Uiruurr jTciitórijf Courant
eersteTblad.
ABONNEMENT:
Per kwartaal in Leiden en in plaat
sen waar 'n agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 -f- portokosten.
Per week ƒ0.18
Voor het Buitenland bij wekelijk-
sche zending *4.50
Bü dagelijksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad V/% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar NO. 3703
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 7 JULI 1932
ADVEBTENTIEN
Van 1 tot 5 regels...
1.17V5
0-22VI
2-30
van 15 regels
Elke regel meera 0.43
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan t bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
HET CONGRES VAN Mr. DE
WILDE
De oud-Wethouder van Financiën van
Don Haag heeft te Hilversum enkele zeer
goede beurten gemaakt.
Maandag begon het op de jaarvergadering
van de vereeniging „Groen van Prinsterer'
met een rede over „De gemeente-financicn
en de crisis", die een uitnemenden indruk
maakte.
Reeds toen werd enkele malen vooruit
gegrepen naar verschillende punten, die
door de praeadviseurs voor het congres dei
Vereeniging van Nederlandsche gemeenten
werden aangeroerd, waardoor bij velen de
wensch ontstond, dat Mr. de Wilde aan dc
discussies op Woensdag zou deelnemen.
En de heer de Wilde, die, als niet meer
actief wethouder, een speciale uit-
noodiging voor het congres had ontvangen,
nain deze invitatie tot voldoening van velen,
ook buiten den kring van! „Groen van Prin
sterer", aan.
Uiteraard richtte zijn critiek zich tegen
het praeadvies van den heer de Miranda.
Diens afschuivingssysteem van de werk-
loozenzorg op het Rijk werd streng veroor
deeld, het behoud van de gaafheid der
plaatselijke autonomie werd krachtig ver
dedigd, de lichtvaardige aanprijzing eener
nieuwe weerbaarheidsbelasting werd gegispt,
op de groote waardij van het intact houden
van ons staatscrediet werd de nadruk ge
legd.
Uit dit klare betoog sprak de staatsman
van practische ervaring en deskundigheid,
sprak de real-politicus.
Zonder aan de. waarde van het betoog der
andere sprekers tekort te doen mag men
zeggen, dat het gesprokene door Mr. de Wil
de in het midden der belangstelling stond
cn in ruimen kring onder de congressisten
weerklank, vond.
Dit congres zal nog langen tijd in de her
innering gewaard blijven als het congres
van Mr. de Wilde.
BINNENLAND.
STEUN AAN DE NOORD-
HOLLANDSCHEN TUINBOUW
VOORSCHOTTEN AAN DE GEMEENTEN
In de gister gehouden vergadering van de
Prov. Staten van Noord-Holland is besloten
steun te verleenen aan den noodlijdenden tuin
bouw in Noord-Holland en wel door in het
jaar 1932 aan gemeenten in dat gewest bijdra
gen te verleenen in de kosten van uitvoering
van regelingen tot het verstrekken van steun
aan zelfstandig werkende tuinders, die in hun
eigen bedrijf aan den arbeid blijven.
Tevens zijn Ged. Staten gemachtigd aan ge
meenten in Noord-Holland voorschotten te
verleenen tegen nader te bepalen rente en af
lossingstermijn teneinde deze gemeenten in
staat te stellen deel te nemen aan de regeling,
welke van rijkswege is getroffen inzake het
verleenen van credieten ten behoeve van den
groven tuinbouw in Noord-Holland.
Voorts is een crediet verleend van f 100.000
voor het verstrekken van tegemoetkomingen
aan tuinders, wier producten op de veilingen
de onder goedkeuring van Ged. Staten vast
gestelde minimumprijzen niet opbrengen, mits
de tuinders van al die producten afstand doen.
Tevens wordt ingesteld een in- en verkoop
bureau, dat de beschikking krijgt over deze
producten en daarvoor aan de tuinders den
minimumprijs betaalt. De wijze waarop het in-
en verkoopbureau zal werken, zal uit den aard
nader bezien moeten worden. Men heeft de
overtuiging, dat zoowel van de veilingbestu-
ren als van den georganiseerden handel mede
werking zal worden verkregen. Het bureau zal
b.v. de van tuinders tegen minimumprijs inge
kochte producten weer leveren aan inrichtin
gen van socialen aard, die niet over voldoende
geldmiddelen beschikken om aan de verzorg
den allo gewenschte levensmiddelen in voldoen
den overvloed te verschaffen en aan economi
sche zwakken.
