DE GIFGASSENOORLOG
N.C.S.V.
BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
VRIJDAG 15 JULI 1932
DERDE BLAD PAG. 9
RIEF VAN EEN RESERVE KAPITEIN
EN EEN OPEN BRIEF VAN
Ds. J. A. TAZELAAR
De heer J. de Vries, Beserve-lcapitein der
nfanterie, te Den Haag, schrijft ons naar
ianleiding van wat Ds. J. A. Tazelaar, van
Rotterdam, sprak *op de Theol. Schooldag te
Camp en;
In het verslag van de jongst gehouden
chpoldag heeft het mij getroffen, dat een der
iprekers ter inleiding van zijn toespraak over
;het nieuwste geschenk aan onze zieltogende
fe'reld" een voorstelling van zaken over de
hemisch'e oorlog heeft gegeven, welke in zeer
lagrante strijd is met de werkelijkheid, z6o-
lat tegenspraak noodzakelyk is. En dat te
neer met het oog op het publiek, waarvoor
jesproken werd en het nog uitgebx-eidere pu-
iliek, dat in dag- en weekblad het verslag
leeft' gelezén er er op gezag van den spreker
eloof aan zou hechten.
Over de titel wil ik niet vallen, hoewel het
;ebruik van het gaswapen in den oorlog ai
ax vóór Christus dateert. Heeft de spre-
er nooit gehoord van het „Grieksche vuux-",
hein onbekend dat de Spax-tanen in de
'eleponesische oorlog reeds prikkelende en
rergiftigende rook bezigden Met het nieuwste
geschenk zal hij bedoeld hebben het stelselma-
;ig massa-gebruik van het chemische wapen
iaast de bestaande in de jongste oorlog.
Maar ook de bekendheid daarmee is evident.
Lpodictisch wordt geponeerd: maskers bren-
geen baat meer. Onweersprekelijk echter
het feit, dat het- gasmasker het inademen
i welk gas ook voorkomt, daar de filtratie
rvan verzekerd is. Hetgeen te gemakkelijker
alt te aanvaarden daar psychologische xno-
ieven een aanvaller geen wapen zullen doen
anteeren, waax*voor hij niet gelijktijdig een
erdedigingsmiddel heeft, .terwijl chemisch-
echniscli bij de samenstelling haast automa-
isch het neutralisatiemiddel bereid wordt.
Verder verkondigt de spreker, dat na blauw-
ruis- en geelkruisgas het beruchte yperiet
i. Hoe frappant hierin de zaakonkundig-
is, moge blijken uit het feit, dat geel-
ruisgas en yperiet namen zijn voor precies
etzelfde gas, namelijk het reeds in 1854 be
ende dichloraethylsulfid, De granaten, daar-
gevuld, werden door de Duitschers ter
nderscheiding van ahdere met een geel kruis
oorzien, de Franschen noemden het yperiet
voor het eerst bij Yperen met het gas
ennis maakten, en dè Engel schen noemden
et om de geur-overeenkomst mustard-gas,
relke naam de meest gebnxikelijke is gewor-
In de derde plaats stelt de spreker het veel
rgere lewisiet voor, dat de Amerikanen om
e hooge verwachting ervan met de hun eigen
umbug noexnden The Dew of the Death, dauw
es doods, en wanneer ze in hun even eigen
aïveteit meenden een nog onbekend gas te
ebben gevonden, hoewel "de Duitschers dat
hlorvinyldichlorarsin reeds hadden bereid.
Feit is, al weer, dat het lewisiet, hoeveel
vereenkomst het ook met het mustard-gas
leeft, om vex-schillende redenen als oorlogs-
ape;i er bij ten achter moet gesteld worden,
faarom dan ook de Amerikanen zelf het als
podanig. hebben losgelaten en de reeds be-
oorraden, naar algemeen wordt aange-
iomen, sedert in zee hebben vernietigd.
Het hoogtepunt in de voorstelling van den
neker is wel de rr.ededeeling, dat twaalf bom-
jen van zes K.M. hoogte losgelaten, in twin-
ig minuten een stad als Lóndeji zqó: radicaal
en uitmoorden, dat geen 'mug ontkomen
Die legen.de heeft met andere gemeen,
ze niet nieuw is en een taai leyen heeft,
i een reeds tien jaar oud product van de
van generaal Von Deibling. (die n.b. de
amenstelling van het lewisiet niet eens juist
reergafgeïmporteerd door dr. Prins ten
nzent en waarmee listig is gecolporteerd door
daarom ietwat befaamd geworden prof.
_i Embden.
Moest die legende, hoewel herhaaldelijk met
j stukken weerlegd, nu in 1932 te Kampen
og eens opgeld doen?
Géén fantasieën, géén laboratoriumproefjes,
og minder doelbewuste of byoogmex'kelijke
ludeerkamervoorstellingen, doch de meest
'ïëele oorlogswerkelijkheid leert anders.
