JU?tutn> £rihsdjr dTourant
Dagelijks verschijnend Nieuws blad voor Leiden en Omstreken
Ontwapening Christenplicht?
ABONNEMENT:
TVr kwartaal 1 3-25
(B«schlkklngskosten f 0 15.)
Per week 0-25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zonri.ng
Bil dagelijksche zending 7-—
Alias bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7Va cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 3643
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 26 APRIL 1932
ADVZBTENTIEH
Van 1 tot 5 regels..
van 1—5 regels
Elke regel meer...-
0.43
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 1 bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
Het is Ds. Priester wel gelukt eenig
idéé te geven van de beteekenis van het
onderhavige vraagstuk:
„Niets minder dan de toekomst van
onze gansche beschaving of wat daar
voor doorgaat, staat hier op het spel.
En dan is het niet voldoende om oor
logsromans gelezen te hebben of oor
logsfilms te hebben gezien. Wij moeten
er iets van gaan begrijpen, dat achter
de schermen oorlogen werden voorbe
reid en nog worden voorbereid. Wij
moeten ons eenig inzicht verwerven in
de vaak demonische machten, die naar
een nieuwe oorlog drijven, die, zoo hij
uitbreken moest, nog heel iets anders
zou beteekenen, dan in al die oorlogs
romans beschreven staat."
Majoor End res geeft in zijn boek
Gifgasoorlog, het groote gevaar deze
teekening van een toekomstige lucht
aanval
„Boven de belangrijkste fabrieken
worden witte fosforbommen naar bene
den geworpen. Een zee van onuitblusch-
bare vlammen verheft zich ten hemel.
De bevolking vlucht in paniekstemming
naar de onderaardsche schuilplaatsen.
Een draadloos telegram uit een der
vliegtuigen meldt de resultaten. Een
tweede eskader nadert, dat gifgasbom
men uitstrooit. Bij tusscher.poozen
wordt deze dubbele aanval herhaald,
totdat alles in een zee van vlammen
staat en giftige gaswolken de
bedekken, waar eens tienduizenden
menschen woonden."
Waar de huidige hyperbewapenin
gen, een directe en indirecte bedreiging
vormen voor de wereldvrede, moet de
menschheid haar veiligheid zoèken in
het neerleggen van de wapens, in de
eerste plaats in de algeheele vernieti
ging van alle chemische aanvalsmid
delen.
Zeker, ook daarmee zou alle gevaar
nog lang niet geweken zjjn. De techniek
zegt Ds. Priester wischt alle ver
schil tusschen vredesindustrie en oor
logsindustrie uit. En een volstrekt ont
wapende wereld zou misschien weer ten
prooi vallen aan andere, even gevaar
lijke maphten.
Doch wanneer de Christenheid weer
het algejneen bewustzijn zou vermogen
te wekken, dat „de internationale ver
houdingen moeten worden gebracht on
der den invloed van het Evangelie van
Jezus Christus", kon het niet anders of
ook de onzalige wedstrijd in openlijke
en geheime bewapening zou een einde
nemen. Oorlog, maar in 't bizonder oor
log in zjjn tegenwoordige vorm, uitslui
tend als brute openbaring van op de
spits gedreven egoïsme èn Christendom
zijn onvereenigbaar.
Daarom is het Christenplicht te ijve
ren voor ontwapening, het is te zeggèn,
die ontwapening, die het oorlogsgevaar
iets zou kunnen verminderen en de
vredeskansen doen stijgen.
Want laten wij goed begrijpen, dat
niet bewapening-op-zichzelf het gevaar
vormt, noch ook ontwapening-op-zich-
zelf vredeszekerheid beteekent.
„Wanneer men iets van het samen
gesteld karakter van het oorlogsvraag-
stuk heeft begrepen nog eenmaal
citeeren we de brochure beseft men
voldoende, dat het tenslotte van de ge
zindheid der menschen (afhangt)".
Dwaasheid en roekelooze kortzichtig
heid is het, alle krachten te verspillen
in een strijd voor eenzijdige ontwape
ning van een kleine, vreedzame natie,
die de oorlog verafschuwt, nimmer een
aanvalsoorlog zal beginnen, doch alleen
bedacht is op handhaving van zijn
grondgebied.