INSTELLING REGEERINGSPERS-
DIENST
In het najaar van 1931 is door den minis
ter van Buitcnlandeche Zaken een commis
sie in het leven geroepen, welke tot taak
zou hebben de regeering vain advies te die
nen omtrent de instelling van een Regee-
rings-persdienst.
Deze commissie heeft thans een uitvoerig
rapport uitgebracht, waarvan de slotcon
clusies aldus luiden:
dat zij spoedige instelling van een Regee-
ringspersdienst dringend gewen60ht acht;
dat instelling van een doelmatige Regee-
ringspersdienst zal kunnen plaats hebben
zonder groote of fens uit de schatkist te
eischeri;
dat zij zich ervan bewust is, dat In een
tijd van economische en financieels crisis
als de onderhavige de grootst mogelijke be
zuiniging moet worden toegepast, doch het
juist in een tijd van crisis de weerloosheid
van een staat tegenover tendentieuze pers
campagnes in hooge mate gevaarlijk kan
zijn, waarbij de Commissie o.a. denkt aan
campagne, ter ondermijning van het ver
trouwen in het crediet of in het ruilmiddel
van den Staat;
dat op deze grond de Regeering moge
overwegen, of niet de uitgaven voor de orga
nisntie van een Regeeringspensdien&t ten
veile zullen worden gerechtvaardigd door
het nut dat zoodanige instelling, in het bij
zonder onder de huidige omstandigheden,
zal afwerpen.
DE POSTERIJEN BEZUINIGEN
MINISTER REYMER GEEFT
EEN OVERZICHT
EEN SLUITENDE BEGROOTING
Naar aanleiding van schriftelijke vragen
betreffende 'de reeds uitgevoerde en de voor
genomen bezuinigingsmaatregelen bij de
posterijen, telegrafie en telefonie geeft de
Minister van Waterstaat een algemeene ken
schetsing van het beleid, dat in deze dagen
door de P. T. en T. wordt gevoerd.
Allereerst wordt de noodzakelijkheid van
een sluitende begrooting betoogd.
In de tegenwoordige omstandigheden is
hel een dringende en eerste eisch, voor de
Staatshuishouding niet minder dan elders,
dal vermindering van ontvangsten worden
opgevangen door overeenkomstige verminde
ring van uitgaven.
Dat de bcdrijfsbegrooting voor 1932 een
winst van 4 millioen gulden voorziet,
verandert aan de vorenstaande beschouwing
niets, aangezien over dit overschot door den
begrootingswetgever voor dekking van uit
gaven op de Rijksbegrooting is beschikt
Genomen maatregelen.
Zonder schade voor het publiek zijn reeds
verschillende maatregelen genomen. De Mi
nister somt ze op:
a. beperking van het aantal arbeidskrach
ten door doelmatiger tewerkstelling, samen
voegingen van diensten, die tot dusver af
zonderlijk werden verricht (post met tele
graaf' e. d.).
Uittredenden werden meestal niet vervan
gen, of, zoo dit onvermijdelijk bleek, door
locaal personeel met betrekkelijk lage bezol
diging, dan wel door overgang van perso
neel van een dienstonderdeel (bijv. telegraaf
dienst) naar een ander (bijv. den post- of
telefoondienst)
b. vermindering van het aantal dienst
reizen;
c. een meer gelijke verdeeling van de ver
loven over het geheele jaar;
d. beperking van onderhoudswerken tot
hetgeen noodzakelijk was;
e. vermindering van de eischen voor nieu
we gebouwen en bij verbouwingen. Schrap
ping van plannen, die uitstel gedoogen;
f. vereenvoudiging in de vervoersmetho-
den;
g. de omzetting van hoofdkantoren in hulp
kantoren en van hulpkantoren in stations.
Uit een overzicht blijkt, dat het aantal P.
T. T.-inrichtingen in totaal van rond 2500
aan het einde van 1926 is gestegen tot rond
aan het einde van 1931. Er is alzoo
totaal een stijging van rond 12 pet.
Aan de uitvoering van vorenbedoelde
maatregelen werd gestadig gewerkt, totdat
einde April j.I. bleek, dat op dezen voet voor
1932 geraamde hedrijfsuitkomsten niet bij
benadering zouden kunnen worden verkre
gen of behouden, tenzij het tempo van reeds
vastgestelde voorzieningen werd versneld en
een nieuw complex maatregelen werd voor
bereid. die tot beperking der uitgaven zou.
den leiden.
Verslechtering in de dienstuitvoe
ring.
