WOENSDAG 6 JULI 1932
Spionnage in den grooten oorlog
'AAN ONZE BELGISCHE GRENZEN
SLUWE MISLEIDINGEN
Tragedies
Ieder NVderlandsch grensbewoner, in het
bijzonder zij, die in Zeeuwseh-Vlaanderen
woonden, kan U vertellen welke tragedies
zich hebben afgespeeld, vooral nadat de
Duitsohers den beruchten electrischen draad
hadden gespannen teneinde ontvluchting
uit België, invasie in België te voorkomen.
Met hoeveel list en stoutmoedigheid intus-
schen de gevaren van den draad werden
wonnen; hoeveel slimhedd bij het misle
van de Duitsche wachtposten aan den
werd gelegd, leeren de berichten, die de
spionnage-centrale te Brussel ontving. Een
gedocumenteerde uitgave, opgebouwd op1 de
geheime berichten van dezen centralen
dienst, geeft wel een kijk op de groote va
derlandsliefde, die van Belgische zijde is
ontwikkeld. Meer dan eens is, tijdens en na
den oorlog in 't licht gesteld, dat spionnage
diensten zeker niet verachtelijk te heeten
zijn, wanneer zij niet worden gedaan om
geldelijk gewin.
Aan de Vlaamsche grenzen is dat meer
dan eens getoond. Al spoedig na het uitbre
ken van den oorlog stak in het bezette Bel
gische gebied een geheime organisatie het
hoofd op, die haar leden bij honderdtallen
telde. Dwars door België, met als uitgangs
punt een bepaalde frontsector, liepen de
spionnagedraden naar de Hollandsche grens.
De Noordelijkste spionnageketen, die van
het front langs de kust ging, eindigde in het
Zeeuwsch-Vlaamsche stadje Sluis, waar het
eiken oorlogsdag in de hotels en herbergen
van spionnen wemelde. De tweede keten
liep over Brugge en Maldeghem, en eindigde
schoon over Aardenburg gaande, eveneens
in Sluis. De derde ving bij den Yser aan, en
ging door Vlaanderen naar Bouschoute, van
waaruit het Hollandsche gebied gemakkelijk
te bereiken tiel.
Men mag aannemen, dat de Hollandsche
grenswachten waakzaam zijn geweest voor
zooveel zij konden, en het is wel een feit,
dat geen enkele overtreding der neutraliteit
kon worden geconstateerd. Wat kon men den
neutralen ook venvijten, waar de Duitsche
contra-spionnagfdienst onmachtig stond te
genover de tal van slimme en meer dan
slimme dienaren van de Belgische geheime
organisatie. Toen men Edith Cavell, de be
kende moedige pleegzuster in handen kreeg,
werd schijnbaar een einde gemaakt aan den
"voornaamsten arbeid dezer organisatie, maar
dat was slechts voor korten tijd, want nieu
we figuren stonden op om den aifbeid van
de gevangenen over te nemen.
Zij, die uit de archieven van de spionnage
centrale te Brussel hebben geput, kunnen de
namen noemen van wie er, met voorbijzien
van elk levensgevaar telkenmale groote
diensten bewezen aan de Franschen en
Engelschen, en daardoor vanzelf aan de Bel
gen. De Duitschers mochten hun draad
spannen, men kroop er-onder door; de Duit
schers mochten iederen burger, die binnen
de 100 meter van den draad werd aangetrof
UIT DE PERS
de Vos, die door den Duitschen contra-spion
nagedienst de Belgische Schindenhannes
werd genaamd, zeker een onderscheiding in
dien tijd, trok telkenmale van België naar
Holland en weer terug; soms bracht hij uit
sluitend berichten over; soms ook diende
hij als geleider aan een aantal Belgische
jongelieden, die het Belgisch leger wilden
volgen of aan in België achtergebleven Fran-
sche of Engelsche soldaten, die naar hun
corps terug wildeai. Tal van malen is hij
den dood dat wil zeggen de ontdekking, nabij
geweest, maar ook tal van malen is hij die
op een wonderbaarlijke wijze ontkomen.
Een keer is het geschied, dat men de boer
derij, waarin hij op den hooizolder een ver
blijf had gezocht, omsingelde en aan een
nauwkeurig onderzoek onderwierp. Maar in
diezelfde boerderij lag een Duitsch land-
stormer, en deze sliep zoo vc.st, dat de Vos
•n de boer er in slaagden de uniform uit
eijn kamer te halen. Gekleed in deze uniform
trad de Vos kalm naar buiten, ging naar de
pomp om zich het gezicht en de handen te
wasschen en liep, achteloos fluitend het
bosch in, waar hij 'voor verdere ontdekking
gevrijwaard was.
