DONDERDAG 26 MEI 1932
EERSTE BLAD PAG.
BUITENLAND
ONWAARDIG TOONEEL IN DEN PRUISISCHE LANDDAG
VECHTPARTIJ TUSSCHEN NAZI'S
EN COMMUNISTEN
EENIGE AFGEVAARDIGDEN
BLOEDEND GEWOND
Overal gebroken voorwerpen in de zaal
De Pruisische Landdagzitting werd Woens
dagmiddag om kwart over 2 geopend.
De ouderdoms-president Litzmann ver
klaarde, in de pers te hebben gelezen, dat
in de gisteren gehouden openingszitting o.a.
geroepen is: „Weg met de keizerlijke gene
raals!" Daardoor wordt ook goneraal-veld-
maarschalk Hindenburg getroffen. Wanneer
spr. wist, wie dit geroepen had, zou hij dien
overeenkomstig zijn maatregelen genomen
hebben.
Vervolgens had
de verkiezing van den president
cn do vice-presidenten van den landdag
plaats.
Doordien de nationaal-socialisten zich be
reid verklaard hadden, die parlementaire
usance te handhaven, had de stemming een
vlot verloop.
De nationaal socialist Kerr.l werd
met 262 van de uitgebrachte 416 stemmen
tot voorzitter gekozen, terwijl tot ondervoor
zitters gekozen werden de sociaal-democraat
Wittmaack, de centrumsafgevaardigde
Baumhoff en de Duitsch-nationaal Dr Kries
Deze verkiezing werd weldra gevolgd door
een woordenwisseling tusschen nationaal-
socialisten en communisten, die eindigde in
een schandalige vechtpartij
De communistische afgev. Pieck had de
nat. soc toegeroepen, dat in hun kringen
moordenaars zaten, waarbij hij de rechter
lijke macht verweet de nationaal-socialisti-
sche moordenaars ten hoogste 9 jaar gevan
genisstraf te geven en communisten, die
propaganda onder de Rijkswcer maakten
10 jaar.
Vinnige interrupties volgden daarop tus
schen nationaal-socialisten en communis
ten.
De nationaal-socialisten stormden met
dreigende gebaren en opgewonden uitroepen
naar de sprekerstribune.
De communisten deden hetzelfde, om hun
spreker tc beschermen. Bij de woordenwis
seling sloegen communisten den nationaal-
socialistische afgevaardgde Hinkler in het
gezicht Ook werd naar de nazi's met inkt
kokers geworpen.
Dit was voor de nationaal-socialisten het
signaal om op de communisten aan te stor
men. Er ontstond een geweldige kloppartij,
in den loop waarvan met vuisten op elkaar
werd losgeslagen en ook stoelen, glazen en
waterkaraften, werden gehanteerd.
Heel de nazi-lractie vecht
De heele nationaal-socialistische fractie
sloeg in weinige-minuten met stoelen, die
op de communisten geworpen werden, de
communistische fractie de zaal uit.
Talrijke afgevaardigden bleven met bloed
bedekt liggen en werden uit de zaal gedra
gen.
De vice-voorzitter Baumhoff, die de lei-
opgeheven.
Toen tenslotte de zaal leegliep, kwam er
een woest geschreeuw van de tribunes.
De zaal na den slag
De zittingszaal bood na dc kloppartij een
beeld van ernstige verwoesting. De zaal ge
leek op het tooneel van een veldslag. Zware
leeren fauteuils lagen gebroken op den
grond. Deelen van de verlichtings-apparaten
voor de stenografen lagen 20 meter van de
plaatsen der stenografen verwijderd.
De gewonden.
Betrekkelijk zwaar gewond zijn bij de
kloppartij de leiders der soc. dom. landdag-
fractie, afgevaardigde Jürgensen, alsmede
de communistische afgevaardigden Kraemer
(Niederschöneweide), Kuntz en Gohlke.
Jürgensen moest, zooals men weet, bewuste
loos uit de zaal gedragen worden.
Afgevaardigde Kraemer kwam weinige
minuten na de vechtpartij met geheel ver
bonden hoofd weer in de zittingszaal. Door
het verband heen liep het bloed nog over
zijn gezicht. Hij riep den nationaal-socialis
ten toe: „Twintig voor één! Dat zullen jullie
boeten!"
In de wandelgangen van het huis ontstond
een groote opwinding, welke zich oök van
het publiek meester maakte. Het dreigde
tot een nieuwe vechtpartij te komen, doch
de boden en het overige personeel wisten
dit tenslotte te verhinderen.
Onder de afgevaardigden bevond zich ge
lukkig ook een lid van het centrum, die arts
is. Deze legde de eerste noodverbanden aan.
De genoemde socialistische afgevaardigde
Jürgensen was zoo geducht toegetakeld, dat
zijn wonden gehecht moesten worden en hij
naar het ziekenhuis moest worden overge
bracht.
Het seniorenconvent overlegt.
Na de vechtpartij is het senioren-oom vent
bijeengekomen. De zitting werd ook door den
Berlijnschen president van politie bijge
woond.