Alvorens nu omtrent de laatstbedoelde
maatregelen, die de gebruikers van
dienst meer direct raken, het een en ander
mede te deelen, zet de minister uiteen, dat
de bedrijfsleiding vooral naar die bezuini
gingen heeft gezocht, waar de verhouding
tusschen de kosten van een dienst en de
..aarde, die deze voor den gebruiker heeft
al te ongunstig is. cn met werkelijke belan
gen zooveel mogelijk rekening gehouden.
Beperking van de postbestellingen,
Maatregelen, waartoe de bedrijfsleiding al
dus is gekomen, zijn de volgende:
1. Het aantal briefpostbestellingen te Gro
ningen, 's-Gravenhage, Rotterdam en, zij het
wellicht slechts ten deele, ook te Amster
dam, wordt gebracht van 4 op 3.
Meestal zal de 2de en 3de bestelling tot
één kunnen worden gecombineerd. De erva
ring, elders opgedaan, zoowel in ons land
als daarbuiten, heeft voldoende aangetoond,
dat met 3 bestellingen in den regel kan wor
den volstaan.
2. In plaatsen met een bevolking van ten
hoogste 5000 inwoners of in de min of meer
aaneengesloten kom is of wordt het aantal
bestellingen in den regel tot 2 beperkt. In
Zwitserland wordt deze regel sinds een paar
jaren toegepast. In België wordt in tal van
plaatsen van zeer veel grooteren omvang en
beteekenis slechts tweemaal besteld. Het
zelfde is het geval in andere naburige lan
den als Duitschland en Frankrijk.
Om een indruk van den nieuwen stand
.an zaken te geven, lijkt het voldoende op
gaaf te geven van een 20-tal der grootste
plaatsen, waar 2 maal en van een 20-tal der
kleinste plaatsen, waar 3 maal daags ii
kom wordt besteld.
Tweemaal daags wordt o. a. besteld te Aal
ten, Zevenaar, Brielle, Dokkum, Zuidborn,
Amstelveen, Edam, Schagen, Voorschoten,
Ileusdon, Uden, Veghel, Asten, Boxmeer.
Axel. Steenbergen, Hulst, Bodegraven, Coe-
vorden, Zaltbommel.
Driemaal daags wordt o. a. besteld te
Kaatsheuvel. Doesburg, Lochem, Nieuwen-
dam, Purmercnd, Monster, Vriezenveen, Nij-
verdal, Waddinxvecn, Dongen, Borne, Drach
ten. Naaldwijk, 's-Gravenzande, Dieren, Ois-
terwijk, Overschie, Driebergen, Oude Pekela,
Bolsward.
In het algemeen is het voldoende, dat m
een plaats zooveel malen een post van el
ders wordt ontvangen als het aantal bestel
lingen bedraagt. Het is echter de bedoeling
hierin, indien zulks zonder te hooge uitga-
en mogelijk is, een wat ruimer standpunt
ii te nemen. Belanghebbenden zullen dan
n do gelegenheid komen nog een derde post
n handen te krijgen, indien zij die ten
kantore in ontvangst (doen) nemen. Door
dezen maatregel zal in bepaalde gevallen de
vertraging, welke de nieuwsbladen door de
beperkte ontvangst-gelegenheid ondervinden,
kunnen worden vermeden of verminderd.
liet is echter om financieele redenen uit
gesloten, dat thans nog afzonderlijke cou-
antenbestellingen worden ingesteld.
3. In sommige buitenwijken, waar twee
bestellingen worden uitgevoerd, is of wordt
ven. Hiervoor is een algemeene regel ge
steld, die uitgaat van de gedachte, dat het
totaal van het gemiddelde port der brieven,
briefkaart enen overige stukken, welke tei
bestelling aanwezig zijn, ongeveer gelijk is
aan of hooger moet zijn dan het uurloon,
dat voor de bezorging dezer stukken is aan
to nemen.
4. Ter berekening van het aantal uren,
gedurende welk een kantoor voor den post
en telegraafdienst opengesteld is, geldt sinds
jaren een maatstaf, die gegrond is op het
telegraafverkeer. Deze maatstaf welke de
laatste jaren niet werd gehandteerd, voor
zoover daarvan vermindering van het aan
tal openstellingsuren het gevolg zou geweest
zijn is thans weder toegepast, tenzij ëi
bepaalde reden enaanwezig waren om een
ruimere openstelling toe te staan.
Uitdrukkelijk worde er op gewezen, dat in
de uren, gedurende welke de telefoondienst
ter beschikking van de aangeslotenen Is,
geen wijziging is gebracht, en dat deze ook
in sluittijd van het kantoor voor den posr-
en telegraafdienst gelegenheid hebben tele
grammen per telefoon te ontvangen en te
verzenden.
