lliruiur £riït srtjf (Courant
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
Kerknieuws.
Schoolnieuws.
ABONNEMENT;
Per kwartaal in Leiden en in plaat
sen waar 'n agentschap gevesligd is ƒ2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week 0.1C.
Voor het Buitenland bij wekelijk-
sche zending 4.5C
Bij dagelijksche zending „5.5C
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar N9-..37ÖÓ
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breeskiat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
MAANDAG 4 JULI 1932
ADVZBTENTIEN
Van 1 tot 5 regels....,
urn
0.22tf
van 1—5 regels 130
Elke regel meerm 0.43
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Oil nummer bestaat uit DRIE bladen
OM TE GETUIGEN
Een informatorisch schrijven van de Ve-
luwe geeft ons aanleiding con nog even
terug te komen op het geval van den Ve-
luwschen predikant over wien wij de vorige
Week schreven. De wijze toch, waarop Ds.
Lingbeek het optreden van een orthodox
predikant voor de moderne vakbeweging
heeft dienstbaar gemaakt aan zijn politiek
en zijn antipapisme, gaf ons een onzui
vere kijk op dat optreden en leidde derhalve
tot eenige onbillikheid in do beoordeeling.
Uit het bovenbedoelde schrijven toch blijkt
'dat de bedoeling van dit optreden niet was
om de moderne vakbeweging voor Christe
nen aanlokkelijk te maken, maar om, des
gevraagd, ook in die kring te getuigen voor
het geloof en te wijzen op de afdwaling.
Men voelt, dat is heel wat anders dan een
betoog tegen de „versplintering van ons
yolk".
Deze predikant wilde zeggen: als ge sterk
in het geloof staat, voeg u dan maar bij de
moderne organisatie om daar te getuigen
voor uw Gód en het de mannen dezer be
weging toe te roepen, dat zij op de ver
keerde weg zijn. Echter, wees voorzichtig.
Als ge gevaar loopt meegesleurd te worden,
hoed u dan voor dit gezelschap.
Dit nu, het is duidelijk, plaatst het geval
in een geheel ander licht. De predikant nam
de gelegenheid te baat om te getuigen; niet
om propaganda te maken en de massa naar
de moderne vakbeweging te drijven.
Een andere vraag is natuurlijk of het
geen onvoorzichtig advies is om zich in deze
gevaarlijke omgeving te wagen; doch dat
blijve thans onbesproken. Ook, omdat blijk
baar de verslagen over dit optreden niet
yolkomen duidelijk zijn.
Het doet ons genoegen te mogen consta-
teeren, dat wij althans een niet geheel juiste
indruk van deze vergadering hadden ge
kregen.
ONDERSCHEIDINGEN
Bij K. B. is benoemd tot officier in de orde
van Oranje Nassau Th. H. F. W. Husmann
te Kerkrade, technisch directeur der Doraa-
niale Mijn-Maatschappij.
MINAHASSA-COMITE.
Bij K. B. zijn met dankbotuiging voor de
wijze waarop zij zich van hun taak hebben
gekweten, ontbonden het eere-comité en het
hoofdcomité, ingesteld ten behoeve van de
'oorbereiding van de Stichting in de Mina-
lassa van een uit particuliere bijdragen van
het Nederlandsche volk te bekostigen blij-
end aandenken ter herinnering a. d. dag
waarop vóór 230 jaren d3 eerste staatkun
dige band tusschen Nederland en de Mina-
hassa werd gelegd.
NOTARIAAT
Bij beschikking van den Minister van
Justitie is herbenoemd tot lid der Kamer
van Toezicht over de notarissen en candidaat
notarissen te Arnhem, D. A. Doyer, hypo
theekbewaarder te Arnhem.
EERSTE KAMER
VERKIEZING OP 29 JULI
De Staten van Zuid Holland zijn bijeenge
roepen tegen Vrijdag 29 Juli om 11 uur in het
gebouw der Eerste Kamer voor de stemming
over de candidaten voor de Eerste Kamer.
Dien dag zullen eveneens de stemmingen ge
houden worden door de Provinciale Staten
van Gelderland, Overijsel, Groningen en
Drente.
DAT IS STERK
Het orgaan der K. R. O. maakt melding
van een radio-monopolie voor de A. V. R. O.,
dat werkelijk alle perken te buiten gaat en
waardoor bewezen wordt, dat de A. V. R. O.
de echt.oudenvetsch liberale omroep is.
De leiders van deze organisatie hebben
zich-n.l.; waarschijnlijk voor grof geld het
monopolie verzekerd van de uitzending der
concerten uit het Concert-gebouw, maar ook
uit het Kurhaus.
