DE OORLOG IN ZUID-AFRIKA
MAANDAG 30 MEI 1932
DERDE BLAD PAG. 9
CHRISTELIJKE KANTOOR- EN
HANDELSBEDIENDEN
Zeven en dertigste Algemeene
Vergadering
IN GEBOUW VOOR K. EN W.
TE UTRECHT
Tweede dag.
Zaterdagmorgen werd de vergadering van
'de Ned. Vereen, van Ghr. Kantoor- en Han
delsbedienden voortgezet. Deze tweede zit
ting werd geopend met gemeenschappelijk
gezang en gebed.
Onmiddellijk werd overgegaan tot de be
handeling der ingekomen voorstellen.
Allereerst was aan de orde een voorstel
van de afd. Eindhoven, inzake de nieuwe
interpretatie van art. 25, 3e alinea der werk-
loozenkas. Uit de toelichting van Eindhoven
blijkt, dat deze afd. de nieuwe interpretatie
niet in het belang van de leden, noch billijk
en rechtvaardig acht
Alhoewel verzwarend voor de weukloozen
kas, werd er op aangedrongen, dat de oude
interpretatie blijft en het artikel zoodanig
gewijzigd wordt, dat tweeërlei uitlegging
niet meer mogelijk is. -
Het hoofldbestuui prae-ad viseerde dit voor
6el niet te aanvaarden aangezien de uitvoe
ring daarvan veel gold zal kosten. Na bree-
de bespreking werd diit prae-advies door de
vergadering goedgekeurd.
Een tweede voorstel van de afd. Eind
hoven werd staande de vergadering inge
trokken.
Een diepgaande discussie werd gevoerd
over een belangrijk voorstel van de afd.
den Haag. Dit vooistel hield in om perso
nen. die op zg. „arbeidscontract' werkzaam
zijn bij instelling of semi-instellingen van
de overheid, die vóór 1 Januari 1932 lid dei
vereeniging waren als lid te handhaven en
hen die om deze reden werden afgevoerd,
opnieuw in tc schrijven met behoud van
volle rechten, tot den tijd, dat voor hen zoo
danige regeling is getroffen, dat zij met be
houd van volle rechten speciaal aangaande
de uitkeering, bij werkloosheid, door een
andere christelijke vakorganisatie kunnen
iworden overgenomen.
Over dit voorstel ontspon zich een lang
durigc discussie, waarhij de afd. den Haag
in een drietal instanties haar voorstel ver
dedigde. Na een breedvoerig prae-advies
van het Hoofdbestuur werd het vooistel ten
slotte verworpen.
Door de afd. Hilversum werd in een voor
stel aangedrongen op het plegen van over
leg bij verkiezingen, tusschen het C.N.V. en
alle protestantsch christelijke politieke
partijen.
De Voorzitter wijst op de bezwaren, die
eoowel aan verwerping als aanneming van
dit voorstel kleven, waarna dat voorstel
wordt ingetrokken.
Nog een tweetal voorstellen betreffende
de werkloozenkas weirden in behandeling
gegeven. De afdeelingcn ALblasserda/n, Nw
Lekkerland en Hengelo, hadden n.l. vooi
gesteld het reglement der werkloozenkas
zoodanig te wijzigen, resp. aan te vullen,
dat uitkeering bij gedeeltelijke werkloos
heid mogelijk wordt, terwijl liet Hoofdbe
stuur voorstelde art. 23, eerste lid, van liet
Reglement, als volgt te lezen:
„Recht op uitkeering is eerst aanwezig,
nadat een lid tijdens zijn lidmaatschap ten
minste twaalf maanden in loonsdiienst is
irerkzaam geweest, en zijn bijldrage slechts
regelmatig en volledig heeft betaald".
Hiet Hoofdbestuur aarzelde ten opzichte
yam eerstgenoemd voorstel oen absoluut
„voor" of „tegen' te doen hooren. Er zijn
argumenten, zoowel vooj- als tegen aan te
voeren.
Na breede bespreking werd tenslotte een
motie van de afd. Utrecht aangenomen,
waardoor het Hoofdbestuur machtiging ont
ving de desbetreffende materie nader te
onderzoeken, eventueel af te wikkelen.
Daarna werd nog een voorstel van het
Hoofdbestuur aanvaard, om art. 43 van het
Huishoudelijk Reglement in dien zin te
wijzigen, dat do leden verplicht zijn, zich
aan te geven in de contributie-klasse, waar
toe zij overeenkomstig hun „inkomen uit
dienstbetrekking" als kantoor- en handels
bediende behooren.
In bespreking werd tenslotte gegeven een
Voorstel van het Hoofdbestuur, waarin mach
tiging gevraagd werd tot aanstelling van
een vijfden bezoldigden bestuurder.
