DONDERDAG 21 JANUARI 1932 DERDE BLAD PAG 9 De loononderhandelingen in hef havenbedrijf Wat de werkgevers vroegen en de arbeiders weigerden Geen overeenstemming. Wij hebben ons gewend tot den heer W S r ij b i s, voorzitter van den Ned. Bond van Chr. Fabrieks- en Transportarbeiders, met verzoek ons nader te willen inlichten over den stand der loonsonderhundehngen in het havenbedrijf. Do heer Strijbis achtte het gewenscht te verduidelijking van Hen liuidigen stand van zakén 'n kort résumé fe. geven van het ge- heelc verloop der on derhandelingen. Zooals bekend, al- lüs onze zegsman, het laatste collectief •ontract in de hav afkomstig van 1029. liet Weid gelijktijdig (gesloten met ichoepvaartvere 'ingen Noord /.u id. Ditcontract, dat w. sirijitin gokt voor den Cen- tralen, R.K. en C telijken Bond, werd het'éérst opgezegd dooi de. Scheepvaart vereeniging Zuid, dfis te Rot tordam. Hierbij speelden plaatselijke facto ren een rol. Op het tijdstip van de opzegging, 1 Juli 1931, weid door de reeders juist een sterke actie gevoerd tot verlaging van de haventarieven en het al pf. niet handhaven van de bestaande arbeidsvoorwaarden werd mode hiermede in verband gebracht. Gedurende de nu aanbrekende contract Fooze periode is de zaak hangende gebleven; ook de Scheepvaartvcreeniging Noord (Am. sterdam) zegde het contract op tegen 1 De cember, maar aanvankelijk bleven de oude arbeidsvoorwaarden gehandhaafd. Begin De cember werden onze organisaties tot een sa- menspreking uitgenoodigd, die op 12 Decem ber heeft plaats gehad en waarin de Scheep- vaarlvereenigingen een nieuw, collectief con tract aanboden tegon aanmerkelijk vérslech- terdo voorwaarden. De aanbieding der werkgevers. In liet kort kwam dc aanbieding der werk gevers op hiet volgende neer: 1. een korting op de loonen en tarieven van 12 pet; voorts technische herzieningen, die op achteruitgang van het arbeidersinko men zouden neerkomen; 2. schrapping vun de f 1.50, die boven het vaste loon van f 28.— wordt toegekend bij vast werk. Practisch had men dus tot nu toe een vast inkomen van t 29.50; volgens de nieuwe regeling zou men dus allereerst terug gaan tot f 28—, terwijl dan de korting van 12 pet. van toepassing werd; 3. verslechtering van de vacantleregeling. Hadden de havenarbeiders tot nu toe drie dagen vacontie per jaar, door verhooging van het aantal taken zou de vacantie met zeker 1 daj verminderen; 4. geen extra-betaling meer voor werk op Zaterdagmiddag. Kreeg men daarvoor tot nu tqe een extra-vergoeding, de werkgevers stel den zich thans op het standpunt, dat evenals voor het winkelpersoneel do vrije middag wel op een anderen dag dan Zatierdag kon worden genomen, zoodat het Zaterdagtarief niet meer zou gelden. Dit pünt betrof voor namelijk liet personeel van de korte-lijn- booten; 5. mindere betaling voor Zondagsarbeid; 6. een nieuwe regeling voor liet veem- en expeditiebedrijf: schrapping uit dc loonrege ling van jeugdige arbeiders; verhooging van den leeftijdsgrens van 21 tot 23 jaar. De be doeling hiervan was, dat men voor de jeug dige arbeiders niet meer aan de vastgestelde loonnormen gebonden zou zijn, doch hierin de vrije han<i zou krijgen; 7. verschuiving van de uren van aanvang der taken. Trad men tot nu toe vast om 8 uur aan, ongeacht of er direct een boot ter lossing gereed lag, nu zouden de werkgevers ook op andere tijdstippen kunnen oproepen en het uur van aanvang b.v. kunnen ver schuiven van 8 tot 10 uur; 8. het openen van de moge)ijkheid tot het vormen van twee taken tan 4 uur. Hier door zou de 8V&-urige werkdag een 8-urige worden met tot gevolg een half uur sunder loon; 9. afschaffing van de dubbel verhoogde taoklooncn voor bijzondere ladingen. Werd thans 100 pet. extra gegeven voor het ver werken van gevaarlijke en voor de gezond heid schadelijke stoffen, de werkgevers zul len hiervoor thans' geen bijzondere betaling De onderhandelingen. De Scheepvaart vereenigingen hadden een beslissing verzocht vóór 1 Januari van dit jaar; van