Jliruiur £riïisdjf tüourant
Dagelijks verschijnend Nieuws blad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
TWEEDE KAMER
SUPERIEUR!
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.21
(Beschikkingskosten f 015.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending
Bij dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 22 APRIL 1932
No. 3640
ADVDBTENTIEN
Van 1 tot 5 regelsWV!
Elke reeel meerm 022Yi
'r.get Mededeelingen
van 1—5 regels2J0
Elke regel meer 0.<5
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 1 bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
MAMMONISTISCH SPEL
„Men is eén nieuwe vervalsohing van Ivar
Kreuger op het spoor gekomen",
„Inzake de Kreuger-affaire is een nieuwe
arrestatie gedaan".
Deze berichten kan men dagelijks in de
kranten lezen.
Het vreeselijk drama in de weelderige
hotelkamer te Parijs wordt gevolgd door een
lange rij van drama's, waarvan het einde
nog niet te zien is.
Door de ervaring geleerd, begreep ieder,
die nadenkt wel direct, dat hier nog iets
anders in 't geding was, dan tijdelijke fi-
nancieele moeilijkheden. Een aandeelm-
luchtkasteel zakte ineen, omdat elke solide
grondslag ontbrak. Omdat het een fata mor
gana was; de wereld voor de oogen getoo-
verd door bedriegerijen, vervalschingen en
financieele knoeierijen op groote schaal.
Terwijl de pers in angstige afwachting
was hoe dit drama zich verder zou ontwik
kelen, hadden enkele sensatie-bladen nog de
moed om den „held" te verheerlijken, die de
val van het huis, dat hij met zooveel energie
en bekwaamheid had opgebouwd, niet kon
zien, nu het „noodlot" er op aanstormde.
Want het was toch een edel man, met een
warm hart voor zijn mede-menschen;
in stilte zooveel goeds deed; zelf sober leef
de, ondanks zijn enorme rijkdommen en
nooit een rustig óogenblik kende, omdat de
zorg voor de door hem gestichte wereldcon
cerns voortdurend zijn geest, zijn kracht en
zijn volle tijd in beslag nam.
Dat laatste was juist, en na de ontknoo
ping begrijpelijk.
Er was zulk een ingewikkeld spel van be
driegerij, oplichting en vervalsching ge
speeld, dat de falsaris elk oogenblik de jus
titie en de gevangenis voor oogen zag.
Want Ivar Kreuger, de „eenvoudige en
beminnelijke man" met stalen energie en
schitterende talenten was een dergroot
ste misdadigers. Alle zonden, welke op goe
derenmarkt of geldbeurs mogelijk zijn, had
hij bedreven; vorsten en staatslieden had
den hem als een bona fide koopman en eer
lijk contractant beschouwd en hij was niets
anders dan een oplichter en bedrieger.
Hij heeft met de welvaart, met het levens
geluk van millioenen gespeeld, hij heeft
harde werkers tot broodeloosheid en wan
hoop gebracht; het leven van ontelbaar ve
len vernietigd om zelf groot en machtig te
worden, koning in het rijk van mammon.
Schrijven- wij dit, om den man, die zulk
een vreesèlijke dood stierf te vervolgen met
een veroordeelend vonnis? Gansohelijk niet
Wat dit betreft, past slechts de vermaning:
Wie staat, zie toe, dat hij niet vaJle. Het
oordeel is Godes.
Maar we moeten op dit onwaarachtige
leven wel letten om daaruit te Ieeren, hoe
waar het woord van Jezus is: Gij kunt God
niet dienen en den mammon.
Hier was mammondienst en mammonspel;
geldspeculatie als sport. Van het groote doei
van arbeid en energie om God te verheer
lijken is dan geen sprake; zelfs niet van
de daaraan ondergeschikte doelstelling om
welvaart ,en zegen te verspreiden of ook
maar can voor het onderhoud van zich en
de zijnen te zorgen. Het gaat om de geld
macht en zoo raakt men in de macht van
het geld; in de slavernij van mammon.
Dat is de groote, ontzettende waarheid,
welke het Krcuger-drama ons voorhoudt en
tegen dien mammondienst moeten we leeren
6trijden en bidden.
Motie-Hiemstra met 4119 stemmen
verworpen
HET PONDENVERLIES DER
NEDERLANDSCHE BANK
De goudwisselpolitiek De delging
van het verlies -- Staatscirculatiebank
V KAN OVERWOGEN WORDEN
Van meer dan een zijde en op onder-
scheiden wijze betuigen lezers hun instem
ming met hetgeen wij Maandag schreven
over de minstens twee millioen, welke ge
reed lagen om Zondag een internationale
Voetbalwedstrijd bij te wonen.