Op grond daarvan mag worden gerekend,
at voor een stad als Londen met een opper-
lakte van 1850 M2. ter vergassing noodïg
ouden zijn 45 50 mïllioen kg. bommen,
'elke slechts kunnen vervoerd worden in 18
20 duizend niet. van de kleinste bombarde-
lentsvliegtuigcn. Deze zouden alle zonder on-
elukken, dus ook zonder tegen-maatregelen,
loeten aankomen en bij goed zicht, om eenige
ekerheid van trefkans te hebben bovendien
iets" lager dan 6 K.M. vliegend, hun lewisiet-
oorraad laten neerregenen. En als dan ook de
tmosfeer nog meewerkt, d.w.z. de zon mag
iet schijnen, het mag niet regenen, het mag
iet stei'ker waaien dan 35 M. per seconde
practisehe windstilte), en als dan de grond
iet te vochtig of niet te droog is, en boven-
ien de bevolking meewerkt door op stx-aat te
aan kijken inplaats van rustig thuis te blij-
en en deuren en ramen te sluiten, maar ook
as dan, kan zoo'n bombardement' wel nadee-
ge gevolgen hebben
De Russische galoppeerende melaatschheid
uilen we voox'loopig maar laten galoppeeren
de verlaten dorpen van Rusland, waar ze
:n kwaad doet.
Yel is er aanleiding om bij het beeld te\
lijven en wat de spreker op gezag; van ande
en heeft beweerd te noemen, niet maar galop
perende, doch op hol geslagen dwaasheid.
Op' gezag van anderen. Dus te goeder trouw,
laar ook hier blijkt weer hoe voorzichtigheid
eboden is bij het afgaan op „autoxuteiten"
:n het putten uit „bronnen", als men wil gaan
preken over zaken waaxwan men tevoren nog
reinig of niets wist. Bij de beoordeeling in
asu is méér dan gewone voorzichtigheid
eboden daar défaitisten en nationalisten, als
zoovele Pilatussen exx Herodessen elkaar
ier vinden en bewust, elk met eigen bijoog-
nerk, er geen been in zien die voorstelling
an zaken te geven, welke hun het meest ligt
bereiking van het eigen doel. Dan immers
uitmoeten de Nedei'landsche politicus Prof.
'an Embden en de Fransche generaal Niessel,
Ie Nederlandsche theoloog Prof. van Priel
Ie Engelsche gewezen leider van het spring-
tofferidepartement Lord Halsbury elkaar.
En die beide richtingen brengen dan daar-
loor het volk in een paniekstemming. Waar-
'oor wel het allerminst aanleiding bestaat
•a.v. de chemische strijdmiddelen. Want als
loodanig is het gaswapen hot minst wreede
ian alle andere.
Alle verslagen, statistieken en overige ge-
s'evens van alle oorlogvoerende mogendheden
■temmen toch hierin overeen, dat als strijd
wapen het gas gunstig afsteekt bij do andore.
Immers op grond van een driejarige gasoor-
ogsex'vnring is het volgende vast te stellen:
le. de geringere (25 h 30 kans op gas-
rergiftiging dan op ancieisoortige verwonding,
!e. do 10 ïi 12 maal geringere sterftekanr- door
rnt gas, Se. da gemiddeld veel kortere verple-
ïingsduür ter genezing van gasvenvondingen,
ie. de genezing van gasverwondingen ver
loopt sneller ,en gunstiger, meestal volkomen,
le. blijvende invaliditeit ala gevolg is hij gas-
Tenslotte, als de spreker vraagt of de Kerk
nog wel een taak heeft in zulk een wereld,
hóewei hij die vooraf onjuist heeft geteekend,
kan toch met volle instemming een bevesti
gend antwoord gegeven worden, omdat de taak
der Kerk steeds dezelfde blijft cn, noch in
wezen, noch in vorm, beïnvloed, door welke
gevolgen ook van de oorsprong van het kwaad,
zich richt op die oorsprong en op de weg der
verlossing
Van ds. J. A. Tazelaar, te Rotterdam,
wien wjj inzage verleenden van bovenstaand
artikel, ontvingen we den volgenden
OPEN BRIEF
Het wordt hoog tijd...
Geachte Heer Hoofdredacteur,
ZOMERCONFERENTIE TE
LUNTEREN
„HET GEWETEN
Ongetwijfeld zal u zich hexinneren, hoe u
en ik maanden geleden, over den gifgassen-
oorlog sprekende, het plan overwogen hebben,
dat van mijn hand eenige artikelen over di1
onderwerp in uw blad zouden verschijnen, om
dat ik, ofschoon wel geen officier of reserve
officier, x-eeds gedux'ende eenige jaren nauw
keurig kennis had genomen van wat ten deze
in geschrift en periodiek de aandacht trok.
Intussehen vorderde andere arbeid mijn
attentie; als ik echter toen de gelegenlieid had
waargenomen, zou ik dat gedaan hebben op
een andex-e wijze en in een anderen toon, dan
in bovenstaand artikel van den heer De Vries.