D» mode Sylma
Weer een ander type was de mooie Sylma
van Lajigelede, die een geziene figuur was
in het tehuis der Duitsche soldaten van dit
plaatsje. Zij was 19 jaar oud, slank, had
prachtig zwart haar, en in haar licht mous
seline kleedje kwam zij als 'n toonbeeld van
onschuld voor. Op dansavonden was Sylma
nooit afwezig, en kwam zij eens wat laat,
dan was dat een gevolg van het feit, dat zij
naar de Hollandsche grens was geweest om
daar voor haar Duitsche vrienden levens
middelen en 6igaren te halen. Had men ge
weten, dat diezelfde onschuldige Sylma,
wanneer zij over de grens de Huifkar-siga
ren ging halen en de mand met levensmid
delen kreeg, tegelijkertijd kostbare berich
ten, plannen, documenten en wat al niet
VIII stond in ons blad van 1 Juli.
meer overbracht, men zou haar voorzeker
anders hebben aangezien.
Met spionnage gaat het altijd zoo, dat op
een gegeven oogenblik de contra-spionnage-
dienst argwaan krijgt. Het is de taak vaji
zulk een contra-spionnagedienst om feiten
te verzamelen en, dit laatste vooral, in onder
ling verband te brengen.
Geheel een reeks van zeer gewone, het
meest onschuldige karakter dragende feiten
kan bedenkelijk worden wanneer men deze
naast elkander legt en verbindt. Zoo waren
er ten opzichte van Sylma ook vermoedens
gerezen, die intusschen haar zelf nog eerder
ter oore kwamen dan de spionnage-centrale
te Brussel. Voordat men zich van haar had
kunnen meester maken, week zij uit, en eerst
veel, veel later bleek het, dat een ander, die
er weer heel anders uitzag, haar verving op
een wijze die verre boven haar diensten üit-
Een nog slimmere vos.
Dat was een zekere Steiart, die het zelfs
tot vertrouwensman van de geheime Duit
sche veldpolitie bracht. Steiart was hande
laar in alle denkbare artikelen; hij deed alle
werk, waarmede wat te verdienen viel. Paar
den hield hij voor zijn Duitsche vrienden
steeds ter beschikking, en hij was zoowel
aan de Duitsche als aan de Hollandsche con
trole een zoo bekende figuur, dat men hem
zonder bezwaar telkenmale doorliet Steiart
maakte er in het bijzonder zijn werk van
om postduiven te kweeken, en in België te
brengen, teneinde door dezen berichten te
doen overbrengen. Meer dan eens is
het voorgekomen, dat Steiart de wagen vol
geladen met dergelijke postduiven, Duitsche
soldaten vervoerde, die misschien niet al te
best te spreken waren over den Belg, die hen
om de vriendschappelijke gevoelens, welke
hij jegens de Duitsche indringers scheen te
koesteren, niet al te karaktervast moest voor
komen.
Steiart heeft het zoover gedreven, dat hij
de Duitsohers leidde tot aan de plaats, waar
de postduiven verborgen waren, en zelf voor
ging, maar alleen met het doel om de kor
ven nog wat beter te verstoppen, zoodat zij
dan ook inderdaad niet werden gevonden. En
men mag dit alles verachtelijk spionnage-
werk noemen, men denke niet te licht en te
gemakkelijk over den zedelijken moed van
menschen, die zich elke minuut, ja elke se
conde in doodsgevaar weten; die tenslotte
afhankelijk bleven van vetrouwen in ande
ren gesteld, welk vertrouwen hen noodlot
tig kon wonden, zoodra die anderen hen ver
rieden.
Het merkwaardigste wat Steiart heeft tot
stand gebracht is het zoeken en vinden van
den Belg, die er in slaagde den Duitschen
wachtpost binnen de 100 meter van den
electrischen draad neer te slaan. Geheel de
Duitsche geheime dienst was in actie, en
kon den man niet op het spoor komen. Maar
Steiart wist wie de man was; wist ook dat
deze tegen zijn consigne had gehandeld, en
aan de zaak, die hij had te dienen, door zijn
roekeloosheid een grooten slag had toege
bracht, omdat, zoodoende nieuwe veiligheids
maatregelen door de Duisohe bezettingstroe
pen werden overwogen. Weken achtereen
zocht de politie in Antwerpen, totdat men op
de gedachte kwam om Steiart, dien goeden
vriend der Duitsohers, in den arm te nemen
En waar de politie faalde, slaagde hij in een
paar dagen. De moordenaar, die op schijn
baar afdoende wijze in Antwerpen was ver
borgen, werd ontdekt, en het vertrouwen in
Steiart was daardoor nog meer gestegen.
Wanneer de grensstreken van het door den
oorlog zoo zwaar bezochte Vlaamsche land
eens konden vertellen alles wat zij wisten,
zouden zij geschiedenissen overbrengen, bij
welke die van den rooden Pimpernel nog
maar kinderspel schijnen. En wellicht in
derdaad ook zijn, omdat het bier ging tegen
den vijand, door de techniek van dezen tijd
outilleerd als de roode Pimpernel, zoo hij be
staan heeft, bij zijn tegenstanders niet kon
aantreffen.