Een revolver, die een rustig reiziger,
op veiligheid bedacht, bij zich steekt,
vormt voor geen eerlijk mensch een be
dreiging. Maar wel een revolver in de
hand van dieven en moordenaars.
Wij meenen dat, indien Ds. Priester
dit voldoende in 't oog gehouden had,
hij minder sterk aan 't eind van zijn ge
schrift, naar het anti-militairisme zou
hebben overgeheld.
Strijd voor Ontwapening Christen
plicht. Doch Christenplicht gebiedt niet,
zichzelf weerloos te maken. Maakt u tot
lam, dan eten de wolven u op.
In de booze dagen, die komen, vraagt
God van ons, gelijk in de bange jaren,
toen de oorlog woedde, de erve, die Hij
v niet geheel duidelijk
In het laatste nummer van de „Vrijzinnig-
Democraat" maakt Mr Marchant enkele
opmerkingen over salarisverlaging van over
heidspersoneel en het z.g. scheerwetje, de
korting op de uitkeering der gemeentefonds
belasting.
De schrijver betoogt allereerst, dat de goed-
gesalarieerden geen reden tot ontevreden
heid hebben, wanneer hun geldelijk inko
men iets cJaa.lt, omdat de koopkracht van het
geld toenam: „de kosten van levensonder
houd zijn met enkele tientallen percenten
gedaald". (Dit is, als men het ge he
levensonderhoud in aanmerking neemt, niet
vrij van overdrijving; maar de stelling is
juist)"
Hieruit concludeert Mr Marchant dan ver
der, dat het niet aangaat om de korting,
welke het rijk thans toepast, door verhooging
der opcenten op de fondsbelasting te verha
len op de belastingbetalers, die als groep
toch reeds hun inkomen belangrijk zagen
dalen.
Dit alles is duidelijk. Maar niet duidelijk
is ons nu de tweede stelling, dat de regee
ring niet met het scheerwetje had moeten
komen; want daardoor is centraal verzet
gen loondruk gerezen en nu ishet moeilijk
voor de gemeenten om zelfstandige regelin
gen te treffen. Zij hadden toch verlaging
moeten voorstellen.
Deze opvatting strookt niet met de wer
kelijkheid.
Immers zijn er nu ook nog gemeenten,
welke belastingen en tarieven verhoogen,
doch niet aan de salarissen raken.
Andere doen het noodgedwongen, omdat
de regeering het bedrag toch inhoudt en
verontschuldigen zich dus op deze wijze.
Terwijl er ten slotte in bijna elke raad nog
een minderheid te vinden is, die botweg elke
verlaging weigert; niet, omdat de regeering
het overleg bemoeilijkt heeft, maar omdat
men tegen elke loonsverlaging is, ook in die
gevallen, waar de bezoldiging behoorlijk was.
De regeeringsmethode heeft althans dit
voor, dat niet gekort wordt in alle kleine ge
meenten, omdat daar de salarieering meestal
aan de schrale kant is en niet in die g
Jen, waar het loonpeil laag is.
Op deze gronden valt het scheerwetje,
hoe men er overigens over moge denken, dan
ook niet te veroordeelen. De redeneering,
welke in elk geval de schuld op de regeering
legt, lijkt ons eenigszins gewrongen.
DE HEER SCHAPER
BEDANKT ALS LID VAN GEDEP.
STATEN
Naar wij vernemen heeft de heer J. H. A.
Schaper met ingang van 1 Mei a.s. bedankt
als lid van Ged. Staten van Zuid-Holland.
Zeer waarschijnlijk staat dit bedanken in
verband met de groeiende oppositie in de
S. D. A. P. tegen cumulatie van publieke
ons afpaalde, te bewaren. Wjj zullen!
den Heere onzen God niet verzoeken, i
J. H. A. SCHAPER
functies. Nog niet zoo lang geleden heeft de
heer Gerhard die lid der Tweede Kamer o«i
Gedeputeerde voor Noord-Holland was, om
dezelide reden ontslag als kamerlid geno
men. De heer Schaper daarentegen blijft in
de landspolitiek.