Nu is dat nog daaraan toe; maar de zaak
wordt ernstiger, wanneer men bedenkt, dat
dit monopolie nog veel verder gaat Het
houdt toch in, dat de concerten alleen door
de A. V. R. O. uitgezonden mogen worden
en door niemand anders, ook wanneer de
A. V. R. O. geen zendtijd heeft Dan wordt
jer dus eenvoudig niet uitgezonden.
Zóó groot is dus de begeerte van deze om-
roepvereeniging om ons volk goede kunst en
kunstzinnige muziek te brengen. Liever geen
kunst voor het volk, dan door een andere
microfoon.
't Is echter de Vraag of de Minister van
Onderwijs een dergelijk'monopolie tolereeren
mag, wijl beide orkesten rijkssubsidie ont
vangen omons volk goede muziek te
doen hooren. Mag de A. V. R. O. dat be
letten?
Echter, er is nog meer.
De dirigent van het K. R. O.-orkest gaat
met vacantie en nu had het bestuur aan de
dirigenten van 't Concertgebouw en van
Kifrhaus verzocht om tijdelijk de leiding op
zich te nemen.
Deze heeren waren daartoe aanstonds be
reid, doch toen de A. V. R. O. het hoorde,
wist hij zooveel drang en dwang hit te oefe
nen (beide orkesten zijn noodlijdend), dat
do dirigenten hun belofte moesten intrek
ken.
Het is grof. Met geld gaat men alles dwin
gen. Echt oud-liberaal. En dat zijn de men-
schen, die verdraagzaamheid pre
diken.
Ja, als een ander maar tot alles verdragen
gezind is.
OFFICIEELE BERICHTEN
CONSULAIRE DIENST
De consul-generaal der Nederlanden le Pa-
rijs, dc heer L. Droogleever Fortuyn, is met
verlof van zijn post vertrokken.
De adspirant-vice-consul, de heer J. B. D.
Pcnnink, is belast met de waarneming van
het consulaat-generaal.
TOPOGRAFISCHE DIENST
Bij K. B. is aan den fotograaf le klasse,
C. Jenezon, en aan den graveur le klasse, J.
W. Sliekcr. beiden werkzaam bij den Topo-
grafischen Dienst, eervol ontslag uit hun
betrekki g verleend, zulks wegens verande
ring in de inrichting van het dienstvak,
waarbij zij werkzaam zrn.
GAAT DUITSCHLAND NOG
HOOGERE TARIEVEN HEFFEN?
OP SPEK, REUZEL EN VET.
Naar wij vernemen zijn er momenteel
Duitsch-Zweedsche onderhandelingen gaan
de over een wijziging van het Duitsch-
Zweedsche handelsverdrag en wel speciaal
met het oog op de Duitsche invoerrechten
op rundvee, spek en reuzel, welke in het
Duitsch-Zweedsche verdrag waren vastge
legd. Eventueel zou de Duitsche regeeriug
overwegen dit verdrag op te zeggen.
In de toekomst zullen de invoerrechten
>or reuzel 10 mark per 100 K.G. (thans G
M.) bedragen en de invoerrechten voor spek
20 M. (thans 14 M.) per 100 KG.
Door de verhooging der invoerrechten op
spek en reuzel wordt in het bijzonder de
Nederlandsche uitvoer naar Duitschland ge
troffen.
Indien de bepalingen in bovengenoemd
handelsverdrag komen te vervallen, dan
zou voor spek het prohibitieve recht van 33
mark in kracht treden, terwijl voor reuzel
Dg een tarief moet worden vastgesteld.
Een en ander zou ook voor onze boeren
opnieuw gen ernstjge tegenslag beteckenen!
STEENKOLEN NAAR FRANKRIJK
CONTINGENT VERHOOGD.
Teneinde de overschrijdingen te vermij
den, welke geregeld elke maand voorkomen,
is het contingent voor steenkolen opnieuw
vastgesteld op ten volle .70 pet., terwijl bij
vorige beschikkingen het theoretische con
tingent was teruggebracht tot 60 pet, welk
percentage door een toevoeging van 130 000
ton buiten het contingent om steeg tot 68.
Deze maatregel is met 1 Juli in werking
getreden en zal worden verlengd, totdat een
verbetering in het verbruik zal optreden;
de laatste maanden is dat stationnair. Dit
percentage van 70 pet. zou zijn toegekend
aan de buitenlandsche mijnen, welke de ver
plichting op zjch hebben genomen huis-
brandkolen te leveren in hoeveelheden, ge
lijk aan 100 pet. van het gemiddelde in de
desbetreffende overeenkomstige periode.
NED. VER. VOOR VOLKS- EN
SCHOOLBADEN
DE 30-STE CONFERENTIE
Zaterdag heeft de Ned. Ver. voor Volks- en
Schóolbaden te Scheveningen haar dertigste
conferentie gehouden, ondar presidium van
Prof. dr. G. J. W. Koolemans Beynen.