In de toelichting van het Hoofdbestuur
werd vermeld, dat. hoewel de uitbreiding
van het ledental en de toeneming van het
werk hiertoe nu reeds alle aanleiding geven
het desondanks niet in het voornemen ligt
van deze machtiging o verwij ld gebruik te
maken. De bedoeling van het voorstel is om,
indien tengevolge van den voortgaanden
groei van het ledental en de uitzetting van
het vereenigingswerk uitbreiding van het
corps bezoldigde bestuurders noodzakelijk
wordt, het Hoofdbestuur in de gelegenheid
te stellen tot het neancn van dezen maat
regel, zonder dat spectiaal daarvoor een al-
Jremeene vergadering behoeft to worden be-
egd.
Uver dit voorstel volgde een ernstige t>c-.
spreking, waarin vooral de financieele zijde
Van deze aangelegenheid naar voren werd
gebracht.
Besloten werd alleen wanneer de nood
zaak daartoe blijkt, tot aanstelling van een
vijfden bezoldigden bestuurder over te gaan
ha gepleegd óverleg met de afdeelingcn.
Door de afdieeling Rotterdam werd de vol-
mde motie ingediend en door die vergade
ring aanvaard:
„De vergadering enz. constateerde, dat 't
Werktijdenbesluit voor kantoren nog steeds
met is ingevoerd en ernstige misstanden
daardoor blijven bestaan, spreekt daarover
haar groote teleurstelling uit en dringt bij
den Minister aan ©p vcrverwijLdc invoering
van genoemd besluit".
Medegedeeld werd nog. dat de dielegatie
Üer vereeniging in de Federatie herkozen is.
Toespraak A. Stapelkamp
De heer A. Stapelkamp, secretaris
Van het Christelijk Nationaal Vakverbond
in Nederland, sprak de vergadering op har
telijke wijze toe. Spr. wijst op die groote
taak, dio de Christelijke Vakbeweging zich
ïpgedragen ziet, niet alleen als geheel,doch
Wk als „deelen". Spr. wees op den grond,
Waarop onze aiboid staat in tegenstelling
met den grond, waarop het gebouw der
Moderne Vakbeweging is opgetrokken. Spr.
fepoorde tenslotte aan tot trouwen ai-beid.
Na rondvraag, gemeenschappelijk gezang
m dankgebed door den heer H. J. Vermeu
len, werd deze in alle opzichten goed ge
daagde vergadering gesloten.
Hierna verzamelden de aanwezigen zich
m een gemeeuscha^pelijken maaltijd on
der leilding van den heer J. Nauta.
Geestige tafelspeeches werden gehouden
oor de heeren H. v. Cittert, die den
Voorzittcr huldigde; F. P. Fuykschot,
kb© één van de dames werkzaam op liet
Bureau der Vereeniging gelukwenschte met
haar verjaardag en haar met een bureau
klokje vereerde; de heer R. Hagoort, die
het pleit \oerde voor een vakgroep journa
listen.
LAWAAI IN DEN NIEUWEN
LANDDAG
UITINGEN VAN FELLE HAAT
HET POLITIEKE DILETTANTISME
(Vatn onzen Duitsdhen correspondent)
Dat het Duitsöhe volk voor het parlemen
taire regeeringssysteem vooralsnog niet rijp
moet tot vervelens toe herhaald worden,
om den verbluften toeschouwer op de prop
volle tribunes duidelijk te maken, wat hier
eigenlijk gaande is. Rijkskanselier Dr. Brü-
ning beeft dat allang ingezien en regeert
sedert jaar en dag zonder parlement.
en dan laat hij den Rijksdag een paar
dagen vergaderen, om de goedkeuring van
zijn noodverordeningen door te zetten en
dan stuurt hij de strijd.lustige volksvertegen
woordigers weer voor eenige maanden naar
huis. Hij weet, dat ze tot product.! even ar
beid immers toch niet in staat zijn!
Met de vele Landdagen, die men in
Duitschland nog steeds rijk is, zieit het er
niet veel beter uit. Zij komen bijeen, liggen
met elkander overhoop, maken de staten,
die zij zoogenaamd vertegenwoordigen, voer
de buitenwereld belachelijk en gaan mei
vaeantie op kosten van den vrijwel faillie
ten staaL
Pruisen, de machtigste van alle Duitscho
staten, wilde tot eiken prijs een nieuwen
Landdag 'hebben en heeft zijn zin gekregen.