Rechtzaken.
DOOD DOOR SCHULD.
De rechtbank te Utrecht deed uitsnraak in
de zaak tegen den 24-jarigen student W.,
wegens het veroorzaken van dood door schuld.
Wij had met zijn auto op den Amsterd amschen
straatweg een man en een vrouw aangereden;
beiden zijn aan de gevolgen overleden. Bekl.
werd veroordeeld tot een maand hechtenis met
ontzegging van het recht tot het besturen van
een motorrijtuig voor den tijd van één jaar.
De Officier had drie maanden geëischt.
Uit het Sociale Leven
FUSIB VAN AMBTENAARSBONDEN.
De algemeene
clpe een fusie a«
>ond. De zetel van den Pond
Den Haag overgebracht. De
n Bond, de heer F. v. Meurls
LES IN DEMOCRATIE
ALLEENHEERSCHERS IN HET
RIJK DER SOCIALISTISCHE
PUBLIEKE OPINIE
Het is waarlijk geen wonder, dat de S. D.
A. P. de aandacht van eigen onmacht en
onderlinge verdeeldheid tracht af te leiden
door, roekeloos en onverantwoordelijk, op
burgeroorlog aan te sturen. Want nadat zij
de moed heeft gehad de linksche extremisten
af te stooten, zal men ook ter rechterzijde
moeten afkappen. Alleen: wat blijft er dan
De roode pers heeft zich op slaafsche
wijze onderworpen aan de Amsterdamsche
Federatie; doch de voormannen in de partij
komen één voor een verklaren, dat zij deze
politiek afkeuren.
Thans gaat in de Socialistische
Gids prof. mr. W. A. Bonger de zaak
nog eens wetenschappelijk belichten en hij
komt tot conclusies en stellingen, welke de
onze zouden kunnen zijn, minus dan de ge
leerdheid. We hebben het in de laatste we
ken niet beter, maar ook niet anders gezegd.
Men wage zich slechts aan eenige frap
pante citaten.
De „note gaie", de vroolijke noot, aldus
de schrijver, heeft aan het slot der
Amsterdamsche gemeenteraadstragedie,
waarbij dit lichaam van vier harer zeer
verdienstelijke leden beroofd werd, geluk
kig niet ontbroken: Het Volk deelde
mede, nadat het „groot slem" had ge
maakt, dat er nu maar niet „nagekaart"
moest worden. Men moet wel zeer groen
zijn in de problemen der democratie om
zoo iets te durven neerschrijven, al kan
erkend worden dat het aan durf in deze
materie de redactie van het hoofdorgaan
niet ontbroken heeft: de oppositie, door
de leiders zoowel van de Tweede als van
de Eerste Kamerfractie tegen haar ge
voerd, werd ergens in een hoekje der
krant met kleine letter onder de ingezon
den stukken weggestopt! Vermoedelijk
een nog nooit in de politieke geschiedenis
van Nederland voorgekomen feit! Met het
groote formaat, het groote aantal abon-
né's, de groote letters en de daarbij be-
hoorende groote woorden, is dezen alleen-
heerschers in het rijk der socialistische
publieke opinie van den dag de kam wel
wat al te zeer gezwollen.
Dan betoogt de schrijver, dat het de dood
voor de democratie is, als de massa over
elk punt van politiek beleid bij referendum
zou beslissen en staat hij stil bij de ver
schillende noodwendige vormen van selectie
en specialisatie in de moderne democratie
en merkt daarna het volgende op:
In dit systeem der democratie, zooals
het met ijzeren noodzaak gegroeid is, op
straffe van anders onder te gaan, is de
plaats van een afgevaardigde duidelijk
geteekend. Hij is lid eener politieke partij
geworden en heeft daarmede zijn instem
ming met het algemeene program te ken
nen gegeven natuurlijk alleen in
hoofdlijnen. Hij heeft door de aanvaar
ding eener candidatuur openlijk blijk ge
geven accoord te gaan met het z.g. ver
kiezingsprogram natuurlijk evenzeer
in hoofdlijnen. Zegt hij zijn partijlidmaat
schap op, houdt hij op het met het pro
gram eens te zijn, dan stelt hij uit den
aard der zaak zijn mandaat ter beschik
king, als hij tenminste politiek fatsoen
heeft. Is echter van deze situatie geen
sprake, dan lieeft de afgevaardigde de
vrijheid, neen den plicht, naar z ij n bes
te weten en krachten te handelen. Een
program is maar een dood stuk papier,
het is de taak van een afgevaardigde het
tot leven te brengen. Hij, en niemand an
ders moet weten, hoe dit geschiedt, daar
voor draagt hij de verantwoordelijkheid.