de zijde der vakbonden werd ern stig bezwaar gemaakt togen een zoo korte onderhandelingstermijn en de werkgevers verklaarden zich bereid een nader tie bepa len dag in Januari als limiet voor de onder handelingen te stellen. Mondelinge en schriftelijke onderhandelin gen hadden tot gevolg, dat de werkgevers bereid waren een nieuw collectief contract voor drie maanden af te sluiten ingaando 25 Januari a s. met een maand opzeggings termijn. De loonsverlaging zou terug worden gebracht van 12 tot 7 pet.; de f 1.50 toeslag moest worden geschrapt en ook enkele an dere verslechteringen werden door de werk gevers gehandhaafd, doch zij verklaarden zich bereid in te trekken hun eischen tot vermindering der vacantie en wut betreft de opheffing van extra-betaling voor Zaterdag middag- en Zondagsarbeid, terwijl voorts ook de verslechteringen voor de jeugdige arbei ders in het expeditie- en veembedrijf werden teruggenomen. Bij de leden. De besturen der drie samenwerkende vak organisaties verklaarden zich bereid de al dus gewijzigde voorwaarden aan hun leden voor te leggen en ze voor de ledenvergade ringen tc verdedigen; de besturen der scheep yaartvcreenigingcn zouden hetzelfde doen bij hun leden. Het resultaat van de besprekingen in do ledenvergaderingen der vakbonren is ge weest, dat het voorstel te Rotterdam door de drie arbeidersorganisaties is verworpen. Te Amsterdam is het voorstel door de R..K. en de Chr. organisaties aanvaard, in de leden vergadering \nn den Centralen Bond is het echter verworpen. De totalen der stemmencijfers waren zoo, oat van dc R.K. de groote meerderheid van Amsterdam en Rotterdam samen tot aan vaarding van de voorstellen bereid was; bij de Chr. organisatie stond het half om half en bij den Centralen 'Bond was een derde deel der leden voor aanvaarding en de rest tegen. Onder deze omstandigheden zagen de be sturen der vakbonden zich genoodzaakt, aan de Scheepvaarivereenigingen te berichten, dat men het voorstel, waarop aanvankelijk overeenstemming was bereikt, niet kon aan vaarden. Een nieuwe bespreking werd echter aange vraagd. De afwijzing. Aan het Bestuur der Scheepvaartvereen. Noord-Amsterdam DE STRIJD IN DE TEXTIELINDUSTRIE Scheepv aartvereen. Zuid-Rotterdam. Mijne Heeron, Wij deelen U hierdoor mede, dat wij, na ontvangst van Uw schrijven dato 14 dezer onze leden de beslissing hebben voorge legd over het in dit schrijven vervatte voor stel tot het aangaan eener nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst voor clen duur van drie maanden, waai bij, naast enkele wijzigingen der overige rbeidsvoonVoarden, een veria ging van 7 pet. der loonen, tarieven enz., zou worden toegepast. In deze vergadering is gebleken, dat het standpunt, hetwelk wij in de onderhandelin ai hebben ingenomen ten aanzien van wij zigingen naast een vrij belangrijke verlaging toch al lage loonen, volkomen juist is ge bleken. Waar die voorwaarden niet geheel ;eilig werdén gesteld, bevorderde het den lust tot het aangaan van een nieuwe over- ■nkonist op verlaagde loonen niet. Daarbij kwam sterk tot uiting de onbevre digdheid, ontstaan door de in den laatsten tijd op ruime schaal toegepaste verlaging van loonen, die boven het minimum uitsta ken en waardoor, naast andere, door de werkgevers genomen maatregelen, door vele in de bedrijven werkzame arbeiders reeds >elangrijke offers waren gebracht. De meerderheid der bij onze gezamenlijke bonden aangesloten leden bleek niet bereid thans nog een verlaging van 7 pet van de ?n en tarieven te aanvaarden, terwijl ook de door U voorgestelde duur van drie aanden te kort -werd geacht Onder deze omstandigheden kunnen wij oiet treden in het afsluiten van een nieuw contract op de door U vastgestelde basi9. Naar on-s oordeel is het zeer gewenscht, dat d'e ontstane situatie een nieuwe bespre king plaats vind. Wat na? Wij hebben den heer Strijbis nog gevraagd hoe hij denkt over de situatie die thans ge schapen is. De heer Strijbis stond zeer soep- DE CONFERENTIE MET DEN