn reeds
lang uitgevoerd en de woningen zijn reeds
betrokken
Wel worstelen deze vereenigingen met
moeilijkheden om crediet op langen termijn
te verkrijgen, maar men Jcan het toch niet
voorstellen, alsof de bouwnijverhied zou
zijn geholpen door deze reeds uitgevoerde
plannen in de credietverleening te betrek-
Maar er is nóg meer. De Regeering ver
meldt in haar brief onder verschillende na
mendriemaal hetzelfde plan!
Het plan voor den bouw van 380 wonin
gen en 9 winkels van die vereeniging Zo
mers Buiten staat apart vermeld, maar
keert ook, onder andere hoofdjes nog twee
maal terug!
Tenslotte schijnt het dat van een der
andere projecten ter plaatse niets hekend ii
Ais „De Aannemer" en het „Volksblad'
zidh op hun beurt niet vergissen, dan geeft
de brief der Regeering geen hoogen dunk
van de zorg, waarmede het beleid ten aan
zien van de bouwnijverheid wordt gevoerd.
N.V. HET ONDERLING CREDIET
Gevestigd te Rotterdam
HOOFDSTEEG 39 h. Toerijstuin
Opgericht 1865
Glasindustrie „ROTTERDAM" - J. PIETERMAN
WandbeUeeding in alle kleuren
In onze showroom v. d. Duynstraat 232527—29 vindt
lT het op allerlei wijzen als muur-, vloer- en plafond-
bekleeding toegepast
H.H. Architecten
UW ADRES
voor Uw
DRUKWERKEN
is
Drukkerij LIBERTAS
GOUDSCHE SINGEL 105 ROTTERDAM
Telefoon 22490 (4 lijnen)
Het vangen van gebouwen
Moet men een bouwwerk dieper aanleg
gen dan de belending, dan komt men bij de
Uitvoering dikwijls voor moeilijke proble
men te staan. Veel moeilijker worden deze
bij den aanleg van een ondergrondschen
spoorweg door bebouwd terrein, waarbij da
tunnel vaak onder zwaar belaste fundamen
ten van gebouwen moet geboord worden.
Zulks was o.a. het geval bij de laatste uit
breidingen van het Berlijnsche ondergrond-
sche spoorwegnet. Hier waren omvangrijke
voorzorgsmaatregelen noodig, daar het tun
nelprofiel vaak dicht langs de gevels der
huizen liep. Ten deele moesten geheelo
straatvakken tegen verzakking worden be
schermd, daar afbreken der bedreigde hui
zen wegens de daaraan verbonden kosten
niet mogelijk was; in enkele gevallen moest
cje tunnel onder een huizenblok worden aan
gelegd. Dat hier met meer dan gewone zorg
moet worden gewerkt, spreekt vanzplf; on
oplettendheid, gebrek aan vakkennis kun
nen buitengewone schade veroorzakeh, kun
nen leiden tot instortingen met catastro-
phale gevolgen. Ook de zorgvuldigste maat
regelen zullen echter niet steeds kunnen
verhinderen, dat er in muren of plafonds
toch nog scheuren ontstaan, het pleister
werk afbrokkelt of zettingen plaats heb
ben. De schade kan alleen door uiterste
nauwlettendheid worden beperkt of voorko-
Dr.-Ing. P1 u m e ck e, die over dergelijke
werken in de Deutsche Bauzeitung een en
amder meedeelt, wijst er met nadruk op, dat
het gewenscht is voor het begin der werk
zaamheden den bestaanden toestand van
het te beveiligen gebouw te onderzoeken,
en in een proces-verbaal, zoo noodjg aan
gevuld met foto's en schetsen, vast te lég
gen. Zij, die ten onzent wel eens tegen gam
mele belendingen hebben gebouwd, zullen
van het nut daarvan ook stellig overtuigd
zijn. Laat men zulks na, dan kan een pro-
om schadevergoeding voor den aanne
mer een onaangenamen afloop hebben. Zijn
deze voorbereidingen verricht, en is het pro
ces-verbaal door beide partijen ondertee
kend, dan kan met het werk worden be
gonnen. De beveiliging der fundamenten ge
schiedt in den regel door dieperen aanleg
van een nieuw fundament op 0.5 tot 1 M.
