MAANDAG 11 JANUARI 1932
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK.
Tweetal: Te Amsterdam-West, J. Hovins
te Nieuwe-Pekela en G. Salomons te '3-Gra-
venzande.
Fe dan kt: Voor Soestdyk, B. Zwier te
Alphen a. d. Rijn.
EVANG. LUTH. KERK.
Beroepen: Te Middelburg-Vlissingen, V.
W. F*. B. Schmidt te Schiedam.
NED. HERV. KEEK.
Beroepen: Te Wassenaar (2de pred.pl.),
Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bruine, thans
hulpprediker aldaar en lid der Tweede Kamer.
GEREF. GEMEENTEN.
Bedankt: Voor Ridderkerk, W.
Lamain te Leiden.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Oudehome, cand.
J. L. Bakker te Santpoort.
Be d a n k t: Voor Dedemsvaart, A. J. Boss
te Mariënberg. Voor Westervoort, cand. J.
L. Bakker te Santpoort.
BEROEPINGSWERK.
Te Wassenaar, waar indertijd
kwestie rees tusschen den Kerkeraad der Ned.
Herv. Gemeente met zÜn predikant Ds. Joh.
Langman eenerzijds en de Kerkvoogdij met
den hulpprediker Prof. Dr. J. R. Slotemaker
de Bruine anderzijds, is thans voor de tweede
prcdikantsplaats een beroep op laatstgenoem
de uitgebracht. Werd hem vorig jaar onge
vraagd ontslag gegeven, een feit dat de aan
leiding werd tot een openbaar geschil, thans
is mogelijk dat Dr. Slotemaker de Bruine de
ambtgenoot van Ds. Langman wordt. Als het
beroep wordt aangenomen, moet Dr. Slote-
muker de Bruine, ingevolge de Reglementen
dei*-Ned. Herv. Kerk, zyn lidmaatschap van
de Tweede Kamer neerleggen. Wassenaar zal
dan twee oud-Kamerleden als predikant
bezitten.
De redactie van de .Nederlander" deelt
nog mede aan Prof. Slotemaker de Bruine, die
hoofdredacteur van dit blad is. gevraagd te
hebben of hij in het vermelde beroep van te
voren gekend is. Zijn antwoord luidde: „Ik
ben inderdaad vooraf officieus gepolst en
heb toen den wensch te kennen gegeven, niet
in aanmerking komen.
Ds. J. B. vanhaelen.
Bij Kon. besluit van 7 Januari is aan Jean
Baptiste Vanhaelen, te Hoek, geboren te St.
Gil'es by Brussel (België), 26 November 1899,
op zijn verzoek, toestemming verleend tot het
aanvaarden der bediening van dienaar des
Woords by de Geref. Kerk te Gerkesklooster-
Stroobos.
afscheid, bevestiging, intrede.
Dr. O. No rel, die een benoeming als
predikant-directeur der Ned. Herv. Diacones-
aeninrichting te Amsterdam heeft aangeno
men, nam na een verblijf v*n 5 jaren afscheid
va:, de Ned. Hervormde Gemeente te Leeu
warden mst een predikatie over Hebr. 12 28,
29. Na de predikatie volgden de gebruikelijke
toespraken. Dr. Norel zei o.m. dat hy by zijn
intrede reeds gezegd had, dat de arbeid der
Ihwendiire Zending de liefde van zijn hart had
dat hy deze uitspraak thans weer bewezen
NIEUW KERK- EN EVANGELISATIEGEBOUW TE MECHELEN
Zoools wij mededeelden werd dit gebouw vorige week In gebruik genomen. Waarschtin,
lijk door vertraging bij de post ontvingen we nu eerst bovenstaande foto, die we om t
belang der zaak toch nog opnemen. Vóór het gebouw ziet men :.m. (v 1 n.rDs H J
Winter van AntwerpenB. ter Haar, evangelist voor Antwerpen en Mechelen, 'voorts
eemge leden der Evangelisaliecommissie, geheel rechts: Ds. W. W. Meunen, van Dor
drecht en de heer Zwaan van Mechelen.
Schol tens, van Groningen, om in te leiden: minder belangrijk «rearht wnrHt nu
3Dne^'?..T ,de" ?LderItog v?rband m.et secrafle van e^n ke^^behiwen ook refiekeri
den twyfel In de middagvergadering spreekt♦-J—-* reaeaen
Ds. L. Oranje, van Laren (N.-H.) over: „De
Scylla en Charybdis van den tegenwoordigen
ouderling", m.a.w. de twee uitersten, waarvoor
iedere ouderling zich heeft te wachten bij zyn
ambtelyken arbeid.
VROUWENSTEMRECHT
Door eeniige leden van de Ned. Herv.