In zijn openingswoord herinnerde de voor
zitter eraan, dat de oprichting der vereeni-
ging, thans 30 jaar geleden ook in het Sche-
veningsche Kurhaus plaats had, waarna hij
een en 'ander uit het leven der vereeniging
naar voren bracht
Uit het financieel verslag bleek een batig
saldo van 7:28.
Prof. Koolemans Beijnen werd als Voor
zitter herkozen. In het bestuur werd gekozen
als deskundige inz. het zwemwezen, Mr. J.
A. C. Bierenbroodpot van Amsterdam, terwijl
in de vacature-Kuyster werd voorzien door
benoeming van Ir. Bolsius, woning-inspec
teur te Den Bosch.
De heer Snijder van Wisselcerke deelde
mede, dat na de opheffing van de Haagsche
Vereeniging Volksbad, die 50 jaar bestaan
heeft, maar welker bedrijven door de gemeen
te zijn overgenomen, deze vereeniging haar
kasoverschot, ruim 10.000 gulden aan de Ne
derlandsche Vereeniging voor Volks- en
Schoolbaden heeft geschonken.
Deze mededeeling werd met luid applaus
begroet.
Dr. Putto vroeg hoe het stond met de ba
den in bewaarscholen,
De Voorzitter zeide, dat dit een geheel
nieuw punt is. Het bestuur zal deze aange
legenheid bespreken.
Na afhandeling dezer agenda gaf do heer
D. C. v .d. Zwart, architect, afd.-chef bij Ge-
meenteweken- te Den Ilaag een toelichting
van de nieuwe inrichtingen voor schoolba
den daar ter stede.
Na afloop van de vergadering werden bad
en zweminrichtingen bezichtigd.
P. T. T.-BOODSCHAPPENDIENST
In afwachting van de eventueele invoering
van een z.g. telefoonhoodschappendienst zal
in 122 plaatsen gelegenheid worden geboden
(tijdens de sluitingsuren der betreffende kan
doren telegrafisch en telefonisch binnenge-
1 komen boodschappen aan de betrokkenen te
doen geworden. Boven de gewone gesprok-
kosten is hiervoor geen, extra-vergoeding
verschuldigd.
EERSTE KAMER-VERKIEZINGEN
De Katholieke Statenclubs in Groningen,
Overijssel en Drente en Gelderland hebben
geen overeenstemming kunnen bereiken
over de'samenstelling van de candidaten-
lijst voor de Eerste Kamer. Dit heeft tot
gevolg dat in Gelderland een andere candi
daten lijst zal worden ingediend dan in Gro
ningen, Overijssel en Drente. Dc laatste drie
provinciën zullen uitkomen met de volgen
de lijst:
1. A. J. Schoemaker te Deventer, 2. .T. C.
L. van der Lande te Ubbergen, 3. H. Ruy-
ter Arnhem, 4. Dr. H. W. Takkenberg te
Groningen, 5. H. W. And nessen te Utrecht,
6. Mr. J. R. H. van Schaik te Den Haag.
Deze lijst zal verbonden worden met do
Geldersche lijst.
Het politiek advies "voor de vier provin
cies luidde:
1. J. C. v d. Lande, 2. Ant. J. Schoemaker,
3. H. Ruyter, 4. Dr. W .YV. Takkenberg, 5.
J. W. Andriessen, 6. Mr. J. van Schaik.
Zooals gemeld, wenscht men in Gelderland
den heer IJsselmuiden als eersten candidaat.
NATRIUM-PROEFVERLICHTING
WEG GELEEN--BEEK
UITSTEKEND GESLAAGD EXPERIMENT.
Onder groote belangstelling is Vrijdag
avond laat, de lange zomeravond dwong tot
een vergevorderd uur, de nieuwe wegver-
lichting in gebruik genomen op het wegvak
Beek—Lutterade met de nieuwe Philips-
natriumlampen, en waaromtrent reeds be
richten in de pers verschenen zijn.
Een uitgelezen gezelschap had zich in het
raadhuis der gemeente Geleen verzameld:
de commissaris der Koningin in de provin
cie Limburg en Noord-Brabant; oud-minis
ter Koning en Mr. Dr. Schonfeld als
vertegenwoordigers van den minister van
Waterstaat, hoofdingenieur Van Hamel,
als vertegenwoordiger van den minister van
Arbeid; meerdere hoogleeraren uit Delft;
burgemeester en wethouders van de ge
meenten Beek, Maastricht, Geleen, Heerlen.
Sittard en Venlo; de voorzitter van de K.N.