De werkgelegenheid.
Verschillende van de bovenbesproken
maatregelen hebben critiek uitgelokt, ge
grond op de overweging, dat zij de bestaan
de werkloosheid vergrooten.
Maar wie bezuinigen moet en wil, kan
daaraan niets verhelpen. Er moet thans
snel gehandeld worden. De minister is van
meening, dat de belangen, welke thans door
snel handel enworden gediend, voor Staats-
en Volkshuishouding van zoo overwegende
beteekenis zijn, dat op de toegevendheid
mag worden gerekend van hen, die van
deze gedragslijn eenig nadeel kunnen on
dervinden.
Bezorging van dagbladen.
Ter beantwoording van de schriftelijke
vragen van het Tweede Kamerlid, den heer
Schacpman verwijst de Minister naar bo
venstaand overzicht.
Hierbij zegt de Minister dat het hem niet
bekend was, dat, ten gevolge van de ver
mindering der postbestellingen, de dagbla
den, op tal van plaatsen zelf de bezorging
van de bladen ter hand te nemen. Die maat
regelen kunnen indertlaad schade voor het
Staatsbedrijf beteekenen. Het bedrijf zal zich
evenwel deze schade ter wille, van de groote
belangen die de bezuinigingsmaatregelen.be
oogen te dienen, moeten getroosten, meent
de Minister.
CHP. BOEREN- EN TUINDERS-
BOND
JAARVERGADERING EN
EXCURSIE ZUIDERZEEWERKEN
DE MONITOR ADDER
Een oud-marine-matroos meent, dat onze
korte herinnering aan de tragische onder
gang van de monitor „Adder", welke 5 Juli
1882 met man en muis vóór Scheveningen
erging, niet volkomen billijk tegenover de
regeering is.
Hij was destijds bij de marine in Nieuwe-
diep en had gehoopt aan boord van de „Ad
der" of een soortgelijk schip geplaatst te zul
len worden; doch dit mislukte en hij dankte
later God voor.
Commandant op de „Adder" was de offi
cier Simon v. d. Aa en 67 personen zouden
er aan boord moeten zijn; echter één kwam
niet op tijd opdagen en bleef zoo achter. De
leiding aan boord berustte feitelijk bij een
jongen loods; de commandant had om een
meer ervaren loods gevraagd, doch de ander
•as bekwaam genoeg; zei men. De com
mandant heeft daarop vertrouwd.
Indien de loods gevaar vermoed had, zou
hij zeker naar IJmuiden teruggekeerd zijn.
Echter, pas 's avonds om 8 uur heeft de
oflicier van de wacht de toren en de stuk
ken geschut vast laten zetten; pas toen
vreesde men dus, dat het platboomde en
zwaar gepantserde schip gevaar liep.
Het ongeval is in den nacht van Woens
dag op Donderdag gebeurd; doch dat het
niet bekend was, blijkt uit het feit, dat pas
Vrijdag uit Ilellevoetsluis een loodskotter
met sleepboot werden uitgezonden; men
dacht dat de Adder een machine-defect had
of zoo iets en hield er rekening mee, dat er
niet meer, gelijk vroeger, een begeleidend
vaartuig bij was, omdat het „altijd goed
Ring".
Zondag om 1 uur ging de „Schorpioen" in
Nieuwe Diep, waarop onze ooggetuige voer
(die uit de kerk gehaald was) op zoek en
voer tot Scheveningen, doch vond niets.
Maandags kwam de „Hercules" in Nieuwe
Diep aan met een afgebroken galjoen van
de „Adder" en in 't zog van het schip vond
men een lijk.
Vervolgens werden, vooral bij Vlieland
eenige lijken gevonden; in 't geheel 30; ze
werden allen, behalve van één officier, in
den Helder begraven.
Als tragische bizonderheid wordt nog ge
meld, dat de eerste machinist van de „Ad
der" in Arnhem vertoefde en dat toen de in
Amsterdam aanwezige machinist van de
„Buffel" meeging èn het leven liet
En als bewijs van de eerlijkheid der vis-
schers werd nog meegedeeld, dat deze op
zijn lijk in een reddingsgordel een horloge
en zestig gulden vonden; welk bezit ze bij
aankomst aan de autoriteiten ter hand stel-
Onze zegsman meent, dat er van zorgeloos
heid of roekeloosheid geen sprake was; al
moet toegegeven, dat een monitor, die tot
bescherming van riviermonden dient, in
diepzee altijd gevaar loopt
Na de rede van Dr. Colijn,
reeds een uitvoerig verslag gaven, volgde nog
eenige besprekingen. Zoo werd naar aanlei
ding van wat Dr. Colijn had opgemerkt over
de klappen, die verschillende landen over en
weev elkaar toebrengen kunnen en ivaarzoor
spr. had gewaarschuwd, door den heer M i d-
delman van Barneveld gevraagd of wij
Duitschland, dat toch tweemaal zooveel naar
ons uitvoert, en dat toch ons zoovele slagen
al toebracht, niet kunnen treffen.