Twee dagen achtereen heb ik in de Piliu
Altoreohtstrasse mijn tijd zoek gebracht, heb
ik diet hopeloos geharrewar van verwarde
breinen gevolgd, heb ik scheldwoorden mo
gen slikken, die voor de Berlijnsohe Wed
ding niet onderdoen, heb ik vechtpartijen
beleefd, die aan een bokswedstrijd in hei
Sportpalast doen denken en vraag mij ten
sdotte af: wat heeft dit alles voor doel?
Twee dagen in den Pruisischen Landdag
zijn voor een onbevooroordeeldcn toesohou-
wer voldoende, om zich een duidelijk beelo
te vormen van de Duitsöhe volkspsyche,
vam de weerzinwekkende tweeslachtigheid,
waaronder deze naitie te lijden heeft, van
den Duitsoher als productief vakman en
denzelfden Duitscher als politiek dilettant.
Begin met den eersten den besten Duit-
sdher, dien ge hier of daar in Berlijn tegen
het lijf loopt, een gesprek over kunst, lite
ratuur, sport, techniek, stedenbouw, mecha
niek, wetonsdhap, kerkelijke aangelegenhe
den, wijsbegeerte, muzieken ge staat
verbaasd over zijn veelzijdige begaafdheid.
Hij koestert ook als leek en eenvoudig man
voor letterlijk alles belangstelling, luistert
gaarne naar uw uiteenzettingen en plaatst
er zijn zienswijze ter vergelijking naast.
Begaat ge echter de onvergeeflijke fout, met
hem een thema van politieken aard aan te
raken, dan zit ge binnen vijf minuten met
hem in de haren. Hij krijgt een bloedrooden
kop, slaat met zijn vuist op de tafel en wil
u in dreigenden toon duidelijk maken, dat
zijn zienswijze de eenig juiste is, onver
schillig of hij van links of van rechts is.
DE VREDE TE VEREENIGING
WERD 31 ME11902 GESLOTEN
De kwestie zat diep.
Weet gij het nog, hoe ge elke morgen
voor de sigarenwinkel het laatste oorloos
nieuws opzocht? Want met de Boeren in
Zuid-Afrika leefde heel ons volk mee Vrij
willigere boden zich aan om aan de zijde
der boeren te strijden; het Vlaggelied der
Trans\alers werd ons nationaal gezang. Ge
hebt in de Kerk, na de godsdienstoefening.
Paul Kruger de hand gedrukt, en ge hebt
lang nagedacht over het diepzinnige woord
van Krugcrs vriend, Ds. L. v. d. Valk. die
in edjn beeldrijke taal de situatie zoo juist
PAUL KRUGER,
President van Transvaal.
teekende: de kwestie zit diep, ja zeer diep,
mijn hoorders!
De kwestie zat diep in den grond: h e t
roud! En het was de auri sacra fames, de
ervloekte gouddorst der Engelsche macht
hebbers, welke de vreedzame boerenbevol
king eerst verdreef, toen bedroog en einde
lijk trachtte uit te moorden: vrouwen en
kinderen inclui9.
Toen kreeg Engeland ten onzent, Ja over
heel de wereld de naam: het perfide Albion,
en al doet de tijd veel vergeten en verge
nog altijd trilt er verontwaardiging
in ons. als we bedenken, welk een wreede
slachting in Zuid-Afrika is aangericht, om
dat de Boeren hun oud-HoIlandsche aard
eenmaal niet konden verloochenen en
de vrijheiid boven Engelsche overheerschiug
erkozen.
Niet ineens kwam de oorlogstoestand. De
Zijn politieke kienswij™ taugt een SSiêk TJ.
karakter.
Het historisch oogenblik van den gloriei
sen intocht der 162 Hitler-mam
Landdag liet ik mij niet ontnemen. Dat
wilde ik even zien. Door een geweldig
scherpe controle van agenten en beambten
drong ik door tot de wandelgangen cn liep
er al dadelijk den thans met groote meer
derheid tot president benoemden nationaal-
socialist Kerrl-Reine tegen het lijf. Ik liet
me aan hem voorstellen en stelde vast, dat
hij allerminst den indruk van een „Kerl"
maakt. Hij is van gemiddelde grootte, heeft
vrij onbeduidend gelaat en bet is mij
niet recht duidelijk, waarom de nationaal-
socialisten juist hem voor deze veeleisohen
de positie candidaat gesteld, hebben. Met
262 van de 416 uitgebrachte 6temmen werd
Kerrl president van den nieuwen Landdag
en al dadelijk viel hij met een tactlooze
opmerking door de mand: „Ik aanvaard het
presidium, nadat het Pruisische volk met
v oorbeeldige eensgezindheid het groepje van
zes mannen tot de sterkste fractie van den
Landdag heeft gepromoveerd!" Hij begon
dus zijn werk met een loflied op den voor
uitgang van zijn eigen partij!
