VERSCH GEKARND
jxeA /z fionols
ZATERDAG 2 JULI 1932
Kerknieuws.
GEREF. GEMEENTEN,
.angenomen: Naar Vlaardingen, B.
van Neerbos te Terneuzen.
NED. HERV. KERK.
beroepen: Te Ooltgensplaat, H. H- van
Ameide te Ouddorp (Z.-H.). Te Bapendrecht
(toez.), B. van Ginkel te Nieuwpoort.
Bedankt: Voor Nieuw-Vennep, D. Bouman
te Molkwerum (Fr.). Voor Oosternieland-
Oldenzijl, H. J. Drost te Kolderveen. Voor
Surhuisterveen, cand. C. A. Paap te WerKen-
dam. Voor Musselkanaal, M. N. W. Smit
te Rottum.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. J. Verkuyl, te Nieuw-Vennep,
beroepen predikant te Laren (N.-H.), is door
de Classis Hilversum der Geref. Kerken op 30
Juni jl. peremptoir geëxamineerd en toegela
ten tot den dienst des Woords en der Sacra
menten.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
Ds. J. H. W. Warners is voornemens
7 Augustus afscheid te nemen van de Ned.
Herv. Gemeente te Geervliet, om 14 Augustus
d.a.v. zijn intrede te doen te Alkmaar, na des
morgens bevestigd te zijn door zijn vader, Ds.
C. J. Warners, te Hoogland.
JUBILEA
Ds. K. Hiellcema hoopt 7 Juli a£. den
dag te herdenken, waarop hij vóór 25 jaar
zijn intrede deed bij de Ned. Herv. Gem. te
Kampen. Vóór dien heeft de jubilaris vijf
jaar te Wilsum gestaan.
Ds. Hielkema is praeses van het classicaal
bestuur van Kampen. Zondag a.s. hoopt de
jubilaris een gedachtenisrede uit te spreken.
D s. J. J. M i e d e m a, te Groningen, her
denkt Donderdag a.s. den dag waarop hij vóór
25 jaar intrede deed by de Geref. Kerk te
Groningen.
De nestor der Groningsche Geref. predikan
ten werd 11 Januari 1S69 geboren, studeerde
aan de Vrije Universiteit, waar Rutgers en
Ivuyper zijn leermeesters waren, en legde in
1893 zijn candidaatsexamen af. 9 Juli 1893
deed hij intrede te Witmarsum. In 1896 ver
trok hy naar Charlois, waar hy gedurende
zyn 11-jarig verbly'f tot 1907 zoowel1 op ker
kelijk als op politiek gebied op den voorgrond
trad. 7 Juli 1907 deed hy intrede te Gronin
gen. In deze Gemeente is de a.s. jubilaris een
beminde persoonlijkheid en algemeen geëerd
om zijn veelvuldigen arbeid. Van de Particu-
'iere Synode van Groningen maakt hy steeds
ieel uit en ook op de Generale Synode is hij
jeen onbekende. De Gfenerale Synode van Gro-
ïingen (1927) koos hem tot lid van het Mo-
leramen.
De Classis Groningen der Geref. Kerken en
le Generale Synode belastten hem met enkele
ieputaatschappen.
Ds. Miedema is voorzitter van de Vereen,
van predikanten van de Geref. Kerken in de
provincie Groningen en eindredacteur van de
Groninger Kerkbode, het officieel orgaan der
deref. Kerken in de prov. Groningen. ,Ook op
«nderwijsgebied bekleedt hij enkele functies,
lij is o.m. voorzitter van het Prov. Comité
vtor de Vrije Universiteit; idem van het Wil-
len-Lodewijk-Gymnasium te Groningen en be-
shurslid van den Bond van Vereen, voor Chr.
Mddelbaar- en Voorbereidend-Hooger Onder-
Ds. L. J. C. KREYT.
Is. L. J. C. Kreyt, predikant bij de Geref.
Kek te Dieren, "heeft gistermorgen in het
Roede Kruisziekenhuis té Den Haag, waar hij
verpleeed wordt, een operatie ondergaan in
verband mot het feit, dat hij lijdende is aan
de schildklier. De operatie is, volgens de „N.
Pr. Gr. Crt.", uitnemend gelukt en de toestand
van den patiënt zeer bevredigend.
MET EMERITAAT.
De classis Klundert der Geref. Kerken heeft
Ds. A L. Ruys te Dinteloord na volbrachten
140-jar.gen dienst tegen Augustus a.s. eervol
(emeritaat verleend.
