LICHAMELIJKE OEFENING
MAANDAG 29 FEBRUARI 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Kunst en Letteren.
he? ontwaken van het sociale
bewustzijn in de literatuur
Dr. Arn, Saaliiórn heeft een interessante
studie ResChreven over hovonstaand onder
werp «T.üeze uLgCRevcn hij II. J. Paris, ie
Amsterdam. Het boek wil niet anders, aldus
de auteur, dan herinneren aan de mannen
dm tusschen "18-10 cn 1880 door middel van
de liun ten dienste staande letterkundige
vermogens gewezen hebben op de treurige
toestanden,-waar-in de armen en arbeiders
Itefdeh'. .Potgieter, Van Lennep, Van Koets
veld. Cramer,- Beets. In de werken dezer
totaal uit-de-mude zijnde schrijvers
•aar tc némen de eers.e literaire ver-
ghijfiselen, waarin ie s meetrilt van barm
hartigheid en medelijden, voor hun arm
lastige tijdgénootcn: „Onder socials gedach
te in de literatuur vers.aan wij hot bewust
worden, van medegevoel met die menschen-
proepeh. die door de sociale struktuur van
den tijd fn ongunstige, den mensch onwaar
dige omstandigheden, moeten leven". Dat
waren in het midden der 19e eeuw de arbei-
dersklassev de middenstand, de maatschap
pelijk verongelukten, de op openbare en
particuliere liefdadigheid aangewezenen, de
hertelaajts, de ..paupers, de uitgestootenen.
Dr. S.aalboyn beschouwt eerst de sociale
literatuur in 't buitenland, die vóór 1880 een
veel hn'o'ger trap .van ontwikkeling had be
reikt dan hier. In Duitschlanrl ontmoeten
wij Gutzkpyy, Lauhe, Börnp, Heine, Büch-
nrr, Pru'z cn omstreeks '80: Hnuptmann.
Suflerrnarin. ïjpïz, Clara Viebig. In Enge
land met zijn-vroege ontwikkeling van bet
fabrielesvêczen. all?rtreurigste toestanden,
verheffen Diekens. Kingslev. Gasbelle. Geor-
Eliot. Carlisie'hun stem. F.en z\Vare oogst
._.i sociale remans bracht Engeland on.
Vooral. _ech-'er.Jcvcr.t Fro.nkriik de. riikste
bi'dragen' tof sociale literatuur in baar
opkomst. Lemartine. George Sand. Hugo
Lamennais en vooral'Znïa. Met de laats'e
dr-pt „de.heffe".zijn intrede in de roman,
ïala klaagf ni:t mo»r, preekt niet meer. hii
wijst de wondeplekken aan en fotografeert
ïp. genadeloos- eh rauw.
Ik hffh'triaar één wensch aldus deze
[rnotmeesfer van' 't franse he naturalisme
to laten zien. wat onze maatschappij
,...i (die ongelukkïgen) gemaakt hopft en
jnovecl medclifden .op te wekken, zulk e.u>
ithreeuw naar gereclitighe:d, dat Frankriik
•leliik zal ophouden zich te l^en ver-
eheuren door een handvol eerzuchtige poli-
ci en, zich .zal gaan wijden, aan de go
edheid en den welstand zijner kinderen."
Na dit instructief, beknopt overzicht dei
iiiitonlandsch© sociale*. literal uur, behan-
iclt Br.-achtereenvolgens de bovenge-
lormrle. Nedevlapdsche auteurs:
Potgieter,..die scherp cn diep genoeg zag
„om de fou'en. te doorgronden, rijk gencg
was aan liefde tot de menschon om vele
nieuwe" -mogelijkheden in zich te voelen
rijnen, maar die tenslotte de kracht miste
inn riroomen in.daden om te zetten, hetzij
hervormer, hetzij als kunstenaar".
Voor B^e'é*" Péciaal sentiment heeft Dr.
niet veel eerbied, naar zijn meening moet
e s zich van de ellende der massa niet
fppl aangetrnklcorr hebben „vervuld als hij
/an zijn stand, .zijn deftigheid, ^zfin
ntcllcotuecle sunerioriteit en zijn roeping".
Klinkt in «Tit laatste woord een tikje irn-
Dr. «tiialhorn gepft op menicro bladzijde
ik wp.F v^r a'F-te staan van de gódsdicp-
ifisro Vvérluigi'Qgen -van een Beets en Van
netsveld
Van Lennep's werk „is een betrouwbaar
mervf humriin vnnr zoover het beschrij-
on der alledaagse lie toestanden en ver-
tudingen hetreft". Hij komt op voor een
ilasfiP"ïilVgesfóotonen. wier lildehij heeft
tftorvoeld. n: Kv die- der blanke slavinnen
'n flat in een tijd. dot.de noliiie op hoog
g prostiluées. die tot een ordelijk leven
n do maatschappij wilden terugkeeren.
Iwnpg tot de holen,van ontucht terug te
Ook Crcmer blijkt een gevoelig hart te
icWvn voor de maatschappelijk misdeelden:
ibiiek^KTtrdéhéij", die vermoord worden
laar ziel en. ikhaam, werkloozen. een kan-
1 hu knecht ni-et zieke vrouw en zeven k ïn-
c.-on en acht gulden in de week verdient,
il70C\iÓ'0T,t; -
Creiier was .geen socialist, noch minder
wnmunist, maar toch heeft hij hier daar
rede iets van de heftigheid, waarmeeMul-
Dtuli Val .dpkpmén voor de verdrukte Javaan
Wij HéHben te lang geduld geh.nl laat
iremer een staker roepen Wie goed
erkt. moest geen gebrek kunnen lijden
ie rfteïièch geboren is, zal niet leven als
et dier".