De felste tegenstanders zijner partij, de
communisten, prikkelde hij tot razernij met
de opmerking: „Jullde hebt ons vaak ge
noeg de gelegenheid geschonken de kwali
teiten van jullie stemgeluid vast te stellen.
Het komt er ten slotte op aan, dat met
zooveel stemgeluid ook het vereischte ver
stand gepaard gaat." Is het daar een won
der, dat do strijdlustige mannen van Mos
kou dezen nieuwen president met hoonge
lach begroeten?
Tijdens de eerste zitting sloeg ik den tij-
delijken president, den 83-jarigen generaal
Von Litzmarm, een vurig nationaal-socia-
ldst, gade, die bij zijn verschijnen door de
fractie zijner partij met „Heil Hitier" wera
begroet.
de tribunes en loges tot stlkkens
ol zaten en ook de meeste fracties
haar plaats hadden ingenomen, leidde Kube
de nationaal-socialistische fractie binnen.
Achter hem stapten Dr. Goebbels en prins
August Wilhelm van Pruisen de zaal bin
nen. Enkele afgevaardigden hadden 't voor
juist gehouden, een bruin hemd, een bruine
pantalon en hooge bruine laareen aan te
trekken, onder meer de jonge graaf Hell-
dorff, die pas kort geleden wegens anti
semitische kloppartijen aan den Kurfürsten-
dam in Moabit terecht moest staan en ver
oordeeld werd. Op de map, die de papieren
oor deze eerste zitting bevat, hadden de
nazi's, kinderachtig genoeg, een groot ha
kenkruis geplakt. Zij gedroegen zich overi
gens bij deze korte zitting correct, namen
van de hatelijke interrupties der comrhu
nisten geen notitie en bleven eendrachtig in
de zaal staan, toen aan het einde door de
Moskovieten de Internationale gezongen
werd.
Twee dagen achtereen konden zij echter
deze zelfibeheersching niet volhouden. Dat
ware te veel gevergd van het parlementair
uithoud ingsvermogen der Hittor-mannen.
Dezen tweeden dag kwam de felle haat tot
uiting, welke ieder productief werk van
dit parlement volmaakt onmogelijk maakt.
De nationaal-socialist Freisler verlangde,
dat de Landdag zich zou menigen in een
rechtzaak te Elberfeld, waar drie nazi's
wegens mooi-d en doodslag terecht staan en
waarschijnlijk tot meerdere jaren gevange
nisstraf veroordeeld zullen worden. De so
cialist Heilmarm wees er op, dat de .Land
dag zich niet in con rechtzaak kan mengen
tijdens de behandeling en voordat het oor
deel is geveld. De fractieleider Kube ant
woordde hierop, dat men dit juist wel wilde
doen, om de Pruisische rechtspraak in het
openbaar aan kritiek te onderwerpen. Vol
gens hem verdienen 90 pet der Duitsche
rechters, wegens schending van het recht,
plaats te nemen op de bank der beklaag
den! Hierop trad de communist Pieck naar
en deelde mee, dat 50 pet. dezer rech
tersnationaal-socialisten zijn en brulde
Kube toe: „In uw fractie zitten tallooze
moordenaars!" Deze beschuldiging was het
sein tot den aanval. De nationaal-socialisten
bestormden het podium en de regeer! ngs-
banken. De pas benoemde vice-voorzitter
Baumhoff, lid van het Kath. centrum, ver-
liet zijn zetel en liet hiermede den vecht-
meden. Onttrokken zich meer dan eens aan
de Engelsche invloed en de Engelsche tak-
tiek, die er steeds op uit was tc stoken
tusschen kleurlingen en blanken, om zoo
motieven te vinden voor annexatie.
Vandaar in 1836 de groote Trek en de
stichting van cle Oranje-Vrij staat; ook de
vestiging in Natal en de strijd met den
berechten Zoeloekoning Dingaan. Doch
Egeland gunde de Boeren geen rust: het
annexeerde Natal.
Weer een „trék" dus: gedeeltelijk naai
'de Oranje Vrijstaat, gedeeltelijk naar
Transvaal. Maar Oranje Vrijstaat werd in
gelijfd en Transvaal zou gevolgd zijn, als
de vrijheidsdrang der Boeren hen niet ge
drongen had de onvermoeide paaraen tö
bestijgen, de „kopjes" te verdedigen en do
„mausere" met wiskundige sekuriteit
laten knallen.
De Vrijheidsoorlog van 18S0 werd mot
succes gevoerd; „the grand old man"
Engeland, de vroom-liberato Gladstone deed
de Boeren recht en zij ademden in volle
vrijheid.