Wij besloten onze opmerkingen met de
vraag:
„Als de overheid eens een crisis-toeslag
op dergelijke luxe-uitgaven legde ten bate
van het Comité?"
En nu merken twee lezers, onafhankelijk
van elkaar op, dat zoo'n crisis-toeslag ook
gelegd moet worden „op alle plezierreizen
naar het buitenland, al of niet per
Reisvereeniging.
Het idee is niet nieuw. We vestigden er
dezer dagen nog in een particulier schrijven
de aandacht op van een lezer, die ons zijn
misnoegen te kennen gaf over een kort be
richt, waarin verwezen werd naar de reis
programma's der Chr. Reisvereeniging.
Het vorige jaar heeft Duitschland door
het heffen van een vacantie-belasting twee
erlei doel nagestreefd: primo om de vacan-
tie-genietende Duitschers binnen de eigen
grenzen te houden; secundo, om van hen,
die toch naar het buitenland gingen, wat
overtollig geld binnen te krijgen.
Het zou dus heelemaal niet vreemd zijn,
als ook onze Regeering soortgelijke maat
regelen nam. En, hoe gaarne wij i-' nok
lets van da schoonheid der natuur
landen
OVERZICHT
Toen in-September 1931 het Engelsche
Kabinet de bank van Engeland noopte de
gouden standaard los te laten, bracht deze
te laken daad voor alle banken, die vorde
ringen bezaten op Engelsche banken groote
verliezen mee. Allen zagen de waarde van
hun- Engelsche wissels verlaagd met het be
drag der daling van het Engelsche pond
Voor de Nederlandsche Bank beteekende dit
een verlies van ongeveer 30 millioen gulden.
Dat verlies moest gedekt. Want het was
zelfs meer dan het kapitaal der Nederland
sche Bank, dat 20 millioen bedraagt. Van
rechtswege zou eigenlijk de bank bij dezen
stand van zaken hebben opgehouden te be
staan. Dat was natuurlijk onmogelijk en
daarom moest een of andere oplossing wor-
iX?n gevonden.
Voorgesteld is toen, dat het geleden ver
lies in de eerste plaats gedekt zal worden
uit het bedrijfsoverschot, dat. afgezien van
het pondenverlies, te verwachten is. Voorts
zullen de algemeene en bijzondere reserves
tot bepaalde bedragen worden verminderd,
resp. tot 3 en 5 millioen. Het daarna nog
resteerende verlias van ruim 20 millioen
zal, volgens een stelsel van geleidelijke af
schrijving, worden gedekt uit in volgende
jaren te maken winsten. In verband met
een en ander werd een tijdelijke nieuwe
winstverdeelLng voorgesteld.
De helft van de jaarlijksche winst zal
worden gebezigd tot afschrijving op het ver
lies. Dit met een minimum van f 1 millioen.
Indien dus de winst slechts f 1 millioen
of minder bedraagt, zal zij geheel tot dil
doel worden aangewend. Indien zij ligt tus-
schen f 1 en 2 millioen. zal f 1 millioen wor-
tfen afgeschreven. Indien zij is f 2 millioem
of méér, dan wordt de helft aangewend voor
afschrijving.
Het niet aldus bestede deel der winst zal
in de eerste plaats worden gebruikt om, in
dien de algemeene reserve onverhoopt bene
den f 3 mililoen mocht zijn gedaald, deze
reserve weder tot het genoemde bedrag op
te bouwen.
De daarna overblijvende wmst zal .gelijk
op aan den Staat en aan de aandeelhouders
der Bank worden uitgekeerd, tot een zoo
danig maximum-bedrag dat aan de aandeel
houders 5 procent zal worden uitgekeerd.
De winst, die daarboven nog aanwezig zal
zijn. wordt.gebezigd tot verdere afschrijving
van het verlies.
Indien binnen afzienharen tijd winsten
mochten terugkeeren als gedurende het laat
ste decennium meermalen voorkwamen,
z. winsten van 10 k 12 millioen gulden,
dan zal naar de ontworpen methode de af
schrijving van het verlies niet langen tijd
behoeven te vorderen.
Indien, wat waarschijnlijker is, de win
sten voorloopig binnen bescheiden grenzen
blijven, zal de afschrijving van het verlies
natuurlijk langer duren.