De classis Grootegast der Geref. Kerken
heeft Ds. M. Meindei-tsma te De Leek na vol
brachten 40-jarigen dienst tegen 15 Nov. a.s.
eervol emeritaat verleend.
Ds. J. J. VAN DE WALL t
Op den leeftijd van 47 jaar is gistermiddag
te Groningen overleden Ds. J. J. van de Wall,
predikant der Ned. Herv. Gemeente aldaar.
De overledene werd in 1911 candidaat en
deed 19 Nov. 1911 zijn intrede bij de Ned.
Herv. Gemeente te Made (N.-B.). Van 1916
tot 1920 stond hy te Spykenisse en van 1920
tot 1927 te Breda. Op 24 April 1927 deed hy
zijn intrede te Groningen.
HET LUTHERDOM
„Maarten Luther", orgaan van den Ned.
Luth. Bond voor Chr. Soc. Actie, ontleent aan
de Luthersche Wereldalmanak 19311933, dat
het getal Lutherschen in de wereld 62.500.000
is, van welk getal Europa er 56.320.000 heeft,
Noord-Amerika 4500.000, Azië 500.000, Afrika
340.000, Australië 350.000 en Zuid-Amerika
300.000.
KERKORGELS
Te M e 1 i s s a n t is aan de Ned. Herv.
Gem. door de Meisjesvereen. „Bidt en Werkt"
een electrisch orgel geschonken.
PILGRIM FATHERS GENOOTSCHAP
Gistermorgen hield te Amsterdam de „Ley
den Pilgrim Fathers society" in de Engelschc
kerk aan het Begijnhof een plechtige bijeen
komst ter gelegenheid van de onthulling van
het gedenkraam van de familie Brunt.
Deze familie leefde drie eeuwen ge
leden te Amsterdam en de nakomelinge, mej.
Jeesie van Brunt, te New York, ontwierp en
vervaardigde het raam. Het fraai uitgevoerde
venster is geplaatst in de zijmuur links van
den ingang.
Bij de onthulling, waarhij ook mej. Brunt
aanwezig was, werd het woord gevoerd door
den heer William van Wijck uit New Y'ork,
president van de Netherland-American
Foundation. De Engelsche predikant, rev. dr.
W. Thompson, aanvaardde het geschenk en
bracht dank aan de vervaardigster. Prof. dr.
D. Plooy, hoogleeraar aan de Gem. Univer
siteit hield een slotrede. De plechtige bijeen
komst werd opgeluisterd door orgelspel van
Ant. v. d. Horst. Behalve het bestuur van de
j Pilgrim Fathers Society, prof. dr. H. M. van
I Nes, dr. A. van de Sande Bakhuyzen, burge-
meester van Leiden, vice-voorzitter, dr. A.
baron Mackay, penningmeester en prof. dr.
D. Plooy, secertaris, waren vele leden van de
Engelsche kerk bij de plechtigheid aanwezig.
Tevens werd de jaarvergadering van het
genootschap gehouden, onder voorzitterschap
van Prof. Dr. H. M. van Nes. Prof. Dr. Plooy
bracht het jaarverslag uit en Dr. W. W.
Bishop uit Michigan hield een toespraak, ter
wijl aan het noenmaal de gezant der Vereen.
Staten van Noord-Amerika een rede hield,
welke door Prof. Dr. van Nes beantwoord
AMSTERDAMSCHE ZONDAGSSCHOLEN
Uit het jaarverslag van het comité van
Amsterdamsche Zondagsscholen blijkt, dat
het aantal scholen met twee vermeerderde en
thans 30 bedraagt, met ruim 2500 leerlingen.
Het Kerstprogramma werd in een aantal van
4550 ex. aan verschillende sch'olen geleverd.
Dit aantal was iets grooter dan vorige jaren.
Voorts werden van de Bijbelkiosk een 200 N.
Test. betrokken, welke tegen kostprijs aan
verschillende scholen werd geleverd. In Ja
nuari werd een propagandablaadje onder de
leerlingen venspreid in een aantal van 4000
stuks.
Er zullen 1200 kalenders „Vrede zij dezen
huize" gratis worden uitgereikt voor het
komende Kerstfeest.
Schoolnieuws.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
Dr. P. A. Dietz, te 's-Gravenhage, is tot
wederopzegging toegelaten als privaat-docent
in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan
de Rijksuniversiteit te Leiden, om onderwijs te
geven in de parapsychologie.
Prof. Dr. F. W. GROSHEIDE.