Immers, smalen en kleineeren bevorderen eei
eerlijke zaak niet; wie op wetenschappelijke
manier een vraagstuk aan de orde wil stellen,
moet dit doen op rustige wijze, zonder zijn te
genstander te hoonen; hij verraadt anders
stonds de zwakheid van zijn standpunt.
Over brandende kwesties zijn de vaklieden
het nimmer eens; het behoeft dus geen v
wondering te baren, dat de heer De Vries
anders over denkt dan sommige van zijn Z'
hoog geplaatste superieuren, bijv. Lt. Gen.
Royen. Dat is trouwens zijn recht.
Maar meent u, geachte hoofdredacteur, niet,
dat ik, het publiceeren gewoon en een weten
schappelijke opleiding genoten hebbende, mij
niet eerst dubbel en dwars uit de meest gezag
hebbende bronnen op de hoogte stel, aangaan
de hetgeen ik beweren wil? I-Iet zou mij dan
ookgeen vijf minuten studie kosten, stuk
voor stuk al de argumenten van bovenstaand
artikel, gedocumenteerd te weerleggen. (In de
verslaggeving is een onjuistheid ingeslopen
terzake van de ver-houding tusschen blauw-
kruisgas. en yperiet; ik doelde op den n a
on niet op het gas zelf). Ik kende trouwens
zakelijk zijn artikel reeds eenige jaren terug,
en heb' dus niet gesproken over zaken, waar
van ik niets wist.
Bovendien heeft hij den titel van mijn toe
spraak heelemaal niet begrepen.
AI zoude, ik dus stuk voor stuk zijn bewerin
gen kunnen weerleggen, het .lust mij niet,
dat het hier minder gaat om een kwestie
sprekers- en schry vers-eer (ook deze eer is
teer!) dan wel om een kwestie van groot pu
bliek belang.
Welnu, hooggeachte x-edacteur, het wordt
hoog tijd, dat verschillende militairen eens op
houden, de afgrijselijkheid van den toekomst
oorlog met allerlei vergoelijkende redeneerin
gen te vex-bloemen.
Het wordt hoog tijd, dat men eens ophoude
met de flagrante onjuistheden, zooals zi
de voorlaatste alinea zijn opgesomd; het
bijna gaan lijken, alsof we God dankbaar,
moesten wezen voor zülli een strijdmiddel, dat
alle eischen van humartitéit Zoo gezegend
voldoet1.
Het wox'dt hoog tijd, dat men eens ophoudt
it betrouwbare, objectieve Rap-
ort inzake de Chemische en
ac-teriologische Oorlogvoering
an den Volkenbond te negeeren of
met één handzwaai van de tafel te schuiven.
Dit Rapport is opgesteld door acht geleerden
van internationale vermaardheid; het bedoelt
(ik vertaal letterlijk) „dat het publiek een
nauwkeurige voorstelling zal hebben van de
gevaren, welke het heeft te duchten". In de
conclusion van de meest deskundige erperts,
gedetailleerd en volledig mogelijk, komen
passages voor als deze:
„Het is te betwijfelen, of de volkeren der
wereld zich wel rekenschap geven van de
macht van dit strijdmiddel en het gevaar,
waarmede "het hen bedreigt".
Het staat vast,
„dat wij gedurende den laatsten
oorlog nog niets gezien hebben, dat nabij
komt aan de waarschijnlijke vernietiging
van industrieele centra en der burgerlijke
bevolking".
,,Indien de concentratie een bepaalde grens
overschrijdt, worden zelfs de mas
kers nutteloos; dan zijn de perso
nen zonder verdedigingsmiddel en zelfs op
die plaatsen, die tevoren het veiligst wei'den
geacht, in gevaar en kunnen zy den
dood niet ontgaan".
„Tegen onvoorbereide en ongeoefende per
sonen is de uitwerking der chemische oorlog
voeringverschrikkelijk".
„Het (gifgas) geeft een onmetelijke over
macht aan een mogendheid met vijandelijke
bedoelingen".
Slotsom is,
dat technisch er geenerlei reden
schijnt te bestaan, waarom een gifgasaan
val niet met gx-pot effect tegen een gx-oote
stad ten uitvoer zou lcupnen worden ge
bracht". v
De slotconclusie luidt dan: „Het is
noodzakelijk, dat alle volkoren
zich van den verschrikkelijken
aard van het gevaar, dat hen
bedreigt, ten volfe rekenschap
zullen geven".
Het wordt, hooggeachte redacteur, hoog
tijd, dat degenen die leiding geven in het
vólksleven met deze waarschuwingen veel
meer gaan rekenen.
Welnu, ik heb mijn plicht gedaan, niet
onkunde, maar welbewust en-opzette-
lijk,
Het wordt hoog tijd, dat het publieke gewe
ten protesteeren gaat tegen don gifgassenoor-
log en bovenal tegen de schonding va:~
Haagsche Conventie.
Vrees, dat onder invloed van in slaapsi
de artikelen van militaire zijde alle alarmkre
ten toch tevergeefs zijn, mag ons niet ontslaan
van wat onze roeping is, als burgers èn als
Christenen.
Met hartelyken dank vpor de plaatsing,
Ds. J. A. TAZELAAR.