In verband met veler critiek op de ambte
narensalarissen, meende de heer de Jager
van Nieuwdorp, dat we de ambtenaren hun
tractement maar moeten laten, als wy dan
maar weer normale pryzen krygen.
De heer Sonneveld te Woerden wees op
de door spr. genoemde steun aan de melkvee
houderij tegenover de sociale lasten en be
toogde, dat een richtprys van 5 cent per L.
niet gedoogt dat ook nog sociale lasten be-
j taald worden.
Er werd gewaarschuwd tegen ontduiking
van de Tarwewet, terwyl de heer Biemond.
van Bleiswyk, er op wees, dat de geheele
oogst van 1932 gesteund moest worden. Het
maalpercentage moet verhoogd. Wy zelf, en
vermoedelijk de spr. van hedenmiddag ook,
zijn groot gebracht met hooger percentage
dan 20 en 40, n.l. met 100 (gelach). Wij
krijgen klappen. Dr. Colyn zal vroeger ii
Indië zijn soldaten voor den strijd wel ge
vraagd hebben: „Durft*ge het aan met mij?'
Welnu, als hij het ons nu vraagt: „Durft ge
het aan met mij?" dan zeggen wij: ..Ja, wy
durven het en zullen jnet u stryden." (Dave
rend applaus).
De heer van Galen wyst erop, dat vooral
de bedryven op zandgrond technische
lichting noodig hebben.
Bij de beantwoording der sprekers wei
C o 1 y n er o.m. op, dat er gereede aanleiding
is om te vreezen voor bureaucratie bij de uit
voering der wetten, doch voor het uitvoeren
van maatregelen zijn nu eenmaal ambtenaren
noodig.
Het applaus op de woorden van den heer
Biemond vond spr. wel mooi, doch hij vreest
dat als eenmaal puntje bij paaltje komt de
noodige eendracht wel eens zoek kan zyn. Een
verhooging van het maalpercentage zal de
stem van spr. vast en zeker verkrijgen.
Bij de beoordeeling om den uitvoer
Duitschland naar ons land in vergelijking
onze leveranties aan dat land, moet spr. ei
wijzen, dat wij waren zenden die aan snel
bederf onderhevig zyn en dus alleen
gemakkelijk naar nabuurstaten geëxporteerd
kunnen worden, terwijl wat Duitschland
levert even goed, even gemakkelijk naar
afgelegen landen verzonden kan worden.
Zooiets moet men ook bedenken.
Wat de tractementen der ambtenaren aan
gaat, daaruit is niet zooveel te halen. Spr.
vermoedt, dat vóór het jaar ten einde is er nog
wel iets gebeuren zal.
Met betrekking tot den richtprys van de
melk merkte Dr. Colijn op, dat in de wet geen
prijs is vastgelegd. Wél het beginsel, dat die
richtprijs zoo moet zyn, dat de noodzakelijke
lasten kunnen worden gedragen.
Gaarne beaamde Dr. Colyn, dat er voor
lichting moet worden gegeven by de verande
ring der economische structuur van ons
land. De Regeering zal dat echter niet alléén
kunnen doen. Contact met de maatschappij is
noodig. Dit contact kan nauwelijks anders
verkregen worden dan door de maatschappe
lijke organisaties. In dit verband wekte spr.
alle agrariërs op om toe te treden tot den
Christelijken Boeren- en Tuindersbond.
Nadat de voorzitter de vergadering sloot,
ging Dr. Colyn voor in dankgebed.
's Avonds namen ruim 170 leden deel aan
het diner te Bergen, waar vele geestige
speeches gehouden werden.
Voor de sectievergaderingen, die op de
agenda stonden, was geen tijd meer.
Den volgenden dag werd door ongeveer 200
personen deelgenomen aan een zeer interessan
te excursie naar de Wieringermeerpolder
den afsluitdijk. Wy zullen naar we ons v
stellen in ons e.v. bijblad Land- en Tuinbouw
daarop nog terug komen.
