DE DERDE WEIGERING
DONDERDAG 21 JANUARI 1932
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND.
FRANKRIJK NEGEERT BAZEL
AMERIKA EN DUITSCHLAND
WEIGEREN EEN NIEUW
MORATORIUM
De eerste dagen der loopende week heb
ben ons de zekerheid gegeven van drie be
langrijke weigeringen in de zaak die de ge-
heeïe wereld bezighoudt nl. het Henstelvraag
8 tuk.
De eerste dier weigeringen komt op reke
ning van Frankrijk. Bij monde van zijn mi
nister-president heeft de Fransche republiek
geweigerd de uitspraak der financieels des
kundigen van Basel, dat Duitschland niet be
talen kan en de volken onmiddellijk een de
finitieve oplossing van de schuldenkwestie
moeten bewerken, als basis aan te nemen
yoor haar politiek.
De prompte weerslag op die weigering
Xvas het bericht van het Amerikaansc-he
6taatsdepartement, dat er niet de geringste
kans is in toestemming van de Vereen. Sta
ten in Laval's verzoek om verlaging van het
Hoovermoratorium wanneer de Europeesche
Staten tevoren niet onderling tot overeen
stemming komen.
En de derde weigering, die eveneens een
antwoord is op de weigering van Frankrijk
komt thans van de zijde van Duitschland,
dat, in tegenstelling met Frankrijk, zich vast
klemt aan de uitspraak der deskundigen en
op dien grondslag een tweede Hooverjaar
afwijst en zich met de grootste beslistheid
Uitspreekt tegen een hernieuwd uitstel van
de conferentie te Lausanne.
Frankrijk is door deze stevige antwoorden
van Amerika en Duitschland al heel spoedig
na Laval's demonstratie van chauvinistische
doorzettingskracht in een moeilijk parket ge
komen. Met zijn verzet tegen beslissende op
lossingen van de kwesties welke het wereld
leven met den dag bezwaarlijker maken
komt het meer en meer alleen te staan en
laat ook geen twijfel bestaan omtrent de
vraag of het nog ooit van plan is zich aan
den feitelijkcn toestand aan te passen.
Laval hoont de rest van de wereld heel
koelbloedig door te zeggen dat zij een utopie
najaagt maar zelf doet Frankrijk niet an
ders dan het voeren van een utopistische po
litiek door tege»n beter weten in vast te hou
den aan de herstelbetalingen, waarvan de
ontredderende gevolgen eindelijk door de
bloem der financieele deskundigen van heel
de wereld openlijk erkend zijn.
Frankrijk's verzoek aan Amerika om ver
lenging van het Hooverjaar wijst er echter
op dat het niet volkomen blind wil zijn voor
de feiten.
Dit is een der schaarsche lichtpunten.
Voor wolk percentage de houding van de
fegeering-Laval geschreven moet worden op
rekening van het streven om een voorsprong
te hebben bij de komendo verkiezingen, is
moeilijk te bepalen. We hebben daar trou
wens ook weinig mee te rekenen, want waal
meer het Fransche volk werkelijk in de stem
ming verkeert, dat een soort neo-Poincaris-
me ip dezen tijd de aangewezen houding voor
Frankrijk is dan kunnen de aanstaande ver
kiezingen slechts de tendenz versterken, die
in de jongste regeeringsverklaring tot uiting
is gekomen. En practisch komt dat erop neer,
dat de oude politiek wordt voortgezet.
Het ontbreekt intusschen ook nu niet aan
waarschuwingen tegen deze politiek. Nauwe
lijks heeft Laval de Bazeler verklaringen ge
negeerd of in zijn naaste omgeving, in Parijs
zelf spreekt de Internationale Kamer van
Koophandel uit, dat er daadwerkelijke sa
menwerking tusschen de regeeringen moet
komen voor ontwapening, versobering van
de staatsbe-grootingen met vermindering van
belastingen, definitieve regels van de onder
linge schulden, herstel van valuta en crediet-
wezen en neerhaling van de tolmuren.
Al is deze dringende raadgeving voor alle
regeeringen gelijkelijk bestemd, ze heeft toch
Frankrijk onder de tegenwoordige omstan
digheden het meeste te zeggen, als de eenige
der groote staten, die nog weigert met de
economische en financieele werkelijkheid te
rekenen, verblind als het is door de oude
politieke vooroordeelen.
DUITSCHLAND WIJST EEN
TWEEDE HOOVERJAAR AF
IN STRIJD MET DE UITSPRAAK
VAN BAZEL
JAPAN EN CHINA
LAUSANNE MOET DOORGAAN
Uit Berlijn wordt gemeld:
Berichten uit Londen melden, dat de En
gelsche regeering door middel van haar Ber*
lijnschen gezant bij do Duitsche regeering
heeft laten onderzoeken, of Duitschland ac-
coord zou gaan met een verlenging van het
Hoovermoratorium voor den tijd van een
jaar. Dit is, volgens de Engelsche berichten,
door Dr. Brüning afgewezen.