Heden is het een kwarteeuw geleden, dat
Brantjes. Cand.-ex.. Indisch Recht, de heeren
Oetarjo Soeria Mlhardja, W. J H. Jolles. W. F
J. Bulls, H. J. Venselaar en J. Roth.
Citnd.-ex., wis- cn natuurkunde (A) de heeren
Arts-ex. Ie ged.. de' heeren P. D. Landaal.
P. G. Donleben. A. A. de Wolff; bevorderd tot
J. Wlllemse (cum laude). mej. H. Meyer.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge-
ilaaerd, Godgeleerdheid- prop.-ex. de heeren. C.
IX A. du Toit Portew 111e
Prof. Dr. F. W. Grosheide, hoogleeraar aan de
Vrije Unversiteit te Amsterdam, aan deze
hoogeschool promoveerde tot doctor in de god- I
geleerdheid op een dissertatie, getiteld: „De I icr cii u
verwachting der toekomst van Jezus Christus". Taaik.
I Ruiblng.
Prof. Dr. J. R. SLOTEMAKER DE BRUINE. I
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.
de heeren H. v. d. Kar
Veerman, J. Ph. Caro, r. L. Baart de lt
aille en E M. Blngrn.
Doct.-ex., classieke letteren, de heer J. Kor-
;j. C. J. de Vogel.
cand.-ex.. Indologie de heer A. H.
psychologie, de heer h. ij. Grc
Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bruine I vJ^cer°r'Gta"^e^vneXpleKo|fêrdenhHrzv
deel uit van de internationale conferentie voor idem. 2e ged., dê heeren D. F. Veld'kam
geschiedenisonderricht, als afgevaardigde van i n. v. Klashoret on h. a. Lang-endam.
leven en werk (Stockholm) en als afgevaar-
digde van den algemeenen bond voor de inter- j
nationale vriendschap tusschen de volkeren. I
lol, C. Hat
ts. de
H. Prakken.
LANDBOUVVHOOOESOHOOL te WAGENIN-
•ordord tot dr. In de landbouwkunde:
IGEN
heer Ir h. A. Leljena
proefschrift met stellingen getiteld Filnheid ei
n als meststof toegediend na
HET DERDE EEUWFEEST DER GEM.
UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
verdeelli
Donderdagmorgen ontving na eenige toe- tuuriuk
spraken van Prof. Dr. Thiersch en Prof. Dr. - theologische school te kampen. Ge-
Riecke, hoogleeraren aan de Universiteit te|®,aa£d' Godgeleerdheid: cand.-ex., de h<
Göttingen, Prof. Dr. P. Zeeman in het labo-!w" Kroe«8' Kampen,
ratorium phyBica der Gem. Universiteit te
Amsterdam het buitenlandsch lidmaatschap
van het „Gesellschaft der Wissenschaften" te
Göttingen. Prof. Dr. Zeeman dankte voor
deze onderscheiding.
Donderdagmiddag trokken de studenten
der Gem. Universiteit in optocht naar de
aula ter plechtige opening van het lustrum.
Bij deze gelegenheid sprak Mr. B. C. J. Lo-
der, oud-president van het permanente hof
van intern, justitie, die pensoonlijke herinne
ringen uit zijn studententijd te Amsterdam
schetste. Hij hield den studenten tenslotte
voor, dat de wereld thans behoefte heeft niet
aan menschen, die praten zonder doen, maar
die doenzelfs zonder praten! Men bracht
den redenaar een grootsche. ovatie.
Tenslotte sprak nog de rector-magnificu9.
De gasten van de jubileerende Gem. Uni
versiteit te Amsterdam hebben Vrijdag een rit
gemaakt door Amsterdam, na eerst verschil
lende universitaire inrichtingen te hebben be
zocht, terwijl 's avonds de studenten in „Artis"
feest hielden, hun aangeboden door den aca-
dcmischen senaat.
HOOFDBENOEMINGEN.
IRo"tterdam (Da Costa-bewaarschool,
tegenwoordig hoofd mej. Sluiter), mej. A. M.
van Duin, aldaar.
Garderen (Herv. School), J. A. van de
Bovenkamp, ond. aan de Meester Schaberg-
school te Den Haag, uit 26 soil.
de hee
Keerde. E. Hoekstra „„v
Leek, J. J. Kremers te Tilburg; dlpl. B, de hoer
M. Wüe le Axel.
EXAMENS-NOTARIAAT
•a-GRAVENHAGE. Geslaagd voor deel I de
heeren C. C. J. M. van Hoof te 's-Hertogen-
bosch en L. de Boer te Augustlnusga (Fr.)
EINDEXAFENS-CHR. KWEEKSCHOOL.