P.S. Ook op het eenige punt, waar de heer
De V. zegt, het met mij eens te zijn, ben ik
het met hem zelfs oncons- wat hij zegt
de tr.ak der Kerk (hier is hij op m ij n
rein) is zóó verregaand onjuist gedacht ei
ongelukkig goformuleerd, dat ik niet gaarne
hierin de uitdrukking v. n mijn gedachten zou
ex-kennen
Nu nep eet, 13 Juli.
De tweede dag der zomerconfetreniie werd
geopend door een referaat van De. O,
Noordmans, die het onderwerp „Het
Geweten" voor ons behandelde.
Het geweten, aldus ©pr-, brengt ons door
zijn ongecompliceerdheid in de war. „Wat
is het. geweten?" is een kindervraag, als:
„wat is denken, wat is zijn, tijd, plaats?"
Alle geredeneer en gedehatteer brengt ons
ïiier niet verder- Het geweten is een zoo
oorspronkelijk verschijnsel in ons leven,
dat wij het regelrecht met God in verband
brengen, meer nag dan dit met tijd en
plaats het geval is. Bij het geweten is het
niet ons voorstellingsvermogen, dat aan
God grenst, zooals bij tijd en plaats, maar
wij zijn het zelf. Achter on» geweten voelen
wij direct Gods rechterstoel.
Het geweten is één geweldig stuk men
schel ij kheid, evenals haat, angst, liefde. Al
deze dingen kunnen wij stuk voor stuk uit
onze bewustzijnewereld uitheffen. Deze din
gen hebben op zich zelf niets Christelijks.
Litteratoren en p hi<los op hén (Shakespeare-'r
Macbeth en de Kerkscène in Goethe)
Faus-t; Kant, Heidegger) hebben deze onder
wei-pen vaak op de aangrijpendste wijze be
handeld, waarbij bij voorkeur cle anthropo-
logieche zijde door de litteratoren naar vo
ren werd gebracht- De Christelijke prediking
echter mag een onderwerp als „het gewe
ten" niet aldus benaderen.
Geweten vinden wij in het O.T. als rede
lijk grondgevoel van mensche-
lijkheid opgevat. In cle eerste hoofdstuk
ken van Genesis zien wij het geweten gebo
ren worden: de kennis van goed en kwaad-
Bij Adam en Eva uit zic-h het geweten In
de schaamte: tevoren warén zij naakt, zon
der het te weten; thans bedekt een bloed-
roode schaamte heel hun lichaam. Zij be
dekken zich: dit is het begin van de ver
lossing, van het evangelie-
In de geschiedenis, van Kaïn en Abel is
het geweten meer in geestelijken, minder in
lichamelijken zin opgevat. God vraagt:
„Kaïn, waar is Abel?" Hier treedt het 'ge
weten op als een verontrustende macht, dia
heel 's meneohen geestelijk evenwicht ver
stoort.
De derde plaats in het O.T., waar het ge
weten te spreken dcomt, is de geschiedenis
van Saul: hier spreekt het geweten in den
geest, in de historie. Saul draagt de vloek
van 't eerste koningsschapLjiij belichaamt
de scheiding tusschen profi?eLen koning.
Heel zijn koningsschap wórdt één sleoht ge
weten- Hier heeft het geweten zijn volle
wasdom bereikt, zijn daemonisoh karakter
is geheel uitgegroeid.
Het geweten Isoleert den mensoh:
drijft hem op zichzelf terug en drijft hem
uit de gemeenschap. Aan de genoemde bij-
belsohe voorbeelden zien wij (jat treffend
geïllustreerd.
In het N.T. vinden wij het geweten
mildere beteekeni6 gebruikt: Paulue i).v-
sluit zich aan. bij het apx-aakgebrulk van
zijn tijd, welks geest sterk door de Stoïaühe
pbilosophie was beïnvloed; -Lij verstaat on
der geweten (oousoientia) niet meer dan, be
wustzijn. Daarnaast gebruikt hij het begrip
geweten in den engeren zin van pers o'op
1 ijk z e d e 1 ij k b e w g s t z ijvn.
Het geweten is de ^chopping, die zich <jm
keert op zich zelf, en alle hoop laat varen.
Hadden wij het evangelie niet, dan zouden
wij verloren zijn; dan zou alleen de tijd ons
moeten helpen; dan zou de tijd de eeuwig
heid moeten overwinnen. Van dit heidens-eb
standpunt beziet Shelley het geweten (in
zijn „Prometheus Unbound")- Voor dien
wedloop van dep tijd met het geweten, met
de eeuwigheid, hoedt wis het evangelie. Te
gen het geweten kan niemand op, In .de
Macbeth van Shakespeare zién wij dat dui
delijk getoond: Macbeth kan slechts voor
uit, evenals Prometheus, Hij wil alleen op
don tijd vertrouwen, op de voortsnellende
uren van den tijd. De Christen evenwel
leert het geweten kennen vanuit het evan
gelie, dat machtiger is dan de dood.
