VRIJDAG 8 APRIL 1932
DERDE BLAD PAG. 9
er*
63
ioi hF
BINNENLAND
PONDENVERLIES
NEDERLANDSCHE BANK
MEMORIE VAN ANTWOORD
AAN DE TWEEDE KAMER
Verschenen is de Memorie van Antwoord
jan de Tweede Kamer inzake het wetsont
werp tot dekking van het verlies van de
3 Jederlandsche Bank, geleden in hot boek-
jaar 1 April 1931—31 Maart 1932.
Aan deze memorie wordt het volgende
ontleend;
Met groote verwondering heeft de minister
i het voorloopig verslag gelezen, dat enkele
iui«fëden spraken van een „lakonieke memorie
lan toelichting", welke van weinig achting
koor do' Kamer" zou getuigen. De minister
geen oogenbiik bedoeld, van gemis aan
;plo deferentie tegenover de Kamer blijk te geven,
ren. Met een „ingaan op de diepere oorzaken"
iden al bedoeld zijn oen besproking van tie vraag
1 het niet in het algemeen verkeerd was,
Jat dc Nederlandsche Bank een groote bui-
in4nlandschc wisselportefeuillc aanhield.
Indien de bewuste politiek op zichzelvo te
sroordeelen was, afgezien dan van het on-
dat haar thans trof, dan ha*klcn reeds
ger steramen in deze richting kunnen
lij den terugkeer, in April 1925, tot den
[ouden standaard, stond de leiding van de
ederlandsche Bank in verband met den
keuze tussChen het blijven aanhouden van
i onevenredig groofen goudvoorraad en het
ren van uitbreiding aan de buitenland-
chc wissels en saldi der Bank. De beslissing
..j el in laatstgenoemden zin, omdat le. ecu
belangrijke buitenlandsehe portefeuille de
aak in staat stelt spoediger en krachtiger
ir verzekering van de stabiliteit der wissel-
oersen op Het büitenlahd in le grijpen dan
èüfltwpassi ng van den zuiveren gouden stan-
aard mogelijk; is;2e. een dergelijke porte-
J mille in staat: stelt hét ovértoliige renteloos
ggend goud rentëgeveiïd te maken; 3e. de
eschikbnarstelling van het in Nederland
irertolllge goud, ter bevordering van een
sre gouddlstrliiutio en dus in het belang
de internationale samenwerking op cir-
itie-bankgcbieid wcnschelijk was te ach-
Gedurende dc eerste twaalf jaren vnn het
- opende octrooi 1919/1920 t.m 1930/1031) heb-
"Tan de winsten uit dc buitenlandsehe beleg-
ngon in totaal beloopen rond f 86,690,000,
Z odat ook na aftrek van liet thans geleden
- rlies, een netto bate van ruim f 56 millioen
- erblijft. De zooevcn bedoelde winsten zijn
>r het overgroote deel in 't Rijks schat-
t gevloeid.
Naar het den Minister voorkomt, is er dan
lOjok slechts plaats voor de vraag of de Bank
-dch tijdig van haar pondenbezit had moeten
2? itdoen.
101
Besprekingen ln Engeland.
„Te dezer zake komt in de eerste plaats
J ïor overweging in aanmerking de gedach-
inwisseling, welke de Nederlandscho Bank
aet de Bank of England gevoerd hooft, toen
nrust omtrent (je financieele 'po'sitie van
igeland begon tohaerechen. Doze gedach-
iwisseling hooft plaats gehad bij eon be-
ïoaek, dat de heoren Vissering on Tetrode
n de Bank of England gebracht hebben,
in schriftelijke ef mondelinge verklaring,
t de Nederlandsche Bank geon verlies op
ar pondenbezit zou lijden, is daarbij door
Bank of England niet gegeven. Wel hëb-
de heeren Vissering en Tetrode in he:,
/wtond na h«*t onderhoud op schrift gestel-
overzicht der bespreking, geconstateerd,
de leiding der Bank of England de
est geruststellende verklaringen had afge-
.'en over den vasten wil der Engelsche re-
'i'5rnnf en der Bank of England om den
luden standaard te handhaven en over de
reidwllligheid der Bank om haren goud
draad ten volle voor dit doel aan te won-
n. Deze verklaringen gepaard gaande aan
mjO t feit, dat do Bank of England, al verloor
belangrijke bedragen goud, toch nog eeri
nzienlijkon goudvoorraad, die op 21 Sep
tember 1931 nog ruim 130 millioen bedroeg,
te harer beschikking had, hebben de directie
van de Nederlandsche Bank er toe geleid
aan haar streven naar internationale samen
werking vast te houden en zich niet van
haar pondenbezit te ontdoen.