ROTTERDAM (Kon. Wilhelmlna-Kweekschool
Haringvliet 84) Gesl. de heeren A. M. Roest en'
W. F. Wolfswinkel, beiden te Rotterdam.
Maljers, beiden te Ut
Zeist, J. Pel te Woerde
ZÉTTEN. (Chr Norr
la; T, H. G. Hultzing, Coevorc
t de heeren L. de Zee
EINDEXAMENS-CHR. GYMNASIA
Postma; rot.
Chr. Pellicaan.
diplom
TRACT AATVERSPREIDÏN G
Vanwege het Ned. godsdienstig Tractaat-
genootsohap, O.Z. Voorburgwal 115, Amster
dam-Centrum, zijn twee mooi uitgevoerde
brochuretjes uitgegeven: Vastheid en Een
zaamheid". Als Evangelisatiegeschriften zijn
ze uitstekend geschikt.
ZENDING
Zendingsdag Chr. Geref. Kerk
Naar we vernemen zal de vijfde Zendings
dag van de Classis Groningen der Chr. Geref.
Kerk gehouden worden op 13 Juli a.s. op het
landgoed „De Kamp", hoek Esserweg. Bij on
gunstig weer in de kerk.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Rotterdam-Zui d (Ds. J. van Haerin-
gen-school, hoofd A. P. van Esch), P. van
Grootheest te Kootwykerbroek en D. C. Lub
te Nieuw-Vennep. Beiden aangenomen. j Boi
Den Ha ag (Meester Schabergschool der bus'
Ned. Herv. Gem., hoofd W. P. Calliber), W. i o. i„ a. j. du
de Nie te Ter Aar. een H. Groef»'
Dordrecht (Chr. School Museumstraat, j.\amerisfIHarên, w. J. i>lcc
hoofd H. Beernink), J. Bezemer te Puttershoek J. Nouidhof. K. Postrria, G. W
Gouda (te openen Westerschool), mej. M. wifLb°2dH-._Grpnlngen.
Ouweneel te Sluipwijk. j Gl
Waddinxveen (School m. d. Bybel,Nc-ussér en N. c. Motsh!
W.
Hoogkerk, H. de Bruin en H. E.
L. D Kleynders, Soebang Ned.
ner en H. IC. Fleurke. Gronin-
ma, Oudehove, H. Groenveld,
D. H. Homan, Groningen, W.
e.^Roodesehool,
Sprang,
Oranjelaan, hoofd H. Hoek), P.
aldaar.
Utrecht (Burgerschool der Ned. Herv.
Gemeente Domplein 5, hoofd Mej. C. H. Tons-
beuk), Mej. E. Guning te Velp, thaiiB werk
zaam bij de Arnhemsche Schoolvereeniging.
Putten (Bijz., School, Papiermakerstraat,
hoofd C. Mulder): H. van Klingerën te Soest.
Wolvëga (hoofd H. Wyma), P. J.Date-
ma te Enumatii. Aangenomen.
Woerden (Wilhelminaschool voor L.
hoofd D. Eijlers), A. W. Stofberg te Lonneker.
EXAMENS
PROMOTIES
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Be
vorderd tot doctor in de godgeleerdheid op
proefschrift: „Koinoonia (gemeenskap) bij Pau-
lus", de heer Evert Phllippus Groenewald, geb.
te George, Kaapprovincie (Z.-Afrika).
ACADEMISCHE LXAMENS
Rcchtsgeleordhei
Vries. J. Ch. P. Eeftinck Schattenkerlc en I
ZUTPBEN. (Chr. Lyceum), afd. H.B.S. 5 J.
Geslaagd mej G. R. G. Vleeming. Ziutphen en d
heer H. G. de WUJia. Afgweezen twee.
EXAMENS-GEM.-ADMINISTRATIE
DÉN .HAAG. (Ned. Vereen, voor Geénéentf
belangen). Gesl. voor hét diploma
DE ZOMER BEGONNEN!
De zomer is begonnen. De warme dagen
zijn er reeds. Nu wordt het tijd, aan uit
stapjes en vacantiereisjes te denken. Weet
niet waarheen? Wel. de oplossing ligt
_r de hand! Naar de Julianatoren! Daar
wacht U blije zomervreugd, echt vacantie-
genot, lucht en licht, vreugde en leven,
voor jong en oud. De reis behoeft voor
niemand bezwaarlijk te zijn. De Parel der
Veluwe is zoo gemakkelijk te bereiken, als
e maar denken kunt. Tallooze attracties
•achten U. Een kinderspeeltuin met glij
banen en al wat dies meer zij, maakt deze
toren voor het jonge volkje tot een waar
administratie: A. J C. Oomena te Tilburg, A J.
