|Hrn«ir gfrifcsdp ttoitrntü De „Graf Zeppelin" land! te Rotterdam Een indrukwekkend schouwspel ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Bescliikkingskosten 0.15.) Per week 0.25 Voor het Buitenland bij Wekelijk- sche zending6.— Bij dageljjksche zending7-— Alles bij vooruitbetalinb Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7% cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Dit nummer bestaat uit TWEE bladen Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Bureau: Breestaat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 No. 3683 MAANDAG 20 JUNI 1932 ADVEBTENTIEN Van 1 tot 5 regels- UTO l22Vi van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer....HH.H....m.- 0.<5 Bij contract belangrijke korting. Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang EERSTE BLAD. WELKE KOERS? In raadselen wandelen de sociaal-democra ten thans in hun partij, welke het altijd zoo goed geweten heeft en waar een eenheid van overtuiging was, zooals nergens elders. Het drama te Amsterdam heeft wel op ont stellende wijze getoond, dat de partij uit de koers slaat en dat de vraag „waarheen" Dij niemand afdoende beantwoording vindt. We voegen enkele knipseltjes van de laak ste dagen bij elkaar en vragen hoe een normaal mensch, laat staan een eenzijdig opgevoed sociaal-democraat er wijs uit wor den moet. Eerst viel ons oog op een openingswoord voor een jaarvergadering van modem geor- ganiseerden. De Voorzitter verklaarde daar met nadruk, dat hij niets moest hebben van de nivelleeringsmethode bij de loonbepaling: wat schieten de landarbeiders er trouwens mee op of het overheidspersoneel even slecht betaald wordt als zq? Natuurlijk schuilt daar eenige waarheid in; maar het maakt toch ook erg de indruk, dat het .groepsbelang een heilig huisje is, waaraan niet geraakt mag worden. En van groepsbelang wil men bij de sociaal-demo craten, als het zoo te pas komt, niets weten. Immers, pölemiseerend tegen de O.S.P. (de ruige sociaal-democraten), schreef, de roode pers dezer dagen: „Wie zich in onze politieke partij zou willen ganiseeren, omdat een harer orga nen zijn groepsbelang opkomt, zal slechts teleurstelling beleven." Nu kan men de vakvereeniging- wel geen orgaan van de S.D.A.P. noemen; het N.V.V. treedt tegenwoordig meer op als chef, maar 't heet toch, dat het is: twee zielen, één gedachte. Behalve dan, zou de argelooze lezer zoo zeggen, als het over het anti-militarisme gaat. Want terwijl de S.D.A.P. ageert voor eenzijdige, nationale ontwapening, belegt een vakbond zijn kapitaal inoorlogslee- ningen. Zoo kon men onlangs lezen in het con gresverslag van de Ccntr. Ned. Ambtenaars- bond, dat sommigen niet alleen bezwaar had den door een „burgerlijk" stadsbestuur ont vangen te worden, doch ook kwam het vol gende naar voren: „De afgevaardigden uit Delft, Arnhem, Utrecht, Hengelo en Deventer leverden cri- tiek op de houding van het hoofdbestuur. Aangezien het N.V.V. op een anti-militaris tisch standpunt staat, werd het voorts ge laakt,- dat het N.V.V. een groot deel van zijn kapitaal in de Engélsche OORLOGSLEE- NINGEN had belegd." We hebben tevergeefs gezocht naar een antwoord op deze opmerkingen; wel betoogde het hoofdbestuur dat de ontvangst op het Stadhuis niet zoo vreeselijk „burgerlijk" was; men bleef er even rood en strijdbaar bij. Het hoofdbestuur kan zich voorts troosten met de opmerking, onlangs door een sociaal-demo craat gemaakt, dat het onderscheid niet loopt tusschen sociaal-democratisch en bur gerlijk, maar tusschen bezitloozen en bezit tende klasse. Hoewel dit wel eens weer kon leiden totklassenstrijd in de S.D.A.P. MEDEZEGGENSCHAP ZEGT WEINIG In de vergadering van de moderne, (lees soc.