t stervend jaar
Nu ligt het jaar te èterveö:
de worsteling vóór 't graf,
en 't nieuwe zal weer erven,
wat 't heengegane gaf.
Zie heel de wereld rouwen,
als ze bij 't sterven staat,
en 't leven ziet verflauwen,
én 't licht in nacht vergaat.
Dan heerscht het Lastbaar duister;
er is geen hoop, geen licht;
vergane wereldluister;
het jaargordijn schuift dicht.
Het jaar zinkt in 't verleden,
maar 't wereldwee duurt voort;
het leed is niet vergleden
door d'oudè eeuwen-poort»
donderdag 31 december 1931
Derde blad pag. iö
ZIJ DIE HEENGINGEN
DOODENLIJST 1931
binnenland
AMSTERDAM
Mr. W. K. L van Wal ré, oud-burge-
Sne&ster vap Diemen.
Or E CJeveringa, oud-burgemeester
van Weesp.
F- A. Nieuwenhuijs, gep. luit. kol.
der infanterie.
M. G e r d e s, voorzitter Kon. Ned. Bond
.van oud-onderofficieren-
W. F. Privé, oud-luit. kol., dlrlgeerend
apotheker, oud-chef van den militairen phar-
maceutischen djenst
K. Monster, oud-verjficateur Invoer
rechten en accijnzen.
Mej. M. v. d. Brink, lnspectrice der
kinderpolitie
H. D. Heukers, notaris
J. B. Daman, oud-comm- van politie.
J A. T i n h o 11, comm. van politie.
Th. C L. Smit, notaris.
W. Mor re es lid Octrooiraad,
Mr. G. W. Eekhout, vice-president der
rechtbank.
Mr. H. R. Goudsmit, adcovaat, raads
heer plaatsverv. Gerechtshof.
I r. C h. Penning, scheepsbouwer.
H. C K e y p e r, oud-inspecteur.
Chr. Be els, bekend figuur in beurs-
kringen-
Leopold Pappenheim, papierhan
delaar.
J. H. B 1 k e n, tabakshandelaar.
A. T a b a k s p i n d e r, bekend figuur ïn
juwélierskringen.
H. van P a m, lid der firma Van Dam
Zn., makelaars-
Hen rl Hl es Ink, bekend figuur in
pCheepvaartkrihgen-
J. A. N a m i a makelaar.
L. C. J. van O g t r o p, lid dar firma H.
J- van Ogtrop.
W van R a am s donk Pzn-. verbonden
aan Petrol. Mij, Moeara Enim.
J. TL H e rn m e r s, oucj-dir. Amsterdam'
sche Huidenclub.
M. S. d e V r i e s, bekend figuur in testiel-
kriïigep
H. P. Menus, bekend tabakshandelaar.
J h r M r L H. J. F. van Be vervoor-
den tot Olderneule, dir. v. d. N. V.
T i een k Co.
B. C. Petrus, industrieel-
H- Rijd du Mosch, oud-voorzitter K. v.
K., Amsterdam.
J. A. van D ij k, hoofdbestuurder Alg.
Nod- Typografenbond.
II. W. BUtt Jr., dir. Maatschappij „De
Nederland sche".
H- Mater s, penningmeester N A. S,
ff. K e u n e n. pester der Am&terdamsche
p.akelaars.
P Boendermaker, Commissaris v. d.
fakelaarsver§epigin&
Albert van der Horst, voorzitter
Oanjebond.
G. J. A. Ruys. uitgever.
Mr. P. W. Koning, bestuurslid Ned. Z.-
.M'rikaansche Ver.
G de Geldér, bekend als ,JTad-je-m&-
J. v a n Essen, oud-voorzitter Genoot-
f., aap voor Heilgymnastiek.
J. J. Blus s voorzitter Arpst Roel- en
Zeil vereen. De Hoop.
W. J. F. L i n t z. voorz. Amstel's Gym
H. G. M- W e e n i p k, pchaakmeestèr,
T. W j r S m a, vliegenier K.L.M.
I .1 van Onlangs, vliegenier K-L-M-
Kotte, mecanicien K.L.M.
Afr. C Baart de Ja Faille, officier
vén Justitie.
H. J- S c R e 11 e m a, ambtenaar Publieke
V 'erken.
A o t o p W. R y p. organist.
J. W. Pitó, arts.
Dr. H. F. B u i s k e 0, oud-directeur H.B.S.
Dirk SchAfer, pianist
Mevröuw Hopman^Kwast, muziek-
paedagqge.
Nico van Harpen, oud-journalist en
kunsthandelaar-
Ir. H. C. G r o s j e a u. oud-leeraar.
L. A. van Tetterode, musicus.
Dr. A. van gevénter, chirurg Burger
Ziekenhuis-
J. v. d. T o 01, oud-directeur Amsterd.
School vereeni ging.
Dr. S. J. Philiparte.
A. B. .va.n. Tienhove n, journalist.
DEN HAAG
N. Va? Dias, dir. Ned, Corresp. Bureau
voor Dagbladen.
Marje v. d. Vijver, zangpasdagoge.
Mej. J- D u 1 m leerares H.B.S.
J-hr. C- B- Gras wip ckel, medicus.
G. J. Koolhaas, oud-schoolhoofd.
Ir. C. J. M. Wértbeim, ©ud-ffiijnipge-
ïdéui- N. O. J.
Joh. Stigter. pud-pchoolhoofd.