B. Ploegmakers te Oss. A. F Pronk te Hasker-
land. J. W. Quint te Roosmalen. Th. J. Reyker
te Soest, J. A. J F. Roelln te NoordwUkerhout,
D RUnders te Hlllegersberg. M. F. van Spiegel
te Weesp. J. H. M. Nouwen te Eindhoven, J.
Monnekes te Vlissingen, L. Pal to Dragtcn. J
B. Renslcers te Winterswijk, L. H. E. de Ridder
te Anna Paulowna, H. de Roos to Gorredllk, I».
F. J. van Roosmalen te Waalwijk. A. L Schoei
te Steen wijk. A. J. A. Schippers te IJsselstcln.
J. IC. Schönberg te Amsterdam. J. J. M S
Schreurs tc Weert, R. Schrijver te Enschedé. P.
Stigter te Jaarsveld. F J. C. Surmotel te Am
sterdam, J. A Feenstra te Borger A W. J.
Terlingei te Amsterdam, F TJeerdèma te Wlt-
marsurr. A J J Top; te Eindhoven en P. J.
Oesla&go vooi het diploma gemeente-flnan
clën J. Schat te Gouda. C Schouten te IJmul-
der. en D Qee te Muntendam
Radio Nieuws.
ZATERDAG
lustoord. Zij vermaken zich dag in dag uit.
En de ouderen, zij kunnen dat blije kinder
genot rustig gadeslaan op het heerlijke ter
ras of zelf allerlei attracies gaan bezoeken.
Er is afwisseling zonder tal.
Bedenkt U dus nu geen oogenblik meer.
De tijd gaat dringen.
De zomer roept
Do levende, blije natuur wacht
Alles is gereed voor een gunstige ont
vangst
Men verzuime de kans niet en kome.
Ieder is welkom.
Scholen, en Vereenigingen kunnen terecht
voor verminderd tarief.
Maakt thans groote spoed.
Naar de Parel der Veluwe, de Prinses
Julianatoren. die niet voor niets alom in
den l;vide bekend is.
Wilt ge inlichtingen?
Ge kunt ze bekomen aan het bekende
Prinses Julianatoren, Amersf.weg 35, Apel
doorn. Telefoon 449.
Restaurant ingericht voor groote gezel
schappen.
Degelijke consumptie en zeer billijke
prijzen.
Wij wachten U. (Adv.)
Na beëindiging van den dienst tot
17—17-20 Huizen NCRV: Gewijd»
17.20 Huizen NCRV: Kerkdienst
k (N<
Siagter, Vlissingen en M. KruUff. Am'stcr
Juni gehouden
i Bujj t
C.
0 Schei
Voorburg, F. J.
I'-im l, Haarlerr
gen, L. Foreman teUtrecht, H. C Jansen te
•e-Oravenhage. M. C. Mattern te Nanrden, F. P.
J. Mulder te Haarlem. H. P. Schenk te Noord
Schurwoude, H. H Schröder te Haren (Gr.), G.
J. de Weert to NUkerk. J. Wortel te Rotterdam
en M. K. Zandstra te Bergum (Fr.).
Voor het certificaat 2e klasse de heeren A.
Blaauw te Slochteren. Ch W. C Bouwman te
Rotterdam. J. H. R. Chin-a-Pau«- Amsterdam
N. J. Goezinf
jcht. L.
te Rotterdai
van Rooü te
koop, J. Slob I
Mac
t te Rotterdaon, E. F.
:n. G.' Slingerland te Bos-
i. j. de Vries te
schelling, A H. v. d. Werrt té Amst.
J' Voor eh'é^ cer?mc£alr"'éan radlo-telefo'nlst (Je
heeren P L Brouwer tè Vlaardingen. G. Brou
wer. D. J. H. van Eden, P. v. d. Engh. H. Fre
riks en E. A de Groot, allen te IJmulden, J
de Haard en J J. Hennevanger. belden te Rot
terdam, D. v. d. Heuvel te Hlllegersberg. T
Jorduan. A. Keizer en J. Krijger, allen t<
IJmulden. H. Leefoge te Rotterdam. H. Lichten
dahl en D. Manneken, belden te IJmulden. P. G
Pardon en P. O. Qulgt, belden te 's-Gravenhage,
C. Plug t« IJmulden, F. Roukema te Rotter
dam. J. Salomons te Landsmeer, J. Smit.
