Hindenburg gekozen
MAANDAG 11 APRIL 1932
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
Mei volsfrekfe meerderheid
Een vierde der communisten
thuisgebleven
De 8temmMigs<lag van 10 April in Duitsch
land is kalmer verloopen dan die van 13
Maart.
Ook heeft hij geen ander resultaat op
geleverd dan na 13 Maart verwacht werd,
Rijkspresident von Hindenburg is met vol
strekte meerderheid gekozen.
Er werden uitgebracht: totaal 36.491.691
stemmen, waarvan op Hindenburg 19.359.642,
op Hitier 13.117.460 en op den communist
Thalmann 3.706.388.
Vergelijkt men dezen uitslag met dien van
13 Maart dan ziet men, dat Hindenburg
708.912 stemmen meer, Hitier 2.078.175 stem
men meer en Thalmann 1.276.809 stemmen
minder kreeg dan op 13 Maart
De globale gevolgtrekking daaruit is, dat
van de ruim 2% millioen stemmen die de
Stahlhelmcandidaat Düsterberg op 13 Maart
kreeg, er drie vierden op Hitier zijn over
gegaan en één vierde op Von Hindenburg,
terwijl er één vierde der communisten, be
grijpende dat het toch nergens toe diende
om den gang naar de stembus te maken, is
thuisgebleven.
Deze thuisblijvers hebben het totaal percen-
=tage van de opgekomen kiezers in vergelij
king tot 13 Maart verminderd van 86 tot
procent
Uiteraard staat na 'n geheime stemming niet
met 100 procent zékerheid vast, hoe de stem-
mingscijfers moeten worden uitgelegd. Het
is mogelijk, dat van het hier als „thuisblij
vers" aangeduide millioep communisten
velen toch wel hebben gestemd en dan wi
schijnlijk op Hitier teneinde verwarring te
stichten, terwijl dan daartegenover to.v. Hin
denburg-kiezers uit gemakzucht thuisgeble
ven kunnen zijn, doch dit valt niet na te
gaan en we geven deze mogelijkheid alleen
maar om er opmerkzaam op te maken, dat
ivoor een onderdeel een andere cijfergroepee-
ring denkbaar is, zonder dat dit aan den
practischen uitslag iets verandert
Uit een madere beschouwing van. de vijf
en dertig kieskringen blijkt, dat de stem-
men-aanwinst van de beide voornaamste
candidaten Hindenburg en Hitier, bijna
overal gelijk op gaat Alleen is het opvallend
dat in enkele kieskringen, nl. Keulen-Aken,
Leipzig en Hamburg, Von Hindenburg min
der stemmen heeft gekregen en Hitier meer
dan op 13 Maart Blijkbaar is dus de gewel
dige nationaal- socialistische propaganda,
die gedurende de vorige week is gevoerd, in
die plaatsen niet zonder uitwerking gebleven
en zijn er in deze drie kieskringen eenige
duizenden overloopers van Hindenburg op
Hitler geweest
Voorts valt nog te constateeren, dat Van
Hindenburg in 22 van de 35 kringen de vol
strekte meerderheid heeft gekregen en Hit-
Ier slechts in één, nl. in Pommeren. Hinden
burg behaalde voorts dé betrekkelijke meer
derheid in 7 en Hitler in 5 kieskringen.
Dat Hindenburg definitief werd gekozen, ïs
het weliswaar verwachte maar niettemin be
er in bet Duitsche rijk ten minste een groote
Jangrijke feit van den dag. Er blijkt uit, dat
meerderheid is, die zich niet bewust laat
overhalen tot de gevaarlijke proefneming
met het fascisme, zooals in het algemeen
het streven van de Hitlerianen kan aange
duid worden. De persoonlijke sympathie voor
den generaal-veldmaarschalk moge daarin
een overwegende rol spelen dat neemt
niet weg, dat de meerderheid van Von Hin
denburg een kern uit het Duitsche volk
-weerspiegelt, die ondanks den treurigen toe
stand op maatschapelijk gebied en ondanks
de door Von Hindenburg onderteekande druk
kende noodverorderingen het liever met de
huidige politiek waagt dan met de beloften
.van Adolf Hitler.
Hiertegenver staat, dat de uitslag van
Zondag 10 April heeft aangetoond, dat een
groot deel der kiezers van Düsterberg op 13
Maart thans op Hitler is overgegaan en daar
mee de kansen van een nationaal socialisti
sche overwinning bij de verkiezingen voor
den Pruisischen Landdag op 24 April ajs.
stellig heeft verbeterd. Dit komt het beste
uit als we er op letten, dat Von Hindenburg
weliswaar zijn percentage van 49.55 opvoer
de tot 53 maar Hitler's percentage stemmen
.van 30.11 op 37 steeg.