Voor de deur van de zaal verzamelden
zich verscheidene nationaal-socialistische
afgevaardigden, die nog steeds zeer opge
wonden waren.
De opwinding nam nog toe, toen één der
afgevaardigden een persoon in burgerklee-
ding bemerkle, dien men voor een geheimen
agent aanzag. De man werd door de natio
naal-socialisten verwij derd.
Op verzoek van den leider der fractie ver
wijderden de nationaal-socialisten zich ten
6lotte van de deur der zaal, waar het se
niorenconvent vergaderde.
Het convent heeft nog geen beslissing naar
aanleiding van de vechtpartij genomen. De
communisten en de nationaal-socialisten
moeten zich tegen een inmenging van de
politie hebben verklaard, doch de socialisten
en de afgevaardigden van het centrum moe
ten ie kennen hebben gegeven, dat zij met
een eenvoudige verklaring van de betrokke
nen geen genegen zullen nemen.
De volgende zitting van den landdag zal
op 1 Juni plaats hebben.
De regeerlngsvorming. Naar
nieuwe verkiezingen voor Land
dag en Rijksdag in den herfst?
Uit Berlijn wordt gemeld:
Bij de politieke besprekingen om Pruisen
was den laatsten tijd herhaaldelijk ver
klaard, dat minister-president Braun niet
van plan was verder nog als zaakwaarnc-
meud regeeringschcf te blijven fungeeren.
Naar wij vernemen was de minister-presi
dent voornemens, zijn ambt neer te leggen
De overige sociaal-democratische ministers
in de Pruisische regeering zouden dit voor
beeld vermoedelijk gevolgd hebben, hoewel
zij aanvankelijk van een andere opvatting
Intusschen zal Braun zich aan de partij
discipline onderwerpen cn overeenkomstig
het besluit der partij de zakelijke leiding
van het kabinet blijven voeren.
Verder verluidt in parlementaire kringen
dat vermoedelijk op Donderdag, wanneer
geen plejiairc zitting wordt gehouden, tus
schen de nationaal-socialisten en het Cen
trum besprekingen zullen worden gevoerd
over de regoeringsformatie.
Men zegt dat liet centrum in .Wurttam-
berg evenmin als in Pruisen voornemens is
aan de nationaal-socialisten de voornaamste
portefeuilles in handen te geven.
Daaruit volgt, dat de onderhandelingen
om de vomiing eencr regeerig tusschen de
nationaal-socialisten en het Centrum slechts
dan zullen kunnen slagon, indien de natio
naal-socialisten aan het centrum de posten
van minister-president en minister van bin-
nenlandsche zaken zullen overlaten.
Of zulk een overeenkomst tot stand zal
komen moet worden afgewacht
Indien overeenstemming wordt bereikt,
dan zal de beslissing in den herfst vallen.
Intusschen hangt alles er van af, wat die
rijksregeering bereikt op de conferentie van
Lausanne en met betrekking tot de werk-
looslooshei dsbest rij di n g.
Zouden op deze twee punten geen wezen
lijke verbeteringen voelbaar worden, dan
dient men te rekenen op nieuwe verkiezin
gen in den herfst voor den landdag en even
tueel ook voor den rijksdag.
DE NIEUWE BELGISCHE
REGEERING
REGEERINGSVERKLARING
De regeeringsverklaring van het nieuwe
Kabinet Renkin is eerst in het Fransch en
daarna in het Nederlanidsch voorgelezen,
zoowel in de Kamer als in den Senaat. De
loorrang werd dus nog niet gegeven aan
dc taal van de meerderheid van de bevol
king en van het parlement.
De algemeene regeerings-politiek wordt
aldus omschreven: De regeering zal de po
litiek van verzoening en van financieel her
stel van de vorige rcgeering-Renkin voort
zetten.
Over
de taalkwestie
ordt gezegd:
Het tnalvraagstuk moet voor goed worden
geregeld. Morgen reeds sullen wij bij de ka
mera amendementen indienen betreffende
de wetsontwerpen op het lager en het mid
delbaar onderwijs. Wij hebben redenen om
te gelooven, dat de nieuwe teksten de rech
ten en dc vrijheden, de belangen en zelfs
de rechtmatige gevoeligheid van allen eer
biedigen; derhalve hopen we, dat zij bij de
openbare meening en bij u de algemeene
goedkeuring zullen, wegdragen en dat zij
aldus de Kamera in de mogelijkheid zullen
stellen een stemming te houden, die de
ooropgestekle oplossing als een nationale
oplossing zal doen voorkomen.
hi eenzclfden geest willen wij het vraag
stuk van het gebruik der talen in gerechts
zaken regelen.
De regeeringsverklaring gaat vervolgens
in op de buitenlandsche politiek, de malai
se, de financieele kwestie, de werkloozen-
steun, de schoolkwestie en de koloniën.
Over de eerste drie punten wondt niets
gezegd dat bijzondere vermelding vereischi.
