NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 4 JANUARI 1932
TWEEDE BLAD PAG. 7
HET RUSSISCHE VIJFJARENPLAN
WAS 1931 HET BESLISSENDE
JAAR?
EEN DUUR BETAALD VOORRECHT
Het derde, beslissende jaar werd liet
jaar 1931 steeds genoemd door de sowjet-
'leidérs. Dit derde jaar van het vijfjarenplan
zougjie beslissing móetel brengen over het
al oi niet gelukken van de groote poging
om ?4e sowjet-unie in korten tijd tot een
vooraanstaand industrieel land te maken,
zooveel mogelijk onafhankelijk van de buiten
wereld.. Gaan we na, wat dit jaar heeft ge
bracht eri wat dientengevolge het komende
jaar voorspelt, dan hebben, we derhalve te
overwegen in hoeverre er van een beslis
sing; in gunstigen of in ongunstigen zin,
sprake is.
Tendentieuze gegevens.
Wij kunnen daarbij, jammer genoeg, niet
te werk gaan op dezelfde manier als men dit
bij andere landen zou doen; we kunnen ons
niet, of slechts voor een klein deel, basee
ren op cijfers en andere economische gege
vens. Om verschillende redenep. Ten eerste
hebben de sowjet autoriteiten de laatste
maanden zelf herhaaldelijk geconstateerd,
dat hun cijfers goeddeels onjuist zijn, door-
dat zij zelf vervalschte gegevens van hun
organisaties hebben ontvangen. Ten tweede
zijn de sowjet gegevens aLtijd op de meest
tendentieuze wijze samengesteld. En ten
derde, feitelijk een gevolg van het vorige
argument, kunnen de gepubliceerde cijfers
meestal niet vergeleken worden, noch met
elkaar, noch cmet de gegevens uit andere
landen, omdat de grondslag der gegevens
zoo geheel velschillend is.
Nemen we als voorbeeld slechts de jongste
mede'de'cling over de toename der-productie
over* het jaar 1931. Deze moest volgens het
plan 45 bedragen, bedroeg in werkelijk
heid 21-22 Zelfs fris we dc juistheid dier
getallen aannemen, moeten we niet uit het
oog verliezen, dat de grootte der productie
is aangegeven in de waarde der producten.
Wat zegt c'it, wanneer de regeering het in
haar hand heeft met de prijzen alle moge-
lijke goocheltoeren uit te halen?
Afgaande derhalve op de enkele, vrij
zeker vaststaande, feifen meenen we te mo
gen zeggen, dat het jaar 1931 geenerlei be-
sLissirg h eft gebracht. Het vijfjarenplan is,
in zjjp algemeenheid, zeker niet geslaagd, en
evenmin geheel mislukt. Het volgend jaar en
het daarop volgend is niet minder spannend
dan 1931 was, de opofferingen, die van de
bevolking der sowjet-unie worden gevergd,
zijn niet verminderd en zullen voorlbopig
niet' verminderen.
Toename der productie.
Dat de productie in de sowjet-unie is
toegenomen ligt voor de hand. Er zijn nu
eenige jaren achtereen milliarden besteed
aan nieuwe fabrieken en aan uitbreiding
van den landbouw. Het aantal arbeidskrach
ten is sterk toegenomen, in 1931 met 20
Were vail dit all'es geen vergrooting van de
totale hoeveelheid producten het gevolg dan
zou van èen jammerlijke mislukking gespro
ken kunnen worden. De volkomen natuur
lijke toenameTis echter nog geen bewijs van
succes. In 1981 zijn-In 'de industrie ruim 8
milliard nieuwe kapitalen gestoken, meer
dan ken derde van de totale grootte van het
aan\vezfyze kapitaal. Voor 1932 staat een
soortgelijke uitbreiding op lret programma.
Tegenover deze geweldige uitbreidingen,
gepaard gaande aan een sterke vergrooting
van-het aantal arbeiders, wijst een toename
in de productie van niet meer dan ruim
20 in het geheel niet op een succes, in
tegendeel, blijft deze toename verre ten ach
ter'bij hetgeen te verwachten zou ziin. Reeds
uit deze cijfers valt de onweerlegbare con-
clüsie te trekken, dat het nieuwe kapitaal,
de nieuwe fabrieken, niet zoo werken als ze
dienen te doen, terwijl aan de andere kant
de bestaande ondernemingen zoozeer verslij
ten en achteruitgaan, dat de opbrengst ervan
geleidelijk, doch onophoudelijk vermindert
Geen „afschrijving".
Wij komen hier tot een der voornaamste
vragen dei- sowjet-economie. welker duide
lijke beantwoording noodig is willen we een
vergelijking kunnen maken tusschen de
resultaten in Rusland en elders. In alle
andere landen worden jaarlijks groote bedra
gen afgeschreven in iedere zaak, omdat het
aanwezige materiaal veroudert nog voordat
het. verslijt, Wij kennen de constante ver
nieuwing, geleidelijk, van alle installaties,
die niet als vernieuwing in balansen tot uit
drukking komt, maar uit de exploitatie-op
brengsten wordt gedekt. In de sowjet-unie
treft men iets dergelijks niet aan, daar heet
alles uitbreiding, nieuwbouw. De groote
yraag is,wat naar onze begrippen onder
deze categorie thuishoort en wat als normale
vervanging van verouderde en versleten in
stallaties moet worden beschouwd. Met deze
correctie zouden de cijfers over de milliar
den, aan uitbreidingen besteed, waarschijn
lijk sterk verkleind worden. Dan is ook do
toename der productie een normale en blij ft
niet op onverklaarbare mariier ten achter bij
hetgeen te verwachten is. Doch, voor propa
ganda, om de niet wetenden te overbluffen
zouden de aldus tot het "normale terugge
brachte gegevens niet meer kunnen dienen.
