Van Afrika's Oostkust
VRIJDAG 12 AUGUSTUS 1932
TWEEDE BlAD PAG. 5
Door PEMBE YA SHAMBA.
veer 15 K.M. en een paar eilanden, die aan
den Sultan van Zanzibar toebehoorden, en
welke hun ouden status als protectoraat be
hielden.
De oppervlakte vail Kenya is ongeveer
224.969 vierkante mijl, dus meer dan twee
keer Engelands oppervlakte.
I.
Een stukje aardrijkskunde.
Hebt u wel eens gehoord van Tanganyika,
Oeganda (Uganda) en Kenya?
Weet u ook waar deze landen tp vinden
zijn?
Neemt u de kaart van Afrika eens voor
u, dan vindt u deze gebieden ter hoogte
yan den equator aan de oostkust. Op de
meeste atlassen zullen ze wel met andere
namen staan aangegeven. Op de mijne al
thans zie ik ten noorden van het Victoria-
meer „Oeganda". Dit is een Engelsch pro
tectoraat, wat dus wil zeggen, dat het in
naam een koning (de Kabaka) heeft, wiens
'residentie te Kampala is, maar in werkelijk
heid het Engelsch bewind hier opperheer
schappij heeft.
Zoo ongeveer ten Oosten van net Victoria-
ïneer ligt Britsch Oost-Afrika. Dit is Kenya,
een werkelijk Britsche kolonie en
lijk protectoraat.
Dan ten Zuiden en Oosten van
meer vindt u het vroegere Duitsch Oost-
Afrika. Dit is Tanganyika, nu ook in En-
gelsche handen. Of beter gezegd, het staat
onder controle van den Volkenbond, die
daartoe een commissie benoemd heeft, waar
in, als ik me niet vergis, ook een bekend
Hollander zitting heeft. Aan Engeland is
het beheer over Tanganyika opgedragen,
terwijl er nog enkele stukken, „Ruanda" en
„Urundi", aan den Belgischen Congo gren
zend, als mandaatgebieden aan België zijn
toegewezen.
De oorzaak van deze toewijzing ligt na
tuurlijk in den grooten oorlog, die ook hier
z'n verwoestend werk heeft verricht. Maar
hierover later meer. Voorloopig zal ik me
bepalen tot enkele opmerkingen, het land
zelf betreffende, om dan later meer in bij
zonderheden te treden omtrent leven en
gewoonten der inboorlingen.
Laat ik u eerst eens eenig idee geven van
iie oppervlakten en da_artegenover het ge
ringe aantal inwoners. Dan zult u begrijpen,
dat er ontzaglijke stukken absoluut on
bewoond zijn en hier is het, dat het wild
yan Afrika een bijna ongestoord leven ge
niet en dientengevolge hier natuurlijk in
geweldige aantallen voorkomen. Tanganyika
wordt dan ook „het wild-reservoir der we
reld" genoemd en met recht.
Een voorbeeld. Ik denk aan den Ngoron-
goron-krater, welke ongeveer 100 K.M. ten
Westen van Arusha ligt. Hij is ongeveer
42 K.M. in omtrek en ligt ongeveer 2000 voet
lager dan het omgevend gebied, ofschoon
de bodem van den krater nog steeds 600
yoet boven den zeespiegel ligt.
Het is hier letterlijk een Afrika in het
't Kost geen moeite, vooral in vacantie-
tijd, aan reisbeschrijvingen te komen. Maar
in deze artikelen, waarvan thans 't eerste
verschijnt, is een landgenoot aan 't woord,
die in „donker Afrika" vertoeft Zijn werk
kring brengt mee, dat hij vaak op reis gaat.
En op die reis doet hij zooveel interessante
ervaringen op, dat we ons gelukkig achten
jdeze artikelen te kunnen plaatsen.
klein, kompleet met moerassen, oerwouden,
wildernissen, weidegrond en twee meren,
waarvan het eene buitengemeen go°Q
versch water bevat, terwijl het andere soda
water heeft
Het heeft er allen schijn van, dat dit land
schap, waarvan elke trek zoo juist is en
harmonisch ten opzichte van het geheel,
door een landschap-architect, op giganti
sche schaal werkend, is uitgedacht
Hier is een nevelige atmosfeer en een tem
peratuur die nooit heet is, zelfs niet op het
midden van den dag. Men vindt hier heer
lijke grasgronden, zooals bij ons in Holland.
En wat meer zegt en iets wonderlijks ge
noemd kan worden voor dit werelddeel: er
zijn duizenden morgen met klaver, groeiend
tot een hoogte van 50 c.M. en meer. Hoe
het daar kwam is iets onverklaarbaars,
maar het is er, en het is daarom begrijpe
lijk, dat de krater een paradijs voor wild is.
Waternood is hier onbekend en wanneer
de rest. van Afrika droog en bruin is zijn hier
ontelbare morgen sappig voedsel en daar
door enorme kudden wild, diie een ongeloof
lijk schouwspel bieden.