Het gele gevaar
Onder leiding van Paul Kruger nam de
welvaart en de ontwikkeling regelmatig
toe. De eerste vooral, toen in lS^i rijke
goudvelden ontdekt wei-den in Witwater-
rand. Doch dit bleek ook het gele gevaar,
want sindsdien had Engeland geen rust en
zijn vertegenwoordiger in Zuid-Afrika, do
beruchte Cecil Rhodes deinsde voor geen
enkel middel terug om de rijkdom naar
zich en zijn land toe te halen.
Hoeveel kwaad deze invloedrijke en val-
sehe man aan Zuid-Afrika berokkend
heeft, is niet te zeggen. Hij spon onver
moeid aan het net van zijn verraadplan
nen; verspreide de meest perfide leugens
over de Boeren; stookte uitlanders tegen de
regeering op cn fabriceerde allerlei klach-
1TARTHINUS STEIJN,
President van Oraje-Vrijstaat.
ten tegen de Boeren: de Engelschen had
den eenvoudig geen leven onder een zoo
bekrompen regiem en daarom moest de
Engelsche regeering haar onderdanen be
schermen tegen de Zuid-Afrikaansche bar-
Zijn helperen rotgenoot Jameson kon daar
op niet wachten en trachtte door verraad
en bedrog de macht in handen te krijgen;
doch de Boeren verijdelden zijn booze
plannen.
Intusschen. het werd duidelijk, dat Enge
land de oorlog wilde en opzettelijk zocht.
En toen Kruger, de eenvoudige, alle Engel
sche diplomaten te glad af was en hun plan
nen doorgrondde, wierp men eindelijk het
.sker af en in 1899. in volle vrede, brach
ten de Engelscihen een groote legermacht
op de been bij de grenzen der Boerenrepu-1
bliekfen.
was, verklaarden zl]
Gods leiding eerbiedigend.
Dat was zoowel een geloofs- als een
hoopsdaad. Het laatste, omdat men niet an
ders kon; het eerste, oaidat men
trouwde, dat God machtig was met v
gen te verlossen, ja, dat Hij verlossing kan
geven ondanks nederlaag en nederwerping.
Het laatste bleek het geval te zijn. Welke
schoone overwinningen ito Wet en Joubert,
Botha en Cronjé ook behaalden en hoeveel
Hollandsche helden er vielen naast
Boeren van Zuid-Afrika; ten slotte putte
Engeland met steeds versche troepen d
Boeren uit; terwijl het in de concentrate
kampen zijn wraak op weerloozon koelde
Want Kitchener, die op Sehotlands noord
kust later zoo geheimzinnig om het lev
kwam, zette alles op alles.
Na drie jaar van harde, vaak moordende
strijd, waarin de Boerenstrategie wonderen
deed, moesten de Boeren het opgeven. En
Paul Kruger, op N'ederlandsche grond in
veiligheid gebracht, deed vergeefsche po
gingen om interventie te verkrijgen,
volken waren op de hand der Boeren: de
diplomatie achtte ingrijpen niet verstandig.
En op 31 Mei 1902 werd de vrede getee-
kend; een eervolle vrede voor de Afrika
ners; een vrede, welke in zich droeg d<
kiemen van nieuwe onafhankelijkheid.
Want de strijd was niet tevergeefs
streden. Gods wegen waren weer hoogei
dan onze wegen. Langs andere, niet door
mensehen, zelfs niet door wijze en v
menschen als Kruger en Steyn, Joubert en
de Wet bedacht, paf Hij toch aan de Boe
ren wat zij begeerden.
Wij idealiseren de Afrikaners niet. Zij
zijn en waren zondige menschen met per
soonlijke en nationale zonden. Maar hun
„zaaksgerechtigheid" mochten zij handha
ven voor Gods aangezicht En daarom
hoorde God het geroep.
Er is veel bloed vergoten; er is nameloos
veel ellende geleden: doch na dertig jaar
zeggen wij: God hielp en God zal verder
helpen. Hij beschuamt de hope niet
vierkleur waait nog over Transvaal.
Veul stormen het jij doorëstaan,
,Maar ons bleef jou getrou
En nou die storm is oërgaan.
Wijk ons niet meer van jou!
LORD KITCHENER,
Toen konden Kruger en Steyn niet lan-1 de Engelsche legeraanvoerder, die eindelijk
ger lijdzaam afwachten; zij stelden Enge- de vrede van Vereeniging wist tot stand te
land een ultimatum en toen het antwoord! brengen.
dustigen Ihet veld vrij. De communisten
schaarden zidh om Piedk, de nazi-afgevaar
digde Hinkler wilde gaan spreken, maar
liep een oorvijg op van den communis!
