|PPrr5-
TWEEDE KAMER
HEERENBAAI
;aa [ATERDAG 19 MAART 1932
DERDE BLAD PAG. 9
(bestuurshervorming voor de buiten
westen met 5438 aangenomen
KLEINE WETSONTWERPEN
Sjanghai-interpellatie Gooisch
ituurreservaat Reces tot 12 April
Vergadering van 18 Maart 1932.
OVERZICHT
Vergadering van 18 Maart 1932
Woensdag was de eindstemming aange-
uden over de bestuurshervorming voor de
ilengewesten.
iVe willen even de situatie in de herin-
ring terugroepen.
Bij de linkerzijde, gesecondeerd, door den
2eK, r.-hist. heer v. Boetzelaer, was er alge-
en verzet. Bij de soc.- en vrijz-dem. steun
dit voornamelijk op de vrees van het niet
haar recht komen van de groepsgemi"en-
appen tengevolge van den ambtelijken
67Jf„ renlhouw. Van dien bovenbouw wend druk
Jlucht en daarom moest die maar achter
blijven. In dezen gpest had ook de
i-van Boetzelaer gesproken,
let verzet van liberale zijde was eonigs-
111(, tanders gekleurd. Daar maakte men zich
prgd over het verdwijnen van don Euro-
ischen bestuursambtenaar uit den onder
en dat was hun een onoverkomelijk
^\vaar. In elite bostuu'rsinistantie diende
Nederlandsche gezag te blijven gerepre-
liriister de Graaff verklaarde den libern-
woord voerder, den beer Knottenbelt dat
iton nieuwen toestand de Europeesche be-
trsamibtenanr in elke geleding geband-
jfd kon blijven. De tegen woord irre con-
actle van bet Europeeseh gezae zal in bet
«meen bliiven voortbestaan De plaatse-
e bestuurders zullen voor bet oogenblfk
_voor zoover dat noodig is. blijven.
tegenwoordige controleurs en clviel-ge-
44* •J'^hPirs zullen ook in bet nieuwe stelsel
plaatseliik bestuur kunm
Indanks deze uitspraak bleef de heer
nttembelt en ook de heer v. Bnptzelfl'
83K
100H
onbevredigd verklaren. Gevolg was, dat
minister, mede met bet oog op bet ver-
verzet verklaarde dat bij een rengee-
tegfrn de sinds tien laren gevolgde be-
''oi/jsplen bii de bestuursinrichting m'et voor
verantwoording zou kunnen nemen,
narmee was de portefeuillekwestie ge-
85^5 d.
.en crisis aan Koloniën verwachtten we
„w (er niet. Het is ook zoo uitgpkomen.
gu'iii den aanvang van de heropende heraad-
gjJ.rniron over het betrokken wetsontwerp
minister de Graaff een verklaring af.
irvan de korte inihoud was. dat in den
linirtrntievon onderbouw geen verande-
zou komen en de Eumpeesnbe bestuur-
ijjwjs hoofd van plaatselijk bestuur zullen
- eel nieuws zat daar niet in. Maar de
Knottenbelt was er erg mee In zijn
en verklaarde, dat zijn bezwaren van
'nsdag waren vervallen.
gebeurde er echter Iets heel vreemds,
men, diie mordicus tegen het wetsont-
p waren en het dus verworpen wilden
n.I. de heeren Joekes en Cramer, von-
lENjf de ministerieels mededeeling zoo ge-
■n htig gemeend word, dat de grondsla-
vnn het voorste] principieel werden
jzigd dat bij hen ineens groote be-
ontstond om den Volksraad nader
daarover te vragen. Zelfs werd den
ister kwalijk genomen, dat bij ver-
bad den gouverneur-generaal te
uitnoodigen om bij de verdere uit-
g der plannen met het nu irtgespro-
inzicht rekening te houden. Den beer
loetzelaer schemerde en duizelde het; hij
die heele zaak niet veel meer
ve wanhoopsstemming maakte
hot duo tot een trio.
let politieke schaakspel was begonnen,
jy nt men begrijpt, dat dit aandringen op
lel een zet was. gedaan, omdat de oppo-
i-heeren begrepen, dat. na die bevredicing
i dien heer KnotterHbelt, de kans geheel
keken was om den minister een politieke
toe te brengen, die ziin politieken
tengevolge zou hebben. Die stagnatie
de bestuurshervorming zou dan zijn
likt voor geruimen tijd.
minister zette de heeren zakelijk even
:ht.
Kamer bieeft indertijd er op aangc-
hpen om in de gelegenheid te worden
leid haar oordeel over de bestuursbervor-
ig te geven eer zij definitief was ge
ien. Micit dien wensch is rekening pehou-
a(i» en de Kamer heeft baar oordeel tot
ling kunnen brengen. Thans moeten de
regeven hoofldliinen nog worden uitge-
it en die definitief uitgewerkte voorstel-
ïiÜ lullen bij den Volksraad ter beoordi^e-
391(ikomcn niet alleen, maar hij zal ze ook
ordonnantiewetgever kunnen vaststellen,
eindelijk: dat de minister den gouver-
~~u r generaal informeert omtrent de opvat-
nn van het Nederlandsche parlement, is
volkomen een bevoegdheid, ja een recht
den minister, dat bet verzet daartegen
den heer Joekes gelijk is te stellen met
geep van den drenkeling naar de stroo-
Dat was raak gezegd.