H. W. C Douw ens. journalist.
J. J. Bruaa. redacteur Alg. Handelsbl.
Hidde N FI d, kunstkenner.
Dor us tlermsen, kunstschilder.
Aafke Kuypers, grondlegster van het
methodi&ch spreken.
P r f. thr. W. L. R. A; M o 1 e n g r a a f f,
hoogleeraar rechtswetenschappen.
pj'Of. C. Spat, hoogleeraar in het Ma-
léisch.
Dr- W. A. Vermeulen, leepa-res M.O.
Mr. D. P. D. Fabius. oud hoogleeraar
Vrjle Universiteit lid Raad van State.
Dr. J. P. Lotsy. bioloog.
J. Hobbel, oud journalist
P. M Stoffels, onderwijzer en publicist
W. B. Tholen. kunstschilder.
Prof. mr. M. W. F. T r e u b. oud-minister
oudkamerlid, oud-hoogleeraar.
Mgr. dr. W. H. Nolens, minister van
staat,
Mr. W. J. Saaymans Vader, oud
burgemeester van Vrijenban.
Mr. W. B. R. van Weideren Baron
R e n g e r s, oud-gezant
Dr. Ir. C. G. Rommenhöll e-r. oud
consul.
Mr. J. D. K. Baron van Heeckeren
van Keil. oud-gezant
Mevr. de Wed. Van Vredenburgh.
P. K. A. Meerkamp van Embden,
oud-consuL
F. de Bas, directeur Krijgskundig Ar
chief Generale Staf.
Luit. gen. W. G. F. Snijders, oud-in
specteur infanterie.
Graaf C. L. A. J. v. Limburg S t i r u m
kapitein infanterie.
A. A. S w o 1 f s. oud-gem. secr. Heemstede.
A. J. G. M. G a i 11 a r d, oud-lid Reken
kamer N.O.I.
G K a s t e e yn. notaris.
Mr W. V i s s e r i n g, oud-secretaris Raad
van Toezicht op de Spoorwegen.
P. R i e t d ij k. oud-hoofd-inspecteur van
politie.
A. W. Carrière, oud-administrateur
dep. van Marine.
Jhr. M. J. Th. v. d. Poll, jagermeester
in h.d. der Koningin.
W. H. A. van Romondt, referendaris
dep. van Koloniën.
A. v. d. V e n, oud-resident van Rembang.
Jhr. J. W. Wjt sen Elias, oud-referen
daris dep. van Waterstaat
H v. d. M e u 1 e n, oud-directeur P.T.T.
M. Pott, onder-directeur Girodienst
L. A. G. Wuifers, oud-commissaris van
politie
J. P. H. Hofstede, oud-directeur P.T.T.
J. J. Slavekoorde, gepens. inspecteur
a v. b.
Mr. H- J. Schwartz, Inspecteur Rijks
tucht- en Opvoedingswezen.
P. Varkevisser, notaris.
J. M. Mo r t i e r, oud-dir. postkantoor
Utrecht
J. Kuiler, gep. hoofdcommies Binnenl.
Zaken
H. W. N i c o 1 a i, oud-Voorzitter verzeke
ringsraad.
H; van Kuyk, oud-postdirecteur Voor
burg.
P, G Uyttenboogaard, oud-dir.
telegraafkantoor Leiden.
Dr. J. J- Neurdsnberg, oud-dir. gas
fabriek Utrecht
L G. G. K a k e b e e k e, inspecteur van
den landbouw.
A. J. P. van S trjj en, oud-rijksbetaal
meester.
R. J. K a s t e n d ij k, oud-inspecteur-gene
raal Rijkswaterstaat.
G. A. Peters, oud-adviseur Zuiderzee
werken.
J. A. R e ij n d e r s, oud-referendaris prov.
griffie Zuid Holland.
Mr. H. M. A- S a v e 1 b e r g, vice-president
Hooge Raad der Nederlanden.
Jhr. Mr. a. WT v. d. Brandei e r, oud-
officier van justitie.
Jhr. Mr. J. VV. Q u i n t u s, oud-raadsheer
Haagsche Gerechtshof
Mr. S. Gratema, oud-president Haag
sche Gerechtshof.
Mr. Menno Rijke, kantonrechter.
Mr. J. A. R ii k e n s, 6Ubs. officier van
Justitie,
Mi'. J. A- F. van-Asperen, raadsheer
in het Haagsche Hof.
Mr. D. S. van Embden, advocaat
C. A. van Bu u ren vanHeyst, reeder
J. Mo r k s, uitgever.
J. A- van Hattem, aannemer-water
bouwkundige.
P. B r e d i u s, oud-directeur Twentsche
Bank.
W. G. J. Eschauzier, oud-directeur
Ned. Suikerondern.
A. EIberts Doyer, oprichter Nederi.
Octrooi-bureau.
J. AL van Kempen Sr., oud-directeur
ZiJverfabri'ek .T. AI. van Kempen.
Jhr. Mr. V. A. Six, bankier.
Jhr. M. H. de Koc.k, thesaurier Samen
werkende Zendings Corporaties.
J. A, F r e d e r 1 k s, beheerder der Ge
vangenpoort
j. Met z, bekend dammer-
Ir. A. p. M e 1 c h i o r, oud-directeur Open
bare Werken N.O.I.
R. B. M. de WD s, lid H- Mil. Gerechtshof
Jhrr L- Th. Hora Siccama, lid Raad
van N.I.
Zustej- S. G. Heidema, oud-directrice
Acad. Ziekenhuis, Leiden.