Kerk te St Johflnn«?ga-DeIf6tnahuizen (Fr.),
worden hamdteekeningen verzameld op een
aan de Synode gericht adtrea, waarin wordt
aangedrongen het vrouwenstemrecht uit de
Ned. Herv. Kerk te doen verdwijnen.
OUD-KATHOLIEKEN EN
GRIEKSCH-ORTHODOXEN
De onderhandelingen van October JL
Uit hetgeen we in ons nummer van Zater-
klaring van Utrecht tot en met het vijfde,
eenstemmig werden aanvaard.
Omtrent de sacramenten was eveneens een
stemmigheid en ten aanzien van het zeven
tal èn ten aanzien van hun waarde.
De leer over het vagevuur, in de grofzin-
nelijke beteekenis van het woord opgevat,
wordt ook door de Oud-Katholieke kerken
niet aanvaard. Men bidt voor de geloovige
overledenen om Gods barmhartigheid. Ver
der staat men voor een verborgenheid.
De leer der voorbede van de heiligen wordt
aanvaard; bovenal wordt erkend de veree
ring van de Moeder des Heeren.
De overmaat van heiligenvereering in de
Roomsche Kerk wordt afgewezen.
Aangaande de beelden en relieken ia men
dat ze te vereeren zijn, niet om de
Hedenavond neemt Dr. Norel in een intieme
D s. A. H. J. G. van V o o r t h u i z e n,
Ned. Herv. predikant te Lage Vuureche, denkt
Zondag 10 April afscheid te nemen van zijn
tegenwoordige gemeente Om 17 April d.a.v.
intrede te doen te Ryssen.
VOORLEZERS
Te Dirk6land besloot de kenlkeraad
der Ned. Herv. Gemeente geen voorlezer
meer aan te stellen.
ouderungenconfebenties.
■De Groningen zal de 2de Provinciale
Oüderlingenconferentie der Geref. Kerken
dé provincie Groningen gehouden worden op materie, maar om de personen, die ze repre-
Woensdag 17 Februari a.s. In de morgenver- senteeren.
g»dering treedt als spreker op ouderling A. j De wijze van vereering ls verschillend wat
te worden neergelegd.
GEEN BELANGSTELLING
De. H. G." B r i n k (vrijzinnig), predikant
der Ned. Hervormde Gemeente te Nieuwveen
(Z.-H.), heeft, na een paar malen door ring-
beurten kermiis gemaakt te hebben met de
rechtzinnige Gemeente Noorden, verstaan,
det de moderne prediking hier niet begeerd
wordt: de Gemeente kwam eenvoudig niet
op! Ds. Brink heeft nu van zijn beurten af
stand gedaan.
volksstemming pro diaconessen-
huis.
Doordat in Zwitserland nog de mogelijkheid
bestaat bepaalde zaken aan een volksstem
ming te onderwerpen, heeft zich daar het
spiekende feit kunnen voordoen, dat het volk
zich met 100.275 tegen 20.000 stemmen uit
sprak voor een staatssubsidie van een millioen
franc aan het diaconessen-ziekenhuis te Zurich
voor noodzakelijke nieuwbouw. Door zulk een
waardeering- voor Christelijke liefde-arbeid
laat èep .Yoli. zich niet van de slechtste zijde
ziÓJV.f!'_ - -
GEREFORMEERDE BOND.
Wijlen de heer e. Costerus te Den Haag
legateerde aan den Geref. Bond tot verbrei
ding en verdediging van de Waarheid in de
Ned. Herv. (Geref.) Kerk de som van f 5000
(niet vry van successierechten).
ZENDING.
Bazeler Zending. Ook de Bazeler
Zending, die in onze Oost arbeidt, heeft- met
zeer dreigende tekorten te worstelen. Voor het
tekort over 1930 is echter ruim 400.000 francs
oinnen gekomen, waardoor zich het verblijden
de feit heeft voorgedaan, dat niet alleen deze
achterstand werd weggewerkt, maar dat ook
het tekort over 1931 voor een deel kon wor
den gedekt.
giften en legaten.
Te Amsterdam heeft de Diaconie der
Ned. Hery. Gemeente van wy'len Jonkvr. E.
Rutgers van Rozenburg een legaat van f 3000
ontvangen.
TeOverschieis door wijlen m. Zeeuw
gelegateerd f 1000 voor de Ned. Herv. Gem.
f 1000 voor haar Diaconie en f 1000 voor de
Zending.