Wat
de werkloozensteun
betreft, schijnt de regeering besloten te zijn
een einde te maken aan de misbruiken
elke in het verleenen van steun aan werk-
loozen bestaan; althans de verklaring zegt
in dit verbanid:
De regeering begrijpt den plicht van
maatschappelijke solidariteit, die aan de
openbare machten voorschrijft hulp to ver
leenen aan de door werkloosheid getroffen
arbeiders. Ook zal zij haar steun blijven
erleenen. Spijtig genoeg dit zal wel nie
mand tegenspreken wordt de last, die
aldus aan de gemeenschap wordt opgelegd,
buitengewoon zwaar, en het is, nu meer
dan ooit, onontbeerlijk, dat dé werkloozen-
steun uitsluitend verleend wordt aan hen,
daarop rechtmatig aanspraak mogen
maken.
Het is bovendien van het allergrootste
heilang, de werkgelegenheid te vermenig
vuldigen. Met het oog daarop en onver
minderd de politiek der openbare werken,
welke reeds idoór het voorgaand kabinet
werd gevoerd onderzoekt de regeering
met de grootste aandacht het vraagstuk
van de arbeidersplaatsing.
In verband met
de kolonie
wondt gezegd:
Onze kolonie is zwaar getroffen door de
prijsdaling der uitvoerproducten. Haar uit
gaven zullen, zooals tot nu toe, streng wor
den beperkt, echter zonder het vervullen
van onze zonding in Afrika te schaden. Wij
zullen onverpoosd uitzien naar middelen
die geschikt zijn om de degelijk ingerichte
koloniale ondernemingen tc steunen cn om
de goede behandeling der inlanders en de
eerbiediging van hun rechten te verzekeren.
Tijdens de voorlezing van dit document
in de Kamer heeft de oppositie af en toe
met spottende uitroepingen den premier
onderbroken. De regeeringspartijen gaven
aan het slot van haar bijval blijk, evenwel
zonder veel enthousiasme.
Hierna werd het debat op de verklaring
geopend.
De socialistische oud-minister Dr. C. Huys-
mans. zeide, geen vertrouwen te hebben in
de voorgestelde regeling van het talen
vraagstuk. Het vraagstuk der minderheids-
scholen zal z. i. een kwestie van willekeur
worden.
De Waalsche socialist Mathieu verweet
den Waalschen liberalen minister Bovesse,
dat hij door Nederlandsche leergangen in
de Waalsche scholen mogelijk te maken de
Waalsche belangen den rug toekeert. De
Walen zullen nooit toelaten, dat: de taal
strijd naar het Walenland wordt overge
plant.
Toen de liberale leider Dcvize het voor
de nieuwe regeering opnam, werd hij uit
gejouwd door een aantal Walen.
Herman de Vos, de Vlaamsch-nationalo
afgevaardigde, hield ten slotte, voor eon
bijna leeggeloopen Kamer, een scherp requi
sitoir tegen de Vlaamsche ministers in dc
vorige cn in de nieuwe regeering Hij zei-
de. dat ook nu, wat de onderwijstaal op de
lagere en middel!>are scholen aangaat, dub
belzinnigheid blijft heerschen. Een natio
nale oplossing van dit deel der Vlaamsche
kwestie komt er niet door.
Heden voortzetting van het debat.
Indische TENTOONSTELLING
WESTBROEKPARK - 's-GRAVENHAGE
PRINS HUSSEIN MOHAMMED'S
EXOTISCHE SHOW
GAAT BRUENINGS KABINET
HEEN?
EEN BESLISSEND ONDERHOUD MET
DEN RIJKSPRSIDENT AANSTAANDE
Het Berliner Tageblatt schrijft in zijn
...immer van Donderdagochtend, dat de
aanvallen tegen het kabinet-Brüning zich
in den jongsten tijd zoozeer versterkt heb
ben, dat met de mogelijkheid van een cri-
lieke ontwikkeling dient te worden gere
kend. l)r. Brüning wil thans den rijkspresi
dent na diens terugkeer te Berlijn vragen
of hij nog langer dc verantwoordelijke lei
ding van de Duitsche politiek in handen
moet houden of wel dat dc heer Hindenburg
er de voorkeur aan geett, dat thans een an
dere combinatie aan het bewind komt. Men
heeft voorloopig nog den indruk, vervolgt
het Tageblatt, dat de krachten, die voor en
achter de coulissen aan het werk zijn om
dr. Brüning ten val te brengen, het onder
ling nog niet eens zijn, wat gunstig is voor
den rijkskanselier. Het staat echter vast,
dat het aanstaande onderhoud van den
rijkspresident met den rijkskanselier beslis
send zal zijn voor het voortbestaan van het
kabinet.
Kerknieuws.
HET KABINET-HERRIOT
UITSLUITEND RADICALE MINISTERS?
Uit Parijs wordt ons gemeld:
Meer en meer spiegelt zich in de Fransche
pers de meening af, dat I-Ierriot zal trach
ten zijn regeering samen te stellen uitslui
tend uit leden der radicaal-socialistische
partij, waarbij zich eventueel vertegenwoor-
digers der kleine, verwante linksche groe
pen zouden kunnen aansluiten. Als toekom
stige ministers noemt men de namen van
Chautcmps, Daladier, Queuille, Palmade,
Martin, Sarraut en Painlevé.