A. C., van de B.B.N, en van de V.V.V.; ver
der autoriteiten op het gebied van electrici-
teit en wegenaanleg, economie en techniek,
van verkeersaangelegenheden, politie en ju
stitie en een aantal afdeelingschefs van de
Philips Fabrieken en rle Stroomverkoop-
Maatschappij; vele persvertegenwoordigers
uit land en gewest, tezamen een 125 per
sonen.
Om half elf opende burgemeester Da-
-ien de bijeenkomst met een welkomst
rede, waarin hij vooral /te economische kant
van de nieuwe vinding bekeek. Spr. voor
zag zelfs, dat de wegenbelasting-betaler zou
gaan vragen eenige opcenten te mogen be
talen teneinde de nieuwe wegverlichting
overal toegepast te krijgen.
De Commissaris van de Koningin in de
provincie Limburg wees er daarna op dat
een groot deel der ongevallen, blijkens de
statistieken, veroorzaakt worden door slech
te verlichting.
I-Iij bracht hulde aan Dr. Philips en
zijn staf van geleerden die hier weer zulk
een grooten vooruitgang hebben gebracht.
Prof. Holst, directeur der Philips labo
ratoria, gaf een beschrijving van de nieuwe
Tenslotte sprak Prof. G e 1 i s s e n, direc
teur der Stroomverkoop-Maatschappij, uit
voerig over de voordeelen van de lamp.
De wegbezichtiging.
Om half twaalf werd in auto's naar het
proefvak gereden, waar bleek dat van het
nieuwe licht niet te veel was gezegd. Als
wegverlichting voldeed het prachtig en de
auto's konden met gedoofde kopliohten er
sneller bij vooruitkomen dan met branden
de koplichten bij een gewone zelfs zeer
goede electrische draadverlichting. Hierna
werd doorgereden naar Beek. Te Beek was
een deel van het dorp voorzien van gevel
verlichting. De belangstelling was buitenge
woon groot. In het Parkhotel ontving burge
meester Janssen de gasten met een wel
komstrede. Het Wilhelmus en het Lim-
burgsohe Volkslied werden gezongen. Onder
groote belangstelling hield daarna Dr. O.
F. Philips een rede, waarin hij zijn vast
vertrouwen uitte in de toekomst der nieu
we uitvinding en aan zijn staf van be
kwame medewerkers hulde bracht Verder
spraken nog hoofdingenieur Koning en
Mr. Dr. van d e r R ij c k e v o r s e 1 als
voorzitter van de Nederlandsohe Wegen
commissie.
INTERNATIONAAL TRAMWEG
CONGRES
TRAM EN AUTOBUS
Op het Int. Tramcongres te 's-Gravenhage
•erd behandeld: de samenwerking van, resp.
de concurrentie tusschen tram- en locaal-
spoorwegen eener- en autobussen en vracht
auto's anderszijds.
Besloten werd een commissie in te stellen,
teneinde op deze wijze tot gezamenlijke
studie te geraken. Afzonderlijke bestudee
ring van dit probleem levert geen resultaat;
de meeningen van de verscchillende be
trokkenen dienen te worden samengevat en
tegen elkander afgewogen, teneinde door
een centrale studie tot een economische op
lossing van het probleem te komen.
De congressisten ondernamen in een groot
aantal touringcars en autobussen een excur
sie naar Hoek van Holland en Rotterdam
(met lunch en rondvaart door de havens, aan
geboden door het Rotterdamsche gemeente
bestuur). waarna een ontvangst ten Raad-
huize door het gemeentebestuur volgde.
DE NOORD-HOLLANDSCHE
TUINDERS
EEN TON AAN STEUN!
Ged. Staten van Noord-Holland stellen
voor lien to machtigen over het jaar 1032
een bedrag van f 100.000 to heateden tot het
verstrekken van tegemoetkomingen aan
tuinders, wier producten op de veilingen do
onder goedkeuring van Ged. Staten vastge
stelde minimum-prijzen niet opbrengen. De
ze steun wordt intusschen slechts verleend
mits de tuinders van die producten afstand
doeu en indien, na overleg met de com
missie tot het instellen van een onderzo.'k
de toestanden in den land- en tuin
bouw in Noord-Holland, en naar het oordeel
an Ged. Staten een bruikbaar stelsel kan
worden gevonden, dat de noodige waarbor
gen biedt voor een nuttige besteding van
genoemd bedrag.
GEREF. KERKEN IN HERST. VERBAND
Tweetal: Te Amsterdam-Centrum, J.
D;epersloot te Andyk en P. A. E. Sillevis
Smitt te Haarlem,
CHR. GEREF. KERK
Bedankt: Voor Hillegom, D. Driessen te
Amsterdam-Oost.
NED. HERV. KERK
iroepen: Te Lemmer, A. Keuzenkamp
te Uithuizermeeden.