-democratische) bond van typografen kwam onlangs het onderwerp Medezeggen schap ter sprake. De afdeeling Drachten wil de het hoofdbestuur opdragen om de doorvoe ring der medezeggenschap in alle bedrijven en alle bedrijfseenheden krachtig te bevorde ren en hiervoor propaganda te voeren in het vereenigingsorgaan. Men zou zoo verwachten, dat dit voorstel met applaus werd begroet. Maar het tegen deel was het geval. De voorzitter was, gelijk hij opmerkte, door waarnemingen in binnen- en buiten land versterkt in zijn meening, dat van mede zeggenschap in de huidige maatschappij wei nig terecht komt. Vooral in het kleinbedrijf, zooals dit, is medezeggenschap gevaarlijk. Het zou in vele gevallen kunnen leiden tot verslechteringen. Maar bovendien, het be zitsrecht zal men niet laten aantasten. Veel beter dan medezeggenschap is de collectieve overeenkomst, waardoor de arbeidsvoorwaar den kunnen worden gehandhaafd. Op grond daarvan verzocht het hoofdbe stuur derhalve van de opdracht verschoond te blijven. En do vergadering was niet zoo onbarmhartig om het onmogelijke van de leiders te vragen. Als zij er geen been in 2ien, dan moet het met het gepraat over me dezeggenschap maar uit zijn. De redeneering was o.i. nog zoo slecht niet. Een goed collectief contract is goud waard; over de medezeggenschap moeten we in dc nieuwe maatschappij maar eens spreken.- Vooraf zoilden we adviezen kunnen vragen in Rusland, waar de kapitalistische maat schappij is afgeschaft; Mocht kapitein Lehmann, de comman dant van de Graf Zeppelin, er 'n dagboek op na houden, dan geven wij hem in overweging het bezoek aan Waalhaven te typeeren met de woorden: „Veni, Vidi, foetsie!' De luchtreis heeft inderdaad zijn, met zoo groote belangstelling verwachte be zoek aan Rotterdam gebracht, even heeft.de massa der' tienduizenden zich mogen vergapen aan zijn gigantische af metingen, maar geheel tegen de afspraak in heeft de commandant na korten tijd plotseling het vertreksein gegeven en de „Graf Zeppelin D.L.Z. 127" stak z'n neus weer in de lucht tot stomme verba zing van de autoriteiten, die gereed ston den om den gezaghebber met een krans en een geschenk te huldigen, tot woede van de twee passagiers, die ongewaar- schuwd achterbleven, tot teleurstelling van de leveranciers, die met de voor het diner bestelde versche sla, kreeft en eie ren onverrichterzake huistoe moesten keeren. De statige intocht In een vorig nummer van ons blad hebben wij reeds iets verteld over den intocht dei- tienduizenden op het Rotterdamsche vlieg veld, maar nu de Zeppelindag voorbij is en men de indrukken aan zich voorbij ziet iohuiven blijft die intocht wel een der merk waardigste onderdeelen. Rotterdam is niet verwend met gebeurte nissen, die meer dan 100.000 menschen trek ken, maar Zaterdag is wel gebleken, dat de Maasstad in de toekomst zonder eenige be zorgdheid gasten in elk kwantum kan uit- noodigen. Dc stroomen Hagenaars, de vele Amster dammers, ze waren allen zonder uitzonde ring vol lof over de meer dan voortreffelijke wijze, waarop het vervoer was geregeld. Hier had de verkeerspolitie onder leiding van in specteur J. W. J. Moerman een organisatie tot stand gebracht, die tot in dc kleinste klei nigheid was doorgedacht en minutieus werd uitgevoerd. In de morgenuren en in de vroege middag leek het er op, of de verkeersregelen wel wat grootscheeps waren opgezet. Er was een flinke verkeersstroom, maar alles had toch nog een vrij tam karakter. Tegen 3 uur stormde het echter onafgebroken van alle