Door de voorgestelde regeling wordt een
geleidelijke delging van het verlies gewaar
borgd, zonder nochtans een toestand in het
te roepen, welke aanleiding zou kun
nen geven tot een te ver gaande deprecia
tie van d«. indeelen der Pink, welke in
verband met haar publieke functie als cir
culatiebank en haar prestige tegenover het
buitenland ongewenscht zou zijn.
In de overige landen, waar de circulatie
banken door d:zelfde oorzaken verliezen
hebben geleden, zijn regelingen getroffen
van soortgelijken aard als de thans voorge
stelde.
Voor het restant-schuld van ongeveer
f 20 millioen erkent de Staat een schuldvor
dering van de Ned. Bank. Het is die schuld
ordering, die als actief bezit der Bank in
de plaats treedt van het geleden verlies,
w Ike geleidelijk uit de toekomstige winsten
wordt afgelost.
Voor deze regeling is veel te zeggen. Im
mers houdt zij onze centrale bank onver
zwakt in stand. Zij is ook billijk, omdat dp
Staat uit de goudwissel-politiek der Ned
Bank groote winsten heeft getoucheerd, die
sedert het nieuwe bankoctrooi van 1919 vei-
li.., op f 66 millioen zijn te stellen van de
f 105 millioen, die het totale winstaandeel
den Staat heeft opgeleverd.
Bij de behandeling van dit wetsontwerp
gisteren in de Kamer bleek, dat er weer
enkele mensohen met veel achterafsche
wijsheid waren. Zij zaten op de banken der
linkerzijde.
Mocht men de heeren v. d. Waerden, Oud
en Bierema gelooven, dan was de goudwis
selpolitiek als een hoogst roekeloos beleid te
gedwongen waren hun vacantia in Neder
land door te brengen.
We vertellen elkaar dagelijks met mond
i pen, hoe mooi ons land is en zeer, zeer
velen hebben van die schoonheid zoo goed
als niets gezien.
Echter, men denke ook over de bezwaren
in deze „contingenteering" niet te licht
Want ze zijn vele. Ondanks de malaise doen
onze Vereenigingen voor Vreemdelingen
verkeer immers haar uiterste best om bui
tenlanders naar hier te trekken en de arme
Amerikanen zijn thans even welkom als
roeger de rijke neven van Uncle Sam.
Er zijn meer bezwaren op te sommen te
gen deze protectie.
Maar nu onze lezers er de aandacht op
vestigden, wilden we het denkbeeld wel
even naar voren brengen. Een matig „uit
voerrecht" ware althans te overwegen, al
nok behoeven we niet direct tot het Duitsche
dere i maximum van honderd mark per hoofd te
een onoverkomelijke ramp i gaan.
zou het ni^t zijn, als al'e Nederlanders eens I Wat denkt Minister De Geer er van?
beschouwen. Met een weinig afdoend citaat
van Minister Treub uit 191S werd deze mpe-
ning gesteund. Helaas hebben de heeren
hun scherpzinnigheid en wijs inzicht jaren
lang voor zich gehouden, er voor de debacle
van Sept. 1931 met geen woord over gerept
Jarenlang met een glimlach de groote uit
keeringen van de Ned. Bank op de Rijksbe
grooting zien staan en nukomen
eens met critiek. Het is niet fraai!
In zijn stevig betoog ter verdediging van
het wetsontwerp heeft Mr. de Wilde het
vooze van deze te late, na de feiten geboren,
critiek den heeren v. d. Waerden en Oud.
die hem waren voorgegaan, onder het oog
gebracht.
De s.d., die de gelegenheid willen aan
grijpen om met volledige verloochening van
hun eigen socialisatieraport van 10 jaar ge
leden, de vorming van een staatsbank te
o.ntameeren. meenden met deze beschouwing
slerk te staan. Verder vonden ze het oirbaar
om het denkbeeld aan de hand te doen van
de reserves der Ned. Bank nog f 5 millioen
af te nemen, het staatswinstaandeel nog te
vergrooten en den aandeelhouders niet meer
dan 3V2% te garandeeren.
Om de Kamer te plaatsen voor een uit
spraak over een staats-circulatie-bank, dien
de de heer v. d. Waerden een motie in
Deze zal echter „op 'n nader te bepalon dag"
worden behandeld. De overige wenschen
waren geformuleerd in moties, die vanzelf
bij de artikelen aan de orde komen.
Het was alles even bedenkelijk.