Frenken en er ontstond een vechtpartij, zoo
als we die nog nooit in den Rijksdag of
den Landdag hebben beleefd. Groote inkt
kokers suizen door dc lucht, de lampen van
de tafels der stenografen worden losgerukt
en als strijdmiddel benut, groote leeren
stoelen worden uit de regeeringsbanken
gestoept en uit elkaar geslagen.
De vesting der communisten wordt be
stormd en men ziet, dat deze tegen 102
mannen der stormafdeeling niet zijn opge
wassen. Het duurt sleahts een paar minu-
en dan is Moskou door Münohen ver
slagen. De nationaal-socialistische fractie
behaalt de overwinning en viert ze met het
zingen van 't HorstWessel-lied. Op de tri
bunes wordt dapper meegezongen. Even
later komt de communist Kramer met ver
bonden hoofd en nog bloedende^ de zaal
eer binnen en brult met gebalde vuist tot
e overwinnaars: „Twintig tegen één! Daar
zullen jullie voor moeten boeten!"
Ik spoed mij naar beneden, om te infor-
meeren, wie er nog meer gewond zijn en
verneem, dat de sociaal-democraat Jür-
gensen, die niets met de zaak uitstaande
had, zwaar gewond naar het dichtstbij lig
gende ziekenhuis getransporteerd moest
worden. Ook de communisten Kramer,
Kuntz en Golke liepen verwondingen op.
Ik wandel de tihans verlaten zaal binnen
en zie hier stukgeslagen zetels, kapotte lam
pen en glasscherven liggen. Het lijkt op een
vergaderzaal tijdens de algemeene verkie
zingen. Ik vraag leden van verschillende
fracties, hoe zij over zulke walgelijke ta-
freelen denken maar niemand wil schuld
bekennen. De communisten zoowel als de
nationaal-socialisten wensohen geen ingrij
pen van de politie en justitie, hopen dus,
dat ze er zonder meer van afkomen. Dat
wenschen echter de socialisten niet Zij
eisdhen een grondig onderzoek en het vast
stellen van de schuldigen. Volgens hen heb
ben de nationaal-socialisten geprovoceerd en
de communisten het eerst geslagen. Beide
fracties zijn dus gelijk schuldig aan een
tooneel, dat de gansche wereld doet zien.
■hoe diep men in Duitsdhland op het gebied
der politiek is gezonken!
Kunst en Letteren.
Door Jan Zwart.
Door den heer Jan Zwart zal een serie
orgelvoordrachten gegeven worden op het
orgel van bovengenoemde kerk, aanvan
gend Woensdagavond 1 Juni en vervolgens
om de 14 dagen, 15, 29 Juni, 13—27 Juli, 10
en 24 Augustus.
De Maatschappij t b. d. Toonkunst afd.
Rotterdam en Omstreken zal in het seizoen
1932/'33 twee uitvoeringen geven onder lei
ding van den heer Otto Glastra van Loon,
in het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen, te weten op Vrijdag 9 Dcc. 1932:
Nelson-Messe van Haydn en Stabut Mater
van Cornelius met als solisten de dames
Jo Vincent en Theodora Verstcegh en rle
heeren Louis van Tulder en Thorn. Denijs
en op Vrijdag 28 April 1933: Das Unaufhör-
liche van Hindemith, waarvoor tot heden
nog geen solisten geëngageerd zijn. Aan
beiden uitvoeringen zal den dag te voren
een vóór-uitvoering
NIEUW ROOMSCH
Herman de Man publiceerde een nieuwe
roman: „De kleine wereld"; Anton
Duinkerken: „Katholiek Verzet" tegen H.
Marsman, Dirk Coster, Meuno, ter Braak,
André Gide, Marcel Proust, Oswald Speng-
ler. Jan Walch, Anthonie Donker, Jan H.
Eekhout; van Gerard Knuvelder is een
die: „De Mythe Nederland", beschouwingen
over het nationaal en koloniaal vraagstuk.
OPWAARTSCHE WEGEN
Jaargang XI, le kwartaal
Eenige belangrijke studies vonden in de
laatste dirie afleveringen van „Opw. Wegen"
een plaats: J. Haantjes over „De heilige
Proletariër"; W. A. P. Smit over „Menno
ter Braak en zijn eerste roman"; H. van der-
Leek over „Het ingekimde land".
Haantjes begint een Afrikaansclre kro
niek te schrijven en behandelt daarin de
belangrijkste in 1931, ook door ons bespro
ken boeken. Jan. H. Eekhout geelt een der
gelijke kroniek over Vlaanderen.
ROOMSCHE SCHRIJFSTERS
In cle „Vlaamsche Bijdragen" (uitgave
„Davidsfonds", Leuven) publiceerde Prof.
Persijn een omvangrijke studie over Alher-
tine StecnhoffSmulders en Marie Koenen.