Beu mep scheurde daarna nog even
politieke gordijn uiteen In de eerste
lts wees hij er op. dat aan de woorden
i den minister een wel wat overdreven
14 irde is toegekend door den heer Knotten
belt en in de tweede plaats sprak hij er zijn
verbazing over uit, dat zij, die van meet af
tegen het wetsontwerp zouden stemmen, nu
zich in eens uitsloven voor een nadere be
oordeeling door den Volksraad. Daar ligt de
politiek zoo dik op. dat heel hun spel er
doorzichtig door wordt. En van dat alios
begreep de heer v. Boetzelaer nuar niets;
hij liep maar achter de oppositionele heeren
au.n en sleepte bij de stemming over de door
den hier joekes ingediende uitstel motie
nog vier van zijn fractiegenooten mee. De
chr.-hist. fractie viel dus in twee gelijke
helften uiteen.
De uitstel-motie werd met 54 tegen 38
stemmen verworpen en met dezelfde stem
menverhouding ging het wetsontwerp er
daarna door. Daarmee was de aanslag op
een ministerieel leven mislukt
Het was een ouderwntsch uurtje van poli
tieke spanning. Hoe teleurgesteld zich de
oppositie die gevormd werd door soc.- en
vrijz.-dem., de beide communisten, den
staatsman Floris Vos en 5 C.H. gevoelde,
bleek uit haar geloei, toen eerst de heer
Mol lep en daarna andoren den minister met
den uitslag der eindstemming gelukwensoh-
ten-
Voor het overige hebben we niet veel te
zeggen.
Een tiental kleine wetsontwerpjes werd
zonder debat of stemming aangenomen. Na
de bestuurshervorming volgde de fantasti
sche Shanghai-interpellatie van den heer
Wijnkoop. Zij werd beantwoord door den
weinige uren te voren uit, Oenóve vveerge-
koerden minister van Buitenlandsrhe Zaken.
In de Kamer had terecht niemand er
eenige aandacht voor.
Het Gooische natuurreservaat vormde het
besluit van de agenda en van den dag.. In
stijgende recesstemming werd dit wetsont
werp afgedaan, waarhij de heer Floris Vos
de Kamer onnoodig ophield met een uitstel
motie die twee stemmen verwierf en de
heer v. d. Bilt met een onder gejuich inge
trokken amendement
Tot 12 April ging de Kamer op reces. Na
terugkeer vindt zij o.a. op haar agenda het
initiatief-voorstel Ébels en enkele moties,
o.a. van de heeren Knottenbelt en Ter Laan.
VERSLAG
Na <Je opening der vergadering waren n
orde o.a. enkele onteigeningen en aanvu
van de Pensioenwet voor de Spoorwegambt
Wijziging en aanvulling van de wetten be
machtiging, tot het van Rijkswet
van de geldfe-enlngen ten behoevi
ting en Inrichting van de gebou
wde
gepleegd
iet Indische staatsbestuur. Doen we h<
lan zal later deze fout moeten worden he
Iet ls verstandig eerst het advies van
lisohc instanties te vragen.
MINISTER DE GRAAFF noemde de bev
an Mr. Joekes onjuist, dat In het plan v<
Ing geenerlel wijziging
grond. Voor vvtJzigin
:U)k pla.
blijken. De definitieve voorstep»
bU don Volksraad, die dan zl
ader kan uitspreken. Bovendien
i kwestie behoort niet tot de essei
t de minlstei
k"s ^ad.^uTi
greep kunnen doen. (Grool
minister zich n
kom
g van den minister niet gelanden
BOETZELAER (C.H.) zou alleen
wilde
.d heeft van diezüde
(echt
elce-
De verklai
e heer Knottenbelt er wat al te'veel
MINISTER DE GRAAFF zag
'een essenties'
if het hoofd
laatselljk bes
minister aannemelijk. VV.
uit
plai
loodig
;eld de beraadala-
Nadat dit tiental was afgedaan
mer opnieuw genaderd tot de
bentiiurnhervormlng vnn de bul
De algemeen® beraadslagingen 1
opend.
Verklaring i
i Min. de Graaff.
MINISTER DE GRAAF legde een verklaring
af. HU had er bü nader overweging geen be
zwaar tegen dat resident en assistent-resident
hun naam en ressort behouden en administra
tief het bestuur eener onder-afdeellng zal blij
ven bü een controleur of civiel gezaghebber.