Dat de s.d. hetgeen zij voor weinig tijd
voor absoluut onmogelijk verklaarden, nu
ineens willen doorvoeren, wijst niet op ge
zonde evolutie, maar op politieke wispeltu
righeid en onvast economisch inzicht Stel.
dat over 5 jaar deze alwijze heeren opnieuw
een omzwaai gelieven te maken in achter-
waartsche of een andere richting, wat dan,?
Zijn dat staatslieden om politiek mee te
maken? We gelooven dan ook niet, dat hun
gril van 1932, die zoo duidelijk demon
streert, dat zij nog tastende hun weg zoeken
en eigenlijk nog geen gefundeerde construc
tieve socialistische politiek kennen gelijk
de heer Albarda zoo ongeveer erkende op
het Haarlemsche congres veel succes zal
hebben. Het is voorzichtiger den volgen
den kronkel van den geleerden Dr. Wibaut
af te wachten.
Mr. de Wilde, met wiens opvattingen de
heer Rutgers van Rozenburg volkomen in
stemde. verklaarde geen behoefte te hebben
aan een staatsbank, die gelijk o.a
Duitschland bewezen heeft allerminst
voor grove fouten behoedt. Ook de amende
menten van Dr. v. d. Waerden wees hij af
Verzwakking der reserves achtte hij zeer
g vaarlijk en beperking van de uitkeering
aan. aandeelhouders tot 3%% weinig aa
bevelen.
De liberaal Dr Bierema was in zijn cri
tiek het gematigdst van de drie linksche hee
ren. Hij ventileerde het denkbeeld ora
Bank en Staat elk de helft van de f 20 mil
lioen te laten dragen. Er moet dan de helft
op de aandeelen van de bank worden afge
schreven en nieuwe kapitaalsuitgifte plaats
hebben. We gelooven niet, dat deze operatie
in het belang der bank zou zijn Te dezen
aanzien zal de liberale vingerwijzing dan
ook wel niet gevolgd worden.
Meer aandacht verdienen misschien de
onrr rkingen over de administratieve kosten
an het bankbeheer en over den Kon. Com
missaris.
VERSLAG
•rgraderlng werd
KUIPER (r.k.), WIJNKOOP
dat hi
>ntstaan, maar wel hoe de zaak afdoende ge-
egeld wordt. Ia de voorgestelde regeling af-
loende? De heer Fleskens had liever een snel-
er liquidatie van het verllessaldo gezien, on-
Janks onze meer gunstige financieele omstan
digheden.
Wat de goudwisselpolitiek betreft, werd be-
r internationale afspraken moeten
t een land. dat zijn gouden stan
daard loslaat, andere landen, die activa aan-
len in de munt van dat land. niet dupeert.
Ie manier als nu is geschied.
Bepleit werd het honoreeren van commissa
riaten en andere functies op een maximum te
fixeeren en niet afhankelijk te maken van de
BU de onderhandelingen over de ponden-wis
sels met de Engelsche Bank ls misschien wat
al te gemakkelijk met de gehouden hesprekin-
->n genoegen genomen. Ia toen overlegd met
Regeering of den Regeerlngscommissaris?
Dr. v. d. WAERDEN (s.d.) greep de gelegen-
De orgai M
tijd van enorme beteekenls vour productie en
srdeeling. Daardoor Is het echter ook noodig
it de bank zoo veilig mogelijk werkt.
Om deze reden werd aangedrongen op meer
lezlcht op de banken In het algemeen en
renger contröle der Regeering op de Neder-
ndache Bank in het bijzonder.
Wat de cred iet voorziening van de gemeenten
betreft, werd het onjuist geacht, dat do Ned.
ank. die
Allee
fjafjc-gevaar zou ontstaan^
ag crediet geweige
een particuliere
scheiden zekerst
willen voorschrijven.
Ook de heer v d Waerden achtte het on-
enschelük. dat het directorium der Ned. Bank
reet belang heeft bil hot maken van groote
De bankhlstorle biedt de laatste Jaren in
alle landen velo donkere bladzijden. Het is dan
langer de bevoegdh
fis. die alleen1* 'm,
komen we er^niet.