De uitslag van 10 April heeft daarom voor
<3e nationaal socialisten zeker een groote
propagandistische waarde.
Een proclamatie van Hitier.
Adolf Hitler heeft de volgende proclamatie
Uitgevaardigd:
Nationaal Socialisten! Partijgenooten!
Een groote zware slag hebt gij geleverd. Ik
wist, dat Uw trouw ongeschokt is. Toch moet
ik U voor Uw ongehoord geloof en offervaar
digheid en ijver dankzeggen Ondanks alle
onderdrukkingen en vervolgingen heeft Uw
beweging dooi- U een groote overwinning be
vochten, die U het recht geeft U te gevoelen
n's vaandeldragers voor de nationale vrij
heid en daarmede voor de nationale toekomst
Morgen begint de nieuwe strijd. Ik weet, dat
gij ook in de toekomst de beste garde zult
zijn van liet Duitsche volk. Op 24 April zul
len wij ons nogmaals meten met onze tegen
standers en eenmaal moet en zal de dag ko
nen, waarop gij onze vaandels ter laatste
overwinning zult voeren.
De voorloopige officieele uitslag
BERLIJN, 10 April. Het voorloopige offi
cieele eindresultaat van de Rijkspresidents-
jyerkiczing luidt als volgt: I
HINDENBURG 19.359.642 stemmen
HITLER 13.417.460 stemmen
THaLMANN 3.606.383 stemmen
Ongeldig 8.204 stemmen
Hindenburg is dus met een absolute meer
derheid tot Rijkspresident gekozen.
83 pet. der kiezers brachten hun stem uit.
Hindenburg heeft 708.000 stemmen meer
verkregen dan bij de eerste verkiezing, ter
wijl Hitier erin slaagde zijn stemmenaantal
met 2 millioen op te voeren.
In kringen, die de regeering na staan wordt
verklaard, dat het resultaat der verkiezin
gen van vandaag volkomen beantwoord aan
de verwachtingen, voor zoover Hindenburg
betreft.
Met bijzondere voldoening wordt erop ge
wezen, dat Hindenburg de absolute meer
derheid heeft verworven.
Daarentegen wordt het succes van Hitier
nauwelijks verborgen. De meening wordt
geuit dat do 2 millioen stemmen, die Hitier
nog op de vorige verkiezing heeft gewonnen
voor drie vierde gedeelte bestaan uit kiezers
die bij de eerste verkiezing op Düsterberg
hebben gestemd en voor een vierde uit com
munisten.
Het aantal Düsterberg-kiezers, dat ditmaal
niet heeft gestemd wordt geschat op een
half millioen. De overige Düsterberg-kiezers
hebben, naai- men meent, voor Hindenburg
gestemd.
Kalme stemmingsdag.
Slechts hier en daar hebben op den stem-
mings-Zondag botsingen plaats gehad.
In Berlijn hadden ongeveer 200 arrestaties
plaats, maar dat is gebruikelijk en dus niets
bijzonders.
In den nacht van Zaterdag op Zondag ont
stond te Keulen-Ehnenfeld een vechtpartij
tussdhen ongeveer 20 nazi's en 15 communis
en. Bij deze gelegenheid is geschoten.
Te Hannover ontstond een vechtpartij tus-
schen communisten en leden van den Reichs
banner De eersten waren de aanvallende
partij. Het resultaat van den slag was 2
zwaar gewonden en 12 gevangenen.
Zondagmiddag even na vijf uur werd een
S.A.-man op den Ausschlegerweg te Hamburg
door politieke tegenstanders neergeschoten.
Een andere S. A.-man die biervan getuige
was kreeg een beroerte, waaraan hij bezweek
Voorts werdei^ drie nationaal-socialisten door
schoten en naar het ziekenhuis overgebracht
Uit de stad Holsminde worden ernstige in
cidenten gemeld. Het is aldaar in den nacht
op Zondag tot vechtpartijen gekomen tus-
schen nazi's en communisten en aanhangers
van het IJzeren Front. Tot den ochtend bleef
het onrustig en aan beide zijden werden
eenige personen gewond, terwijl een aantal
belhamels werd gearresteerd. De verkiezings
dag zelf is zonder verdere storingen verloo-
PAUL VON HINDENBURG
Hoch ragt er auf mitten in 6einem Volke,
So müchtig wie ein Heldenbild aus Erz,
Auf seiner Stirne der Gedan-ken Wolke,
lm hellen Auge 6eines Volkes Herz.