Van Koetsveld, óók behnorende tot de
xmnnngevende auteurs vóór 1880, kwam
tiet Van Lennep cn Ctemer overeen, waar
et iietrcïf. bolatjgstcrUng voor hen., „die in
et duister Teven". Hij verwerkte zijn ervn-
ingen.zijn indrukken in de omgang met de
rinen naard.Q. wéyéid, in k.leine prozastuk-
ifin .glip'.wéjisvyaar niet altijd groote
ainsiW^rkpn zijn. maar toeh wel de sporen
ragen eerier eerlijke en diepe ontroering".
Treurig, onbeschrijfelijk treurig zijn de
ociale toestanden geweest in de eerste helft
Ier 19e eeuw. Da Cos a heeft er in zijn
Vijf en Twintig Jaren", niets te veel over
ézegd: Gemor bij d'arbeid, die geen brood
eeft. tdaar jekdierbanden geworpen om
en hals van vrijen/waar de wanjrn van
itte bla'akren dag en nacht, en eeuwge
ock de steden zwart verft en de ziel ver-
iki hi srrtoek". Millioenen arbeiders leef-
on van ajfval en aalmoezen. En in de
yi k. wekken, dézè toestanden maar nauwe
ijks reactie. Wij treffen wel sporadisch in
inzc literatuur sociaal-gekleurde poëzie aan
naar >vat dóet deze soms koud cn harteloos
an. Denk aan Tollens, door Busken Huet
pnoemd „de dichter der liefdadigheid". Een
nkol "Vhrs van Potgieter, Hcye (ze|f een
tind v.atj .ftjrtpeprol laren!) en. Snicders,
pinkt''wfirmór," is erliter.
Toch, al met al. al heeft 't meer „van een
luimeivnd; .drbömeh; :dhn. Vaii een wakend
terkcp'lóéh.mag er gesproken worden
«n - ontwaken van sociaal leven in de
lae ri a rl d s c'he l i t er a t ut I r vóór 1880. Het
tol tóHaat &&lf'-is onmachtig stem te geven
litera.uur, aan de nooden. waarin het
orkcei't. Hos veel krachtiger cn inniger
ouden'jTndérs de eerste sociale geluiden in
nz.e letterkunde hebben geklonken!
De burgerij leeft in knu^-o zeil ncg-
aamfieid voort. En do kerk pre F kt de
rmen- berusting met Gods beschikking en
'rlcnnnnt e. Immer» rijken en armen, de
leere heef. hen heiden-gemaakt? Hier ont-
loetcta.,\vij dezelfde goddelooze „vroomheid"
ie rvk de. sta\ernij verdedigde op grond van
ioac'is vloekspraak en schande riep over
Ie dienst van ziekenzusters en diaconessen
greni van paulinische uitsnraken.
i«Affj rap hrnk rcMer in deze duistere
..van s :c-'"|.-> gruwelen, waarin ar
en g-b ck B-' 'en synoniem waren
iet h^'s-f fl-nr. ri f :cr'er mensch. ook d?
/êr.vernr"»e recht hreff op ..cm beetje
hilmte en wat Hebt en op zi'n nrm-u mans
:ez'rheen we'nigie van hliibe'rT' V.m d°t
Unszrtarpaan doorbreken treffen wij ook in
Ie lptpjrkunde, voorbeelden aan. Het is goed
lat Dn Saalborn aari riezr- de herinnwing
leeft •b'èi'lsvëhdigd/ Want éere ndeii eere
loekomt!
haydn-herdenking
In Oostenrijk zullen deze zomer aller-
wege Haydn-hfrdcnkingen plaats vinden.
Een Haydn-portefeuillë zal worden uitge
geven met twaalf teekeningen. Wie deze
portefeuille koopt, wordt daarmee mede
stichter van het Haydn-museum, dat te
Rohrnu, I-Iaydn's geboorteplaats, zal worden
opgericht.
zeelAnd door de eeuwen heen
3e aflevering
Dit prachtwerk over Zeelands verleden,
geschreven door Af. van Emtio! en H Pie-
ters (uitgave van G. W. den Boer, Middel-
hure) vordert geregeld. D? juist verschenen
d rde aflevering hesnrer-ki de geegraphi-
scbe gesteldheid van Schouwen. Tholen.
Walcheren vóór 1100. Tn 't bijzonder wordt
«ingisican bij ontstaan en lotgevallen der
Holders, het ontstaan der Walehersehe dor-
nen de nu ie lopngrafip van Middelburg
Een polderkaart. een paskaart en een fraaie
re|if; uetie van Middelburg naar een <.cld-
*irm tiavurc Uhistrecren dit
Wetenschap.
de ruïne van d- vierde pyramide
te gizeh
Bij het onderzoek van de ruïne van de
vierde pyramide te Gizeh is gebleken, dat de
pyramidc het graf heeft bevat van een ka
ningin, Khent Kawes genaamd, die den titel
droeg van „Kuning van Onper- en Neder
Egypte".
Deze pyramide is het eerste voorbeeld van
een koninginncpvramide, die niet bij een
koningspyramide staat. De pyramide nw'
tijdens de ijfde dynastie (2560—2420 v. f.hr.t
gebouwd zijn.