C. Smits en L Stam, allen te IJmuldei
Stienstra te Rotterdam, A. Verbeek, J, P.
IJmulden
VrU I
Rotterdai
H Lum
Engelkes. alk
vajirt, N lm tl
OostVoorne,
Hendriks uit Har
a VARA: Volkslieden
i in VARA: Bonte A
org: Om.-oeporkei
Huizen" KRO- Ónder de I
0 Hilversum VARA: Grc
1 Hilversum VARA: Bon
ZONDAG 3 JULI
Spui te Amst'-rd.im. Vow ganger: Dr P. Ste-
Senga Azn. Ev. Luth. Pred. te Amsterdam
rganist de heer Jac. Bonset. 1 Inleidend
orgelspel. 2 Votum. 3 Zingen: Lied 1 1 en 2
(Herv. bundelGez. 2"9 l en 2). Schrift
lezing: Rom. 5 31—39. 5 Gebed. 6 Lied 264
1. 2 en 5 (Herv. bundel: Gez. 51 1. 2 en 5).
;r: Dr L. van der Zande:
lijdenis. 5 Lezen: Rom
bed. 7 Zingen: Psalm
sing van Zondag 1
S. R.
saïm" 3:2-1 Gek
Pred.
Zeeen-
oofsbe-
31—39. 6 Ge-
S Vo<
lm 27:7. 11. Tweede gedeelte der pre-
ing. 12 Dankgebed. 13 Zingen: Fs. 116 2
3 11 Zegen. 15 Orgelspel
n dl ging v
MAANDAG 4 JULI
17.20 W ar;
17.30 hi1 v
18.40 Wars
19.30 h 1 1 v
20.00 Hulz
20.01 H 11 v
AVRO: Gramofoc
AVRO: Gr-amofoi
u m AVRO: Kovacs Lajos
au: Populair concert
urn AVRO: Kamermuziek
u m AVRO: Kamerorkest
Kerk 1 l c o l t l o, ons.
u m AVRO: Morgenwijding
NCRV: Ziokendienst: Ds A. C.
NCRV: Ziekenilur Ds A M.
«logen. Curmeien, en*.
i NCRV: Schriftlealng
AVRO: Boekenhalfuur
i AVRO: Kiaderv
i NCRV- Politieberichten
i NCRV: Politieberichten
NCRV: Persberichten
Volledige programma's in
de l oiroopglds Duidelijke
foto'9; be-sl verrorpd Radio-
blad; 4 *lri per helf laar of
IS ct ppr week Ned. Chr.
Radle-Vercenlgir.g, Voog-
lensang, Ede. Draagt hij in
de omroepkosten.
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
In deze rollen, gedeeltelijk van de Heilige
toeken van het Oosten, lezen wij van Shun,
k kan zijn jaartal niet bepalen, het ligt in
iet grijze ver.eden. Ik weet alleen dat de
eest woning in hem gehad moet hebben,
zijn achterlaten van de Tao, of Wet,
ie nog steeds door Chineezen als hun toets
teen van de deugd beschouwd wordt... En
'3 het Ave sta, een hooggeëerd over-
van de Magiërs tot wie, zooals velen
nderstellen, do Wijzen uit het Oosten be
den, die naar Jeruzalem togen om den
;eboren Koning der Joden te begroeten,
larathustra is hun. leermeester, en naar mijn
ertuiging daalde de Geest op hem neder
in woonde in hem, zoolang hij op aarde
is. Diens trekken vertoonden zich alle in
m, in zijn levtn, en leer, on de eerbewij-
i, hem door opeenvolgende geslachten
etoond, bewijzefl het. Zijn godsdienst be-
taat nog, ofschoon die honderden jaren vóór
e komst van uw zachtmoedigen Nazarener
csticht werd. En dit, Heer, is een boek
lat de Christenen verafschuwen, de Koran
zal die beoor.lceld worden? 'Naar de
•erschilligheid, vaarmede velen die bereid
i om voor zijn joddelijken oorsprong te
iterven, hem, beschouwen? Helaas! welke
odsdienst zal die» toets overleven? In de
isioenen van Molnmmed lees ik van God,
Jozes, de Patriarchen, ja, Heer, ik lees er
[elfs van Hem, dij de Christus genaamd
•ordt. Moeten wij liet voorzichtig zijn, op
lat wij niet door Mchammed te veroordeelen
dezen anderen Bijbel (hij legde eerbiedig de
hand op het grooie Eusebiaansche boekdeel)
van een deel zijner hoogere heiligheid beroo-
vea? Hij noemt zichzelven een profeet. Kan
een man profeteeren tenzij dan dat hij het
licht des Gecstes binnenin zich heeft?