Te Veendam (Gr.) heeft, naar wij
vernemen, wijlen mej. A. M. van Linge te
Veendam, die m de Kerstweek aldaar is over
leden, de volgende legaten, vry van successie,
aan na te noemen vereenigingen vermaakt, tot
een totaal bedrag van f 53.500, n.l.: Tehuis
v. alleenstaande blinden te Wolfheze f20.000;
Doofstommeninstituut te Groningen f 6000-
„Het Groene Kruis", Veendam f 6000; Kerk
voogdij Ned. Herv. Gemeente f 5000; Chr.
inrichtingen voor zwakzinnigen te Rekken
f 5000; Vereen. „Pro Senectutef 3000- Ver
een tot verbetering van het lot der blinden in
Nederland en Koloniën f 3000; Openbare
Leeszaal, Veendam f 2000; afd. „Veendam-
Wildervank" van het genootschap voor kinder-
herstellings- en vacantiekolonies f 1000: My.
tot opvoeding van weezen en andere minder
jarigen in het huisgezin f 1000; Diaconie Ned.
Herv. Gem., id. Geref. Kerk en id. R.-K. Gem.
te Veendam, elk f 500.
niet hadden m
seien waaruit ze zeggen
hun geloof dat hen eena
deed beginnen zonk In
Zullen we zulk een ar
tennaam laten komen T
naam van irere orm
hadden het
d het lli
liefde v.
e leven verflauwde
too moedig en wakker
de i
Zullen
zulk
geringschatting
aandoen HHMHI
gezegenden en oeuwiggeprezi
heüllge beginselen li
zulk een. publieke hoon
.1 erger la den
.r6daden
^vaardigheid.
d bc' rT ha?t e fl j k J
>e wijding ln gebed
Schoolnieuws.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
Opdat niet misschien
Da. K. Fernhout sobrljft ona:
De groote prikkel tot opbouw onzer Vrije
niverBu«.iF naar den elach van Gods
belijdenis waarop de Unl-
rrond la. zijn en blijven: de
den Naam onzea Gode.
*affe dat anders al onze
Woord, en va
versltelt zelve
verheerlijking
beid de kei
motief verdringe.
greden dit hoogst
loezien dal
i heiligste
Zooals de H. l^rlVT daar
aan plaaJs en recht geeft
In 1 algemeen, mogen
®trUd voor het Hooger Onderwijl
10k ruimte heb-
>odlg hebben, zal
die
en wijsheid1 zfjn
idergeschlküs prikkels legt
i Christus
'Ok de Heere jezi
kende woord van
Als. Jezus heeft gewaarschuwd, dat met
et oJs zijn discipel zal aanmelden, zond.
'kend te hebben op wat koeten het volge
Hetn komt te staan, laat Hij ln vers
ui u willende een toren
kosten. 'of "bij ook hèeft11 hetgeen
'Odlg 1»? Opdat niet misschien, als hij het fun
i?n en kajl voleindigen,
f" „1° h®ï zlen. hem beginnen te bespotten,
ggende: p«ze mensch heeft begonnt^
heeft niet kunnen voleindig.
even die Christus ln dit woord
het berekenen van do ko
gaat. geeft HIJ ook plaats
55TÏ.. ffirj te:
oordeelen. dat we ons in onze gedragingen b
onzen dagclljkschen arbeid, en vooral ook b
hi.VvA ^i'i b^et! Pet alledaagsche uitgaat. b._
hen e door allerlei andere overwegingen ook
l&ten lelden door een bescheiden waardeering
oordeel, en een betamelijke zorg
ter". *"°d" krt°A'
En gelijk Hij het niet bestraft op het terrein
ktï!, leve1l laat H|J het, blij-
ken» d« «trekking van zijn woord, óók geld.
Onder dé
laat gelden vooi
ïen bouwen
'verwéglng.
Ook te" opzichte
dit eergevoel laten meespreken. Nd
door berekening van de kos-
komen de
t het geestelijke- en daarmee
de Vrije Cnlverelteit
ilet als motief c
iande van een eventueel niet-k
eerste station van kostenberekening
^'ren*n volt*,oUn« "QSaat nu weer voor eenlge
midden in den bouw
Doch dat Juist maakt
dat d"prlkker~dle"er
!lgt- dc* kerker werkei
f. .het is «Tooter sohande een werk niet te
voitooien, dat men n 1 e t- dan een dat men wèl
zonder kostenberekening begon.
U t;
.c™ »jr.