In den administratieven onderbouw van het
Europe»"ri> bestuur wordt dus geen verande
ring gebracht. De Gouverneur-Generaal zal
worden ultgenoodlgd om b(j de verdere uitwer
kingen der plannen met dit Inzicht rekening
ied. Dat Is In strüd met heel 's minis
eden. Steeds is gezegd, dat in de lagen
sfeer het Europeesch bestuur zou worden In
tandpunt Is door den i
in z(Jn verklaring volledig prijs gegev«
loet nu Iets waarop geen der groepen, t
uil've de Vrijheidsbond, heeft aangedrongi
Schorsing der beraadslaging gevraai
Er wordt nu een beslissing genomen, wai
(Ver niet is gesproken en waarover zeker vr
,f het oordeel der Indische
aadslagkigi
fes te ld"
De heer CRAMER (S.D.) sloot zich bi) den
heer Joekes aan. De verklaring van den minis-
beteelcont een princlpieele wijziging in de
uurshervorming. In strUd met wat In den
«siaad over den administratieven onder-
w ls verklaard. Daarom kan de Kamer
den mlnlst
:eft de^heer
e zaak Is hem nu zoo" duister, dat hU '1
minister. En daf
i haastige beslissing c
De heer KNOTTENBELT (Lib.) zag In de
j uiting van ge-
a-Joekes aange-
leg. Wordt di
llë r
'erping
Ind
wUzigd. althï
dt hi_.
eet men In Indië nog niet wat de Kamer
H. Wajit verwerping zou geschieden op
De aanvankelijk door Indië beoogde regeling
zijn Invloed
De motie werd daarna verworpe
4 tegen 38 stemmen. Voor soc.-dem. en
lem., de chr.-hist. v. Boetzelaer. Rutgei
tozenburg, Snoeck Henkc-mans. Lovink e
Catz. de beide communisten en Fl. Vos.
Het ijjetsontwerp werd aa n g e n o m e
ling.
Als de heer Moller
zijde.
jc.-der
Sjaiighul-lui
iel lat le.
Achter de mlnisterstafel had minister BEE-
LAERTS VAN BLOKLAND plaats genomen.
De Interpellant hield een opgewonden, fan
tastische redevoering, waarvan de Inhoud werd
samengevat in een tiental vragen. Zij liepen
vfin° den toestand"^ SJangha?[ 2e over de""2'®"
ding vap de Nederlandsche Regeering
op 3 Maart J.l. e- -
Volkenbond; 3e.
raai te Sjanghai
ven opdracht; en 4e. over de zoogenaamde spe
ciale belangen, die Nederland In de vestiging
van Sjanghai zou hebben.
Alle vragen gingen uit van de grondgedach
te. dat Nederland mee doet In een stlekemen
strijd tegen sovjet-Ruslad en daartoe mee Ja
pan de hand boven het hoofd houdt en steunt.
Minister Deckers heeft voor dit doel zelfs een
reis naar Indië gehouden. De Volkenbond doet
en kan niets en daarvoor ls Nederland mee ver
antwoordelijk. Nederland moet uit den Vol
kenbond. die een oorjogsbond ls en zich ook
terugtrekken uit Indie.
De minister van BUITENLANDSCHE ZAKEN
achtte het begrijpelijk, dat er ontroering ls. ook
In de Kamer, over de ontwikkeling der gebeur-
nlssen in het verre Oosten. Bt) de pogingen om
de vijandelijkheden te doen staken Is de Vol-
kenbond In een moeilijke positie geraakt
mer is daarbij Iets beoogd tegen de sovjel
Den Volkenbond een oorlogshond noemer
lijk de heer Wijnkoop doet. staat zoover van
de werkelijkheid, dat or niet over te praten
valt met hem.
Nederland kan zich volkomen vereenigen met
de door den Volkenbond ln deze zaak genomen
besluiten. Daardoor wordt Nederland In geen
kei opzicht in een oorlogssfeer betrokken.
jn oorlogssfeer betrokken.
Het besluit van den Volkenbond inzake het
taken der vijandelijkheden legaliseert aller
minst Japans veroveringen op Chlneesch ge
bied en zijn verdere oorlogsdoeleinden. Aan
dat land werd daardoor geenszins de vrije hand
gelaten. Sovjet-Chlna en Sovjet-Mongolië zün
der Regeering onbekend. De resolutie van den
Volkenbond bevestigt ook niet de positie der
Japansche troepen ln Sjanghai.
De reis van minister Deckers hield geener
lel verband met de gebeurtenissen ln het verre
Oosten. Er Is ook niets bekend van extra groote
hoeveelheden petroleum, die van Borneo naar
Japan zün geleverd.
De belangen van Nederland te Sjanghai hou
den verband met het negen-mogendheden-ver-
drag en voorts zün er handelsbelangen.
De heer WIJNKOOP repliceerde en besloot
De MINISTER dupliceerde.
De Interpellatie weid gegoten.
was het laatste agendapunt.
Is In het Gooi een stichting gevormd,
aan de gezamenlüke terreinen zullen wor
den overgedragen en die zich hun ongeschon-
behoud als nat
zün n
Het
doel te geraken.
ring8"van^erfgoofers,1 die In SU^en^a^d^van
Gooiland zün ondergebracht, geregeld.
De heer Fl. VOS deed per motie een poging
om de behandeling uit te stellen. Na bestrüdlng
door den VOORZITTER en de heeren v. d.
WAERDEN (S.D.) en Mr. HEEMSKERK (A.R.