Onvolledige ontwikkeling.
Een andere zijde der vraag, die zeker niet
uit het oog mag worden verloren, is het
fragmentarische, het onvolledige, van de ont
wikkeling der sowjet-economre. We weten
nu wel, dat er verschillende reusachtige
fabrieken zijn gebouwd en gedeeltelijk reeds
werken. Doch het leven, ook het economische
leven, beslaat niet alleen uit groote fabrie
ken van bepaalde producten. Daarmee ts
onafscheidelijk verbonden een gansche serie
van andere maatrégelen err werkzaamheden,
die betrekking hebben op de afwerking van
deze massa-producten. Hiermede nu is liet
in alle opzichten diep treurig gesteld. Wij
kunnen eenige voorbeelden aanhalen, (he dit
aardig illustreeren. Een groep arbeiders
heeft een oproep gepubliceerd- aan de con
fectie- en schoenfabrieken, waarin gewezen
wordt op de slechte hfwerking van die goe
deren. Ons trof het sterkste de klacht, dat
de confectiemagazijnen geen ateliers hebben,
zoodat men, na een pak gekocht te hebben,
voor de kleinste'kleinigheid, om iets te laten
vermaken en het komt nog al eens voor,
dat de eene broekspijp langer is dan de an
dere, dat de knoopsgaten er scheef in zitten,
en dergelijke dingen meer naar een par
ticulieren kleermaker moet gaan en meer
moet betalen, dan het heele costuum kost.
Dit voorbeeld uit het dagelijksch leven doet
ons voelen, wat het zeggen wil een produc-
tie-apparaaat af te werken tot in onder-
deelen. Daaraan ontbreekt nog nagenoeg
alles in de sowjet-unie. Men heeft er> met de
grootste inspanning, een aantal groote fa
brieken gebouwd, en daaraan zijn alle mid
delen opgegaan; voor de afwerking, voor de
tallooze bijkomstige behoeften, is geen geld,
geen materiaal, zijn geen arbeidskrachten
meer over.
De begrooting der industrie.
Nog in sterker mate geldt zulks voor het
geen buiten de industrie zelf valt. De be
grooting voor 1932 geeft in dit opzicht be
angstigende cijfers. Voor alle steden der
Oekraine b.'v. tezamen is een bedrag uitge
trokken ten behoeve van stratenaanleg, wa
terleiding- en assaineeringswerken e.d., dat
overeenkomt met ongeveér 75 millioen tn
Hollandsch geld. Het is dus een bedrag, dat
achterblijft bij hetgeen in ons land in Am
sterdam en Rotterdam tezamen wordt uit
gegeven voor dergelijke doeleinden, terwijl
toch onze steden oneindig veel beter zijn
ingericht dan eenige Russische s'tad. Daarbij
komt, dat de bevolking van de steden als
Charkof in één jaar tijds van 500 tot over de
600 duizend zielen is toegenomen, en dit
is met alle steden het geval. Voor de hoog
noodige maatregelen, die dergelijke snelle
stadsuitbreidingen met zich meebrengen, aan
wegenaanleg, aan waterleiding, rioleering,
straatverlichting, badhuizen, trams en an
dere vervoersmiddelen, voor dit alles wordt
in alle Oekrainsche steden een bedrag ter
beschikking gesteld, dat in ons land gebruikt
wondt voor, een -paar ",£tedëff,7'kalm
groeien en'waarin reeds allés gepërfec;
tioneerd is, wafmeer men het beschouwt van
het peil van een Russische stad. De woning
toestanden in de Russische steden worden
dan ook niet beter, maar gaan integendeel
nog steeds hard achteruit, de overbevolking
neemt nog steeds toe, de sociale verzorging
van de geheele bevolking in de steden wordt
slechter inplaats van beter.
Bij het spoorwegtransport heeft dit alles
reeds tot een dreigende ineenstorting gelerd,
waarvan vervanging der geheele leiding het
gevolg is geweest. De gegevens der laatste
maanden doen het nu reeds zien, dat noe
menswaardige verbetering niet is ingétreden
onder de nieuwe leiding, die met zooveel
fanfares is opgetreden; het spoorweg-
transport blijft een van de zwakte plekken.
Daarin kan slechts, verbetering komen door
geweldige kapitalen in dit bedrijf te steken,
dat jarenlang stiefmoederlijk bedeeld is ten
nadeele van de industrie, die voor alles
opgekweekt moest worden. Doch er is niets
meer over, alles wat gespaard kan worden,
valt in deh muil van de steeds grooter
eischen stellende reuzenbedrijven.