I
CANDIDATEN TOT DEN H- DIENST
Cand. L. Batelaan, die zich beroep
baar stelt bij de Geref. Kerken, voorheen te
Hoorn, is thans gevestigd te Bodegraven,
Brugstraat 2.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. P. v. d. S p e k, uit Soerabaja, is voor
nemens Zondagmiddag 18 September zijn in
trede te doen bij de Geref. Kerk van Den
Haag-Zuid in de Geref Kerk te Rijswijk, na
op Woensdagavond 14 September bevestigd te
zijn door Ds. P. Deddens, van Rijswijk (Z.-H.)
MET EMERITAAT.
Ds. Js. Bootsma, geestelijk ver'or-
jr van de stichting „Bloemendaal" te Los
duinen, gaat met emeritaat en zich metter
woon te Den Haag, Galileïstraat, vestigen.
Ds. Bootsma werd 4 Aug. 1863 geboren en
studeerde aan de Theol. School te Kampen,
waar hij in 1886 candidaat werd. om S Mei
1S87 bij de Chr. Geref. Kerk van Blija het
predikambt te aanvaarden. In 1893 vertrok
hij naar Kollum, welke standplaats in 18k5
met Den Helder verwisseld werd. Op 19
Jan. 1898 trad Ds. Bootsma op als geestelijk
verzorger -van de stichting Bloemendaal,
waaraan hij nu ruim 34 jaar en vanaf haai
oprichting heeft mogen werkzaam zijn. Ds.
Bootsma is ook medewerker aan de West-
landsche Kerkbode van de Geref. Kerken in
lipt Westland en heeft in den loop der ja
ren, met name in den omtrek van Loosdui
nen. bij herhaling des Zondags in onder
scheiden Geref. Kerken het Woord mogen
bedienen.
Naar wij vernemen zal Ds. Bootsma Zon
dagmiddag 10 Juli a.s. om half drie in de
stichtingskerk afscheid preeken. Den danr-
opvolgenden dag, 11 Juli, zal om drie uur
in de stichtingskerk een bijeenkomst wor
den gehouden, waarin Ds. Bootsma van ziin
werkkring en zijn mede-arbeiders afscheid
nemen zal en waarin zijn opvolger, Ds. H.
Boswijk, laatstelijk predikant bij de Geref.
Kerk van Uithoorn, plechtig zal worden ge
ïnstalleerd.
D s. I. H. Schreuder, de nestor der Ned.
Herv. predikanten te Arnhem, is voornemens,
wegens voortdurende ongesteldheid, tegen 1
Oct. emeritaat aan te vragen. Iman Hendrik
Schreuder werd 15 Januari 1862 te Sommels-
dijk geboren en studeerde aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht. In 1888 candidaat geworden
in Friesland, aanvaardde hy 25 Aug. 1889 het
predikambt te Bleiswijk. In 1897 vertrok hij
naar Ovezande om zich 4 Mei 1902 aan zijn
tegenwoordige gemeente te verbinden. Ds.
Schreuder is president van het provinciaal
kerkbestuur van Gelderland, praetor van den
ring Arnhem, voorzitter van het Ned. Herv.
Diaconessenhuis, van de Ned. Hervormde
scholen, van het Chr. Militair Tehuis
de Chr. Oranjevereeniging, secretaris van de
Arnhemsche afdeeling van het Ned. Zendeling
genootschap en van die van de Ned. Gustaaf
Adolfvereeniging, redacteur van het Arnhem
sche Predikbeurtenblad.
D s. K. Winkelman, predikant bij
de Geref. Kerk van Ede, is door de classis
Arnhem der Geref. Kerken wegens langdu
rige ziekte met ingang van 1 October as
op zijn verzoek eervol emeritaat verleend.
J. BAAy.
De heer J. Baay, door den kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente benoemd om de gods
dienstoefeningen te West-Souburg te leiden,
wordt Zondag a.s. door Ds. L. C. Spijkerboer
aldaar tot zyn arbeid ingeleid.
D. VAN DER TOGT t
Te Amsterdam is in den ouderdom
jaar overleden de heer D. van der Togt, die
gedurende de vele jaren te Vijfhuizen als
Evangelist bij de Ned. Herv. Gemeente werk
zaam is geweest.
BEGRAFENIS Ds. J. DOORENBOs
Zaterdag is te Den Haag op Oud Eik
Duinen ter aarde besteld het stoffelijk o\~
schot van Ds. J. Doorenbos, em.-ipredikant by
de Ned. Herv. Gemeente te Schalkwijk.