De heer Bonger geeft dan aan, om welke
redenen het stemmen van de afgevaardig
den zonder last van of ruggespraak met hep
die benoemen, een grondregel der democratie
is geworden: ten eerste, omdat de omge
keerde regel tot het uitschrijven van stroo
men referenda en afschaffing van de ver
tegenwoordigende lichamen leidt, ten twee
de vanwege de ongeschiktheid der massa
om over politieke mogelijkheden en de prac-
tische uitvoering daarvan te oordeelen, ten
derde omdat men voor alles een volksver
tegenwoordiger een persoonlijkheid moet
zijn met eigen oordeel en onafhankelijk ka
rakter, en ten vierde, omdat lastgeving of
ruggespraak gedeelde verantwoordelijkheid,
welke geen verantwoordelijkheid is, geefi
Hij gaat als volgt voort:
De Federatie Amsterdam heeft met haai
lastgeving inzake de arbeidsvoorwaarden
van het gemeentepersoneel een kolossal-
len blunder gemaakt. Zij heeft die last
geving wel trachten te camoufleeren door
haar „bindend advies" of iets dergelijks
te noemen, maar dit is natuurlijk ver
geefs. Wie het advies niet opvolgde, werd
verzocht politiek harikiri te plegen, m.
a. w. dit advies was een bevel. De betec-
kenis ervan gaat ver boven het geval uit,
zij treft de geheele Partij. Als de Fede
ratie terecht dit besluit genomen heeft,
moet iets dergelijks ook gelden voor alle
vertegenwoordigers ook de Kamer
leden! De Partij zal in dezen dus een
principieele beslissing dienen te nemen.
Geheel onverwacht komt dit ingrijpen
der Federatie niet, wij leven in een tijd,
waarin getracht wordt alles tot zijn pri
mitiefste voraien terug te voeren in
de kunst bijv. is men daarin al een aar
dig eind gevorderd. Waarom zou de de-
mokratie daaraan ontsnappen? De massa
wordt op de kinderlijkste wijze verheer
lijkt om daarna natuurlijk aan het
brutaalste despotisme ten prooi te vallen.
Dat in de laatste tijden herhaaldelijk met
een uitdrukking als: „ik dwaal liever
met de massa, dan dat ik tegen haar ge
lijk heb" gecolporteerd wordt, spreekt
boekdeelen.
Aan het slot van het artikel is nog het
volgende ontleend over de vraag, welke aan
de moeilijkheden ten grondslag lag:
Het gaat alleen over de vraag of de ver
plaatsing van koopkracht de vermin
dering der eene groep (gemeenteperso
neel), is immers een vermeerdering voor
de burgers hetzij direct, hetzij indirect
in het algemeen belang in moeilijke tij
den gewenscht is.
Zonder voorbehoud schaar ik mij aan
de zijde van hen die deze vraag bevesti
gend beantwoorden. Uit socialis
tisch oogpunt is dit standpunt m. i.
geboden, wie anders oordeelt staat op
vakvereenigingsstandpunt Zij, die ge
waarschuwd hebben tegen een al te nauw
verband tusschen beide bewegingen, krij
gen gelijk. Wanneer men wat losser
elkander was blijven staan, zou men
eikaars afwijkende meeningen minder
kwalijk hebben genomen. Den aard van
het beestje kan men nu eenmaal niet
veranderen, de vakvereenigingen komen
nu eenmaal op voor de belangen van
haar leden. Toch is die aard in de laat
ste tijden wel heel sterk geaccentueerd.
Wie een 25 jaar geleden zou voorspeld
hebben dat een vakvereeniging goed vindt
dat de ondernemers den prijs van het
brood met 3 cent per stuk verhoogen, als
de gezellen daar iets van krijgen en
dat in een tijd waar de massa meer dan
ooit van brood leeft en er honderdduizen
den wgrkloozcn zijn en dat het eerste
woord van kritiek daarover nog moet ge
zegd worden, ook in de socialistische pers,
zou uitgelachen zijn. De socialistischo be
weging is nu eenmaal de zwakkere bij
een dergelijk nauw verband, zij moge dan
ook het sterkste theoretische standpunt
hebben.
Gemengd Nieuws.
een huurstaking te enschede.
Te Enschedé zijn reeds gedurende eenige
weken verschillende bewoners van een rij
oude huizen, de z.g. Spitswoningen, in huur-
staking gegaan. Daar geen minnelijke schik
king werd verkregen, verzocht de eigenaar, de
heer Spits uit ZwoQle, de uitzetting van eer
aantal gezinnen. Deze uitzetting heeft Maan
dag plaats gehad; daar zich een groot aantal
communisten in de buurt verzameld had, was
een flinke politiemacht op de been. Eenige
deuren moesten worden opengebroken, maar
ongeregeldheden hadden niet plaats. De com
munisten bepaalden zich ertoe uit een der
huizen een Sovjetvlag te laten wapperen.
Het merkwaardige van de geheele zaak is
echter, dat de uitgezette gezinnen des avonds
laat hun intrek hebben genomen in een aantal
leegstaande woningen van dezelfde rij, welkt
juist waren opgeknapt, teneinde ze te kunnen
verhuren. Thans zal opnieuw een uitzetting
moeten plaats hebben.
arme kleine.