PARIJS, 26 Mei. Gisteren .werden in de
Kamer tal van fractievergaderingen gehou
den. De belangrijkste fractievergadering
as ongetwijfeld die van de links-republi
keinen, de groep van Tardieu, die besloten
heeft alle leden van de tot nog toe onder
naam van Democratische Actie bekend
staande groep van Rcynaud op te nemen.
Een groot aantal leden van deze tot 16
man gekrompen fractie, heeft reeds mede
gedeeld naar de links-republikeinen te zul
len overgaan, zoodat deze fractie in totaal
ongeveer 90 afgevaardigden zal tellen en de
sterkste groep in de nieuwe Kamer zal vor
men.
Men acht het zeer waarschijnlijk, dat Tar
dieu tot president van de Kamer zal worden
gekozen.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
HENDERSON MAANT TOT SPOED
De langzame voortgang van het werk van
de legercommissie, de lucht vaartcommissie
en de vlootcommissie, die de opdracht had
den gekregen, voor Pinksteren haar arbeid
betreffende het aanvallend karakter van de
'erschillende wapenen te voltooien en die
nog steeds midden in haar werk zijn, heeft
den voorzitter der ontwapenings-conferentie,
Henderson, aanleiding gegeven, een aan
sporing tot de voorzitters dezer drie tech
nische commissies te riohten, om toch voor
al te zorgen, dat hun rapporten uiterlijk in
het midden van de volgende week zullen
gereed zijn.
Henderson wees erop, dat het zijn vaste
'oornemens is, de algemeesne commissie, on
middellijk nadat de nieuwe Fransche regee
ring zal zijn benoemd, weder bijeen te roe
pen voor het voortzetten van politieke be
spre' '.ïgen.
De algemeene commissie zou dan dus nog
anderhalve week daarvoor tijd hebben, voor
dat de conferentie van Lausanne zal aan
vangen.
Amerika wil den zomer doorwerken
Van Amerikaansche zijde is aan den voor
zitter der ontwapeningsconferentie de
•ensch te kennen gegeven, de werkzaam
heden in de.n zomer niet te onderbreken,
totdat practische resultaten zullen zijn be
reikt De .Tapansche delegatie heeft zich met
dit voorstel vereenigd.
Tot nu toe lag het in de bedoeling, de
werkzaamheden der conferentie midden
Juli te on.lèrbreiken en in verband met de
in September te houden volkenbondsverga
dering eerst half October de conferentie te
hervatten.
Van grooten invloed op dezen stap van de
zijde der Vereenigde Staten moet de over
weging zijn. dat vóór dat de presidentsver
kiezingen in den herfst worden gehouden,
onvoorwaardelijk practische resultaten ter
wapeningsconferentie bereikt moeten zijn.
De buitengewoon critische houding van het
congres en van de Amerikaansche publieke
opinie ten aanzien van het huidige verloop
an de besprekingen te Geaiéve maken een
onderbreking van de conferentie onmogelijk,
terwijl het gevaar bestaat, dat anders door
bet congres geen n iep we credieten voor de
Amerikaansche delegatie zullen worden ver
strekt.
JAPANS NIEUWE KABINET GEVORMD
Uit Tokio wordt gemeld, dat het nieuwe
kabinet gevormd is. Admiraal Saito is daar
in minister-president en minister van bui
tenlandsche zaken.
HET POSTVLIEGTUIG VAN DE „EUROPA"
Het postvliegtuig van het s.s. „Europa"
heeft onderweg naar Boston blijkbaar in
moeilijkheden verkeerd. Te Boston werden
nl. noodsignalen van het vliegtuig opgevan
gen en daarna werd eenigen tijd niets van
het vliegtuig vernomen, zoodat men iets
ernstigs vreesde.
Het stoomschip zelf trachtte vruchteloos
met het vliegtuig in contact te komen en
zotte koers naar de plaats waar het vermoe
delijk was neergekomen. Later werd echter
bekend, dat het vliegtuig met vertraging te
Boston was aangekomen.
VUUR-RAMP IN BRITSCH-INDIE
Uit Peshawar wordt gemeld:
Tijdens een hevlgcn zandstorm is in een
huis in het district Charsadda brand uitge
broken. De storm deed de vlammen terstond
overslaan op de omringende gebouwen,waar
door in korten tijd een brand ontstond, wel
ke ongeveer duizend huizen en winkels in
asch legde. Troepen en brandweerlieden
waren vele uren bezig om het vuur meester
te worden.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Ooltgensplaat, P. de Looze
te Waddinxveen. Te Hedel, N. van der
Snoek te Veenendaal.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Cand. C. B. B a v i n c k, van Rotterdam,
hoopt Zondag 26 Juni a.s., des namiddags
intrede te doen als predikant bij de Geref.
Kerk van Hoek (Z.), na des morgens beves
tigd te zijn door zijn vader, Ds. C. B. Bavinck,
em.-pred. van Rotterdam, wonende te Amers
foort.