Uit het Sociale. Leven.
Da. H. J. Dtlcl
den feestavond
genoemden Bond op 14
Apill te Arnhem gehouden.
loonsvertjaging eij de ned. tram
weg maatschappij.
De Directie van de N. T. M. heeft per dienst
order aan het personeel hekend gemankt, dat
nadere goedkeuring, voorzooveel nondlg door
den Minister van Waterstaat een korting op de
loonen en verdere emolumenten van 10 pCt zal
worden ingevoerd. Op hef loon van gehuwden,
wier bezoldiging f81.of minder bedraagt, zal
geen korting worden toegepast. V\'U vi
ichappU i
dooi
dlre
•rnag oi
i het Rük. de Provim
mde
Gemengd Nieuws.
in kokende melasse gedood
Veertien dagen geleden geraakten te Ber
gen op Zoom bij hun werkzaamheden twee
arbeiders in kokende melasse. Een hunner
overleed kort na het ongeval aan de brand
wonden. Thans is ook de andere gestorven.
brandstichting?
Tn don nacht van Donderdag op Vrijdag
brak brand uit in de boerderij van J. Koov,
staande ongeveer op do grens van Gouderak
en Ouderkerk a. d. ÏJsel. De gehecle boer
de rij brandd'c af, doch vee en meubelen kon
den worden gered. Men vermoedt, dat brand
stichting .de oorzaak is.
doodelijke auto-aanrijding
Te Amsterdam heeft aan de Sloterkade
een ernstig ongeluk plaats gehad. Een zeven
jarig jongetje, wonende in de Sassenheim-
straat, is door een auto aangereden cn over
leed spoedig daarna Het knaapje kwam
achter een anderen wagen vandaag en werd
toen gegrepen. Den chauffeur, wiens wagen
den jongen overreed, treft geen schuld.
WIE IS DE BRANDSTICHTER?
Thans is oen bedrag van f 750 uitgeloofd
aan hem of haar, die inlichtingen kan geven
omtrent d>- branden by den. landbouwer A. van
Straalen, te Zegwaart, welke inlichtingen
kunnen leiden tot veroordeeling van de(n)
dader(s).
ERNSTIGE AUTO-AANRIJDING
Men meldt ons uit Oldebroek: Terwijl j.l.
Vrydagavond eenige kinderen op den Zuirler-
z'eeschen straatweg nabij de stoomzuivelfa-
briek „Kamperveen" aan het spelen waren,
wilde, terwijl juist een personenauto naderde,
byna 11-jarig zoontje van den heer J.
Zandstra, machinist or deze fabriek, plotse
ling den weg oversteken. De kleine werd
daarbij aangereden door de auto en bekwam
ernstige verwondingen; o.a. bleek een der
beenen gedeeltelijk te zijn versplinterd. De
ijlings ontboden geneesheer, de heer M. W. ter
Linde, arts te Wezcp, verleende geneeskundige
hulp, en achtte onmiddellijke overbrenging
ïaar een ziekenhuis te Zwolle noodig.
VEE IN VLAMMEN
Bij Onstwedde (Gr.) brandde het huis
;an den arbe'der Dekker 's nachts af. De be-
vöncrs moesten in nachtgewaad net perceel
ontvluchten. Niets kon worden gored; 13
kers, 50 kippen en een hond werder. mede
i prooi der vlammen. De oorzaak van den
brand is onbekend.
inbraak in een garage
Te Zwammerdam hebben inbrekers de
garage van Van Bfuningen geplunderd. On
geveer voor 500 aan auto-onderdéeleii
werd geroofd. De dieven hadden gummi-
handschoenen gebruikt, waarvan er een
werd gevonden.
ernstig tramongsluk.
Toen te Amsterdam een 39-jarige man op
de Weteringschans <er hoog e van de Vij
zelgncht op een rijdenden motorwagen van
lijn 7 wi de springen, kwam hij te vallen,
met het gevolg dat hij onder den baansehiu-
ver van den bijwagen terecht kwam. I>e
wagen moes' worden opgevijzeld voordat
men den ougclukk pe kon bevrijden fn zov-
gelijken toestand is hij -'oor den G G en G.
D naar het Tcsselschadcziekenhuis ver
voerd.
ernstig auto ongeluk.
Men meldr ons uit ITardinxveld:
ZatenVgmidriflg had Irer een ernstig
auto-ongeluk plaats. Bij he' ui wüken vnnr
een jongetje, dat den weg overstak reed
mej. Aberson. schoolarts Ie Gorinchem. met
haar auto van den hoogen rivierdijk. De
wagen kwam egen den muur van een ge
bouw terecht en kante'de van den rivier
dijk. In zeer zorgwekkendon toestand is
mej. Aberson rrvenomen en naar het zie-
kanh is w* G^rin,.nem vervoer L
verloren voorwerpen
Te Zwijndrecht is bij de politie o.>. als
verloren voorwerp aangegeveneen
Oranje Nassau-orde.
gezin aan gasvergiftiging
ontkomen
Een dezer nachten werd een zoon van den
heer L. v. d. N. in de Fred. Hendrikstraat
te Naaldwijk wakker door een sterke gaa-
lucht. Hij begaf zich dadelijk naar benéden,
waar bleek dat vee! gas zich in de woning
had verzameld. Een kraan van de gasleiding
stond open. en men vermoedt dat vergeten
is bij het naar bed gaan, die te sluiten.