VROEGE AARDAPPELEN NAAR
DUITSCHLAND
HET CONTINGENTEERINGSBESLUIT
Thans is in den „Reichsanzeiger" het be
sluit van den Rijksminister voor de voedsel
voorziening verschenen, waarby de contin-
genteering van den invoer van vroege aard
appelen in Duitschland wordt vastgesteld.
Het aandeel van elk land in dit contingent
zal worden vastgesteld naar den gemiddelden
voer in Juli 1930 en 1931.
Deze bepaling geldt tot en met 31 Juli a.s.
Den tsten Augustus wordt het door geen han
delsverdrag gehouden hoogere invoerrecht op
aardappelen weer van kracht.
NEDERLAND EN ORANJE
Nummer 2 van het officieele orgaan der
a.r. propagandaclubs rekent op behoorlijke
wijze af met een zekeren meneer Joh. T.
Meesters uit Rotterdam, die als politiek
spion het Kuyperhuis binnendrong, toen er
allerlei leelijks van vertelde en vervolgens
een brochure uitgaf (bij wie?) met overdruk
van vier hoofdartikelen van Dr. Kuyper uit
1877; eenig en alleen om de coalitie te be
stoken.
Deze brochure heeft overigens gekregen,
wat billijk was; ze is voorzoover wij weten
in de pers doodgezwegen. De onoprecht
heid der bedoeling lag er al te dik op. We
hebben er geen nota van genomen.
Dit nummer vermeldt voorts, dat te Kra
lingen een club werd opgericht met 19 leden
en dat men in Zwolle e. o. tot kringvorming
overging.
Nummer 3 van hetzelfde orgaan verhaalt,
dat het in Rotterdam e. o. ook tot kringvor
ming kwam: 9 clubs sloten zich direct aan
Dit nummer herdenkt Mr. Heemskerk met
zijn eigen woorden uit zijn laatste parlemen
taire redevoering en geeft voorts het tweede
artikel over het belangrijke onderwerp:
Fascisme, Nationaal-socialisme en Calvi-
Verder geeft het belangrijke dingen voor
het debat.
ROTTERDAM LLOYD RAPIDE
De boottrein van het mailschip „Indrapoera"
an de N.V. Rotterdam Lloyd Rapide wolk
schip hedenmorgen te Marseille aangekomen
is, zal Donderdag 7 Juli te 7.16 uur te Roosen
daal, 8.51 te Rotterdam D.P. en te 9.28 uur te
Den Haag H.S.M. arriveeren.
BRAND AAN BOORD VAN DE
DEMP0
VERTREK UITGESTELD
Nadere berichten
Gisteren werd reeds gemeld, dat door
broeiing in de tabakslading brand is ont
staan in de Lloyd-boot „Dempo", die gister
ochtend volgeboekt met passagiers uit Tand
jong Priok zou vertrekken. De brand is door
inpompen met koolzuur gebluscht. Het ver
trek van de „Dempo" is voorloopig uitge
steld.
De passagiers werden zooveel mogelijk ge
waarschuwd.
Echter, zoo meldt Aneta. is nader geble
ken dat lang niet alle passagiers tijdig «e-
waarschuwd konden worden, zoodat tijdens
het nemen van voorzorgsmaatregelen en hel
spuiten met koolzuur voortdurend bjoein-
stukken, telegrammen en afscheidsbrieven
hieven toestroomen. terwijl verschillende
personen vergeefs poogden te embarkeeren,
hetgeen verboden was.
De „Dempo" arriveerde Maandagmiddag
te Tandjong-Priok, terwijl tot Dinsdagavond
laat nog goederen werden ingeladen, zoodni
de verrassing van de wacht, die om h«»lf-
vier een verstikkende rook in de nabijheid
van de derde klasse bemerkte, te prooter
was. Met koortsachtige haast werd bet ba
gageruim der tweede klasse ontruimd, aan
gezien dit vlak boven de gevaarsplek gele
gen is. terwijl water tot 10 c.M. hoogte werd
♦oegevoerd om de stalen platen tegen krom
trekken te beschermen. Publiek werd tot de
Lloydkade niet toegelaten. Aan boord
heerschte, nadat het eerste moeilijke wera
achter den rug was, de grootste kalmte.
In de derde klas was om 9 uur de brand
lucht nog niet geweken. In de salons lagen
haastig weggesleepte koffers, terwijl het wa
ter in het bagageruim gloeiend heet was ge
worden en het cement op de stalen platen
gebarsten.
De „Dempo" moet na hlussching een
nieuw attest van zeewaardigheid krijgen,
waartoe alle ruimen moeten worden ontla
den, onderzocht en opnieuw geladen, waar
mede geruimen tijd gemoeid zal zijn.