RIJKSBEMIDDELAAR WEINIG VOORUITZICHTEN OP EEN OPLOSSING Men meldt ons uit Enschedé: Dinsdag a.s. zal, zooals gemeld, te Den Haag op uitnoodiging van den Rijksbemid delaar, oud-Minister van IJsselstein, op het Departement van Arbeid een conferentie plaats hebben met de partijen, betrokken bij het conflict in de Textielindustrie. Van deze conferentie was gister te Ensche dé officieel nog niets bekend; noch bij de arbeidersorganisaties, noch bij de werkge vers vereeniging was een uitnoodiging tot bij woning van deze confertie ontvingen. Het is niet bekend, welke motieven den Rijksbemiddelaar hebben bewogen op dit moment de partijen bij elkaar te roepen en voor vele insiders is het bericht uit Den Haag dan ook een volkomen verrassing. Men had dit althans op dit oogenblik nog niet verwacht. Van belang is thans de vraag hoe de par tijen tegenover een eventueele toenadering staan. Wij hadden nog geen gelegenheid om het oordeel van de bestuurders van de Chr. organisaties te vragen, maar wij zijn er bij voorbaat reeds van overtuigd, dat men in dien kring elke poging, welke wordt gedaan lot toenadering, met vreugde zal begroeten. De leiders van den modernen bond „De Eendracht" hadden 's middags reeds gele genheid om een en ander mede te deelen over het standpunt, dat rij ten opzichte van de conferentie met den Rijksberniddelaai innemen. In een openluchtmeeting, welke op het Van Heekplein werd gehouden, voer den de voorzit lor van de afdeeling Ensche dé, de heer De Vries, de voorzitter van het N.V.V., de heer Kupers en de voorzitter van het hoofdbestuur van „De Eendracht", de heer Rengelink, het woord. Zij betoogden, dal ze alleen dan geneigd zouden zijn, om mede te werken aan de opheffing van het conflict, indien de w erkgevers water in den wijn zouden doen en een andere houding aannemen als tot nu toe. De heer Rengelink zeide, dat De Eendracht den strijd nog maanden zal kunnen volhouden en dat men deze niet zou opgeven vóór iets w as bereikt voor de arbeiders. Voorts is het ons bekend, dat men in werkgeverskringen evenmin voornemens om tce te geven. Van fabrikantenzijde heeft men verklaard, dat men nog steeds hetzelf de standpunt inneemt als bij het uitbreken van het conflict Dat men in werkgevers- klingen het tijdstip voor arbitrage nog niet gekomen achtte, bleek, aldus deelde men ons mede, uit het feit dat verschillend! aanbiedingen tot bemiddeling, welke warei ingekomen, werden afgewezen. Het is te Enschede momenteel buitenge woon rustig en het Verbod Van samenscho lingen wordt feitelijk niet meer toegepast, hetgeen wel blijkt uit het feit, dat De Een dracht was toegestaan om een openlucht meeting te houden op het Van Heekplein, in het hartje der stad. Voorts werd aan de Landelijke Federatie van Textielarbeiders, waaraan het houden van een openlucht- bijeenkomst onder Lonneker door den bur gemeester van die gemeente was geweigerd, toegestaan om op een onder Enschedé ge legen terrein bijeen te komen. Deze bijeen komst zal mogen worden voorafgegaan door een fietstocht. Een zachte witte huid is het verlangen en de droom van ieder jong meisje. Reeds na een kort gebruik van de aangenaam geuren de Crème Leodor openbaart zich de vervul ling van die droom. Een proef overtuigt. Per tube 35 cent. I. M. Schoolnieuws. kondigde R.K. Bond van Handels- Kantoor- en Winkelbedienden en de Ned. Vei In dit onderhoud hebben de e ing :ngezc HHHB de rijde der besturen gedaan, zullen de organisaties nader bericht van de directie ontvangen. Tevens werd ln deze conferentie de nood zakelijkheid bepleit om vla de organisaties tot eene regeling der arbeidsvoorwaarden Ldmin4stratief personeel te genaken. tisch tegenover de practische mogelijkheden. Uit inlichtingen van andere zij-de maakten wij op, dat van den kant der reeders niot veel concessies meer zijn te verwachten. Aan een strijdinde haven gelooft, buiten wellicht de communisten, vrijwel niemandi; de toe stand is er niet naar om dien te ontketenen. Mochten de Scheepvaartvereehigingen