- rd de motie met 68 tegen 2 stemmen, die
n den voorsteller en den heer Marchant,
HET HARNACK-HAUS
IN DAHLEM
(Van onzen Duitschen correspondent).
Het hotel dier geleerden. Een
belangrijke stichting van de
Kaiser Wilhelm-Gesel lscha ft.
Haar beteekenis voor het prac
tische leven.
De „Kaiser Wjlhelm-Gesellschaft zur För-
derung dor Wissenschaften" heeft ten doel,
iedere wetenschap door practische onder
steuninig te bo\orderen. Speciaal de natuur
wetenschap werd door het opriohten van
instituten voor wetenschappelijk onderzoek
bedacht Toen men 1911 het honderdjarig
bestaan van de Berlijnsche universiteit
vierde, kwam de toenmalige keizer Wilhelm
II, op de gedachte, zulk een waardevolle
organisatie in 't leven te roepen.
Met de wijziging van den staat en de
grondwet werd na «die omwenteling door de
Kaiser Wilhelm-Gesellschaft rekening ge
houden, toen zij het protectoraat van den
voormaliigen keizer voor vervallen ver
klaarde.
Op het oogenbliik omvat de Gesellschaft
33 instituten. Het centrum van al de insti
tuten is het statige Harnack-Haus, dat ou
alweer bijna drie jaar geleden, den 7en
Mei 1929, werd geopend.
Het Harnack-Huis is een lang gezoent
tehuis voor de gasten der vereeniging. Hier
wordt geheel gratis een wetenschappelijke
ruilhandel gedreven, welke de wetenschap
ten goede komt. Reeds bij het betreden van
de Bismarck-hal krijgt men den indruk
van voorname gastvrij! eid. Hier zitten de
geleerden der ganeche wereld uit te rusten
van de vermoeienissen, wo'ke het leven in
een stad als Berlijn met zich meebrengt.
Hier ontmoeten zij de collega's, wier werk
reeds in verre landen hun volle belangstel
ling wekte, Hier kunnen zij het resultaat
van eigen studie met dat van vooraanstaan
de vaklui vergelijken, hun kennis verrijken
en straks in het ecigen land anderen hier
mee dienen.
Aan de leestafel zie ik professor Otto Gra
den witz uit Heidelberg zitten en in de
rookkamer zijn de vroegere universiteiis-
reetor. prof. Deissmann, de archeoloog ge
heimraad Theodor von Wiegand en prof.
Max Planck, de voorzitter der stichting,
druk aan 't discuteeren.
In de Goetihe-zaal worden geregeld voor
drachten gehouden. Juist vorige week sprak
hier in de Duitsche taal onze landgenoot
kolonel van Erp. Zijn thema liep over de
Oost-Aiziatische cultuur. Hij behandelde de
tempels op Java, speciaal de Boroboedoer
Enkele avonden later sprak hij voor genoo
dógden in onze moedertaal over hetzelfac
thema en behandelde de Tjandi-Mendoet
Hiertoe had H.M.'s gezant, graaf van Lim
burgh Stirum een groot aantal gasten ge
noodigd. Door uitstedigheid kon ik bij de/e
voordrachten helaas niet aanwezig zijn.
Wij wandelen door de groote Helmhot
zaal, waar voordrachten gehouden worden,
welke bepaalde technische eischen stellen
Door de hall wandelen wij terug naar de
Liebig-gawelven, het druk bezochte restau
rant. De geleerden, die voor congressen
naar Berlijn komen, logeeren graag in de
beschikbare, modern ingerichte kamers van
het Harnadk-Huis. Zij gebruiken dan hun
maaltijd in het gemoedelijke restaurant,
moeten zich naar de eischen van de Duit
sche keuken schikken en beivinden zich
hier stellig goed bij.
Ik sla het gastenboek van dit origineel
hotel der geleerden op en stel vast, dat alle
naties der wereld hier vertegenwoordigd
ringa en prof. Jager
Amerika.
De heer Fl. VOS (wild) meende dat de be
langen van de nlet-scharende erfgoolere. d.w j.
in hen die geen vee hebben, zün verwaarloosd.
De MINISTER VAN JUSTITIE merkte op dat
Juist behartiging der landbouwbelangen wordt
beoogd. Dus van de „seharenden". Maar die der
let-scharenden zün allerminst verwaarloosd.
De heer v. d. BILT (R.K.) lichtte een amen-
ement toe om het bestaande reglement van
:racht te verklaren, voor het geval het nieuwe
reglement niet door de algemeene vergadering
der erfgooiers .ngewüzlgd zou worden goedge
keurd. Het bestuur krijgt nu een macht, waar-
e belangen der leden niet veilig zün
:r8. Indien de algemeene vergadering het
het bestuur ontworpen reglement niet on-
gewüzigd vaststelt, kan deze vaststelling op
verzoek van het bestuur, door Gedep. Staten
geschieden. Het recht moet bü de leden blüven.
De heer v. d. WAERDEN (S.D.) bestreed den
»er v. d. Bilt.
