MAANDAG 28 DECEMBER 1931 EERSTE BLAD PAG. 2
HET RAPPORT VAN BAZEL
FRANSCHE EN ENGELSCHE
OPVATTINGEN
ENGELAND STUURT OP DOOR
TASTENDE DADEN AAN
Dr Colijn over de beteekenis van
conclusies
Men is in Frankrijk „niet ontevreden"
met het resultaat der besprekingen te Bazel.
Dit wordt door de Parijsclie bladen onver
bloemd gezegd.
Zij spreken van „een compromis" en jui
chen, dat het Youngplan in zijn vollen om
vang van kracht is gebleven.
Alleen de altijd bijzonder goed geïnfor
meerde Pertinax schrijit een commentaar
waarin geklaagd wordt, dat er toch ook wel
concessies door de Fransche deskundigen
te Bazel zijn gedaan.
Zoo is, zegt Pertinax, in het rapport met
geen woord te vinden, 'dat de Duitsche Rijks
bank veel minder schulden heelt dan alle
soortgelijke instellingen ter wereld, zood.
zij bij verstandig beleid zeer wel in staat
is de niet beschermde betalingen voor haar
rekening te nemen. Ook is het niet gelukt
de waarde der Duitsche deposito's in het
buitenland te becijferen. En al is de com
missie tenslotte bij haar werkzaamheden
ook binnen een tamelijk nauw kader geble
ven, namelijk dat van het Youngplan, toch
poogt zij de belanghebbende regeeringen
er toe te brengen, concessies te doen die ver
buiten het Youngplan uit gaan. Deze po
ging komt zeer duidelijk tot uitdrukking in
de opmerking, dat -de huidige crisis aan
omvang en gevolgen dc voorwaarden over
treft, die door de onderhandelaars te Den
Haag in 1930 noodzakelijk zijn genoemd
voor een moratorium. Deze verdedigingsre
de ten gunste van een moratorium bewijst,
volgens Pertimax, dat de Fransche onder
handelaars belangrijke concessies aan
Duitschland en Engeland hebben moeten
doen.
Een Engelsch bericht maakt melding van
het feit, dat op de Bazeler conferentie de
goudkwestie een wrijvingspunt van belang
tusschen Engeland en Frankrijk is geweest.
De Engelschcn drongen op een betere ver
deeling van het goud over de wereld aan.
De Franschen verzetten zich hiertegen met
groote heftigheid.
Dit is dus wel duidelijk, dat ook nu weer
Frankrijks vcees voor ingrijpende daden een
der grootste moeilijkheden is voor de op
lossing van het vraagstuk waarmee de we
reldcrisis zoo nauw in verband staat.
Als men daartegenover stelt de Duitsche
en de Engelsche daadkracht, die de laatste
maanden is getoond dan is de tegenstelling
v> zeer scherp.
Die geheel anders geaarde mentaliteit
blijkt ook nu, uit de beoordeeling van het
Bazeler rapport.
Zoo schrijft het Engelsche. blad „Finan
cial News", dat in Engelsche financieele
kringen de overtuiging veld wint, dat hoe
eer men de kwestie op haar scherpst stelt,
hoe beier het zal zijn. Als geen bevredigen
de overeenkomst kan worden veii\ egen zou
het beter zijn als Duitschland zich buiten
machte verklaarde om verdere betalingen
te verrichten, welk voorbeeld Engeland zou
moeten volgen ten opzichte van de Ver.
Staten.
De groote Engelsche dagbladen gaan wel-
is Waar zóó ver nog niet, maar keeren zich
toch zonder uitzondering tegen de houding
van Frankrijk en dringen er bij de regee-
ring op aan, nu niet meer met een tijde
lijke oplossing genoegen te nemen, maar
een definitieve na te streven, hoe moeilijk
die ook nu nog lijkt, met het oog op de
houding van het Amerikaansche Congres,
waarin nog geen meerderheid schijnt te zijn
voor -de algeheels schrapping der oorlogs
schulden.
Bijzonder duidelijk spreekt in dezen de
„News Chronicle", de beteekenis van het
rapport vooral niet in „de eenstemmige
verklaring, dat de Duitsche herstelbetalin
gen door geen belastingsysteem ter wereld
vervuld kunnen worden en dat de herstel
en schuldenkwestie thans teruggebracht
moet worden tot de practische verhoudin
gen en de werkelijke economische grond
slagen der wereld. Anders is de catastrophe
onvermijdelijk. De steeds grooter wordende
afstand tusschen de theoretische eischen
van bepaalde landen en de werkelijkheid
der economische feit cnis een der grootste
gevaren die de wereld in de laatste jaren
doormaakt. De hijzondere commissie heeft
getoond, hoe deze kloof overbrugd kan wor
den en het is de taak van de crediteuren-
mogendheden om overeenkomstig dit advies
te handelen".