beneden onderkant fundament van het
nieuw te maken bouwwerk. Dit geschiedt
meestal vaksgeiwijze. De ontgraving voor
het nieuwe bouwwerk kan in de meeste
gevallen tot 0,50 M. boven onderkant fun
dament der belending geschieden. Is dit
niveau bereikt, dan kan men met de vaks-
gewijze ondergraving van de belending be
ginnen. Bij doorgaande fundamenten, mu
ren zonder openingen, enz. doen zich geen
moeilijkheden voor. De grootte der vakken
bedraagt 1 tot 1.50 M.; de breedte hangt af
van die der fundamenten. Meestal is het
gewenscht. de ontgraving wat--breeder to
maken, om door grootere fundamenfbreedte
den druk op den bodem te verminderen,
daar, zooals de ervaring leert, iedere onder-
metseling, al wordt zij nog zoo zorgvuldig
uitgevoerd, kleine zetttingen tengevolge zal
hebben, al was het alleen maar door het
zetten van het versche metselwerk. Ook kan
het belasten van het terrein met materia
len reeds zettingen tengevolge hebben. De
vèrstijving van de ceraentsleuven geschiedt
door plaathout vam 6 7 c.M. dikte en 18 tot
20 c.M. breedte, met gordingen van 8 tot 10
c.M. dikte en 20 c.M. breedte. Voor stem
pels wordt rondhout gebruikt, hoewel ijze
ren schroefstempels beter worden geacht.,
daar hierbij door het vermijden van klop
pen en slaan geen zand door de naden dei-be
kisting loopt. Zoodra de vereischte diepte
bereikt is, wordt de sleuf onder gelijktijdig
verwijderen van den damwand volgeme.t
seld met klinkers in P.c.mortel of volgestort
met beton. Beton verdient in vele gevallen
de voorkeur, daar de sleuven den metse
laar niet genoeg bewegingsvrijheid bieden
om zijn werk naar behooren te verrichten.
Om vertaniding met het volgende vak te
verkrijgen worden conisch gezaagde houten
deuvels ingelegd, die bij het verstijven van
de volgende sleuf worden weggenomen en
aansluitend worden volgestampt met beton.
De verbinding met den onderkant van het
oude fundament geschiedt door klinkers in
cementmortel met een stroomlaag. Een zoo
danige ondermetseling is echter alleen bij
doorgaande fundamenten zonder pijlerbelas
tingen mogelijk. Bestaat de fundeering uit
kleine, afzonderlijke fundamenten, pijlers of
caissons, of is bij doorgaande fundeering
geen gelijkmatige' belasting aanwezig/ dan
zal men het werk in den regel niet kunnen
uitvoeren zonder het geheel te ondervangen.
Hiervoc/r wordt in de laatste jaren veel ge
bruik gemaakt van de in Amerika zeer ver
breide methode, het z.g. „needling", waarbij
de te ondervangen muur door doorgestoken
ijzeren liggers, z.g. „naalden", gevangen
wordt. Deze vangmethode heeft het voordeel
van directe werking. Ze is echter alleen dan
uitvoerbaar, wanneer men het aangrenzen
de terrein mag betreden. Bij de Berlijnsche
ondengrondsche spoor heeft men deze metho
de zooveel mogelijk en met succes toege
past. De te vangen pijlerlasten kunnen wor
den berekend. Volgens deze berekeningen
worden de afmetingen van de provisioneel
in te bouwen liggers bepaald. De liggers
worden op provisioneele hulppijlers gelegd.
Deze hulppijlers of opleggingen kunnen al
naar de plaatselijke omstandigheden en
naar de optredende belastingen, gemaakt
woifden van hout, metselwerk of beton.