niet tot concessies bereid zijn, dan zal wel een contractlooze periode met eventueele gedif ferentieerde doorvoering van dc eischen der werkgevers, wel het gevolg zijn. Wellicht echter zullen de besturen der vakbonden met meer succes bij hun leden komen, indien een langer contract dan voor drie maanden kan worden afgelost. Van die zijde is althans de deur tot nieuwe onderhandelingen nog open gehouden. WESTLANDSCHE UNIEDAG Referaten van Ds. Pierson en Ds. Kloosterman. _Het weer heeft gister den Westlandschon Uniedag, die, zooals we gemeld hebben, in de Geref. kerk te de Lier werd gehouden, be gunstigd. Uit de verschillende plaatsen van het Westland waren velen gekomen om de vergaderingen by te wonen. De heer H. Mollema, hoofd der Chr. school te de Lier, sprak een openingswoord, waarvan we gister verslag deden, waarna het woord gegeven werd aan Ds. J. L. Pierson, te Bilthoven, voorzitter van den Schoolraad, die zou spreken over: „De School met den Bijbel, een dam in den revolutionairen stroom". Spr. ving aan met de opmerking, dat dit óceld eigenlijk niet opgaat, want een rivier damt men niet af, maar beheerscht men met dijken. We heb ben dus eigenlijk twee dammen noodig om de stroom te lei den. Daarom wijzigt -pr. den titel van zijn rede in: „Het nuisgezin en de school met den Bij bel, de dijken tegen het revolutiegevaari'. Spr. vreesde echter, dat vooral sinds de gelijkstelling van ons onderwijs, 't zwaarte punt minder is gaan vallen op het gezin, om dat de school dit niet meer noodig heeft om haar bestaan te handhaven. Aan onze Unie hebben we, naast God, alles te danken, en daarom doet het spr. leed, dat er zulk een lauwheid naar voren komt. Het is een lauw heid, wanneer we gaan spreken van „Christe lijke scholen'' en van „Christelijk onderwijs", bi plaats dat we van onze scholen met den Bijbel spreken. Dat houdt ons juist bijeen, want de Bijbel heeft de groote kracht voor de samenbinditig. Verzwak daarom niet dien naam door „Christelijke school", dan werken de beide dijken niet meer zoo sterk. In onzen tijd hoort men meermalen, dat on derwijzers de opvoeders der jeugd worden ge noemd. Dat is niet juist, de opvoeding ligt bij de ouders. Laat eiken dag de Bijbel in het gezin spreken, dat is de leerschool vpor de kinderen. Als de ziel ontwaakt, dan keert zij z:ch het eerst tot den Bijbel. Met de bekende dichtwoorden van Valerius: „O Nederland, let op uw saeck", besloot Ds. Pierson zijn met groote aandacht gevolgde rede, waarvoor hem door den voorzitter der vergadering, den heer H. Mollema, dank werd gebracht. Er volgde een korte bespreking, waarna de ochtendvergadering werd beëindigd. In de middagvergadering, die weder op ge bruikelijke wijze door den voorzitter werd ge opend, moest worden medegedeeld, dat op het laatste moment de heer G. Meima verhinderd was zijn rede over: „Tact'zelve tehouden, zoodat in zijn plaats de heer K. Meima uit Gioningen, theologisch candidaat, de rede zou voorlezen, van welke rede we reeds een verslag gaven. De Unie-rede Des avonds was het kerkgebouw overvol met belangstellenden en geen plaatsje bleef onbezet. Na opening der bijeenkomst sprak Ds. T. Kloosterman van Amsterdam, de Unie rede uit. Spr. deed dit naar aanleiding van de Schriftwoorden in 1 Kon. 3 16-28, bevat tende Salomo's eerste rechtspraak. Naar aanleiding hiervan merkte spr. op, dat >k vroeger werd getracht het kind te hal- :eren, het neutrale onderwijs wenschte het hoofd van het kind, en het hart in het. gezin. Maar spr. roept toe: „Snijdt het kind niet in cermogens van onzen geest zy'n geen zandkorrels, doch wateren die naar elkander toevloeien. We moeten hebben een onderwijs, dat het kind geheel opvoedt, zoo dat het schoolgebouw ook een bidvertrek is. Spr. wijst dan op den geest van het practi sche materialisme, welke thans veelal neerscht evenals die van het fatalisme. Het Chr. onder wijs wil het kind als ideaal geven dat het dit leven niet verwaarloost, maar dat het noch tans grijpt naar