Niet alleen broeiing in de tabak, doch ook
van copra en koffie worden als oorzaak ge
noemd.
De ambtenaren-passagiers, wier stan 1-
plaats niet Batavia is, krijgen recht op dag
geld, varieërend van f 6 tot' f 15.
Het blusschlngswerk.
Nader wordt gemeld:
De broeiing van de tahakslading in luik
IV veroorzaakte rook, welke door de lucht
kokers ontsnapte. Dit gaf aanleiding tot het
brandsignaal aan boord van de „Dempo".
welke gister zou vertrekken! De burgemees
ter van Scmarang, de heer Bagchus, die lo
geerde bij den voorzitter van den Volksraad,
den heer Mever Ranneft, was de eerste die
van Tandjong-Priok Tiit door den Rotter-
damschen Lloyd werd gewaarschuwd, dat
het vertrek was uitgesteld wegens 'n „kletn
motordefect". De assistent-residen* van
Poerwakarta, de heer Fievez de Malir.es
van Ginkel, die vertrekkende amh'enaren
van het Binnenlandsch Bestuur uitgeleide
wilde doen, kon tijdig, juist toen hij in de
auto wilde stappen, worden b-ereikt.
De nervositeit nam te Weltevreden toe
naar mate het bericht algemeener versprei
ding had gevonden. Aangezien thans vast
staat dat broeiïn:? van de tabakslading
plaats had, moet eerst het luik worden ee-
lost, alvorens de schade kan worden vast
gesteld. Den geheclen nacht was geen vlam
zichtbaar, alleen werd rookontwikkeling
waargenomen.
De „Jan van der Heyden" kwam langszij
de „Dempo" te liggen, doch behoefde niet
in werking te worden gesteld.
Thans zijn 40 koolzuur-eylinders, ieder
van een capaciteit van 250 atmosfeer, in bet
luik. Het luik zal zoo spoedig mogelijk wor
den geopend, waarna het nog ten minste 12
uur zal duren voor het luik pasvrij is er.
het. ruim gelost en men zich kan overtui
gen dat het vuur is gebluscht.
In hot bagageruim, aan luik IV grenzend,
is de bagage gloeiend heet geworden, doch
niet in brand geraakt
Van rookmaskers voorziene bemannings
leden trachten door het openen van de wa
terdichte deuren den vuurhaard in het on-
derruim te bereiken.
Vertrek uitgesteld.
'Aangezien aanvankelijk w-erd gehoopt dat
men de luiken reeds gister 12 uur zou kun
nen openen, werd vertrouwd dat de „Dem
po" Donderdag zou kunnen afreizen, doch
meer en meer scheen de noodzaak van vor
der uitstel nabij, waardoor het te verklaren
is, dat de Rotterdnmsche Lloyd per advj:-
♦entie aan het publiek niet alleen mede
deelt, dat de „Dempo" Vrijdag zal vertak
ken doch bovendien waarschuwt, „dat de
mogelijkheid van verandering niet is uitge
sloten, zoodat de passagiers verzocht wor
den zich van Vrijdagmorgen af met he'.
passagierskantoor in verbinding te stellen"
Schadepost voor tabaksexpertbureau
„Het Nieuws van den Dag voor Ned.-Tn
die" verklaart dat. indien wordt aangetoond
dat broeiïng in de tahak inderdaad de oor
zaak van dpn brand aan boord van de ..Pem-
no" is. zulks een leelijke post hpteekent vnot
het tabaksexpertbureau. hetwelk tot specials
taak heeft de voor export aaneehoden tahak
te keuren on de geschiktheid voor verzen
ding. Het b'ad vestigt er de aandacht on.
dat de broeiing zeer kort na de inlading op
trad en acht de gevolgtrekking mogelijk.dat
een bepaalde partij aan de aandacht van het
tabaksexpertbureau ontsnapte.
Vertrek op Zaterdag
HAT AVIV 7 Juli (Anrta) Het vertrek vnn
de Demno is voorloopig vastgesteld op Zater-
in den loon van den dag.
AUTO TE WATER GEREDEN
Ta Hoogezand is een vrachtauto, toebehoo-
rende aan den heer Pot int Muntendam, met
drie inzittenden in het Winschoterdiep gere
den. Hierby is de heer Tot verdronken. De on
gelukkige was gehuwd
Voornaamste Nieuws.
(Blz. 1)
Een wettelijke regeling inzake het weren
van vreemde arbeiders wordt overwogen.