Beziet men dit alles in zijn geheel, bedenkt
rnen, dat de rantsoeneering nog steeds ge
handhaafd blijft en voorloopi'g van afschaf
fing geen sprake is, dan moet met toegeven,
dat het volk wel heel duur betaalt voor het
voorrecht te mogen wijzen op een nominale
toename van de ,industrieele productie in
één jaar met ruim 20 Dit staat blijkbaar
nog niet gelijk met een welvaartstoename
van dezelfde graad zooals men oppervlakkig
misschien zóu denken.
Kerknieuws.
Men schrijft ons uit De Bilt;-
Gistermorgen heeft Dr. J. D. de Lind van
Wijngaarden zijn veertigjarig ambtsjubi
leum herdacht in de godsdienstoefening in
,de Ned. Herv. Kerk, waarbij liet kerkgebouw
tot in alle hoeken dicht bezet was.-
'Dr. "'De Lind van Wijngaarden had '-als
tekst voor zijn gedachtenispredikatie geno
men Romeinen 3 38 en 39: „Wie-zal ons
Scheiden van de liefde van Christus? Ver
drukking of benauwdheid, of gevaar of
zwaard? Gelijk geschreven is: Want om
uwentwille worden wij dén ganschen dag ge
dood, wij zijn geacht als schapen ter slach
ting..... noch hoogte, noch diepte, noch
eertig ander schepsel óns zal kunnen schei
den van de liefde Gods welke is in Christus
Jezus-onzen Heere".
Spr. wees er in zijn leerrede op, dat hij een
blik heeft geslagen in het verleden, en stil
gestaan bij het moment, dat Ds. Popta, nu
predikant te Papendrecht, bij zijn bevesti
ging als predikant in de gemeente Alblas
hem toesprak met de volgende woorden „Sta
dan de lendenen omgord hebbende", .de tekst
waarin Paulus aangeeft de houding van den
Christen in den strijd tegen de zonde, den.
duivel, de wereld en zijn eigen vleeseh. -
In het bijzonder releveerdede jubilaris,
dat Ds. Talma te Dordrecht hem indertijd
gezegd had, dat de inhoud van zijn predi
king het dagboek van zijn persoonlijk leven
was..
Spr. werkte zjjn stof in den breede uit en
wees in duidelijke en schoone bewoordingen
op de Liefde van Christus, aansporend, dat
ieder Christen de verzekerdheid zal zoeken.
Daana ging hij ertoe over Ds. de Geus als
waarnemend voorzitter van den. .kerkeraad
dank te brengen voor de hartelijke samen
werking, welke er bestaat tusschen hen bei
den en den derden predikant Ds. Frank.
Voorts herdacht Spr. de overleden ouderlin
gen, de heeren Van Rheenen, Radix en "Floor,"
waarmede hij gedurende dén tijd welkètx
deze broeders liet ambt van ouderling vervul
den, zeer vruchtdragend werk Sn het belang
der Gemeente alhier heeft mogen verrichten.
De jubilaris stond vervolgens stil bij. de
werkzaamheden van den kerkeraad. in zijn
tegenwoordige samenstelling en sprak hij er
zijn groote vreugde over uit, dat in den ker
keraad de grootste harmonie heerScht. Er
moge onder de kerkeraadsleden verschil van
meening bestaan betreffende verschillende
vraagpunten, doch scherp op den voorgrond
tredende verschillen zijn,gelukkig niet voor
gekomen. Hiervoor zijn wij gespaard geble
ven.
Dank bracht spr. aan de heeren van der
Lecq en Steven Floor, die wegens höogen
leeftijd het ambt van ouderling hadden móe
ten neerleggen. Tenslotte richtte Dr. .de
Lindt van Wijngaarden het woord tot Ds.
Eyseling, voorzitter van het Classicaal Be
stuur van Amersfoort, waarvan de jubilaris
secretaris is, Ds. Klomp voorzitter van dén
ring Tienhoven, Ds. Hospers en D». Van
Dalen, beiden predikanten te Feyenoord,
waar spr. vroeger gestaan had, Ds. Schallen-
berg te Bilthoven, Ds. Kijftenbelt, thans ook
te Feyenoord.
Nadat spr. zich gericht had tot zijn zwager
Ds. Wesseling, te Waarder en zijn neef, van
Wijngaarden, werd gezongen Psalm 73 12
en 13.
Ds. De Geus richtte zich tot den jubilaris
en deelde mede, dat hij als waarnemend
voorzitter vnn. den kerkeraad ook namens
'Ds.- Frank? den 'jubilaris .dank wilde', toen»
gen voor het vele werk, dat deze in de Ge
meente De Bilt had tot stand gebracht. Spr.
noemde het een gelukkig verschijnsel, dat
onder de drie predikanten een zeer nauwe
samenwerking bestaat. Spr. uitte den
wensch, dat de jubilaris nog vele jaren op
Gods akker zal mogen werkzaam zijn.
Dr. G. L. Baron van Boetzelaer van Dub
beldam voerde het woord namens het Colle
ge van Kerkvoogden en namens het College
van Notabelen en zeide het zeer te waardee-
ren, dat op dezen dag zulk een hartelijke bè
langstelling was betoond voor den jubilaris,
^pr. wenschtc Dr. de Lind van Wijngaarden
voor diens persoon en gezin Gods zegen toe
en hoopte, dat de jubilaris nog vele jaren
zijn krachten zal kunnen geven aan zijn
ambt, waarin hij al veertig jaar mocht arbei
den.