Deze berichten schijnen in overeenstem
ming te ziin met de feiten.
Het is inderdaad juist, dat sir Horace Rum
bold gisteren een langdurig onderhoud heeft
gehad met den rijkskanselier.
Een ander antwoord, dan Dr. Brünmg hem
gegeven heeft, kon hem daarom reeds niet
gegeven worden, omdat de verlenging van
het moratorium slechts een maatregel zou
zijn, die binnen de grenzen van het Young-
plan blijft en de opslossing opnieuw voor
langoren tijd zou verschuiven.
Bovendien zou een tweede Hooverjaa
op zich nemen van verdere Duitsche verplich
tingen heteekenen. i
De deskundigen, die tenslotte ook door
Frankrijk medo zijn aangesteld, hebben ech
ter uitdrukkelijk vastgesteld, dat Duitsch
land niet betalen kan, dat de initiatieven tot
overwinning van de tegenwoordige moeilijk
heden vóór het Youngplan moeten gaan en
dat er gevaar gelegen is in uitstel.
Zij hebben de regeeringen categorisch aan
gespoord, zoo snel mogelijk tc handelen.
Dit rapport van de deskundigen moet voor
de verdere ontwikkeling doorslaggevend ziin,
wil men erin slagen, de wereld over de cri
sis heen te helpen.
Tot het einde van het Hooverjaar, dus tot
1 Juli a.s. resten ons nog vijf maanden. Dat
is volgens Duitsche meening een voldoende
tijd om een redelijke oplossing te vinden,
welke de verlenging van het Hooverjaar over
bodig zou maken.
Helaas doet de houding van Frankrijk het
steeds twijfelachtiger schijnen, of do confe
rentie van Lausanne op den vastgestelden
datum beginnen kan.
Thans schijnt het, dat over den datum
ïiicuwe moeilijkheden zijn ontstaan.
Men spreekt er reeds van, dat tengevolge
van het Fransche verzet rekening dient te
worden gehouden met een nieuw uitstel van
de conferentie.
Deze indruk berust voorloopig slechts op
geruchten, uit het buitenland, welke wijzen
op de mogelijkheid, dat Engeland niets an
ders zal overblijven, dan de uitnoodiging tot
de conferentie terug te trekken.
Zelfs, als deze geruchten juist blijken te
zijn, kan er geen twijfel over bestaan, dat de
rijksregeering met de meeste beslistheid te
gen een hernieuwd uitstel der conferentie is
Naar uit politieke kringen te Parijs ver
luidt, zal het begin van de conferentie van
Lausanne van 25 tot 28 Januari worden uit
gesteld. Een definitief besluit is echter nog
niet genomen, daar men eerst den uitslag
an de stemming der Fransche Kamer over
de regeeringsverklaring wil afwachten.
Er gaan ook weer geruchten over een
samenkomst van Laval en MacDonald, waar
van echter geen bevestiging te verkrijgen is.
De conferentie niet op 25 Jan. bijeen.
Het Engelsche departement van buiten
landsche zaken heeft gisteravond een nota
gepubliceerd, waarin verklaard wordt, dat
de besprekingen tusschen de regeeringen,
die het meeste belang hebben bij de confe
rentie te Lausanne, nog niet geëindigd zijn.
Het is duidelijk, dat de conferentie niet op
25 Januari geopend kan worden, den datum
die voorloopig was vastgesteld.
Er worden, dien datum die voorloopig was
Er worden nu weer nieuwe onderhande
lingen gevoerd en de Engelsche regeering
voedt de hoop, dat het mogelijk zal zijn, dat
binnen enkele dagen een bevredigende over
eenkomst tot stand komt betreffende de te
volgen procedure.
Uit Londen wordt gemeld:
Sir John Simon, de minister van buiten-
landsche zaken, had gister een onderhoud
met den Duitschen gezant, von Neurath, met
betrekking tot de conferentie van Lausanne.
Ook tusschen Londen en Parijs is gisteren
druk onderhandeld.
Volgens de Engelsche bladen tracht het
„foreign office" het tot stand komen van
de conferentie van Lausanne nog steeds te
verzekeren, doch tot nu toe is de toestand
nog zeer onzeker.
De conferentie technisch onmoglijk?
Uit Londen wordt gemeld: Het Engelsche
kabinet hield zich Woensdag bezig met de
schuldenkwestie, waarbij besloten werd de
bespreking hierover te verdagen tot een der
volgende dagen. De aangelegenheid zal
waarschijnlijk niet voor Vrijdag op de agen
da van de kabinetszitting prijken. De on
derhandelingen, die door de Britsche diplo
matieke vertegenwoordigers met Berlijn en
Parijs worden gevoerd, teneinde overeen
stemming te bereiken tusschen het Fransche
en het Duitsche standpunt in de hoop, dat
de conferentie te Lausanne toch nog tot
stand komt, zijn gister voortgezet Resul
taat werd hierbij niet bereikt. Men neemt
aan, dat deze besDrekingen nog op zijn minst
tot Vrijdag zullen duren, omdat ook de par
lementaire toestand in Frankrijk in aan
merking dient te worden genomen.