n'et- Want we beschikken ovlr'veel
en droomen™ we 60 Jaar geleden durf-
Over voldoende kracht ook om te voltooien
- hoeveel millloenen verrooken wij. gerefor-
ma^nen- °2k w«er per jaarT En als het
wern nu n 1 e t voltooid wordt dan zal men
daarop laten
r veel erger: de kosten" dfe 1
PROF. GRüNBAUM t
Gister is te Amsterdam overleden professor
Dr. A. A. Grünbaum. bijzonder hoogleeraar
vanwege het Oud-Studentenfonds in de ont
wikkelingspsychologie aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht. Prof. Grünbaum bereikte den leef
tijd van 46 jaar. De begrafenis zal plaats heb
ben op Dinsdag a.s. op de Israëlitische Be
graafplaats te Muiderberg. De rouwstoet ver
trekt om half elf vanaf het Centraal Israëli
tisch Ziekenhuis, Prof. Grünbaum werd
Rusland geboren. In Duitschland geroot hij
zyn opleiding, waar hij aan verschillende uni
versiteiten studeerde. Hy werkte aanvankelijk
te Bonn onder leiding vann prof. Külpe. Toen
hy in 1914 naar Nederland kwam, werkte hij
hier onder de hoogleeraren Straub en van
Rynberk. Vooral onder laatstgenoemden vond
hij gelegenheid zich in zijn speciaal lievelings
val te ontwikkelen. Later werkte prof. Grün
baum nog in nauw contact met prof. Bouw
man, die hem vooral als echt psycholoog
waardeerde. Eenigen tijd na deze samenwer
king met prof. Bouwman, in de yaleriuskliniek
te Amsterdam, volgde zijn benoeming tot bij
zonder hoogleeraar te Utrecht Tevens werd hij
conservator van de psychiatrisch-neurologi-
sehe kliniek. Tezamen met orof. Bouwman
heeft de thans overledene verschillende be
langrijke studiën verricht o.a. een studie over
de aphasie.
III
Openbaring en de Bijbel
Bazel, 7 Januari.
Men schrijft ons:
Vanmorgen sprak Rev. B. L. Cross, Kape
laan van het Jezus-College te Oxford over:
„Openbaring en de Bijbel".
Steeds heeft men den Bijbel als het boek
der Openbaring bij uitnemendheid be
schouwd. Het Oude Testament heeft als
hoofdgedachte: de hechte band van God met
zijn uitverkoren volk Israël. God deelt zich
mede aan Abraham en zoo wordt Hij direct
gekend. Door Mozes wordt de wet gegeven,
waar de profeten en priesters weer op terug
gaan in later tijd. Met deze opvatting der
Openbaring hangt het inspiratiebegrlp sa
men.
Het N. Testament heeft als hoofdgedachte:
Jezus is de Zoon van God. Alle geschriften
in den canon zijn op Hem betrokken.
Sinds vij.dg jaren is de situatie echter ge
heel veranderd. De Openbaring in den Bijbel
heeft haar absoluut karakter verloren.
Zij kon niet meer gehandhaafd worden te
genover bijbelcritiek en aanwijzing der pa
rallelle voorstellingen in andere godsdien
sten!. Wij kunnén Jezus niet meer als de
Zoon van God zien en Johannes heeft Voor
ons alleen beteekenis als stichtelijk boek.
Wij vinden in den Bijbel niet een absoluut
woord van God. Op den Bijbel is het alter
natief „waar" „onwaar" niet toepasselijk,
want de opvatting die de bljhel-
schrijvers van de geschiedenis hebben,
verschilt geheel van de onze. De Bijbel
geeft ons slechts waarheid in relatie
ven zin. Hij is begrepen in het proces der
ontwikkeling. Spreker wil niets weten
van de dialectische theologie, die de een
voud vervangt door de paradox God en
mensch werken echter samen. Zij zijn n.et
absoluut gescheiden.
De individueele religieuze ervaring is
Openbaring voor den mensch. In zijn gewe
ten komt Gods invloed tot uiting. Deze open
baring kan nooit met de ratio strijden en is
relatief.
Religieuze ervaring van Christus ls bemld-1
deld door de Kerk die in voortdurende ge-1
meenschap met Hem leeft, L
was wei een geheel ander geluid dan 1
wij tot nog toe gehoord hadden. Men wist
niet goed vat men ervan zeggen moest.
De vraag die zich als vanzelf voordeed
was: is dit nu het Engelsche Christendom*
Het bleek echter dat de Angel-Saksers zelf
nog al geschrokken waren van deze voor
dracht Zij verzochten met nadruk dat uit
gesproken zou worden dat zij zich niet met
dit referaat vereenigen konden, hoewel zij
overigens vrij sceptisch staan tegenover de
paradox in de theologie zooals men die aan
treft bij Barth en Brunner.
Men gevoelde algemeen de onmogelijkheid
van een werkelijke discussie. Hij die uitgaat,
van een Woord theologie kan hier niet licht
een aanknoopingspunt vinden. Men merkte
op dat Rev. Cross bestreed wat niet in on
zen kring verdedigd werd. Hij valt het z.g.
fundamentalisme heftig aan. maar weet
blijkbaar niet. dat de bijbelcritiek door zijn
hoorders voor een groot deel noodzakelijk be
schouwd wordt In zijn beantwoording on
derstreepte Rev. Cross nog enkele zijner uit
spraken en dankte tenslotte voor wat hij uit
de discussie had geleerd.
ii Stond in ons blad van 9 Januari.
opleiding notariaat
De Rotterdamsche Notariaatschool geeft na
de Kerstvacantie weer verschillende voordrach
ten die ook toegankelijk zijn voor niet leerlin
gen en wel zeven colleges over de onrecht
matige daad door Prof. Mr. J. C. van Oven,
van Leiden, op elf avonden een cursus over
directe belastingen door den h*er A. J. van
Soest, inspecteur der Registratie en Domeinen
en cand.-notaris te Den Haag en drie voor
drachten van Mr. H. A. van Nierop, directeur
der Amsterdamsche Bank te Amsterdam, over
het bankwezen.