Van die zijden beschouwd, juichen wij dit
besluit toe: de cumulatie moet zoo langza
merhand de wereld uit. En ook gelooven
wij, dat het goed is voor de kamerfractie
der S.D.A.P., als de heer Schaper daarvan
Jid blijft uitmaken
Hoewel we het als een verlies zien. dat
hij het college van Ged. Staten verlaat
Want daar was hij echt op zijn plaats en
pakte hij de dingen practisch aan. De heer
Schaper is altijd iemand geweest, die ce
dingen durfde zeggen, zooals hij ze 7ag;
hij heeft het, voorzoover het naar buiten
doordrong, als Gedeputeerde ook gedaan.
Hij sloot zijn oogen niet voor de werkelijk
heid en draafde niet door met sommige
partijgenooten.
Van die kant beschouwd, is zijn aftreden
derhalve te betreuren; hoewel het b.v. een
kleine kunst is om een even gematigd en
bezadigd opvolger voor hem te vinden als
hij zelf ws. Maar we behoeven in dat op
zicht de SD.A.P. geen advies te geven
Dan zou ze het mogelijk juist niet doen.
De heer Slaper, die reeds 64 jaar oud >s
heoft ern J. staat van dienst. Tot ts9l
.was hij huis- --n decoratieschilder, voorts
journalist, raadslid in Groningen, lid P-ov
NED. WERKLIEDENVERBOND
„PATRIMONIUM"
DE BESTUURSVERKIEZING
CONCEPT SOCIAAL PROGRAM
Nadat op de eerste Patrimonium-bijeen
komst de rede van den heer C. S ra e e n k
was aangehoord, waarvan wij reeds in ons
nummer van gisteren verslag gaven, en de
bespreking der jaarverslagen had plaats ge
had, werd in de vacature-J. Douwes Jr. ge
kozen de heer C G o o t e van Vecnendaal.
De overige aftredende leden de heeren J.
Hollander, G. Baas Kzn., R. Hagoort
cn M. H. Lut ter werden bij enkele candi-
daatstelling heritozen.
De heeren H. Gord eau, afgevaardigde
van het Ned. Jongelings Verbond, en ds. C
J. v. d. Boom van Overschie, voorzitter der
Geref. Manncnvereenigingen, spraken daar
op de vergadering toe.
Verder werd nog het woord gevoerd door
den heer K. Kruithof namens het C. N.
V., en den heer J. Schouten, namens de
A.-R. Kamerciub.
De
avondvergadering
werd o. m. bijgewoond door den heer B a r-
tels, C.-II. weihouder der gemeente Zwolle,
den heer W ij n b e e k namens den Bond
J.V. op G. G., alsmede door afgevaardigden
van den Chr. Nationalen Werkmansbond en
den Chr. Geref. Jongelingshond en Prof. Dr.
A. G. H on i g van kampen.
De Voorzitter sprak nog een enkel woord
aan het adres van den thans aanwezigen
heer Douwes, wethouder van Amsterdam,
aarna het presidium door hem werd over-
den heer J. II o 11 a n d e
De heer C. Smeenk hield daarop zijn
C. SMEENK
inleiding op de artt 1—7 van het Concept
Sociaal Program.
Spr. begint met te herinneren aan de sa-
enstelling van het „oude" Christelijk So
ciaal Program. Dat „oude" program is thans
erouderd. Dank zij den arbeid van Patri
monium is een groot deel van dat program
tot verwezenlijking gekomen. Waar wij thans
over veel meer te beschikken hebben dan
.onze vaderen" in de 90er jaren, was het
noodzakelijk dat het program werd gewij
zigd. Op het terrein van Kerk en School
hebben onze vaderen vooraan gestaan en
onder Gods zegen veel bereikt Spr. noemt
de namen van Groen van Prinsterer, Kuy-
per, Lohman, de Visser. Als de vraag word!
gesteld of door het practische werk de so
ciale studie niet is verwaarloosd, npoet deze
bevestigend beantwoord worden.