de eeuwigheid. Vooral ook het huisgezin kan ten deze krachtig werk doen, er moet overeenstemming zijn tusschen rhool en huisgezin. Maar het kind moet toch eigenlijk ook een twee-heid zijn, want het moet gebroken worden, en zoo komen te staan >or Christus. Met een opwekking, om zoo de kinderen te brengen tot Christus Koning, besloot Ds. Kloosterman zy'n rede. Na het zingen van Ps. 72 11 sloot Ds. Kloosterman deze uitnemend geslaagde Unie dag met gebed. NED. PROT. CHR. SCHIPPERSBOND Algem. Vergadering te Amsterdam DE NOOD DER SCHIPPERIJ De Nederlandsch Protestantsch Christe lijke Schippersbond heeft gisteren te Am sterdam zijn algemeene vergadering gehou den onder leiding van den Bondsvoorzitter, den heer L. F. Duvmaer van T w i s t. Mede ter vergadering waren aanwezig de heer T. P. K e y z e r, voorzitter van de af deeling Amsteiland van de Schippersver- eeniging „Schpttevaer" en de hoofdredacteur van het orgaan dezer vereeniging. de heer [Salomons. I Daar een aantal afgevaardigden uit het I noorden des lands eerste tegen den middag ter vergadering zou kunnen zijn, werd, na dat de bijeenkomst op de gebruikelijke wijze was geopend, eerst overgegaan tot het lezen van de notulen en van de jaarverslagen. Uit het financieel verslag van den heer De Ridder vermelden wij, dat het batig saldo op 1 Januari j.l. bedroeg f391.tegen f713.— in het vorig iaar, terwijl het bedrag der schulden in totaal was f2150.Meer dan 2000 leden lezen thans het Bondsorgaan. Vervolgens hield de heer Duymaer- van Twist zijn Openingsrede waaraan wij het volgende ontleenen. Spr. wees allereerst op het toenemen van de ma laise in alle kringen van de bevolking, en constateerde dat de werkloosheid ook aan de schippers niet is voorbijgegaan. Onder dezen heeft zij thans zelfs een ongekenden om vang aangenomen, zoodat gerust mag wor den gesproken van een noodtoestand. Spr. wekte echter op, om niet bij de pakken te gaan neerzitten, doch op Gods hulp te ver trouwen. Tevens zal men zich echter dienen te beraden over middelen, om in zijn levens onderhoud te blijven voorzien. Spr. ging vervolgens dp ooi-zaken na. wel ke tot den tegenwoordigen toestand der schipperij hebben medegewerkt, en wees er hierbij op. dat deze in hoofdzaak van tweeër lei aard zijn. In de eerste plaats is er een teveel aan laadruimte, daardoor ontstaan dat al teveel kinderen van schippers ook op hun beurt in de schipperij gaan. Voor een voornaam deel is dit weder te wijten aan de houding der Regeering, welke den achterstand besten digt die er helaas bestaat in het onderwijs aan schipperskinderen. Daarom moet met klem worden aangestuurd op het verkrijgen van dit onderwijs. Als een andere oorzaak noemde spr. de zware lasten op de scheepvaartwegen, welke een belemmering vormen voor het concur- reeren niet het vervoer te land. Ook hieraan zal de Regeering haar aandacht hebben te wijden. Nog een andere oorzaak is de con currentie der Nederlandische Spoorwegen en haar vervoerovereenkomsten met de A.T.O. Spr. noemde dit een moreel niet te verant woorden concurrentie Bij al deze oorzaken, welke nog met meerdere zouden kunnen worden aangevuld, komen ten slotte nog de invloeden van de huidige algemeene crisis- minder vrachtaanbod en hooger optrekken van de- tariefmuren. Hierdoor is voor de schipperij een ware noodtoestand ingetre den. In de Kamer heeft deze zaak reeds de aandacht gehad. Daar is besproken het ver strekken van rentelooze voorschotten en het invoeren van een uniform charter. Het is noodig een krachtig geluid te doen hooren, om de Regeering tie overtuigen van den nood waarin de schippers thans verkeeren. Spr. besloot mot den wensch dat het jaar 1932 aan ons volk en onze schippers eenige verademing modht brengen, en een tijd van mee ode ren voorspoed, y1 Radio Nieuws. VRIJDAG, 22 JANUARI Concerten, eni H 11 v e r a u m V. A.R A.: Gra-mof.muzlek I Hulzen N.C.R.V.Grajnofoonmuzlek I Hilversum V.A.R.A.: Vara-septet Hulzen N.C.R.V.. Gramofoonmuziek Hilversum V.A.R.A.: Concert l Hilversum A.V.R.O.: Omroeporkest I Lsngenberg: Concert Huizen N.C.R.V.: Middagconcert Da ven try: Orgelrccttal i Londen R: Trocodero orkeet N.C.R.V.: Concert mof .muziek «nmuzlek Kuluudborg: Volksliederen Warschau: Phllhuxmonlsch orkest i Huizen X.C.RV.: Gramofoonmuzlek P a r ij s-E 1 f f e 1: Concert Londen R.: Radio Zangers Hulzen N.C.R V.: Haarlemache Orkest» vereeniging D a v e n t ry: Ambrose en zijn band 1 Londen R: B.B.C. orkest 1 Hilversum V.P.R.O.Concert j Huizen N.C.R V.: HaArlemsche Orkest# Vereeniging Huizen X.C.RV.: Zieken dienst D«. Crousaz Kinderuurtjes ens. H i 1 v e r s u m A.V.R.O.: Uitzending voor scholen: Dr. P. Klinkenberg Hilversum V.ARJ voor kindei Knutselwerkjes X.C.RV.: Handenarbeid voor de Lezingen. Cursuseen, ens. Hilversum VARA: Voordracht door Janny van Oogen HilversumV.A-R.A-: Voordracht dooC Janny van Ooger Huizen N.C.RA peoren tot een g Hulzen N.C.R.V.: Bezoek van den radio- dokter Hulzen N.C.R V.„Het snoeien van '.P.R.O.: ..Het Roved!-* N.C.R.V.: F. M. Stork: „Avta- „De Afscheiding' Abdijen in Engeland' Politie- en Persberlch D Hulzen N.C.RV.: Politieberichten 9 Hulzen"l 0 Huizen N.C.R.V.: Persberichten N.C.RV.: Politieberichten H.V.Persberichten V.P.RO.: Persberichten CHR. ZANGVEREEN. DRENTE. Naar we vernemen zal het concours van den Bond van Chr. Zangvereen. in Dreuta gehouden worden op 1 Juni as. in de wel bekende S paarbank'bossehen te Hoogeveer\ EEN LIEF BROERTJE. Door de politie is aangehouiden een zet baas van een café aan den Nieuwe Zijd® Voorburgwal te Amsterdam, die buiten me deweten van de caféhoudster, zijn zuster, de inventaris van het café, welke een "waar de vertegenwoordigde van ongeveer f 2000, bij een expediteur haid laten opslaan, klaar* blijkelijk met het doel deze te verkoopen. De man is na verhoor weer op vrije voeten gesteld. Waarschijnlijk zal een civiele voi> dering tegen hem worden, ingesteld. WESTLANDSCHE UNIEDAG IN DEN STORM Door WJERNY XLIII Het was een eigenaardige situatie, waarin ik kwam dioor Y.iuja's vertrek naar het bud- fenlfiird, een situatie, die voor mij buiten gewoon pijnlijk werd. Ik behoorde ti.l, plot- sol ijk tot 'de greep „vrouwen met een wo ning en zonder man" Ln Moskou, die door velewonnnigzoeikeiulen bewierookt werden. Het was ml.sof ik Ln een bijzondere sfeer leefde, dtie deze zoekenden aantrok. In een oogenbllik bezat ik een uitgebreiden kring van mannelijke kennissen, uit die meest ver schillende kringen: studenten, arbeiders, advocaten, boek houders, ja zelfs beambten van de kommunistische Intenratnonale bui tenlanders. die bij ons een onderkomen had den gezocht. Oud en jong was bereid onmid del-lijk een huwelijk aan te gaan, om de woning, die ik bezat. Ik kon onmogelijk aan al deze achtervol gers ontkomen, die dit schijnbaar de natuur rijkste zaak ter wereld vonden en lieten uit komen, dat het een soort maatschappelijke plicht van mij was om tenminste één dezer, var.r onze regeering zoo belangrijke peisonen, aan een beihoorlijlk onderdak te helpen en hen te verlossen van de divan bij vrienden waar op zij zich „tijdelijk" - sommigen reeds jaren lang -hadden neergevleid, of van de ge meenschappelijke slaapzaal van de een of fundere organisatie. Ik vernam ook van hen, •lat deze categorie „vrouwen met een woning" zeer gemakkelijk hoogte posities kunnen veroveren, alleen door handig te mapoenvi-eeren met hun rechten. Een dier vrouwen, d'ic meer aanpassingsvermogen had dam. d'k, benutte haar warning om ander dag te verleenen aan gescheiden vrouwen van vooraanstaande communisten. Wilden deze de huwelijksbanden verbreken en be zaten ze nog zooveel eergevoel om hun vrouw niet zonder meer op straat te zetten, dam was „deze vrouw met woningruimte" een uitkomst Zij brachten daar hun ega's onderdak, betaalden zeer goed en boven dien had dieze dame daardoor relaties in de hoogste partijkiriingen, die haar vrijwaarden voor elke onaangename bejegening der G. P. Oe. en andere autoriteiten. Ook waren zij steeds volop