Houten opleggingen mogen alleen bij gerin
ge belasting worden toegepast. Vóór de fun-
damentlasten op de hulpconstructies worden
overgebracht, moeten de zettingen der hulp
pijlers en de doorbuigingen der liggers door
hulpmaatregelen opgeheven worden. De
hulppijlers worden door middel van water-
dirukpersen, waaraan ter controle manome
ters zijn aangesloten, tegen de ingebouwde
vangliggers met den berekenden opleggings
druk geperst, waarbij zich gelijktijdig de
hulppijlers zetten en de liggers door de be
reikte voorspanning hun doorbuiging krij
gen. Hierbij is gebleken dat de hulppijlers
eerst na meerdere dagen tot rust komen, en
de ijzeren wiggen, waarmede zij tegen de
liggers gekeild werden, steeds weer los
gaan, wanneer de drukpompen worden aan
gezet'. Treden volgens den manometer geen
veranderingen meer in, dan kan het onder-
metselen worden begonnen én uitgevoerd
op de wijze als hierboven omschreven, waar
bij rekening moet worden gehouden met de
pijlers. Als de nieuwe fundeering gereed is,
worden de provisioneele werken verwijderd
of weggehakt.
pinancïeele controle van
Woningbouw-corporaties
Uit het reeds eenagen tijd geleden ver
schenen verslag van den directeur-generaal
van de Volksgezondheid over het jaar 1931
aangaande die corporaties, werkende met
steun uit 's Rijks ltas, enz., worden door den
heef G. F. E. Kiers in „Gemeentebestuur"
enkele opmerkingen van belang naar voren
worden gebracht.
De preventieve werking van deze over-
heids-accountantscontróle heeft er langza
merhand toe geleid, dat onregelmatigheden
meer en meer tot de uitzonderingen gaan
behooren.
Voorzoover de bouwvereenigingen voor de
eerste maal werden gecontroleerd, werd de
administratie over de aanvangsjaren meer
malen in zeer primitieven toestand aange
troffen en liet de afrekening en detailleering
van de uitgaven en de verrekenposten be
treffende den bouw veel te wensohen over.
Dit aantal eerste-beurtcorporaties neemt bij
de voortgezette contröle binnen afzienibaren
tijd een einde.
Wanneer bij een bouwvereeniging de on
derhoudskosten van enkele harer complexen
zeer voldoende onderhoudsreserves bezitten
bestaat allicht de neiging de onderhouds-
fondsen met ontvangsten en uitgaven van
alle complexen samen te voegen en zoo
doende te dezen aanzien compensatie van
batige en nadeelige saldi te bewerkstelligen
Het Rijk stelt zich evenwel op het stand
punt, dat elk complex haar eigen rekening
moet houden en de onderhoudsuitgaven ge
heel gesplitst moeten blijven.
Belangrijk is de mededeeling, dat in de
tweede helft van het verslagjaar herhaalde
lijk verzoeken werden ontvangen van ge
meente- en vereenigingsbesturen en van
huurders van Woningwetwoningon om huur
verlaging op grond van inkomstenbelasting
tengevolge van werkloosheid of van de
slechte economische toestanden. Hieruit
blijkt aldus het verslag dat men er
nog steeds niet van doordrongen is, dat de
huren van de woningen, die niet gebouwd
zijn ter vervanging van krotten en waar
voor dus een bijdrage niet wordt gegeven,
niet afhankelijk kunnen worden gesteld
van het inkomen der huurders, doch dat
deze moeten worden bepaald op het bedrag,
dat overeenkomt met de waarde der wonin
gen. Tenzij kon worden aangetoond, dat de
huren hooger waren dan de objectieve huur
waarde der woningen, moesten deze verzoe
ken dan ook worden afgewezen. Slechts
voor woningen, gebouwd ter vervanging
van ontruimde krotwoningen wordt reke
ning gehouden met de inkomsten der huur
ders.