Cand. H. A. L. Furnée, van Den Haag,
hoopt Zondag 26 Juni a.s. intrede te doen als
predikant der Ned. Hervormde Gemeente van
Lemelerveld, na bevestiging door Prof. Dr. J.
A. Cramer, van Utrecht.
Ds. P. K. Keizer werd bij de Geref.
Kerk van Vrijhoeve-'s Grevelduin-Capelle door
zijn oom Dr. G. Keizer, van Rheden-De Steeg,
bevestigd niet met den door ons vernomen en
gepubliceerden tekst, maar met Jeremia 15 vs.
19m, de woorden: „en zoo gy het kostelijke
van het snoode uittrekt, zult gy als myn
mond zyn".
Ds. C. W. Keur nam Zondag j.l., we
gens vertrék naar Scheveningen, afscheid van
de Geref. Kerk van Oudewater met een pre
dikatie over Rom. 8 35a. Aan het einde werd
de scheidende leeraar toegesproken namens
Kerke raad en Gemeente door ouderling A. F.
Derksen; als consulent door Ds. P. Warmen-
hoven, van Reeuwijk; en namens de Classis
Gouda door Ds. J. F. W. Erdmann, van
Haastrecht. Toegezongen werd Psalm 121 4.
D s. G. Salomons, overgekomen van
's-Gravenzande, is by de Chr. Geref. Kerk
Amsterdam-West bevestigd door Ds. A.
M. Berkhoff, van Sneek, vroeger te Amster
dam, die een predikatie hield over Lukas
12 3. Den bevestigden leeraar werd Psalm
20 1 toegezongen. De intrede is bepaald op
hedenavond.
Ds. J. L. PIERSOn t
De begrafenis van het stoffelijk overschot
in Ds. J. L. Pierson a.s. Zaterdagmiddag te
Heng elo (Gelderland), zal niet geschieden
om 2 uur, doch na afloop van den dienst ia
Hervormde kerk aldaar, die 2 uur begint.
AANSLUITING
TeRyssen is in een Gemeentevergadering
van de zelfstandige Geref. Gemeente onder het
Kruis, na een uiteenzetting van Ds. J. van
Wier, met 195 tegen 8 stemmen en 9 blanco,
uitgesproken, dat deze Gemeente zich wenscht
aan te sluiten bij de Geref. Gemeenten in Ne
derland. Daartoe zal het officieele verzoek aan
de Classis Barneveld worden gericht.
EVANG. LUTH. SYNODE
In de voortgezette zittingen is besloten
f 5000 te gelde te maken en het weduwenpen-
sioen op f 550 per jaar te bepalen.
Gerapporteerd werd, dat er studie is ge
maakt van een betere regeling van de pen-
len van de emeriti en predikantsweduwen,
De predikanten gevoelen de verplichting voor
zoover mogelijk zelf voor eigen pensioen en
voor het weduwenpensioen te zorgen. Allen,
die na 1 Juli 1932 predikant worden, zullen
dan verplicht worden deel te nemen aan het
op te richten pensioenfonds, terwijl ook voor
de reeds dienstdoende predikanten de deel
neming, hetzy verplicht of onverplicht, moet
worden opengesteld. De inrichting van het pen-
sioenfons zal die van het pensioenfonds der
Ned. Herv. Kerk zooveel mogelijk nabijkomen,
welk laatste fonds waarschijnlijk bereid zal
zyn de herverzekering der pensioenen op zich
te nemen. Wanneer uit dat fonds f 1000 per
jaar wordt uitgekeerd zal het reglementair
voorgeschreven pensioen zijn bereikt. De ver
zorging der weduwen en weezen zal langs de
zelfde lijnen geleid worden. De suppletiekas
zal by machte zyn het emeritaatspensioen te
brengen op ten minste f2000 of f50 voor elk
volbracht dienstjaar in geval van invaliditeits
pensioen en het weduwenpensioen op te voeren
tot f 800.
In de groepsvergaderingen der Kerk vonden
deze plannen algemeene instemming.
De Synode besloot nu aan de Synodale Com
missie op te dragen de voorbereiding van.de
stichting van een pensioenfonds in overleg met
de Commissie voor de predikantstractementen.
De cursus 1931 van het Luth. Seminarium
begon met 8 studenten; 2 lieten zich schrap
pen; 4 nieuwe hebben zich aangemeld. Door
Prof. Mr. J. Loosjes werd meegedeeld, dat hy
voor de bibliotheek van het Seminarium heeft
kunnen aankoopen de eerste uitgave te Ant
werpen van den eersten bul van Karei V te
gen Luther van 1520 (die door Luther in origi-
nali is verbrand).
Besloten werd zich te wenden tot de Regee
ring om te verzoeken de Jierdenking van
Goedeij. Vrijdag te bevorderen in dien zin, dat
de kerkgang voor zoovelen mogelijk zal wor
den mogelyk gemaakt.
Schoolnieuws.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
Het bestuur der Theol.-Faculteitsverecni-
ging is voor 1932-'33 als volgt saamgesteld:
O. C. Broek Roelofs, praeses; C. D. Tiemens,
ab-actis; en Ch. I-I. Swen, fiscus.