HERVORMING M. O.
Een Voorloopig Comité, dat hervorming vaa
het Middelbaar Onderwys beoogt, schryft ons
het volgende:
In wijden kring bestaat er onder de ouder-
van schoolgaande kinderen ontevredenheid
over het middelbaar onderwijs en zyn resul
taten.
Veel nutteloos werk wordt gedaan en veel
nuttig werk komt niet voldoende tot zyn
recht.
Talenten worden verstikt door de ontzetten-
massa werk, dat gedaan moet worden door
kinderen wier gaven op een ander terrein
liggen dan dat, waarop zij moeten werken.
Wij meenen, dat dit veranderen kan.
Daarom eischen wy niet gemakkelijker te
verkrijgen diploma's, maar diploma's, die meer
aanwijzing geven omtrent de maat schappelijke
geschiktheid onzer kinderen. Wy vragen een
opleiding die rekening houdt met den aanleg
der leerlingen en die niet allen domweg door
één molen maalt.
Leerlingen, die naar Delft willen, moeten
verlichting kry'gen van vakken, die voor hen
ballast zyn en meer tijd voor zaken, die hen
later van dienst kunnen zyn en leerlingen, die
talen willen studeeren, moeten niet vijf of ze*
jaar met wiskunde geplaagd worden ten na-
deele van hun literaire ontwikkeling.
Wy willen dus komen tot kern- en keuze
vakken en verder de middelbare school in alle
opzichten maken tot een instituut waar geen
studielust wordt gedood, maar waar die wordt
aangewakkerd door ze in goede richting t»-
Op grond hiervan heeft zich den 81sten De
cember 1931 ter afsluiting van het oude jaar
een voorloopig comité gevormd met het doel
een vereenlging te stichten tot hervorming
van het Middelbaar Onderwys.
Ieder die van oordeel ia, dat ons schoolsy
steem niet in overeenstemminng is met de
dringendste behoeften van onze opgroeiende
jeugd en dat verandering van systeem een
eisch des tyds is, gelieve een blijk van adhesie
te zenden aan: Mevrouw J. C. Brandt Corstiur,
Godelindeweg 22, Bussum.
onoerwijzer8benoemtngen.
Aduard (Geref. School, hoofd R. Ubels).
voor tijdelijk, mej. G. C. Evenhuis te Haren, en
voor tijdelijk vakonderw. mej. T. A. W. Sy-
benea te Den Ham (Gr).
Uithuizermeeden (Geref. School, afd
ulo, hoofd H. v. d. Veen), E. Mulder, ondervr.
--n de afd. g.l.o. aan genoemde school.
'?-Gr a v en h a ge (Ds. D. J. Karresschool,
Naarderstraat, hoofd P. de Jong), mej. W.
Versteeg te Sliedrecht.
Zevenhuizen (Z.-H.), mej. J. C. H.
Ro«eboom te Voorburg.
Ten Post, E. E. Strating, thans tydelyL
t- Rovetutnilde.
KERKELIJK LEVEN IN 1931
KERK EN WERELDLEVEN
Do Kerk, dde eerediensten organiseert,
wij dat ook op het breede levensterrein
da eere Gods niet te na gekomen wordt,
ïnpdx veeleer voorgestaan en bevorderd.
I Om de eer Zijns Naams.
Zoo is het te verstaan, dat naar aanlei
ding van een gruwelijk spottend „Tribune"-
arÜkel 28 predikanten der Ned. Hervormde
Gemeente te Amsterdam een verklaring pu
bliceerden, waarin zij hun diepe droefheid
uitspraken, „dat een zoodanige ongehoorde
lastering van den Zaligmaker blijkbaar
Vrijelijk kan gedrukt en verspreid worden",
welke verklaring ter kennis van den Mi
nister van Justitie werd gebracht Vele
adhaesie-betuigingen zijn hierop gevolgd.
De Kerkeraad der Geref. Kerk van Den
Haag-West besloot deputaten voor de cor
respondentie met de Hooge Overhead te ver
zoeken ,J>ij de Regeering er op aan te drin
gen, dat al het mogelijke gedaan worde om
publicatie van zulke Repeering en volk ont-
eerende, maar bovenal God en Zijn Gezalf
de smadende woorden te voorkomen en wiet
langer zulke opzettelijke God-tergende taai
doof een partij, die met haar ziel verwoes
te hd werk Satans rijk doelbewust bevor
dert, onder ons volk te dulden".