Voor een philosoof als Kant is het gewe
ten „eine Art innerer Gerichtshof"- Verder
weet Kant van het geweten niets, behalve
de onderscheiding van.;, veroordeelend en
waarschuwend geweten? te^p. vóór en na de
daad. Een eigenlijke inhoud heeft het ge
weten ook niet: het is een looze vorm, het
is koud, streng; het kan niet dwalen, het
is strikt persoonlijk. Ook bij Kant bespeu
ren wij dus lets van een poging, het ge
weten in den geest van 't O.T. te benaderen
waar hij het geweten qualificeert als „ein
ureprüngliches Phünomen des Daseins".
Voor Heidegger is het geweten een roepen
Elke mildere interpixitatie (van het geweten
als een stukje ziel, of xon stukje verstand,
e-d.) wijst lijjafhij vindt het geweten veel
?.d.) wijst hij af; hij vindt het geweten veel
men zich, strikt genomen, niet vergissen;
van vergissing is slechts dan sprake, wan
neer men over het geweten gaat redeneeren
De mensch is in de grond van zijn be
staan schuldig; dit doet het geweten ons
beseffen. Geweten wordt dus terecht opge
vat in den zin van „slecht" geweten. Van
een „goed" geweten wil ook Heidegger niet
hooren. I-Iet geweten roept den menstih in
de „Unheimliichkeit" van zijn eigen Wezen
terug. Daar wordt de waariieid van ons be
staan ons bewust. De onkeling wordt vanuit
de mensohheid, waarin hij zich angstvallig
verbergt, door bet geweten teruggeroepen
in zijn persoonlijke schuld-
liet evangelie heeft het daemonisch ka
rakter van het geweten opgeheven. Het ge
weten is niet meer daemondech,. sinds
Christus de Satan, dén grooten daemon,
heeft overwonnen. In het N. T. heeft gewe
ten de mildere beteekonis van het bewust
zijn, Gods wil en woord te hooren.
De avondlezing werd gehouden door Ds
S. F- 1-1. J. B er kei bach van den
Sprenkel, van Rotterdam, die sprak over
Staan i ij de vrijheid.
Met vrijheid wodt bedoeld: het vrijge
maakt zijn van de wet door Christus: de
vrijheid, waarmede Christus ons heeft vrij
gemaakt (Gai. 51), zooals de Statenverta
ling zegt. De juiste vertaling moet echter
andera luiden, nl.: tot de vrijheid heeft
Christus ons vrijgemaakt,
In Romeinen 82 getuigt Paulus, door
Christus .Tezus to zijn vrijgemaakt- Paulus
heeft niemand noodig, en laat zich door
niemand oyedieersojten. Vraagt men nenr
zljt gij wel absoluut "rij? Doet gi| niet vaak
alsof?, dan antwoordt hij: wet ik niet wal,
dat doe ik. Spreel. ik met mensohen, die de
wet verstaan?
Een ra-msch is een wezen, dat tot zijn dood
begeert. Tot hij uiteindelijk inziet, dat hij
z;jn leven lang niet vrij worden zal. De
mensoh ligt onder de wet, zoolang hij leeft,
verstaat hij de wet. dan weet hij. dat in hem
geoi. goed woont, dat de vrijheid, wani-nanr
hij haakt, onbereikbaar is. Paulus bedoelt
dan ook te zeggen, dat hij tot de bodem
van zijn wezon weet, dat hij verkocht is, go-
honden nnn allen om bombeen, Mn ai' tévens
Deze arme man moet wel een record heb
ben behaald in het lijden. Hij zegt oa..:
„Van 1910 tot 1930 dat is dus twintig
jaar heb ik ontzettend geleden door rheu-
matiek. Ik ben blij dat ik nu kan beweren,
van 1930 tot nu toe geheel van die afséhu-
welijke pijnen bevrijd te zijn gebleven, enkel
en alleen door het gebruik van Kruschen
Salts en niets anders. Ik moot zeggen, Üat
twintig jaar een lange tijd if voor iemand
om met die vreeselijke pijnen rond te
loopen." W. P.
Uw xTteumatiek is juist ala de zijne en die
in ieder andeiv Zij wordt veroorzaakt door
dat scherpkantige urinezuur-kristallen zich
tusschen de gewrichten nestelen en Kruschen
Salts zal deze kristallen geheel oplossen,
Vervolgens zal indien ge U naderhand
steeds aan „de kleine dagelijksche dosis"
houdt het nooit meer mogelijk zijn, dat
deze scherppuntige kristallen zich opnieuw
•ormen. De rheumatiek zal voorgoed ver
dwenen zijn.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten ƒ0.90 en
T.60 per flacon. (Adv.)
ARBEIDSONGEVAL.
Op de terreinen van de Scheepsbouw-Mij.
aan de Overzijde van het IJ te Amsterdam
is een man gevallen. Hij kwam daarbij op
een anderen man terecht, die met een her
senschudding is overgebracht naar het
Binnengasthuis
gt hij, dat hij vrij ie- Het is Christus die
is in dit leven heeft vrijgemaakt. Eerst
anneer de mensoh, die naar vrijheid ge
snakt heeft, raoegewor&t el cl is, en alle te
genstand heeft opgegeven, eerst dan heeft
Jezus greep op ons leven, en eeret dam
-maakt rrij ons waarlijk vrij.