De jongeman sloeg in de serre een ruit
stuk, waarna hij de verdere bewoners van
het huis waarschuwde. Hoewel men eeniger
mate de gevolgen van het gas had onder
vonden, bleek toch dat dit ongeval, dat
ernstige gevolgen had kunnen hebben, nog
juist op tijd werd opgemerkt.
tusschen machines doodgedrukt
Te Sluiskil (Z.) heeft op de ammoniak
fabriek een droevig ongeval plaats gehad.
Tusschen de phosphaatbrekers geraakte op
een gegeven oogenblik de 27-jarige werkman
E. de Bruyne uit Hoek bekneld met het
gevolg, dat hem de borstkas werd ingedrukt
en hij verscheidene beenbreuken opliep. Een
ijlings ontboden geneesheer kon slechts den
dood constateeren. De ongelukkige laat een
vrouw en vier kinderen achter.
BOLLENSCHUUR AFGEBRAND
Te Heemstede brak brand uit in een bollen
schuur aan den Kadyk, van den heer .1. van
Zadel te Aerdenhout. Behalve eenig gereed
schap lag er voor ongeveer f 300 aan bollen.
De schuur, die twee verd'epingen hoog is,
werd totaal verwoest. De inhoud van de schuur
bestaande uit stellingen voor de bollen, ging
byna geheel verloren. De schuur is voor i 9001
verzekerd. Oorzaak van den brand is onbe
kend.
de verduistering te apeldoorn
De rechtbank te Zutphen heeft de gevan
genhouding bevolen van deoi 29-jarigen W.
R., kassier bij den gemeenteontvanger te
Apeldoorn, die zeh schuldig heef' gemaaki
aan een verduistering van een belangrijk
bedrag ten jiadeele van de gemeen e Apel
doorn. Van Justi'.iewege is aan den heer S
Mijerspn accoun ont 'e Deventer, een onder
zoek opgedragen hot ju s e bedrag vast 'e
stellen, alsmede de juiste tijdstippen v.m
de verduistering.
Boeken en Geschriften.
duidelijk i
het 1
blo.
Voorhoeve te
als het Woord
ze studie zoo
iet Evangelie
den Heiland,
r dit Bijbelboek loopt,
jze blijkt de eenheid van gedachte,
lerscht.
Heiland als d.
Ide lijn d<
die wijze
Ike. dit Bijbelbo.
r. Dli
Woor
afhankelijkheid, met volhardend*
weg van den ware
totdat HIJ met vreugde opg.
Markui
aakten Dienaar. Die als de ware Prof.
Woord Gods in nederigheid
-oord „terstond" wijst op de volmaakte t
lijding en bereidwilligheid van Christus,
et werk des Vaders op aarde te volbrengei
Deze Schriftoverdc-nklngfn zijn uiterst po
orden,
rucnt te zijn van
volgt daarbij den
sche leerlngei
ln brenden kring kuni
ïlgmaal de Kerk
Koninkrijk der hemelen.
?rking. dat de lastering tege
waarvan in Markus S spra
Bijbelplaats onvergeeflijk
omwandeling op aarde en
geeflijk zal zijn ln het toekomstig Koninkrijk,
II ultsct
ergelljkende.
van Hebreeën ont
tijdperk der nieuw
ultgavi
e waard
i de ve«
.er de eé
ring onderkennen. En dat Juist
'i deze. treffend
n gehouden.
ie eerste dezer lezingen heeft ons het n
•redigd. Dr. Stegenga raakt inderdaad
rt der kwestie aan. wanneer hij aant.
i Rome's Kerk de biecht wel moet
dot zij zich ten onrechte aandient als
tltuut, waardoor de genade ons wordt I
gedeeld. En psychologisch ls deze lezing
minder van groote waarde.
Bijbel" geeft ons inderdaad schoon.
Stel
BIJbelb.
veel
haal
i's tijd.
Ook zien wij ln het huv
genstelllng met wat Ezi
Israël gebood de vreemde
is van geboo
Israëls God,
Idylle In de
rklngen over de geschledcnl
zien,, hoe In dn
-I besloten II;
stemmen niet i
hij het ontst.ia
tegen 't formalisr
i In J
den. Ruth -
wde.
Je d
heHHpHPPHHHi
•eeft Dr. Stegenga opmerklnger
groot belang zijn. De zonder
Bljbelhclllgen mogen niet vergoelijkt wi
;schouwlng kunnen we niet dee
MOEILIJKE TEKSTEN IN
Uit het Engelseh van Erne
Uitgave van NV. J. M.
MIJ te Rotterdam.
In dit hoekje wordt verklaring
r. Sl-tal moeilijke BlJbcltekste
>nlge van die teksten mogen no«
us"? 49 2C Tim. 2 20 °en 1* Co
Ieder. d!c deze Schriftuurplaat
r nunri„
Inrker.
ee's Ultg.
dit boekje
sz,
rlft te kom
chrirt te vergollj
Maar de belijden
zeggen, dat bij al deze tek-
!*e gegeven K toch willen
rne aanbevelen. Hier Is
»rd. die volkomen buigt
om tot zuivere verklaring
i. n.l. dien, om Schrift met
van „hel kennen ten dce-
gymnastiek
FRATERNITAS—UTRECHT.