Een overzicht van de genomen en de voor
bereidende maatregelen inzake de bezuini
ging bij de Posterijen.
De brand aan boord van de Dempo.
(blz. 2)
Drukke besprekingen te Lausanne hadden
gisteravond laat nog altijd niet tot een be
vredigend resultaat geleid. Mac Donald heeft
zijn vertrek uitgesteld.
De acht kleinere mogendheden hebben te
Genève tot een krachtig optreden besloten,
inzonderheid voor een algeheel verbod van
het luchtbombardement.
De Amerikaansche oceaanvliegers Mattern
en Griffin zijn in één ruk naar Berlijn ge
vlogen. Zij willen de wereld rond vliegen.
(blz. 3.)
Jaarvergadering van de Vereen, voor Hoo
ger Onderwijs op Geref. grondslag.
(Blz. 5)
De Eerste Kamer heeft het wetsontwerp
tot invoerbeperking van vleesch aangenomen,
en daarna het ontwerp tot instelling van een
Economische Raad aangenomen.
(blz. 7)
Nieuwe Geref. Kerk te Zegwaard.
WEREN VAN VREEMDE
ARBEIDERS
Naar de Volkskrant verneemt overweegt de
minister van Binnenlandsche Zaken de in
voering van een wettelijke regeling, waarbij
het in dienst nemen van vreemde arbeiders
afhankelijk wordt gesteld van een vergun
ning der overheid.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Poortvliet, J. Fokkema te
Sprang. Voor IJsselstein, J. H. Koster te
Montfoort. Voor Dantumawoude (Fr.), J.
van Rijs te Tjerkwerd (Fr.).
Beroepen: Te Oudega (Wymbr.) J. R.
Wolfensberger te Cubaard.
BAPT. GEMEENTEN
Beroepen: Te Hengelo (Ov.), K. Reiling
te Nieuw-Weerdinge.
CANDIDATEN TOT DEN' H. DIENST
Cand. H. Vos is door de Classis Meppel
der Geref. Kerken praeparatoir geëxamineerd
en met algemeene stemmen beroepbaar ver
klaard. Gaarne is de heer Vos bereid de Geref.
Kerken te dienen en een eventueel beroep in
overweging te nemen. Zijn adres is: Ben-
tinckslaan 97, Hooge veen.
■Mr-
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. J. Wymenga is voornemens 20
Juli afscheid te nemen van de Geref. Kerk te
Charlois in het kerkgebouw aan den Boergoen-
schen Vliet. De bevestiging te Scheveningen
vindt 6 Sept. plaats door Ds. G. O. Donner en
de intrede op 7 Sept. d.a.v.
Ds. W. P. S t r a t i n g nam Zondag ƒ.1.
afscheid van de Ned. Herv. Gem., tot tekst
hebbende uit de Aprocieve Boeken: „Goede
trouw bestaat in eeuwigheid". Op verzoek van
den scheidenden predjkant werden geen toe
spraken gehouden.
NED. HERV. EVANGELISATIE
Cand. hulpprediker H. L. Lieve, te Vel-
sen, heeft de benoeming naar de Evangelisa
tie in en ten bate der Ned. Herv. Kerk te
Veendam, aangenomen.
HET BEROEP NAAR DEINUM
Cand. J. J. Poldervaart, te Drie-
bergen-Rysenburg, verzoekt ons mee te dee
len, dat door hem geen beroep naar de Ned.
Herv. Gemeente te Deinum (Fr.) is ontvan
gen.
PREDIKANTSWONTNGEN
De Kerkvoogdij der Ned. Herv. Gemeente
te IJsselstein, besloot tot den bouw van een
nieuwe pastorie.
ZENDING
K a
i e w e g i n g. Dr. baron
van Boetzelaer van Dubbeldam deelt in de
„Ned." mee, dat Dr. Azeling uit Japan, bereid
is gevonden tdensij de Zendingsconferentie te
Lunteren, uitvoerige mededeel ingen te doen
over de Kagawa-beweging in Japan. Ook is er
kans, dat Nederland bezoek krygt van den
heer Philip, een dor secretarissen van den
Christenraad in Engelsch-Indië.
DE AARDBEIENTEELT
Men meldt ons uit Kapelle (Z.):
Met de aanvoer van aardbeien te Kapelle
Z.) is het zóó druk. dat de laatste leveran-
ier eerst om half drie 's morgens aan de
beurt kwam, dit was Maandag, de daarop vol
gende dag was het eenigszins vroeger. Uren
staan sommigen te wachten eer men aan de
béurt komt.