Mevr. K 1 e ij k am p— H aagen Smit,
bekende figuur in de Haagsche kunstwe
reld.
Wi J1 cm de Zwart, kunstschilder.
W van De tb, vroeger vooraanstaand
zakenman te Brussel.
ROTTERDAM
E. de Korver, oud-raadslid.
H. A. W e v e, notaris.
C. Goplinga, bekende figuur in zee
vaartkringen, oud-havenmeester van Schie
dam.
A. S p r u y t. notaris-
Mr. L. J. B a s q u i n, ouddid van den
Pensioenraad.
A. A. Th. BJoemaarts, oud-ontvanger
registratie- en domeinen.
Mr. E. O u d k e r k, griffier van den Raad
van
Dr.
Beroep v. d. Ongevallenverzekering.
C G Dutilh. nester der Rotterda
sche juristen.
A. G. v. d. Horst, fruit-exporteur.
J. Benedictu s,papierhandelaax.
G. Havelaar, handelsman.
R. S w a a b, president-commissaris Sara-
sin da Produce Company.
M r. H. M o 11, directeur bij-bank Neder-
landsche Bank.
P. R. AI e e s, commissaris van de Int
Crediet- en Handelsver. Rotterdam,
P. Boot, directeur van de Rotterdam
sche Bouw- en Handelsmij.
A. C. v. d. Wilde, directeur Landbouw
Mij. Ban gak.
W. Schram, stichter van de N. V.
Scheepswerven Piet Hein.
J. H. Henk es, oud-directeur Henkes'
Distilleerderij.
T. H. van Hattum, oud-firmant van
v. d. Meer en Van Hattum's Stoomvaartmij.
D. M u ij s. aannemer
Mr. Dr. J. Al. J. v d. Al i n n e, oud-voor
zitter afd Rotterdam-Schiedam Nederland-
scbe Mij voor Landbouw.
A. de Vries, oud-hoofdmachinist Kon.
Ned. Lloyd,
F. de Haan, oud-gezagvoerder Bataaf-
sche Petroleum Mij.
Jan de Ruiter, zeilmeester van de
„Maas".
Mr. P. B a e 1 d e, koopman en assuradeur.
W. V i n k e. dir. N.V. Vroom en Dreesman.
J. J. O k k e r s e, controleur invoerrechten
en accijnzen.
J. den Hengst, leeraar.
A. Kraayeveld, oud-hoofdopzichter
Plaatselijke Werken.
J. Muysson, vooraanstaande kerkelijke
figuur.
J. Hoogenberg. zakenman.
C L. de Haan, bekend Oranjeman in
Zuid.
J. van Eysden, oud-voorzitter N-éd. en
Oranje IV.
R. D. Ketelaar, oud A.R lid van den
Gemeenteraad.
J. C o r b e t h, bekend brandmeester-
N. van Roon Sr., jarenlang leider eener
Zondagssftbool.
G. L e ij d e k k e r, marktmeester visch-
markt.
G. R e i n i n k, weesvader Gercf. Weeshuis
aan de Schiekade.
C H. Veroiooten, vooraanstaande fi
guur in het Geref. kerkelijk leven.
G. H. Kieviet, aannemer.
C S t a i b. firmant van de fa. G Steinweg.
Pater H. Ermann, R.K. apologeet en
drankbestrijder.
T. Bodenhausen, directeur Academie
voor Beeldende Kunsten en Technische We
tenschappen.
J. J. Hagenbeek, makelaar en bekend
philantroop.
P. Poot Hzn„ bekende figuur uit de
bouwers wereld.
F- Demraenlc, beurs- en zendingsman.
Mevr. v. D uy ven bod en-Penning s,
echtgenoote van Ds. v. Duyvenboden, mede
werkster op het gebied van zending- en
wijkaibeld.
Ds. J. P. van Mell e, em. pred. der Ned.
Herv. gemeente te Kralingen.
Mr. Dr. A. H- J. Heijnsius. oud-ge
meen tcsecret aria.
W. J. V i n k e, oprichter fa. Vroom en
Dreesmpnn. -
J. G. Be rek, oud-lecfor Techn. Hooge
School. Delft
J. A. Oremus, toonkunstenaar.
A. H. R. van AI a. a s d ij k, oud-leeraar
Rotterd. Academie voor Beeldende Kunst
- - Dr. A. H al berisma, oogarU.
Johan de Meester, letterkundige.
Th. A. P ij s d ij k, oud-schoolhoofd.
Dr. W. van Woerkum.
Willem Fe-ltzer, directeur Toon-
kunstscholen.
L. de Neef. oud-schoolhoofd.
H. van Aken Sr., dierenarts-
UTRECHT
W. F. S. van D ij k, beheerder der Vee-
artsenijkundige Instituten,
Evert Cornells, Bijthoven, dirigent
Utrechtscb Stedelijk Orkest
H. J. Wlgraan, architect
Dr. A. F. B a r o n v a n L y n d e n, pud-
burgomeester van Utrecht
J. G E. M ti 11 e m e i s t e r. oud-directeur
Rijkstucht- en Opvoedingswezen.
G. Ph. S cheers, oud-directeur P-T-T.
G. J. van M a n s v e 11, directeur post
kantoor Utrecht
Ir. H. P. Maas Geesteranus, hoofd
ingenieur dor Spoorwegen.
Jhr. J. A. Kretscbmar van Veen,
oud-dir. Spoorwegen.
Ir. J. J. Vermeulen, ir. Ned. Spoor
wegen.