Dr. Kuyper heeft onder ons de sociale
studie ter hand genomen er. verschillende
pennevruchten getuigen van zijn arbeid. Ook
anderen hebben in die richting gewerkt
Spr. werkt dit breeder uit
mneer men het program van 1894 ver
gelijkt met het heden, dan rijst de vraag of
het nieuwe program eveneens moet wonion
voorzien van een considerans.
Komende tot de te bespreken artikelen
verwijst spr. voor een groot deel naar de
door hem in het orgaan geschreven arti-
In verband met art. 1 merkt spr. op dat in
art. 1 de natuur wordt vooropgesteld. Naar
het woord van Calvijn .is de H. S. de bril
waardoor wij de openbaring Gods in de na
tuur beter kunnen verstaan. Conform de
Calvinistische belijdenis is dit artikel ge
steld, zooals het gesteld is.
Spr. bestrijdt de meening, als zou in het
vervolg van art. 1 het aardsche gemeen
schapsleven gesteld worden boven het zoe
ken van de eere Gods in Maatschappij en
Staat.
Wij staan, aldus spr., nog altijd voor het
groote probleem van individu en gemeen
schap. Hier speelt het beperkte mensche-
lijke inzicht een groote rol. De harmonie
tusschen die beiden zal eerst in het komen
de Koninkrijk Gods tot volle ontplooiing ko
men. De naam is de meest volkomen indi
vidualiteit. Tegenover allerlei stroomingen
Staten in die provincie, in 1899 lid der
Tweede Kamer, iu 1919 lid Prov. Stat-m
Zuid-Holland en sedert 1926 lid der
Ged. Staten.
En overal vond hij waardeering hij vriend
en tegenstander.
Het bovenstaande was reeds geschreven en
gezet, toen Het Volk het bericht bracht,
dat de heer Schapei om gezondheidsr edenen
ontslag nam als lid der Staten en dus ojk
als Gedeputeerde. Hij hoopt eepige weken
rust te nemen en nü Pinksteren zijn werk
zaamheden als kamerlid te hervatten.
die meenen dat we er langs geleidelijken
weg wel komen zullen, hebben we Gods
Woord vast te houden. In verband hiermede
wijst spr. op uitlatingen van Nietzsche en
Spenglpr en stelt deze tegenover uitspraken
van de Heilige Schrift. De Bijbel leert ons
dat er altijd een breuk zal blijven bestaan
tusschen wereld en Koninkrijk Gods. Toch
moeten wij met ons reformatorisch werk
doorgaan omdat Christus ons daartoe de
kracht geeft.
De in art 2 geponeerde stelling dat alle
dingen aan Gods souvereiniteit onderwor
pen zijn behoeft geen nader betoog.
Uit die stelling vloeit als vanzelf liet res
tant van dit art. voort Spr. gaat hierop na
der In en merkt op dat daar een groot vraag
stuk gesteld wordt, waarvan het niet zoo ge
makkelijk is een oplossing te vinden, n.l. de
strijd tusschen Gezag en Vrijheid. Dank zij
onze constitutioneele regeeringsvorm is La.v.
van dien strijd een stap in de goede richting
gedaan.
Met betrekking tot het Staatsabsolutisme
bestrijdt spr. de meening van Mr. J. A. Levy,
dat de Staat alles mag. Dit is natuurlijk niet
in overeenstemming met ons souvereiniteit?
begrip. De Overheid is er om het recht Gods
te handhaven op alle terrein.
Spr. acht het geen bezwaar te zeggen dai
de overheid in ons constitutioneele land de
wet geeft Spr. wijst op de onjuiste meening
dat b.v. onze sociale wetgeving een vrucht
Is van den modernen tijd.
Komende tot art 3, merkt spr. op dat Pa
trimonium verwerpt het oude liberale indi
vidualisme, dat het organisch karakter dei
Maatschappij miskende en door het te zeer
afwijzen van de bemoeiing der Overheid
met de zonde die in ieder menschenhart
leeft geen rekening hield.
Patrimonium verwerpt ook het neo-libe-
ralisme. alsmede het socialisme in zijn ver
schillende nuanceeringen.
In verband met een voorstel van de afd
Watergraafsmeer, wil spr. in art. 3 ook de
klassenstrijd vermelden.