De aandrang der Engelsche pers op de
regeering is echter waarschijnlijk niet
hijzonder noodig.
Mac Donald's houding
De Britsche eerste Minister Mac Donald
heeft nl. al verklaard dat het rapport van
de deskundigen commissie te Bazel duide
lijk de noodzakelijkheid aantoont van liet
onverwijlde bijeenkomen der regeeringscon-
ferentie „Laat ons direct bijeenkomen", is de
meening van den Engelschen premier.
En zooals we van hem gewend zijn, heeft
Mac Donald ook onmiddellijk gehandeld.
Hij heeft nl. den Franschen. minister-pre
sident Laval een schrijven laten overhandi
gen waarin hij den wensch te kennen geeft,
nog vóór de aanstaande regeeringenconferen-
tie een persoonlijk onderhoud met hem te
hebben.
De Regeeringenccnierentie. In
Januari te Den Haag? Of te
Lausanne?
Volgens een bericht van de Times verwacht
men dat de P.egeeringenconferentie op 18, 19
of 20 Januari te Den Haag zal bijeenkomen.
Het is echter nog mogelijk dat Den Haag
als plaats van bijeenkomst niet geschikt zal
blijken daar reeds op 23 Januari een zitting
van den Raad va nden Volkenbond plaats
heeft e nop 2 Februari de Ontwapeningscon
ferentie begint en de ministers niet kunnen
deelnemen aan conferenties, die in twee ver
van elkaar gelegen plaatsen worden gehou
den.
De diplomatieke medewerker van de
Daily Telegraph meldt, dat men te Genève
tracht de Regeeringsconfercntie te Lau
sanne te doen houden. Wanneer de beslis
sing voor Den Haag uitvalt, is uitstel van de
Ontwapeningsconferentie gedurende eenige
weken mogelijk, daar de Regeeringenconfe-
ferentie eenige weken zal duren.
Amerika en de Regeeringen-
In zeer goed ingelichte officieele kringen
te Washington, welke in nauwe relatie staan
met het Witte Huis en het departement van
Staat, wordt verklaard dat Amerika geen
vertegenwoordiger zal zenden naar de Haag-
Zeventien personen om het leven gekomen
In een hotel te Springfield in den N.Ame-
rikaanschen staat Massachusetts brak een
brand uit, waardoor het geheele hotel werd
•ernield. Van de gasten en bewoners konden
slechts 31 personen in veiligheid worden ge
bracht, waarbij twee personen ernstige brand
wonden opliepen. Zeventien personen kwa
men echter bij den brand om het leven.
Reed's konden vijf lijken uit de rookende
puinhoopen worden geborgen. De overige
twaalf slachtoffers worden nog vermist.
WERKVERRUIMING IN BULGARIJE
30.000 werkloozen zullen tewerk worden
gesteld
De Bulgaarsche minister van Handel heeft
den Ministerraad een schema voorgelegd
betreffende werkverschaffing voor ongeveer
30.000 Bulgaarsche werkloozen. Het plan
voorziet in talrijke openbare werken, o.m.
wegen en bruggenbouw. Het noodzakelijke
crediet ten bedrage van 3.9 milliard lewa
hoopt Bulgarije door bemiddeling van het
Internationale Arbeidsbureau te Geneve te
verkrijgen. Men venvacht daarbij de voor-
ak van Albert Thomas, die bij zijn laat
ste bezoek aan Bulgarije den noodtoestand
persoonlijk heeft leeren kennen.
VERKIEZINGSBLOEDBAD TE DAMASCUS?
De communistische „Humanité" publiceert
berichten, dat gedateerd 26 December, vol
gens welke Fransche, een bericht van het
Russische telegraafagentsohap spreekt van
inlandsche troepen te Damascus geschoten
zouden hebben op een menigte van verschei
den duizenden personen. Hierbij zouden 32
mensehen gedood en 600 gewond zijn. De
menigte zou de stem-umen vernield hebben.
Ook uit Beiroet en Aleppo hebben volgens
genoemd blad, ernstige onlusten plaats ge
had.
DE REGEERINGSCRISIS IN AUSTRALIË
De vorming van het kabinet nitgesteld
De leider der Australische Nationale Partij
ïn de vermoedelijke kabinetsformateur Lyon,
alsmede de plaatsvervangende partijleider
Latham hebben besloten de vorming van het
nieuwe kabinet uit te stellen tot 30 December
i. De nieuwe ministers zullen zich op 5 Jan.
aan het parlement voorstellen.