kanten toe, een eindelooze golf van voetgan gers drong op naar het vliegveld, een file zonder eind van auto's schoof over den weg, bussen stortten hun inhoud uit bij de loket ten, fietsers kwamen in colonne oprukken naar het parkeerterrein, en dat alles werd zoo volmaakt kalm en rustig, zoo zonder eenige stoornis geregeld, dat men zich geen oogenblik bezorgd behoefde te maken voor opstoppingen en ongelukken. De dag is dan ook zonder eenig ernstig ongeluk verloopen, de kraanwagens, die hier en daar opgesteld stonden, om autocadavers weg te sleepen, kregen niets te doen, het heen en weer rijden an de ziekenauto's was niet meer dan vlag- ertoon en heel de E.H.B.O.-organisatie heo goed en noodig ook, bleek uiteindelijk over bodig te zijn. Binnen de veilige schuttingen, die tot ver in den omtrek waren opgetrokken lag het vliegveld daar rustig als een spin in haar webbe. Eerst schommelde zij aan een enkele zwakke draad, het verkeersstroompje in de roege morgenuren, dat van dc Vlaskade naar de Heyplaat trok, maar hoe later het •erd, hoe meer draden werden uitgespon- en, drie, vier verkeersstroomen werden ge- vormd door de passagiers, die van de steigers der booten af kwamen, andere draden liepen naar den Schulpweg, naar de Heyplaat, naar het punt waar de bussen hun lading afzet ten, naar het parkeerterrein waar de auto mobilisten uitstapten, maar de zwaarste balk van het spinnewebgeraamte werd toch wel gevormd door den eindeloozen stoet van voetgangers, die van Charlois naar de poort van het vliegveld stuwde. Hoeveel vliegveldbezoekcrs alleen langs dezen weg zijn gekomen'? Het was een reu zenslang van tienduizenden geledingen, die in steeds feller tempo kwam doorzetten. Honderdduizend toeschouwers op Waalhaven Nauw was hij hier verschenen of hij ging dra weer henen Twee passagiers, een krans en een kreeft troosteloos achtergebleven bij het overhaaste vertrek Wie er nog geen aandacht voor had, heeft Zaterdag kunnen ontdekken, welke enorme afmetingen het vliegveld Waalhaven heeft. Wie op eeu gewone dag het Rotterdamsche vliegveld met z'n simpele stationnetje en 't kleine restaurant bezoekt, komt niet tot de overtuiging, dat Waalhaven een van de flinkste en beste vliegvelden van Europa is. dat het Berlijnsche Tempelhof bv. over troeft. Nu echter langs drie zijden van het vlieg veld paalafzettingen waren gemaakt, waar achter 't duizendkoppig publiek zich sai pakte, vielen de reusachtige afmetingen in eens veel meer op. Honderdduizend bezoekers, het is toch een respectabel getal en toch nemen we zonder eenige aarzeling aan. dat de afgepaalde tri bunes nog tweemaal meer belangstellenden hadden kunnen bevatten zonder eenig ge vaar voor hun veiligheid. De tweede rang was aan de zijde van de Heyplaat bepaald slecht bezet en op de hulptribune in de richting Rhoon hadden nog duizenden een schitterend overzicht Schattingen j In den vroegen middag leek het er een oogenblik op, of de opkomst van het publiek niet zoo massaal zou zijn als verwacht werd. Om half twee werden bedachtzame hoofden I bedenkelijk geschud: met twintigduizend be- zoekers hield het op en al kwamen nog on- afgebroken nieuwe kijklustigen de controle binnen, het liet zich toch aanzien of de vijf nullen op geen stukken gehaald zouden wor den. Tegen drie uur begon echter de storm aanval en die is niet meer opgehouden voor de Zeppelin met zn neus over het stations gebouw scheerde en draaide voor de landing Naarmate het later werd nam de hoogte der schattingen toe. Pessimisten beweerden dat het bezoek met 50.000 liefhebbers ophield optimisten kwamen ver over de100.000 en niemand kon op het geweldige vliegveld een definitieve schatting geven totdat eerst lie den de controle uitwees, dat 100.000 betalende bezoekers de hekken zijn gepasseerd. 