Wij achten deze beschouwingen van waar
de. Zij laten rechten wedervaren aan ver
dienstelijke kunstenaressen tegenover laat
dunkende critici als Carol Scharten. Ze be
palen de literaire waarde zonder aanzien
'es persoons. dat wil dus zeggen, dat ook
s aanmerkingen niet worden gespaard.
Marie Koenen's „Stormenland" bijv. wordt
flink onder handen genomen.
Persijn schrijft prettig en bevattelijk. Hij
geeft uitvoerige parafrase's der besproken
boeken cn voel citaten. Voor wie zich inte
resseeren voor Albert SteenhofSmulders
en Marie Koenen zij zijn werk ten zeerste
aanbevolen.
HET WASSENDE WATER
Heiman de Man, dat in Duitschland
reeds in moer dan 10.000 exemplaren werd
verspreid, zal than9 in Engelsche vertaling
verschijnen. Bewerker is Dr. Renier.
VOOR WIE SCHRIJFT MEN KRITIEK?
Kritiek wordt vóór alles geschreven ten
behoeve van het publiek. Dat wil na
tuurlijk niet zeggen, dat de auteurs van
degelijke, grondige kritiek niet heel wat
leeren kunnen, al zijn er dan ook kunste
naars, die beweren, door de kritiek nooit
begrepen te zijn en er dus nooit iets van
geleerd te hebben.
Wil men de auteur een meening. aanmer
king of raad doen toekomen, welnu, dan
kan dat persoonlijk even goed, ja veel beter
dan door middel van de pers. De kritiek
hepft tot eerste tank het publiek voor tc
lichten over de kwaliteiten van een werk
als literatuur en lectuur. Wanneer we dan
in een recensie lezen: „De auteur kent
onze meening reeds, we zullen die hier (in
dit blad nl.) kortheidshalve niet herhalen"
dan is dit oen averechtach kortheidshalve.
„DER WEG ZURüCK"
het vervolg van Remarque's „lm Westen
nichts neues" zal eveneens worden verfilmd
Met de bewerking is heiast de Engelsche
toöneelsdhrijver R. C. Cheriff.
Gemengd Nieuws.
DOODELIJKE AUTO-ONGELUKKEN
De bestuurder H. uit Bussum, die met zijn
zandwagen tegen een hek op de Bollelaan te
Naarden is gereden en ernstig werd gewond,
is in de Majella-stichting te Bussum overle-
Te Helmond is het zoontje van J. K.
door 'n auto overreden werd, aan de gevo
gestorven.
Te Zevenhuizen (Z. H.) stak het 4-jarig
zoontje van A. v. d. L. plotseling den weg
over. Een passeerende auto overreed en dood
de he{ kind.
ERNSTIGE AUTO-ONGELUKKEN
Zondagmorgen heeft op den weg tusschen
Borculo en Eibergen een ernstig auto-ongeval
plaats gehad.
Een particuliere auto, bestuurd door Len-
kert, uit Den Haag, reed by een bocht van der
weg tusschen Borculo en Eibergen in eer
sloot. De auto, die van een drie meter hoogen
dyk in de sloot was terecht gekomen,
ernstig beschadigd. De heer en mevrouw
Lammers, de beide inzittenden, werden
8tig gewond en zyn naar het ziekenhuis te
Eibergen vervoerd. De bestuurder Lenkert
wa3 licht gewond zoodat overbrenging naar
ziekenhuis niet noodzakleijk bleek te zijn.
Te Amsterdam reed Zondagavond om
streeks half twaalf een luxe-auto met vier
inzittenden in den Kalfjeslaan, komende van
den Amstelveenschen weg, toen de chauffeur
door de lichten van een van de Amsteldyk
komende auto eenigszins verblind werd. De
man remde onmiddellijk, doch zag toen plot
seling een wielrijder vlak voor den wagen.
Hierop remde hij met Vollen kracht, waardoor
de auto, die een vrij groote snelheid had,
slipte en tegen een boom opvloog, waardoor
de wagen een heelen slag om maakte. De auto
Radio Nieuws.
zu.oo H u
20.05 Lo
20.20 La
20.20 H I
H.O.V.