Voorts werd het woord gevoerd door Ds
Klomp uit Tienhovcn...
Dr. De Lind van Wijngaarden sprak een
woord van dank voor de voor hem en zijn
gezin uitgesproken goedé wenscbén en ging
daarna in dankgebed voor.
Ds. De Geus voerde hierop nog namens
de Gemeente het woord en bracht namens
hun dank voor de wijze waarop de jubilaris
zijn ambt vervulde.
Óp voorstel van Ds. De Geus werd den
jubilaris toegezongen Psalm 134 3, waj
Dr. de Lind van Wijngaarden den zegen op
de Gemeente legde. Toen stroomde het kerk
gebouw leeg Het wa^een plechtige ure.
welke onvergetelijk zal zijn zoowel voor
dezén beminden Dienaar des Woords als
vopr dq Gemeente, die hem wel zeer lief
heeft
Schoolnieuws.
BEZUINIGING BIJ HET
ONDERWIJS
Llchamellke oefening op school
niet noodig. Het schooltoezicht
zzoeke nauwer contact met de
onderwijzers en worde vereen
voudigd. Drieërlei kweek
school en geen hoofdakte.
De heer J. C. Wirtz Czn. schrijft ons:
Nu he§l de wereld staat in het teken van
bezuiniging hoewel het vaak alleen een
teken is en geen daad wil ook ik schrijven
over bezuiniging. Natuurlijk over bezuini
ging bij het onderwijs want van andere za
ken heb ik geen verstand. En dan bespreek
ik niet de reeds voorgestelde bezuinigingen,
maar wel een- drietal objecten die voor be
zuiniging in aanmerking komen en waaraan
blijkbaar nog niet gedaoht is. Nummer één.
de lichamelike opvoeding
Sedert door Mackay vak j. in de onder
wijswet is opgenomen, is er heel "wat ver
anderd.. Van de invoering op de scholen heb
ben we weinig pleizier en veel narigheid
gehad. En dat blijft zo bij volledige invoe
ring. Mackay kreeg het vak opgenomen, om
dat. hij beloofde dat het geen geld zou kos
ten; hef -kon in de gewone schoollokalen en
door de. klasseonderwijzers gegeven worden.
Dat gelóóft nu niemand meer: er moeten
overal gebouwen geslicht worden, werktui
gen worden aangeschaft, én vakonderwijzers
aangesteld. Dat zal heel veel geld kósten.
Doch er is nog meer veranderd. Heel dé we
reld doet tegenwoordig aan sport en zooals
de ouden zongen, piepen de jongen. Er zijn
gymnastiekverbonden: neutrale, roomse en
protestants christelike. Buiten de schooluren
Oefenen jiiet alleen. de jongens maai1 ook de
meisjes=zioh.
Moet de school die toch al overladen is,
nu ook nog aan positieve lichaamsoefening
doen? Is het niet voldoende, als de school
waakt tegen alles wat de gezondheid der
leerlingen kan schaden? De gebouwen zijn
betef en de banken zijn beter dan in de
dagen van Mackay. Er zijn schoolpauzen,
veel meer vakantie, minder schooluren, ja
zelfs al heel wat schoolartsen en 6choolver-
pleegsters. Kan men nu de zaak verder niet
overlaten aan de particulieren, die zelfs op
dorpen ën in gehuchten'clubs stichten vóór
allerlei sport? 'k Ben een groot voorstander
van lichamelike opvoeding en 't verheugd
me, dat we ook een christelik gymnastiek-
verbond hebben naast de andere. Dat zijn
de deskundigen, laat dit deel der opvoeding
gerust over aan de ouders en aan die ver
enigingen. De school en de schatkist zullen
er wel bij varen.
De tweede bezuiniging geldt
Vereenvoudiging schooltoezicht.
Réeds in 1920 is er op gewezen, dat ons
schooltoezicht te samengesteld is. Gevolg
daarvan is, dat men in hog.re regionen de
school en het onderwijs niet meer kent door
eigen aanschouwing, doch alleen door papie
ren 'rapporten.. En toch heeft de ervaring ook
mij'geleerd; dat er alleen.heil te verwachten
is'Van persoonlijk contact tusschen onderwij
zers en toezicht Ik heb dan ook nooit ge
dweept met de voorstellen der bevredigings
commissie en ook niet met de bepalingen der
wet van 1920.
Daarentegen, was ik heel blij met een
amendement, dat voorgesteld werd door vijf
leden der Tweede Kamer, afkomstig uit vijf
fracties en dat ten doel had vereenvoudiging
van ons schooltoezicht. De aanneming daar
van werd zelfs door de Minister veronder
steld, doch helaas! door een hiezondere
menloop van omstandigheden werd het toch
verworpen en kregen we. een heel duur sa
mengesteld toezicht, dat door de drang der
omstandigheden al wel wat vereenvoudigd
isv-rruaar toch nog voor verbetering vatbaar
is.*" Van de vijf voorstellers zijn er nog lid
der Kamer; misschien willen deze nog
een proef nemen met een voorstel tot ver
voudiging en dan hoop ik op een betere uit
slag. Dit is een bezuiniging die niet ölleen
de schatkist, maar heel het onderwijs voor-
deèl éou aanbrengen.