Te Nuth (l.) is het zesjarig meisje Heinen
bij het spelen ongemerkt op een spatbord van
een groentenauto geklommen. Toen de wagen
zich in beweging zette is het kind er af ge
vallen en onder de wielen terecht gekomen.
Het meisje was op slag dood.
de kanaalwerken te born (l.).
Maandagmiddag is door de justitie te
Maastricht de sectie verricht op het lijk van
den Belgischen arbeider, die de vorige week
bij het zwemmen over de Maas by Roosteren
v/a9 verdronken, nadat hy door stakers
mishandeld.
Gistermorgen heeft onder groote belang
stelling de begrafenis van het slachtoffer
plaats gehad. De drie verdachten V., S. en
."">ch. uit Roosteren, die in verband met deze
zaak gearresteerd waren, als verdacht van
geweldpleging, zijn door de maréchaussees
van Maastricht overgebracht en ter beschik
king van den officier van justitie gesteld
aantal maréchaussées dat in verband met de
staking aan de kanaalwerken te Born is ge
detacheerd, is met een tiental vermeerderd. In
totaal zyn er 54 manschappen, waarvan 18
rijksveldwachters en 36 maréchaussées.
BRANDJE IN DE STUDENTENSOCIËTEIT
In de achter-lokaliteit van de studenten
sociëteit N.I.A. in de Sarphatistraat te Am
sterdam heeft een kleine brand gewoed,
■elke door den concierge met eenige em
mers water is gebluscM. MiM fcouten en 'n
rieten stoel verbrandden. In verband hier
mede is een 21-jarige student aan het bureau
Stadhouderskade geleid. Hij wordt ervan
verdacht den brand te hebben gesticht.
VAN HET DAK GEVALLEN
Te Amsterdam is gistermiddag de 20-jarige
radiomonteur C. R. van G. die werkzaam
heden verrichtte op een perceel in de Groote
Kattenburgerstraat, van het dak gevallen en
terecht gekomen op het dak van een aan
grenzend perceel. Het slachtoffer is naar het
Binnengasthuis overgebracht, waar hij aan
de bekomen verwondingen is overleden.
VERDRONKEN
Te Amsterdam is uit het water van het
Westerdok opgehaald het lijkje van een 4-
jarig meisje, gewoond hebbende aan boord
■an een tjalk. Het kind was al spelende te
water geraakt.
Te Purmerend is bij het baden in de
Ringsloot verdronken de 20-jarige W. Hors-
meijer. De jonge man kon niet zwemmen.
Vermoedelijk is hij in een derkleiputten,
welke zich in de ondiepe sloot bevinden
raakt. Om zeven uur werd het ongeval ont
dekt, toen men de kleeren van het slacht
offer vond. De bekende duiker Van Moerdijk
6laagde er na tweemaal te hebben gedoken
in het lijk op te halen.
In het Noord Hollandsch Kanaal bij den
Hagedoornweg te Amsterdam is een jonge
tje van 6 jaar, wonende in de Spirolastraat
verdronken. Aan pogingen om het kind, dat
spelende in het kanaal was geraakt te red
den heeft het niet ontbroken, Verschillende
burgers hebben zich daarvoor te water be
geven. Door de leden van de Amsterdamsche
Reddingsbrigade, de politieinspecteur Schuur
man en de heeren Krabbendam en van Veen
werd herhaaldelijk naar het kind gedoken.
Het werd eindelijk met een dreg opgehaald.
Pogingen werden door dezelfde leden der
Reddingsbrigade in het werk gesteld om de
levensgeesten weer op te wekken. Het mocht
echter niet baten. Het lijkje is naar het
Binnengasthuis overgebracht.
TUSSCHEN DE LIFT BEKNELD GERAAKT
Te Zaandam heeft een der arbeiders van
firma Albert Heyn, de 37 jarige C. Hooij-
schuur, het ongeluk gehad tusschen de lift
te raken, met het gevolg dat hij op hetzelfde
oogenblik gedood werd. Het slachtoffer laat
een vrouw en eenige kinderen na.
BOTSING TUSSCHEN TWEE TREINEN
Te Aalten liep gister de personentrein van
10 uur uit de richting Arnhem, vlak voor het
station Aa-lten door verkeerden wisselstand,
op een op het eerste perron staande goede
rentrein. Deze goederentrein werd in
flank aangereden, waardoor twee leege goe
derenwagens geheel werden vermeld. Ook
de locomotief van den personentrein werd
van voren ernstig beschadigd. Een hulptrein
uit Winterswijk was spoedig aanwezig om
baan vrij te maken. De trein van één uur
kon zoodoende weer passeeren. Persoonlijke
ongevallen hadden niet plaats.
BRAND.
Van den landbouwer Krul te Mijdrecht is
de geheele hooioogst benevens een schuur
door brand vernield.