Vooraf hield Ds. C. A. Lingbeek, van Urk,
een rouwdienst ten sterfhuize, waarna in de
rouwkapel Ds. Lingbeek nogmaals een woord
sprak en een vers uit Psalm 103 gezongen
werd door de aanwezigen, waaronder zich o.a.
bevonden Ds. D. A. van Haselen, em.-predi-
kant van Charlois, Dr. W. van de Beke Callen-
fels, em.-pred. van Wamsveld, Ds. J. Booy,
van Capelle a. d. IJssel, Ds. .1. Bokma, van
Schiedam, Dr. F. J. Fokkema. van Oegstgeest,
Ds. A. Timmerman, em.-predikant van Terneu-
zen. Een zoon van den overledene dankte aan
de groeve voor de eer zyn vader bewezen.
DE CHR. BELGISCHE ZENDINGSKERK.
De vorige week is te Courcelles de Syno
de van de Chr. Belgische Zendingskerk ge
houden. Met het oog op het angstwekkend
tekort van 600.000 francs werd besloten, om
voorloopig geen predikanten in de vacatu
res te beroepen, de predikants-tractementen
te verminderen en sommige gemeenten oiel
elkander te combineeren.
Het vraagstuk van de toenadering tus
schen die Kerk en de vereenigde Kerken
van België werd besproken, waarin beslo
eten werd dat de tijd voor samensmelting dier
i Kerken nog niet rijp was.
NIEUWE PREDIKANTSPLAATSEN
Te V i a n e n overweegt de Chr. Geref.
Kerk de mogelijkheid van het beroepen van
een eigen predikant.
HERDENKING DER AFSCHEIDING.
Naar aanleiding van de herdenking der
Afscheiding in 1934 schrijft Prof. Dr. H.
Bouwman in „De Bazuin":
„Ongetwijfeld zal in elke kerk wel een
plechtige gedachtenisviering plaats hebben,
maar de kerkelijke vergaderingen dienen in
dezen ook leiding te geven.
Wij kunnen nu al wel zeggen, dat er een
gedenkboek zal verschijnen. Maar wat er ver
der gebeuren zal, moeten wij afwachten.
Er is gesproken van het bijeenbrengen van
een jubileumfonds. Dit zou kostelijk zijn. Voor
welk doel? Onderscheidene gedachten zijn
reeds uitgesproken, maar deze hebben nog
geen concrete gestalte aangenomen. Ook is de
gedachte geopperd, dat het aangenaam zou zijn
dat de Kerken geen bezwaar maakten tegen
het gebruik maken van het recht tot het ver-
leenen van den doctoralen titel door de Theo
logische School. Het is o.i. wenschelijk, dat de
Kerken en ook hare leden zich hierover be-
DUIZENDJARIG RIJK.
Naar aanleiding van de tegenwoordige
actie voor de Duizendjarig Rijk-propaganda
zal, naar wij vernamen, prof. G. Wisse van
Apeldoorn, eerlang in een paar der grootste
plaatsen optreden met het onderwerp: Nog
heerlijker Dingen dan het Dui-
endjarigeRijk.
(Zie verder Kerknieuws paq. 3
Bouwblad)
Voornaamste Nieuws.
De nieuwe natrium-verlichting in Limburg.
Huldiging van Dr. E. Kruisinga.
(blz. 2)
Een nieuw voorstel van de delegaties der
schuldeischende staten to Lausanne en da
Duitsche bezwaren daartegen.
Economische problemen. Wat geschiedt ef
in Duitschland?
fblz- 3.)
De classicale vergaderingen der Ned. Herv,
(Blz. 5)
Jaarvergadering van de Chr. Bond van Si
garenmakers en Tabaksbewerkers.
Zomersproeten ver
dwijnen in korten tijd geheel door
Sprutol, Bij alle Drogisten
HULDIGING DR. E. KRUISINGA
Onlangs is de vyfde druk verschenen van
het „Handbook of Present-Day English", door
Dr. E. Kruisinga (uitg. P. Noordhoff,
Groningen). Dit boek is het resultaat van de
levensarbeid van deze tot ver over onze
grenzen bekende Anglist. De eerste in 1911
verschenen druk, was van zeer bescheiden
omvang, maar toch was zy reeds „epocn-
making", zoodat een algemeen bekend exami
nator en opleider onmiddellijk zijn leerlingen
aanbeval, van deze inzichten kennis te nemen, I
naar door een der vrienden van Dr. Kr. op de
huldigingsbijeenkomst Zaterdag j.l. in Den
Haag werd opgemerkt.
Enkele oud-leerlingen van de auteur hadden
namelijk het plan opgevat hun leermeester in
een speciale bijeenkomst een blijvend aanden
ken aan te bieden. Hiervoor waren verschei
dene vrienden en vroegere leerlingen, thans
meest docenten aan verschillende middelbare
en voorbereadend-hoo-gere onderwijsinrichtin
gen hier te lande bijeengekomen; terwy] thans
in Indië wonenden van hun belangstelling
bliik gaven.