Deze vraag bracht beweging onder de
menigte. De Vaders sloegen een kruis, en
uitten hun gevoelen op een. wijze die meer
aan afkeurend gebrom, dan aan instemming
deed denken. Gonnadius, die dit gedeelte
zittend aanhoorde speelde zenuwachtig met
zijn rozenkrans. Het gelaat van den Pa
triarch stond hoogst ernstig. Het is de
vraag of de Vorst ooit in zijn leven een on
derwerp behandelde, dat meer beleid ver-
eischte, dan het bespreken van den Koran.
Hij vervolgde onversaagd:
En nu, Heer, vvensch ik een stap nader
te komen tot mijn eigenlijk onderwerp. Meen
niet, bid ik u, dat hetgeen ik gezegd heb
van den Boeddha, van Shun, van Zarathu-
stra, van Mozes, welke allen ik, evenals
Jezus, dragers noemde van den Geest, dienen
moest om vergelijkingen te maken: bijvoor
beeld: wie was de heiligste, wie verrichtte
de meest goddelijke dingen, wie is bovenal
waardig den meest geliefde van den Vader
genoemd te worden; neen, want ik kom om
allen strijd te dien opzichte tc begraven... Ik
zei dat ik den top des bergs heklommen had,
pn Heer, zoo gij mij vraagdet u 't merkwaar
digste te noemen dn» ik daar aanschouwde,
.lk zou antwoorden: Noch op de zee, noch
op het land, noch in de lucht is iets zoo ver
bazingwekkends als de hoofdigheid, waar
mee men voortgaat godsdiensten en sekten
te stichten, om daarna elkander ter oorzaak
van die stichtingen te vervolgen. Toen ik
God bad mij daarvan de reden aan te toonen
meende ik een stem te hooren: Open uw
oogen en zie!.... Enh et eerste wat mij te zien
gegeven werd was dat de Gezegenden, die
gesproken hadden voor den Geest die in hen
woonde goddelijk waren; toch bewandelden
zij de aarde, niet als Goden, maar als ge
tuigen Gods, verlangende dat men hun ge
hoor en geloof zou schenken, niet vereoring;
de menschen noodigende tot hen te komen
als tot een leidsman, gezonden om hun den
ecnigen waren weg tot eeuwigdurende heer
lijkheid te wijzen... alleen dat cn niets meer...
Vervolgens zag ik een helder licht in een
wit glas op een donkeren heuvel: het te loor
gaan van aanbidding door toedoen van lie
den, die lagere en dikwijls onwaardige
voorwerpen vereeren. Als'Jezus bad, bad hij
tot Onzen Vader in den Hemel, nietwaar?
en daarmee bedoelde hij niet zichzelf, of
iets menschelijks, of iets beneden de
menschen.
Nog iets anders werd mij vergund te
zien; en dat ik het tot het laatst bewaar
vindt zijn ooi-zaak hierin, dat het op het
nauwst vereenigd is met het voorstel, dat
ik neder wenseh te leggen voor mijn Heer
en voor de«e vrome broeders.
Op iedere plaats, waar de menschen niet
overgelaten werden aan hun eigen voorstel
ling van leven en godsdienst, in elk land,
en op ieder eiland waar een spoor van
openbaring te ontdekken is, wordt een op
perste God erkend, overal In dezelfde hoe-
danigheden: Sahepper, Beschermer, Vader,
Oneindig in Liefde, de Ondeelbare! Hebt
gij nooit gevraagd, Heer, welk doel God
had met ons zijn openbaring toe te ver
trouwen, en waarom de Gezegenden, zijn
Zonen in den Geest, hier moesten komen
en ginds moesten gaan langs steenachtige
paden? Laat mij u het antwoord geven
met de kracht die mij gelaten is. Dat kan
slechts met één bedoeling geschied zijn,
welke een eerbiedige geest alleen kan toe
schrijven aan een wezen, groot en goed als
God één altaar, één dienst, één geberi,
en Hij de ziel er van. Hij voorzag in één
algemeenen godsdienst vrede onder de men
schen. Vreemd, zeer vreemd! In de geschie
denis bestaat geen tweede verschijnsel zoo
wonderbaar! Niets is zoo vruchtbaar ge
weest voor twist, haat, moord en oorlog.