IN DE EEUW DER GEJAAGDHEID.
Men meldt ons uit Zeeuwseh-Vlaanderen:
Hoe het met de postverzending gaat, blijkt
uit het volgende: Zaarnslag en Axel liggen
van elkaar verwijderd. Post men thans
een brief van Zaamslag voor Axel, dan reist
die als volgt: Zaarnslag, Terneuzen, Hoede-
kenskerke, Goes, Vlissingen. Van Vlissingen
naar Vlake, vandaar naar Hansweert
Walsoorden. Van Walsoorden over Zaarn
slag naar Axel!
Dit is tyd- en geld-besparing.
Radio Nieuws
WOENSDAG 6 JULI
i NCRV: Mond at
VRAAGT
SPOOR'/
LETOPHET FABRIEKSMERK
MOSTERD
"'.45 H iVv
3.30 H i 1 v
s u rn VARA: Orgelspel Vara-
3 u m VARA: Var a-orgel
iborg: Strijkorkest
sum VARA: Orkest
i NCRV: Pianorecital
sum VARA: Orkeï
NCRV: Persberichton
sum VARA: Persberichten,
DONDERDAG 7 JULI.
8.00 Huizen. KRO. Morgent
8.00 H 11 v er s u m. AVRO. Gi
10.00 H u i z
10-30 H i 1 v
12.15 H u 1 z
12.20 Dave
12.20 Lond
.2.20 Kal u
13.30 HuV
30 H il v
16.00 H I 1 v
mofoonplaten.
sum. AVRO. Gramofoonmuziek*
sum. AVRO. Trio Rentmeester
NCRV Gramofoonmuziek.
KRO. Gramofoonmuziek.
KRO. Orkest,
y. Orgelconcert.
i R. Coi
rg: Strijkoi
sum. AVRO. Trio Zaplova.
sum. AVRO. Gramofoonmu:
sum. AVRO. Trantonium-de
sum AVRO: Kamerorkest
a u: Solistencoinceirt
NCRV: Accordeon -duo
NCRV: Gramofoonmuziek
sum AVRO: Kamerorkest
ïtV: Dameskoor „Camtemus"
AVRO: Gramofoonmuziek
10.01 Hil
Hul
Hoekendijk
Hilversu
nette van Dijk
AVRO: Morgenwijding
NCRV: Ziekendienst: Ds C. J.
AVRO: ZieJcenuur: An tol-
NCRV: ZIekenuur: Ds li Boei]
sum AVRO: Vruchten en Vruch*
uten
i NCRV: Cuinsus Fraaie Hand*
1 A mistel:
18.30 H11 v
.45 Hulz
versleren
19.10 Hulzen NCRV: J. A. J. Janeen Mamen*
schijn: „GnaubUndien"
Hilversum AVRO: „Voettocht door het
NCRV: Handenarbeid
ZAKENMAN IN TREIN BESTOLEN
Van 22.000 golden f
Gedurende de reis met den nacht D-trein
AmsterdamBerlijn is de hoofdvertegen
woordiger van een Nederlandsche firma ta
Berlijn van 22,000.beroofd. Maandag
avond was de bestolene uit Amsterdam ver
trokken en gistermorgen 7.30 uur aan het
station Friedrichstrasse aangekomen. Eerst
in het hotel bemerkte hij het verlies van de
portefeuille. Aan de politie deelde hij medo
voorbij Bentheim zijn slaapcoupé te hebben
opgezocht, de deur te hebben gesloten en
zijn jas, waarin de portefeuille, aan den
kapstok te hebben gehangen.
KAPITEIN KLAKKEBOS GAAT NAAR AMERIKA
43. Ja, dat was een lastig geval, maar de'
slimme professor wist raad! Er werd geluk
kig nog een tweede eindje touw gevonden,
en hiermede werd Kees door de andere twee
neergelaten, tot hij den struik bereikte,
waar het touw van den kapitein in vast
geraakt was. Voorzichtig maakte Kees er
een nieuw eind touw aan vast.
44. Toen werd hij, met het losse eind van'
dit touw in z'n hand, weer opgeheschen en
toen hij weer boven was, trokken ze alle driq
net zoo lang aan het touw, tot het uit den
struik losraakte. De kapitein was nu in
enkele minuten1 opgehaald, en, terwijl de
beide jongens zijn armen stevig vasthielden,
J :J_ J zjjn jjggQgj^ weer netjc3
stand.
(Wordt Vrijdag vervolgd.)'
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
'i Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
Majesteit, antwoordde de Patriarch, de j
Heilige Grieksche Kerk kan nooit gedoogen,
dat de Heere Jezus Christus uit haar eere-
dienst wordt verwijderd. Gij hebt naar ons
hart gesproken, en het zou te wenschen zijn
dat de broederen gebleven waren, om u tc
hooren.