Ais'derde object van bezuiniging noem ik
de Onderwijzers-opleiding
Ook hier heeft de eenheidsworst ons weer
parten gespeeltL Vroeger konden de rijks
kweekscholen en ook de biezondere kweek
scholen de room afscheppen en die verwer
ken tot uitstekende boter. Nu moeten alle
kweekscholen ook de ondermelk er bij nemen
met het gevolg, dat de kwaliteit sterk achter
uit gaat We hebben alleen voor het lager
PREMIEBOEKJF
PRINSESJE STERREMUUR
Van het mooie Kinderverhaal
PRINSESJE STERREMUUR. door G. Th. ROTMAN
hebben we nog slechts een kleine voorraad. Om teleurstelling te voor
komen bestelle men spoedig. Door bovenstaand Premieboekje te bestel
len zal men de jeugd een groot pleizier doen. Het kan afgehaald worden
aan ons Bureau, zoomede worden toegezonden na ontvangst van
50 cent per ex. in postzegels of storting op ons gironummer. Men
gelieve op de enveloppe te vermelden: „Sterremunr".
Ook de Agenten en Bezorgers nemen bestellingen aan.
Ondergeteekende verzoekt toezending van exemplaar (en)
Premieboekje „PRINSESJE STERREMUUR", waarvan bedrag bijgaat:
in postzegels
per giro is verzonden
WOONPLAATS
onderwijs dertig veertigduizend onderwij
zers. en. onderwijzeressen nodig. Die moeten
gerecruteerd worden uit de arbeiders- en ge
deeltelijk uit de middenstand.Die zelfde la
gen der maatschappij leveren ook een groot
deel der bevolking voor de hogere burger
scholen, de lycea, gymnasia en techniese
scholen. Denkt men nu waarlik, dat er dan
nog 30 40 duizend overblijven die dat zware
menu der kweekschool kunnen verteren?
't Is te dwaas om er zelfs aan te denken!
En toch moeten ze meegesleept worden ten
koste van hein, die meer aanleg hebben en
veel verder zouden kunnen komen. De ken
ners der school hebben dan ook nooit een
eenheids-kweekschool verdedigd. Ik denk
hier b.v. aan een man als P. Oosterlee, in
wiens nagelaten werken men het nodige kan
vinden. En voorts vergelijke men wat er te
vinden is in de uitgaven van het Gerefor
meerd Schoolverband en in de serie „Ver
dieping en Belijning." Mijn ideaal is nog
steeds
drieërlei Kweekschool
ejn wel: A. met een zeer eenvoudig program
voor meisjes, die door het eindexamen be
voegdheid krijgen voor de Kleuterinrichting
en voor de beide laagste klassen der school
voor gewoon lager onderwijs; B. met een
program, waarin één vreemde taal is opge
nomen voor jongens en meisjes, die daardoor
bevoegdheid krijgen voor alle klassen der
school voor gewoon lager onderwijs en C met
een program, waarin drie moderne talen zijn
opgvnomen als ook wiskunde, waardoor be
voegdheid verkregen wordt voor heel de
lagere school, dus ook voor het U.I.O. Iedere
inrichting geeft volledige bevoegdheid,
zodat er geen sprake is van een afzonder-
like hoofdakte, alleen van diploma A. B. C
Natuurlik heb ik hier geen volledig pro
gram gegeven: daarvoor zou ik een vrij dik
boek moeten schrijven; doch ook dat is niet
nodig, daar er stof in overvloed te vinden
is over dit onderwerp. Hoofdzaak is, dat we
in heel ons onderwijs breken met die onge
lukkige gedachten, dat iedereen in staat is
alles te leren en dat een onderwijzer of on
derwijzeres klaar is, als het hoofd volgestopt
is met allerlei kennis. We hebben al meer
dan genoeg geofferd aan de god van het in
tellectualisme: het hart moet ook eens een
beurt krijgen.
Gemengd Nieuws.
BEGRAFENIS SCHIPPER PH. TUK
Een bekend zeeheld.
In het anders zoo stille zeedorpje Ter Heyde
was Zaterdagmiddag bjjna de geheele bevol
king tesamen gestroomd bij de begraafplaats
naast de eeuwenoude Herv. kerk, waar schip
per Ph. Tuk, de commandant van de Heydsche
Reddingsboot, ter ruste werd gelegd.
Voor het sterfhuis bevonden zich eveneens
zeer veel belangstellenden, die een zoo bekend
en geacht inwoner de laatste eer wilden be
wijzen.
Als slippendragers fungeerden de leden van
de reddingsboot, die ook hun commandant op
de begraafplaats naar de groeve droegen.
Op de begraafplaats bevonden zich o.m. de
burgemeester van Monster, het lid van de
Tweede Kamer de heer G. W. Kampschoër,
benevens de gemeentesecretaris de heer v. d.
Lely. Voorts bevond zich daar de heer W
Gordon, inspecteur van de Z.-H. Mij. tot Red
ding van Schipbreukelingen, de heer J. Kan
namens de Noord- en Zurd-Hollandsche Red
ding-Mij., de heer J. van Riet, uit Rotterdam,
namens de Ned. Centr. Reddingsbrigade, de
heer Drenth, mede namens de Z.-H. M. R-,
schipper Slis, de commandant van de reddings
boot te Hoek van Holland, en schipper D,
Boon, commandant van de reddingsboot te
Ter Hevde.