Mr. HEEMSKERK (A.R.) merkte op. dat de
regeerlngswüzlglng voldeed aan een wensch
s een bestuu-svoorstel tot reglementswü-
ig ls aangeJ.omen, moeten Gedep. Staten
saiictlooeeren. BU nlet-eens zün van bestuur en
vergadering doen Gedep. Staten een arbitraire
bestu'
>or de nlet-scharenden. die num.
meerderheid zün, wordt afgewe;
Wat de heer v. d. Bilt wil. leidt
-ig van het reglement. De nie
linnen alles afstemmen.
De heer Fl. VOS (wild) wenschte het rei
alg.
<SX:
Staten te doen vaststellen.
De MINISTER merkte op. dat In de Erf-
>olerswet aan het bestuur een büzondere po
sitie tapgegeven, om de belangen van ^de ^300
nlet-scharenden.
en alleen het initiatief behouden
DeSheerr v.nd"BBILT repliceerde, t<
- -'jp In recesstemming was. HU had be-
dat hetJ1
VOORZITTER verdaagde daarna de ver
gadering tot 12 April a.8. O.a. zal dan het ont-
rp-Ebels aan de orde komen en verder en-
kele^moti^es (die van de heeren Knottenbelt en
s 6 uur ging de Kamer uiteen.
ftwa&eif* ta£a4.f
per
Vx pond
ECHTE FRIESCH6
20 cf. per ons *10ct.per1/2ons
Frankrijk. Italië. Oostenrijk, Zwitserland,
Argentinië, Engeland staan gemeld. Me
vrouw Carrière brengt mij de vertrekken
binnen, waar Rabiijidranat Tagore reeds twee
maal huisde. De dichter prees het Harnack-
Huis als het gezelligste hotel, dat hij op
zijn vele reieen over de gansche wereld
leerde kennen!
In de Mozartkamer ls gelegenheid voor mu-
siceeren. andere intieme hoekjes zijn voor
gedachtenwisseling als geschapen. Overal
heersoht de kalme beschaving en de prettig
aandoende ongedwongenheid, welke een
universitaire wereld eigen behooren te zijn
Vooral in den zomer moot het een genot
zijn. hier te verkeeren. Men kan op het
lireede terras zijn thee gebruiken, naar har
telust tennis spelen en wie vermoeid uit de
stad naar Dahlern komt. die kan eerst een
douche nemen. Pei omnibus of ondergrond
komt men uit alle deelen der stad tot voor
de deur van het Harnack-Haus.
Gemengd Nieuws.
NORMAAL IN EEN KRANKZINNIGEN
GESTICHT GESTOPT.
De Maasbode, die onlangs een bericht had
dat te Arnhem een 20-jarige musicus in een
krankzinnigengesticht zou zijn gestopt, hoe
wel hij geheel normaal was, komt hier
thans op terug. Zij merkt op. dat de in dit
bericht genoemde psychiater geheel te goe
der trouw was en niet door de familie van
den jongen man daartoe was aangezet De
musicus was trouwens een ergerlijke plaag
voor familie en omgeving, welke hij voort
durend treiterde en bedreigde. De advocaat
heeft bovendien den musicus ook niet „be
vrijd" uit het gesticht maar de directeur had
reeds vóór dien besloten don jongen terug
te sturen, die in een psychopaten-asyl thuis
hoorde.
DE RAMP VAN DE „8TSNFRIES IV"
Onder groote deelneming werd het stof
felijk overschot van A. Talsma, machinist
van de „StAnfries IV" te Leeuwarden ter-
aarde besteld. Een krans van de directie
en een van den Bond van Transportarbeiders
dekten de kist De heer R. Colthoff vain de
Holland—Frieslandlijn sprak woorden van
waardeering tot de familie. De heer M
Brouwer. Evangelist der Ned. Heo-v. Kerk,
troostte de familie naar aanfleikiing van de
woorden uit Joh. 20 11-18.
ONDER DE TRAM GEDOOD
Te Arnhem is het 2V£-japiig dochtertje van
de familie L. op het Schuttersbergplein
onder een tramwagen van lijn 4 gekomen.
Het kind werden beide beentjes afgereden.
Het was op slag dood.
DOODELIJKE VAL
Te Etten (N.Br.) is mej. H. van de trap
gevallen en aan de gevolgen overleden.
Uit den Dom van Salzburg zijn een aantal
kostbaarheden ontvreemd. In verband hiermee
'erd geavresteerd de handelaar in antiquitei
ten Brettschneider te Munchcn. In diens wo-
ii.g werden aanwijzingen gevonden, dat een
drietal der gestolen voorwerpen Tegen een
hoogen prijs waren verkocht aan een Amster-
lummer. Een van deze voorwerpen is een
imaille-kunstwerk, bekend onder den naam
„Eucharistische duif".
Naar aanleiding van deze ontdekking zyn
twee politie-ambtenaren uit Salzburg tc Am
sterdam aangekomen om in samenwerking
met de Centrale Recherche de verkochte voor
werpen op te sporen.