Naar aanleiding van art 4 wijst spr. op
de socialistische meeningen over het gezin
en den privaten eigendom. Spr. stelt in 't
kort de meening van den Bijbel daartegen
over. Naar het oordeel van spr. zou het
socialistisch streven tenslotte neerkomen op
gemeenschappelijke armoede. Grond eigen
dom alsmede wetgeving en recht aangaande
de verhoudingen on het terrein van den ar-
beid bedrijfs-organisatie komen even
eens in art 3 naar voren, waarbij spr. enkele
toelichtingen geeft en deze met voorbeelden
illustreert
Art. 5 handelt over de Kerk en over den
rustdag. In verband met een opmerking van
de afd. Watergraafsmeer, zal het beter zijn
te spreken van de Kerk als vrucht van
de openbaring Gods cn niet als een open
baring.
Over art. 6, waarin over volksopvoeding
en onderwijs gesproken wordt, behoeft spr.
niets te zeggen.
Art 7 handelt over het streven des volks
naar hoogere ontwikkeling en welvaart
waaraan onmiddellijk verbonden is de vloek.
om der zonde wil op de menschheid
rust
De overheid heeft derhalve te waken voor
de bescherming des volks tegen allerlei ge
varen die het bedreigen. (Applaus).
De heer J. Hollander 2e voorzitter
dankt den heer Smeenk, voor zijn ge-
wichtigen arbeid.
De avondvergadering werd besloten met
een concert door het Chr. Harmonie-Orkest
„De Bazuin", dir. W. Scholtens, en de Ge
mengde Zangvereeniging „Patrimonium",
directeur de heer Scholtanus.
Slotwoord Ds. H. A. Monnik.
In de vergadering van hedenmiddag wer
den ten slotte de artikelen 1—7 van het
Concept Sociaal Program vastgesteld, waar
na ds. H. A. M u n n i k, van Zwolle, een
opwekkend slotwoord sprak.
Met blijdschap constateert spr„ dat de
geest der vaderen stempel gezet heeft en dat
ook deze bondsvergadering de dingen van
bet stoffelijke leven bezien heeft onder hoo-
ger licht In de bondsvergadering werd de
concentratie gezocht, maar alleen om haar
vruchtbaar te doen zijn voor het leven der
leden in de breede kringen van het maat
schappijleven. De rijkdom van een bonds
vergadering bestaat toch daarin, dat veel
tvangen werd om in het leven der maai
schappij uit te dragen. In dit licht ziet spr.
zijn taak om een slotwoord te spreken over
Individueel én Sociaal.
Met opzet heeft hij die woorden door hot
•oordje en verbonden. Hij wil geen keuze
stellen tusschen die beide, omdat hij meent
dat nooit het eene prijsgegeven mag worden
ten koste van het andere! Het gaat hier om
de juiste verhouding tusschen die beide.
Ilier raken we aan een vraagstuk, dat de
eeuwen door de geesten verdeeld heeft Het
Liberalisme eischte de heerschappij van het
individu met al de schrikkelijke gevolgen
die dat meebracht Het socialisme eischt de
heerschappij van het sociale ten koste van
het individueele. Het liberalisme eindigt in
sociale machtsopenbaring, waarin het
echt gemeenschappelijke zoek is en het so
cialisme leidt tot de onbeperkte tyrannio
van het individu, waarbij de gemeenschap
teloor gaat
In het godsdienstige leven vindt ge de
ethische levenshouding, waar alle nadruk
gelegd wordt op het individueele geioofs
leven, dat voor de praktijk van het sociale
altijd zeer onvruchtbaar blijft, terwijl in de
Roomsche kerk het individueele aan het
sociale wordt opgeofferd en de kerk als zoo
danig de ontplooiing van het persoonlijke
geloofsleven ten onder houdt
Gods Woord stelt de twee begrippen naast
elkaar. In de belijdenis: Ik geloof in God
den Vader, den Almachtige, Schepper des
hemels en der aarde wordt tegelijk het ind»-
idueele en sociale gegrepen. Het uitganes-
punt van ons leven mag noch in het indi
vidueele liggen, noch in het sociale alleen.
in het Woord Gods zelf. De mensch is
geschapen naar Gods beeld, individueel en
gemeenschappelijk. In Christus liggen beide
begrippen samen verbonden. Die Chri3tus
door het geloof is ingeplant Individueel, is
daarmee lid van het lichaam. Gods Woord
komt tot ons met individueele eisrhen
maar ook met eischcn als lid van de ge
meenschapsroeping.