Heb dank, hoogeerwaarde vriend, heb
dank, zei Konstantijn met een hoofdbuiging
en vervolgde toen tot den Vorst: Daar een
Concilie de belijdenis der Kerk heeft vast
gesteld, mag er geen enkel woord aan ver
anderd worden, tenzij dan door een ander
plechtig en naar den vorm bijeengeroepen
Concilie. Daarom, Vorst, al geef ik gaarne
toe, dat ik wijzer ben geworden door de door
u ontwikkelde gedachten; al geef ik toe dat
uw welsprekendheid en rhetorische gaven
mijn aandacht zeer geboeid hebben, al hoop
ik nog verder mijn voordeel te mogen doen
met uw veelzijdige kennis.... dit moet mijn
antwoord zijn.
De kunst om zijn gedachten en gewaarwor
dingen in de diepste diepten van zijn hart
te bewaren en op te sluiten, al naar dat de
gelegenheid dit vereischte, kwam den Vorst
nooit beter te stade. Hij boog en vraagde
verlof heen te gaan.
Nog één woord, Vorst zei de Keizer.
hoop dat uw verblijf in deze stad van langen
duur zal zijn?
Ik dank Uwe Majesteit voor haar goed
heid. Zoo ik de stad mocht verlaten zaJ het
slechts voor korten tijd zijn en om spoedig
terug te keeren.
Hij nam op de gebruikelijke wijze afscheid
en ging heen. Bij de poort vond hij een pas
send geleide en zijn draagstoel. En zoo ver
liet de Vorst het paleis van Blacherne.
NEGEN-EN-VEERTIGSTE HOOFDSTUK.
Tweestrijd.
In zijn huis teruggekeerd voelde de Vorst
van Indië zich zeer ongelukkig, maar niet
bepaald, omdat de Christenen zijn voorstel
verworpen hadden. Hij was een klein wei
nig gevoelig over het mislukken van zijn
plan. maar niet teleurgesteld. Als verstan
dig man, als philosoof, had hij, na de waar
nemingen te Mekka gedaan, niet kunnen
hopen de volgers van den Nazarener toe
gevender op het stuik van hun geloof te
zullen vinden, dan de aanhangers van
Mohammed. Neen, hij was naar het paleis
gegaan, voorbereid op hetgeen gebeuren zou.
Het, viel hem niet gemakkelijk ziji
grootsch plan voorgoed op te g>l/en, maar
geen andere keus bleef hem over, en nu
hij op wraak gaan zinnen! Weg met alle
aarzeling.
Toen hij de hoogte van Blacherne afdaal
de had hij medelijden gevoeld met Kon
stantijn, die zich zoo waardig had gehóuden.
Maar alles dreef hem naar Mohammed.
Mohammed dus!
Had hij tpsschen de twee te kiezen, dan
helde de schaal over ten gunste yan den
Turk. Dat had hij reeds gevoeld bij de
kennismaking in het Witte Kasteel. Behalve
zijn persoonlijke gaven en krijgskundige be
kwaamheden, behalve zijn jeugd, gaf nog
iets anders den doorslag: tusschen Moham
med en den machtigsten troon stond sliechts
een grijsaard, wiens dood dagelijks veiwacht
werd. Wat kan die jonkman mij van dienst
zijn! Ik moet zooveel mogelijk op zijn eer
zucht werken.... Ik moet die zien te leiden.
Aldus redeneerde de Ziener.
Thuisgekomen stond hem voor het eerst
op dien gewichtigen dag het beeld voor
oogen van haar, die in alle opzichten het
evenbeeld was der eerste Lael, wier graf
was bij den Gouden Poort te Jeruzalem. Wij
leggen een zaadkorrel in de aarde, die ont
kiemt en groeit en bloeit en weldra vrucht
draagt. Zoo was het ook gegaan met zijn
aanneming van Uël's dochtertje.
De Vorst riep Syama.
Zet mijn tafel en stoel gereed op het
dak, zei hij.
Intusschen gebruikte hij wat brood en wijn
en liep zuchtende de kamer op en neer. Men
kon zion dat hem iets kwelde.
Eindelijk ging hij naar het dak. De avond
begon te dalen. Op de tafel vond hij de
lamp, de klok, de noodige schrijfbehoeften,
een nieuwe hemelkaart en een keurig dia
gram om een horoscoop te trekken.
Hij nam de kaart op en glimlachte. Zij was
door Lael vervaardigd.
Zij heeft groote vorderingen gemaakt,
zei hij overluid.
Hij dacht aan het oogenblik, toen Uël
hem toestond haar tot zijn dochter te
nemen. Toen nog weinig ontwikkeld en
thans een goede hulp. Hij was trotsch op
haar kundigheden. Wat nam zij hem reeds
veel uit de handen! Vervelende herekenin-
gen werkte zij voor hem uit. Haastig ont
worpen geometrische teekeningén van de
planeten in haar Huizen werkte zij keurig
netjes voor hem af. Met hoeveel belangstel
ling bespiedde zij het eerste opkomen der
sterren! Haar jonge oogen waren hem daar
bij van grooten dienst, en er was zooveel
vuur in de uitroepen waarmede zij het eerste
verschijnen der lichtende bollen begroette.