Met deze weinige dichtregelen is de per
soon van den thans voor de tweede periode
gekozen Duitsche Rijkspresident prachtig
geteekend.
Prof. Hugo Vogel de portret- en oorlogs
schilder, die Von Hindenburg veel geteekend
en geschilderd heeft, schreef over den veld
maarschalk „Zijn geweldig lichaam torst een
welhaast vierkanten kop. Zajn gelaatskleur
is geelachtig maar niet ongezond. De totaal
indruk: geweldige kracht, tegen weer en
wind opgewassen; in zijn blauwe echt-
Duitsche oogen ligt echter, groote goedheid.
Uit zijn vóór oorlogsch verleden weten wij
dat hij niet tot de intieme omgeving van den
keizer behoorde.
Reeds bij de kcizer-maJioeuvres in 1903
kwam hot tot zekere ontstemming. Hinden
burg was nl. niet de stramme hofgenaraal
Ondervroeg de keizer hem dan zeide hij
open on eerlijk zijn meening, zonder de ge
bruikelijke strijkages eji verbloemingen.
„Zulke mannen kon Wilhelm II in vredes
tijd niet verdragen. In den oorlog moest hij
zich wel mee afgeven" schreef bij de ver
kiezing van 1927 Hindenburg's broeder
Herbert
Paul von Hindenburg zelf dacht blijkbaar
anders over den keizer dan de keizer over
hem. Hij verklaarde omtrent denzelfden tijd
in zijn cerate verkiezing! Ik kijk op een
lang leven terug. Wat ik werd, wat ik be
reikte, ik kon het alleen door Gods genade,
door het vertrouwen van mijn allerhoogsten
commandant en voorts door de trouwe hulp
mijner nooit versagende troepen.
Zijn Godsvertrouwen heeft Von Hinden
burg nooit verzuimd te uiten. Zijn geregel
de kerkgang getuigt daarvan en ook doet
dat menige uiting.
In 1927 spoorde hij het Duitsche volk tot
eensgezindheid aan met de woorden: „Door
dien geest van eenheid werden wij tot een
groot volk en alleen door dienzelfden geest
kan ons volk, door de genade Gods, oppieuw
tot een groot volk opgroeien.
ijn verlangen naar eenheid van zijn volk
een der meest-kenmerkende van zijn per
soonlijk streven.
Zijn plichtsgetrouwheid in dienst van dit
ideaal is wel het krachtigste tot uiting ge
komen in het feit, dat hij zich thans, als
man van bijna 85 jaar nog weer beschikbaar
stelde voor den zwaren post van liet Rijks-
precidium,
''ON HINDENBURG.
HET ECHEC VAN LONDEN
Weensche beschouwingen.
De verdaging der viermogendheaenccnfe-
rentie heeft te Weenen geen verrassing ge
baard en wordt daarom over het algemeen
kalm opgenomen.
De „Neue Freie Presse" zegt: „De misluk
king te Londen is evenzeer een gevolg van
de verpolitieking als de vroegere mis
lukkingen.
De „Wiener Neueste Nachrichten" schrijft:
Men zal wel niet mogen zeggen, dat het
Frankrijks bedoeling is geweest, bij
het opperen van zijn politieke Donaubonds-
plan het bestaan van de economische ban
den van de successiestaten met Duitschland
des te sterker te betoogen. Het tegendeel was
de bedoeling, nl. Duitschland van den afzet
van zijn producten in de Donaulanden buiten
te sluiten, welke geheel en al voor Tsjecho
Slowakije moeten worden voorbehouden, en
voorts om het herstel van de landbouwstaten
ook nog op kosten van Duitschland- te laten
geschieden.
Billow's meening.
De Duitsche staatssecretaris Von Bulow,
die zich Zaterdag naar Genève begeven heeft
verklaarde voor zijn vertrek aan een verte
genwoordiger vaji Reuter, dat de viermogend
heden-conferentie naar zijn meening een be
vredigend resultaat gehad heeft, daar zij in
het grootste gedeelte van het complex van
Donauvraagstukken klaarheid gebracht heeft
Von Bulow zeide, door de op zich geringe
resultaten van de conferentie geenszins ont
moedigd te zijn, daar hij nooit verwacht
heeft, dat men het probleem reeds onmiddel
lijk zou kunnen oplossen. Op welke wijze
het vraagstuk in de toekomst? ook behandeld
moge worden, ihet werk van de laatste drie
dagen zal niet vergeelsch geweest zijn.