1 Kettingvervoer te water Uit alle richtingen kwamen de drommen opzetten, maar wellicht het grootste kwan tum is toch wel aangevoerd door de booten. Ongeveer 25 gepavoiseerdc schepen voeren zonder eenige onderbreking van Willems kade, Boompjes en Oosterkade naar de stei gers bij het vliegveld.Drie booten van de ri vierpolitie waren in Rotterdams grootste haven gestationneerd om de noodige aanwij zingen te geven en in volmaakte rust wer den de duizenden gedebarkeerd. Het was een interessant gezicht, de aankomst van al deze booten, die elkaar opvolgden als kralen aan een ketting. Nummer een had z'n pas sagiers nog niet gelost of nummer twee kwam al aanvaren, terwijl nummer een leeg terugdraaide zag men nummer drie en vier de haven binnenstoomen om nieuwe honder den bij den steiger af te zetten. De passagiers die Rotterdam nog niet ken den hadden reeds genoten van het altijd weer mooie watertochtje langs de rivier en de havens en spoedden zich nu naar de schutting van het vliegveld om de voor hen bestemde rang op te zoeken.. Voor twee dubbeltjes Ook de vreemdelingen, die per tram en bus het vliegveld hadden opgezocht, bleken zon der uitzondering zeer tevreden te zijn. Tiet maakte op hen een uitstekenden indruk, dat men zonder veel moeite, zonder veel opont houd voor een dubbeltje dwars door heel de stad naar Charlois kon komen en, eenmaal de schutting gepasseerd, voor een tweede dubbeltje nog met de comfortabele bussen tot voor de poort van het vliegveld kon rij den. Ook dc R.E.T. maakte Zaterdag een goede beurt! De busdienst op lijn F was uit stekend geregeld en zoo was het ook op de tramlijnen die naar de booten en naar Ohar- lois voerden. Een overzicht van den vuurtoren afgenomen op lirt vliegveldgedeelte waar de vlieg tuigen landden. Links voor de gereserveerde tribune het zoo juist gearriveerde II o l land-Indi ë-vli eg tuig „Ijsvogel". ÖP HET VLIEGVELD Enkele dauwtrappers hadden zich wij hebben het al verteld reeds 's morgens te 6 uur voor het vliegveld gelegerd om vooral op dc eerste rij te kunnen staan. Dat doel zullen ze wel bereikt hebben, maar wellicht zullen ze toch ook wel zelf tot de conclusie zijn gekomen, dat een paar uur later ook nog had gekund Dagen te voren was het warm, mooi weer geweest en algemeen weid dan ook verwacht dat het op de overvolle tribunes een be nauwde beweging zou worden. De Geneeskundige Dienst had allerlei maatregelen getroffen om massa-aanvoer van flauwgevallen dames en heeren te kun nen „verwerken", groote flesschen geest van salmiak stonden gereed om de slapzinnige gemoederen weer wat op do kikkeren maar een lager van ververschingsihande- laren had zich opgemaakt om dit met dubbele winste te voorkomen: tiendui zenden flesschen limonade, bier en ander koel vocht stonden in batterij om de hitte- beproevingen tegen te gaan en tal van ver koopstertjes torsten' zelfs mandjes eau de cologne om elke inzinking krachtdadig tegen te gaan. Och arme! Al vroeg in den morgen schoot dc zon achter de wolkgordijnen, de wind zat in het Noorden en op het vliegveld was het zoo koud, dat heete koffie en nog iets sterkers op de gereserveerde tribune het meest werd getapt Het groote oogenblik.' De landing a de „Graf Zeppelin" op Waalhai.... Op den voorgrond het duizendkoppige publiek. Rechts de landingstvpejjen» - V' I1_ kunnen krijgen. De eerste rang en het voorste gedeelte van de tweede rang aan de lange zijde vormden echter een dichte