Toen de kist, die gedekt was door twee
kransen der beide Reddings-Maatschappijen eh
een van de bemanning der Heydsche reddings
boot, in de groeve was neergelaten, sprak
eerst Ds. Ysebrands, Ned. Herv. predikant,
die erop wees, dat niet een strijd tegen de
golven, welke de overledene zoo dikwijls heeft
gevoerd, een einde aan zijn leven heeft ge.
maakt, doch een ziekte van slechts enkele da
gen. Spr. uitte voorts woorden van troost tofi
de nabestaanden van den man, die heel Ter
Heyde kende als den schipper van de reddings
boot.
Vervolgens voerde de heer Gordon het woord
namens de Z.H.M.R., die hulde bracht aan den
overledene, die 17 jaar in dienst van de Red
dingsmaatschappij is geweest en reeds menig,
maal getoond heeft zijn leven voor anderen trt
willen geven. Nog kort geleden heeft schipper
Tuk vijf personen van een gestranden logger
gehaald.
De heer Van Riet sprak woorden van dank*
bare gedachtenis namens de Ned. Redding?,
brigade, en merkte op dat de overledene stamt
uit een echte redders-familie, die langs de ge
heele kust vaq ons land bekend is. Hét over
lijden van zulk een man heeft ook de reddings
brigade diep getroffen.
Met een kort dankwoord namens de familie,
werd de droeve plechtigheid beëindigd.
Land- en Tuinbouw.
DE ENGELSCHE INVOERRECHTEN
In 't Westland is Zaterdag de bloemen
handel wel heel vlot verloopen. Het was
de laatste dag waarop de bloemen, het
voornaamste product van bet West land oo
dit oogenblik, zonder de verhoogde in
voerrechten naar Engeland konden wore
den geëxporteerd.
In verband hiermede had het bestuur
der Centr. Westl. Bloemenveiling, in over
leg met den handel besloten des morgens
redds om half acht met het veilen te be
ginnen. Hierdoor konden de bloemen n.l.
nog naar Vliasangen worden vervoerd,
waar de boot der My. „Zeeland" nog he
den de bloemen zonder yerhooging naaï
Engeland kon brengen.
Overigens valt in de laatste dagen eert
opleving waar te nemen in den binnen-
landschen handel, waarvoor veel bloemcrt
worden verkocht,
KERKELIJK LEVEN IN 1931
0* li.
RAAD EN BESTUUR
Een der voornaamste factoren voor den
Uitwendigen achteruitgang en de inperking
van fje invloedsfeer van de Ned. Hervormde
Kerk is wel de richtingk'westie met den
richtingstrijd gebleven, een onderwerp, dat
ook ih het afgeloopen jaar tal van confe
renties en ontzaglijk veel persgeschrijf ge-
De ïnvÏ06d va-n de richtirng'kwestie ie niet
slechte p laats edijk gezien, maai- sprak u?t-
teraard ook mee in de vergaderingen van
„K&rke'ijke Besturen" of „Meerdere Verga
deringen
In do Synode-vergaderingen kwamen
ei echte bij uitzondering dogmatische zaken
tei tafel. Die der- Christelijke GereL Kerk
kreeg te handelen over het Duizendjarig
Itijk en die der Geref. Gemeenten oven- hot
Genadeverbond, waarbij met nadruk uitge
sproken werd, dat dit onder bebeersching
.van de Uitverkiezing 6taat.
Maar overigens waren met name in de
Synode dér Ned. Hervormde Kerk allerlei
zaken aan de orde, waarbij tedkons „rechts"
en „linke", m.a.w. de richtingkwesüe, hun
gewicht in de schaal legden.
Reeds in de Class. Vergaderingen der
Ncd. Herv.Kerk kwam het reorganisatie
plan als factor meetellen. De confessioneel
„Getfef Kerk" vroeg „frisch bloed in de Be
sturen" ou adviseerde concreet: „Kiest voor
standers van het. reorganisatie-rapport". Hst
vrijrinmc weekblad ..Kerk en Wereld" daar
entegen beval aan in de vergaderingen,
waar de vrijzinnigen geen kans hadden, te
stemmen cp orthodoxe tegenstanders van
'de reorganisatie.
„Vredig samenwonen".
Echter kwam diitmaail iin de Synode der
Ned. Herv Kerk niet de reorganisatie aan
de orde, maar wel de zaak van het „vredig
samengaan der verschillende richtingen"'.
Besloten werd (met 109 stemmen), dat in
een Gemeente bepaalde „minderheidsgroe
pen" door den Kerkeraad een eigen predi
kant kunnen doen beroepen en anders dat
op hun verzoek minstens 2 doop-, 1 avond
maal- en 1 bevestigingsbeurten moeten wor
den gegeven. Dit besluit is wel van Ingrij
pende buLeskenis, wijl het de richting-, dt
tucht- en de beheerskwestie raakt.
Bouwen en herstellen.
Over bijna geheel de linie is tegen"het
einde des jaars wel publiek aanvaard, „dat
een reorganisatie noodzakelijk is".