GEREF. GYMNASIUM TE KAMPEN
De algem. vergadering der Vereeniging,
waarvan dit Gymnasium uitgaat, is bepaald
op Donderdag 16 Juni a.s. te Kampen (hos
pitium der Theol. School), waar Dr. C H,
Kok een referaat zal houden over: „Onze
vaderen en wij".
Het verschenen 25ste jaarverslag vermeldt
o.m. de wijzigingen in de saamstelling van
het college van leeraren en de voltooiing van
het wetenschappelijk werk van Dr. W. Na-
wijn, waaraan een jarenlange studie was
besteed, n.l. den Index Graecitatis op Boisse-
vains uitgave van Cossius Di.
CHR. H. B. SCHOOL TE LEIDEN
Tot leeraar in Teekenen is benoemd de
heer W. H. Hulsteijn, thans leeraar aan de
Chr. H. B. School te Stadskanaal.
HOOFDBENOEMINGEN.
Tons el, G. (te openen School), E. vlh
Donkersgoed, hoofd te Garderen.
Apeldoorn (3de Geref. School), J. J.
Kamerling, ond. aldaar.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
Nyver dal (1ste Chr. Nat. School), T.
M. Berentschot te Apeldoorn. Voor tydelyk.
Utrecht (Ned. Herv. Gemeenteschool
voor L. en U.L.O., Thorbeckelaan 1, hoofd
A. P. Calliber), W. Visch te Delft.
Utrecht (Ned. Herv. Gemeenteschool
voor L.O., Thorbeckelaan 5, hoofd RL Kruis-
hoop), mej. J. Drewes te Enschedé.
Den Haag (De Colignyschool, hoofd H.
W. Aalders), W. van der Wey,
DE ACHTERHOEKSCHE
SCHOOLDAG
In het stille landelijke Ruurlo werd
'oensdag weer de jaarlijksche Achterhoek-
sche Schooldag gehouden, tevens jaarver
gadering van den Bond van Schoolbesturen,
onderwijzers en voorstanders van het Chr.
Onderwijs in Gelderlands Achterhoek cn om
geving.
Er was groote belangstelling, waardoor de
zalen van hotel „Avcnarius" tegen 10 uur
bij de opening geheel waren gevuld.
De Voorzitter, Ds. G. Renting, van Win
terswijk, opende de morgensamenkomst op
de gebruikelijke wijze cn heeft daarbij
Ds. J. L. Pierson herdacht
In het keizerrijk Rome was het een ge
woonte, dat een veldheer, die roem had be
haald in den strijd, op een zegekar werd
rondgereden. Achter op de kar bevond zich
echter een slaaf, om te herinneren aan het.
Gedenk, o mensoh, dat gij sterveling zijt!
Zoo is het hier, zei Spr. Gevoelig worden
we herinnerd aan het sterveling-zijn nu
naast Dr. J. Th. de Visser ons ontvallen is
Ds. J. L. Pierson, die 23 jaren van zijn le
ven in den Gelderschen Achterhoek heeft
doorgebracht en zich daar gegeven heeft
aan de zaak van het Christelijk onderwijs,
oor heel het vaderland en zelfs daarbuiten.
Groot was hij in zijn werk, groot in zijn
strijd. Als man van den paradox, wist hij de
dingen zoo te zeggen, dat het tot luisteren
drong, al waren we het niet in alles met
hem eens. Psalm 90 is op haar plaats hier:
de menschen gaan heen, maar God blijft.
Laten we dan vasthouden aan Mozes' bede:
Het werk onzer hfnden bevestig dat!
Na welkom geheeten te hebben aan den
heer Eijgenraam, leeraar aan een Chr. In-
landsche School te Solo, die een kleine expo
sitie hield van Javaansche voorwerpen,
braoht de secretaris, de heer N. W. van
Diemen de J e 1, van Winterswijk, het
jaarverslag uit en de heer A. J. W. Mon-
n i k, van Aalten, penningmeester, het finan
cieel verslag. In kas was een saldo van
f 621.95. Het ledental bedraagt thans, he
halve de Scholen, 281 particulieren. Het
„Ouderblad" uitgegeven door den Bond, ver
scheen 4-maal in een oplaag van 11.000 ex.
De arbeid vofldoet goed.
Dr. C. Tazelaar, directeur van de Chr.
H. B. S. te Amsterdam, sprak hierna over
het onderwerp: „Onze houding tegenover de
moderne literatuur".
In de middagvergadering sprak Prof. Dr.
Joh. de Groot, van Groningen, over: „De
resultaten van de opgravingen in Palestina",
waarbij spr. tot 3 stellingen kwam:
le. In Palestina was onder Israël geen
hooge cultuur, afgezien van de religieuse
vu Muur van den Bij-bel.
2e. In Palestina was tijdens Israël een ge
mengde cultuur, die gemengd was met die
van de omliggende heidensdhe volken.
3e. De cultuur in het oude testament heeft
weinig eigens.
Op beide voordraohten volgde een zeer le
vendige discussie.
PROT.-CHR. KWEEKSCHOLEN.