AANSLAG OP DR. LUTHER
VLIEGONGELUK
Zondagavond om 18 uur is op het ylieg?
veld te Gera in Thuringen een ernstig vlieg
ongeluk gebeurd. Het sportvliegtuig D 1919
van het Technicum Frankatrenner Kyfhau-
sen is van een hoogte van 100 M. neergestort
De piloot, Ernst Tolkdorf, student van het
Technicum en zijn begeleider werden op slag
gedood. Het vliegtuig werd volkomen ver-
Tolkdorf gold als eeji der beste jonge Duit
sche piloten
SCHOENER VERGAAN
Elf van de 25 opvarenden (opgepikt.
Van den Franschen schoener Rouzie, die
op weg van St. Malo naar St. Pierre op het
eiland Miquelon op 45 gr. 58 min. W.L.
9 gr. 53 min. N. Br. in een storm vergaan
is, zijn door het Engelsche s.s. Deerpool 4
man opgepikt, 3 mannen werden gered door
het Noorsche s.s. Samnanger en 4 door het
Britsohe s.s. C.amerata. Het lot der overige
14 opvarenden is nog onbekend.
DOODVONNIS VOLTROKKEN
Aan Stern en Wassiljef
Het vonnis tegen Stern en Wassiljef we
gens den aanslag op den Duitschen gezant-
schapsraad Twardowski te Moskou, is Zater
dag voltrokken, nadat het centrale executieve
comité der sovjet-unie het verzoek om gratie
had afgewezen.
Joseph Cohen, een millionnair, hoender
fokker, was met zijn vrouw aan het kaarten
in de waranda van zijn woning in Brooklyn,
toen plotseling drie gangsters te voorschijn
traden en hem met kogels doorboorden. De
bandieten slaagden erin te ontkomen.
EEN RADIOREDE VAN TARDIEU
Voor Amerika bestemd.
Tardieu heeft Vrijdagavond een voor Ame
rika bestemde radiorede gehouden, .waarin
hij het Fransch nationalisme verklaarde en
toelichtte. Frankrijk is er sedert 13 jaar
voor naast den internationalen rechter een
internationale gendarme te plaatsen. Als
New York en Washington slechts 200 KM.
an een zoo dikwijls bedreigde grens ver
wijderd lagen als Parijs, zouden zij ook wel
meer voor de idee van veiligheid vóór ont
wapening voelen.
TELEGRAMMEN
LONDEN, 11 April. Na het bekend worden
van de verkiezingsuitslag heeft Adolf Hitler
gisteravond nog een specialen correspondent
van de „Daily Express" feen interview toe
gestaan. Hierin verklaarde hij o.m.: „Wij
hebben een groote overwinning bevochten.
Ondanks het verbod van mijn dagbladen en
mijn radioredevoeringen, heb ik 2 millioen
stemmen gewonnen. Ik beschikte slechts
over mijn eigen stem om al de leugens al
te wijzen, die door de 10 mij bestrijdende
partijen waren verbreid. Ik schrijf deze over-
wining ten volle toe aan het feit, dat ik niet
voor een schijnbare nederlaag bij de eerste
verkiezingsronde ben gecapituleerd. Ik wil
erkennen, dat mijn verkiezingspropagandis
ten na de eerste ronde in den beginne moe
deloos waren. Dit werd echter door mijn
verkiezingscampagne met de vliegmachine
overwonnen. Daardoor werd nieuw vertrou
wen gewekt, en die heeft tot deze overwin
ning gevoerd. Ik zal thans opniouw den
strijd aanvangen bij do parlement dezin-
gen in Pruisen en in Beieren. Ik zal voort
gaan zooals ik begonnen ben. Ik zal aanval
len, aanvallen cu nog eens aanvallen!"
DE DADERS GEVAT
Toen Zaterdagavond 9 uur de president
van de Duitsche Rijksbank Dr. Luther in het
Potsdamer station gereed stond om met den
trein naar Bazel te vertrekken, traden twee
goedgekleede jonge lieden op hem toe. Eén
hunner haalde een
revolver uit den zak
en vuurde uit de
middellijke nabijheid
een schot, volgens
andere berichten
zelfs meerdere scho
ten op den president
van de Rijksbank af.