Dit uitstel staat in verband met het feit,
d"at de verkiezingsuitslagen nog niet volledig
zijn, terwijl de Landpartij haar houding in
zake de kabinetsformatie en de te bezetten
ministersposten nog niet heeft bepaald. Een
belangrijke rol speelt ook het afwijzende
standpunt van Latham ten aanzien van de
door Lyon te voeren leeningspolitiek.
sche conferentie. De regeering-Hoover is
voornemens tegenover Europa zoolang een
politiek van non-interventie te vervolgen als
zulks niet vereischt wordt voor de verzeke
ring van de Duitsche betalingscapaciteit en
de voorbereiding van de terugkeer van het
economisch herstel van Europa.
De congresoppositie tegen eenige conces
sie inzake het schuldenvraagstuk dwingt de
regeering haar geheele kracht aan te wenden
voor de binnenlandsche economische kwes
ties. Thans is zelfs het zenden van een waar
nemer twijfelachtig.
Borah voor algeheele schrapping
Senator Borah verklaarde in verband met
het resultaat van Bazel dat hij geen econo
misch herstel van Europa kan zien, zoolang
do herstelbestalingen niet geheel geschrapt
zijn. Twaalf jaren lang zijn conferenties ge
houden en wijzigingen voorgesteld, zonder
d'at eenige verbetering is is ingetreden. In
dien Europa de oorlogsschulden niet kan an-
nuleeren d'an is het beter voor de Vereenig
de Staten Europa geheel allen te laten ten
einde niet zelf in een bankroet te worden
meegesleept.
Brüning en Dietrich over het
rapport van Bazel,
Dr. Brijming en Rijksminister van finan
ciën Dietrich hebben rich tegenover de
Pers geuit over de resudtatten der bespre
kingen te Bazel. Hun uiringen ademden
voldoening over de erkenning, dat de voor-
beeldeloosiheid van de crisis in Duitsch
land woirit erkend en dat eveneens erkend
vvordit, dat er een nieuwe situatie is inge
treden, welke door helt Youngplan ni§t is
voorzien.
Dr. Brijning wees op die voorzichtigheid
van het rapport in vergelijking met het
vroegere rapport van Bazel.
Dr. Colijn over de conferentie
Dr. Colijn heeft bij zijn terugkeer uit
Bazel aan het Ned. Corr. Bureau voor Dag
bladen een en ander meegedeeld.
Hij zeicle, dat ondanks de begrijpelijke
■senuiwepamning waaronder gewerkt werd,
in een vriiendschappelijken geest is samen
gewerkt.
Na een uiteenzetting te hebben gegeven
van de taak dier conferentie, sprak de heer
Colijn zijn vreugde uit over het resultaat
waartoe de commissie unaniem gekomen is.
De grondgedachte ervan is, dat de tegen
woordige crisis ver uitgaat boven de korte
depressies, die het Youngplan voorzag in
verband met de mogelijkheid van korte op
schortingen van betalingen door Duitsch
land, .echter altijd uitgezonderd de 660 mill-
lioen, die ondanks alles, steeds betaald zou
den moeten worden. De door spr. ontwik
kelde grondstelling, dat het vraagstuk der
Üuitsdhe betalingen niet meer op zichzelf
staand beschourwd kan worden, doch moet
bezien worden als een onderdeel van een
wereldomvattend probleem, vormt de grond
slag van het rapport, ail is daar op afge-
d ongen.
„Wanneer men de conclusies van hot rap
port in hoofdstuk 4 rustig leest", aldus Dr.
Colijn, „zaïl men ontwaren, dat de commissie
duidelijk uitspreekt, dat het bedrag van de
betalingen als waartoe Duitschland onder
het Youngplan verplicht is, wiet geschieden
kan zonder den tegenwoordigen toestand te
verergeren.
Tegelijkertijd edhter leest men erin, dat
en ,c vij'scheiding of vermindering der
Duitsche betalingen het probleem niet op
lost, zoolang andere landen verplicht zul
len blijven de betaling htumter schulden
voort te zetten. De eindconclusie der com
missie is derhalve, dat zoowel het een als
hot ander onder de oogen behoort te wor
den gezien en dat wel onmiddellijk, indien
men nog erger catastrofe wil voorkomen.
Mij dunkt, dat dit duidelijk is.
De beslissing inzake dit advies berust uit
rlen aard der zaak bij die landen, voor wie
het Youngplan kracht van wet heeft ver
kregen".
„Bestaat er eenig uitzicht zoo vroeg de
interviewer ten slotte dat de politieke
conferentie der betrokken legeeringen {et
eenig resultaat zal leiden?"