voorzien van „deficiete" pro ducten uit de coöperatieve winkels, waaraam liet gewone publiek nooit kon komen. Hoe kam men belangstelling voor wagen van algemeenen aard, als men vam 's mor gens tot 'savonds door allerlei persoonlijke moeilijkheden wordt beziggehouden? In de rij staan voor winkels, vechten en dringen om in een. tram te komen bij het naar kan toor gaan of thuiskomen. Thuis zorgen voor liet eten, de kleoren nakijken, zich be moeien met allerlei kleinigheden, wamt ik had geen geld vior een dienstbode en daar bij nog de grroote aanloop vam vrienden en oezoekers. Men moest werkelijk alle energie inspannen om niet ten onder te gaan in dezen stroom van kleinigheden en persoon lijke aangelegenheden. Velen, ik zou haast zeggen de overgroote meerderheid van mijn omgeving, kenden niets dan dit alledaag- sohe, laag-bij-de-grondsche. Wat daarbuiten geschiedde, bestond niet voor hen, zoolang het geen invloed op hun huiselijk leven uit oef eixfe. Misschien zou i:k ook meegezogen zijn lm dezen troebelen stroom, als de jacht mijner vereerders zich mieti tiot een soort drama ontwikkeld had. Op een avond stelden mijn medebewoners, dezelfde, wier aanbréngerij Vitja verdreven had, mij een vriend van hen voor, een zekeren Zjoekofski. Zij waren met weinig trotsöh op de nieuwe relatie, want Zjoekofsbi was partijlid en scheen een man van invloed te zijn. Hij maakte een synipatlmeken indruk op mij; het was bui tengewoon aangenaam voor mij eens over Lets anders te kunnen praten dan over huis lijke twisten of liefdesverklaringen te moe ten aawhoorcii, die eigenlijk mijn kamers golden. Wij spraken over het vijf jaarplan, collec tivisatie en nog veel dlingen meer. In heit ge sprek zei Zjoekofski plotseling: „Maar U bent toch zeker partijliid!" „Geweest/", antwoordde ik treurig ge stemd, „uitgesloten". „Dat moet een vergissing een misverstand geweest zijn", riep hij overtuigd uit, „met Uw inzichten hoort U in de partij thuis, voor honderd procent Indien U me eenige gegewns van Uw zaak verstrekt, zal ik zien of daar niets aan te doen is". Ik schudde het hoofd, dachf aan de con flicten met Griftha. aan het keurslijf, waar in iemands gedachten gedwongen werden, en vertelde Zjoekofski, dat ik er geen prijs op stelde weer opgenomen te worden. „In iedor geval zal ik mijn plicht doen als partijlid en de aandacht, der organisatie op U vestigen. U bent iemand met een bij zonder karakter, die we niet mogen ver- waarloozen." „Ik vermoed, dat ik aan die aandacht niet ontsnapt ben. Al is het niet van dé partij, dan stellig van d© G. P. Oe." „Omzien, Tatjana Nikolaefna, U leeft zoo teruggetrokken, dat niemand weet, welk een kracht in U verloren gaat." Daarbij bleef het dien avond. Ik klaagde nr>g een heettje over den aandrang van wo- ningliefhebbers, zonder echter veel in te gaan op de kleinigheden- Ik was blij er even „uit" te zijn geweest. Zjoekofski lachte en zei toen grimmig: „Laat U die avonturiers maar aam mij over; daarmee vyeton we goede raad." En inderdaad, in dit opzicht hield hij woord. Als sneeuw voor de zon verdwenen mijn aanbidders; een paar kwamen me ver schrikt vragen, wat ik de G. P. Oe. over hen had verteld en smeekten me, toch als jeblieft geen gebruik te maken van de ver trouwelijke mededeel ingen, die ze mij had den gedaan. Wat was het geval? Zjoekofski had het gerucht verspreid, dat ik in dienst stond dier organisatie, hetgeen een prachtig middel bleek te zijn om alle verliefde ge voelens met wortel en aJ uit te roeden. Mijn huisgenootien keken mij weer wantrouwend aan, wat me lang niet onaangenaam was. Natuurlijk kon Zjoekofski. die immers par tij-lid was. me zonder opzien blijven bezoe ken. Partijleden hadden van de G. P. Oe. niets te duchtten. Ik kreeg mijn huiselijke rust terug en Zjoekofski haalde me over zoo nu en dan vergaderingen te bezoeken. Hoe wel tegenstribbelend, werd ik onwillekeurig weer den weg der algemeene actie opge dreven. Spoedig begreep ik. dat Zjoekofski zijn eigen bedoelingen had met