In verband hiermede zou men de meening
zijn toegedaan, dat een bijeenkomen van de
Lausanner conferentie technisch onmogelijk
is. Indien het nog mogelijk is de een of an
dere internationale overeenstemming in
deze materie te verkrijgen, dan wil de Brit
sche regeering aandringen op een kort uitstel
van eenige dagen der conferentie en er
voorts aan vasthouden, dat aan de Confe
rentie de betrokken verantwoordelijke mi
nisters zullen deelnemen.
Ondanks de desbetreffende Engelsche be
moeiingen om een internationale schulden
conferentie tot stand te brengen en het feit
om het zoeken naar een eindoplossing in te
leiden, worden de vooruitzichten voor het
gelukken van dit plan pessimistisch beoor
deeld.
De „Star" rekent op een deskundigencon
ferentie, die „aanbevelingen" zal uitwerken.
Deze zullen dan aan een nader te houden
conferentie worden voorgelegd.
De Duitsche Gezant te Londen zal Don
derdag een onderhoud met den Britschen
Minister voor Buitenlandsche Zaken hebben
Woensdag heeft te Parijs een vergadering
plaats gehad \an het bestuur der Intern.
Kamer van Koophandel.
In deze vergadering werd een resolutie van
de commissie voor het vraagstuk der inter
nationale financieele betrekkingen, luidende
als volgt, goedgekeurd:
„De commissie voor het vraagstuk der in
ternationale financieele betrekkingen van de
Internationale Kamer van Koophandel her
haalt en betoogt opnieuw het reeds drie
maanden geleden door het bestuur uitgespro
ken standpunt, dat door de tot nu toe plaats
gehad hebbende gebeurtenissen wordt ver
sterkt. dat namelijk de regeeringen daad
werkelijk tot internationale sanienwerking
komen om het volgende te bereiken:
a. een effectieve politiek voor de ontwape
ning in een vredesgezinde atmosfeer.
b. Zekerheid voor het in evenwicht zijn van
de verschillende staatsbegrootingen, met uit
sluiting van alle niet-noodzakelijke uitga
ven en vermindering van de belastingen tot
zoo laag mogelijken stand;
c. Een definitieve regeling van de schul
den tusschen de staten;
d. Herstel van de stabiliteit der valuta en
van het normale functionneeren dor interna
tionale credietverleening.
3t volgen van een
tiek, waarbij rekening wordt gehouden met
de huidige behoeften van elk land, met het
doel, om te komen tot een grootere bewe
gingsvrijheid der menschen en een vrijen in
ternationalen ruilhandel voor goederen, ka
pitaal en crediot.
BLOEDBAD TE SJANGHAL
Een troep Chineezen heeft Dinsdag op
Chineesch grondgebied ten Noorden van
Sjanghai zonder eenige aanleiding, vijf Ja-
pansche monniken aangevallen en zóó ern
stig gewond, dat zij naar het ziekenhuis
moesten worden gebracht, waar bleek, dat
de toestand van 2 hunner ernstig was.
Japansche jongelingen, wilden in verband
met dezen laffen aanval wraak nemen en
trachtten een Chineesche handdoekenfailiriek
waarbij de monniken waren aangevallen,
in brand te steken en na brandende toort
sen in de fabriek te hebben geworpen snel
den zij terug naar de internationale con
cessie en vielen daar de Chineesche politie
aan. die op de scheidingswegen patrouil
leerde.
Een der Chineesche agenten kreeg een
messteek, tengevolge waarvan hij overleed.
Twee andere agenten werden zwaar gewond.
Drie der Japansche aanvallers werden
door revolverschoten gewond, naar het zie
kenhuis gebracht, waar èèn hunner bezwedk
De Japanners hielden heden een massa
bijeenkomst, waarop betere militaire be
scherming werd geëischL
SPOORWEGBEZETTING IN
MANDSJOERIJE.
Volgens een Russisoh bericht uit Charbin
is de Japansche opperbevelhebber voorne
mens de spoorlijn Tsjangtsjoeng-Charbin te
doen bezetten. Twintig pantserauto's zijn od
weg naar Tsjangtsjoen, om dit traject te be
waken.
SALABAN
Het stille huis in Lichterfelde
32.000 valsche tweemarkstukken
in omloop gebracht
DE HANDIGE GROENTEBOER
Wie is dr. Salaban? Het oordeel
van zijn dochtertje
NAAR TIEN JAREN STILLHALTE?