Zoo schijnt het, en zoo dacht ik, Heer, totdat
op den hoogsten top des bergs, vanwaar
alle belangen te overzien zijn, mijn oogen
geopend werden, en ik bemerkte, dat db
strijd met mond en zwaard niet God gold,
maar vormen cn geesteloosheden, met naim.
de Gezegenden, in wie zijn Geest gewoond
had. De Ceylonnees vraagt: Wie is waar
dig den lof te ontvangen, zoo niet de Boed
dha? Neen, antwoordt de Moslim: Mo
hammed! En de pars: Neen, Zarathustra!
Houd op met die ijdele woorden, don
dert de Christen: Wie heeft do waarheid
verkondigd, dan Jezus alleen? Daarop
volgen zwaardgekletter cn moorddadige sla
gen en dat alles in den naam van God!
Dit was vrijmoedige taal.
En nu, Heer, vervolgde de Vorst,
I schijnbaar kalm maar met flikkerende
j oogen, God wil dat een einde kome aan
l den strijd, lasterlijk gevoerd in zijn naam,
en ik ben gezonden om u dit aan te kon
digen, en daarom woont de Geest in mij.
Bij deze woorden verrees Gennadi us we
derom van zijn zitplaats, het kruisbeeld In
de hand.
De Vorst vervolgde: Ik heb kort geleden
verschillende landen bezocht, en de volken
vraagden van mij een geloof, breed gpnoeg
om hen te dragen, met vasthouding der
minder gewichtige opvattingen, die in hun
gewetens geworteld waren; en toen ik hun
zulk een geloof voorlegde betuigden zij hun
instemming; echter onder één voorwaarde:
cn wel deze: Eén moest den eersten stap
doen. Ga, zoek dien ecne, zeiden zij tot inlj,
dan zullen wij volgen. Of ik nu al zeg
dat ik een bode ben, gezonden om Uwe
Majesteit en uw volk deze zaak voor te
leggen, als zijnde gij verlicht genoeg oin
den wil van den Hoogsten Meester te on
derkennen, moedig genoeg om deze bewe
ging te leiden, met den noodigen invloed
om haar tot een vreedzaam voortgaan en
een roemrijk einde te brengen, dat alles
is niet voldoende. Ik weet dat allo aanbe
veling en smivekimg ij de 1 zijn, tenzij ik n
eerst bewijs, dat dit onder Gods toelating
geschiedt en daaromlk eisch voor mij
zeiven geen eer als schepper van het ge
loof, dat ik u voorleg. In oude steden ztjn
hulzen gebouwd op huizen, en straten p
onderliggende straten, en om do lang bc-
gravone te vinden graaft men diep en met
inspanning. Dat deed ook ik, tolrlnt ik in
deze oude Testamenten hij wierp een
•liefdevollen blik op al de Gewijde Schrif
ten een kostbare ontdekking deed. Ik
bid Uwe Majesteit, heh n g een weinig se-
duld, terwijl ik u enkele woorden voor
leesuit den Joodschen .Bijbel: En God
reide tot Mozea: Ik zal zijn die ik zijn zal,
en Hij zeidc:- Dit zult gij zeggen tot de
kinderen Israëls: Ik zal zijn beeft mij tot
u gezonden. Onder dien naam deed God,
aan wien wij niet twijfelen, zich kennen aan
een uitverkoren geslachtNu volgt cm
woord van een heiligen man in China, die
ongeveer vijfhonderd jaren vóór Christus'
geboorte leefde: Al ware iemand een slecht
uiensch, indien hij vast en zich in stille
overpeinzing verdiept, zal hij God waar
lijk offeranden mogen aanbiedenEn in
het Avesta lezen wij deze belijdenis der
Magiërs: De wereld is tweevoudig, daar zij
het werk is van Ahoura Mazda en Angro
Malnyus: Hlles wat goed is in do wereld
komt van het Eerste Grondbeginsel, (het
welk is God) en alles wat kwaad is van
het laatste, ('t welk is Satan). Angro
Mainvus bezocht de wereld, nadat zij b<or
Ahoura Mazda gemaakt was, pn ver
pestte ze, maar de strijd zal eenmaal ein
digen. Hier is het Eerste Grondbeginsel:
God. In dezelfde Magisohe Gel >ofsbehj(le-
nis lezen wij dezo gewichtige woorden:
Wanneer de volheid der tijden donr is zal
een nog ongeboren Zoon van don Weige
ver verschijnen; dan zullen Angro Mainyus
en de hel vernietigd worden, de doodm zul
len opstaan, on altijddurend geluk uil p
de aarde heerschen. Ook hier is do Wct-
frever God; maar die Zoon wie is hij?
s hij reeds gekomen? En heengegaan?
(Wordt vervolgd)