De moeilijkheden zijn ongetwijfeld groot,
overweldigend groot zelfs. Men kan alleen
hopen, dat de verantwoordelijke staatslie
den zullen inzien, dat, wanneer geen beslui
ten van beteeken-is worden genomen, de
topstand van Europa en daarom ven de
wereld, nog ve-el ernstiger worden zai, dan
hij m u ate ede de".
JAPAN EN CHINA
ONLUSTEN IN BRITSCH-INDIE
JAPAN VERDEDIGT ZIJN
HOUDING
De Japansche regeering heeft in antwoord
op de Fransche en Amerikaansche nota's
in de bezorgdheid der mogendheden
over het recente optreden der Japansche
troepen in Mandsjoerije wordt tc kennen
gegeven, een officieele mededeeling gepubli
ceed'. Volgens het communique zijn de ge
voerde acties noodzakelijk geweest om het
bandieten wezen te bestrijden. H t Japan
sche optreden is in overeenstemming met
de verklaringen van Yoshisawa voor den
Volkenbond afgelegd op 19 December. Japan
heeft geenszins de bedoeling in strijd te ge-
rakon met de Chineesche georganiseerde
troepen. Aangezien deze troepen dfe bandie
ten evenwel steunen, moet Ghina daarvoor
erantwoordelijk worden gesteld, indien
botsingen plaats grijpen.
240 K.M. Japansch front bij Moekden.
De bijzondere correspondent van „Daily
Express" meldt, dat het Japansche front
zich ten N.O. en Z.W. van Moekden uit
strekt over een lengte van ongeveer 240
K.M. De Japansche generale staf is voor
nemens de Chineesche rooverbenden in te
sluiten en aldus onschadelijk te maken.
Naar de correspondent verder meldt, zijn
nieuwe Japansche troepen, zoomede nieuw ie
vlieg tiuigeskaldiers in Mandsjoerije aange
komen.
Japan waarschuwt China
De Japansche regeering heeft haar gezant
te Peking opgedragen Tsjang Shoe Liang te
waarschuwen het samentrekken van troepen
in het gebied van Tsjintsjau niet verder
voort te zetten, terwijl de Chineesche troe
pen zich dienen terug te trekken achter
den Grooten Muur. De Japansche regeering
heeft een nieuwe nota aan den Raad van
eten Volkenbond gezonden, waarin uiteen
gezet wordt, dat de Japansche belangen in
Mandsjoerije door de maatregelen van Chi
neesche zijde in gevaar zijn gebracht. Een
en ander zou aldus de nota tot ernstige
gebeurtenissen leiden.
De volgende Japansche oorlogsschepen
hebben bevel ontvangen zich gereed te ma
ken voor een eventueel vertrek naar de Chi
neesche verdragshaven Chingwangtoe aan
de Golf van Liautung: twee flotiljes torpe
dobooten, een kruiser, een vliegtuig-moeder
schip en een hulpoorlogsschip.
Het vliegtuigmoederschip „Notoro" en de
kruiser „Izumo" zijn onmiddellijk na ont
vangst van het bevel naar Chingwangtao
vertrokken.
MOEKDEN, 28 December. Gemeld wordt,
dat de Chineezen beschikken over een leger
van 30 tot 50.000 man. De Japanners hebben
thans minstens 20.000 man in het veld, die
het Chineesche bandietenleger vervolgen en
trachten achter den Grooten Muur terug te
dringen. Volgens telefonische berichten uit
Yingkaw aan de Gele Zee. concentreert Ja
pan daar een groot leger. Drie bataljons in
fanterie en een bataljon artillerie zijn reeds
geland en verdere versterkingen worden
uit Z.-Mandsjoerije verwacht. Verder ver
luidt, dat ongeveer 4000 man geregelde Chi
neesche troepen op eenige mijlen afstand
van Yingkaw staan.
Door een ontzettenden brand is Donderdag
bijna het geheele gebouw van de Universi
teit Johannesburg verwoest. De schade is
zeer aanzienlijk. De aula, d'e bibliotheek, de
leeszalen en de bureaux zijn vernield. Er zijn
ongeveer 30.000 boeken een prooi der vlam
men geworden, waaronder vele documenten
van groote historische waarde.
INSTORTINGSONGELUK
Twaalf dooden.
Te Port Elizabeth in New Jersey stortten
Zaterdag de muren van een gebouw, dat lang
zamerhand gesloopt werd plotseling in. De
brokstukken kwamen in een kantoorruunte
terecht. Ongeveer twaalf personen schijnen
om het leven te zijn gekomen.