In het geloof hebben we den levenseisch.
die Gods Woord ons stelt persoonlijk te
aanvaarden en dan is daarmee vanzelt
aangewezen onze sociale taak.
Spreker uit den wensch, dat Patrimonium
moge voortgaan den socialen levenseisch
van Gods Woord uit te dragen op hope, dat
die eisch individueel worde aanvaard en
opgevolgd tot eere "Gods en tot heil van
het leven der maatschappij.
DE WINKELSLUITINGSWET
een personeelsmotie
Op eer personeelsvergadering van de fir
ma C. Jam in te Rotterdam is een motie aan
genomen inzake de winkelsluitingswet, d'c
op 1 Mei as. in werking treedt. Het origi
neel van deze motie is voorzien van 2t'43
handteekeningen en ligt naar ons gemeld
wordt, ter inzage bij de secretaris der per
soneelsvereeniging Hugo de Grootstraat 41
te Rotterdam, alwaar ook betuigingeu van
instemming worden verwacht
In de motie wordt gezegd, dat met stijgen
de ongerustheid dg datum van 1 Mei wordt
tegemoetge-zien. Men meent allerdringendst
de aandacht van alle welmeenende en wel
denkende Nederlanders te moeten vestigen
op het huns inziens buiitengewoon ongun
stig gekozen tijdstip van invoering van een
wet. die zulke funeste gevolgen voor de
samenleving kan hebben, waar toch een
ieder er van overtuigd moet zijn, dat het
zoeken van werkverruiming In deze drus
kende tijd?n het grootste probleem is terwijl
door inwerkingtreding van bedoelde wet
eerder het tegenovergestelde het geval zal
Overal in den lande, aldus gaat de motie
verder gaan stemmen op van hen, die de
zelfde vrees koesteren als ondergeteekenden
overal worden ernstige waarschuwingen ge
hoord tegen de invoering op dit mom°nt.
Hoewel in een „Open Brief' van de werk
geefster. de firma Jamin zelve', in het oe-
heel geen hoop gekoesterd wordt omtrent
eventueele opschorting of verniet tring van de
winkelsluitingswet, meenen ondergeteeken-
den toch met bijzonderen nadruk e^n be
roep te mogen doen op het verantwoorde
lijkheidsgevoel van hen die in deze rich
ting onverhoopt invloed zouden kunnen
uitoefenen. Is het nog niet voldoende dat
ook het kleine Nederland zwaar te lijden
heeft onder de gevolgen van de Wereld
crisis? Moeten alle Nederlanders niet ge
zamenlijk met alle macht d i e maatrege
len helpen bevorderen, welke den druk der
tijden minder zouden kunnen doen gevoe
len, en moeten zij daartegenover niet met
volle energie al datgene weren, hetwelk
juist die crisisgevolgen zou kunnen ver
zwaren?
Bloeiende beidrijven en floreerende onder
nemingen zijn er tegenwoordig helaas
slechts bedroevend weinige te vinden, ook
in Nederland, en daarom moet ieder, die
stelling wil kiezen tegen do kunstmatige
vernietiging van kleine restjes maatschap
pelijke welvaart, zijn stem met kracht vur
heffen tegen alle maatregelen, van wélke
zijde ook, dae in dezen wereld-ontwrichten-
den tijd een verslechtering van den alge-
meenen toestand ten gevolge zouden kunnsn
hebben".
Nóg is het niet te laat, zoo besluit het per
soneel. een der resteerende dagen van de
maand April kan het Nederlandsche Volk de
blijde mare brengen: „De winkelsluitingswet
van de baan".
UIT HET SOCIALE LEVEN
HET LOONCONFLICT IN DE
DRENTSCHE VENEN
Het aantal stakers breidt zich uit
Omtrent de loonconflicten in het Drentsche
reenbedrjjf meldt men ons, dat tot heden in
den stand van zaken geen verandering is
ingetreden.