Nadat Dr. Kruisinga in de zaal, waar de
plechtigheid plaats had, met zijn echtgenoote
was binnengeleid, getuigde allereerst de heer
J. Layten van de dankbaarheid en de ver
eering die de oud-leerüngen ten opzichte van
Dr. Kruisinga bezielde. Hij memoreerde wat
de verschillende werken van deze auteur voor
de opleiding en voor de wetenschap beteeke-
nen. Die wetenschappelijke arbeid is niet aan
de oud-leerlingen voorbijgegaan, zij weten dat
langs lijnen van eigen inzicht Dr. K. gekomen
is tot het besef van de waarde der descrip
tieve methode, die hij in volle omvang heeft
toegepast op de beschrijving van het moderne
Engelsch. De schepping van het nieuwe, zegt
spr., is het prerogatief van het talent, het
volhardend uitbouwen van het eens gegrond
veste teekent de werker.
Daarna getuigt spr. van de eminente wijze,
waarop Dr. K. zijn colleges gaf, en van zijn
groote gaven als docent. Daardoor heeft hy
op de geestelijke vorming van zijn leerlingen
groote invloed uitgeoefend. Hij heeft hen de
waarde leeren beseffen van het logisch denken
er. van de analyse en van de synthese; van die
dingen dus, 'waarom het in de wetenschap
feitelijk gaat.
De heer W. P. de Chavonnes Vrugt
sprak vervolgens over de geheel eigen wijze,
waarop Dr. Kruisinga wist te doceeren. Spr.
weet uit ervaring wat deze lessen voor de
practijk beteekenen. Met de oude methode die
van de dooóe regels uitging, is gebroken, de
levende taal zelf werd het uitgangspunt. Spr.
maakt hierbij een treffende vergelijking met
de studie der anatomie, waar analoge gebeur
tenissen hebben plaats gehad. Spr. ziet deze
rijfde druk als een afsluiting van een periode
.an harde arbeid.
De heer J. H. S c h u 11, docent en collega
van Dr. Kruisinga aan de School voor Taal en
Letterkunde te Den Haag, verheugde zich
over het initiatief dat door de oud-leerlingen
was genomen, omdat Dr. Kr. recht heeft op
een dergelyke waardeering. Spr. herinnert dan
aan He wyze waarop hy met deze auteur heeft
kennis gemaakt en hoe dit tot onderlinge
waardecring en vriendschap in de loop der
jaren is uitgegroeid. Een onverbiddelijke criti
cus leerde by kennen, die evenwel 'n open oor
bleek te hebben voor wat anderen tegen hem
konden inbrengen. Dr. Kr. heeft de voortdu
rende geestelyke onrust, die de man van
wetenschap kenmerkt. Wanneer het eene waar
om beantwoord is komt het nieuwe, het blyft
een proces van een steeds scherper zich reken
schap geven van de dingen waarom het gaat.
Spr. laat daarna zien welke groote invloed van
Dr. Kr. is uitgegaan op de examens, speciaal
op die voor Engelsch.
Daarna staat de heer Schutt uitvoerig stil
bij de leeraarsopleiding. Oorspronkelijk was er
groot verschil van inzicht hierover tusschen
hem en Dr. Kr. Deze laatste was voor univer
sitaire opleiding, en had alle hoop gevestigd
op de herziening der H.O.-wet. Toen deze
echter, aldus spr., voor de opleiding der
leeraren niets bracht, aarzelde Dr. Kr. ,uet,
zyn opvatting te herzien en stelde bij zich
beschikbaar als docent van de „Vereeniging
Moderne Talen". Spr. schetst dan de belang
rijke arbeid hier door Dr Kr. verricht. De
huidige omstandigheden maken het onmogelijk
voorshands dc idealen ten opzichte van de
„School voor Taal en Letterkunde" te xerwe-
zenlyken; daartoe is hulp van ryk en gemeente
noodig, en hoewel van regeeringswege ver
klaard is, dat men de bezitters van de F-actes
niet kan missen, is van subsidie geen sprake.
Er is, zoo besluit spr.. van Kruisinga's taaie
volharding en geestdrift echter iets in ons
overgegaan, daarom zullen we het idea.'l ten
opzichte van de opleiding voor de moderne
talen ook bereiken.
Dr. Kruisinga verkreeg daarna het
woord. Spr. begon met zijn wnardeering uit te
spreken over wat zyn oud-leerlingen op deze
dag gedaan hadden. Toen 20 jaar geleden do
eerste druk van het „Handbook" was versche
nen, had spr. er geen idee van gehad wat er
aan vast zat. Maar spr. heeft de moed ge
vonden om door te gaan, en is thans van plan
een geheel nieuw deel toe te voegen aan de
bestaande. Daarin wil hij de historische taal
studie voor de practijk bruikbaar maken.