Voligens de „Berliner Boersenkurier" zou
tijdens de Stillhalte-onderhandelingen te Ber
lijn opnieuw het reeds bij den aanvang der
conferentie geopperde plan van een Stillhalte
van tien jaren op den voorgrond zijn ge
bracht. Volgens de informaties van dit blad
zou dit plan alleen betrekking hebben op de
geldcredieten; deze zouden in halfjaarlijk-
Srche quoten van elk 5 procenten in deviezen
gedelgd worden. Tegelijkertijd echter is er in
dezen fvpzet een zekere transferbescher
ming voor de Rijksbank aan gedacht en
wel op deze wijze, dat de Rijksbank het
recht heeft de deviezen bij verval slechts in
zoo verre ter beschikking te stellen als haar
op grond van haar deviezen positie mogelijk
is. In het laatste geval zal een gemeenschap
pelijke bijeenkomst worden gehouden van
crediteuren en debiteuren teneinde een be
sluit te nemen of en in welken omvang do
Rijksbank deviezen voor de betaling vam de
vervallen quoten ter beschikking kan stellen.
Voorts bevat het plan het voorstel om
priori 15 procent der geldcredieten veilig te
stellen.
Mocht dit plan worden doorgevoerd, dan
worden de jaarlijksche deviezeneischen aan
de Rijksbank voor de delging der geldcredie
ten geschat op ongeveer 120 millioen n
De rembourscredieten blijven buiten deze
regeling. Aan een verlenging voor één jaar
der Stillhalte voor de rembourscredieten per
28 Februari 1933 schijnt men vast te houden.
Overigens»rekent men in conferentiekringen
er op, dat de Stillhaltebesprekingen deze
week zullen worden beëindigd.
Gelijk in de pers reeds geschied was,
eischt thans ook de Randersbeweging, die
ongeveer 200.000 Deensche boeren omvat, de
onmiddellijke opzegging der handelsverdra
gen met Duitschland en verplaatsing van
de Deensche inkoopen naar die landen, wel
ke geen invoerbeperkingen tegen Deensch9
waren toepassen.
De minister van buitenlandsche zaken,
Munch, verklaarde in een interview met een
verslaggever van „Politiken", dat de Duit
sche maatregel van verhooging der boter-
rechten in Denemarken groote teleurstelling
heeft gewekt. Het is onbegrijpelijk hoe mer,
een valutatoeslag op de boterrechten in
overeenstemming wil brengen met het tus
schen Denemarken en Duitschland bestaan
de handelsverdrag. Indertijd heeft Denemar
ken tijdens de Duitsche valutamoeilijkhederi
niet zoo gehandeld. In Denemarken heerscht
volkomen begrip voor de beteekenis van de
handelsbetrekkingen met Duitschland, dar
zelfs onder de tegenwoordige omstandighe
den nog steeds de tweede markt In grootte
is voor Denemarken.
Men begrijpt, dat de huidige toestanden
in Duitschland een verminderde koopkracht
en een verminderd gebruik met zich bren
gen. Maar, aldus vervolgde de minister, De
nemarken is niet alleen verkooper, maar
nog een veel grooter kooper van Duitsch
land. En juist de stap, dien men thans in
Duitschland heeft gedaan, zal de Deensche
koopkracht moeten verzwakken. Het spreekt
vanzelf, dat de Duitsche stap er toe moet
leiden, dat spoedig met de Deensche koopen
den kringen onderhandelingen zullen wor
den begonnen.
AARDBEVINGEN IN PERU
Te Lima (Peru) hebben binnen 24 uur
twee aardbevingen plaats gehad.
Onder de bevolking ontstond een paniek.
De electrische geleidingen werden verbro
ken en enkele gebouwen stortten gedeelte-
De aardschokken werden voorafgegaan
door een onderaardsch gerommel, dat groo-
ten schrik onder de bevolking verspreidde.
De aardschokken wierpen alles dooreen en
deden de straten en wegen op een golvende
zee gelijken, waarop de rijtuigen als schepen
slingerden.
De aardbeving is de hevigste, welke sinds
1904 in Peru is waargenomen.
FINANCIEELE HULP VOOR NEW YORK
NEW YORK, 21 Jan. Representantenhuis
en Senaat van den Staat New York hebben
g:steren een wetsontwerp goedgekeurd
waarbij de stad Netf York wordt gemachtigd
tot uitgifte van 200 million dollar obligaties
afjosbaar in 5 jaar teneinde te voorzien in
den financieelen noodtoestand der stad.
Democraten en Republikeinen 6temden
eensgezind voor het wetsontwerp. Verwacht
wordt dat gouverneur Roosevelt het ontwerp
nog heden zal teekenen.