Voorgesteld werd
geering werd uitget
gezegd0 bere,den' het Bankoctrooi ls op-
Mei 'verliezen van de Bank heeft de staat
elgenltJk niets te maken en hu moet tegenover
de Bank in de 6 resteerende Jaren van het
octrooi volkomen vrij zijn. Bestaande reserves
en te maken winsten moeten gebruikt worden
tot delging van het verlies. Dan kan destaats
hulp worden ingeperkt en hoeft het toch niet
te komen tot nieuwe kapitaalsuitgifte. Echter
krijgt de staat dan geen uitkeering. Die kun
nen we thans moeilük missen. Maar er Is een
mltigatie aanvaardbaar, waarbij in ieder geval
het dividend der aandeelhouders wordt be
perkt tot 3% pet. Zijn desbetreffende amen-
de heer v. d. Waerden kort.
.en besprak
>vnaer wijziging
t^ltzlcht Y°["
ieaiotenrP "r"ne3
behandelen
behandelen op een nader te bepalen dag.
De heer OUD (v.d.) vond eveneens vrijmoe
digheid om het bankbeleid te critlseeren. In
de toekomst zal men voorzichtiger moeten zUn.
Wegens het gevaar tengevolge van het En-
Nederlai
gelsche ,pond Is de directie,
sche Bank gebleven beneden
een steviger standpunt moeten Innemi
communiqué van September '31 was m...
Over het regeerlngstoezlcht denkt de Regee
ring te licht; de regeerlngscommissaris is bjjna
nooit In het land. Er moeten maatregelen ge
troffen worden om hoogero elschente stellen
aan het toezicht; de regeering heeft daartoi
thans de gelegenheid.
Zoolang het geleden verlies niet volkomen li
afgeschreven, mag er niet zooals in hetont
werp winst worden uitgekeerd.
De heer Oud legde zijn stem nog niet vast
die hangt af van de verdere debatten, het lol
der amendementen enz. Veel geneigdheid on
vóór te stemmen, had h« echter niet.
WILDE (a.r.) merkte op. dat mei
J oorspoed niet teg<
i In de
groote winsten aanvaardde.
dank-
self
verlies draagt.
verliezen gevolg waren van verkeerde crediet-
geving.
Wil men geleidelijke afwikkeling, dan moei
men niet ln eens alle verliezen afschrijven.
Als we afschrijven op het kapitaal, moet eer
njeu^e kapitaalsuitg^fte plaats hebben, dl.
eïük/g* Z°U 'r
ethode
Als we afschrijven, dan
millioen fourneeren. die geleend moeten wor
den. Een andere weg is ook om die reder
uw kapitaal moet
creatie
op der
mag er niet. als de heer
een ontbindende voorwaarde aan vasthechten.
De door de Regeering gekozen vorm is dan
ook Juist.
Over de drukverdeeling kan men verschillen
Er zit iets speculatiefs in.
Met het regèeringsvoorstel kon de heer de
--W[bie^zlch op de aangevoerde gronden wel
SeqJtember-communlqué ls Inderdaad vat
baar Voor ernstige critiek. De directie moest
het later «elf desavoueeren. Dat wekte alge-
ïrlgens is de gestie van de Ned. Bank niet
SW d. groote wissel portefeuille
is er geen critiek op geoefend. Achteraf heeft
die critiek geen waarde. Toen de ramp kwam.
bleef de goudvoorraad sterker dan ooit to
aafdk°n de BOuden standaard blijven ge-
•aagd werd waaruit het tegenwoordige
goudwisselbezit der Bank bestaat
De houding van de Ned. Bank tegenover de
smeenten ls een stokpaardje voor de critiek
>n den heer Wibaut Men wil scherper con
trole of liever nog een staatsbank. De critiek
ln dit opzicht Is ongemotiveerd. De Ned Bank
1s te prijzen omdit beleid. Dat was in het be
ans van heel ons volk. Had de Bank geld ge-
ïeven. dan had ze voorwaarden moeten stellen.
Dat deed ze niet. maar stuurde o.a, Rotterdam
naar de Regeering: het Juiste kantoor.
De bank moest zich houden aan de Bankwet
sn zich op zuiver financieel en economisch
itandpunt stellen.
De gemeenten hebben aan de Ned. Bank veel
danken. Ze zijn in gevaarlijke tijden gewaar
ichuwd. O.a. in 1919 toen met geld gespeeld
verd. omdat het zoo gemakkeltjk te krijgen
*«iAan de terugbetaling^ werd niet gedacht
zon(fer0 mach t?ging" van ^edep."Staten
2,8 ittende schi
deerd en het bleek, dal
iging
begin
langer
Dat
jnten ooit om politieke
redenen geld zou zijn geweigerd, wordt veel
beweerd, maar ls nooit bewezen. En dan mag
men het niet zeggen. Ook een Staatsbank kan
geld blijven geven aan se-
ten. De heer Wibaut erkende I:
een staatsbank verkeerde geldpolitiek
ïen het niet zeggen. Ook ee
let ongelimiteerd geld blövi
reenten. De heer Wibaut erkende In 1924, dat
en staatsbank verkeerde geldpolitiek kan
oeren. Dat bewijzen Duitschland en Polen. De
oc.-dem. zijn op dit punt totaal omgedraaid na
iet social Isa tlerapport, dat In twijfel trok of
staatsexploitatie voor den staat wel voordee-
liger zou zon dan een particuliere bank. Het
soclallsatlerapport bevat een vernietigende cri
tiek op het standpunt van den heer v. d.