Meermalen heb ik, aldus vervolgt spr., de
overtuiging gehad dat wetenschap en practi-
sche studie één zijn. Er is geen wetenschap
die niet voor de maatschappij noodig is; alles
wat wij op het gebied van de taalkunde of op
het gebied van de letterkunde voor de oplei
ding der leeraren doen, is wetenschap, en voor-
zoover het geen wetenschap is, is het waarde
loos. Dat spr. tot de overtuiging is gekomen
dat alleen de wetenschappelijke opleiding het
Middelbaar Onderwys kan dienen, dankt hij
aan de School voor Taal en Letterkunde.
üe universitaire leeraarsopleiding heeft spr.
teleurgesteld; een school als de .School voor
Taal en Letterkunde", zij het dan verbonden
met de universiteit, zal de opleiding voor de
leeraren in de levende talen in goede banen
kunnen leiden.
Spr. besluit met een gevoelvol woord over
de wijze waarop de zorgvolle hand van zyn
echtgenoote de verschijning van zyn werken
heeft mogelyk gemaakt.
Aan Dr. Kruisinga werden aangeboden een
door de firma P. Noordhoff in kalfsleeren
band gebonden exemplaar van de vier doelen
van het „Handbook" met enkele andere her
inneringen en een album met de handteeke-
ningen van vrienden en oud-leerlingen.
Des avonds kwamen velen aan een gezellige
feestmaaltijd bijeen, waar nog vele goede
woorden werden gesproken en vele herinne
ringen werden opgehaald en waar ook de
grondslag werd gelegd voor een vereeniging
van oud-leerlingen der „School voor Taal en
Letterkunde".
CHR. NIJVERHEIDSONDERWIJS.
Te Leeuwarden wordt begin September
de Chr. Nijverheidsschool geopend met de
A-cursus met twee afdeelingen van twintig
leerlingen.
LEERAARSBENOEMINGEN.
De heer W. J. Oudegeest te Groningen
is beroemd tot leeraar in het Engelsch aan
de Chr. H. B. Scholen Populierstraat en
Bezuidenhout te Den Haag.
HOOFDBENOEMINGEN.
Oostwold (Oldambt), J. G. Krajenbrink,
le onderw. aan de Geref. school te Zwartsluis.
Mede op de voordracht stonden W. Bos, hoofd
der Geref. School te Lauwerzy'l en K. Weizen-
bach, hoofd der Chr. Nat. School te Pingjum.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Rotterdam (op 1 Sept. te openen school
voor Geref. L. O. Katendrechtsche Lagedyk
458, hoofd A. Wilschut), J. L. Kuypers,
onderw. aan de Chr. School, Hovenierstraat,
Stolwijk (hoofd P. Bezemer). W. T.
Boerefyn te Alphen a. d. Rijn. Tijdelijk.
Klundert (hoofd J. H. van Luin), J. J,
Bouman te Dordrecht, als kw. met akte.
Voorthuizen (hoofd J. Wiersma). J.
Ruitsma te Rinsumageest (Fr.). Tydelyk.
JUBILEA.
De heer P. Apotheker, hoofd der Chr.
School te Roden (Dr.), mocht 1 Juli den dag
herdonken, dat hij vóór 25 jaar benoemd werd
tot hoofd van genoemde school, welk jubileum
samenviel met het 25-jarig bestaan dier school
De jubilaris werd te Nieuwolda (Gr.) ge
boren, begon 1 Juli 1899 aan de Chr. School
te Veendam zijn loopbaan, vertrok daarna naar
Stadskanaal en werd 1 Juli 1907 als hoofd t«
Roden geïnstalleerd.
De heer O. van der W e y. hoofd der
Chr. school te Vijfhuizen (Haarlemmermeer),
mocht 1 Juli den dag herdenken, dat hy vóór
25 jaar benoemd werd tot hoofd van genoemde
school, welk jubileum samenviel met het
25-jarig bestaan dier school.
MET PENSIOEN.
De heer L. Bergsma, hoofd der Chr.
Mulo-school te Bandoeng op Java, gaat bin
nenkort met pensioen.
Uit het Sociale Leve*.
NED. BOND VAN CHR. PROT. POST-, TEL.
EN TELEFOONPERSONEEL
„DOOR PLICHT TO' RECHT"
T>*e organisatie cal D.V. 8 Juni 79JJ In 't
tllvcr Jubileeren. Om dit heuselijke feit waar
ds te herdenken. Is ern grootsch plan In voor-
L Oranje, Utrecht, penn.; en J. Knmmonn*i.
eeuwarden. olg. urtj. Voorts als gewone leden
..omen zitting de heeren Jonker. Amsterdam:
Molenaar, Rotterdam, en Suurmond. VlUingea»