Sedert dien is gebleken, dat de Bank of
England zich op het standpunt plaatst, dat
het loslaten van den gouden standaard een
maatregel is, die voor do uitsluitende ver
antwoording komt van de Engelsche regee
ring en voorts, dat tegenover den zooeven
bedoelden goudvoorraad van ruim 130 mil
liocn pond gestold moeten worden de leenin
gen, die door de Engelsche regcering werden
opgenomen. Nadat een en ander door monde
linge en schriftelijke gedachtenwisseling was
komen vast te staan, heeft de directie van
de Nederlandsche Bank hoar communique
van 29 November 1931 openbaar gemaakt
Het bedrag aan ponden, dat de Bank bezat
buiten hel voor Noderlandsch-Indië gereser
veerde bedrag van 7,839,000 pond, bestaat uit
de 425,000 pond, in het voorloopig verslag
genoemd en waaromtrent de aldaar bedoelde
beslissing nog niet gevallen is en '2,496,795
pond, welke successievelijk tegen gemiddeld
f 9.55 gerealiseerd zijn, zoodat daarop oen
verlies geleden is van rond f 6,385,000.
De opmerking van verscheidene leden, dat
de „ontvangen les" de directie der Neder
landsche Bank, wat betreft het aanhouden
van een buitenlandsehe,wlsselportefeuille,
„wél voorzichtiger" zal hebben gemaakt, is
afgezien van de inkleeding niet onjuist.
Nadat de 21ste September geleerd had, dat
zelfs het onmogelijk geachte mogelijk gewor
den was en de gebeurtenissen van dien dag
het ro'.svaste vertrouwen in het Engelsche
pond hadden beschaamd, heeft de Nederland
sche Bank haai' dollarwissels terstond in
goud omgezet.d
Het verlies van de Nederlandsche Bank
zal door niemand anders gedragen worden
dan door de deelgerechtigden, in de Neder
landsche Bank, waartoe ook de staat behoort.
Waar in de eerstvolgende jaren, nu de
goudwisselpolltiek is vastgeloopen en dus de
room van de melk is, de winsten der bank
naar alle verwachting binnen bescheidon
grenzen zullen blijven, ware oen handhaving
van de bestaande winstverdeeling, met toe
passing hiervan op het voortaan ter verdee
ling beschikbare gehalveerde winstbedrag,
allerminst in het belang vfln den staat. Daar
om.is gezocht naar een tijdelijke afwijking
van die verdeeling en hierbij als de meest
normale oplossing gevonden con gelijk op
deelen van de beschikbare winst door den
staat en de aandeelhouders.
De vraag, of het niet billijk zou zijn het
land, dat zijn valuta heeft gedepreeieerd voor
verliezen aansprakelijk te stellen is van
verre strekking, te meer daar sinds 1914 alle
landen van Europa, buiten Zwitserland en
Nederland, onder deze aansprakelijkheid
zouden vallen. Wellicht, dat de Volkenbond
in een later stadium aangeledenheden als
tleze onder de oogen zal zien.
Het zijn niet uitsluitend de vroegere geal
lieerde mogendheden of landen, waarin de
regeering zelf verantwoordelijk is voor de
handelingen der circulatiebanken, welke aan
leiding hebben gevonden tot regelingen van
soortgelijken aard als de thans voorgestelde.
De minister wijst in dit verband op Zuid-
Afrika, waarvan dp positie met die van Ne
derland kan worden vergeleken en waar een
regeling is getroffen welke per saldo heel
wat minder voordecllg Is voor den Staat dan
de hier voorgestelde.
NEDERLANDSCH-BELGISCHE
KOLENBESPREKING
Uit Brussel wordt aan het Vad. gemeld;
De Belgiisch-Duitsohe onjclierhandelinigen
betreffende een nieuwe contingonteenng
van den invoer van Duitsche steenkolen in
België zijn tot een goed einde gobracht. Er
moeten alleen nog enkele détails worden
geregeld. De invoer van vreemde steenkolen
wordt ingevolge de bepalingen van dit
nieuwe accoord van 70 pCt tot 55.7 pet
verlaagd. De Belgische mijnen zullen van
haar kant -de dagelijkscho productie met
120.000 ton verminderen. In verband met
dease -wijziging |vaai «den budtenLarrdscben
steenkojeniijvoor in Beligiië die onmiddellijk
van kracht wordt, zal helen Vrijdag ook
een Nederlandseh-Belgische bijeenkomst
van belanghebbenden te Brussel plaats
hebben
VEILINGVEREENIGINGEN
ALGEMEENE VERGADERING
TE UTRECHT
ACTIEVE HANDELSPOLITIEK OP
GROND VAN WEDERKEERIGHEID
Te Utrecht were) Donderdag, zooals we
gister in ons Landbouwblad gemeld hebben,
de algemeene vergadering gehouden van
Veilingverenigingen in Nederland, aange
sloten bij den Ned. Tuinbouwraad.