i staatskas bestaat geen behoefte en
circulatiebank hebben we ook niet
Het eerste amendement v. d. Waerden Is
niet te aanvaarden, het
precfatie der aandeelen. un aat is met aan te
bevelen. Limiteering van de uitkeering op 5 pet.
volkomen aanvaardbaar.
De heer RUTGERS v. ROZENBURG (e.h
achtte ook geen reden aanwezig tot scherpe
rltlek op de goudwisselpolitiek der Nederl.
Sank.
De Bank Is in haar gestie gebonden aan de
iankwet. Gedurende 12 Jaren heeft de staat
oor 66 millioen geprofiteerd van de 86 mil
lioen winst op de bultenlandsche portefeuille
In totaal ontving de staat 105 millioen als
aandeel In de winst over 1919/1930 Er ia dan
ook reden om nu mee te dragen ln het ge
leden verlies.
:n slotte werden de amendementen-v. d.
irden bestreden op de gronden door den
de Wilde aangevoerd.
De heer BIEREMA (Lib.) begreep het com
muniqué der Ned. Bank van 17 Sept. '31. niet
----- gebleken
heer
kink
er over had.
portefeuil
nk er niet
vitelt wi
k va
ging
n Engeland wenschte de gouden stan-
handhaven. zoo was vernomen cn daar
men af. Maar wat de Regeering In
Lo w0ndZOU ,doen- was de vraag, die
nhouden van de g'oote bultenlandsche
tefeullle ts een groot Bevaar g.-wor-
rtegen heeft niet elke waarschuwing
>o rt eSfVul 1 uT Unl e t d.
i het gekoi
gaan. Heeds in 1918
nde. dat het
het
de grot
millioen debltei
de aflossing uit w
snel gaan en dan staat
rnleuwing van 't ba
■akke positie. Regelm
taal va
i de hel
bankot
Het vervallen van de tantièmes voor directie
en commissarissen zou een groot voordeel zijn.
De salarissen der directeuren r(jn toch al
reeds hoog. te hoog zelfs; ook bestaat er een
pensioenregeling voor het personeel, die de
perken te bulten gaat. Er is hier krachtig te
De Koninklijke commissaris, prof. Bruins
die belnngrtlke internationale posities vervult
kan toch elgenilik weinig invloed uitoefenen
Hoe Is ztjn positie, welke zijn z'n bevoegd-
Heden verder.
STEUN MELKVEEHOUDERIJ
BOTER IN MARGARINE MENGEN
EEN CRISIS-ZUIVELFONDS-CENTRALE
Bij de Tweede Kamer is thans, zooals wc
gisteren reeds met weinig woorden meld
den. het wetsontwerp ingediend, houdende
tijdelijke maatregelen tot hulpverleening
aan de melkveehouderij.
De inhoud stemt vrijwel overeen met het
geen reeds gepubliceerd is en is, tot goed
begrip, overzichtelijk als volgt weer te
geven:
I. Voor zuiverproducten. Gecontroleeidf
verkoop met mogelijkheid van influenrre
ring van den prijs, voor wat de binnenlano
sche markt betreft. Fondsvorming uit a<-
hnten van dezen verkoop.
II. Voor margarine. Opneming in de mar
garine van een niet onbelangrijk percen
tage boter, welke te mengen boter, tegen
iets lageren prijs dan de boter in het alce
meen. rentraal wordt geleverd.
III. Voor andere spijsvetten van plant
aardigen oorsprong. Gecontroleerde verkoop
met mogelijkheid van influenceering van
den prijs.
De controle op den verkoop zal worden
Uitgeoefend door de verleening van mer
ken. Het vervoer enz van zuivelproducten
zal slechts zijn toegestaan, indien deze voor
z>ien zijn van een merk.