i K.Viool-recéUl
i b er g: ^Klein
i b o r g: Omroeporkest
NCRV: ConcertriLO.V
NCRV: GramofooamiMie
sum VARA: Gramofoonm
18.30 Hulzen NCRV: Vrageni
21.00 Huizen NCRV: J. M. I
making Zuiderzeo
irtje
19.40 Hul!
10.00 HuVz
10.15 Hl 1 v
12.01 H I 1 v
12 15 H u 1 z
12120 Divi
13.20 Lo n d
19.30 H I I v e 1
19.00 Hllvei
muxlek
19.00 Huizei
1 NCRV: Politieberichten
1 NCRV: Persberichten
1 NCRV. Persberichten
sum VARA: Persberichten
DINSDAG 31 MEI
KRO: Morgenconcert
sum AVRO: Gi-amofoonmuzlek
sum AVRO: Kamerorkest
KRO: Gramofoonmuzlek
sum AVRO: Gramofoonmuziek
u m AVRO: Pianorecital
KRO: Kro-orkest
ry: Orkest
au: Omroeporkest
i u m AVRO: Kovacs La Joe
sum AVRO: Kovacs LaJos
1 u m AVRO: Franschc kamer*
KRO: Gramofooamusiefc
MKRO:
3 u m AVRO:
Groningech pro-
AVRO: Kinderuur mevr.
KRO. Politieberichten
werd half vernield. De vier inzittenden, twee
dames en twee heeren, werden gewond naar
het Onze lieve Vrouwengasthuis vervoerd.
Na te zyn verbonden, konden allen echter
huiswaarts keeren.
Zondagmorgen is het zevenjarig zoontje
van J. Oudshoorn uit Nieuwland door een
luxe auto, afkomstig uit Gorinchem, overre
den. Met een dij beenbreuk en ernstige
kwetsuren aan het hoofd is het knaapje naar
het ziekenhuis te Gorinchem vervoerd.
Te Amsterdam is een luxe wagen van
R., door het springen van een band in een
sloot terecht gekomen langs den Haarlemmer
weg tusschen de molen en den Hoofdweg. De
brandweer heeft den wagen op het droge ge
bracht. Persoonlijke ongelukken kwamen niet
DOODELIJKE VAL
Zaterdagmorgen ongeveer half 12 is te Hen-
ïlo (O.) de 51-jarige W. S. K., terwjjl hij be-
g was met schilderwerk aan zyn woning, ge
lepen aan den Dennenboschweg, van de ladder
gevallen en dood opgenomen.
BIJ HET SPEL OVERREDEN EN GEDOOD
Te Amsterdam is in de Zeeburgerstraat een
7-jarig jongetje, dat daar op straat speelde,
door een auto gegrepen en overreden. Met een
schedelbreuk werd het kind naar het Ons Lieve
Vrouwe-gasthuis vervoerd, waar het een paar
ïr later is overleden.
DOODELIJKE VAL UIT (HET RAAM
Te Groningen is Zondagmorgen het zeven
jarige dochtertje van L. N. by het spelen uit
aam van de derde verdieping van een huis
gevallen. In het R.K. Ziekenhuis is het kind
in haar verwondingen overleden.
OP DE HOORNS GENOMEN
De landbouwer Van Vliet te Krimpen a. d.
l>k die Zaterdagmorgen bezig was met het
behandelen van een zieke koe, werd door dit
dier op de hoorns genomen en liep daardoor
ernstige verwondingen op. Geneeskundige hulp
moest dadelyk worden ingeroepen.
Men meldt ons uit Krimpen aan de Lek.
Dezer dagen werd het paard van de wed.
d. Woude, toen haar zoon het uit de weide
wilde gaan halen, dood in de sloot gevonden.
Het cadaver werd onder politietoezicht begra
ven. Een twaalftal nieuwsgierige kinderen ar
riveerden daar met een schouw. Toen op een
moment dezen allemaal aan een kant waren
gaan zitten, kantelde de schouw, met het ge
volg dat het twaalftal te water geraakte. Een
viertal mannen begaf zich direct te water en
slaagden erin allen op het droge te brengen.
Een huismoeder werd verrast, dat er vier kin
deren van haar by waren. En dat 's morgens
acht uur!
KAPITEIN KLAKKEBOS GAAT NAAR AMERIKA
door G. TH. ROTMAN
11. Met vereende krachten werd t bootje
eer naar den vliet gesleept. „Weet je wat
dc kwestie is" zei dc kapitein, toen ze er
weer in zaten, 't bootje was van achteren
raar belast; de neus stak te veel om
hoog en daardoor gingen we de lucht in.
Nou moet jullie '11s een beetje vooruit
komen staan, dan probeeren we 't nog
eensl"
12. Zoo gezegd, zoo gedaan. De raketten
werden opnieuw geladen, tante Ophelia en
do twee jongens hoger, zoo ver mogelijk
naar voren, en... boem! Eton knal en hel
bootje, dat nu weer veel te veel met z'n neus
omlaag lag, schoot als een duikereendje de
diepte in. Alleen de kapitein z'n pet bleef
nog hoven; niets was er v.-retor meer te zien
dan luchtbellen, kringen en golven.
(Wordt Woensdag vervolgd)"