B- van Doesburg, dir. N. V. Gehré-
Doesburg.
J. Das, bekend figuur in middenstands
kringen.
ANDERE PUAATSEN
Mr. M. E. B o o y, Haarlem, oud-griffier
Arrondissementsrechfcbank-
H. B r o o s, Haarlem, effectenhandelaar.
W. H. H o q g's t r a t e n, Voorschoten,
notaris,
^G. E k k e 1, Ommen, oud-gemeente-secro-
Dr. J. H. W111 e r d i n k, Rijswijk, oqd-
observotor Sterrenwacht. Leiden.
J. M. F p m e r, Arnhem, dir. geit. der
Pitmann-scholen.
R. luyhen, Haarlem, oud-leeraar Rijks
kweekschool.
F. Smit Kleine, Doorn, letterkundige.
J. Fortgens Czn, Haarlem, stads-
carilJonnlsL
Jhr. Ir. J. H. Schorer, Amersfoort, pu
blicist
G. v. Breda Kolf, oud-directeur Rijks
opvoedingsgesticht te Leidon.
Chr. A. Vie weg, oud-directeur Prov.
Geldersche en Nijraeegsche Crt
Dr. W. H. M a n s h o 11, Groningen, dir.
Academisch Ziekenhuis.
Dr. J. A. M. B e g u i n, Voorburg, rustend
geneesheer.
G. J. v. d. Ploeg, (Idsardi), christelijk
auteur.
J. G Blok, Rijswijk, journalist
J. A. P. B ij 1, Baarn, oud-leeraar Han-
delsschooL
L, Ale es, Groningen, arts.
H. J. Wigman. Utrecht, architect
G A. J. v. D i s h o e c k, uitgever, Bussum
Dr. L. V u y c k, Deventer, oud-directeur
Middelbare Kol. Landbouwschool.
J a c. v. d. H e y d e n. Leidon, architect
J. J. G. Baron v. Voorst tot Voorst
Arnhem, oud-voorzitter Eerste Kamer.
T h r s e v. Hall, beeldhouwster.
H. Ph. J. Baron van Heemstra, De
Bilt. oud-burgemeester.
A. Baron v. D e d e m v, d. Berg, Voor
stonden. oud-lid Tweede Kamer.
B. A, Schuit e, Hardenberg, burge
meester.
G D. van Es. Rijswijk, oud-wèthouder.
A. Baron v. D e d e m, Brummen, oud-lid
Tweede Kamer.
M. v. d. L e 1 y. Maasland, burgemeester.
J. G. de Zeeuw, Rijsoord, oud-burge
meester Ridderkerk.
H. Visser. Numansdorp, wethouder.
Jhr. L. v. Citters, burgemeester van
Haamstede.
Mr. J. N. Hendrix, Aerdenhout, Eerste
Kamerlid,
Jhr. A. J, S m I n i, a, Leeuwarden, voorzit
ter Schoolfonds Schipperskindoren.
Vincent Loosjes, Haarlem, oud-wet
houder.
J. V. d. Spek. Maassluis, wethouder.
A. den Boer, Oud-Beyerland, gemeente
secretaris.
AI. van Spall, Barendreeht, notaris.
A. Knottenbelt Vlaardingen, oud
notaris»
G J. AI. Kroon/Gouda, oud-ontvanger.
Jhr. A- Bowier, oud Rijksbetaalmeester.
G. ten Bruggencate. Leiden, notaris
G Sorgdrager, oud-directeur Gern-
Arbeidsbeurs»
W. J. Courrech Staal, Gorcum, no
Mr. A, J. A. Kol 1 man, Arnhem, oud
raadsheer Hooggerechtshof N-O.I.
Air. Al. ter K u i 1 e, Almelo, oud-griffier
rechtbank Almelo.
Mr. A. B r a n t s, Arnhem, oud-griffier der
Staten-
A. v. d. Haspel, Kinderdijk, directeur
L, Smit en Zn.
P. H 0 e b e e Dordrecht Commissaris
scheepswerf De Rijn.
AI; P. B ae 1 c, Bolnes, dir. Boeje's scheeps
wervem
G K 1 o o s, Bussum, oud-techn. dir. Werk
spoor.
H. R. H e t z e 1, Vborburg, bekende figuur
op bakkersgebied,
W. K- H. Magendans, Wagenborgen,
chr. filantroop.
J. H- Kersten, Haarlem, secretaris afd.
Haarlem Alg. Ver. van Bloembollencultuur.
A- A- A. v. B o m m e l, Soestdijk, oud
schoolhoofd.
G Goed el jee, Breda, leeraar Fransch
schrijver van leerboeken.
Anna Sluyter, Laren, schilderes.
kerkelijk terrein
In hét afgeloopen jaar zijn overleden de
volgende dienstdoende predikan
te n bij de
Ned. Herv. Kerk:
20 Jan, J. D. de Stoppelaar, Vlaardia-
gen, 57 jaar.
3 Apr. J. Kraaij, Oldebroek, 51 j-
15 Mei. W. de, Kam. De Lier, 41 j.
10 Mei. H- 1- Labberté, Oudehaske, pas
27 j. (had nog geep twee dienstjaren).
20 Mei. D. J. V e e n, Borgharen, werd 83 j.
(had ruim 55 dienstjaren).
11 Aug. J. C. S c h u 11 e r, Den Haag, 60 j.
13 Aug. J. H. Th. Rap pard, DinteloorJ.
39 j.
3o Sept G. St e e n k a m e r, Venlo, 61 J.