Ter vergadering van den Bond vanProt.-
Chr. Kweekscholen, te Utrecht gehouden,
bracht de heer L. K. Okma, van Witmar-
sum, verslag uit van wat hij in samenwer
king met don heer A. L. J. Wijtzes, direc
teur der Chr. Kweekschool in Sneek, ge
daan heeft in zake de regeling der rechts
positie van het Kweekschoolpersoneel. Een
door beide heeren opgesteld rapport is door
het bestuur overgenomen en aan den Mi
nister van Onderwijs gezonden. Met ver
schillende opmerkingen uit dit rapport is
in het reeds verschenen K. B. rekening ge
houden, waarvoor bet Bestuur zeer dank
baar is.
Van het Bestuur der Vereeniging van
Onderwijzend Personeel aan Prot.-Chr.
Kweekscholen was bericht ingekomen, dat
voor deze vereeniging als redacteur van het
gemeenschappelijk orgaan zal optreden de
heer S. Stemerding en dat besloten is, dat
steeds de Voorzitter der Vereeniging als
redacteur zal worden aangewezen. Voorden
Bond van Prot-Chr. Kweekscholen treedt
Ds. H. G v. d. Brink op als redacteur. Het
Bestuur herbenoemt als derde redactielid,
tevens eindredacteur, den heer G. Meima
te Groningen.
Vastgesteld werd de voorloopige agenda
voor de in October te houden vergadering.
Het Bestuur blijft diligent inzake het
Wetsontwerp-Terpstra.
EXAMENS
PROMOTIES
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Gepromoveerd is tot Doctor in de Technische
Wetenschap, op een proefschrift: „De destilla-
Wijsbegeerde, op proefschrift:
de Nederlandsche letterkunde",
Schröder, geb. te Alkmaar.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Indisch Recht: cand. ex.. mej. A. C. Th. van dei
W. J. G. Nieveen te Hengelo:
de heeren J. M. C. Bijl te Amsterdam, J. Kruge
uit Zuid-Afrika en J. P. Saraan te Rilland-
Bath.
Geschiedenis: doet. ex.. de heer A. C, J. di
Vrankriiker.
Natuurkunde, hoofdv. Plantkunde
,nd. ex., de heer F. de Boor.
EINDEXAMENS CHR. KWEEKSCHOLEN
Als gecommitteerden van R(jki
-E. J.
Det, oud-dir. gemeentelijk burea,u voor beroeps
G. H. J. van der Molen. J<
Weerbericht.
i Héu
DOETINCHEM (Groeu van Prinsterer-Kweek
school): W. Cha.rbo, lnsp. te Doetlnchem; G.
Beumer, oud-leeraar te Apeldoorn: en S. Reyn-
ders, oud-lnsp. der posterijen te Velp,
DOKKUM: Th. Boekholt. lnsp. te Groningen;
J. Elstrodt, oud-dir. te Rolde; en P. Erlnga.
Haag; en P. M. Vis, kolonel te den Haag.
GORINCHEM: H. I. do Bie. oud-schoolopz.
te den Haag: Ds. N. Bufflnga te Rotterdam;
en J. Groenema, oud-fnsp. te Rijswijk (Z.-H.).
's-GRAVENHAGE: B. van Julslngha, school-
opz.; E. A. ICeuchenius, oud-schoolopz.; cn P.
W. van Schendel. oud-dir. allen te den Hang.
GRONINGEN: L. Welling, insp. te Hulzum;
mevr. H. A van Rlel-Smeengc, lnsp. to Assen;
cn B. T. Wicllnga, oud-dir. to Workum.
HAARLEM (Da Costa-Kwcekschool)Dr. I-I.
B. F. Westorouen v. Meetoren, lnsp. te Hoorn;
A. G. Boes, oud-schoolopz. to Haarlem; en Dr.
te Voorburg.
MIDDELBURG: A. Smit Jzn.. Insp. te Rotte
dam; Mr. H. J. Boswijk, oud-Indisch ambtena
te Den Haag: en mevr. Dr. G. M. Kooiman-
Middendorp te Middelburg.
NIJMEGEN (Ivlokkenberg): W. F. C. van d<
Broek, insp. te Zutplien, H. C. Fortanier, g.
i pijltje geeft dei
Hoogste stand tc Abisko.
Laagste stand te München 752J).
Stand vanmorgen halftwaalf 757.7.
WEERVERW ACHTING
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Inst te De Bilt)
Meest zwakke N.O. tot N.W. later mogelijk
verder krimpende wind, half tot zwaar be
wolkt, weinig of geen regen, lichte nacht
vorst, overdag iets zachter.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Inst. te De Bilt)
In Zuid-Scandinavië waait het krachtig uit
N. tot Oost. Verder waaien in het heele
waarnemingsgebied slechts zwakke winden,
In de depressie-gebieden viel zware regen,
Toulouse en Biarritz melden 41 en 30 mM.,
Stettin en Berlijn 33 en 28 m.M. Over het
algemeen steeg over geheel W. Europa de
temperatuur. Toch is zij gemiddeld nog on
der normaal. De luchtdrukverdeeling en
haar veranderingen wijzen op een krimpen
van den wind. Waarschijnlijk zal de tem
peratuur overdag iets toenemen, terwijl des
nachts kans op lichte nachtvorst bestaat. De
kans op regen is betrekkelijk klein.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 11.2 C.