Te Nieuw-Weerdinge zouden de arbeiders
Zaterdag beslist hebben over het voorstel der
verveners, inhoudende 10 procent loonsverla
ging, doch het is wederom niet tot een stem
ming kunnen komen. Het schjjnt, dat thans
conflict van langeren duur moet worden
verwacht dan waarop men hier aanvankelijk
gerekend had.
In het rayon Roswinkel hebben de arbeiders
het werk neergelegd, na afwijzing van het
patroonsvoorstel tot verlaging van da loonen
met 10 procent. In het rayon Barger-Oostveen,
attende het veengebied van Zwartemeer
tot Nieuw-Amsterdam, zjjn geheime stemmin
gen gehouden over het voorstel tot 10 procent
verlaging. Tot dusver is alleen bekend, dat de
R.-K. arbeiders het voorstel met overgroote
meerderheid verworpen hebben, doch de andere
organisaties zullen dit voorbeeld wel gevolgd
nebben, zoodat staking wel vrjj zeker is.
Van werkgeverszijde schijnt men riet op
:n spoedigen afloop van het conflict te
•kenen, hetgeen men aan dien kant trouwens
niet erg vindt, omdat men toch gaame de
productie beperken wilde. De arbeidersorgani-
•s willen nog trachten door bemiddeling
Mr Bouma, burgemeester van Emmen, de
l sprekingen weer hervat te krijgen, op basis
de handhaving van de oude uurloonen en
dezelfde tarieven voor het maken van
persturf en het turfgraven; voor het overige
zouden de besturen geneigd zijn by hun leden
de verlaging van 10 procent te verdedigen.
Te Exloërmond hebben de arbeiders .iun be
sturen opgedragen te trachten in nadere on
derhandelingen tè treden met de werkgevers-
De bepaling van den Minister van Binnen-
landsche Zaken en Landbouw, dat werklooze
eenarbeiders niet meer by de werkverschaf
fing geplaatst mogen worden, heeft tenge
volge gehad, dat uit de gemeente Emmen een
500-tal arbeiders niet meer aan het werk is
kunnen gaan. Dit besluit heeft met de staking
niets te maken. Het is de gewone beperking
vóór den zomer. Zooveel mogelijk zjjn veen
arbeiders uitgesloten, omdat die in normale
jaren ook in het veenbedryf werkzaam zouden
zjjn. Het getal der te werk geste'dcn hjj de
gemeente Emmen is van 2800 thans ingekrom
pen tot 950. Dit getal zal waarschijnlijk nog
verder dalen wanneer in het rayon Barger-
Oostveen de staking mocht uitbreken. De
werkloozentramdienst is stop gezet, terwijl
i>ok de autobusdienst der werkverschaffing
aanmerkelijk is ingekrompen.
Tot dusver bljjft het ondanks de uitbreiding
tn het aantal stakers overal alles rustig.
CHRISTELIJK SOCIALE ONTWIKKELING
De meerdere be' n-Melh-g voor de Christe-
lijk-sociale beweging h'ii. ,e het niet in
geljjke mate, gepaard te gaau n»ei de "meien-1 bier,
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1)
De heer J. H. A. Schaper bedankt als lid
.•an Gedep. Staten van Zuid-Holland.
Het loonconflict ln de Drentsche venen,
(blz. 2)
Na de Pruisische ver' <^zing. Zullen Cen-
t.um en Nationaal-socialisten tot samenwer-
king komen'.
De ontwapeningsberaadslagingen opge
schort tot na de Fransche verkiezingen.
Albert Thomas doet in de International©
Arbeidsconfen ntie een beroep op de regeerin
gen om tot daden te komen.
Een tornado in de Vereen. Staten.
Ter gelegenheid van het 300-jarlg bestaan
der Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam
heeft de Academische Senaat een aantal
eere-doctoraten verleend.
(blz. 5)
De thee-invoerrechten in Engeland (Eco
nomische Problemen).
(blz. 9)
De splonnage in de Groote Oorlog.