(auto-ongeluk).
13 Nov. F, M. K u i p e r s, Serooskerke
(Sch-), pas 29 j. (had sleohts twee dienst
jaren).
GereL Kerken:
2? Mrt G. M e ij e r, Alamm. 62 j.
Sl Mrt G. J Goede, Apeldoorn, 37 j.
20 Apr. J. S Ij b e s m a. Pedemsvaart, 56 j.
23 Oct R. S m c d t n g, .Nijmegen, 67 j.
GereL Kerken in Hersteld Verband:
7 iuni. Dr. G Koppenaal, Amstelveen,
Legerpredikanten:
2 Juni. J. H.Ruysqh van Pugter en,
Standplaats Breda (voorheen Ned. Herv.
predikant te 's-Gravenzande), 59 j.
Ned. Herv. Kerk:
5 Febr. H. van E ij c k van Heslinga,
van Berlikum (Fr.), 70 j., overl. te Apel
doorn-
10 Alei. H. van Drvten, van Rijnsburg,
80 j„ ov. te Soest
12 Mei-A. AL Bloem, van Chaam, 69 j.,
ov. te Br&da.
lö Juni. K. 1 osma, van Bennekom, 81 l„
ov. te Assen.
22 Juni. J. G Prins, van GeldermaJsen,
70 j., overl. te Bijthoven.
15 Juli. G. G o o s s e n, van Hummelo, 60 J..
ov. te Den Haag.
Juli. J. van 't Hooft, van Vlaardin-
van Buitenzorg. 66 j., ov. te Hilversum.
4 Aug. H. G. U b b i n k, van Ommen, 78 j.,
ov. te Soestdijk.
10 Aug. J. Knottenbelt van Gronin
gen. 84 j.. ov. te Den Haag (was oud-secre
taris van de Algemeene Synode der Ned.
Herv. Kerk).
15 Aug. J. P. van Al el 1 e, van Kralingen.
69 j., ov. te Den Haag.
13 Sept. G Plaatsman, van Hooge
Zwaluwe, 67 j., ov. te Steonwijk.
26 Oct S. A. G R ij n e n b e r g, van Gen-
deren, 63 j.. ov. te Wassenaar.
8 Nov. F. W. 8 tutterheim, van Gin-
neken, 86 j.. ov, te Nijmegen.
17 Nov. B. Moer rees, van IJsselstein,
65 j., ov. te Jutphaaa.
19 Dec. J. Steehouwer, van Buiten
post 72 J„ ov. te Apeldoorn,
GereL Kerken:
5 Febr. G. H. van Kasteel, van Oppen-
huizen, 80 J., ov. te Ermeio.
12 Febr. J. B. van Mechel en, van
Rouveen. 88 j., ov. te Oudeschoot (was de
oudste predikant in de Geref. Kerken).
8 Mrt T. H. W o q d s t r a, van Leiderdorp,
76 j., ov. te Oegstgeest
9 Mrt L van Wijk, van Ede (G.), 51 J.,
ov. te Scheveningen.
17 Mrt M. Visser, van Oosthem, 86
ov. te Schrans (bij Leeuwarden).
4 Apr A. van Dijken, van Amsterdam-
Zuid (Overtoom), 66 J., ov. te Rheneq.
29 Apr. J. Bakker, van Emmen, 84 J„
ov. te Ómmen.
29 Aug. G. H. T o 8 b e s, van St Laurens.
86 j., ov. te Aliddelburg.
18 Oct H. J. Kouwenhoven Dzn., van
Leiden. 68 j., ov. te Amerongen,
23 Oct J. S 1 u y s, van Staphorst, 72 j.,
ov. te Drieborgen.
30 Oct H. W. F e 1 d' e r h o f f, van Zeven
huizen (Z.-H.), 65 j., oV. te Dieren.
5 Nov. L. Hu mmelen, van 't Zandt S2
j., ov. te Groningen,
7 Nov. H. van der Veen, van Ruiner-
wold, 77 j., ov. te Amersfoort
18 Dec. J. G o m m e r, van Aalten, 70 j., ov.
te Aalten.
14 De.c» oud-oefenaar A. van der Valk,
83 j., ov. te Vlaardingen.
Chr. GereL Kerk:
Evang. Lntb. Kerk:
Baptisten-Gemeenten:
6 Mrt N. van Beek, van Den Haag, 81
j. (was de eenig overgeblevene van de op
richters dar Unie van Baptisten-Gemeenten
in Nederland). 'r
schoolwereld
In 't afgeloopen jaaRijn overleden bij het
Hooger Onderwijs:
2 Jan. Prof. Dr. M. W, B e y e r i n k, oud-
hoogleeraar in de Microbiologie aan de
Techn. Hoogeschool te Delft, 79 j_
8 Apr. S. J. S e e f a t een der stichters en
oud-directeur van de Vrije Universiteit te
Amsterdam. 85 j., ov. te Berg en Dal.
28 Apr. Dr. H. de Groot lector in de
Tandheelkunde aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht
30 Apr. H. F. v a n R i e 1, lector in de Land
meetkunde aan do Landbouwhoogeschool te
Wagen ingen,
8 Jun'. Prof. Th. K. L. Sluyterman,
hoogleeraar in de Decoratieve Kunst aan d"e
Techn- Hoogeschool te Delft, 68 j., overl. te
Den Haag.
30 Juni. Prof. G Spat buitengew. hoog
leeraar in de Indologie aan de Rijksuniver
siteit te Utrecht, 65 j., ov. te Den Haag.