muur van toe schouwers. In afwachting van de dingen, die komen zouden, maakte men het zich gemakkelijk. Velen hadden klapstoeltjes meegebracht en anderen picknicten heel ge zellig op het gras. De „gehaaiden" zochten zich echter een zitplaats op de schutting van het vliegveld, waarbij 't pas gewonnen hooi van het vliegveld als gx-atis kussen dienst deed. De autoriteiten. Gemakkelijker hadden het de bezitters van paddock-plaatsen, maar ook daar werd het hoe langer hoe meer benauwend vol en velen, die om een zitplaats te krijgen naar deze hooge rang waren gekomen, moeiten zich uiteindelijk loch nog met een, zij het ruime, staanplaats tevreden stellen. Op het gereserveerde gedeelte voor het ge bouw van de Aeroclub verzamelden zich de autoriteiten. Wij merkten op: oud-generaal Snijders en generaal A. II. Seyffardt, chef van den generalen staf. generaal Röell, com mandant van het veldleger, vi ce-ad mi raai Schorèr, schout bij nacht J. de Graaff. luit.- kon. van Santen, comm. Luchtv. afd. Soes- terberg; luit.-kon. Sillcvis. hoofd v. h. bur. Luchtvaart van de generale staf. Mr. de Jong was er als waarnemend bur gemeester, de gemeentesecretaris, mi Smeding, enkele wethouders eu vele raads leden hadden de uitnoodiging van de Aero club en de Nationale Luchtvaartschool aan vaard. Ook enkele leden van Gedep. Staten van Zuid-Holland toonden belangstelling voor dc gebeurtenis. We zagen o.a. jhr. L. F. M. von Fisenne en den hccr Heukels; dan had ook oud-minister Kan toezegging gedaan te zullen komen; voorts waren er een aantal directeuren en afdeelingschefs van gemeen telijke diensten en bedrijven; verschillende burgemeesters cn ï-aadsleden, o.m. van om liggende gemeenten en van gemeenten die zich voor de ontwikkeling van de lucht vaart bijzonder hebben geïnteresseerd. Baron C. R. Krayenhoff en de heer W. P. F. mui Deventer waren er in hun kwaliteit van voorzitter cn secretaris van de Algemeene Ncderlandsche Vereeniging voor Vreemde lingenverkeer en de heer J. J. M. Driebeek, als voorzitter van dc afdeeling Rotterdam van die vereeniging. Ir. M. H. Danime dir.- gen. van P.T.T.; ir. J. A. Kalff en ir.E. C. v. Dijk, oud-directeur en directeur van di Nedcrlandsche Spoorwegen; dc lieer W. Engelbrecht, voorzitter van de K v. K.: dc directeur van den rijksstudiedienst ooi- de luchtvaart cn zijn staf. en «lie van het Meteorologisch Instituut; verschillende con suls liter ter stede; kolonel J. Oelc.-van d< mariniers; de directeur van hot loodswezen directeuren van vele Rotterdamsche onder nemingen, in liet bijzonder scheep\aart- maatschappijen; de voorzitter en secretaris van de Koninklijke Nederlandscho Vereeni ging voo,. de Luchtvaart, jhr. Van «l.-n Berch van Heemstede en de heer Walaar.lt Sacré gaven allen van hun belangstelling blijk. En verder zagen we tal van officieren \an don vliegdicnst van de land-, zoowel als van de zeemacht en andere officieren, als reserve-luitenants-kolonel Van Cappolie, commandant van liet landstormcorps Rot terdam on A. C. de Necvc. chef van den luchtverdedigingskring Rotterdam—''s-Gra- venhage, bestuursleden van het Rotterdam sche Studentencorps en van de Vereen. \an vrouwelijke studenten, den inspecteur v° den rijksstudiedienst .voor dc luchtvaart. Voornaamste Nieuws, (Blz. 1) Het bezoek van Zeppelin aan ons land. (blz. 2) Tijdens de pauze van Lausanne zijn be sprekingen over het ontwapeningeprobleem te Genève gehouden. Herriot is uit Parijs naar Lausanne teruggekeerd. Er wordt een Fransch voorstel aan de Duitschc regeering verwacht. Een boodschap van Koning Albert aan Renkin over de noodzakelijkheid om