Uitvoering in TivolL
In de groole zaal van Tivoli had de jaar-
lijksche uitvoering plaats van de Clir. Ver
een. voor Lichamelijke Oefening „Frater
nitas", waarbij medewerking verleende het
tamboers- en pijpers.corps van „Fraternitas"
Dat deze Clir. Yereeniging zich in een groo
te belangstelling van onze menschen mag
verheugen, bleek overduidelijk, waar vrij
wel geen enkel plaatsje in de zaai
onbezet bleef. In verband met het
drukke bezoek moesten zelfs twee uitvoe
ringen worden gegeven. Voorafgegaan door
de vlaggen der Yereeniging en t tamboers
en pijperscorps had de traditioneele op-
tr.arsch der turners en turnsters plaats, d'ie
zich op het podium schaarden, waarna de
voorzitter, de heer G. P h. J. V e r m oo t en,
den avond opende met gebed. Vervolgens
sprak de heer Verniöóten een kort openings
woord, waarin allereerst de vele aanwezigen
werden weTkom geheeten. Spr. wees er
voorts op, dat in het afgel >open Jaar meer
dere oude krachten de Vereeniging zijn
ontvallen, o. m. de heer Pater, wegens ver
trek naar elders, waardoor de Vereeniging
voor verschillende moeilijkheden werd ge
plaatst, welke echter grootendeels zijn over
wonnen.
Spr. besloot zijn openingswoord met
een bei jop te doen op de aanwezigen
om „Fraternitas" z. owe! financieel als mo
reel krachtig te steunen. (Applaus.)
Vervolgens werd een aanvang gemaakt
met de afwerking van het programma, waar
van de verschillende nummers onder lei
ding van de directeuren J. Birkhoff, M.
Franssen en G. J. A. Hofstede uitnemend
werden afgewerkt.
Van de verschillende nummers noe
men we slechts enkele, als vlagzwaaien
door asp. meisjes, toestefturncn door dames,
staaf efening en rekturnen door heeren en
asp. heeren, knotoefeningen door dames en
marmergroepen door dames, welke oefe
ningen op correcte wijze werden uitgevoerd.
Alles geeft blijk dat met ernst en onder
zeer bekwame leiding wordt ge-efend.
Met dankgebed werd de avond gesloten.
CHR. GYMNASTIEKVEREEN. TE GOES
Men schrijft ons:
De Chr. Gymnastiekvereniging O.K.K., te
Goes, afdeeliiig van het N.C G.V., gaf Vrijdag
een uitvoering voor een uitverkochte zaal.
De Voorzitter heette in zijn openingswoord
speciaal welkom den heer Ouwerkerk, uit
Dordrecht, diè als vertegenwoordiger van het
Verbond dezen avond bijwoonde. Het rijkge
vulde programma werd vlot afgewerkt. Al
■n hier en daar wel vlekjes aan te wij
zen. toch kan de vereeniging op een welge
slaagde avond terugzien. Speciaal de dames-
afdecling gaf goed_werk te zien. Wanneer
in aanmerking neemt, dat deze nog
nauwelijks een jaar bestaat, moet men ze
ker den leider, den heer Sturm, bewonde
ren, die in zoo'n korten tijd zooveel met zijn
leerlingen weet te bereiken,
Den heer Kooij, leider der heerenafdeeling,
komt eveneens een 'wooord van lof toe. Hoe
wel zelf volbloed K.N.G.V.-er geeft hij toch
reeds tien jaar lang leiding aan de Chr
Vereen. O.K.K. en dat geheel belangeloos.
Met krachtig applaus onderstreepte de ver
gadering de woorden van hulde aan zijn
adrés„ Na de pauze kreeg de heer Ouwer
kerk gelegenheid een woord van propagan-
oor het N.C.G.V. te spreken. Waar af
gevaardigden aanwezig waren van niet aan
gesloten Chr. Turnvereenigingen, hopen we
dat zijn woorden nawerking mogen hebben
en dat O.K.K. medestanders zal verkrijgen
om gezamenlijk te strijden voor het ideaal.
Aan het einde van tien avond sprak Ds.
Homburg over het onderwerp: Het lichaam
een tempel. Spr. legde er den nadruk op dat
de Christen de taak heeft zijn lichaam te
verzorgen en tot ontwikkeling te brengen,
daar bet de woonstede moet zijn voor den
H. Geest. Gymnastiek mag mede middel zijn
het lichaam te maken tot wat het zijn
moet. We hebben daarin ook een kostelijke
gave van God die we met dankzegging mo
gen genieten.
t was reeds na middernacht toen Ds.
Homburg deze vergadering met dankzeg
ging sloot
A. D. V. E. D. O. TE SNEEK
Donderdag 25 Febr. hield de Chr. Gymn.
Ver. „A.D.V.E.N.D.O." te Sneek haar jaarlijk-
sche uitvoering in ,,'t Gebouw voor Chr. Be
langen".
Na samenzang worden de deuren der
kleedkamers geopend, en precies op tijd mar
checren turners en turnsters door de zaal
naar 't podium, 'twelk weldra geheel is
bezet.
De leider van dezen avond, de heer P.
Bakker Hzn., opent op gebruikelijke wijze,
heet alle aanwezigen welkom, in 't bijzonder
burgemeester de Hoop, de predikanten Ds.
Honders, Ds. Veldkamp, Ds. te Winkel en
de afgevaardigden der zusterverenigingen.
Na de vaandelgroet zingen de leden 't
Bondslied, 't welk ook door 't publiek wordt
eegeneuried.
Over 't geheel werd goed werk geleverd.
ontbrak er nog wel iets aan. Vooral enkele
(lames die bij verschillende oefeningen veel
naar anderen keken en daardoor telkens iets
te laat kwamen.