7 Juli. Prof. Mr. W. U P- A. Molen
graaf, oud-hoogleeraar in het Burgerlijk
en Handelsrecht aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, 73 j., ov. te Den Haag.
26 Sept. Prof. Dr. G. J. Njeuwenhuls.
rector van cn hoogleeraar aan de Aeauemie
voor Lichamelijke Opvoeding te Amsterdam.
2-i Nov. G. VV. Knap, leeraar in het Tee
kenen aan het Geref. Gymnasium te Amster
dam, 58 j.
26 Nov. Prof. Dr. Al. J. van der Al e r,
stichter en directeur van het Holland-Insti
tuut aan de Universiteit te Frankfort a. d.
Alain, 68 j.
21 Dec- Prof. Mr. D. P, D. Fabius, oud-
hoogleeraar in 't Staatsrecht aan de Vrije
Universiteit, te Amsterdam, 86 j., ov. te Den
Haag.
OUD EN NIEUW IN ZEELAND
Door K M. WESSELS
Van eigenaardige gebruiken
en zeldzame liedjes.
Een der hoogtijden van ons menschelijk
leven, is voorzeker wel de periode, die, in
den volksmond „de donkere zns weken"
fehoenid wordt, maar die t°cb talrijke
iéhtglanzèn doet uitstralen.
Immers vieren wij niet in deze periode
het Kerstfeest en zien wij eenige wekon
daarvoor niet. halsreikend uit naar de her
denking van de geboorte van den Zalig
maker? Herdenken wfi niet met ernst.
gemengd met stille vrede den plechtigeu
Oudejaarsavond en Vieren wij n|et met
ópgéwe.ktheid (Jen Nieuwjaarsdag? Voor
zeker dagen van blijden dank, te, meer daar
de va.óanfiets jujst in óiesn tijd valte.n, zoo
dat bet steeds een gezellige sfeer brengt in
talrijke woningen.
Sinds de vierde eeuw vierde men, naar
hét woord van AugusMnus, Ql0f Langer het
feest van de nieuw geboren zon, maar de
go'hoorte van Hem, Die de zon geschapen
heeft» De blijde Kerstmis wijdde de heiden-
sche gebruiken.
In plaats van de heidensche joelkoeken,
kwamen de smousebollon on dp hier en
daar in Zeeland nog bekende krentobrood-
jes in zwang, misschien paar don vorm
Kerstwicjiten gehoeten. In allerlei vorm
kwam (lit gebak in ons gewest voor. In
Ilminisse sprak men van „Kossèwegén" in
Z'""'kzne van „Kerstmiswagens".
Het wji,? de vaste gewoonte der oude
25eeu*en, het Kerstfeest meest aan den
dudeja Quiseüjken haard te vieren, waar 't
Kerstblok, hoog op vlammend, een aange-1
namen gloed verspreidde. Dan werd de
Kerstgeschiedenis gelezen en besproken.
Daarna kwam een der hoogte-punten van
den dflg aan. het Kerstmaal, Dit werd in
bijna jeder ge?!n genuttigd. Zoo arm of
zoo rijk kon geen gezin zijn, het Kerstmaal
wap in orde. Voor hen. die bezwaarlijk een
„kerstmaal" kondén betalen, bestond er een
folklorisohe gewoonte, die hun dit toch ver
schafte.
Eenige dagen voor Kerstmis, trokken in
groete getale de Zeeuwsche. jongelui het
dorp uit, naar de verschillende hofsteden
om wat „Koskoren", dat is „Kerstkoren"
(een geschenk in den 'vórm van tarwe) te
gaan vragen. Met ledigen zak gaat tnen
weg en vol komt men terug. Gen enkele
Zeeuwsche beer weigert eenige scheppen in
den zak te doen, dit zou als epn groote be-
leediging worden opgevat. Wanneer men 't
Kerstkoren te pakken had, bracht men het
fluks naar de „meulenaar" om het te laten
ma.)ên, en met de kerstdagen geniet mon
erht. van het gratis gebak.
Eep eigenaardige gewoonte, in deze perio
de, rne in sorpmigö streken van Zeeland
nog steeds ln zwang is, was het rondgaan
met de rommelpot of koenkelpot. Dan hoort
men overal het doffe weemoedige geiuid.
Een kleine Keulsche pof of een oude
melkkan wordt met een vat'konshlaas ho
spannen en een dik riet. hier doorhoen ge
stoken, on door dit op on neer te bewogen
ontstaat dit eigenaardig zoeniond geluid.
Met dit primitieve muziek instrument
trokken dan de Zeeuwsche kinderen
vooral zij, die niet tnt.de gegoede klasse
behoorden er op uit. Hpis aan huis
wordt aangescheld en als er is open gedaan
klinkt de .vraag plagge we assebliof is
kocnkele?" Een weigerend antwoord klinkt
zelden. Hoe zou dit ook kunnen? 't Is maar
eenmaal per jaar!
Afet wat een geestdrift draaien ze hun
repertoire afl Het populairste Red is wel
het afgezaagde, maar toch weer onuitroei
bare „Klein zieltje", wonderlijk menggej van
Christelijke Heilsverwachting en versleten
profanatie, dat wellicht in vroegere jaren
diepere verlangens vertolkte.
Hier hebt ge dat aloude volkslied'
„Klein zieltje, klein zieltje staat achter
de deur,
Klein zieltje, klein zieltje, waa,r treur
Je zoo veur?'