„Objectieve" huurwaarde
Het verslag spreekt van „objectieve" huur
waarde maar geeft daaromtrent geen na
dere gegevens. Wordt bedoeld de objectieve
huurwaarde, zooals deze is vastgesteld bij
den aanvang der exploitatie of één, die
rekening houdt met het indexcijfer? Het
verslag vermeldt evenmin of er bij de
laatstbedoelde omstandigheid wel eens een
geval is geweest, waarbij verlaging van de
huren plaats vond, en wie de kosten van
deze verlaging voor zijn rekening nam.
Vervolgens vermeldt het verslag gegevens
over toegezegde en vastgestelde bijdragen.
Een voorschottabel inzake Rij'kssteun voor
woningbouw in 1931 geeft de volgende ge
gevens omtrent verleende voorschotten en
bijdragen: voorschotten zonder bijdrage
f4,036.435.73. idem met bijdrage f4.988.672.25
(bijdragen f46.327.41); saneering enzoovoort
f163.560, (bijdragen f4.275.75); diversen
f 3.19S.S74.52; eigen woning of verbetering
eigen woning op het platte land f25.341.07
(bijdragen f8400); en lie hypotheek 545 wo
ningen f345.800. Een tweede tabel geeft een
overzicht van de sommen, die ingevolge de
bepalingen van de Woningwet van 1905 t.m.
1931 voor grond- en bouwvoorschotten in
totaal zijn: toegezegd f797.145.71S; ingetrok
ken f33.042.949; opgenomen f716.979.154 en
nog niet opgenomen f47.123.615
Cornells Veth critiseert de jongste
bouwwerken van Den Haag
In het jongste nummer van het Haagsche
Maandblad laat Cornelis Veth een felle
critiek verschijnen op de jongste bouwwer
ken van 's-Gravenhage. Ofschoon we alle
opmerkingen van den heer Veth niet wil
len en kunnen onderschrijven, zit er toch
veel waarheid in diens opvatting, gelijk ook
den lezer uit onderstaand fragment zal
blijken.
„Als wij eens zien naar de vele groote ge
bouwen, die in den laatsten tijd in Den
Haag gezet zijn, dan is het opvallend, hoe
bij geen enkel daarvan met de omgeving
rekening is gehouden. De Haagsche Bijen
korf is enkele jaren geleden door de offici-
eele architectenwereld voor een meesterstuk
verklaard, maar van de drie groote winkel-
of warenhuiezn die in zijn omgeving zijn
komen te staan, heetf geen ook maar in de
verte zijn fantastisohen stijl gevolgd. Ook
onderling zijn ze wel even leelijk, maar op
verschillende wijze. In het bijzonder de
blauwe natuursteen van Peek en Cloppen-
burg schijnt achteraf te willen aantoonen,
hoeveel smaak er toch nog in de materiaal
keuze bij Kramers wonderlijken en buiten-
sporigen gevel heerscht. Het Spui, met den
bioscoop Asta en de verbouwde Vroom en
Dreeomann vertoont een even zonderling
allegaartje. De z.g. nieuwe arm van de Pas
sage is met de plompste brokken steen van
een akelig groene kleur aan komen zetten,
en bederft grondig het gezicht op het Bui
tenhof, nu boven de toch altijd gedistingeer
de gevels daar zoo'n goor rudimentair ge
vaarte uitsteekt. Het nieuwe" gedeelte van
„de Witte", natuurlijk op veel hooger peil
staand dan de genoemde gebouwen, verdeelt
den gevel van deze sociteit door de kleuren
van den baksteen in drie stukken, terwijl
het ook weer sterk afsteekt bij het bank
gebouw (Heldring en Pierson) daarnaast op
den Korten Vijverberg, met zijn mooien ge
len baksteen en even mooien gelig-witten
natuur-steen een der bekoorlijkste werken
van den laatsten tijd. Op de Laan van Meer-
dervoort, waar nauwelijks een omgeving met
karakter te ontzien was, heetf men zich, in
het nieuwe garage- en flatgebouw met den
maar al te ver zichtbaren toren, gehaast met
zich ezlf in strijd te komen, en in één gevel
twee geheel verschillende opvattingen te
toonen.