De jongens en meisjes hebben zich even
als altijd duchtig geweerd en werden telkens
een welverdiend applaus beloond. Wij
ion nog i.. 't bijzonder, brug adsp. D..
laagrek adspi. h., ringen en brug heeren,
knots en vrije oefening dames en stok-
oefeningen adsp.-dames.
Ook mag vermeld worden, 't optreden der
iniores-dames, die voor 'teerst op de plan
ken kwamen en zich buitengewoon hebben
geweerd.
Tot slot een mooie gi-oep adsp. en leden,
waarna de heer Bakker zijn dank brengt
aan 't talrijke publiek, in 't bijzonder aan den
directeur, den heer Jongejans voor zijn teel
riische leiding, en- de Chr. Muziekver. „So-
norita", welke reeds elk jaar 't muzikale ge
deelte verzorgt.
De heer K. Holman, voorzitter van Ad
vendo, dankt den heer Bakker voor de lei
ding van dezen avond en noodigt dc aanwe
zigen uit lid te worden van Advendo, waar
na de leider dezen goedgeslaagden avond
sluit met dankgebed.
voetbal
Rok'TERD. CHR. VOETBALBOND
le klasse:
Olvmpia I—Oranje Wit I 2—1
K.DO. 1 Pro Pa ria I 0-0
D.V.V. 1 F.xcelsior I 2—2
Unicum 1— Zwart-Wlt 67
2e klasse:
V VS Ï-W.l A. I 1—1
B.V Odiveo 7—2
35.W V.V O. I 3-0
Stormvogels I-Zwaluwen I 2—4
Res. Ie klasse:
Steeds Hooger—B.V.A. II 6—1
Z.O.—T.T.B. I 0-2
Unicum IIOlvmpia II uitgesf.
Excelsior II—D.V.V. II 5-0
V.V.O. II—K.D.O. I! 1-3
Res. 2e klasse:
G.W.B.—Eendracht II 0-0
Pro Patria IIO.O.V2-5
W.I.A. 111—Unicum III 4—2
Res. 3e klasse:
Eendracht IIIT.T.B. II 1—1
korfbal
DE C. K. B. COMPETITIE.
Uitslagen \an Zaterdag:
Zuid-Holland (Noord).
Ie klasse.
N>«r!andla—K. V. S. 10—0
V. E. O. I—Tonego I1—1
V. E. S. I—Pernix 12-7
2e klasse A.
N. O. I—Excelsior 1 03
Pernix 11 Ijsvogels 1 7—2
D. E. S. I-V E. S. II2—0
2e klasse B.
Tonego II-D. E. S. II2—4
K. V. S. II—Neerlandia II 3-4
3e klasse A.
U. L. O. I—N. O. II2—1
Zuid-Holland (Zuid):
lste klasse.
Snel IOranje Wit I...1—2
Hollandia 1—Quick 12_3
2e klasse B.
Blauw-Wit—D. I. 03 -0
3e klasse
Quick II—C.JM.V. II 0—1
D. L O. II—Blauw-Wit II0-5
Vriendschappelijk:
T. O. P. I—Hollandia II1-2
Thor comb.—Spechten 12—2
DE C.K.B.-FILM TE WAGENINOEN
Vrijdagmiddag en -avond heeft de film
,.Op naar de velden" te Wageningen ge
draaid, waar S.S.S. ale gaetvrouw optrad,
s Middags hebben ongeveer 150 jongens en
meisjes zeer van de film genoten; er bleek
groote propagandistische kracht op de jonge,
re elementen van uit te gaan. 's Avonds was
de zaal van Patrimonium weer geheel ge
vuld met ouderen en ook nu is de vertoo
ning, die door goede muziek werd opgeluis
terd, een succes geworden.
Aan het slot heeft de lieer J. v. d. Berge,
lid van de Bondspropagandacommissie de
aanwezigen toegesproken en hen gewezen
op de principicele beteekenis van het Bonds-
werk. Aan de (ilmvertooning is nog v»oraf
gegaan een bespreking van de te voeren pro
paganda in hei Oosten. Het district Gelder
land is door allerlei oorzaken wat ingezon
ken, maar men hoopt bij het komende vnnr-
•aar de zaak toch weer op pooten te stellen.
Daartoe is te Wageningen een commissie
gevormd die contact zal zoeken met Ede.
HeeLsum en Arnhem.
ONTSPANNING
VOORJAARSIJS!
De kunstijsbaan te Bussum in het Ge
meen el ijk Sportpark aldaar is vanmorgen
voor leden opengesteld.
Men denkt er de lentedag op te vieren!
schermen
BELANGSTELLING GEVRAAGD!
Een onzer lezers, die de edele scherm
sport beoefent, informeert hoe het komt,
dat in onze kringen zoo weinig belangstel
ling voor deze doelmatigen tak van lichame
lijk oefening bestaat.
Wij meenen, dat dit nog wel meevalt. In
tal van besloten kringen wordt geschermd en
ook hebben tal van Chr. gymnastiekvereeni
gingen de schermsport op hun programma
staan. Te Leiden bestaat de afzonderlijke
Chr. schermclub „Willem van Oranje" en
zoo zullen er nog wel enkele zijn.
Alleen: de landelijke organisatie ontbreekt.