De Classis Arnhem der Geref. Kerken
zond over dezelfde zaak een eigen adres
san den Minister van Justitie.
Ter Algemeene Vergadering van de Re-
monfitrantsohe Broederschap werd helaas
een pansch ander standpunt ingenomen. D s.
P- E 1 d e r i n g stelde daar voor te pao-
testeeren tegen en met alle geoorloofde mid
delen te verhinderen de aanneming van het
Wetsontwerp op Godslastering, waarachter,
volgens hem, „de méést denkbare zwarte
>**otie" zat Besloten werd, dat een com
Ollssie wol bij adres aan de Rogeering tc
kennen zou geven, dat de Broederschap
.Alle smalende krenking van de godsdien-
etigp overtuiging veroordeelt", maar dat rij
aanneming van het wetsvoorstel ontried.
omdat„het de geestelijke vrijheid in
va'» onrirhten in gevaar brengt"!
D# vrij zinnige D s. J. C. Wantin, deze
W|k in de Vrije Gemeente te Den Haag
beenrekend, stelde de vraag: „Of de Staats
wet straffen moet. terwijl God liefde js en
vépgapft?" Na. deze uiting van betreurens
waardige opvatting omtrent de gerechtig
heid en de genade Gods, noemde de spre-
ker- itv- zijn voornaamheid de voorgestolde
Verval.
Zoo blijkt het ten aanzien van de eere
Gods op het publieke terrein allerminst van
belang ontbloot te zijn, of een Kerk naar
Gods Woord wil leven, dan wel, op gamsoh
andere basis staande, onbegrensde „vrijr
heid" voorstaat. In de gouden eeuw van
geestelijken bloei en hooge cultuup zou gee
nerlei „Kerkgemeenschap" er aangedacht heb
ben zich te verklaren gelijk thans zulks bij
monde van de twee hierboven genoemde
predikanten geschied is.
De Synode der Geref. Gemeenten besloot
een „Getuigenis" tot de Hooge Regeering des
lands te doen uitgaan tegen het aangrijpen
de verval vam dezen tijd, terwijl de Synode
der Chr. Geref. Kerk een „Getuigenis" aan
de Overheid vaststelde inzake wederinvoe
ring van de doodstraf.
Voornamelijk door de actie van den We
reldbond van Kerken en de vereeniging
„Kerk en Vrede" kwamen ook de zaken
van Vredesbeweging en Ontwapening ter
tafel van de Kerkelijke vergaderingen.
Ontwapening.
De Alpem. Synode der Ned. Herv. Kerk
aanvaardde een motie van haar president,
D r. G. J. W e y 1 a n d, om ten deze op te
wekken het petitionnement van de Neder-
landsche dagbladpers te teekenen, zoowel
als om instemming te bét-uigen met hot
adres van de afd. Nederland van den We
reldbond van Kerken aan de komende Ont
wapeningsconferentie te Genève.
De Synode der Chr. Geref. Kerk, niet kun
nende instemmen met laatstbedoeld adres,
besloot zelfsrtandig een resolutie aan ge
melde Conferentie te zenden. Ook de Ker
keraad der Geref. Kerk van Amsterdam
nam een gelijk besluit.
Onderscheidenlijk aan het Wereldbond
adres en het „getuigenis" van gemelden
Kerkeraad werd door tal van Kerkelijke
vergaderingen adhaesie betuigd.
De Synode der Evang. Luthersrhe KpH:
heefit wel de grondgedachte van de We-
reldlbond-resolutie aanvaard, maar verwor
pen de resolutie van Avignon, dat „de Kerk
zal weigeren een oorlog aan te moedigen
of te steunen als de Regeering heeft gewei
gerd een bona fide aanbod te aanvaarden
om het geschil ran arbi'rage te onderwer
pen", en wel omdat de Kerk geen orgaan
heeft om te kunnen oordeelen of zoodanig
aanbod bona fide is gedaan.
De Algem. Kerkelijke Vergadering von
het Hersteld-Evang. Luth. Kerkgenootschap
daarentegen kon zich met hot beginsel van
de resolu-tie van Avignon vereeni'gén do'h.
op oen .onderdeel alleen naar de redactie
van de 'ln 192,9 té Eisenach vergaderde Per
manente Commissie yam. Stockholm.