(blz. 3)
Financieele brief uit Amerika.
Griekenland heft de gouden standaard op.
Adres van verschillende organisaties aan
de minister van Onderwijs inzake het ver
plichte leervak „Lichamelijke Oefening".
Verschenen is het Jaarverslag van de N.V.
Levensverzekeringsmaatschappij Utrecht.
Schaakrubriek.
In dit nummer beginnen ivij
een serie artikelen aver de
Spionnage in de Groote Oorlog.
de begeerte naar meerdere kennis van de his
torie dier beweging en de beginselen, waar
door die beweging gedragen wordt.
Instituut „Gerito" te Vlaardingen deelt ons
althans mede, dat het aantal deelnemers aan
zjjn cursus voor Christel jjk-sociale ontwikke
ling gestadig toeneemt.
Verschillende vakbonden laten vrijgestelden
voor haar rekening den cursus volgen, terwjjl
thans een niet onaanzienlijke vakorganisatie
met genoemd Instituut een collectief contract
(voor rekening van den Bond) heeft aange
gaan, voor dertig barer leden en wel met deze
bijzondere voorwaarden: tweemaal per jaar
controlerepetitie, na het eerste cursusjaar een
cursistendag en aan het eind een examen, in
tegenwoordigheid van het Bondsbestuur.
Het valt zeer zeker ie prijzen, dat een orga
nisatie op deze wjjze den leden steun biedt.
Een stap in de goede richting.
Anderen ten voorbeeld.
Gemengd Nieuws,
DE ROOFOVERVAL TE NIJMEGEN
De beide Duitschers, dio aangehouden
werden in verband met den roofoverval in
de villa aan den Groesbeekscheweg te Nij
megen, bewoond door den heer Smits en
zijn dochter, hebben een volledige bekente
nis afgelegd-
Uit deze bekentnis is gebleken, dat aan
den overval drie personen hebben deelgeno
men. Twee van hen doorzochten de gelijk
vloers gelegen vertrekken, terwijl do derd©
naar boven ging.
Hier vond een hevige worsteling met den
heer S. en diens dochter plaats, waarna het
drietal op de vlucht sloeg.
Gebleken is, dat de beido aangehoudenen
zich aan verschillende inbraken hebben
schuldig gemaakt, zoodat de Nijmeegsche
recherche een goede vangst gedaan heeft-
Men heeft thans ook het spoor van den
derden Duitsrher, die over de grens was
gevlucht en 650 meenam. De man moet zich
begeven hebben naar een dorpje bij Milst®
in Westfalen, waar zijn ouders wonen.
De Nijmeegsche recherche heeft zich in
verbinding gesteld met de Duitsehe politie
om zijn uitlevering te kunnen verkrijgen.
DOODELIJK AUTO-ONGELUK.
Onder Weert (L.) kwam een luxe auto uit
Roermond in snelle vaart aangereden ter hoog
te van den Moesdijk. Daar waren eenige kinde
ren aan het spelen. Het tienjarig zoontje van
den heer Jansen werd door de auto gegrepen
en op slag gedood. Door den schok reed de
auto tegen een boom. De wagen werd bescha
digd, doch de bestuurder kon toch nog weg-
t^{tenlck°nder ZiCh iCtS Van hCt onseval oan
De baanwachter van den spoorwegovergang
heeft intusschen het nummer onthouden en
dit aan de politie medegedeeld, die thans een
onderzoek instelt.
DE OUDE RUILHANDEL.
De schaarschte van het geld onder de land
bouwers heeft de oude ruilhandel weer in
het leven geroepen. Te Rynzaterwoude ruil
de een landbouwer 5 kop aardappelen tegen
5 kop eieren. Hieruit blykt ook de hooge prys
der aardappelen en de abnormaal lage notec-
ring der kipeieren.
ACHT BIGGEN VOOR EE\ POT BIER
De caféhouder T. v. d. Hoogen te Oude
water bezat 8 gezonde biggen van 8 weken
oud, die hjj tegen geen enkelen prjjs kon ver-
.koopen.
Ten einde raad heeft v. d. H. de 8 biggen
verkocht aan den heer S. voor eenpotje