Het in 1930 opgerichte „Ned. Herv. Verbond
tot Kerkherstel", dat, onder de hoofdleiding
van Prof. Haitjema en gesteund in
hoofdzaak door Confessioneelen en Gere
formeerden, benevens Kohlbruggiancn en
eenige Ethischen, ijvert voor reorganisatie
der Kerk in den zin van het door de Synode
in 1930 verworpen ontwerp, telde in het
midden des jaars 2400 leden met 232 predi
kanten.
Naast deze organisatie kwam 16 Februari
tot stand de vêreeniging „Kerkopbouw",
voornamelijk door Ethisclrén gevormd en
niet Prof. Brouwer als mentor. Met een
program van 15 punten opgetreden, beoogt
zij de Kerk meer met haar tijd te doen mee
gaan en haar oecumenisch karakter te doen
beleven. Ook eeri aantal vrijzinnige predikan
ten sloot zich bij „Kerkopbouw" aan, wat
den Confessioneelen Dr. J. C h. K r o m s i g t
de vraag ontlokte, of de „opbouw" zal ge
schieden op „een ja-en-neen-fondament". Een
vraag die almeer verklaarbaar wordt als
men let op de in November door den moder
nen Dr. J. P.* CA n neg ie ter gehouden
jubileumpreek. Ook- hierin werd gesproken
van „ontstolen leverisRracht" door den.„on-
zaligen richtingstrijd". En volgens- hem
zouden de „vereenigde krachten" van „Kerk
opbouw" cuaraon „ten sipoeddgste een eind
kunnen maken". Maar hij -verzuimde ook
maar eenige moeite te doen daarvoor een
weg aan te wijzen. De God-loochening van
Christus moet dus gehandhaafd blijven! De
nieuwe organisatie riep hij slechts toe: „Aan
den slag, zoo bid ik u! Daar ligt een schuld
op afdoening, direct en resoluut, te wach
ten!"
Het moderamen van „Kerkopbouw" heeft
in April geconfereerd met vertegenwoordi
gers van de Vereen, van Vrijzinnig-Hervorm
den. Resultante was een verklaring, om „als
Christusbelijders samen te willen werken"
en een „belijdenis van Christus als de van
God gezondene". -
Enkele dagen later vergaderde „Kerkop
bouw" met „Kerkherstel", waarbij men niet
verder kwam dan de wederzijdsche belofte
..zich te onthouden van onnoodig scherpe
polemiek" en „de overtuiging der noodza
kelijkheid een commissie -van contact tus
schen de beide vereenigingen in te stellen".
Over deze bij gemeenschappelijk commu
niqué gepubliceerde resultaten zal wel nie
mand opgetogen geweest zijn. Alleen: men
leerde elkaar begrijpen en het tafellaken
werd niet doorgesneden! .Desniettemin heb
ben „grens-incidenten" reeds plaats gehad.
Waar het zoeken van contact tuesoherr
„Kerkopbouw" on „Kerkherstel" meer be
paaldelijk van eerstgenoemde organisatie ;s
Uitgegaan, moge hier nog erop gewezen
worden, dat Prof. Haiitjema in een rede te
kennen gaf gaarne te willen weten of „Kerk
jpbouw" het antwoord op vraag 54 van don
Leid. Catechismus (una eancfa catholrca
ecclesia) inderachrijft. De evangelische Prof.
Wage naar heeft in zijn orgaan erop
aangedrongen, dat „Kerkopbouw" hierom
trent lddht zal geven, omdat de genoemde
zaak „een van de reëele dingen is, waaraan
r..en houvast heeft".
Bondsmannen.
De GereformeerdeBnnVT, "die "zijh 25-jarig
bestaart, streven en werken „vierde", even
wel uit piëteit Voor den verscheiden Ds. M.
Jongebreur zonder feestbetoon, heeft
zich gelijk in een keurig „Gedenkboek" is
vastgelegd, in de samenkomsten te Veenen-
daal en Utrecht meerendeels tot herdenking
bepaald. De voorzitter, Ds. M. van Grie
ken, moest er zijn spijt over uitdrukken,
dat de uitgenoodigde redenaar Prof. Vis-
scher er „in zoo gepeperde taal over
„Kerkherstel" en de Confess. Vereenlging
had gesproken".
De toespraken van Prof. Noordtzij en
D r.TL Co 1 ij n, waarbij de eerste verklaarde
„tot dezelfde familie te behooren" en de
tweede het verlangen naar „een vereenigd
Geréïormeerd leven" uitsprak, zijn onRétwij-
féld aèhtèr dé bestuurstafel en rn de zaal
niat nicer sympathie ontvangen.
Bij de -inzameling voor de jubileum-gave,
d*e ie totaal rum f 31.000 heeft bedragen,
schreef Mr. P. E. Verkerk in de „Waar-
hei cis vripncV' ockJïiften ontvangen te hebben
Vhn böh die wél staan op den grondslag der
Dordtsche' Be'lv'.enis, doch niet meer in do
Ned. Herv. Kérk. Dit deed zijn gedachten
trekken naar die ééne Kerk, waarnaar ook
de Geref Bond streeft, bij welker herstelling
het sreigerwerk kan worden afgebroken".