Dr. Luther werd niet
getroffen, alleen zijn
overjas werd door
een kogel beschadigd
en zijn arm ge
schramd. De
Dr Luther dader, dr. Rosen,
liet zich onmiddellijk
vrijwillig gevangennemen en overhandigde
zelfs den agenten zijn revolver. De gearr
teerde Kretscher beweerde, dat hij geh.
toevallig in de aangelegenheid betrokken
daar hij naast Roosen stoniïop het oogenblik
waarop deze den aanslag pleegde. Bij het
eerste verhoor van de beide daders weiger
den zij een verklaring af te leggen over de
motieven van hun daad.
Later verklaarden zij, dat geen politieke
beweegredenen hen tot hun daad hadden ge
bracht Zij noemden zich theoretische vijan
den van de geldpolitiek van de Rijksbank,
resp. van den president van de Rijksbank.
Over de twee gearresteerden wordt nog be
kend gemaakt, dat de eene gearresteerde, dr.
Roosen, te Buenos-Aires geboren is. Hij
vandaar in 1930 naar Londen vertrokken. In
Duitschland, waar hij den laatsten tijd ver
toefde, heeft hij geen vaste verblijfplaats ge
had. Hij was werkzaam als juridisch advi
seur en gold tevens voor een goed financieel
adviseur. Werner Kretscher is econoom er
medewerker van dr. Roosen. Hij is afkom
stig uit Coswig. Beiden hebben een tijd tot
de Nat-Soc. partij behoord, maar zijn kort
geleden wegens politieke meeningsverechil-
len uit die partij getreden.
Dr. Luther is na den aanslag gewoon met
den trein vertrokken.
Wolff meldt nog, dat de politie heeft uit
gemaakt, dat nog een derde man in het
plot betrokken is. Deze heeft weten te ontko-
Volgens een nadere mededeeling van de
politie hebben de daders een bekentenis op
schrift gesteld van den volgenden inhoud
„Zelf-aangifte. Wij dr Max Roosen, Hamburg
Alsterglasis 10 en Werner Kretscher, Eatz-
dorf bij Eisenberg in Thuringen, erkennen
hierbij, dat wij den 9en April 1932, des
avonds om 8 uur 50 op het perron A., Dr.
Hans Luther, president van de Rijksdag heb
ben aangeschoten. Wij zullen den rechter cn
het Duitsche volk in welks naam recht wordt
gesproken, hiervan rekenschap geven".
Op het bericht van den aanslag op dr.
Luther is het perron te Maagdenburg, waar
langs de D-trein met den Rijksbankpresi-
dent aankwam, afgesloten.
Te Maagdenburg is een aantal recher
cheurs in den, trein gekomen omdat men ver
moedde, dat er nog een derde man van het
complot in den trein zat.
Volgens nadere mededeelingen zouden nog
twee andere personen dan de gearresteerden
bij den aanslag betrokken zijn. De eene is
naar verluidt in het gedrang ontkomen, de
andere zou in den trein gesprongen zijn.
Gemeld wordt nog:
Dr. Max Roosen en Werner Kretscher heb
ben vorig jaar October een aanklacht tegen
dr. Luther en het heele directorium van de
Rijksbank ingediend wegens wisselruiterij
aanstichting tot bedrog, bedrog met bank
biljetten, hoogverraad, oneerlijke boekhou
ding en benadeeling van het Duitsche volk.
Deze aanklacht is echter door bet O.M. van
bet Landgericht I te Berlijn opgehouden. Het
schijnt dat de beide mannen nu tot den
aanslag zijn overgegaan om uiting aan hun
ontevredenheid te geven en de publieke aan
dacht op zdch te vestigen.
REVOLUTIE TE WACHTEN IN
ZUID-SLAVIE?
Een deputatie van Yoego-Slavische parle
mentsleden, onder leiding van een oud-
minister, zijn naar de „Sunday-Express"
weet te melden op weg naar Engeland om
de kroon van Yoego-Slavië aan te bieden
aan prins Arthur van Connaught.
In 1913 werd de kroon van Albanië (thans
een deel van Yoego-Slavië) aangeboden aan
den vader van prins Arthur, den hertog vati
Connaught. Deze weigerde echter dit aan
bod.
Men schijnt nu weer een revolutie tegen
koning Alexander van Yoego-Slavië te ver
wachten. De deputatie die thans onderweg
heet te zijn, zou alle minderheidspartijen
vertegenwoordigen.
Koning Alexander zou zich altijd nog vol
gens de Sunday-Express, niet zoo heel erg
veilig meer voelen en als voorzorgsmaat
regel tegen een mogelijke revolutie zou hij
zijn persoonlijk vermogen al vast naar het
buitepland hebben doen overbrengen. Men
zegt zelfs dat Londensche banken 7 millioen
pond ontvangen hebben.