te bre ken met de huidige economische politiek. De chaos in Chili. De vroegere dictator Ibaner door de regeering-Davila terugge- (Blz. 5) Nederland, België en Luxemburg zijn tot overeenstemming geraakt inzake het sluiten van overeenkomsten op economisch sebied. (Z; ook blz. 3). Roofoverval te Heerlen. (blz. 7) Drama te Amsterdam. ROFFEL-RIJMEy Luchtgenoegens Dus hebben van de honderd tien In 't land de Zeppelin gezien, De groote zilveren sigaar, Dc weréldluchtivegwandelaar, Die met een stailen zekerheid Dc oceanen overschrijdt Die rustig in dc luchten ligt, Waar. hoog en droog cn licht eu dicht De opgetogen passagiers De opgewonden gondeliers De wereldwijdte overzien Door. 't oog van wijlen Zeppelin. We zyn naar Waalhaven gegaan; We hebben in het gras gestaan; We hingen uren aan dc lat Die vol met ko.lk en splinters zat; We zagen Van der. Graft en Crans En Pbstma in htm Pandcrdans: De vleugels van de stuntelaars Zc kleefden keurig aan elkaar; We hoorden naar de stentorstem: Vlieg op, met onze K.L.M.! Neem vliegles't is de fijnste sport Die in de lucht gevonden wordt!!;' Ti'c waren werkelijk verrukt; We werden plettend platgedrukt We kregen kennis aan elkaar: We wachtten en we lachten maar En, toen 't geduld was uitbetaald Is hij vlak voor ons neergedaald; En we gebruikten ons verstand; We bleven allen in de band; We zagen vol bewondering Hoe zeker hij weer van ons ging; Toen hebben we elkaar verklaard: Het u.jas méér dan dan de moeite waard En we verlieten het terrein En persten ons weer in de trein (Nadruk verboden.) LEO LENS. den heer H. Ch. E. v. Ede v. d. Palts; ver tegenwoordigers \an verschillende reisbu reaus; directeur A. Plesman van de K.L.M. en verschillende leden van zijn staf en vele anderen. Het voorprogramma Kort nadat de drie booten met genoodig- den waren aangekomen het publiek stroomde nog bij duizenden het veld op werd een aanvang gemaakt met het voor programma van het luchtfeest Drie Pan- dertjes schoten in esquadrille dc lucht in, om als een donderbus bij het vuurwerk op Koninginnedag uiteen te spatten en dan elk afzonderlijk goedgeslaagde toeren te ondernemen. Dc straffe en ongelijkmatige wind hinderde de vliegeniers in deze kleino hebbedingetjes echter zichtbaar en de slides bij de tribunes leken daardoor minder be- heerscht te zijn dan ze in werkelijkheid waren. Met sterker kracht zoemden de Fokker vogels 't luchtruim in. Onafgebroken namen zij nieuwe rondvlucht-passagiers in, die voor het eerst of bij herhaling de altijd mooie tocht boven de havens en huizen- massa's van Rotterdam mankten en naar gelang van hun constitutie blij en blozend of bleek, naar en misselijk den vasten bodem weer bereikten. Ook do K.L,M.-toestellen van den gewonen doorgaanden dienst vlogen of cn aan en zoo zag men nu weer eens een toestel uit Londen dalen, dan weer een Tsjech opstij gen en een Zweed neerkomen. Jammer genoeg moesten de meest attrac tieve nummers van het voorprogramma, dat door de Aeroclub was opgesteld, vervallen La Cicrva, over wiens komst druk was onderhandeld, stuurde de kat. maar hield z'n molenwiektoestel thuis. Het toostel van de Bcll-telcphone Cv., dat demonstraties zou geven van berichtgeving jiit .1c lucht naar den grond en van waar uil men het publiek door dc luidsprekers zou inlichten over de plaats waar het luchtschip zich bevond, wa.s enkele dagen te voren onklaar geraakt ook dit punt van het programma moest ■vallei De heeren Schmidt Crans, Van Graft en Do Mul hebben echter met hun Pandcrtjes gedaan wat zij konden om do belangstelling

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 1