De vergadering werd geleid door den heer
F. V. V a 1 s t a r uit Naaldwijk die een ope
ningsrede hield, waarin hij wees op den ön-
gunstigen toestand in den tuinbouw.
Bij de behandeling van het jaarverslag
sprak de voorzitter woorden van huh>o tot
den secretaris, de heer Mr. Niemoller, c)ie ln
Januari jl. gedurende W/z jaar aan het Bu
reau voor Veilingen is werkzaam geweest.
Het jaarverslag waaruit we reeds het een
en ander hebben vermeld, evénals hot finan
cieel verslag, dat sloot op 58.639.01 met in
begrip van een nadeelig saleïo groot 2.866.72
werd goedgekeurd.
De bcgrooting werd vastgesteld op 57.785.97
Bij de bogrooting gaf de voorzitter een over
zicht van het Reservefonds, dat is gevormd,
een waarnaar door enkele leden werd geïn
formeerd.
Verworpen werd met bijna algemeene
stemmen een voorstel der Veilingvereeni-
ping Pijnaeker, om de bijdrage in het re
clamefonds met 10 te verlagen.
In de financieele commissie 1932 werden
benoemd de afgevaardigden van dc V. V. te
Loosduinen, Goes en Alkmaar.
In de middag-vergadering werden d ediverse
voorstellen behandeld. Een uitvoerige discus
sie ontspon zich over het bestuursvoorstel om
alle maatregelen te nemen welke er toe kun
nen lelden, dat de Regeering de bevoegdheid
ontvangt actieve handelspolitiek te voeren,
op grond van wederkeerighcid.
De heer Drlessen van de Prov. Com
missie in Limburg, zette uiteen dat de tuin
bouw in die provincie reeds lang naar een
dergelijke handelspolitiek heeft uitgezien.
Vooral in Limburg heeft men het sterkst do
maatregelen van Duitschland gevoeld. Als de
Regeering geen maatregelen treft met
Duitschland, zijn we binnenkort zonder ver
drag en tegen die landen neemt Duitsch
land scherpe maatregelen.
Verschillende sprekers wezen op de geva
ren van actieve handelspolitiek.
De voorzitter merkte op, dat voorzichtig
heid overdreven kan worden, en dat onze
dood zou kunnen zijn.
Het voorstel van het bestuur werd met op
2 na algemeene stemmen aangenomen.
Op voorstel van de V. V. Capelle-Biezeiinge
verklaarde het Groepsbestuur, dat met con
tingenteeren voorzichtigheid betracht moet
worden, doch het bereid is ten deze actief te
blijven, en waar noodig en mogelijk op con
tingenteeren bij de regeering aan te zullen
dringen.
Aangenomen werd het bestuursvoorstel om
een twintigste procent van den omzet voor
reclame-doeleinden te bestemmen, Aangeno
men werd eveneens het voorstel, dat het
Groepsbestuur maatregelen bevordert, die
don afzet van producten, welke niet voldoen
aan behoorlijke elschen van verpakking, sor
teering enz. voorkomen.
Het Groepsbestuur werd machtiging ver
leend de minimumprijzen voor producten
vast to stellen, terwijl deze machtiging ook
werd verleend voor de prijsbepaling van het
eenmalige fust
Ingevolge een voorstel der V. V. Leeuwar
den, verklaarde het Groepsbestuur zich be
reid voor den aanvang der zwarte bessen-
campagne besprekingen met conservenfabrie
ken te houden teneinde te komen tot een
prijs die voor het product loonend is.
Afgewezen werd het voorstel Noord-Schar-
woude, om een inlichtingendienst in het le
ven te roepen, daar het Groepsbestuur meen
dc dat de handel door haar relaties in bin
nen- en buitenland daartoe voldoende in
staat is.
Aan het eind der vergadering heeft de
heer I. Wintermans namens de regce
ring een korte toespraak gehouden, waarin
hij verklaarde met belangstelling van de
verschillende wenschen in deze tuinbouw
vergadering te hebben kennis genomen.
De heer Chr. v. d. Heuvel sprak ten
slotte nog namens het Kon. Ned. Landbouw
comité en wekte pp tot samenwerking ten
einde mogelijk vruchtbaar werk te doen voor
den in nood verkeerende tuinbouw.