27 MEI
Zonsopgang 3.51 u.; Zonsondergang 8.04 u,
Maansopgang 1.13 u.; Maansonderg. 11.33 u,
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Zomertijd:
Van 's avonds 9.34 u. tot 's morgens 4.20 u,
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Walshat 0.— 3.42
Basel 1.41 1.51
Hunlngen 2.12 2.12
Rheinweiler -0.27 -0.24
Kehl 3.41 3.43
Maxau 5.23 5.20
Wledesheim 0.— 1.46
Mannheim 4.19 4.1G
Lohr 1.45 1.41
Mainz 1.56 1.56
Bingen 2.51 2.48
Heden Vorig
Caup 2.87 2.82
Ems 0.—
Coblenz 2.77 2.76
Trier 0.88 0.85
Keulen 2.75 2.71
Ruhrort 1.48 1.46
Wesel 1.35 1.35
Emmerik 0.— 9.6!
Dusseldorf 2.20 9.16
Maastricht 2.03 2.05
Venlo 11.09 10.1
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
27 Mei
XOude Amsterdamsche töd)
Delfzijl 4.43 16.46 Hellevoetsl.A39 21.03
Terscheiliug 1.52 14.00 Willemslad 9.32 21.58
Harllngen 2.33 14.45 Broawersh. 7.44 20.15
Helder le 9.46 12.14 Zierikzee 8.i3 20.31
Idem 2e 22.22 Wemeldlnge 8.38 21.01
I.lmulden 8.45 21.20 Vlisslngen 6.59 19,20
H.v. Holland 7.50 20.26 Terneuzen 7.32 19.54
Scheveuiug. 8.00 20.36 Hansweert 8.07
Rotterdam 10.03 22.13
hooi
ROTTERDAM (Haringvliet 43. dir. J. Brink
man): Dra. W. J. Gosllnga, schoolopz. to Den
Haag: Mr. H. W. J. M. do Jong. admin. R-K.
Bureau voor Onderwijs te Den Haag; Cn N. J.-
Verwcy. oud-lnsp. le Den Haag.
ROTTERDAM (Haringvliet 84. Kon. Wilhel-
mina-Kwuekschool, dir. S. Stemording): J. N.'
Pattlst, insp. te Den Haag; J. van Itoraon, oud
Ds. J. P. Stoinz te Goed
SNEEK: D. J. Leverman. insp. to Gronlngc
Dr. J. Brink
P. Eu klaar, vice-pres
Groningon.
UTRECHT (Maliehaan
Winschoten: i
80. Geref Rehoboth-
Kweekschool, dir. J. van der Spek): R. van
Gaasbeek, insp. te Utrecht; Jhr. D. R. Gevers
Deynoot, oud-wethouder te Bilthoven; on W,
K. D. Lustig, oud- dir. te Utrecht.
UTRECHT (Maliesingel 28, Jan van Nassau
Kweekschool, dir. G. J. uit den Bogaard): Mi
A J. Fock. insp. te Utrecht: G. R. J. Haantjes
Dekker, kap.-lultenant ter zee te Doorn; cn H
K. Köster. generaal-majoor te Utrecht.
ZETTEN (voor onderwlizeressenJ. A van
Hartlngsveldt, insp. te Onunen; Mr. G. P. Has
pels, burgemeester te Avereest; cn H. L. Hooft-
ZWOLLE (Herv. Kweekschool): P. Wie'
EXAMENS-STUURMAN
DEN HAYG, 24 Mei. Gesl. voor 3dcn St
nan. gr. stoomv., de heeren J. H. van t Hooft,
I. W. Fransen en J. Nellestein.
EXAMENS-HANDENARBEID
wijs in Handen-
Hattean; P. F. A. van Toledo, te Apeldoorn; R,
A. M. Tummers te Nijmegen.
■s-GRAVENHAGE: voorzitter H. I. do Bie,
's-Gravenhage; leden: H. A. Backer te Roti
dam; A. de Jonge, te ^Middelburg; G.-. Kaptein
GRONINGEN: voorzitter: P. K. Dam te
HL Dertien, te Amsterdam; K
Amsterdam; J.
HAARLEM:
:r: G. C. Dun.
Don Helder;
Rotterdam; G. J. Ophey, to Eindhoven; A j' G.
Schoeron, te Herten; J. I. W. Simmellnk, te
Kunst en Letteren.
Door Van Mastenbroek.
In Pulchri Studio te Den Haag zal de
schilder J. H. van Mastenbroek 4 Juni a.&
een tentoonstelling openen van een reeks
schilderijen, aquarellen en schetsen de Zui
derzeewerken betreffende. Deze tentoon,
stelling zal worden geopend door ir. V. J.
P. de Bloctf van Kuffelcr. dir.-generaal van
den Dienst der Zuiderzeewerken, op Zater
dag 4 Juni tc 3 uur namiddag.