Omtrent den toestand van Yoego-Slavië
verklaard de voormalige Servische gezant
schapsattaché, Petrovitch, dat een revolutie
in Yoego-Slavië niet te vermijden is. De
antipathie tegen het dictatorschap van den
koning is op duidelijke wijze tot uiting ge
komen in de betooging van ruim 8000 stu
denten in Belgrado. Hun bijeenkomst werd
uiteengeslagen waarbij veel bloed vloeide. De
autoriteiten hebben het nieuws hieromtrent
echter geheim gehouden. Zulk een demon
stratie van studenten wordit in dit land
steeds gevolgd door een revolutie.
COMMUNISTISCHE ONLUSTEN
TE VIENNE
PARIJS, 11 April. Te Vienne in Zuid-
Frankrijk ontstonden, gisteren na afloop van
een communistische betooging, ernstige bot
singen met de politie, waarbij verscheidene
agenten werden gewond.
De communisten wierpen in eenige straten
barricaden op, die zij met prikkeldraad ver
sperden en de politie, die deze barricaden
trachtte in te nemen en op te ruimen, wera
ontvangen met een hagel van steenen. An
dere communisten trachtten over de daken
de gevangenis binnen te dringen om hun
daar opgesloten kameraden te bevrijden. Pas
toen versterking was gearriveerd, slaagde
en er in de rust te herstellen.
De burgemeester van Vienne werd ontzet
uit zijn politioneele bevoegdheden, omdat lnj I
de onlusten niet in den kiem had gesmoord. I
Kerknieuws
OUD-GEREF. GEMEENTEN
CHR. GEKEF. KERK
Tweetal: Te Apeldoorn, M. Holtrop te
Franeker en J. Jongeleen te Groningen.
Bedankt: Voor Vlaardingen, J. B. G.
Croes te Gouda.
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Alkmaar (vac.-A.
Verwaal), J. H. W. Warners te Geervliet.
Bedankt: Voor Bellingwolde, J. C.
Fischer te Jukwerd.
GEREF. KERKEN
Bedankt: Voor Rotterdam-Delfshaven
(5de pred.pl.), P. N. Kruyswyk te Hilversum.
BEROEPINGSWERK
Te A m s t e r d a m is, blijkens het „Kerk-
beurtenblad", door de Commissie van Advies
inzake het Beroepingswerk den Kerkeraad
der Nedl Hervormde Gemeente voorgesteld
de volgende predikanten te plaatsen op het
drietal ter voorziening in de vacature-Dr. A.
H. den Hartog: Ds. C. M. Luteyn te Apel
doorn, Dr. J. C. Roose te Groningen en Ds.
P. G de Vey Mestdagh te Rotterdam.
Ds. S. P. VERMEER
De „Overtoomsche Kerkbode" vermeldt, dat
by den Kerkeraad der Geref. Kerk van
Amsterdam-Zuid een schrijven van Ds.
S. P. Vermeer inkwam, waarin deze bericht
zich aan de gemeenschap dezer Kerk te ont
trekken, wegens voorgenomen overgang naar
de Ned. Herv. Kerk".
De redactie van het „Kerkblad" voor de
Geref. Kerken in Hersteld Verband acht het
„duidelijk, dat geen bezwaren ten opzichte
van de Gereformeerde geloofsleer of van het
Kerkverband of geen verandering van inzicht
daaromtrent Ds. Vermeer tot dit besluit
brachten. Het waren redenen van geheel an
deren, persoonlijken aard, die wij voor zün
rekening moeten laten en waarover wij niet
oordeelen kunnen en mogen. Vooral niet daar
wij ze niet kennen".
Zoowel ten aanzien van den overgang van
Dr. N. D. van Leeuwen naar de Ned. Herv
Kerk, als van Ds Vermeer wordt meegedeeld,
„dat niet vergelijking van het kerkelijk stand
punt van onze Kerken eener- en van de Her
vormde Kerk anderzijds, die twee predikan
ten tot hun overgang heeft gebracht, maar
dat hun neerleggen van het predikambt in
onze Kerken geschiedde om geheel andere re
denen van persoonlijken aard, waarbij de Her
vormde Kerk door hen als toevlucht werd ge-
EMERITAAT
Dr. P. A. Klap, predikant der Ned. Herv.
Gemeente te Amsterdam, heeft besloten te
gen 1 October a.s. emeritaat aan te vragen.