DE ONAFH. SOCIALISTISCHE
PARTIJ
In de jaarlijksche algemeene vergadering
van do Rotterdamsche Federatie van de
S.D.A.P. heeft de secretaris medegedeeld, dat
behalve in afd. VII, het aantal der leden,
dat in verband met de beslissing van het
partijcongres voor het lidmaatschap had be
dankt, zeer gering is. In afd. VII zijn 114
leden uitgetreden (voor deze afdeeling welke
1 Januari 1932 1634 leden telde, beteekent
dit een verlies van pl.m. 7 pet.); voor do acht
andere afdeelingen was het een lager per
centage. In totaal traden 252 leden of 4 pet.
van de 6113 leden der federatie uit. Bijna
allon zullen zich bij de Onafh. Soc. Partij
hebben aangesloten.
Het dagelijksch bestuur van den Algemee-
nen Raad van S.D.A.P. en N.V.V. heeft na
raadpleging der wederzijdsche besturen dc
Mei-leuzen voor dit jaar vastgesteld als
Voor socialisatie.
Voor ontwapening.
Naar de 40-urenweek.
Betere werkloozcnzorg.
Bij eenige beperking der productie zou de
koersnoteering der leuze allicht gebaat zijn
DE S.D.A.P. OP FLAKKEE
WEINIG WINST VOOR DE O. S. P.
De roodo zuigkracht.
Op Flaklcee zal de S. D. A. P. niet veel
leden aan de O. S. P. verliezen. Op geen
enikej dorp werd tot heden eenig malcontent
geluid tegen de partijleiding vernamen. Men
meolie echter niet dat de oorzaak hiervan
ligt in het feit dat de Flakkeesche socialis
ten zulke getrouwe partijgenooten zijn, die
uit rijpe overtuiging zich achter het partij
bestuur stellen.
Wie de mentaliteit van de Flakkeesche
arbeidersbevolking kent, weet dat zij niet
van het hout zijn waaruit de echte Marxisten
gesneden worden. Van de socialistische be
ginselen weten zij bedroefd weinig af en de
propagandisten zullen ook nooit moeite doen
om hen die beginselen bij te brengen, wet
wetend dat het dan heel gevaarlijk zou kun
nen komen staan voor hun actie op het
orthodoxe Flakkee. Voor socialistische begin
selen is Flakkee nog in geen tientallen jaren
rijp. De idee die hier bij de arbeiders voorzit
en stelselmatig door de roode propagadisten
wordt aangekweekt is, dat de socialisten toch
zoo veel voor den werkman doen. Natuurlijk
worgt hier grof op de onkunde gespeculeerd
en het den arbeiders voor gehouden, dat wat
er nog voor de arbeiders gebeurt, te danken
is aan het optreden van c)e S. D. A. P. Zoo is
het te verstaan dat verscheidene arbeiders,
die nog trouwe kerkgangers zijn bij de stem
bus steeds hun liefde voor rood openbaren.
In dit opzicht kan me-n op Flakkee
ontstellende ontdekkingen
doen. Schrijver dezes sprak eens een bur
gemeester van een der grootste plaatsen van
Flakkee op diens secretarie en deze liet hem
de pas ontvangen lijst zien van leden der
moderne landarbeiders-organisatie, welke
deze burgemeester noodig had in verband
met werkloozensteun. Op deze ledenlijst kwa
men verscheidene namen voor van beslist
orthodoxe arbeiders die trouw in de kerk
komen; ook Kersteniaansche arbeiders ont
braken niet op de ledenlijst, terwijl er zelfs
één arbeider op voor kwam wiens naam óók
voorkwam op de candidatenlijst van de S.
G. P. voor den gemeentei-aad!
Men begrijpt dat zulke toestanden alleen
kunnen voortkomen uit groote onkunde. De
organisatie der S. D. A. P. groeit dan ook
lang zoo hard niét als het sterk klimmend
aantal uitgebrachte stemmen bij elke verkie
zing zou kunnen doen vermoeden. Van or
ganisatie hebben de menschen geen besef,
maar stemmen op rood is een klein kunstje
eii vooral de jongere arbeiders hebben dat
gauw geleerd. Toch blijven de roode heeren
volhardende pogingen doen om de roode
stemmers in hun organisatie te krijgen. Zoo
is ook thans weer de Flakkeesche bestuur-
■dersbond op het. eiland bezig op alle dorpen
vasten voqt te krijgen. Zelfs pUur orthodoxe
plekjes als Den Bommel en Stad aan 't Ha
ringvliet worden bewerkt en men sticht er
afdeelingen, al moet er met vier of zes man
begonnen worden. Natuurlijk wordt hierbij
Btcrk gespeculeerd met de werkloosheid in
den landbouw en laat men slechts voordeelen
van dadelijk stoffelijk succes den arbeiders
voor de oogen schitteren. Desondanks gaat
het nog maar niet hard wat de organisatie
betreft. Maar volhouden doen zei
Hierin ligt
een sterke prikkel
voor de antirev. partij op Flakkee om wak
ker te blijven en zich wel rekenschap te
geven van wat er zich langzamerhand op
Flakkee voltrekken gaat. Al gaat het met de
socialistische organisatie nog niet hard, de
roode stemmen nemen bij Iedere verkiezing
toe. Bij de Kamerverkiezing van 1922.hadden
de socialisten op Flakkee slechts ruim 600
stemmen, maar in 1925 al ruim 900 en in
1929 al ruim 1600, In zeven jaar tijd een
groei van ruim 1000 stommen en het zal ons
meevallen als het in 1933 beneden de 2000
stemmen blijft. Flakkee heeft nu eenmaal
eon stork materialistischen inslag en
doet de Kersten-politiek die fel gekeerd is
tegen alle sociale actie en wetgeving er veel
kwaad aan. De arbeiders op Flakkee en op
al de Zuid-Holl. Eilanden zullen onder stelsel,
matige bearbeiding moeten komen van de
Christelijke vakactie, anders loopt het onher
roepelijk verkeerd.