De bovenbedoelde lezer zou gaarne op de
hoogte worden gesteld van de adressen der
Chr. clubs, die deze sport beoefenen. Wij
geven zijn verzoek door met de meded^elins,
dat wij de bedoelde adressen gaarne in ont
vangst zullen nemen. Misschien kan er cenig
onderling verband door worden tot stand ge
bracht, zoo dat de schermers cn schermsters
eens buiten den intiemon kring, waarin men
oefent, het saluut kunnen maken en florot
sabel knnnen doen flitsen.
amerikaansche markten
NEW-iORK, 27 FEBRUARI.
Slot Vor «lot.
TARWE. No. 1 Manitoba S3% IS',
'i ?t*
71S
i SIH
No 2 Hard*
N.2 2 Roode winter
MAIS. No. 2 Mixed Woat
F.OGGB. No. 2 loco
MEEL. Sprinicclcar 4.45 4.45
KOFFIE. De markt opende prijshoudend or
was daarna onKcanlmeerd; eenlpe verkooper
door den handel en door Braxllle werden ceah
sorbeerd door dekkingen en Europeesche aan
knopenden het slot was prijshoudend. Loco prU-
Klo No 7 loco T14 ft*
Santos No. 4 loco 9 'i 9>A
i Na 4 contract:
KATOEN. De termttnmarkt opende prUnhou
ond en ÏTp lager, daalde daarna In ongeii.l
eerde houding Op verkoopen door het Eulder
llkwldntl
werd goed opg*
buiterlnndhchcn
koopen door d. i
RUBBER Slot stil.
rionf le latex
Smoked Sheets
CHICAGO. 27 FEBRUARI.
TARWE De tcrmtlrimarkt opende prtlshoa-
Icnd en c. lager, daalde daarna op verkon-
af te wnchtei
innrt 57% 58
'Iel 61% 82—
MAIS De termlinmnrkt opende prijshoudend
'h ct. lng -r. damde daarna op geringen steun
n op r ilmer* aanvoeren, op trago vraag van
HAVER. Slot i
I'ROVTSIEN. De termUnm
25%
44»;
46^4
Snek. Short ribs 5 87% 5.17%
Vnrkens: 160-230 pd. 4 4 Ui
240-325 pd. 8.70 2 70
:11GB psr Mei
i VER per Mei
uil
UNtSAD per Mei
Rivierberichten
HANRWKERT. 27 FEBRUARI.
ROTTERDAM: Telegraaf 8. st.: Hermlnn. Koj
Rvabnndia. Buisman: Wxllnnla. V dBrlnk; AN
pha. Zondog: Joh:*n. de Koning.
ha RELT: Feilde, de Voi.
LEIDEN: Onnco.dla. vnn Dttk.
WIDRINGEN: Isba. de Ron
WERKINGEN: Dankbaarheid. Theunissen
MEPPEI.: Brabo 35. van Wlnaen
BERGEN OP ZOOM: Srhelde 1. st.
DONGEN: Petronella. et
AMSTERDAM: Amstei 8 St.; Machiensteen 24
ZEVENBERGEN? Tnl'lng. van der W*-aL
DELFT: Zeelands luister, v d Klooster.
BOLNES. Hendilk. v d Adel.
DUITSOHLANtv Niger. Lanx SI win. Stumph
Dranaco 10. Trlmbnin: Hydra. Dn-gnelle: Lauren
v Harn. Mur den. WrhwK Cornelia. Bedet Adrt
era Maria SlotJ". AJad". Verdoom: Curie. Jan
sens: Mimosa. Sein: Sraldis. Koreman: K« -1
Eugene. Mansbergen: Mannheim 164.
n: Rhei
:nrt: N
La lande, de Joi
16. i
Kei
Vlei
ells. «Je Joi
Soheldezonen. So
Clnzlna Maja St. bhelaar: cor.
Mnria The*.nissen Lutxow. f.oor
era. Broer: Vlos. Taling
Huffman: Adrlana C
v Meel: Adelhert. Charlotte. Frleseke: Judo.
Mans. Hobboma. Florle: Marte. Blaat: Ba«-
'artha
d Vliet: Wil
<e: Jt
Baden
•rpla. Ho;
na v d Vliet: AmlN?.
Westerseheloe. D Klerk: Nou
lus 11, Brauwr: Belglcn. Sptesena: Ondrnemfng
eynoud: Op Hoop van xegen; Heyboer; Zorg
i VIUt, Schuller; Nautilus 9. Korstanje.
ROTTERDAM: st. Fretta; st ConstanUna; st
St. John: st Palatla. st Marne; st Optur; st
Mar.cgrafst Emma'; at Helena; st. irmgard;
st Harmonie 3; at Bertast Obernai; st Adrt-
ana 3; st Mol 10; Hslnnch. Backfish; Ciasins.
Ear tenMets. Meyer; Linquenda, Vetten; Har
monie. Will; Gebr. Joho, Joho; Doggersbank.
Roggeveen; Energie. Nohl; Climax, de Jonge;
Joseph. Mohllng. Korea. Ruitenberg; BoaiDerg.
Westbroek; Johannes. Lucossen; Stad Meenen.
Erouwer; Maria. Brllmayer: Rhein. Schwippert;
Arahad, v. Holt; Neutral, Borger; Delta, Krupf-
gauz.
AMSTERDAM: st Coja- R. W. 3. Wltser;
PANHEEL: st Nelly; DORDRECHTst. Eureka
BONGENAAR: Gerritje Hendr.. v. Derlcsen; DE
STEEG: ÏJsel 5. Arts; DEN HAAG: Joha. An-
tonia, Nout; Cathalina, v. Balen; HAARLEM:
Bertha, Schmitt; VLIEREEDE: Prinses Juliana.