„Ik-ontroerde", zoo schreef hij voorts, „want
ik zag achter eiken Kerkbouwer een slooper
staan en zijn kleedij was niet Gereformeerd,
of Oud-Gereformeerd, of Christelijk-Gerefor-
meerd, maar.... Nederlandsch Hervormd".
Confessioneelen.
De Con feesion eele Vereeniging heeft in
haar jaarvergadering meer aandacht aan
.Kerkherstel" kunnen wijden. De voorzitter
Ds. A. B. t e W i n k e 1, moest evenwel zijn
sterkste liefde aan eigen organisatie blijven
•'erklaren: aan „Kerkherstel" ligt het reor
ga nlsa tie -rapport ten grondslag, aan de
Vereeniging de gehééle Confessie. Zioh ver
heugen 1 over de oprichting van „Kerkher-
6trl", dat synthese geeft, waarschuwde hij
ti/clr ervoor te zorgen „dat wij aan de syn
these" niet doodgaan" en „dat synthese nim
mer mag leiden tot verdoezeling van het
eigen begonseG."
Dit vermaan valt niet vreemd, als men
in het v3reenigingsorgaan „de Geref. Kerk'
ziet gememoreerd, dat de belangstelling
voor de vergadering „ndet bijster groot was"
ja, dat die „in eigen kring gaat tanen".
ZeCfs werd „de breede schare van oude ge
trouwen gemist".
Maar da', reorganisatie van de Ned. Herv.
Kerk noodig is, werd tegen het einde des
jaans wel bijna door elke greep erkend.
Reorganisatie.
De referent Dr. H. J. Honder6 ter Con
fess. Vertemging wenechte wel, dat de ver-
werping acor.de Synode zou mogen stem
men tot „een geloofskrachtig en geloofs-
waarddg doleeren". Maar niets-doen en zich
dood staren op het verworpen rapport be
oogde hij geenszins, want z.i, was dit plan
„allerminst als alleen-zaligmakend be
doeld".
„Kerkopbouw" en „Kerkherstel" zijn in
tal van vergaderingen, ook in de Vereenl-
ging van Ouderlingen, ook in de laatste
maand gezamenlijk nog in de Hervormde
Broederschap, breedvoerig bepleit
Het laatste in deze zaak vermei derswaar-
d:ge feit is. dat in de Deoember-maand het
modenamen van „Kerkopbouw" nog ter ken
nis van Kerkherstel" gebracht heeft ..oen
reorganisatie noodzakelijk te achten", waar
voor bereids een studie-commissie is aan
gewezen, terwijl nieuwe conferentie» voor
•Je beide hoofdbesturen verlangd werdpn.
om „zich te bezinnen op de brandende vnaag,
hoe in den nood van de ontkerstende we
reld gerac-enschappoLjk te getuigen van
Jezus Christus".
Maar hoe men de zaak ook keere of
wende dat „Kerkopbouw", inclusief de
Vrijzinnigen, een „aanemelijk voorste!" in
zake reorganisatie aan ..Kerkherst-jl" zal
kunnen offreeren. venvachten we zeker nog
tiet in ®en volgend Jaaroverzicht te kunnen
vastleggen.
Maar, dat, naar Ds. W. A. Z e y d n e r dc«
jer dagen schreef, bij dit alles „een volk ia
zielsnood ondergaatdringe zoowel tot in-»
keer- als tot terugkeer naar de „oude paden"'
Terugkeer tot en vasthouden aan de bei
ginselen, ,door de vaderear overgeleverd",
kan land en volk ten zegen zijn en worden,
kerkelijk Hervormden en Gereformeerden
hebben hier een onafwijsbaren plicht.
„Stoer" en „streng"
De ^stoere Gerelormeerden" van voon
h?en worden tegenwoordig blijkbaar min*
der aangetroffen. Hoewel hunnerzijds danÜ
past voor opleving van actie op velerlei ter*
rein: Kerk en Staat, Zending en weten*
schap, onderwijs en jeugdbeweging, barm-
bartighe'dswerk en eociaaJ leven. zoo
heeft Prof. Grosheide een- en andermaal
geconstateerd, dat „een der grootste geva
ren, zoo niet het grootste, waaraan wij,
Geieformeerden, im deze dagen blootstaan,
Is het gevaar van de verslapping". Dit ge
vaar i6 reed© tot een ingedrongen kwaai
van wereldsche praktijken geworden, zoo
wel als een gemis aan kracht om de zondo
to weerstaan. Ds. A. Schouten wees cp
elterlei afwijking, op verminderd kerkelijk
besef, up de gemengde huwelijken on alu
gevolg hiirvan het overloopen ran het ecna
instituut naar het andere. Terwijl Dr. G,
Keizer verlating van het ouderlingen-
ambt een vrij algemeen voorkomend kwaad
[genoemd heeft.
Een andere vorm van achteruitgang valC
te eigmleeren bij een ^streng"-reohtzinnigo
Hervormde Gemeente, waar de Kerkeraad
b.^loot het aantel Avondmaalsbeurten per
jaar van vier op twee te brengen en da
.bevestiging van lidmaten" te doen geschie
den eerst een paar weken nil een Avond-
maalsb 3d ieiwng.
Zoo staat ook he>t Kerkelijk leven vazj
1P81 voor een goed deel in het teehen van
„verwording" en. „yerelappji^".