DE „SOCIAAL DEMOCRAAT"
Naar wij vernemen, heeft het Partijbestuur
der S. D. A. P. in do door het uittreden van
de hoeren P. J. Schmidt en J. de Kadi
opengekomen redactieplaatsen in het partij
weekblad „Do Sociaal-Democraat" benoemd
de heeren W. R o m ij n, Rotterdam, en J. J
van d e r W ij k, Amsterdam. Beide heeren,
die uitgesproken links socialisten zijn, heb
ben de benoeming aanvaard.
STAATK. GEREF. PARTIJ
IN GEHEIM CONCLAVE BIJEEN.
In het Gebouw voor K. en W. is gister te
Utrecht gehouden de algemeene vergadering
an de Staatkundig Gereformeerde Partij,
onder voorzitterschap van ds. G. H. Kersten,
d van de Tweede Kamer.
Deze opende de zeer druk bezochte verga
dering met een rede, waarvoor hij als tekst
had gekozen Jer. 6 vers 16a. en die tot titel
had: „Waar toch de goede weg zij".
Spreker ving zijn rede aan met er op te
wijzen, dat in den ernst der tijden met vet-
dubbelde ka-acht de vraag zich opdringt.
Waar toch de goede weg zij. Die weg ligt in
de betrachting \an Gods geboden, waarvan
helaas! overheid en volk meer eu meer
zijn afgeweken.
Gods oordeelen zijn alom zichtbaar, maar
an een ware vernedering voor God is wei
nig te bemerken. Aan zijn zondig en dartel
leven houdt het volk vast. Zelis een zich
noemende Christelijke regeering toont zich
alkeerig van den goeden weg, dien de
He ere oais volk zoo duidelijk ook in orize
historie wijst Men heeft den weg door de
vaderen betreden geheel verlaten en zelfs
voor overblijfselen van Roornsohen zuur-
deesem uitgekreten.
Spr. drong aan op vereenvoudiging van
het geheele leven. In het bijzonder ook wero
de dure verzekeringswetgeving veroordeeld
De lasten doen de bedrijven bezwijken. Zij
niet meer te dragen. Vooral land- eo
tuinbouw gaan er onder gebukt.
De vergadering was verder «iet voor de
pers toegankelijk.
Wij vernemen voorts dat de uitgebracht*
jaarverslagen van secretaris en penning
meester werden goedgekeurd. Tot hoofdbe
stuursleden werden met algemeene stemmen
herkozen Ds. Zandt en lr. van Dis. Ten
slotte werd nog. nadat een telegram van
hulde aan H. M. de Koningin was gezon
den, een motie aangenomen van de Prov.
Zeeuwsche Vereeniging, waarin er bij de
Regeering op wordt aangedrongen tijdelijk
ontheffing van de verzekeringslasten te ge
ven voor de bedrijven in land- en tuin
bouw, zulks in afwachting van de defini
tieve opheffing 6e verzekeringswetge
ving. Hierna ging dc vergadering uiteen.
Kunst en Letteren.
GOETHE-NUMMER
De Dietsche Warande en Belfort, dat pas
oen prachtig Engeland-nr. .gaf, verschijnt 1
Mei met een Goethe-nr., waaraan bijdragen
J. Feber, pater Muchermann, Dr. Moenius,
Prof. Muller, Marnix Gijsen, Anton van
Duinkerken, Henr. Roland Holst. Roel Hou-
wink, W. Gijsels e.a.
MAURIAC,
in kathol.- kringen één der gewaardeerdste
Fransche schrijvers, werd gekozen tot voor
zitter der „Soclètè des Gens de Lettres".
„EEN LIEFHEBBERIJTJE"
Zoo noemt De literaire Gids Roel Hou-
wink's, ook door ons beoordeelde Inleiding.
En aan het slot: „Een zéér slecht boekje.