Om precies te zeggen hoeveel dieren daar
aanwezig zijn, is onmogelijk. Iemand, die
daar in de buurt een farm had, gedurende
vele jaren, en later door een valsche olifant
aangevallen en gedood werd, schatte 't aantal
op 50.000 stuks, als er in geheel Afrika (lees
Tanganyika) genoeg voedsel is. Maar gedu:
rende den drogen tijd zijn er zeker drie maal
zooveel dieren.
Kenya kolonie en protectoraat.
Dit protectoraat werd in Juli 1920 tot
Kenya-kolonie gemaakt, met uitzondering
van een kuststrook, tot een diepte van onge
En in dit groote land -wonen slechts: 16.885
Europeanen, 39.600 Britsch Indiërs, 3.950
Goaneezen, 12.160 Arabieren, 3.033.000 In
boorlingen.
Uganda is kleiner, en heeft slechts een
oppervlakte van 94.204 vierk. mijl, maar dat
is altoos nog 8 maal de oppervlakte van
Nederland. En hier wonen: 2.023 Europea
nen, 15.770 Aziaten, 3.516.000 Inboorlingen.
Tanganyika, het grootste der drie, omvat
373.500 vierkante mijl, waarvan ongeveer
20.000 vierk. mijl water.
De bevolking is als volgt: Europeanen
6.876, Aziaten 25.481, Inboorlingen - 4.825.000.
Sinds 1 Januari 1925 werden Engelands
ex-vijanden weer toegelaten en konden dus
de Duitschers hun vroegere bezit weer be
treden, al was het dan ook zonder regee-
ringsmaoht. Velen hebben hiervan gebruik
gemaakt en keerden weer naar het land,
dat ze met zooveel moeite en zorg, maar
ook met veel succes, in een betrekkelijk
klein aantal jaren tot een goede kolonie
hadden weten te bewerken.
Het is vooral over dit laatste land, dat ik
iets meer hoop te vertellen, al is het dan
ook, dat ik zoo nu en dan iets zal schrijven
rer Kenya en Uganda.
Het is bijna niet mogelijk om deze drie
landen strikt gescheiden te houden, omdat
ze door ligging en nauw verband een logi
sche eenheid vormen, ook al daar de inboor
lingen veel punten van overeenkomst heb
ben. Wel is het waar, dat in den loop der
eeuwen veel stammen een eigen denk
leef wij ze hebben aangenomen, maar waar
ze alle afstammen van het oude Bantu-ras,
is er toch veel in den grond hetzelfde.
Een dier stammen, de Nuer-inboorlingen,
schijnt het meest de zuivere Bantu-gewoon-
ten te hebben bewaard.
Overigens zijn deze Nuer-negers nog ver
bazend eenvoudig. Ze hebben bijvoorbeeld
nog niet in de gaten, waarvoor belastingen
dienen, en bezien de zaak op hun eigen
manier. Volgens hun gevoel steelt het gou
vernement hun vee, door het als betaling te
eischen zonder er iets voor te vergoeden.
Enfin, ze erkennen het recht van den sterk
ste, maar begrijpen nu weer niet, dat het
gouvernement hen verbiedt, dat zij, op hun
beurt, nu ook eens bij een naburige stam
op bezoek te gaan, om daar wat vet
stelen.
ROFFELRIJMEN.
Met Jantje naar zee
Jantje drenst als hij naar zee gaat:
Hij moet óók mee met de trein;
Jantje grient als hij er in zit:
Dat ze er nou nog niet zijn;
Jantje hlert als hij er uit moet:
Hij wil nog veel verder mee;
Jantje bralt wanneer de trem komt:
Nee, dié trem gaat niet -naar zee;
Jantje huilt wanneer hij uitstapt,
Om z'n emmer en z'n schop',
Jantje kermt als hij ze aanpakt,
Want z'n naam staat er niet op;
Jantje sjimpt als hij door 't zand loopt,
Want z'n schoentjes zitten vol;
Jantje bulkt als hij moet bukken:
Hij stoot aan z'n schop z'n bol;
Jantje balkt: hij wil gaan baden,
En het water is zoo koud;
Jantje krijt als hij te ver gaat,
Omdat pa hem tegenhoudt;
Jantje dreint: hij heeft zoo'n honger
Hij wil eten in de zee;
Jantje gilt: het vieze water
Neemt z'n krentebroodje mee;
Jantje weent: hij wil die duin op,
En het zand is veel te zacht;
Jantje schreeuwt (want hij wil vóór
Omdat zus niet op hem wacht; [gaan)
Jantje schreit als hij van boven
Paatje in de diepte ziet;
Jantje krijscht als hij omlaag gaat:
Naar beneden wil hij niet
Jantje dreint, kermt, krijt en krijscht
Heel de lieve uitgaansdag, [maar,
Omdat Jantje alles willen
En ook alles mogen mag;
En als Jantje grienend thuis komt,
Slaapt hij zachtjes huilend in.