Uit het te vormen crïsis-zuivelfonds zal
op alle melk. welke onder controle verwerkt
is. een zoodanige bijslag worden verstrekt
dat de netto prijs van de melk van een ze
ker vetgehalte, per K.G. een bepaalden prijs
bereikt.
Ais inkomsten, waaruit het crisis-zuivel-
fonds zijn baten zal trekken, denkt de re-
eeering zich de opbrentrst ven merken, wel
ke tegen een prijs, variabel voor verschil
lende tijdvakken, beschikbaar zullen wor
den gesteld.
De uitvoering van het stelsel van deze
steunregeling zal in handen worden eelegrt
van een rechtspersoonlijkheid bezittend
lichaam, genaamd Crisis-Zuivel-Centrale. in
het bestuur waarvan vertegenwoordigen
van alle bij dit complex van steunmaatra
gelen betrokken belanghebbenden zullen
zitting hebben.
Bijzonderheden en nevenmaatregelen
De regeering zet voorts uiteen de nood
zakelijkheid, eenige nevenmaatregelen te
treffen ten aanziet, van punten waarmede
het eigenlijke onderwerp in nauwe relatie
staat Bij de uitwerking van deze nevenreg>
lingen zal getracht wonden zooveel mogelijk
dezelfde verhoudingen als in normalen tijd,
maar dan op een hooger prijsniveau dan op
het oogenblik, tusschen de genoemde pro
ducten te bewaren.
Bij het door de legeering gekozen stelsel
wordt de margarine als zoodanig niet in
prijs verhoogd. In het mengproduct zal het
element margarine denzelfden prijs behou
den. Wat geschiedt, is slechts menging d*r
margarine met boter. Daardoor wordt eeB
wiaar verkregen, waarvan alleen de boter
medediraagt tot de vorming van het fonds,
dat voor steun van het veehoudersbedrijf
zal aangewend worden.
In verband echter met het feit. dat de
aldus met margï rine gemengde boter ge
consumeerd zal worden door minder draag-
krachtigen, zal deze te mengen boter tegen
lager prijs beschikbaar zijn dan de boter,
welke door meer draagkrachtigen als zoo
danig genoten wordt. Deze menging brengt
de consumptie van boter niet in gievaar en
werkt in de richting van een nationaal pro
duct.
De uitvoer in stand houden.
Tegelijk is voor het later weder opnemen
van onze zuivelexporteerende rol noodzake
lijk den uitvoer thans zooveel mogelijk in
stand te houden. Hierbij zal rekening be-
hooren te worden gehouden met de om
standigheid, dat de maatregelen van an
dere regeeringen dit niet weinig zullen ver
zwaren. Dat voor oogen gehouden moet wor
den aangenomen dat de F.xport van boter,
weijfe in de jaren 1929. 1930 en 1931 gemid
deld bedroeg ongeveer 37 millioen K G. over
1932 slechts zal bedragen ongeveer 18 mil
lioen K.G.
Dit doel moet nagestreefd worden.
Uit het te vormen crisis-zuivelfonds zal
op alle melk, welke onder controle verwerkt
is een zoodanige toeslag worden verstrekt,
dat ce netto-opbrengst der melk van een
zeker vetgehalte per K.G. een bepaalden
richtprijs bereikt. Er moet gelegenheid zijn
den richtprijs te toetsen aar) de gegevens
omtrent alle factoren, welke de produclle.-
kosten uitmaken.
F.r zal met kracht moeten worden eo
waakt tegen het gevaar, dat de prijsopzet
zou worden verhaabd op den leverancier van
de melk.
Een Crisis-znivel-centralc.
In het stelsel is opgenomen de mogelijk
heid een verhod van verwerking van me'k
in brood vast te stellen De uitvoering van
dit stelsel zal in handen worden gelegd van
een rechtspersoonlijkheid bezittend lichaam
genaamd Crisis-Znivel-Centrale. in het be
stuur waarvan vertegenwoordigers van alle
hij dit complex van steunmaatregelen he
trokken belanghebbenden zullen zitting heb
ben.
De Centrale zal de merken alleen ver
strekken aan door haar alleen erkende pro
ducenten en importeurs van zuivelproduc
ten en spijsvetten en aan evenzoo erkende
margarinenrodurenten tegen betaling van
een door den Minister vastgesteld bedrag
De Centrale stort de ophren-cst der mer
ken in een dusgenaamd; rrtsis-Zimrel-Fonds,
waarvan de haten op de aangegeven wijzen
zullen worden besteed.