Balk; UTRECHT: Neeitje. v. Santen; LOBITH:
Néeltje Joha., Aarnoudse; BUIKSLOOT: Deo
GLoria, Volker; VELZEN: Govert PUnck, v.
Bogert; APELDOORN: St Antonlus. de Ecyejr
HAAFTENWiihelmlna, van de Staay;
SLEEUWIJK5 Gebroeders, Vcrhey; LEIDEN:
Risico, Steenbergen. DUIVENDRECHT: Hen-
riette, Tack
BELGlë: Eduord, Verhagen: Lamangan, Cot-
nelissenEsther, v. Gaever; Emden, Kopp; St
Anna 1. de l'Or; Lucratief, de Mey; Rsclaam,
Carton- Condar. Herinx; Irma, Mussche; Marcel,
v. Wlngen; Tonkin, Weisbarth; Pewl, v. Fessem;
Baden 56. Scholl; lrena. de Kessel; Juta, Wyck-
mans; Camee, Marqucnie; ChrisUne, Ver.-yp;
Rossignol, Brand; Gonda, Savelkoul; Industrie,
r. Herpen; Yvonne, Peer; Herschel. Hofman;
Keo, Meckel. Berthe, Marquenie; Machiensteen
ROTTERDAM: st WesseLna; st Moselle; st
armonie; st Goliath; st Modi; st Arnhem;
de, DahlenHelena J, Steenstra; Anny,
De Hoop geleidt ons, Broekhuizen; tuna,
Molder; Fasoit Hofman; Jacoba, PecherWÜ-
rin. Evers; Johanna, Slmmerman.
AMSTERDAM: st. Jenny. Willem, v. d. Boom;
Cornells, Maan; DRiMMtLEN2 Genroeders,
Eland; VENLO: Grcsio. Laoter; VEUR: jotanna.
v. aieegen. BREDA: Konirb.n Wiihelmina, Reu
vers; VUREN: Adina, v. Leeuwen; ru-c.il-
STEDE: Jacoba Coma.. Penruad- ZAANDAM:
Vv uita, v. Bon; SAS VAN GENT: Eicia, Brink;
'T V1SSCHERTJE: de Hoop. Vogel; VLIE
REEDE: Hans GUnther, Cassau; DORDRECHT;
Mannheim 157, Mosltob.
BELulë: st Rynscheid# Maria, v. d. Bosch:
Framar, v. d. Ve.oe; Franklin, Janssens; L Ave-
oir. Veerman; Melpomene, Siegmund; Galaiee,
LcrchCredo, Jonkman: Mar.eito, caua-enoergo;
Intreplde, de Haecke; Sullna, Schot; St Maria
Lriuer; Arago, Blom.
EMMERIK, 27 Februari,
^epweerd voor 's middags 12 uur en bestemd
DUITSCHLAND: st Je una 2; Dwlna. NoUer;
Isstbélit tiaus; Pauune. Stcrlni; st rreujo;
Rova cura, Lreevoort; Dir..j.-. rren.oopu.-o 11.
Koenen; Aiétia, do Vre0; Leo u, kauitr: Her-
aula, Cauwcnucrghuroniquc, v.
nntreue, öclieor; Trude. Koster: «l
Virgo Pot
■pitaflHHVHHPi
'ia, Lentjes; LomUardió.
*t Lavoisier; Schwaüeu b. Lrununcr; Munder-
nelm, de Vries; Ncpiun 51, Rhein hardt, st Ltgo;
juatine. Koster; Manu. Bcrtcns; KUxabeth. Tem
pelaars; Ever Ready, Ymker; sl Njord i; Pell-
utas. Schneldlcr; Kanaaivaart 13. Phii*,-pu»;
Aniverpia 2, Huysen; st Hela; Mannheim, u..ek-
haus; Duprez, Keyzcr; Kanaaivaart b. tilers;
Spcs. Stoter; JanuigJe, Duprc; Krimpen a. d.
Lek 2. V. DykSt. Franz; Abonnia. \tiliaert;
Radio. Goris: R. S. G. 19, v. Kessel; Energie
Oosterwaal; Sambresla. Welters: Ann rel, Maej;
Emulation. Callebout; et. Adrlane: Kaüs. We her;
tt. Alpha; Orion. Carlebur; Sus co. Fromrest
Una; Alida Johanna 2. StWkclhardDana. Ver-
wcyet. Gelria 1; Twee Gebroeders. Drost; The
ma. v. Meegen Theodorus. Janten Eben Heczer,
Steenbergen; Homberg am Rhein. Borgardts; «t
Nordri; Matnlas. Werner; Hoop, v. Dort; Nesalle.
Roelofs; Hendrik, v. Maaren
Gepasseerd na 'a middags 12
DUITSCHLAND: Westbrug, Schultz; st. Vo-
lonte de Eleu; Judith, Fellekamp; st. Ssbulpt
Cornelia, Wigman; Vei rouwen. Wagemakers;
Flora, Passman; -«ede verwachting, v. Steen;
St. Antonlus, Bonlnk; st. Taurus 2; De Vliegen ie
Hollander, Neyenhof; Emma. Janssens; Flora,
Gerritsen; Agnes, Wens; Florentlus. Thyssen;
st. ScarpeOboek, RingelGrand Ourse, Schoen
maker; Diderot, Haas.