Waar hy slechts met halve kracht kan wer
ken, meent hij plaats voor anderen te moeten
maken,
PREEKEN IN HET FRIESCH
Naar aanleiding van het feit, dat Ds. G. K.
W i e r s m a, van Schiermonnikoog, als ge
volg van het vérbod van het Class. Bestuur,
ervan afzag in de vacaturebeurt te Oos
trum een preek in de Friesche taal te hou-
spreekt Dr. G. A. Wumkes, vroeger predi
kant te Sneek, thans verbonden aan de Prov.
Bibliotheek te Leeuwarden, als zyn oordeel
„Hiermede (ijl. met gemeld taalverbod)
wordt het recht geschonden, dat ieder Herv.
predikant onvoorwaardelijk toekomt om de
godsdienstoefening in te richten zooals hjj dat
zelf verkiest. De Kerkeraad heeft enkel zeg-
mschap over den tijd en de plaats.
„Het is bekend, dat de Friesche predikant
H. Witfeveen eertijds-zyn tekst aflas in het
Hebreeuwsch. Hy placht te zeggen: „Als hier
een Jood in de kerk komt, dan moet hy weten,
dat wy zyn heilige taal eeren en kennen".
Deze wijze van doen was zyn onbetwistbaar
„Toen ik 3 Januari 1915 te Tzum voor het
eerst een officieelen kerkdienst leidde in het
Friesch, en dit voornemen aan den Kerkeraad
mededeelde, was dat myn goed recht. Geen
enkel Hervormd predikant behoeft te vragen,
of hy zich wil bedienen van de rijkstaal of van
de volkstaal. Op dit punt kennen wy geen be
legerde vesting met een militaire diktatuur.
Dat verstond de Kerkeraad van Burgwerd,
ik eenige jaren geleden preekte. Vóór
den dienst vroeg een dpr ouderlingen: „Do-
miny, scil it fen 'e moarn wêze Frysk of
Hollansk?" Maar er zijn nu eenmaal men-
schen, voor wie de tijd stil staat, en die in
de beklemming der behoudzucht altijd ang
stig zyn voor het nieuwe".
DE PINKSTERGEMEENTE TE ELIM
Ziekelijke geestvervoering!
Volgens het „Nbl. v. h. Noorden" wordt in
het jaarverslag van de te Hoogeveen gezetel
de Gézondheidscommissie van het volgende
melding gemaakt:
,By de commissie kwam een klacht in van
i dienstmeisje uit Coevorden, waarvan de
ouders te Elim (bij Hoogeveen) woonden. Ze
durfde niet. naar huis, omdat ze lastig geval-
gs, dat ze geen lid wilde worden van een
godsdienstige secte, „De Pinkstergemeente",
die te Elim veel aanhangers heeft. Bij onder
zoek bleek ons, zoo meldt het verslag, dat
de aanhangers van die secte in groote geeste
lijke vervoering zijn, waardoor ongelukken
te verwachten zijn. 'n Man daar uit de buurt
opgenomen in „Dennenoord". Veel geruchten
doen de ronde, maar de commissie is niet ii
staat bepaalde gevallen te kunnen bewijzen
Ze heeft zich gewend tot verschillende Inspec
teurs van de Volksgezondheid, maar deze
kwestie behoorde niet tot hun afdeeling. Daar
op heeft die commissie zich gewend tot den
Minister. Deze heeft daarop 'n onderzoek ge
last, welk onderzoek nog niet is afgeloopen".
TEGEN SUPERSTITIE
De Ring Potchefstroom der Ned. Geref.
Kerk in Zuid-Afrika besloot den re
dacteur van „De Kerkbode" te verzoeken
„enige artiekels te laat verskyn teen die
toenemende bygeloof in towery en die inroep
towerdokteres en die toenemende ge
bruik maak van kafferdokters in verbygaan
van blanke geneeshere".
KERKGEBOUWEN
Te Leiden is het kerkgebouw, dat door
de Geref. Kerk in Hersteld Verband voor haar
godsdienstoefeningen gehuurd wordt, door
zyn eigenares verkocht. Wyl het gebouw een
andere bestemming krygt, zal de Kerk naar
een ander vergaderlokaal moeten omzien.
DE HARTOG-GEZELSCHAP
imsterdam is dezer dagen een
Vereeniging genaamd „De Hartog-Gezïd-
opgericht. Haar doel is: het verbrei-
het theologisch inzicht van Prof. Dr.
A. H. de Hartog de bestudeering van -"n
werken en het samenbrengen van zyn geesi- j L^cSt'có April.
Weerbericht.
Het dunne Pijltje geeft den vorlgen stand aan.