De taak was nogal gemakkelijk omdat men
m naam van den kooper wist, een te goeder
naam en faam bekend persoon. Toen dan ook
ac beide politie-ambtenaren met een inspec
teur van de Centrale Recherche zich aan de
woning van de kooper vervoegden, erkende
deze dadelijk de gezochte voorwerpen in zijn
bezit te hebben en ze te Munchen te hebben
gekocht. Htm was niet bekend, dat 'leze kunst-
oorwerpen van diefstal iifkomstig waren. De
„Duif" en de beide andere voorwerpen zyn
door de politie-ambtenaren onder zekere voor
waarden meegenomen, en zyn thans weer naar
Salzburg overgebracht.
Radio Nieuws.
ZATERDAG 10 MAART
19.00 Hilversum VARA: Orkest
19.20 La n g e n b «- r g: Concert
19.35 Warschau: l'ooleche muziek
19.30 Hilversum AVRO: Uitzending Mat-
theus-paaBlon
19.45 Hulzen KRO: Gramofoonmuziek
19.50 Kalundborg: Orkest
20.00 Hulzen KRO: ^Orkest
20!40 Daventry: Orkest
21.20 Warschau: .Pianorecital
21.35 Londen R.: Orkest
22.00 Hulzen KRO: Orkest
i KRO: Politieberichten
ZONDAG 20 MAART
9.30—9.50 Hulzen NCRV: Gewijde muziek.
9.50 Hulzen NCRV: Kerkdienst vanuit d.
Ned Herv. Kerk (Oude Kerk). Dorpsstraat
te Zeist. Voorganger; Ds. F. G. Hospers
i. Herv. Pred. te Zeist
Bos van Amsterdam. Op
Geloofs. 1 Orgelspel.
4 Lezen: W.
5 Zingen: Psalm 139:14. 6 U
i 19 1 12. 7 Gebed. 8 Zlnger
Psalm 97 7.
denls des Geloofs.
ten zingen: Psalm 121:1. 15 De genieent
zingt: Psalm 121 *4. 16 Dankgebed. 17 Zin
- den I
12.15 Gewijde
rgelbespellng
J. de Wolif. 1
belijd.
d. te Middelburg. Organist: de heer Uh.
Votum en Zegen-
5 en 4. 4 Geioofs-
iis, waarna gezongen wordt Psalm
5 Schriftlezing: Matth. 27:37—44. 6
Gebed. 7 Zingen: Psalm 22 3 en 16. 8 Voor
lezing van den tekst: Lucas 23 3943. 9
Eerste gedeelte der predikatie. 10 Zingen:
Psalm 42 7. 11 Tweede gedeelte der predi-
MAANDAG, 21 MAART
i VARA: Solist
i VARA: Solist.
i VARA: Fl uitred tal
i VARA: Fl uitred Lal
i VARA: Gramofoonmuziek
NCRV: Gramofoonmuziek
sum VARA: Septet
1 NCRV. Liederen Joh. de He.
sum VARA: Concert
sum VARA: Septet
sum VARA: Soilstenkwlntet
8.01 Hulzen NCRV: Schriftlezing
0.00 Hilversum VPRO: Morgenwijding
10.80 Huizen NCRV: Ziekendlenet Ds. W.
Lokhorst
L6.00 Hulzen NCRV: Zlekenuur Ds, g. J.
«SN
i lee®t
l VARA: Goethe als
EEN „ROTTERDAMS CHE" UITZENDING
De oud-Rolterdammer Jan Zwart hepft
zijn orgelspel projf ram ma voor de radiouil-
zending van Maandag a.s. samengesteld uit
werken uitsluitend van Rotterdammers.
Het luidt aldus: 1. Sonate over -de melodie
van Ev. Gez. 150 „Ja Jezus heerscht, het
ongeloof verstomm'. van S. de Lange Sr.. 2.
Sonate no. 2 van J. C. B Lifau, 3 Sonate
no. 2 van M. H. van 't Kruys, 4. Twee An
dantes van Joz. Schravesande 5. Praelu-
dium „Eroïca" van G. B. van Krieken (ia.
Andante cantabile van J. G. v. Herwaarden
(manuscript) 6b Fantasie „Zij zullen het
niet hebben", van denzelfde, 7. Koraal „Ge
bed des Heeren", met variaties, ran J. J. do
Vos.
In de wekelijksche causerie van Jan
Zwart over zijn orgelconcerten in de Om-
roepgids zijn de portretten van de meeste
dezer organisten afgedrukt naast ecnig*
bijzonderheden over hun persoon en arbeid
De heer Zwart zeigt in zijn causerie, dat ek
kwalijk een stad in ons land is aan te wij"
zen, waar om het zoo eens te zeggen sten
ker polsslag geklopt heeft voor het crge\
««ar hot bloed op hooger temperatuur ge*
stegen is als het 't orgel gold en zijn be
speling dan Rotterdam.
EEN WASSCHERIJ IN VLAMMEN.
Te Bloemendaal is de Chemische wassche-
rij van de fa. Bijvoet geheel afgebrand. De
schade is aanzienlijk. De oorzaak van den
brand is onbekend.