Voorts werd
van Kpr
sé!
lie Classes LeAner<*ainsche gflr^_en^e'dsbe-
1®"'- S(nl!u"IWei, en W,n
in Mud!?n,0(Snd<!n Har
k «izake het nt,M6D5en de r£>nCOmmis-
pr*>Jeem vaj 2Lp,nS dor
aeQ oorlog.
fvaneeii,- ln ,(rii(vonn (ook
°l< SS'
aa" <te CrniTOn,'®"1* te nt ,m?bi"s-«Ue
ïSSSSSSSgï
2? <°t zijn bevolen ""«uwe
eVre,te Mts",sa-
fen «°„P o'!
en soorWmk«eY>'ei' bad r m<"'-
Keek—o, o^3^
de Staten of de Kamer toestemming van
den Kerkeraad noodig heeft.
Een geheel ander geluid liet het Comité
„Kerk en Socialisme" hooren. Van oordeel,
dat „de Nederlandsohe Christenheid" al
lang „de historisch geworden Cliristelijke
en Vrijzinnige politiek" had moeten opge
ven, publiceerde het een manifest met 155
handteekeningen, daarbij de leden der ver
schillende Chr. Kerken opwekkende „in
het licht van de Evangelische prediking van
het Koninkrijk Gods im de rijen dpr S.D.A P.
mede te 6trijden" tegen kapitalisme, im
perialisme en militarisme, om zoo ,jn de
maatschappij iets te verwezenlijken van
Gods Heiligen Wil".
Tegenover dergelijke doorzichtige ma
noeuvres richtte Prof. Eerdmans in den
zomer de „Vereeniging van Vrijzinnig-Gods
dienstige Liberalen" op.
Door Ds- J. J. M lede ma werd betoogd,
dat de Kerk des Heeren geen roeping heeft
om in de practische politiek en in het eco
nomische leven te spreken of te handelen.
I „Als de Kerk het Evangelie verkondigt, dat
I spreekt van het zoeken van de dingen die
I Boven zijn en de wereld roept: „wat baat
ons dat?" geef ons koren en most! wat zijt
gij machteloos!" dan is het duidelijk dat
ook hier wèer dé alouue strijd zich vol
trekt, die Christus ai voorzegd heeft: „zij
hebben Mij gehaat, zij zullen ook u haten"!
Ten aanzien van de buitenlandsche poli
tiek worde herinnerd aan de Evang. Maat
schappij, die den president der Spaansche
Republiek een telegram van hulde en dank
zond, omdat zijn regeerimg de „vrijheid
van godsdienst" in Spanje heeft gebracht,
„zoodat nu ook de Protestanten aldaar God
kunnen diienen op de wijze zooals hun ge
weten hun dat voorschrijft".
Nadat in de groote steden eenlge intei^
kerkelijke samenkomsten ten deze gehou
den waren, word op 20 Maart in vele Ker
ken in 't bijzonder de geloofsvervolging in
Rusland gedacht in prediking en gebed.
Boete en bede.
In verband met den economischen nooo
word Zondag 29 November bestemd als een
Nationale Boete- en Bededag. Alle Kerken
in ons land gaven aan den oproep voor de
zen dag gehoor. Zelfs de Israëlieten in Am
sterdam. Den Haag en Rotterdam kwamen
op dezen Zondag in hun synagogen bijeen.
Herhaaldelijk is de opmerking gemaakt,
dat hst hier evenzeer gold den geestelijken
nood der tijden, den opkomenden geest uit
den afgTond en het gebrek aan verootmoe
diging.
Sociale nood.
Door de Roomsche Kerk werd (en wordt),
naa r aanleiding, van een pauselij ken ency
cliek, een „kruistocht vain v/eldad'ghedU jn
hulpbetoon" georganiseerd, mede „om de
keereJ?,,ng Van 8001010 omwenteling te
B" uitzondering werd door een U-tal
predikanten van Geref. Kerken ln de Veen
koloniën een adres aan de A. R. Kamerfrac
tie en den Mimi ster van Landbouw gezon
den, om spoedige en meer afdoende maat-
regelen door hulp en steun van de bevolking
in hun omgeving.
De Kerk heeft vooral in haar diaconale
ambt zeker veel van doen gehad door de
werkloosheid im het maatschappelijk leven.
Lr zyn in tal van plaatsen extra-collecten
gehouden, commissies voor arbeidsbemidde
ling gevormd, tehuizen voor verblijf en eenl
ge liezigheid geopend.
De plaatselijke diaconale vergaderingen
-n landelijke samenkomsten als de Cen
trale Diaconale Conferentie der Geref. Ker-
j®" env,dïe Federatie van Diaconieën
ui de Ned. Herv. Kerk, zoowel als haar
periodieken, hebben het werk loosheids vraag
stuk en „speciale gevallen" voortdurend
moeten bespreken.
Dlaoonl».
Te dezer plaatse zij gememoreerd het
plotseling verscheiden op 17 Juni van den
organisator G. J. A. R u y s, den oprichter
der Vereeniging van Diakenen in de Ned.