Maar goed dat de voorlichters (van de stu
deerenden voor onderwijzer en hoofdonder
wijzer),, iq tegenstelling tot Houwink, meest
wèl literair-historisch geschoold zijn,
meer literair onderscheidingsvermogen en
oog voor proporties bezitten". Inderdaad;
men zou voor deze laatste publicatie van
Houwink weinig behoeven te zeggen, wj
niet, dat ze geschreven en uitgegeven werd
voor sludie-doeleinde, dus op onze studeeren-
de Jonge menschen wordt losgelaten.
PROF. A. SCHWEITZER
nam de benoeming tot eere-lid der Ned. Or
gan isten-vereeniging te Amsterdam aan.
Radio Nieuws.
vrIjdag, s april
KM 5 H u
21.15 H ul
21.20 Los
21.3M H
i KRO: Plano-muziek
h&u: Pbllbarinonlacb orkest
n KRO: Kro-ork*M
n K Zaag ckior radiokoor
jen berg: Symphonie-orke»!
ersum VPRO: Concert
sen KRO: Pi?no-recital
e n KRO: Kro-orkeet
len R..- BBC-orkeet
ersum VPRO: Concert
indborg: Kuhla.ii-concert
Een KRO: Gramofoonmuzlek
e r 8 u m VARA: Gramofoonmuziet
olltle- en Peraberlcb
i KRO: Politieberichten
i KRO: Persberichten
sum VPRO: Persberichten
p april
i KRO: Morgenconcert
i VARA: Gramofoonmuziek
sum VARA: Vara-septet
KRO: Kro-sextet
;ry: Orgelconcert
iwusterhausen: Concert
r Commodore Grand Orkeet
KRO. Gramofoonmurlek
sum VARA: Viola d'Amore-re.
Iborg: Omroeporkest
sum VARA: DubbeJ mannen-
i KRO: Kunsten^e-mble
sum VARA: HulemuileTc
sum VARA: Vaj-a-septel
VARA: Grarnofoonm
en hoe het in on:
KRO: P. HeilkerEsperanto-
e n KRO: Paul de Waart: Journaits-
Hulzen KRO: Kinderuurtje door mevr,
Nuwenhuia en mej. Diepenbrock
mdere landei
i-oor kort ln Duitschland gebruik* werden, ln
(Bulgxrlje.
rtugal) werden opgeëlscht. Dit
>rzaak tot ÏMt^ciul-
golflengten is t
Keulen. Aken
zakelUk maken.
NIEUWE AVONTUREN VAN PIEPNEUS EN BIBBERSNOET
79. Hups. hupsl Daar ging Lepelsteel er
vandoor. Bibbersnoet probeerde hem bij te
houden, maar daar was natuurlijk geen
sprake van. Zwaaiend met zijn bijl had hij
ons spoedig bereikt. Nu was er geen ontko
men meer mogelijk voor vriend Hannes;
Lepelsteel had hem in 'n oogenbiik tijd in
gehaald en bij z'n kraag gepakt.
8j. Even later waren we op weg naar het
dorp; Lepelsteel voorop met zijn arrestant;
daarachter wij met Snonehaard, die zuchtte
cn kermde en zijn bloedende staart onder
zijn arm hield. We behoefden ook den zwa
re n zak met gestolen voorwenen niet meer
te sleepen, want die droeg Lepelsteel voor
ons. Nou. je begrijpt hoe blij Goudmuis was,
toer. ze alles weer terugkreeg!
(Slot volgt Maandag)
DE VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE Naar het Engelsch door ALMA
102
95*
9>M
99*
Jaarenboven zijn de dienaren somstijds
iters, somstijds soldaten, somtijds konin-
Onder hen zijn ook geweest vrouwen,
mannen vnn geringe afkomst, wat God
J strooit het zaad van.het genie, en HU
ist altijd een plaats voor dat zaaien,
ar hetzij hoog of laag, wit of zwart, goed
kwaad, hoe zal een Bode naar waarheid
oiken wat do sterren verkondigen, tenzij
door haar uitverkoornen op to zoeken
in te leiden en hun pad effen te maken?
hij ze niet eerst kennen?
aft laar schoot oen gedachte door Moham-
90K ds-aiel. Hij herinnerde zich wat Mirza
22^'ttn verteld had van zijn gesprok met dezen
90*emdeling te Zaribnh, cn had een gewaar-
6ti rding, alsof hij zelf zoo aanstonds onder
ino uitverkoornen zou opgenomon worden.
|maclitig om zich te bedwingen vraagde hij
taf; Kent gij inij. Vorst?
ie gansche houding van den Mysticus
60)iderging oen wijziging. Hij was eerbiedig,
fs onderdanig geweest; zeiden was e^n
rmeeeter zoo beminnelijk en zacht. Thans
p hij aJ zijn geestkracht bijeen on vos-
de een doorborende» blik op den prins.
t U kennen, prins Mohammed? antwoord-
hij op indruliwekkunden toon. Beter dan
uzelvon kont.
iohammed ontstelde merkbaar. Hij was
rbnosd.