Jantje is pas zes, de zoete
Huilebalk van het gezin
(Nadruk verboden.) LEO LENS.
20.15 Hllv
Gemengd Nieuws.
Radio Nieuws.
VRIJDAG 12 AUGUSTUS.
AVRO. Residentie-orkest
Promenade concert.
20.30 K al u n d D o r g. Kransche muziek.
.50 P a r s-Ei f f e 1. Concert
lOLonuen R. BBC-Orkest.
22.50 Huizen. KRO. Kunstensemble
23.00 Hilversum. VARA. Gramofoonmuzie*
gen, Cnriouen. en»
19.00 Huizen. KRO Noordzee-harlngvisscherö
19.00 Hilversum. VARA A M. de Jong: Roe
r s u m. VPRO. Voorlezen. j
r s u m. VPRO Cursus O. T. fig.
Politie- en PersberlcbteiS
20.00 H i 1 versum. VPRO Persberichten
20.05 Hilversum. VPRO. Persberichten,
20.15 Huizen. KRO Politieberichten.
1.50 Huizen. KRO Persberichten.
ZATERDAG 13 AUGUSTUS.
i. KRO Sextet
Kalundborg. Strijkorkest.
Baventry. Orgelconcert.
Langenberg. Concert.
Hulzen. KRO. Gramofoonmuzlek
Hilversum VARA Trio.
Hilversum. VARA Gramofoonmuzielt
Hilversum. VARA Trio
Huizen. KRO Accordeonmuziek.
Hilversum. VARA Trio
Hulzen. KRO Accordeonmuziek.
Huizen. KRO. Gramofoonmuzlek
Langenberg. Vesper
O. Gramo
VARA Septet.
Londen R. Orkest.
Da ven try. Vocaal concert.
Hilversum. VARA Klein orkest.
Lezingen, Cursussen, e
Huizen KRO Journalistiek weekov<
10.00 Hilversum. VPRO. Morgenwijding.
Klnderuortje» eo»
14.30 Hulzen. KRO. Kinderuurtje.
17.00 Hilversum. VARA Kinderuurtje.
Politie- en Persberichten
12 01 Huizen. KRO. Politieberichten.
19.30 Huizen. KRO. Politieberichten.
TWEEMAAL OVER DEN KOP.
Te T.inschoten reed een motorryder in de
richting Utrecht, toen hy de bocht by de
Hoogenboomsbrug moest maken- Door onver
klaarbare redenen kon de .bestuurder de bocht
niet krijgen en sloeg twee maal over den kop.
De bestuurder, die het stuur met een 'ïevigen
schok tegen zijn lichaam kreeg, werd in zeer
ernstigen toestand opgenomen. Zijn toestand
is zeer zorgwekkend. De duo-zitter werd met
een flinke vaart weggeslingerd en kwam in
het weiland van L. terecht. De duo-zitter,
wiens arm uit de kom was, werd na verbonden
te zyn, per auto naar huis gebracht.
DE „ASTRID" VOOR f 100 VERKOCHT.
Het motorschip „Astrid", dat by Texel is
gestrand, is voor f 100 door de firma Kok te
Den Burg aangekocht. Het schip heeft inder
tijd f 35.000 gekost. De twee leden van de
bemanning, die nog achtergebleven waren,
keeren per fiets naar Denemarken terug.
GROOTE BRAND TE ASTEN.
Te Asten (N.-Br.) ontstond brand in de
boerenhofstede van J. v. d. Boomen. De hof
stede stond spoedig in lichter laaie. De ge-
heele oogst, juist binnengehaald, verbrandde.
Een paard, twee kalveren, 12 varkens en
eenige kippen kwamen in de vlammen om-
Het vuur s'oeg over op een viertal belendende
arbeiderswoningen, alle met stroo bedekt. De
plaatselijke brandweer slaagde erin deze wo
ningen te behouden. De oorzaak van den brand
is onbekend. Verzekering dekt slechts gedeel
telijk de schade.
Een watertafereeltje aan het riviertje de Mole (Eng.).
Duitsche ruitersport Kasteel Wijnandsrade Rivierbeeld
Italiaansche Volksspelen
Het kasteel Wijnandsrade, dat onder toezicht der Monumenten-commissie werd gerestaureerd.
De Duitsche ruiterjeugd heeft te Berlijn een groote reünie gehouden,
ter gelegenheid van de hoogeschoolwedstrijden.
In Arezzo (Italië) hebben deelnemers in nationale kleederdrachten eenhistorisch
feest gevierd
In Duitschland gaat het hard tegen
hard, zoodat men zelfs de Berlijnsche
politie met karabijnen heeft moeten
bewapenen
Een groep Habanen, Duitsche wederdoo-
pers, die zich in de 16e eeuw aan de Slo-
waaksche grens vestigden, en hun volks
eigen goed beioaard hebben.