Bij het schrijven van dit artikel ben ik,
zoo als ook wel moet zijn gebleken ,niet uit
gegaan van afkeer van een bepaalden stijl.
Noch tegen het nieuwe, noch tegen het za
kelijke weet ik mij bevooroordeeld. In de
Nieuwe Zakelijkheid strekt een beginsel, en
dat reeds moet haar voor ons innemen. Zij
heetf echter gezien den mensohelijken aard,
die iets anders wil, geen kans. Dr. B e r 1 ag e
heeft onlangs gezegd, dat zij het gevoel ont
kende, en dat zal een der redenen blijken,
waarom zij anders dan in utiliteitsbouw,
geen toekomst heeft. Veel gevaarlijker is
echter voor de weinige schoonheid, die ons
nog overblijft, het modieuze, in wezen vol
strekt beginsellooze bouwen, dat alle nieu
wigheden toepast. Dit bouwen is het, dat
overal om ons heen stad en land ontsiert.
Het is overal, voor wij het weten. Het mod
dert en knoeit en koketteert en het blijft.
Ik heb getracht na te gaan, waar het van
daan komt, hoe het overal indringt. De in
vloed van de Delftsohe ingenieurs-architec
tuur, de macht der vakorganisaties, de
krampachtige zucht om nieuw te zijn, heb
ben dezen toestand geschapen, die de pu
blieke opinie niet kan goedkeuren en niet
zou behoeven te dulden. Verzet zal moeilijk
zijn: de oorzaken liggen diep, maar men
behoeft ze niet te vreezen zooals men stille
krachten vreest. Men kent ze, en kan zijn
wapenen kiezen".
|-Joe een wandluis een
ontruiming bespoedigde
Het geschiedde in een ontruimingsproce-
dure voor den kantonrechter te Amsterdam
waarin de heer W. Duin, adviseur van de
„Vereeniging tot behartiging van de belan
gen der Huiseigenaren in Nederland", als
gemachtigde voor den verhuurder optrad.
Voor de gedagvaarde huurster verschijnt
iemand, die beweert „kostganger" van huur
ster te zijn- Hij geeft te kennen, dat ge
daagde nog geen andere woning heeft ge
vonden. Zij staat wel in gesprek met een
woning, maar wanneer zij die krijgen zal,
weet de kostganger niet.
Kantonrechter, zich tot verhuurders ge
machtigde wendende: „14 dagen maar?'
Verhuurders gemachtigde geeft te kennen
dat huurster weliswaar geen huur schuldig
is, maar het' dale ernstig beschadigd heeft,
terwijl de buren ernstig overlast wordt aan
gedaan. Kinderen van huurster werpen
allerlei voorwerpen op de benedenhewoners
met goedvinden van huurster, terwijl ook
andere overlast plaats vindt
Bovendien, wat erger is, heeft huurster
aan een medebewoner verklaard, dat zoo zij
er af moet, gezorgd zal worden, dat het ge
heel e huis met wandluizen besmet wordt.
Om te bewijzen, dat het ernst is, werd een
doosje getoond, waarin die ongure beestjes
verblijf hielden.
Kantonrechter: „Om dit te doen is slechts
weinig tijd noodig. Dit kan in een onder
deel van een minuut gebeuren".
Gemachtigde geeft dit toe. maar merkt
op: „Hoe meer tijd gegeven wordt, hoe erger
men te werk kan gaan".
„Acht dagen?" is Reohter's vraag.
Gemachtigde: „Als men de bedireiging dan
maar niet uitvoert, want dan zullen we
dere maatregelen moeten nemen".
De Kantonrechter vraagt: „Heeft men het
Gemachtigde van verhuurder geeft te jen
nen, dat de opzichter, die het reit heeft me
degedeeld, zelf ook aanwezig is.