Hoogste stand te La Coruna 767.1,
Laagste stand te Nordöyan 733.3.
Stand vanmorgen half twaalf 752.9.
WEERVERW ACHTING
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Inst. te De Bilt)
Matige, tijdelijk krachtige W. tot N. wind,
zwaar bewolkt, met tijdelijke opklaringen,
regen- of hagelbuien, aanvankelijk kouder,
STORMWAARSCHUWINGSDIENST.
Ontvangen 9 April 3.30 nam. Storm uit
het Z.W.
Ontvangen 10 April 8.(0 nam.: Attcntiesein
nul, cLi. Weest op uw hoede!
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Inst. te De Bilt)
De depressie verplaatst zich naar do
Noorsche kust en vanaf IJsland heeft zich
hooge drukking over het W. uitgebreid,
waarbij de temperatuur op IJsland tot 7 gr.
onder nul daalde. Nu begint de barometer
op IJsland weer te dalen, zoodat aanvanke
lijk zeer buiig weder inet regen en hagel en
later tijdelijk eenige opklaring te wachten
is. Het buiig weder heeft zich over het ge-
heele waarnemingsgebied uitgebreid en op
vele plaatsen viel zware regen, te Kopen
hagen 21, Le Havre 18 en Groningen 16 m.M.
In Oost-Duitschland werd het veel zachter.
Op de Engelsche eilanden daarentegen is de
tmperatuur sterk gedaald. In onze omgeving
zal de temperatuur verder dalen. De wind
kracht mam af, maar bereikte plaatselijk op
de Engelsche eilanden nog stormkracht uit
het Noorden,
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 7.6.
12 APRIL
Zonsopgang 5.11 u.; Zonsondergang 6.52 u.
Maansopgang 7-46 u.; Maansonderg. 1.26 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 7.22 u. tot 's morgens 4.39 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Walsh ut
Basel
Hun in gen
Rhelnweiler
Kebl
Wifcdesheim 1.93 2.24
Mannheim 3.39 3.09
Lohr 2.37 2.17
Mainz -1.34 -1.03
Bingen 2.32 2.15
-0.35 -0.42
0.97 1.00
-1.51 -1.45
2.43 2.16
Caup .I.. 2.66 2.42
Ems 1.98 2.18
Coblenz 2.75 3.80
Trier 3.11 3.8S
Keulen 4.20 4.11
Rnhrort -3.42 -3.04
Wesel -3.51 -2.62
Emmerik 4.49 3.63
Dusseldort 3.71 2.59
Maastricht 2.12 2.22
Venlo 13.89 13.74
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
Delfzijl
Terschelling
Harlingen 0.28 12.41
Helder le 7.44
Idem 2e 20.10
11 muiden 6.35 19.03
II. v Holland 5.45 18.11
Schevening. 5.45 18.21
Rotterdam 7.43 20.01
18.52
WUlemstad 6J4 19.50
Brouwersh. 4.31 18.04
Ziertkzee 5.04 18.26
Wemeldinge 5.27 18.55
Vlissingen 3.34 17.07
Terneuzen 4.04 17.41
Hansweert 4.49 18.17
verwanten. Het stelt zich voor, zomerconfe-
renties te beleggen onder de leiding van Prof.
de Hartog en hoopt verder de werkzaamheden
allengs uit te breiden, al naar gelang leden en
gelden toevloeien.
„KERK EN VREDE"
Te Boskoop hebben eenige leden van de
plaatselijke afdeeling van „Kerk en Vrede"
aan het Gemeentebestuur van Boskoop
meegedeeld, dat zij op grond van hun begin
sel hun woningen e.d. niet beschikbaar kunnen
stellen voor het eventueel verleenen aan
krijgsvolk van inkwartiering en onderhoud.
EVANGELISATIE
Tentzending in Drente. De Geref.
Evangelisatie-Commissie in de Classis Assen
der Geref. Kerken begint dezen zomer met
tentzeniing. De tent is afgehuurd van de
Commisie in Frieslands Zuid-Oosthoek. Voor
zitter dezer voor Drente nieuwe actie is Ds.
B. A, Bos, te Assen, secretaris is de heer G.
Veenstra, te Smilde.
HAAGSCH GERECHTSHOF
AANRIJDING
De landbouwer M. P. M. uit Hazerswoude,
heeft op 27 Sept. jl. als autobestuurder op de
ade te Alphen a. d. Rijn. hij het nemen
eden, d-at deze
In hooger beroep zijn
itigr is berispt.
tal vroeg bevestiging