Ik bedoel niet het gewone kennen: Wie
(42
uw vader is wie de Christenprinses, uw
moodier was, noch uw geschiedenis als go-
hoorzaam en dapper krijgsman, niets van
nat alles. Die bijzonderheden zijn aan de
ganscho' wereld bekend. Ik heb het oog op
iets anders: Op zekeren nacht was er groote
drukte in uw vaders palois. 't Was kort voor
uw geboorte. Een pendule met gouden wij
zerplaat, het geschenk van een Duitschon
Koning, stond in uw moeders kamer, en in
do gang stonden do eunuchen geschaard.
Toon dié pendule het middernachtelijk uur
deed hooren ging de tijding van mond tot
mond: Een prins is ons geboren! Geloofd
zij Allah! Op het dak was een man ge
zeten. hij bestudeerde een papier met de
teejeens van den Dierenriem.- Hij trok een
horoscoop op do bekende wijze. Zoodra de
blijde mare zijn oor bereikte, stond hij op,
en sloeg de hemelen nauwlettend gade. Toen
riep hij luid: Er is geon God dan God! Zie,
Mars, TIeer van den Opgaande, Mars met
zijn vrienden, Saturnus, Venus en Jupiter,
in gelukkig aspect, en de maan nergens zicht
baar. Heil dien Prins! En terwijl zijn
antwoord naar bonoden word overgebracht,
teclconde hij den stand der planeten aan,
zooals hij ze dat middernachtelijk uur van
Maandag op Dinsdag in het jaar 1430 waar
nam. Heli ik in iets gedwaald, prins?
In niets, Vorst.
Dan .vervolg ik. Die horoscoop is mij
geworden, en ik trok haar herhaaldelijk om
de aspecten en parallellen en drievoudigheid
van het uur te berekenen, en verkreeg steeds
hetzelfde. Ik vond de zon, de Hoeken en
do hoedanigheid der omringende teekenen
gunstig voor een loopbaan, die wanneer zij
afgeloopen zal zijn, het Oosten zal doen stra
len van den glans eener nimmer ondergaan
de zon.
Hier zweeg do Jood en boog... Twijfelt
gij nog, Heer, of ik, meer dan iemand anders
u ken?
ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
Droomen en Visioenen.
Mohammed zat een wijle in diep gopeins
verzonken. Zijn gelaat glooide, zijn vingers
bewogen zich zenuwachtig. Wat zijn ge
dachten vervulden bewoog hem zonderling.
Hoe kon het ook anders?
De Vorst stoorde die overdenkingen niet,
maar sloeg hem aandachtig gade. Hij ver
trouwde dat zijn woorden den gewenschten
indruk gemaakt hadden. Hij meende zelfs
Mohammeds gedachten op den voet te kun
nen volgen, maar achtte raadzaam hem
aan zichzelven over te laten, want de reac
tie moest noodwendig volgen, en hoeveel
boter zou het dan zijn, als hijzelf do ge
volgtrekking maakte.
-- Dat is nu alles goed en wel, Vorst,
zeide Mohammed eindelijk. Emir Mirza had
mi: aangaande u bericht, en waarheid is,
dat ik peen enkele tegenstrijdigheid ont
dek in hetgeen hij mij vertelde cn in wat
gij ïmi thans betreffende uzelvcn meedeelt.
De vcursteiling die ik mij van u maakte is
gerechtvaardigd: gij zijt geleerd en hebt
eel ondervinding. Gij zijt een goed man,
zeer milddadig naar het gebod van den Pre
fect. en. gij gelooft in God. Het is vroeger
en lator mur gebeurd, zoo wij tenminste
de geschiedsc) lijvers mogen ge.'ooven, dat
aan groote mannen hun toekomstige groot
beid werd voorspeld. Indien ik nu meon
to mogen aannemen, dat ook Lk weldra zal
toegevoegd worden aan die reeks gelukki
gen, -dan is het omdat ik u vertrouw als
een welwillend Profeet.
Bij dat woord hief de Vorst beide handen
omheog. Welwillend ben ik zeker, prins,
meer dan dat zelfs, maar niet een Profeet.
Ik ben slechts een Bode, een Tolk der Hoo-
gere inachton.
De gedachte dat hij een Profeet zou zijn
mocht hij geen oogenbiik toelaten. Zij kon
de noodlottigste gevolgen na zich sleepen.
Als sterrenwichelaar kon hij in geval van
nood de sterren plaatsen tusschen zich en
onredelijke eischen. In die opvatting werd
hij aanstond» bevestigd.