De opzichter verklaart hierop overeenkom
stig hetgeen door verhuurder's gemachtigde
werd aangevoerd en zegt nog, dat er volgens
verklaring van den medebewoner-2 wandlui
zen in het doosje waren.
Kostganger van huurster: „Het was er
maar één"
Groote hilariteit bij de aanwezigen. Zelfs
kantonrechter en griffier kunnen den ernst
niet bewaren.
Verhuurder's gemachtigde: „Nu ziet U zelf
Edelachtbare, dat het voornemen wordt toe
gegeven. Onder deze omstandigheden meen
ik, dat UEdelachtbare geen termen zult
den om eenig uitstel te venleenen".
Kantonrechter: „Neen; ik zal nu de vorde
ring direct toewijzen
Aldus geschiedt. Gedaagde wordt tot on
middellijke ontruiming veroordeeld.
Zou de kostganger toe willen geven, dat
hij er door een enkele wandluis is ingevlo
gen en dat hij hierdoor met zijn kostvrouw
eerder moet verhuizen, dan anders het geval
zoiu zijn?
UW WOONPLAATS
en dan in de Heerenhuizen
met en zonder garage, in de
Adrianalaan t.o. Palmweg,
bevattende 7 kamers, ingerichte badkamer,
keuken, voor- en achtertuin, centrale
verwarming, vaste waschtafels.
Spoor- en busverbinding. Lagi
belasting. Ruime hypotheek ver
krijgbaar. Goed onderwijs.
Te bevragenop 't werk
CORNS. VAN DEN BOS
Rotterdam, Tel.50071-32971
KKKOP Heerenhuizen
IIUUI met ruime hypotheek,
bevattende 7 kamers, ingerichte badkamer
keuken, voor- en achtertuin, centrale
verwarming, vaste waschtafels, groote
kelder, alle comfort aanwezig.
Spoor- en busverbinding Lag
lasting. Goed onderwijs.
Te bevragen op 't werk
GEBR. J.&A. WILLEMAN
Molenlaan 20, Hillegersberg, Tel. 43784
Inl. Bouw-en Woningbureau VOGEL,
Schiebroek. Telefoon 44113.
HEERENHUIZEN
BiLLIJK TE KOOP, gelegen Kastanje-1
singel te SCHIEBROEK.
Bevatt. 7 kamers, hall, keuken, 2 W.C.'s,
badkamer en zolder, centr. verwarming,
badinstallatie en vaste waschtafels.
Uitmuntende bus- en treinverbinding
Lage belasting. Hypotheek verkrijgbaar,
Te bevragen:
op het werk ofW. Buytewechstr, 153i
Rotterdam, Telefoon 44113.
U wenschl
Uw eigen huis
op eigen grond
De meest zekere belegging in dezen tijdl
KOM DAN NU EENS KIJKEN NAAR DE
HEERENHUIZEN
aan de Meloenstraat te 's-Gravenhag(
van het
BOUWBUREAU M. P. WERNER
Rozenstraat 55 - Telefoon 339682
Ruime hypotheek voorhan
den onder gunstige conditii
IE
Molensingel-Vijverlaan Schïebroel c
Kamer en suite, keuken, vestibule
groote kelder, 3 slaapkamers, bad
kamer en zolder.
KOOPPRIJS: f 12.500, f 14.00|
A BLONK, Plaslaan 58, Schiebroi
VOOR ZEER BILLIJKEN PRIJS
Mijn schoolbank Ned. Octroi!
No. 25549 voldoet, naar het oordee
van deskundigen, aan die wenschej-
A. G. J. MAK, School en Kerk|
meubelen, Zuidhoek 86-88, R'daii
TELEFOON 10199
Electro Techn. Bureau „B0HAMEÏ
Agenten voor de ongeëvena
de „CARLEY"-UURWERK
voor Noord- m Zuid-Holla
Vraagt offerte
MAASTRICHT
1 NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Vertegenw. voor R'DAM en OMSTREKf
N.V. 1MUVS Co s
AEL3RECHTSKADE 147b
TELEFOON 30404-30233