zijn vriendschap voor mij; hij kwam vaak, drong zijn gezel schap op, o-/k naar vergaderingen. Toch hield hij zich netjes en op een afstand, deed geen poging zelfs om zich verliefd aan t© stellen, maar trachtte door zijn gesprekken, door uit eenzettingon van inzichten en gevoelens, indruk op mij te maken. En dat luktle hem. Zoozeer zelfs, dat ik me min of meer begon te verzoenen met de gedachte, weer in de nart ij opgenomen te worden. Er waren toch blijkbaar ook nog andere typen, dan dege nen, cL'le rich opzettelijk geheel aanpasten aan de voorschriften der leiding, dde op elke vraag of opmerking hun antwoord haalden uit een brochure, een boek of redevoering van één der leiders. In Zjoekofski trok mij de frischheid en onverschrokkenheid zijner gedachten aan. Met hem kon men critiisch spreken over alles, wat ons omringde zon der dat hij zulks als ketterij tegen de partij- dogma's opvatte. Toch bleef ik op mijn hoede. Ik had hem duidelijk genoeg laten merken, dat ik van aanbidders niets moest hebben en was vast besloten, bij zijn eerste poging in die rich ting, hem krachtig den pas af te snijden. Toen hij mij daai ook eens op een moeien zomeravond vroeg, wat te gaan wandelen, zei ik spottend: „Wilt U romantisch wor den, Iwan Gawrilowitsch? U weet, dat zoo iets bij mij geen succes heeft," .„Met dit mooie zomerweer is het toch geen romantiek om een luchtje te gaan scheppen, Tatjana Nikolaefna? Ik wandel vaak alleen, en zou het zeer op prijs stellen met U wat te praten. Steekt daar iets achter?" „Arme man, dus U wandelt steeds alleen! Dat is in onze tijden een uitzondering. Een partijlid als U kan toch gemakkelijk genoeg gezelschap krijgen." Hij was werkelijk beleedipd door deze spotternij en verklaarde plechtig, dat hij reen geflirt met vmmven en geen avonturen kon uitstaan. „Wat een soliditeit, U bent een bezienswaardigheid", had ik gelachen, maar ik ging met hem wandelen, schaamde me zelfs een weinig over mijn achterdocht, van mijn medebewoners en anderen had ik al gehoord, dat hij blijkbaar ongetrouwd was en zich volst reikt niet inspande om ron- tnef ynet het sehoone geslacht te krijgen. Wij hadden dit onderwerp nu eenmaal aangeroerd en praatten er op onze wande ling over door. Wij waren heelemaal tot den Marschenberg geloopen en sloegen van daar af Moskou gade, terwijl de zon prachtig onderging. Als steeds was het een indrukwekkend schouwspel. Boven de stad dreef een waas van stof, waardoorheen de vergulde koepels der kerken nog duidelijker oplichtten. De stad lag als vermoeid aan onze voeten, op den voorgrond het praehttige oud© klooster. Het was heerlijk friscih op d© heuvels en de kronkelende Moskou-rivier spiegelde zich in de meest afwisselende kleuren van zij verwit tot diepblauw toe, al naar het licht viel. Het was waarlijk een genot op zoo*n mooien avond te kunnen uitrusten en ik lvedankto Zjoekofsiki hartelijk, dat hij mij had meegenomen. Er heerschte een gevoel van vertrouwelijkheid tusschen ons, wat de droomerige zomeravond nog versterkte. Zjoekofski praatte zeer verstandig en gevoel vol. Tiet was, verklaarde hij, buitengewoon moeilijk om de eoede verstandhouding tot een vrouw te vinden. Zij moest een kame raad zijn. die meeleefde met de algemeens vraagstukken, maar velen overdreven dit weer en (ringen dan geheel op in dit maat- schappihverk, dat voor man on vrouw vaak verschillend was, waardoor er van een hui selijk leven geen sprake kon zijn. Hoe kende ik dit uit vroegere jaren! Met ontreende stem. zei hij. dat de gelukkig© combmahe van zelfstandig!, id en maa* scbappeluk mzicht en aan den anderen kant toch het behoud van vrouwelijke charme en eenvoud hem in mij zoo getroffen had. Hij zei. dat ik er niet tegen op zag om huis©- ijko werkzaamheden te verrichten, mijn kamer schoon en vriendelijk te houden en dat ik mij ook behoorlijk kleedde, n-iot op zettelijk in lompe kaplaiu-zen rondliep me8 een lecren jekker aan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1932 | | pagina 9