Paulus meent het, wanneer hij zegt, ge-
stoi-ven te zijn. Onder de wet is hij moege
streden; als hij piet meer kén, redt Christus
hem, orn hem waarlijk vrij te maken. De
mensoh, die in dezen zin vrij geworden is,
moet eeret gestorven zijn. Eigen kracht helpt
niet ter vrijwording. Probeert de mensoh uit
eigen kracht de boeien af te werpen, die
hem gekluisterd houden, dan „lacht Hij, Die
in den hemel woont"- Het is alleen de wet
des Geestos des levens in Christus - Jezus
(Rom. 82), die ons vermag vrij te maken.
STICHTINGEN VOOR TOEVAL
LIJDERS TE HAARLEM
VIER JUBILEERENDE ZUSTERS!
Woensdag vond in de kapel van „Bethes-
da Sarepta" te Haarlem de huldiging plaats
van de zustere M. J. Pot, P. Landman, J.
W. de Kok en E. C. Schaap, die haar zil
veren feest vierden
Ds C. J. van Paassen opende deze bij
eenkomst met gebed en richtte het woord
tot de-jubilaressen naar aanleiding van den
tekst: „Wees getrouw tot den dood en Ik
zal u geven de kroon des levens".
Alvorens Dfi J, A, van Leeuwen als
secretaris van het bestuur het verleden ge
dacht en in de toekomst de-ze zusters Go Je
rijken troost en nabijheid toewenschte, lie
ten het Zueterkoor en het Pat/iëntenkoor
en het kinderkoortje zioh hooren-
Br. C,. J. Oostenrijk, secretaris der
Broederschap van Diakonen, bracht namens
deze vereenigi-ng haar gelukweneohen over.
Een schat van geschenken vertolkte Je
waardeering voor den trouwen ai'beid van
dat viertal.
De zusters M. en E- C. Schaap b
ten mede namens "de cp der e>' Zusterafi
lijk dank aan allen, die hadden bij gedrag;', n
dezen feestdag tot zulk een onvergetelijk
levensmoment te maken
NOODLANDING TE TILBURG.
De Duitsche vlieger Schumacher moest
ux noodlanding maken met zijn vliegtuig
achter het wandelpai'k to Tilburg. Schu
macher was te Turnhout in België opge
stegen op weg naar Gilze-Rijon. Wegens
benzine-gobrek moest hij dalen. Het vlieg
tuig is licht beschadigd en ter plaatse ge
demonteerd. Schumacher is ongedeerd.
Te Haarlem is een ernstig ongeluk ge
beurd, waarbij een 23-jarig Duitschmeisje
het leven hooft gelaten. Omstreeks kwart
over tien reed een tram van den dienst
I-Iaarlem—-Zandvoort langs de Leidache
Vaart tusschen {le Schqutjesbrug e:
Emmabx'ug. De tram haalde oen viertal
fietsers in, n.l. twee Duitsche meisjes, die
in Haarlem workzaam zijn, een broer van
een der meisjes, die een bezoek aan zyn
zuster bracht en een vriend. Zij reden naasi
de tramrails. Met een flinke vaart naderde
een luxe tweepersoons-auto, bestuurd door
een 21-jarigen jongeman uit Heemstede,
die het 23-jarigo meisje L. F. zoodanig aan-
reed dat rij mot don tramwagen in botsing
kiwam en vele meters verder op do straat
werd gesleurd. Ernstig gewond is zij naar
het Diaconessehuis overgebracht, waar zij
na aankomst is overleden.
DOODELIJK ONGEVAL.
Te Zwijndrocht reed gisteravond halftion
een vrachtauto, bestuurd door H. V., in de
richting Rotterdam. Op een gegeven mo
ment haalde do auto eou wielrijder in, Bij
het passeeron begon de fietser juist te slin
geren, mot hot noodlottig gevolg, dat een
4-jarig meisje, dat voorop zat, van de fiats
viel en onder de vrachtauto terecht kwam-
Het kind was onmiddellijk dood. De polith
stelt een onderzoek in.
POGING TOT VERGIFTIGING.
De Bussumsche politie hoeft gisteravond
een 26-jarige Duitsche dienstbode gear
resteerd, die oen vorgiftigingsstof in het
eten had gedaan. Dientengevolge waren
twee kinderen in het huis, waar zij in be
trekking was. ziek. Eon onderzoek werd in
gesteld, met het gevolg, dat 't meisje gistei
werd aangehouden. Zij bekende de daad
te hebben gepleegd, naar zij zeido omdat
zij oneonighoid met haar mevrouw ha.i
gehad.
AANRIJDINGEN.
In de Kinlcerstraat te Amsterdam is een
65-jarige dame aangereden door een auto.
Ernstig gewond is zij naar het Wilhelmina-
Gasthuis overgebracht.