In het ontwerp is voorzien het expirperen
der regeling, behoudens verlenging hij de
wet. na een werking van ten hoogste drie
BINNENLAND.
DAAR EN HIER
In Duitschland zijn Hitiers stormtroepen
ontbonden. Doch nu vreezen sommigen, da"
Hindenburg ook de Rijksbanier zal verbie
den. En, daartegen rijst verzel; vooral van
de zijde der sociaal-democraten.
De Pruisische Minister-President, de so
cialist Braun, heeft te Düsseldorf op een
LEKKERE KOFFIE
EEN KOFFIE MET ZOO'N SMAAK,
ZOO N GEUR MOET VAN
„VAN NELLE" ZIJN
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1)
De Tweede Kamer behandelt het wets
ontwerp tot dekking van het pondenverlies
der Nederlandsche Bank.
(blz. 2)
De discussie op de Ontwapeningsconferen
tie over de kwalitatieve ontwapening. Bon
cour in het vuur tegen het Engelsche voor
stel. Titulescu dient onverwacht een tegen-
resolutie in.
Stimson legt Tardieu een nieuw omvang
rijk onlwapeningsplan voor, dat ook met de
veiligheid rekening houdt.
De Russen kondigen den staat van beleg
af op de Mandsjoerijsche grens.
Te Bastia( Corsica) is een rechtzaal in
gestort Er zijn 15 dooden.
Groener zal een onderhoud met BrQning
hebben over de Rijksbanier.
Höltermann doet onthullingen over het
economisch programma der nationaal-socia-
fblz. 5)
Verslag der Tweede Kamer over het wets
ontwerp tot wering van de Coloradokever.
fblz. 9)
De nieuwe Fransche uitvoerverboden,
(bldtz. 10)
Het resultaat van de inschrijving op Schat
kistpapier.
Financieel Weekoverzicht
roode massa-meeting het verbod der natio-
□aal-socialistische storm- en strijd-afdeelin*
gen toegejuicht „Het zou echter', zoo ging
hij verder, „een verwringing zijn van het
begrip van onpartijdigheid, als de Rijks
president vereenigingen, die volgens haar
organisatorischen bouw op den grondslag
staan van grondwet en recht, op dezelfde
manier zou behandelen als de terecht ver
boden organisaties."
En de Berlijnsche correspondent van de
roode -pers meent, dat de Rijksbanier niet
zoo maar verdwijnen mag, want dan zou do
vrijheid van woord en vergadering wel eens
gevaar kunnen loopen.
„De bevolking van Duitschland, zoo
schrijft hij, voelt zich opgelucht na de ont
binding der stormtroepen. Men is geneigd
om in de eerste opwelling te meenen, dat
de Rijksbanier nu wel vrijwillig heelemaal
naar huis kan gaan. Ik vrees, dat binnen
kort zal blijken, dat die meening te optimis
tisch was en dat men zich tegen dergelijke
gedachten ten sterkste moet verzetten."
Zóó oordeelt men daar over ordetroe
pen, die „volgens haar organisatorische
bouw op de grondslag staan van grondwet
en recht." Maar hier zouden Albarda c.s.
gaarne V. B. L. en Burgerwacht, die op de
zelfde grondslag staan, willen verbieden.
Is dat nu een internationale partij?
EEN SMAADWOORD
SNELLE AFGANG ALS DER WATEREN
In zijn ..Banier" veroorlooft Ds. Kersten
zich om ter inleiding van zijn Kamerrede
als volgt te schrijven:
„Het is door het gedrag der anti-revo
lutionairen in de Kamer wel zeer klaar
en duidelijk geworden, dat c)e zwaar be
proefde bedrijven van de Christelijke
heeren geen afschaffing van den verzo
keringsdwang te wachten hebben. Anti-
Revolutionairen en Christelijk-Histori-
srhen en Hoomschen slaan de handen in
een om hun coalitie-afgod op de been te
houden. Al bezwijken <)c boeren en tal
van andere werkgevers onder den last,
de oude coalitie-bondgenooten willen hun
verzekering niet prijsgeven. Dit dringe
tot het zuchtend volk door!"
Te wijzen op de onwaarheid ln deze voor
stelling heeft geen nut. We cifeeren slechts
om de aandacht te vragen voor het smaad
woord: ..Christelijke heeren".
Zóó «schrijven Volk en Tribune ook en
een enkele maal ook de vrijzinnige kranten,
als ze ons streven naar meer Zondagsrust
of beperking der publieke vermakelijkhedca
met vinnigheid bestrijden!