Zooals gij wilt. Vorst. Bode, Tolk. Pro
feet, het is mij om het even. Op de slot
som van hetgeen gij gezegd hebt. komt het
aan. Als een gezant tot ons gezonden wordt
bezien wij hem van het hoofd tot dc voe
ten en vragen bewijzen van zijn herkomst
Zijn die voldoende, dan verdwijnt zijn per
soon achter de zaak. die hij voorstaat. Is
het nlot zoo?
Zeer waar gezegd, prins!
En wanneer ik hetgeen gij mij gezegd
hebt samenvat
MohammeJ haalde diop adem, als om zich
tot. kalmte te dwingendan kan ik
niet ontkennen dat het mij machtig aan
greep. Welk jongmonsch, wiens hart v,.n
eerzucht blaakte, zou zijn ooren stoppcii
voor beloften die van uit den hemel tot hem
schijnen te komen? o Vorst, als gij waarlijk
mijn vriend zijt zult gij mij niet uitlaohen,
zoocjra gij alleen zijt!I-k zou daaren-
boven niet willen, dat gij mij verdacht van
lichtvaardig uw berichten aan te nemen, of
ze als een zoetigheid voor mijn verhemelte
te beschouwen. Neen, als wijn, die het naai
de horsenen stijgende bloed verwarmt, heb
ben zij vragen en bekommeringen gewekt,
die gij tot rust kunt brengen. Spreek mij
dus vóór alle dingen van die roemrijke loop
haan, die het Oosten zal doen stralen van
den glans eener nimmer ondergaande zon.
want wij weten allen dat roem veelsoortig
is. Er is roem voor dichters, redenaars,
kunstenaars, en er is roem voor dezulken
die vermaak vinden in zwaarden en schil
den. en glinsterend gepolijste wapenrustin
gen. en in paarden; en die eerst recht leven
in dén slag, en in het stellen van leger
scharen. in het verandoren van grenslijnen,
en in het bezetten van genomen citadellen.
Zeg mij. welke zal m ij n roem zijn?
De sterren spreken geen twijfelachtige
woorden, Heer. Wanneer Mum boven al zijn
Huizen verrijst zijn zij, dio op dat oogen
biik geboren worden, aan den krijg gewijd,
en zullen, als zij hun aan!eg mogen volgen,
soldaten zijn. en niet slechts soldaten, maar.
daar de omstandigheden-gunstig zijn, over
winnaars, en zijn engel Snmael wordt hun
beschermengel. Heeft mijn Heer ooit zijn
eigen horoscoop gezien?
Ja.
Dan weet hij waarover ik spreek.
Mohammed knikte toestemmend en zeide:
Geloof mij vrij, roem Is naar mijn smaak,
maar. Vorst, neemt men uw woorden letter
lijk op. dan is mijn roem alles overtreffend,
lk kom uit ecu heldengesluchL Osman, de
stichter, Orchan, vader der Janitzaren; S<v
liman, d'ie in een droom bevel ontving om
den Hellespont over te steken naar Tzympe
in Europa; Moerad, de held van Adriano-
pel; Bajazet, die op het slagveld van Nico-
polis een einde maakte aan do kruistoch
ten der Christenen. Deze allen deden het
Oosten weergalmen van hun roem. En on
derwierp niet mijn vader Hunyados? Toch
beweert gij dat mijn roem den hunfce te
boven zal gaan. Zeg mij ten minste, of mijn
naam plotseling tot grootheid zal komen,
of na een lange eervolle loopbaan. Het moet
heerlijk zijn zich reeds in de jeugd een on-
sterfelijke» naam gemaakt t« hebben.
Die vraag kun ik niet beantwoorden.
Niet kunnen? vraagde de prins heftig.
De sterren bobben mij geen aanwijzing
gegeven, en ik durf mij niet vermeten ©en
antwoord gereed te maken.
Mohammeds oogen begonnen onheilspel
lend te flikkeren.
Hoe lung moet ik wachten, voordat de
roem. dien gij mij belooft wit is en geoogst
kan worden? Moet ik soms naar verre lan
den trekken?zal ik dan hodon nog
mi in legerscharen bijeen verzamelen?
De toon, de klank der stem joegen den
Vorst zijns ondanks een rilling door do
loden. Nog voordat het laatste woord go-
sproken was begreep hij. wat van hom ver
wacht werd en dat de prins hem van don
beginne daar had willen hebben. Om een
oogenbiik tijd te winnen veinsde hij hom
niet goed te begrijpen. Hij herhaalde
Mohammeds woorden cn vraagde toen op zijn
beurt met eon veelzeggenden blik: Is uw
vader niet in zijn vijfentachtigste jaar?
Mohammed knikte.
(Wordt vervolgd). 1