Herv. Kerk. later im bovéhgenoemde Fede
ratie omgezet Als haar secretaris, leider
vam haar bureau te Amersfoort en eind
redacteur van haar orgaan „Diakomia",
heeft hij door zijn initiatief, inzicht, organi
satie-zin en ijver een schier algemeene op-
waking in het diaconale leven der Ned.
Hervormde Kerk mogen brengen. Zijn veel
eisaheride werkkring en -taak is in Novem
ber door W. J. H emmers overgenomen.
OfftnbL
Moet het „brood" van Kerk en Diaconip
van hel veld der wereld bijeengebracht wor
den, daaraan is meermalen in overvloedige
mate voldaan. Ook vorig jaar is rijk ge
offerd. Zelfs de bijzondere, groote giften en
legaten zijn niet weinige geweest. Om eeni
gen indruk daarvan te geven noemen we de
volgende, waarbij achter de plaatsnamen de
beginletters der Kerk ziin aangegeven:
Aalsmeer (N.H.): l°gaat van pijn. f 700
rente per jaar. voor Kprkvooogdij
Arasterdam (N.H.). als legaat een
geheel vermogen (waarbij f 15.000 voor Oude-
liedenhuis) tezamen oor Kerk en Diaconie.
Ams'erdam (C.G.K.): legaat van
f 12.734.
Amsterdam (N.H.): gift van f 7000
voor verwarming dor Oude Kerk.
Amsterdam (N.H.): legaat van f 5.000
voor Diaconie.
Arnhem (G.K.): legaat van f 40.000, te
zamen voor Kerk en Eiconie.
Bergen op Zoom (Leger des Heils)r
het oude kerkgebouw der Geref. Kerk, door
een vermogend Roomsch-Katholiek aange
kocht en ten geschenke gegeven.
Delf shaven (N.H.): gift van f 3.000
voor kerkeraadsbanken der Mathenesserkerk.
Dokkum (G.K.): gift van f 3.000.
Enschede (C.G.K)gift van f 4.000.
f 7 000F (Doopsg. G.): legaat van
Hooge veen (G.K.): giften-totaal van
r 57.000 voor een nieuwe kerk.
Leeuwarden (G.K.): legaat van f 46.000
voor onderscheiden doeleinden (w.o. ook
Vrije Universiteit en Chr. Leeszaal).
Murmerwoude (N.H.): legaat van
ruim f 6.000.
Ommen (G.K.): als legaat de vroegere
Eendenkooi aan het Ommerkanaal met daar
bij gelegen boerderij en bosch.
(NH): IK"»!
grond te Landsmeer, groot 8 H.A.
r £lZl}erdam (GK->: leFaat van pLm.
f «.000, voor verschillende doeleinden.
f So00lerdam ^GK*): ,e*aat van "ib"
Rotterdam (G.G.): gift van f 4.000.
i,egM' var
Ti el (G.K.): legaat van f 5.000.
Veendam (N.H.): legaat van f 5.000
voor Kerkvoogdij.
f K/Sin r9hi?1 i"n legaat van
f 5.000 voor Kerkvoogdij.
Woudsend (G.K.): als legaat een boe'r-
derlj van f 14.000 met 24 pondemaat land te
Smalbrugge.
Mogen zulke bijzondere ontvangsten ook
bijzonder gewaardeerd worden, er kan altiid
nog meer geschieden.
iJ» er £SrinPeM 16 hebben, dat in
1929 ons volk 1 <3 millioen voor tabak en 167
millioen voor alcoholische dranken uitgegc-
ven heeft, legt Ds. D. N a u I a: „Al, nu d,
Kerkmenschen ook eens gingen vergelijken,
wat ze besteden om eiken dag hun sigaa.-tie
te rooken en wat ze besteden voor Kerk en
Annen! Is er dan geen reden voor beschaamd
held aanwezig?" En Prof. Hoekstra
heeft uitgerekend, „dat. indien er in elk
gezin van onze Gereformeerden per week
een sigaar van xes cent minder gerookt
werd, we daardoor zouden kunnen onder-
gelisatiër tMt,g predikanlen voor de Evan-
't Is dus nog zoo verschrikkelijk niet «Jat
ln,, Kerk van Delft per abuui 4-
collecteerd werd voor het tekort-Kerkedienst,
da'-al gedekt was!
I hSL?erkenwen uhaar Dl»«>nle«n, die haar
k8?1 het,breede ..wereldleven" (niet:
wcreldsch leven) moeten ontvangen, kunnen
mïün!frJ?(>n0einde w"T,k,,n l«r hart.' ceno-
in de ^offe-
heirpft 00 u'thr6ldln* va" den arbeid
gaan. schoonc toekomst tegemoet