100X
)E VAL VAN KONSTANTINOPEL
Door LEWIS WALLACE - Naar hel Engelsch door ALMA
prinses herlas <?en brief nog eens.
zij aan de zinsnede kwam, die op de
ipronkelijke Kerk doalde, liet zij de han-
'n den schoot rusten en dacht; De vader
(goed geplant, beter dan hij vermoed-
Dat zou hij zelf getuigen, ails hij wist
welk standpunt ik nu sta.
s uitdrukking van haar oogen verander-
na een poos. Die goede man, dacht zij.
hij eens wist dat ik, omdat ik mij aan
oorspronkelijke Kerk wensch te houden,
Grieken en Latijnen beiden een ketter-
genoemd wordt! Dat ik stellig voor de
sou geworpen worden, indien ik
een vrouw was, een vrouw, die zich on-
luierd durft vertoonen, en dus onschade-
ls voor ieder, behalve voor zichzclve. Als
dat wist, zou hij mij dan tóch zijn zegen
den? Weinig dacht hij, cJie zijn gevoelen
zich hield, omcïat het tot niets leiden
of hij het al openlijk verkondigde, dat
lie mede door zijn toedoen even groot van
id als vast van overtuiging geworden
alles zou voorbij ziep: mijn sekse en
!d, om met c)3 heftigheid van een inan
protesteeren tegen de godsdienstige ra-
Jij, waarin de Christelijke wereld ver-
Ach, was ik maar een man!
vouwde den brief dicht en keerde tot
bezoeker terug. Haar gelaat drukte vast
idenheid uit.
Ach, was ik maar een man! herhaal-
liider de portiek bied z'J staan en you Je
de handen. Mijn bede is verhoord, cïacht zij
innerlijk bewngeo. Wat de hemel mij niet
wilde doen zijn is mij toegezonden. Hier is
een man! En de Vader zegt dat hij van mijn
geloof is, en de stem, de kennis, den ijver,
den moed den gloed der waarheid bezit, om
overal gehoor te vinden. Welkom, Sergius!
gij kwaamt in nooddruft! De Heer is een
herder voor ons beiden.
Zij ging vriendschappelijk tot hem en bood
hem de hand. Haar manier van doen was
on'wedierstaanbaar, hij moest zich gevangen
geven.
Gij zijt niet langer een vreemdeling
voor mij, maar Sergius, mijn broeder. Vader
Hilarion heeft mij all'xs verteld.
Hij kuste haar hand rn zeide: Ik was zeer
vrijpostig, prinses, maar ik wist dat de
Vader vriendelijk over mij zou schrijven, en
ik had honger.
Ik zal er voor zorgen dat gij daar geen
last meer van hebt. Dat heeft de Herder al
reeds beschikt. Maar, Sergius, als uw zuster
moet ik zeggen, dat uw Weeding vreemd is.
Zij was ongetwijfeld heel goed in Bielo
Osero, waar de Regel heerscht ln plaats van
de mode. Hier echter moeten wij ons naar
hdir voegen, zal men ons ni^c uitlachen, het
geen noodlottig zijn zou voor de rol, die ik
u toegedacht heb. Gij ziet, voegde zij er glim
lachend bij. dat ik al dadelijk den baas over
u ga spelen.
Hij lachte vergenoegd, waarna zij op era-
etigen toon W" -1 'beu 'isel
wat te bespreken, maar eerst zal Lysander floerst Van de beroemde plaatsen, die bij
*- naar uw kamer brengen, waar gij tot den dag zichtbaar waren, was niets te onderken-
r'"~ nen. Daarover gerust gesteld wendde hij den
middag kunt rusten. Dan zullen wij naar
de stad roeien. De kap moet gij verwisse
len met een hoed en sluier, de sandalen met
schoenen, de pij met een zwart, kleed, en
als wij dan nog tijd hebben, breng ik u bij
den Patriarch.
ACHTTIENDE HOOFDSTUK
Wat zeggen de sterren?
De zon, die de baai van Therapia uit de
kluisters van den nacht bevrijdde, bewees
dienzelfden dienst aan de Gouden Hoorn;
maar hier scheen zij met nog machtiger stem
aan de trotsche steden toe te roepen: Ont
waakt! Staat op!en welc)raa was alles
binnen- en buitenshuis in beweging.
Onder de velen, die gehoorzaam aan de
roepstem naar buiten en langs het studeer
vertrek van den Indischen vorst kwamen,
wijdde niemand een gedachte aan den be
woner, vroeg niet één zichzelven af, of hij
reeds wakker zou zijn. En de onverschil
ligheid dier velen kwam hem ten goede; zij
stelde hem in staat om ongestoord zijn
waarnemingen te doen. Maar daar wij,
schrijver en lezer, niet tot de velen behoo
ren, en belang stellen in den man, omdat
wij meer van hem weten dan zij, zoo mogen
wij ons veroorloven wat van hen indringe
rig zou zijn.
Klokslag twaalf uur 's nachts was de
vorst, door Syama gewekt, naar het platte
dag gegaan waar een tafel stond met een
lamp, een zandlooper en schrijfbehoeften.
Een leuningstoel was ook voor hem gereed
g°zet
blik naar boven en bezag het luchtruim, zoo
lang en onderzoekend, dat er geen twijfel
kon bestaan over het doel dat hem hier ge
bracht had.