Te Amsterdam heeft op den hoek van de
Geintuurbnan on de Ferdinand Bolstraat
een annrijding plaats gehad hu-scben een
wielrijder en eon tramwagen. Mnt eon ern-
-Mge hoofdwonde on een hnrsenschudd'ng
de wiolrijder naar het Teasclschade-zii
kenhuis overgebracht.
Op den hoek Bilderdijkknde-De Clerqst
te Amsterdam is gisterenmiddag oon jonge
man van 20 jaar door een auto uangereden,
In ernstigen toestand ls hij nqnr hot Bin-
nongasih .s overgebracht.
Boeken en Geschriften.
Radio Nieuws
VRIJDAG IS JULI
X9.X5 Hilversum V
19.15 Hulzen KRO:
19:50 D a v e n t r y Or
20.00 Hulzen KRO.
20.15 HIM
Al zou het slechts dit voordeel brenger
et huiswerk beperkt kon worden, dan v
;eds veel gewonnen- En we durven de
ering geven, dat de leerlingen er gaai
-erken zullen.
berekend, de
dat zegt veel bli het onderwUs.
IV HEFDK «LOEVENDE, door J-
I<\ de Liefde. Derde druk. Ult&a>
van MIJ. Holland, te Amsterdam.
20.35 Londf
23.00 Hilversum
19.00 Hilversum
huurverlaglng"
Huizen KRO
Ned. Oost-lndiö
igodsd
ISO Huizen KRO; Politieberichten
i.OO Hulzen KRO: Persberichten
ZATERDAG, 16 JULI
Huizen KRO: Mofg.
beleeft, ia dit wel
derden druk
3 het dubbel waard, hordrukt t
ook hoogstaand literair
Voor Wie dezen roman niet kennen Zeggen
re het even. dat we erin geteekend vinden het
f ontpteobng komt van haar karakter en ziele-
>ven in den gelukkigen kring van haar gezin,
arwöl de andere alleen het leven Ingaat met
e smart In haar ziel.
Deze derde druk is aanmerkelijk goedkooper
dan de eerste. Moge dit ertoe bedragen, dat dit
boek van blijvende waarde In steeds ruimeren
kring worde gelezen.
•an bovenstaando sohröfmethodo in cle
opdeden, hebben hen er toe gebracht. -
loopepde hand" die seUej
iül-.arbereidend s
combinatie van schrijven en teekenén. Br
sen mapje met kartonnetjes bijgevoegd, wel
ke dienen omgehaald te worden om de aange-
'?ekenlngen te verkrijgen.
i leeren de kinderen vo
.'hrtlven,, die veel
mot de drukletter (het
sakkeliilc 1
de letterverbindingen.
elkai
i tijd z
...irlooplg
overeenkomst heeft
g. koordschrift). De
i n
de kinderen heb-
moelte met
ook het taalonder-
Sf.V. XJTRECHTSCHE HYP. BANK. -
.heid
bileum is een zeer fraai gedenkschrift versche-
ititeld: „Vijftig jaren, 1S8U14 Juli '32".
Het jubileumboek bevat eon uitvoerig overzicht
van de geschiedenis der Bank en toont
zelfsprekend de giooto vooruitgang en
iaglüke ontwikkeling van hot hypotheekwezen
n Nederland. Het ook typografisch keurig uit
gevoerde boekwerk, bevat voorts een tweeta
fraaie foto's van de belde opriohters-direoteu
ren. en een fraaie foto van het gebouw de
Bank, benevens eenige blilagen, waarin o.m
een overzicht gegeven wordt van de ontwikke
ling van 44 hypotheekbanken in Nederland.
Voor de Jubileerende instelling en veie buiten
staanders is' deze jubileum-uitgave een waarde
vol document.
Deze tUd stelt groote en bijna onoplosbare
problemen, die te midden der groote ver
ring op bUna Ieder gebied, nog verzwaard
den. „Pro en Contra" stolt in diverse num
verschillende van dlo problemen op den voor
grond en laat. gelUk de titel reeds aanduidt,
zoowel voor- als tegenstanders aan het woord.
Ging het eerste nummer van deze nieuwe serie
over „de kwestie tusschen stad on land", in '1
tweede nummer wordt het probleem van der
middenstand („De crisis en de detailhandel.
Vrijheid en Gebondenheid") aan de orde gdsteld
en opnieuw belicht. Als begrijpelijk zün de stel
lers het over de kwestie niet geheel eens.
nlsname van deze belangwekkende broc
die op vlotte wijze is geschreven, is daarom
alleszins aan te bevelen. Al is over deze
ook thans nog lang niet alles gezegd, toch Kan
lezing van Pro en Contra wel verhelderend wer
«en en dieper inzicht geven in do moeilijkheden
Waarmede ook do middenstand te kampen heeft
Zoodoende alleen kan de weg naar de oplos
sing van do moeilijkheden worden verkregen.
DE OORSPRONG EN HET WEZEN
VAN DE ZIEL, door Dr. J. WATERINK
Tweede vermeerderde druk.