LONDEN, 21 Januari. In een hoofdartikel
verklaart de „Times" zich tegen verdere on-
noodige vertraging der herstelonderhande-
lingp.n en voor het spoedig bijeenkomen dor
conferentie van Lausanne. Men moet na
tuurlijk duidelijk inzien, dat een definitieve
oplossing tengevolge van de uiteenloopcnde
politieke opvattingen van twee der voor
naamste bij do zaak betrokken staten, on
mogelijk is. Reeds de beleefdheid gebied,
dat de verzonden uitnoodigingen niet meer
ongeldig worden gemaakt. Duitschland moet
bovendien gelegenheid krijgen om uit te
spreken wat het te zeggen heeft. Het moet
mogelijk zijn te overleggen wanneer zou
spoedig mogelijk een bijeenkomst kan plaats
vinden om een eindoplosing te vinden. Hei
ln Duitschland heeft een omvangrijke
vendel met valsch geld de laatste tijd groot
opzien gebracht. Onze Duitsche correspon
dent schrijft over het sensationeele verloop
van de ontdekking door de politie liet vol
gende:
De Berlijnsche Kriminalnolizei staat met
2 Reichsbank in nauwe relatie. Komt de
politie valsch gold in handen, dan begeeft zij
zich naar het uitgangspunt der rijksmark,
waar volgens geraffineerde methoden oen
wetenschappelijk onderzoek naar de samen
stelling en fabricatie wordt ingesteld. Aan de
hand van zulk een onderzoek is men er
meestal spoedig achter, waar dit geld van
daan komt ep wie het vervaardigd heeft
Den Kriminalkommissar Liebermann von
Sonnenhurg was het opgevallen, dat reeds
TSJANG KAI SJEK TERUGGEROEPEN.
NANKING, 21 Januari. De Chineesche mi
nister-president Soenfo heeft Maarschalk
Tsang Kai Sjeli uitgenoodigd om naar Wang
Sjin Wei te komen, om met de nieuwe re
geering samen te werken. Te Nanking zal
Tsjang Kai Sjek op grootsche wijze worden
ontvangen.
In Japansche kringen gelooft men dat
Tsjang Kai Sjek voornemens is weer de
dictatuur op zich te nemen.
LANSBURY OVER DE SCHADE
VERGOEDING.
LONDEN, 21 Januari. In een rede te Lon
den eisohte Lansbury, de leider van de La-
bourpartij in het Lagerhuis opnieuw schrap
ping van alle herstel- en oorlogsschulden.
De wereld zal zich niet meer kunnen her
stellen, indien deze schulden niet definitief
verdwijnen. Lansbury noemde het op het
oogenblik eischen van schadevergoeding en
herstelbetaling, misdadig en dom.
FRANKRIJK'S VERTEGENWOORDIGER
IN DEN VOLKENBOND.
PARIJS, 21 Januari. Hoewel zooals reeds
werd gemeld de voormalige socialistische
afgevaardigde en voorzitter van de Kamer
commissie van Buitenlandsche- Zaken -de
huidige senator Paul Boncourt de Fransche
regeering zal vertegenwoordigen in de ko
mende zitting van den Volkenbondsraad, is
hij nog niet officieel benoemd als perma
nent vertegenwoordiger van Frankrijk bij
den Volkenbond. Dit is een gevolg van het
feit, dat Briand de officieele vertegenwoor
diger bij den Volkenbond is en deze functie
tot nog toe niet hoeft neergelegd.
Weerbericht
directe voordeel van schraping der schulden
acht de „Times" van onberekenbare waarde
voor alle landen. De meening, dat een een
voudig uitstel verbetering zou kunnen bren
gen is meer dan dwaas.
Ook de News Cronicle is niet te spreken
over het uitstellen der conferentie. Het acht
een volledige catastrofe onvermijdelijk, wan
neer niet direct de juiste weg naar die eind
oplossing wordt gevonden.
In de City vrees! men, dat in Duitschland
bij uitstel der conferentie nog vóór den
herfst een politieke chaos komt
Tegen een uitstel van betaling zonder
meer hebben bijna alle bankiers bezwaren,
aangezien de onzekerheid in het zakenleven
blijft voortbestaan en men heeft te vreezen,
dat na afloop van zulk een periode de her-
stelmoeilijkbeden opnieuw beginnen.
CORNELIS SALABAN
enkele jaren met groote vakkennis vervaar
digde valsche tweemarkstukken overal in
Duitschland in omloop zijn. Men dacht aan
bekende internationale oplichters, maar kon
geen piateriaal vinden, dat tot ingrijpen den
stoot zou geven. Men tastte geruimen tijd in
het duister en trad derhalve in relatie met
de politie van andere landen maar ook
dat hielp niet veel.
Het valsche tweemarkstuk was voor
leek niet te kennen, want de technische fout
was voor het oog nagenoeg onzichtbaar: een
minimale verbuiging van de matrijs had de
ronding minimaal gewelfd. Rond 32.000 zulke
valsche munten zijn reeds in omloop
bracht en het onheil was dus niet te o
zien voor do betrokkenen. Maar op onge
dachte wijze kreeg de politie het spoor in
handen: een doodgewone groentenboer heeft
thans het raadsel opgelost en door zijn door
tastendheid
het mysterie onthuld.
Hij heeft hiermee stellig een flinke beloo
ning van de rijksbank verdiend!
Afwisselend staat hij met zijn groente
fruit op de marktpleinen van Sc.höneberg,
Halensee, Wilmersdorf en Friedenau. Door
een vakman liet hij zich uitleggen, aan wel
ke kenteekenen men de valschheid van het
geldstuk kan vaststellen. Weldra was hij er
achter, dat deze poets hem door een opval
lend eenvoudige dame van middelbaren leel
tijd werd gebakken. Onopvallend ging hij
achter haar aan en stelde vast, dat zij op
een bepaald punt een slanken heer te woord
stond, niet wien zij vlug van gedachten wis
selde. Hij waarschuwde thans de politie en
eenige ambtenaren in burgerkleeding volg
den oplettend den verderen gang van zaken.
Even later verscheen de dame opnieuw eu
kocht overal voor een luttel bedrag groente.
Zij betaalde ieder keer met 'n valsch twee
markstuk en wandelde verder over het Ru-
dolf Wilde-Plein in Schöneberg. Aan hei
einde van de markt ontmoette zij weer den
slanken heer en juist wilde de politie toe
grijpen toen beiden geheel onverwacht in
een gereed staande luxe auto stapten. De
chauffeur gaf vol gas en voor men 't besefte
waren de handige vogels gevlogen. Men had
nog net de gelegenheid, het nummer van
den wagen te noteeren en kon nu vaststellen
dat deze aan dr. Cornell Salaban in Lichter
felde behoort. Hier nam men de villa in de
stille Potsdammerstrcsse 61 in oogenschouw
Zij is het eigendom van een fabrikant, die
in Chemnitz woont en zijn huis voor den
tijd van twee jaar aan het echtpaar Salaban
voor 300 mark per maand verhuurt. Hier
woont Salaban met zijn vrouw en 18-jarige
dochter, een huishoudster, een dienstmeisje,
een knecht en den chauffeur. Het viel al da
delijk op, dat het personeel buitenshuis
woonachtig is. Aangegeven werd, dat de fa
milie beide etages voor zichzelf noodig had;
in werkelijkheid wilde Salaban zijn
nachtelijk bedrijf ln den kelder
geheim houden. Van de buren kreeg men te
hooren, dat de familie een goede reputatie
geniet Zij leidde een teruggetrokken leven,
ontving weinig bezoek en viel op door haai
eenvoudige kleedij. Ook de 18-jarige Erica,
die juist dezer dagen haar eindexamen aan
het Elisabeth-gymnasium in de Kochstrasse
wil afleggen, geldt als een beschaafd en in
tellectueel meisje. Haar schoolvriendinnen
zijn overtuigd, dat zij van het misdrijf harer
ouders niets weet en hebben haar uit mede
lijden de eerste dagen uit het verlaten huis
meegenomen.
Politie en justitie pleegden overleg, of zij
direct tot een inval zouden overgaan, maar
zij gaven er de voorkeur aan, beiden „aul
frischer Tat" te verrassen. Bij de eerstvol
gende gelegenheid werden man en vrouw,
toen zij op de markt hun zwendelbedrijf
voortzetten," afzonderlijk gearresteerd. On
middellijk ondernam men nu een huiszoe
king in Lichterfelde. Men vond een keurig
ingerichte woning, waar volmaakte orde
heerschte en niets opvallends te ontdekken
viel. Men drong door in den kelder en vond
er >een voortreffelijken wijnvoorraad. Reeds
wilde men onverrichter zake huiswaarts
gaan, toen men door het wegschuiven van
een kastje een behangen deur gewaar werd
In een hierachter gelegen ruimte van 3 bij 4
meter vond mon den matrijs en de verdere
benoodigdheden tot het vervaardigen van
geld.
Bij het eerste verhoor bestreed Salaban
hardnekkig alle schuld. Onder allerlei juri
dische uitvluchten weigerde hij zijn vinger
afdruk. Pas toen men hem vertelde, wat men
in Lichterfelde had gevonden, viel hij door
de mand en begon hij noodgedwongen
schuld *e bemannen. !vaarschijnliik zal hij
door Amtsgerichtsrat dr. van Roel, met zijn
vrouw in Moabit geconfronteerd worden
Men is benieuwd, wat dit eerste wederzien
zal opleveren. Natuurlijk wil men eerst eens
nader weten, wie deze dr. Salaban en zijn
echtgenoot eigenlijk zijn. Dienaangaande
doen allerlei
zonderlinge geruchten
de ronde. Zelfs hoort men beweren dat dr.
Salaban iemand is, die al jaren lang in een
krankzinnigengesticht zit en dat diens pa
pieren door den zoogenaamden Salaban
werden ontvreemd. Vast staat, dat door dr.
Salaban een „Europaboek" werd uilgegeven,
een prootsch opgezet werk, bedoeld als en
cyclopedie voor juristen.
Hieraan werkten rechtsgeleerden over de
gansche wereld mee; in 1928 verscheen hier
aan een tweede oplage, waaruit valt af te
leiden, dat de eerste oplaag, die in 1926 ver
scheen, en 10.000 exemplaren omvatte, veel
afzet heeft gevonden. Hij noemde de tweede
editie „Handboek voor internationaal recht'
Ik vroeg een jurist, die het werk bezit, on
zijn oordeel als vakman. Salaban schreef
slechts ter inleiding een bijdrage over „De
geschiedkundige ontwikkeling van het no
tariaat" en gaat hierbij opvallend scherp
tegen de kerk tekeer. De tweede uitgave
werd „nieuw bewerkt", maar geeft slechts
een geringen indruk van Salaban's juridi
sche ervaring. Hot buitenlandsch recht
werd door hem geheel aan de medewerkers
der verschillende landen overgelaten, zoodat
dus een persoonlijk oordeel van Duitsch
standpunt geheel ontbreekt. Men twijfelt
eraan, of Salaban ooit advocaat was en wil
vaststellen, waar hij zijn doctor-titel verwor-
Van de Hamburgsche politie ontving
aan den Alexanderplatz de volgende infor
matie: Karl Hans Salaban werd 8 Januari
1896 in Czernowitz geboren. In het voorjaar
van 1924 geraakte hij in conflict met de
Hamburgsche politie. Onder den deknaam
Oskar Meissner richtte hij een schoepv
kantoor in, dat zeereisjes naar Noorwegen
en andere landen voor jongelui wilde orga-
niseeren. Hij nam voor dit doel voornamelijk
voorschotten in ontvangst, deed verder niets
en werd dientengevolge gearresteerd, maar
weer vrijgelaten, toen men van de Berlijn
sche politie ervoer, dat verdachte reeds eer
der in een zenuwgesticht was verplichts Zijn
familie haalde hém weg uit Hamburg en
bracht hem naar Berlijn. Deze Hamburgsche
Salaban zou dus 36 jaar moeten zijn, terwijl
de gearresteerde beweert, dat hij 46 jaar
Wie is Dr. Salaban?
Voorts wil men weten, waar hij zijn vak
kennis vandaan gehaald heeft Onder den
naam Bliicher kocht hij bij Berlijnsche fir
ma's den matrijs en verdere benoodigdheden
Men staat voor een raadsel, hoe hij deze
zware voorwerpen van Berlijn naar Lichter
felde in zijn kelder getransporteerd heeft.
Reikte zijn kennis zoover, dat hij zijn onder-
deelen eerst uit elkaar kon nemen om ze
later weer saam te voegen?
Uit Weenen loopt het bericht binnen, dat
Salaban een Oostenrijker is, die 1911 in
Weenen gemeld stond. Hij noemde zich stu
dent in de philosophie en trok vandaar naar
Lemberg. 1927 keerde hij naar Weenen te
rug en noemde zich Dr. Wetterstein. Als ad
vocaat meldde hij zich bij de rechterlijke
macht en in het district Leopoldstadt verde
digde hij menigen cliënt. Toen hij op zeke
ren dag door zijn schitterend pleidooi een
zwaar verdachte weer aan zijn vrijspraak
hielp, trad plotseling een bejaarde ambte
naar op hem toe en verlangde zijn legitima
tie. Dr. Wetterstein kon aan dezen eisch
niet bevredigend voldoen en met zijn juri
dische werkzaamheid in Weenen was het
sedert dien gedaan. Van achtervolging
gens bedrog schijnt men toen helaas afge
zien te hebben.
Aan een Berlijnschen reporter vertelde
Salaban's achtergebleven dochter onder
meer: „Ik ben er ziek en nerveus van ge
worden. De volgende week moet ik mijn
eindexamen doen, maar ik kom niet tot wer
ken en weet niet, wat ik beginnen moet. Ik
was de trots van mijn vader. Hij wilde, dat
ik medicijnen ga studeeren. maar daar zal
nu wel niets meer van komen. Mijn vader
liet mij weten dat hij erg 'bezorgd om mij
is, maar ik zal er mij wel doorheen slaan.
Ik moet mijn eigen brood gaan verdienen,
maar ik weet nog niet, hoe ik dat zal be
ginnen. De huur is tot April betaald, maai
wat dan? Ik heb mijn vader geholpen, toen
hij zijn Europaboek schreef en de drukproe
ven gecorrigeerd. Onze huishoudster is er
nog, maar haar man is werkloos en zij is
op onze verdienste aangewezen. Zij zal mij
aan mijn lot moeten overlaten. Familie heb
ik in Ooostenrijk, maar ik ken er haast
mand van. Op school heeft men ontzettend
met mij te doen. Mijn beste vriendin heeft
mij helaas in den steek gelaten, maar een
andere klasgenoote, van wie ik dat nooit
venvacht zou hebben, is direct naar mij toe
gekomen."
Erica Salaban is overtuigd, dat haar va
der geestelijk niet normaal is. Tijdens zijn
conflict in Hamburg werd hij door de spe
cialisten Dr. Strassmann en Dr. Pommerich
onderzocht en werd hij op grond van par. 51
vrijgelaten. Zij hoopt, dat dit ook bij het
aanhangige proces weer zal geschieden.
Dit Salaban-drama is hot niet een tee
lten des tijds? De macht van den mammon
de honger naar geld, dreef Salaban en zijn
vrouw ertoe, door zorgvuldig overlegd be
drog anderen te benadeelen en het leven van
hun kind tot een ramp te maken I
Het dunne pijltje geeft d'
Hoogste stand te Boedapest 782.1.
Laagste stand te Isafjord 732.6.
Stand vanmorgen halftwaalf 775.1.
WEERVERWACHTING.
Medeged. door t Kon Ned Meteorologisch
Instituut te Do Bilt)
Zwakke tot matige meest Zuidelijke wind,
nevelig tot zwaar bewolkt of betrokken, nog
weinig of geen regen, temperatuur om het
vriespunt tot lichte vorst des nachts, later
waarschijnlijk zachter.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
(Medegedeeld door hot Kon. Ned. Met,
Instituut te Do Bilt)
Het gebied van lagen druk over IJsland
nam in diepte en omvang toe. De term van
hoogen druk in het Oosten hield bijna on
veranderd stand. De lichte vorst breidde zich
ver de Noordzeekust en Zuid-Frankrijk
uit. Bij de nachtelijke afkoeling en het wind
stille weer vormde zich plaatselijk zware
mist, vooral in onze omgeving, Duitschland
en gedeeltelijk in Noord-Frankrijk. De de
pressie-invloed is op de Britsche eilanden
reeds weer duidelijk merkbaar. Bijna overal
daalt daar de barometer. In het Noorden
bleef het zachte weer nog aanhouden. In
Abisko is de temperatuur 16 gr. C. boven
haar normale waarde. De drukverdeeling
reeft overal te verwachten dat na het wind
stille weer met liohte vorst de wind weer
eenigszins zal toenemen, terwijl de vorst wel
eer spoedig zal verdwijnen.
TEMPERATUUR.
Stand vanmorgen halftwaalf 3.6 C.
22 JANUARI
Zonsopgang 7.59 u.; Zonsondergang 4-25 u,
Maansopgang 2.42 u.; Maansondergang 7.52 n.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 4.55 u, tot 's morgens 7.28 O.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
WMdehnt. 2 20
BaseO,11 0 26
Huningen 0,77 o, 1
Rheinweiler -1.51 -1.41
Kehi 2.28 9,35
Mnian ill 4,IK
Wieilef-hehn 1,47 1,50
Mannheim 3,511 3,1
Lohr 2,28 2,35
Malnz 1,70 l,i9
Bingen 2,20 2,28
Cnblenz
Trier
Keulen
Rnhrort
Wese,
Fm mer Ik
Dusse dórf
Maastr cht
Heden Vorig
9.46 2.57
1.25 1.32
3 08 3,30
2,36 9,56
2,li 2,18
12,12 li,75
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
Delfzijl 10/6 2 ,50
Terechel ling 7.41 9 \0
Har. ingen 8.21 2 147
Heiier ie 311 6,i7
Idem 2e 15 3» 18.3/
lJmuiden 2.05 I4,zi
H v. Ho land l.al 13.36
Scheveningen 131 18,46
Rotterdam 3.14 15 34
Hellevortsl,
Wiilemsiad
Z erikzee
Wemeuilngt
Vilssingen
1,69 14,17
2.i2 15.10
1,11 13,29
2,05 14,25
0,15 l'-',38
U.48 13:09
Hana weert l,2d 1351
UIT HEI SOCIALE LEVEN
Toelichting op het Sociaal Program
d ior den heer C. Smcenk.
Op Zaterdag 80 Januari a.s. houdt boven
genoemde organisatie een buitengewone ver
gadering in „De Eendracht'' aan den Goud-
scheweg 130 te Rotterdam.
De heer C. Smeenk, voorzitter van het Ver
bond „Patrimonium", hoopt dan een toelichr
ting te geven op het concept-sociaal program.
HET STEENDRUKKERSCONTRACT.
Op 1 Mei
Naar men aan Het Volk mededeelt, hebben
de werkgevers de collectieve arbeidsovereen
komst, geldende voor het steendrukkers-
lithografisch)- bed rij ftegen 1 Mei J932
•enkleedingbedrijf
vakbonden ln do
spreking gehouden
3 met do prijsdaling.
'ertegenwoordigors df
verminderd, ln
tellen der werkgevers scherp bö-
ér dagen gehouden vergadering,
chen de dagelljksche besturen der
'olkomen eenstemmigheid te be
st onaannemelijke der voorstellen.
hun definitief
EEN ROYEMENT IN „MERCURIUS"
Het Bondsbestuur van „Morcurlus" vraagt fn
een resolutlo ln oen buitengewone bondsverga
dering op 30 .Tan a.s. goedkeuring van zUn be
leid ten opzichte van drie geroyeerde ledo
der afdeellng Amsterdam. In genoemde afdee
Ilng werd de stelling gelanceerd, dat 't Bonds
bestuur verplicht is beschikbaar te zUn v<
proclameeren van een staking en 't uitbetalen
van stakers wanneer een personeel ln stakinS
wenscht te gaan, zonder de gronden van of
het tHdstlp voor de staking te mogen beo or-
deelen. Deze stelling werd nog versterkt door
het dreigement, dat de afdeellng. btfaldlen hol
bondsbestuur niet tot proclamatie overgaat, <f"
taak zal overnemen en de staking financier
bondsgelden, die z\) onder haar berus-