„En zou ik niet treuren ik jieh er gèein lot
Ik heb het verloren bij Hemelsch gebod".
„Valt neer op je. knietjes en bid dan
tot Qod!
En bid flan tot God met groot fatsoen
dan zal Hij den Hemel wel opendoen.
En Sis Ilij don Hemel heeft opengedaan,
Dan zien wij die arme :i ndaren steaa
Een kistje met een strooien band.
Zoo reizen wij saam naar het andere
In 't andere land is 't veel beter dan
Daar zingen dé engeltjes tiereliereljor".
Meermalen heeft me_n gepoogd, dit Afid-
deleefiwsqh lied te ontleden. Zelfs letter
kundigen van naam Rebben gepoogd er
aannemelijke verklaringen voor te vinden,
maar het is nooit ten volle gelukt. -
Een minder onschuldig lied, dat ook veel
gezongen wordt luidt:
„Klein zieltje, klein zieltje staat achter
de trai
Klein zieltje, klein zieltje en lust je
geen pap? i
En als je geen pap lust, dan eet je
maar brie!
En als je geen brie lust, dan eet. je
maaj-niet".
In het centrum van Zeeland de stad
Goes en omgeving -r- zingt men nog eenige
Middeleeuwsehe liederen, die teruggaan tot
vóór de Hervorming en fragmenten zijn van
oude geestelijke liederen. Wij laten ze
hier volgèn. De teksten van deze Goesche
Liederen, die wij met het Oudejaar vaak
hooren, zijn ontleend aan een artikej van
mej. Dr. A- Ramondt in het Tijdschrift v.
Ned. Teal- en ctferkunde.
De Heiland cRe is geboren
Te Bethlehem op een Kerstnacht
Den oppersten Koning van hierboven
Is door eép maagdeke groot gebracht»
De maagd was moeder van het Kindje,
Klein van staat, maar groot van kracht.
Ziet ep de Herders in de weide
Kom, r4et zq met de kudde staan.
Hepdertjes, wilt U nu gaan verblijden,
En wilt te safim naar Bethlehem gaan,
Om er den Koning te gaan b >eken
Hij ligt hier in een armen stal.
Kindje Jezus, vol van waarde,
Groote God on Middelaar,
Hij is er gekomen hier op aarde
Al met een zaligen ouwejaar.
Het Red van Maria Atngdalena is wel een
zeer vreemd, van de H. Schrift zeer afwij
kend Red. Het is fantastisch geestelijk,
maar wordt door de kinderen met groote
geestdrift gezongen.
't Wqs al op een Drie Koningenavond,
't Was al óp een Drie Koningendag,
Daar z^gen Wij Maria Magdaiena,
Rusten op Ret Heere Jezus graf.
Staat al op van Afaria Magdaiena,
Staat a) op van §ên bittèrén dood,
Üw zonden die zijn u vergeven,
Ja vergeven, al waren zij groot
Naar de kerk zoo zullen wy treden,
Naar de kerk zoo zullen wij gaan,
En a|s wij uit die kerk kwamen,
Ja, wat vonden wij daar dan staan?
Een kruisje van Jezus zijn nagelen,
Dat zoo vast als genageld stond,
En wfi trokken dep Ree're Jgzus zijn nagelen,
Ën wij schonken Maria den wijn,
En wij speelden op den vierkanten orgel
Ons geloof zal Christen zijn.
En toen zagen wij een scheepje zeilen,
En daarop met een witte mast,
Daar zagen wfi Maria Magdaiena
Reizen naar die eeuwigheid.
En die weg van die eeuwigheden,
En die ligt er zoo wijd gespreid
Met leliën en mét rozen,
Ja, die ligt er zoo wijd gespreid.
En wie dezen weg moet bewandelen
En ook wederkeeren moet
Die beeft er zijn hartje tedanken
En die zweet er ook water en bloed.
En den Hemel, die is er gesloten,
En al ov«r ijf luizend jaar»
Maar God verduurt de tijden
en voert, met trouwe hand,
ons troostend, uit het lijden
naar 't eeuwig Vaderland.
H. W. A.
26 Dec. Prof. Dr H. Blink, oud-boog-
leeraar aan de Landbouwhoogeschool te
Wageniogen, oud-lector aan de Handelshoo
geschool te Rotterdam, 79 j., ov. te Deen
Haag.
Middelbaar Onderwijs.
18 Nov. Dr. L, V u y c k, oud-directeur der
Midd. Koloniale School te Deventer, 69 J.
5 Dec. G. Rauws, directeur van het Chr.
Instituut voor Lichamelijke Opvoeding te
Den Haag.
Lager Onderwijs:
12 Jam Chr. Munneke, oud^ionfd Chr.
School te Ommen. 73 j.
15 Jan. D. Eskes, «»id-hoofd Chr. School
te Eefd<e, 80 j.
16 Jan. J. A. Wortman, leeraar aan de
Kweekschool mat den Bijbel, Hanngv'liet 48
te Rotterdam, 53 j.
25 Jan. G. Vink, hoofd Chr. ALUX.O.-
School te Solo (Java), 48
27 Jan. W. K. H. Magendans, oud-hoofd
Chr. Schóól te Wagenborgen (tevens oud
directeur der „Stichtingen" aldaar), 86 j.
28 Jan. J. de Ridder, oud-hoofd Chr.
School te Almelo, 67 j.