Uitgave van N V. Gebr. Zomer en Keu-
ning's Uitg. Mij. te Wageningen.
Het is nog geen anderhalf Jaar geleden, dat
de eerste druk verscheen. Dat nu reeds een
tweede druk verscheen, is dus wel een bewijs,
dat dit boek opgang gemaakt heeft. En zeker
hoeft hier niet weinig toe blldrageen, dat Dr.
Kapel
AVRO; Reaidentle-orkesl
Symphonic Hjj|
r!Y Radio Militair Orkest
hau: Concert
Grarnofoonmuziels
13.05 Da
KRÓ" Gramofoonmuzlek
VARA;» Gramofoonm
15.05 Hilversum VARAGramoft
15.20 I-Calundborg: Instrumentaa
15.30 Hilversum VARA: Mandoli
16-30
17-05 L
"'.IS H
.20 L
16.30 H I 1 v
17-05 Lond
17.15 H u i z
17.20 Lang
ensemble
n KRO: Gramofoonmuzlek
r S u rn VARA: Schrammelkwlntet
n KRO: Gramofoonmuzlek
ARA: Schrammelkwlntet
AltA'C°Seh rammelkwintet
Hjk on
Waa
breide
Hilversum VPRO: Morgenwijding
Huizen KRO: Nederland als vaoantle-
Huizen KRO: „Het goed recht van
UnTzen KUO: Journalistiek weeltover-
zteht
Hilversum VARAt Literair halfuur
Huizen KRO; Prof. Steegcr: „Japanech-
Chineesoh Conflict"
9 Hilversum VARA: Bonte Avond
9 Huizen KRO: Kinderuurtje
9 Hilversum VARA: Klnderuurtjo
Politie- en PereberiqOttn
KRO: Politlcberlchtei
loogst bevatteliike wijze zijn moei
j behandelt.
i bü den eersten druk een ultge-
insie
zeggen, dat Dr. WaterinU
lOncludeert .dat wij b(j onze geboorte van onze
mders ontvangen lichaam en psyche. Met psy-
ihe wordt dan bedoeld, wat men vroeger In de
ilellsunde noemde de lagere zielsvormogens.
Lichaam en ■psyche vormen dan de mensche-
Uike natuur. Maar hlerbU komt dan nog
„persoon", die in c.reatianistlschefl zin door
God wordt geschapen.
:erink beroept zich hiervoor
de Geref. theologen, die spraken van eer
soanlijke, menschelijke natuur bü Chris
bli de menschelüke natuur, omdat anders niet
gesproken kan worden van de waarachtige
menschelijke natuur van Christus.
Ook wijst dr. Waterink erop. dat de Schrift
onderscheidt het geven door Christus van Ziin,
ziel tot een rantsoen en het geven van Zijn
geest in de handen des Vaders.
In het 5e hoofdstuk ,dat ala een uitbreiding
van den eerster» druk kan worden beschouwd.
Weerlegt dr. AVaterlnk de meening van hen. die
boweren, dat hij door zü" opvatting feltelük de
zg. trichotolnlo zoV aanvaarden, waarbij geleerd
wordt, dat de mensoh bestaat uit liohanm, ziel
en geest, een opvatting, reeds door de oude
Kerk verworpen.
Bij vernieuwing vestigen we op dit werk de
aandacht. Het heeft bjj voortduur recht op vele-
belangstelling, omdat de auteur op dit gebied
niet niinder. omdat hii 'dit moollllke vraagstuk
zeer populair behandelt en zich gebonden weel
aan de uitspraken der Heilige Schrift.
druk.
Uitgave van N.V. N. Samsom te Alphen
aan den Rijn,
Dit boek bevat den tekst van het Academisch
Statuut, het geschiedkundig overzicht van de
totstandkoming van hot Acudomlsch Statuut,
tien tekst van de hooger-onderwüswet. voor-
zoover deze wat op het universitair onderwijs
betrekking heeft en de toelichting van enkele
r-onderwlisi
umenhangond.
lellchting x
i het
Academisch Statuut en worden besproken de
bepalingen, op alle faculteiten van toepassing,
en die speciaal betrekking hebben op de facul
teit dor godgeleerdheid, der reohtsgeleerdheld,
der geneeskunde, der wis- en natuurkunde, der
vereenigde focultelte
dor
?erte (Indische examens!
ienigde faculteiten der wis- en natuui
n der letteren en wüsbegeerte (aard-
zullen wij nu hooren
Van Sambo zullen uij nu hooren,
Een .echte leeuwqeducht van aard,
Hij was in de woestijn geboren,
HU had een kwastje aan si]n staart,
Zijn ooq was fel, iijn vacht was rood
Zijn eetlust en zijn spierkracht groot.
Verblijdt uw jongen of meisje met ons boeiend en spannend premieboekje,
van O. TH. ROTMAN, SAMBO EN JOCKO. Prtfs 80 cent
Aan de Administractie.
Zendt U mij ex. SAMBO F.N JOCKO
Ik betaal in postzegels/gironummer
Naam:,,Adres:
