I
WOENSDAG 20 JANUARI 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
DE WATERSNOOD IN CHINA
„DE GROOTSTE NA DEN
ZONDVLOED"
j'OG STEEDS MILLIOENEN DAKLOOZEN
Rev. James P. Leynse van de Presbyterian
Mission te Peking in China, die zich begin
November ter beschikking heeft gesteld van
het Nationaal Watersnoodcomité om mee te
helpen de ellende van de groote nationale
Wnp in China te helpen lenigen, schrijf!
0Ijn antwoord op een telegrafisch verzoek
van het Chineesche Nationale Watersnood
Conii ben ik op weg naar de onder water
geloopen streken rondom Nanking, om hulp
te verleenen. Eenigen van mijn collega's zijn
reeas een paar maanden op het watersnood-
terrein en moeten noodig afgelost worden
De spanning waaronder zij werken wordt te
groot en daarom ben ik met een zestal Chi
neesche vrienden en collega's op weg om
hun plaatsen in te nemen.
De watersnood is, naar men zegt, waar
schijnlijk.de groots'e die de wereld na den
zendvloed ervaren heeft Het overstroomde
gebied is grooter dan geheel Engeland, dui
zenden menschcnlevens zijn er bij verloren
gegaan en millioenen zijn den hongerdood
nabij. De oogst van 1931 ligt verrot onder
water en al wat overgespaard is van vorige
jaren, is nagenoeg opgegeten. De groote hon
gersnood komt met den dag nader. Als
Maart en April gekomen zijn, zal hij waar
schijnlijk wel zijn hoogtij vieren en mii-
lioenen slachtoffers eischen.
Do gevolgen.
Over onafzienbare velden is alles verloren,
huizen, vee en werktuigen. Er is geen geld
is geen zaad om het land, dat reeds vnj
van het water gekomen is, te bewerken.
Volgens betrouwbare statistieken be
draagt het aantal slachtoffers, dat door den
watersnood geleden heeft meer dan vijftig
millioen. Nog steeds zijn er millioenen dak
loos. De velerlei besmettelijke ziekten, ken
merkend als gevolgen van een honger- en
•atersnood, woekeren om zich heen en vra-
genden duizenden slachtoffers. Millioenen
menschen hebben zich bij beter bevoorrech
te familieleden, die op hooger gronden wo
rn, opgehoopt. Anderen wonen dicht opeen
in tempels, scholen, zendingsgebouwen en
de watersnoodkampen. Daar de meeste hui
zen van 't platteland met van klei in de zon
gebakken steenen zijn gebouwd, heeft de wa
tervloed ze eenvoudig gesmolten en mee
gespoeld.
Wat er gedaan wordt.
Het Chineesche gouvernement, zeer onder
Jen indruk van de Japansche invasie, doet
il wat het kan om de nationale ramp te kee-
Het heeft nu reeds zeventig millioen
Chineesche dollars beschikbaar gesteld om
ie ellende te lenigen. Het hongersnood-
omité van Chineezen en Westerlingen heeft
:en millioen dollars bijeengebracht. Vele an-
iere eomité's zijn ijverig bezig gelden in te
amelen.
De minister van Industrie, Dr. H. H. Kung,
ïeeft onder zijn directie de verschillende co-
nité's tot een groot nationaal comité ver-
i, hetwelk systematisch en nauwkeurig
raan, voeding, kleeren en medische hulp
iisïribueert en dijken, wegen en steden re-
lareert.
De vcfj^'uttdeellng van voeding en klee-
ling, zóó' rróodig "in de" eerste maanden,
vordt nu zoo ver mogelijk vervangen door
ïitbetaiing in graan en kleeding voor ge
lanen arbeid.
Het Italiaansche gouvernement heeft twee-
londerdduizend Amerikaansche dollars be-
chikbaar gesteld om daarvoor in Italië ge-
eedschftppen te koopen, geschikt voor het
epareerenJe'n aanleggen van wegen.
Allerlei plannen voor het opnieuw bevol-
;en van het overstroomde gebied worden
ontworpen. Een leger doktoren, verpleeg
sters, ingenieurs en zendelingen geven vrij
willig hun tijd en energie om de ellende te
lenigen en maatregelen te nemen voor den
wederopbouw van de verwoeste steden en
dorpen. Een van de allernoodigste dingen i:
echter voldoende geld om zaaigranen te koo
pen, zoodat een nog grootere hongersnood
vermeden kan worden.
Wat de Zending doet.
Verscheidene zendelingen in China zijn er
varen in de taak van doelmatig hulp ver
leenen in tijden van groote nationale ram
pen. Velen zijn door lange ervaring ver
trouwd geraakt met de gevolgen van hon
gersnood, overstrooming, pestilentie en bin-
ncnlandsche oorlogen. Ook in deze groote
ramp hebben zij hun taak bereidwillig inge
nomen. Scholen, kerken en andere zendings
gebouwen zijn overvol met vluchtelingen.
Protestan'.sehe en Roomsch-Katholieke
zendelingen, anders geheel en al gescheiden,
hebben nu den afstand overbrugd en werken
schouder aan schouder aan het front vai
allergrootste ellende, die China in de laatste
jaren gezien heeft. Velen hebben reeds hun
leven temidden van de besmettelijke ziekten
van hongersnood en pestilentie gelaten,
maar hun plaa's wordt altijd weer door an
deren ingenomen. De zending doet haar taak
en brengt te midden van het vele lijden het
leven van Christus' kerk op aarde.
China draagt haar lasten.
Meer dan ooit tevoren realiseert China
haar sociale verantwoordelijkheid. Er is in
de steden en op het platteland een groeiende
geest van nationale eenheid, die zich uit
drukt in het verzamelen van gelden op rui
me schaal, om het lijden van de slachtoffers
te lenigen.
Niet alleen in alle kerken en Zendings
scholen maar ook in alle nationale Institu
ten en verscheidene vereenigingen worden
gelden en goederen verzameld. De spoorwe
gen, douanen cn vele restaurants innen tien
percent directe belastingen voor de slacht
offers. De regeering beiaalt alle onkosten
van het nationaal watersnoodcomité, zoodat
alle inkomende giften geheel voor de directe
verzorging van de slachtoffers bestemd kun
nen worden.
Ongetwijfeld hebben velen, zelf zoo geheel
en al inbeslag genomen door den harden
strijd om het bestaan, niet gegeven wat ge
mist kan worden, maar de groote meerder
heid van het Chineesche publiek heeft ge
toond, dat het medeleeft met het lijden van
den naaste.
De taak is echter te groot voor één land
Vele landen hebben daarom reeds hun blijk
van belangstelling op een waardige wijze
gptoond. Amerika heeft een groot comité
voor den watersnood in China en verzamelt
tevens gelden door het Roode Kruis. Enge
land zendt groote giften door de conferentie
van zendingsvereenigingen. In Spanje, Italië,
Fiankrijk, België, Denemarken, Zweden en
Oost-Indië zijn reeds eomité's voor de inza
meling van gelden opgericht. Ieder, die gel
delijk wil steunen storte zijn gave op post
rekening no. 129256 van Mejuffrouw M. Alta,
Willemsparkweg 50, Amsterdam, penning-
meesteresse van het China-comité te Am
sterdam en vermelde daarbij: voor de wa
tersnoodslachtoffers.
BENZINEBELASTINGONTDUIKERS
Te Ede (Gld.) is door de belastingambte
naren in samenwerking met de politie tegen
een viertal -personen procesverbaal opge
maakt wegens het ongeoorloofd in voorraad
hebben van benzine. In totaal is 2500 Liter
ontdekt. Bij de eeti was de benzine onder den
grond gestopt en bij den ander onder takke-
bossen.
Te Almkerk rijn door de belastingambte
naren en de politie eenige duizenden liters
benzine in beslag genoemen.
Te Oude Pekela,(Gr.) is 2000 liter benzine
in beslag genomen.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Kesteren, E. Schimmel te
Ameide. Te 's-Grevelduin-Capelle, H. Bout
te Leerbroek.
Aangenomen: Naar Waarder (by Woer
den), E. V. J. Japchen te Maartensdijk (U.).
Bedankt: Voor Nieuw-Lekkerland, E. V.
J. Japchen te Maartensdijk (U.). Voor Zut-
phen (toez.), A. Noorman te Borculo,
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Arnemuider, cand.
H. Scholing te Alteveer (Dr.).
Ds. G. H. DE JONGE
.\aar wij vernemen was de toestand van Ds.
G. H. de Jonge, Geref. predikant te Tzum,
gisteravond volgens den dokter iets beter,
hoewel alle gevaar niet is geweken.
DE ZAAK-Ds. J. KELLER
Door 144 lidmaten der Ned. Hervormde
Gemeente te IJsselmuiden, is aan de Alge-
meene Synode der Ned. Herv. Kerk verzocht
in de zaak van Ds. J. Keiler, ontzet predikant
aldaar, een nieuw onderzoek te gelasten. Zij
meenen, dat het oordeel der Synode op een
eenzijdig onvoldoende onderzoek rust.
VROUWENKIESRECHT.
Uit St. Annaland wordt gemeld:
De Keidceraad der Ned. Hervormde Ge
meente te St. Annaland heeft van den secre
taris van de Algemeene Synode der Ned. Herv.
Kerk een aanschrijving gehad, waarin hij
mededee't, dat de Algemeene Synodale Com
missie der Ned. Herv. Kerk, gezien het door
genoemden kerkeraad in^diende hooger be
roep en volgens artikel 55 van het Reglement
voor kerkelijk opzicht en tucht, hem opdracht
gegeven heeft den kerkeraad van St Annaland
te verzoeken in zijn handen zekerheid te stel
len voor de kosten in eersten aanleg gemaakt
en in hooger beroep te maken tot een bedrag
van f 400 en wel vóór 23 dezer.
Zooa's men weet heeft de Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente te St. Annaland hy her
haling geweigerd om op de kiezerslijst ook de
namen van de vrouwelijke leden der Gemeente
ti-. plaatsen, daar zy dit in strijd acht met Gods
getuigenis. Hierop is de Kerkeraad uit het
ambt ontzet geworden.
Nu de Kerkeraad in hooger beroep gegaan
Isj, moet de niet kleine som van f 400 vooruit
betaald worden.
Naar wy vernemen heeft het Provinciaal
Kerkbestuur van Friesland in zijn Maandag
j.l. gehouden vergadering den kerkeraad der
Ned. Herv. gemeente te Oudemirdum
c.a.. die weigerde de namen der vrouwelijke
lidmaten op de lyst van stemgerechtigde lid
maten te plaatsen, geschorst.
VERKIEZINGEN.
In de Ned. Herv. Kerk:
Zuid wo 1de (Dr.). Het „Hande'sblad"
meldt: Daar de in November gehouden ver
kiezing van vier gemachtigden in het kies
college der Ned. Herv. Gemeente te Zuid-
'olde door het Classicaal Bestuur van Meppel
ongeldig is verklaard, is thans een nieuwe
stemming gehouden. Hierby behaalden de
vry zinnige candidaten gemiddeld 325 stem
men en de (aftredende) rechtzinnige gemid
deld 323. De volstrekte meerderheid bedroeg
echter 330 stemmen, zoodat niemand verkozen
i er dus binnenkort een herstemming moet
zyn. Deze uitslag komt overeen met cüe van
de stemming in November j.L
KERK EN JEUGD
De directie van de A.M.-VJ. te Amsterdam,-
had gisteravond in haar gebouw doen noodi-
gen de leden van de Protestantsche Kerkera-
den, ten einde hun haar film „Contrasten" te
toon en.
De uitnoodiging was door zoo velen aange
nomen, dat de groote zaal tot in alle hoeken
was bezet en velen zich met een staanplaats
moesten vergenoegen.
Na de vertooning sprak Ds. J. P. van Brug
gen over de vraag, die de film stelt. Heel ons
opkomend geslacht wordt bedreigd door wat
de mdustrialisatie rooft aan dieper levens
waarden by hen, die in de industrie hun brood
winning moeten vinden en dat is in Neder
land meer dan een derde deel der bevolking.
De A.M.V.J. heeft het voornemen, haar film
in hét geheele land te vertoonen.
ZENDING
Een Goeroe vermoord. Men schryft
ons: Eenigen tijd geleden is in deze rubriek
al eens melding gemaakt van wonderlijke ver
schijnselen op West-Nieuw-Guinea, in het zui
den van den Vogelkop. Weer komen vandaar
eigenaardige berichten. De goeroe van Baga-
raga was, volgens de eerste ontvangen tijding,
door een krokodil weggesleurd. Maar nadere
berichten brachten andere geruchten over.
De goeroe van een nabijzijnd dorp schreef
een langen brief aan zijn zendeling om hem
te vertellen dat de gestorven goeroe hem in
den droom was verschenen en hem had ge
zegd, dat hij niet door een krokodil, maar door
eenige bewoners van Bagaraga was gedood.
Terwijl er aanvankelijk weinig waarde werd
gehecht aan deze mededeeling, bleef het ge
rucht aanhouden en nader onderzoek heeft
daarna uitgewezen, dat het waarheid bevatte.
En teen eenige inwoners van Bagaraga in het
naburige dorp Mogetemin kwamen dansen en
in-dansliederen in hun taal een verhaal van
den- moord ophingen, niet wetende dat de
goeroe van Mogetemin hen verstond, was er
zooveel bewijsmateriaal, dat zy spoedig door
de mand vielen.
Het blijkt nu, dat de radja van Mogetemin
aan dien van Bagaraga „vleesch met een op
dracht" heeft gezonden, ml. de opdracht den
goeroe te dooden.
Daar de radja van Mogetemin by het onder
zoek ontkend heeft, dat het vleesch met een
opdracht was en slechts als prijs moest dienen
voor ander voedsel, dat hy er tegen ruilen wil
de, is niet komen vast te staan, om welke
oorzaak hij den Goeroe heeft laten dooden,
Hij is als hoofdaanlegger veroordeeld tot 10
jaar, de radja van Bagaraga en zyn dorpelin
gen als mededaders tot 5 jaar.
Stand der financiën. Op 19 Januari
1.1, was er bij het Zendingsbureau te Oegst-
geest deze maand meekomen f 25000. waar
van nog een deel behoort tot 1931.
Verleden jaar op dezen dag f 20 000. Noo
dig is er voor deze maand f 95.000.
Verdere toelichting is overbodig.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Waarder (Z.-H.) ontving de diaconie
der Ned. Herv. Gemeente van wiilen den heer
E. Costers een legaat van f 14000. waarvan
een jaarlijksche lijfrente moet worden uitge
keerd aan een bloedverwant.
Schoolnieuws.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Pater Dr Willibrord Lampen, benoemd tot
buitengewoon hoogleeraar in de diplomatiek
en palaeographie aan de R.-K. Universiteit te
Nijmegen, zal op 5 Februari zijn ambt aan
vaarden met het uitspreken eener rede in de
groote aula aan den Bijleveldsingel.
COMMISSIE VAN BEROEP CHR. M. O.
Gelijk we 4 December 1.1. berichtten moest
voor de verkiezing van een der gedelegeerden
van het personeel in de commissie van beroep
vam den Bond van vereenigingen voor Chris
telijk. Middelbaar en Voorbereidend Hooger
Onderwijs herstemming plaats hebben tusschen
Mr. B. .de Gaay Fortmante Amsterdam
(aftredend) en Mr. ph. J. Idenburg te Was-
"Het resultaat ia geweest, dat eerstgenoemde
wvrd gekozen. Tot voorzitter der Commissie
van Beroep werd herkozen Mr. S. Baron van
Heemstra, Commissaris der Koningin in Gel-
aerland.
LEERAREN HANDELSWETENSCHAPPEN
Op 9 Februari a.s. bestaat de Vereeniging
van Leeraren in de Handelswetenschappen een bewuste; b. tact kent geen regelen by intuïtie,
kwart eeuw. In verband met dit feit, zal het
bestuur der Vereeniging recipieeren op 6 Febr.
a.s. in een der zalen van de Vereeniging voor
den Effectenhandel te Amsterdam van 4 tot
5.30 uur.
De Vereeniging neemt een voorname plaats
in het Nederlandsche handelsonderwijs in door
het afnemen van praktijk-examens in boek
houding en handelscorrespondentie in 33
plaatsen. Een cijfer van circa 4000 candidaten
die jaarlijks aan deze examens deelnemen,
spreekt een duidelijke taal.
LEERAARSBENOEMINGEN.
Tot leerares Gymnastiek M. O. aan de Hel
dringgestichten te Zetten is met ingang van
25 Januari a_s. benoemd mej. T. Hofman te
Leeuwarden.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
I. eer broek (hoofd D. Gelderman) voor
vast. met inean- van l April, mej. A. M.
Henstra te Drimmelen en voor tydelyk, van
1 Febr. tot l April, mej. L. A. Struik te
Opheusden.
Voorthuizen, W. J. Gerritsen te Soest.
Ry ssen (school Oranjestraat 18, hoofd W.
de Jong) mej. A. van Til te Alkmaar.
Slikkerveer, voor tydelyk, P. A. Lank-
huizen te Kampen.
DERTIGSTE WESTLANDSCHE UNIEDAG.
Vandaag is onder veel belangstelling te De
Lier de dertigste Westlandsche Uniedag ge
houden in de Geref. kerk.
Door den heer H. Mol le ma, hoofd der
school, werd om 10 uur de bijeenkomst ge
opend. Hij sprak een kort welkomstwoord en
gaf vervolgens een antwoord op de vraag,
waarom het nog noodig is om ieder jaar weer
een Uniedag te houden Daartoe releveerde
spr. in het kort de geschiedenis van de ont
wikkeling van ons bijzonder onderwijs. Wat
de menschen ten kwade hadden gedacht, heeft
God ten goede redacht. Het Volkspetitionne
ment, de oprichting van de Unie, de Unie
collecten en Uniedagen waren 'n welsprekend
antwoord 0p de bruta'e aanranding van onze
vryheid. Een langdurige strijd ontbrandde,
die onder Gods zegen leidde tot financieele
gelijkstelling. belichaamd in de wet van 1920.
Om nu het gevaar van inzinken en verslap
pen teven te gaan, zijn onze Uniedagen;
Meen niet dat de vyand slaapt Dat getuigt de
huidige historie wel.
Laten we pal staan, schouder aan schouder,
zonder onderscheid van kerkelijke richting, in
liefde één voor onze scholen met den By bel,
opdat door onze lauwheid of twistzucht de
vrijheid van onze scholen niet verloren ga.
Maar al zou de vijand ons onze scho'en ont
nemen of onzen Bijbel, wa,t hij ons niet ont
nemen kan is ons geloof en de overtuiging
dat het onze heilige plicht is desnoods zonder
de school, onze kinderen op te voeden en te
onderwijzen naar Gods Woord. Laat ons in
biddend opzien in deze verwachting den Unie-
dar- houden, besloot spr.
Vervolgens sprak Ds. J. L. Pi er son,
voorzitter van den Schoolraad te Bilthoven,
over: „De school met den By bel, een dam in
den revolutionairen stroom". Na gedachten-
wisseling over deze rede, werd de morgen
vergadering gesloten.
In de middagvergadering sprak vervol trens
heer G. M e i m a, Directeur van de Kweek
school met den Bijbel
te Groningen, over:
,Tact'". De spreker
"ing eerst na wat
tact is. Moeilijk is
hiervan een juiste
inschrijving te geven
De kenmerken van
tact zyn echter: a.
een scherpe opmerk
zaamheid, b. een ken:
nis van regelen en
.vetten in gevallen,
waar men plotseling
voor komt te staan.
Zoo kan men spre
ken van sociale, pae-
dagogische, aesthetische en ethische tact.
Vervolgens beantwoordde spr. de vraag,
wat de psychologische verklaring van tact is:
a. het eigenaardige van de opmerkzaamheid
by tact schuilt in de werking van het orider-
G. Melma
en c. voor de juiste toepassing der regelen 13
noodig: kalmte, ze'fbeheersehing, te'-enwoor-
aigheid van geest. Ten slotte behandelde spr.
de vraag, welke waarde tact heeft voor den
onderwijzer in het bijzonder.
Nadat ook op deze rede een gedachtenwis-
seling was gevolgd werd de middagvergade
ring gesloten. In de avondvergadering zal Ds.
T. Kloosterman, predikant te Amst«r«-
dam, de Unierede uitspreken.
ONDERWIJZERSVERGADERINGEN.
De afd. Rotterdam der Vereen, van C-hr.
Onderwijzers houdt Zaterdagmiddag 23 Janu
ari a.s. yerr adering in het gebouw der Chr.
H. B. School, Persoonshaven 123. Referenten
zijn Dr K. W. Walstra, dir. der Chr. H. B. S.
aan den Linker Maasoever, over: „Het Spec
trum". en de heer J Hoogwerf over: „Natuur
kunde op de Chr. School".
EXAMENS
PROMOTIES
de heer C. J. van Ves
•efschrift: „Econom
en de heer C. Ch. Hulst Jr.. geb. i
op proefschrift: ..Over verterlngsoeias
(een fiscaal-economische studie) en stel
ACADEMISCHE EXAMENS
Den Haag: en de heeren F C. Stihle, L. P. M.
Verburg-, G. J. H. Vormer en H. C. Vos. aJlen
Den Haag.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gesl.: Geneeskunde, doet. ex., de heeren N. A.
Pape. W. M. A. M. v. d. L-ugt. C. J. Roos, H.
Wilmink, en mej. M. C. Apon.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Geel.:
Geneeskunde, cand.ex., de heer J. G. W. Hamers
Godgeleerdheid,, propaed. ex., de heer H. J.
Meyer.
Wis- en Natuukunde, hoofdvak artsenijberedd-
kunde, doet. ex., mej. E. C. M. Fortmaan en de
heer H. Rijpkema.
THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN.
Gesl.: cand.ex.. de heer K. Bokma te Bolsward.
EXAMENS-DEPARTEMENTEN
In October en November a.s. zal te Den H&a&
wederom het examen worden afgenomen ter
verkrijging van het diploma voor de betrekking
i klerk bij de Depa:
i Algei
r. Tot dit
worden toegelaten zij. die op het tijdstip, waar
op het examen zal worden gehouden. In "s Rijks
dtenst zijn (zoowel vaste, tijdelijke als zij die
op arbeidscontract in dienst zijn) benevens allen
die op 1 Jan. 1932 in 's Rijks dienst waren en
wier dienstverband na dien datum eindigde.
EXAMENS-MACHINIST
UIT HET SOCIALE LEVEN
>rstellen. opge-
zoodat dus het werk hervt
DE CONFERENTIE VAN LAUSANNE
trentle, wordt door h«
ingellschen Arbeiterver
n groote büeenkoms
Op 23 Januari a.8.
Lausan ner herstelco
Gesamtverband der 1
einde Deutschlands
belegd te MUlheim-R
Op deze bijeenkomst zal het woord gevoerd
worden door Oberprasldent August Wlnntg.
minister a. D. Dr. W. Koch. "Wuppertal. tweede
voorzitter van het Gesamtverband Evangeli-
scher Arbeitervereine Deutschlands en voorzit
ter der Prot. Chr. Arbeiders Internationale, en
Pfarrer Weibeck. Berlijn, voorzitter van ge
noemd Gesamtverband.
De Dultache Evangelische arbeidersstand, die
internationaal verbonden Is met de protc-
stnntsch-chlstelljke arbeidersorganisaties in
De bijeenkomst zal worden bijgewoond door
den heer H. Amelink, lid der Tweede Kafner
en secretaris der Prot. Chr. Arbeiders Interna
tionale.
ONDERWIJS IN 1931
FATA ACADEMICA
„Laat een vreemde u prijzen, en niet uw
Dond; een onbekende, en niet uwe lippen".
Den zin van dit woord van den Spreu-
enüichter hebben we ook in ons land mo-
en ervaren. Viel er onder ons veelszins
lacht over de inrichting en de resultaten
ons Onderwijs, eenerzijds werden we
«waard voor zelfvoldaanheid, andererzij ds
verden we bij herhaling „getroost" door
deering van buiten.
it name op het terrein van ons Hooger
Inderwijs viel onzen studie-önrichtingen en
lazen hoogleeraren veel erkenning ten deel.
Logies.
Een tweetal dienstdoende hoogleeraren uit
iuid-Afrika kwam naar het oude „moeder-
and", om er zich verder wetenschappelijk te
«kwamen én de „summi honores" te ver
verven: in den zomer promoveerde Prof.
J. P. F o u r i e aan de Rijksuniversiteit
Utrecht tot Doctor in de Veeartsenijkunde
n in het najaar Prof. T. J. Haarhoff
an de Gem. Universiteit te Amsterdam toi
loctor in de Klassieke Letteren. Voorts is
iel aantal Zuid-Afrikaansche en andere bui-
enlandsche studenten aan Universiteiten en
loogescholen wederom niet onbeduidend
jeweest. En Prof. D r. G. Bessela ar,
fan Pieter Maritzburg (Zuid-Afrika), heeft
ip het Congres van het Dietsche Studenten
erbond gepleit voor vestiging aan een dei
lederlandsche Universiteiten van een leer-
in de Dietsch-Afrikaansche cultuur,
daardoor nog meer Afrikaansche studenten
naar ons land zouden komen.
Prof. Takamine, van de Universiteit
Ie Tokio (Japan), reeds vroeger jaren ge-
tuinien tijd aan het Physisch Laboratorium
Ier Utrechtsche Universiteit als gast werk-
aam, vertoefde vorig jaar wederom in ons
and, om er met behulp van de bijzondere
methoden, waarover genoemd laboratorium
«schikt, onderzoekingen te doen, vooral in
verhand met de structuur der hemellichamen
Niet enkel bleken onze studie-inrichtingen
i het buitenland een naam van beteekenis
te hebben, in dit opzicht hebben we een
teputatie van zelfs eeuwen te handhaven,
ook hebben wederom niet onvermaarde
'oogleeraren waardeering ondervonden door
litnoodigingen van over onze grenzen, om er
Universitaire colleges en lezingen te komen
leven.
Invitatie.
Prof. Dr. J. F. van Bemmelen, oud-
hoogleeraar te Groningen, gaf een reeks col
leges in de Zoölogie aan de beroemde Har
vard Universiteit in Noord-Amerika. Prof.
Dr. J. M. Burgers, van Delft, heeft een
drietal maanr'en in Californië gedoceerd.
Prof. D r. J. J. L. Duyvendak, van
beiden, hield voor de Columbia-Universiteit
te New-York lezingen over de Chineesche.
taal en letteren. Zijn ambtgenoot Prof. Dr.
P. Ehrenfest, van Leiden, heeft in onder
scheiden plaatsen van Noord-Amerika weten
schappelijke lezingen gehouden. Prof. D r.
J. H u i z i n g a, eveneens van Leiden, mocht
in Indië in verschillende plaatsen met voor
drachten over historische onderwerpen op
treden. En een vierde hoogleeraar uit Leiden,
Prof. D r. W. K e e s o m, hield in Polen
voordrachten over zijn onderzoekingen in
het natuurkundig laboratorium. Prof. D r.
Ir. J. Schouten, van Delft, heeft zelfs
gedurende een half jo.ar lang colleges aan
een tweetal Universiteiten in Noord-Ame
rika gegeven. En eindelijk, Prof. D r. W.
de Sitter, een van de veelgezochte Leid-
sche hoogleeraren, hield gedurende een vier
tal maanden lezingen aan verschillende we
tenschappelijke instellingen in Canada en
de Vereenigde Staten.
x Decoratie.
Laatstgeoemde hoogleeraar, die tevens di
recteur van de Leidsche Sterrewacht is,
mocht de gouden Cath. Wolfe Bruce-me-
daille der Astronomical Society of the Paci
fic ontvangen. Deze onderscheiding, op voor
dracht van de directeuren der zes grootste
Sterrewachten der wereld toegekend, werd
nu voor de tweede maal aan een Neder-
landsch astronoom (vroeger aan Prof. Kap-
teyn te Groningen) verleend.
Aan Prof. D r. W. J. A a 1 d e r s (Gronin
gen, Prof. D r. H. Bouwman en Prof.
Dr. T. Hoekstra (beiden Kampen) werd
het eere-professoraat aan de Theologische
School te Papa (Hongarije) aangeboden.
Prof. Dr. F. W. Grosheide (Vrije Un.,
Amsterdam), Prof. Dr. T. Hoekstra
(Kampen) en Prof. D r. A. Noordtzij
(Utrecht) viel gelijke onderscheiding ten
deel van de Hoogcschool te Sarospatak
(Hongarije).
Prof. Dr. C. M. Arriëns Kappers
(Gem. Un., Amsterdam), ontving van het
Trinitv-College te Dublin het eere-doctoraat
in de Natuurwetenschappen.
Eruditie.
Dat er onder onze mannen van wetenschap
zijn, die i->g lang niet op de lauweren van
hun verworven kennis willen nisten, moge
c.a. hieruit blijken, dat D r. O. G. H. N i e-
schulz, conservator aan het instituut van
parasitaire en infectieziekten aan de Utrecht
sche Universiteit, naar Zuid-Afrika reisde
voor verdere bestude?ring van de z c. slaap
ziekte. Prof. D r. J. C Schoute, hoog
leerbar in de Planlkundc te Groningen, heeft
in het midden des jaars zelfs zijn ambt
neergelegd, alleen om voldoenden tijd te
hebben voor zijn persoonlijke wetenschappe
lijke bestudeering van de morphologie. En
de 77-jarige oud-hoogleeraar Prof. K.
Berkhout, van Wagoningen, liet zich nog
inschrijven als student aan de Gewarhe-
Hochschule te Köthen. om daar onder Prof.
Wigge hoogfrequentie-techniek te bestudee-
ren.
Slechts één van onze hoogleeraren behoef
den we aan het buitenland af te staan.
Prof. Dr. B. L. van der Waerden,
hoogleeraar in de Wis- en Meetkunde te
Groningen, nam een benoeming als zoodanig
naar Leipzig aan.
D r. G. L. Funke, gymnasium-leeraar te
Schiedam, werd benoemd tot hoogleeraar in
de Plantkunde aan de Vlaamsche Universi
teit te Gent (België), waar hij de eerste
Nederlandsche professor zal zijn; Dr. A.
W. Mulock Houwer, arts te Amsterdam,
ontving een benoeming tot hoogleeraar in de
Oogheelkunde aan de Medische Hoogeschool
te Weltevreden (Java); en Ir. J. J. J.
Sprenger te Rotterdam, kreeg een hoog-
leeraarsbenoeming voor de Waterbouwkunde
aan de Technische Hoogeschool te Ban
doeng (Java).
Jubilea.
Nu we als vanzelf er toe kwamen enkele
personalia te geven, mogen we als jubilea
nog memoreeren, dat: Prof. D r. Johan
na W e s t e r d ij k, van Utrecht, in het
voorjaar gehuldigd werd ter gelegenheid van
haar zilveren jubileum als directrice van het
Phytopathologisch Laboratorium; D r.
Murk Jansen, 25 jaren privaat-docent
in de Orthopaedie aan de Leidsche Hooge
school was; Prof. Dr. T. Hoekstra te
Kampen 25 jaar geleden als dienaar des
Woords werd bevestigd; en de emeritus-
hoogleeraar Prof. L. Lindeboom te
Kampen reeds vóór 65 jaren tot den arbeid
als dienaar des Woords inging.
Sociologie.
Dat we in een tijd leven, waarin de sociale
vraagstukken schier het hart van alle be
langstelling uitmaken en ook wetenschappe
lijke beoefening vragen, is vorig jaar mede
aan onze inrichtingen voor Hooger Onder
wijs duidelijk gebleken.
Aan de Ned. Handelshoogeschool té Rot
terdam had do benoeming plaats van Prof.
Dr. A. M. d e J o n g als buitengewoon hoog
leeraar in de Fconomie (geld-, crediet- en
bankwezen, handelspolitiek) en var. Prof.
Dr. J. W i s s e 1 i n k als bijzonder hoog
leeraar in de Toegepaste Economie en Be
drijfsleer, terwijl haar hoogleeraar Prof. Dr.
G. M. Verrijn Stuart door de Regeering
aangewezen werd als Nederlandsch deskun
dige op de Conferentie van den Volkenbond,
ter bestudeering van de oorzaak, het verloop
en de herhaling van do economische
depressie. Aan de R.-K. Handelshoogeschool
Ie Tilburg werden de heeren M. J. M
Smeetsen F. J. M. T o n i n o benoemd als
lector voor de opleiding van accountancy
Aan de Universiteit te Utrecht word van
wege de Socialistische Vereeniging tot be
vordering van de studie van maatschappe
lijke vraagstukken een bijzondere leerstoel
geves'igd, die in October j.l. door Prof. R
Kuiper bezet werd met een intreerede
„Over economische verhoudingen en ideolo
gieën in de historisch-economier'ie maat
schappij-beschouwing van Marx en Engels".
Aan de HaJidelshoogescholen te Rutterdam
en -Tilburg werden door hoogleeraren rede
voeringen gehouden ter herdenking van het
feit, dat 40 jaar geleden Paus Leo XIII de
encycliek „Rerum Novarum" over het sociale
vraagstuk, zooals dat toen Europa in beroe
ring bracht, de^d uitgaan. Te Den Haag had
een vergadering i laats van vertegenwoordi
gers van een 20-tal sociale organisaties, om
een plan te bespreken voor de stichting van
e.en Algemeene Sociale Hoogeschool met in
stituten naar verschillende levensbeschou
wing en studieprogram, en waar men tot de
vorming van een studiecommissie kwam.
Journalistiek.
Vorig jaar ging gedeeltelijk in vervulling
een der wenschen van Dr. A. K u y p e r, din
voorstander was van universitaire opleiding
van de journalisten en zelfs een doctoraat in
de Journalistiek voorstond. Na een actie van
eenige jaren, door den Ned. Journalisten
kring gevoerd, en op verzoek van het Uni
versiteitsfonds trad 9 October bij de Juridi
sche Faculteit van de Rijksuniversiteit te
Leiden als bijzonder lector op A. J. Lieve-
goed- voor wetenschappelijke voordrachten
betreffende de Journalistiek. En aan de
Rijksuniversiteit te Utrecht ving W. N. van
der Hout 19 October bij de Faculteit der
Letteren en Wijsbegeerte zijn colleges als
privaat-docent in de Publiciteitsleer aan.
Het heet niet uitgesloten te zijn, dat na de
benoeming van deze journalisten tot docent
in de Journalistiek in de naaste toekomst
nog andere Hoogescholen met dergeJijke be
noemingen zullen volgen.
Expansie.
Hoewel in een interview met de „Avond
post" door Minister Mr. J. Terpstra
verklaard werd, dat hij ten aanzien van de
subsidieering van het Bijzonder Hoogej; On
derwijs geen voornemens heeft, omdat „de
tijd er niet rijp voor is", heeft men zich
aan de Vrije Universiteit te Amsterdam
daardoor niet laten ontmoedigen. In het
voorjaar werd voor de pas gestichte Natuur-
en Wiskundige Faculteit aanbesteed de
bouw van laboratoria die aan het einde
des jaars bijna „onder den kap" kwamen.
Voorts werd, in samenwerking met do Ver
eeniging tot Chr. verzorging en verpleging
van idiote en achterlijke kinderen, en onuer
directeurschap van Prof. D r. J. Wate
rink, gesticht een Paedologisch Instituut
met psychotechnisch laboratorium voor
dezen hoogleeraar cn Prof. Dr. L. van
der Horst, n.1. voor de practische beoefe
ning van de Paedologie: de studie omtrent
de beste wijze van opvoeding en onderwijs
aan het afwijkende, het misdeelde, het zwak
zinnige en het moeilijke kind en tevens het
wetenschappelijk resultaat toe te passen en
aan de practijk te toetsen. Aan het Instituut
werden nog verbonden een zenuwarts, ge
assisteerd door een psycholoog en een bio
loge, terwijl aan de in het internaat ver
pleegde 20—22 kinderen door een oud-hoofrl i
van „Groot-Emaus" onderwijs gegeven wordt. I
Voor dit Instituut, het tweede van dezei.j
aard in Europa, werd in het najaar voor
f 168.000 het voormalig Blindeninstituut
aangekocht, terwijl voor de eerste verbou
wing een bedrag van f 60.000 w-erd uitge
trokken.
Verdere uitbouw van ons Hooger Onder
wijs had plaats te Leiden, waar een Acade
misch Historisch Museum, en te Wagenin-
gen, waar een nieuw gebouw voor den Plan
tenziektekundigen Dienst geopend werd. Te
Amsterdam kreeg het Reveil-archief onder
dak in de bibliotheek der Gem. Universiteit
en werd, met redevoeringen van Prof. Di
A. Go s 1 i n ga, en oud-Minister J. J. Cvai
D ij k het Bilderdijk-museum heropend L
het gebouw der Vrije Universiteit.
Aan de Leidsche Universiteit werd in de
laatste maand vanwege de Vereen, tot vesti
ging van Bijzondere Leerstoelen, uitgaande
van de Confessioneele Vereeniging, door D r.
G. Oorthuys de eerste voordracht („Kerk
en Verbond") gehouden. De Utrechtsche
Hoogeschool stelde een doctoraat in do
theorie en geschiedenis van de Muziek in.
Mutatie.
Een volledig overzicht van de mutaties aaji
onze Universiteiten en Hoogescholen, door
overlijden, ontslag en benoeming verooi^
zaakt, zou te omvangrijk zijn; reeds een op
somming van de titels der onderscheiden
inaugureele redevoeringen biedt interes
sante stof voor bespiegeling. Tot enkele
fata bepalen we ons.
Werd ons land nog gespaard voor feiten,
die vorig jaar slechts enkele dagen reizens
over onze grenzen plaats hadden, als de
opening van een Communistische Universi
teit te Pokrowsk (Woiga-Duitsche Repu
bliek), waar behalve 't Marxisme de taktiek
van den burgeroorlog leervak is, en van
een Godloozen-Universiteit te Moskou (Sov
jet-Rusland), waar reeds een „eere-doctoraat
in de Godloosheid" uitgereikt werd, de
gevaarlijke propaganda door het optreden
te Utrecht van den Marxist Prof. R. K u y-
per als hoogleeraar in de Sociologie kan
ons benauwen, ook al vond de socialistische
publicist G. van Veen het treffend, dat
(te nieuwe professor in toga verscheen, waar
uit hij de conclusie trok, „dat het Marxisme
zijn eerbied aan het altaar dor wetenschap
nog handhaaft en weet dat „oudhakkenheid"
h:er zinvoller is dan originaliteit".
De Marxistische sfeer, die men nu onder
de Utrechtsche studenten wil scheppen, is
wel zeer verre van den geest, die door Prof
Dr. Hugo Visscher vertegenwoordigd
werd. Toen deze hnoplceraar. een tweetal
weken vóór Prof. Kuyper optrad, een af
scheidscollege hield: „Van de leer der Prae-
destinatiegetuigde de rector-magnificus
Prof. Dr. S. L. Ornstein. tot hem: „Gij
waart voor ons de verpersoonlijking van de
levenshouding der mannen die in de 17e en
18e eeuw de dragers waren van de geest
kracht van ons volk. De geesteshouding, die
gy vertegenwoordigt, maakt onze Universi
teit in den waren zin universeel".
Een w-irrir op> grr trad op in Prof.
Dr. J. Sjverijn, die iu zijn inaugureele
rede verklaarde: „Mijn taak acht ik het te
zijn mede te arbeiden aan de reconstructie
van ons volksleven in den zin van erken
ning der absolute souvereiniteit Gods en
volstrekte gehoorzaamheid aan Zijn Woord".
Hij achtte „de redding uit de nooden van
onzen tijd in de herleving van de beginselen
in ons volksbewustzijn, die de reinste ex
pressie zijn van het oorspronkelijk Christe
lijk leven en die door Calvijn zijn ingedragen
in de cultuurontwikkeling van het Westefl,
van ons volk niet het minst".
Te dezer plaatse worde vermeld het op
treden van den theoloog-philosoof Prof. Dr.
A. H. de Hart og als hoogleeraar aan de
Gean. Universiteit te Amsterdam, om te
doceeren de Wijsbegeerte van den Gods
dienst en de Ethiek.
We memoreeren hier tevens het overlij
den van Prof Mr. D. P. D. Fnbius,
die aanstonds bij de opening der Vrije Uni
versiteit als haar hnogleeraar in de Rechten
optrad en tijdens zijn ruim 40-jarieen dienst
het als zijn levenstaak beschouwde de denk
beelden van Groen van Prinsterer te verbrei
den en te verdedigen en de Calvinistische
wetenschapsgedachte op het gebied van het
juridisch denken met ernst door te voeren.
Tevens is vorig jaar met S. J. See fat, die
25 jaren directeur der Vrije Universiteit was,
de laatste van haar stichters heengegaan.
i StndlosL
Uit de studentenwereld herinneren we
nog:
dat in een eeuw tijds het aantal studenten
Un'vers'teiten (niet Hoogescholen) van
'397 tot 8459 klom, en het aantal studenten
in de wis- en natuurkundige vakken van
1.8 tot 21 steeg;
dat bij de rectoraatsoverdracht aan de Vrije
Universiteit werd meegedeeld, dat de rector
tot *i us ver het hoogste aantal eerste-jaars-
studenten (93) had ingeschreven, waaronder
24 dames:
dat de aantallen studenten in de Theolo
gie bedroegen: Amsterdam V.U. 176, Utrecht
156. Kampen 122, Leiden 85. Groningen 48;
Nijmegen (R.K.) 41; Amsterdam G.U. 39.
Apeldoorn (C.G.K.) 20. Apeldoorn (V.E.G.)
13 en Rotterdam (G.G.) 2:
dat te Leiden, voorheen broeinest van
Modernisme, onder de Theo!, studenten
mede als vrucht van den arbeid van Prof!
P r. A. Eekhn f, werd opgericht een Ver
eeniging voor de studie der Geref. Theologie
(conform de 3 Formulieren van Eenigheid)-
N.C S.V. voor haar nieuwe eebouw
had- iaarS ruim 230 000 b'ieen
dat aan de R.-K. Universiteit te Nijmegen,
waar Prof. Dr. J. Ph F„ Drerup bij d«
rectoraatsoverdracht klaagde over haar
Si'etftenca!iseering", van de 482 studenten
28 niet Roomsrh waren en wel: 12 Hervorm
den en 7 Gereformeerden;
en dal voor '1 eerst in ens land een Weric-
kolonie vnn studenten geortraniseerd werd
die In de varantie eon rijwielpad Havelte-
\\apservecn (7 K.M.) aanlegde: Mens sana
m corpore sano"J