29 Jan. Mevrouw Vink, weduwe van
G. Vink (zie 25 Jan.) en .moeder" van het.
Internaat bij de Van Limburg-Stirumschool
voor Chr. M.U.L.O. te Solo (Java).
6 Febr. G. Blok, oud-schoolopziener in
het arrond. Wolvega, 80 j.. overl. te Apel
doorn.
7 Febr. J. D. de Vries, oud inspecteur
bij het L O., oud-hoofd Chr. School te Ber-
gum, 68 j., overl. te Ermeio.
18 JVlrC J. de B r u y n, oud-hoofd Chr.
School te Klazienaveen, 64 j., overl. te Em
men (Dr.).
13 Apr. F. Doorenbos, hoofd le Chr.
M.U.L.O.-School te Weltevreden, 42 j., overl.
te Tjimahi (bij Bandoeng).
5 Mei. P. Wéstèrbrink, hoofd Chr.
School te Alphen a» d. Rijn. 51'j.
30 Mei. P. H. de Jong, oud-hoofd Chr.
School te Wons, 64 j., overl. te Boisward.
4 Juni- R. E. Kladder, hoofd GereL
School te Kommerzijl, 52 j.
9 Jüni. J. d J.o n.g, oud-hoofd Chr. School"
te Haarlem, 73; j./
2 Ju.fi. N. J. B a s t m e ij e r, oud-hoofd Chr,
School te Bruinisse. 82 j., overl. te Goes."
26 Juli. H. Pos, oud-hoofd Chr. Schopl te
Hoofddorp, 71 j., overl. te Ermeto.
2 Aug. R. J. Woltjer, directeur Doof
stommen-Instituut te Groningen.
30 Aug. AleJ. B. J. Kolt hof, hoofd Chr.
Schooi te Almelo,. 47 j. (eenigst vrouwelijk
hoofd eener Chr. School vobr jongens en
mejsjes).
8 Sept. A. de Geus, hoofd Chr. U.L.O.-
Sehool te Loosdujncn, 50 3-
30 Sept K. Schipper, hoefd Chr. School
te Enschedé, 65 j.
5 Oct M. van den Berg, oud-hoofd Chr.
School te Zevenhoven. 64 j.. ov. te Harder
wijk.
Oct G Joh. Kieviet, oud-hoofd eener
Openb. School, bekend schrijver van kincJer»
boeken.
24 Oct T. Pluim, oud-hoofd eener Open
bare School te Baarn, bekend als historie
schrijver.
I Nov. R. Sloot, oud-hoofd Chr. School
te Onstwedder-Mussel, ond. te Taroetoeng
(Sumatra), 45 j.
5Nov. A. Jonkman, ouddioofd GeojL
School te Amsterdam, oud-lid van den On
derwijsraad en den Schoolraad, oud-vóorzit»
ter der Vereen, van Chr. Onderwijzers. 68 j.
20 Nov. A. v a n Z y 1, hoofd Chr. School te
Amsterdam, 53 j.
21 Nov. A. J. Door neve ld, oud-hoofd
Chr. School te Lelden, overl. te Oegstgeest.
29 Nov. J. Ham, hoofd Chr. Schooi te
Broek onder Alckerwoüdè, 58 j,
5 Dec. Q. L. Veerman, hoofd Leerschool
der Geref. Kweeksehoql te Leeuwarden, 53
j-, overl. te Grouingen.
II Dec. Joh. van dêrSterre, oud-hoofd
Chr. School te Stad aan 't Haringvliet, 68
overl. te Rotterdam.
18 Dec. H. c h o 11 e n s Kzn., oud-direc»
teur eener Chr. Kweekschool te Rotterdam,
70 j., óvérl. te Heelsum.
28 Dec. A. van der Kooi, hoofd Chr.
School te Buikslopt (Amsterdam:N.) 50 j.
Nu is hy weer opengelaten......
Ik wensch je een zaRg ouwejaar.
Door sommige kinderen wordt een aardig
daggeld met, de rommelpot opgehaald, waar
voor weer een warm kleedingsluk kan wor
den aangeschaft Op Nieuwjaarsdag houden
nu nog vaak oude Zeeuwsche families het
Nieuwjaarsgerecht in eere (groene booneo
mer varkensworst). Nadat men ter kerk ge
weest is, gaat men elkaar „wenschen".
Op Z.-Bev. was het tot 1915 de ge
woonte. dat de winkeliers, onverschillig waar
zij in handelden, aan hun klanten een groote
zootekoek, gegarneerd met een „Heil en, Zo
gen", cadeau gaven. In den oorlogslyd is dit
gebruik afgeschaft, dat vroeger meermalen
ook tot ruzie aanleiding gaf, omdat Pietje
een grooter koek had gekregen., dan Maatje,
en ze was toch een niet minder goede klant,
Heele zegenwenschen werden op koeken van
grooter „formaat" gegarneerd. Ook op papier.
Een paar uit onze verzameling willen wij
ci toeren.
„Dat R u dit jaar zoo maar mag gaan,
„Als God eens Jabez heeft, gedaan
,,'t Geen Agur eens begeerde en zocht
„Zij ook uw deel op 's levens tocht
„Dan zult g' aan ziel en lichaam hejde,
,»Ook in dit jaar geen schade lijden.
Een bekende zepewensch. die door meerde
ren werd overgenomen was h.v. het volgende
versje, waarmee wij ons artikel besluiten:
Onze zcgenwensch. u toegebracht,
Uit zuiv're bron geput
Vindt gij aan 't eind van 't eerste vers
1 Capittcl Drie van Ruth.