En voelde hij zich niet volkomen wel, dan
opende zij den grooten EusebiusbijLYl en las
hem voor, uit Job, of uit Jesaja, maar meest
uit Exodus, want in zijn schatting was
niemand aan Mozes gelijk. Die strijd met
Pharao, die wedstrijd met de toovenaars,
dat lokken van den verstokten koping in
de Roode Zee, welker losgelaten wateren
zich boven heim sloten..., welk een ma
jestueuss wraak!
Van alle droomerijen is wel de meest ijdele
dat jongeren van jaren zich zoo aan ouden
van dagen zouden kunnen hechten, dat zij
elke andere verbintenis verwerpen. Zoo
praktisch en rijk in ondervinding als hij was
had de kinderlooze man toch toegelaten dat
deze dwaling post vatte in zijn ziel. Hij
meende waarlijk dat Laels liefde voor hem
van dien aard was. Met geen onzuivere be
doelingen, maar toch uit zelfzucht, en om
haar zoo onder zijn invloed te brengen dat
zij bij voorkeur haar leven en liefde aan
hem wijdde, had hij zich geheel aan haar
gegeven, daarom zich de eindelooze moeite
getroost van persoonlijk haar opvoeding te
leiden, haar te omringen met een weelde,
die hij alleen haar bezorgen kon, op haar
jeugdige verbeelding indruk te maken door
zijn meesterschap over vele mysteriën. Zoo
gebeurde ten laatste, dat, terwijl hij zich
gelukkig voelde in zijn liefde voor haar, hij
nog gelukkiger werd in haar liefde voor
hemzelf; ja, hij kweekte dat gevoel aan, tot
dat het geheel saamgegroeid was met zijn
innerlijk leven, en hier geschiedde wat ook
anderen bij ondervinding weten: inplaats
dat Lael zich voor hem opofferde, was hij
bereid om alles voor haar op te offeren. Tot
deze ontdekking kwam hij heden.
Daar zit hij dan bij de tafel, op het platte
dak. Het is niet meer avond, het is nacht
geworden. In de stad werd alles stil, en de
sterren schitteren aan het hemelgewelf. Hij
zit in gedachten verzonken en legt zich de
vraag voor: Zal ik hier blijven, of naar
Mohammed gaan?
Geruimen tijd leende hij het oor aan de
Wraak, die ten gunste van het laatste
sprak. Eerzucht voegde zich ook aan die
zijde. Ook de lust om kwaad te stoken wierp
gewicht in de schaal, maar daartegenover
stond Lael. Wat zou hij doen?
Temidden van dezen tweestrijd verscheen
Lael zelve.
Kind, zei hij, gij hier?
Ja, vader, waarom niet?
Zij nam de kaart op en toen zij zag, dat
hij er nog niets aan gedaan had, riep zij:
U moest liever gaan rusten, u hebt een
moeilijken dag gehad.
Hij zag haar verbaasd aan en herhaalde:
Een moeilijken dasr eehad?
Ja, in het paleis.
Leg die kaart neer en vertel mij wat
gij er van weet
Ik was vanmiddag bij vader op den
bazaar, toen Sergius kwam. Hij hoeft uw
redevoering in het paleis gehoord. Hoe slecht
heeft die afschuwelijke Gennadius zich ge
dragen 1
Ja, antwoordde de Vorst somber. Een mo
narch die zulke menschen bij zich móet
dulden is te beklagen. Maar wat zei "de
jonkman over mijn voorstel aan den Keizer?
Er is één vers in het Testament van
Christus...,
Zeg liever Jezus van Nazareth.
Goed; in het Testament van Jezus, één
vers... als dat er niet was, zou hij uw betoog
over vele Zonen Gods naar den Geest hebben
kunnen aannemen.
Welk vers is dat?
Het is waar een van de discipelen Jezus
den Eengeboren Zoon noemt
De Zwerver glimlachte.
Het jonge mensch is een letterknecht-
Hij vergeet dat de Eengeboren Zoon velo
Incarnaties kan gehad hebben.
Prinses Irene was er ook. Sergius zei,
dat zij ook uw voorstel kon aannemen, als
gij het wildet wijzigen.
Wijzigen! Een monnik die nog niet
geordend is en een prinses zonder echtge
noot!... Een fraaie oogst na zooveel moeitel
Doch ik ben moe, heel moe, en ik heb zoo
veel om over te denken. Kom, zeg mij goeden
nacht
Kan ik niets voor u doen?
Jawel. Laat Syama mij een kan frisch
water brengen.
Ook wijn?
Ja. ook wijn. En nu, goedennacht, mijn
Gul Bahar.
Zij ging heen, niet vermoedende aan wel
ke tegenstrijdige dachten zij hem overliet
(Wordt vervolgd)