Volgens de gewoonten der sterrenwiche
laars ging hij den sterrenhemel in Hoeken
en Huizen verdeelen, waarna hij zich ne
derzette, de lamp stelde, het zandglas in
beweging bracht, en de gebruikelijke figuur
trok: een schets van den hemel, met de
Huizen genommerd van één tot en met
twaalf.
In de Huizen plaatste hij mystische sym
bolen van de zichtbare planeten, zooals haar
stand op dat oogenblik was, waarbij hij
niet alleen op de parallels lette, maar even
zeer nota nam van de graden. Toen leunde
hij achterover en zeide: We'aan, Sa turn us,
gij. koudste en hoogstgeplaatste! Uw Hui
zen zijn gereed, kom, en bezie ze ten minste!
Ik wacht op het aspect
Met gespannen aandacht bleef hij het ster
renheir bespieden, dat voorbij den Troon
der hoogste Planeten defileerde, en teekende
vele nieuwe figuren, om de veranderingen
aan te wijzen in den stand der verschillen
de lichamen met betrekking tot elkander,
en tot de gunstige of kwade voorteekens,
waarvan zooveel afhing.
Zijn oogen werden niet moede, zijn ijver
verflauwde niet
Toen eindelijk de zon boven de kimmen
verrees en de sterren verbleekten, verzamel
de hij de teekeningen, blies de lamp uit. en
ging naar zijn studeerkamer, maar niet om
te rusten,
t. i'tzicht on de stad was aatuurijjk om|j Zooti het volkomen dag gewo<
zette hij zich aan het makeii van allerlei
saamgestelde berekeningen. Uren verliepen,
en steeds werkte hij voort. Syama kwam hem
waarschuwen dat het ontbijt gereed was;
toen dat afgeloopen was zette hij zich weder
aan den arbeid.
Tegen den middag werd hij gestoord.
Vader, riep een stem, die hem lief was.
Hij schoof zijn papieren weg, keerde zich
om en antwoordde met een glans van ge
noegen op het gelaat: O. kleine vijandin
van mijn werk! Heeft niemand u gezegd,
dat ik druk bezig was en dat ik mij haast
om klaar te komen voor ons roeitochtje?
Antwoord, mijn Gul-Bahar, die met den dag
mooier wordt!
De Lael van Uël, de Gul-Bahar van den
Indiër, was sterk gegroeid, sedert wij haar
het laatst zagen. Zij was nu ongeveer zes
tien jaar, tenger, en echt Joodsch van oogen,
haar en gelaatskleur. Een gezonde blos gaf
gloed en leven aan haar olijfkleurig ge
zichtje. een glimlach speelde om haar kers-
roode lippen, en de uitdrukking harer oogen
getuigde van een gelukkig, tevreden, ver
trouwend gemoed, dat nog geen kennis had
gemaakt met oroeve levenservaringen.
Zij was gekleed naar Byzantijnsche wijze.
Voor het oversteken der straat had zij een
sluier om het hoofd geslagen, die nu echter
achteloos over de schouders hing. De hou
ten sandalen met blokjes er onder, zooals
de vrouwen in den Levant ze nog steeds
dragen, om de voeten te vrijwaren voor stof
of slijk, stonden bij de trap. Alsof zij thuis
was naderde zij de tafel, omhelsde dep
grijsaard en antwoordde: Vleier! alsof ik
uiet wist, dat schoonheid geheel alleen in
hot oog van den hesr*h->uwer •«ist, en dat
niet it '•-"en hetzelfde ziet, aoiu'a ILt giji
mij niet roepen om u te helpen, als gij zoo
veel te doen hebt? Waartoe dient het an
ders dat gij mij hebt leeren rekenen, tot
dat ik. zooals gij zelf zegt met de beste
leeraars in de wiskunde kan ijveren? Neen,
schud uw hoofd niet over mij, of
Zij liep c»e tafel om en nam 'n schets op.
Ah zoo. het is zooals ik dacht, vader!
Het werk dat ik het prettigst vind on het
best kan doen. Wiens horoscoop trekt u?
Niet de mijne, dat weet ik, want ik ben ge
boren in den vrooliiken tijd, toen Venus het
jaar regeerde. Anaël, haar engel, bedekt mij
met zijn vleugelen voor c)en grlmmlgen ijs-
kouden Sat urn us, die naar ik tot mijn ge
noegen zie. aangeland is in het Zevende
Huis, het Huis van Ellende. Wiens horos
coop, zeg
O kind, lief dartel kind. gij hebt er
slag van achter mijn geheimen te komen.
Maar gij weet toch, dat sommige dingen
voor uw hereik te hoog zijn, althans voor
het oogenblik.
Dat wil zeggen dat u het mij vertelt?
Ja, later.
Nu, dan zal ik geduldig zijn.
Daar zij zag, «kit hij afgetr kken naar bul
ten staarde lrgde zij de schets neer en sloeg
weder den arm om zijn hals.
Ik kwam niet om u op te houden, va
der, maar om twee dingen te vragen en dan
gauw heen te gaan.
Gij begint als een rhetoricus. Welke
onderverdeelingen liggen achter die twee
dingen verborgen? Spreek!