SPOORWEGONGELUK BIJ ROME
Drie dooden. Twintig gewonden.
Zondagmiddag ontspoorde op het traject
Rome-Viterbo bij Rignano, ongever 38 K.M.
ten Noorden van Rome een trein tengevolge
waarvan drie personen werden gedood en
ongeveer 20 gewond. Naar de plaats des on-
heils zijn direct vele wagens van den genees
kundigen dienst vertokken.
COMMUNISTISCHE AGITATORS
VERBANNEN.
Te Marseille zijn aangekomen de Ameri
kaan Henry Lynd en zijn vrouw, die op 10
December te Bombay werden gearresteerd.
Zij zijn uit Indië uitgewezen onder beschul
diging van communistische agitatie. Zij
zullen via Havre naar Amerika gaan.
ZONDER REGELING DER HERSTEL
KWESTIE GEEN STILLHALTE OP
LANGEN TERMIJN
In verband met de Stillhalte-onderhande-
lingen, schrijft de „Financial News", dat de
meeste financiers niet zullen toestemmen in
een verdisconteering der credieten op korten
termijn in credieten op langen termijn, aan
gezien de regeeringsconferentie in het gun
stigste geval tot een moratorium van ter
hoogste twee jaar zal leiden en de vooruit
zichten ook hij een tijdelijke regeling der
herstellkwestie te onzeker zijn. In Engelsche
bankkringen beschouwt men een twee
jarig moratorium als de slechtste oplos
sing. aangezien daardoor de onzekerheid niet
wordt weggenomen.
DE DUITSCHE REGEERING EN DE
JAAR-OVERGANG
BERLIJN, 28 Dec. De Rijkskanselier Dr.
Brüning is Zondagavond uit (Berlijn ver
trokken voor een kort verlof tot na Nieuw
jaar.
Ook de Ministers Dietrich en Gröner
zijn niet in Berlijn aanwezig.
Bij de Nieuwjaarsontvangst zal waar
schijnlijk de Rijkspostminister Schaetzel,
als oudste der in Berlijn vertoevende mi
nisters, de Rijksregeering vertegenwoordi
gen.
Gedurende de Kerstdagen hebben de leden
van het Kabinet het rapport van Bazel, dajt
intusschen ook officieel bij de regeering in-
p^kgraen is, bestudeerd. Een Kabinetszittin;.
hierover, is voorloopig nog niet vastgesteld.
Het belangrijkste werk in het 'begin van
het volgend jaar zal voor de regeering de
voorbereiding van de a.s. regeeringenconfe-
rentie zijn.
BOTSING TUSSCHEN POLITIE
EN ROODHEMDEN
Te Pesjawar hebben ernstige ongeregeld
heden plaats gehad tussolien aanhangers
van de organisatie van het „Roode Hemd"
en de politie. De aanhangers van genoemde
organisatie waren onverwacht te Pesjawar
in groote getale verschenen. De politie sloeg
met de gummiknuppels op de menigte in.
Ook militairen namen aan het herstel van
de orde deel. Acht personen werden gedood
en 50 anderen gewond. De politiechef werd
ernstig gewond.
Er zijn 148 personen in kort geding ieder
tot zes maanden gevangenisstraf veroor-
Ook in andere districten kwam het tot
ernstige ongeregeldheden met de politie,
waarbij de menigte met steenen naar de po
litie wierp. De autoriteiten zijn den toe
stand volkomen meester.
De Engelsche regeering heeft nieuwe
maatregelen uitgevaardigd, die de regeering
in de Indische N.-W. provincies nieuwe en
vérstrekkende volmachten geven tot handha
vang van de orde. De nieuwe verordeningen
staan massa-arrestaties en in hechtenis
houden van verdachte personen toe, terwijl
bepalingen zijn gemaakt, die toegang kun
nen verbieden aan personen in bepaalde ge
vaarlijke gebieden en speciale rechtbanken
kunnen worden ingesteld, die het recht heb
ben tegen oproerige personen onmiddellijk
de doodstraf uit te spreken.
Een speciale controle zal worden uitge
oefend op den handel in wapens. De autori
teiten hebben het recht op ieder moment
hulpmanschappen uit de dorpen te requiree-
ren om onlusten te onderdrukken en tegen
personen maatregelen te treffen, die wei-ge-
?n belasting te betalen.
Zondag werd gemeld:
In verband met de nieuwe door de Brit
sche regeering uitgevaardigde nooddecreten
zijn Vrijdag in de vijf districten der Indi
sche N.W. provincie 188 personen gearres
teerd. Onder de gearresteerden bevinden
zich twee kranteneigenaren en verscheidene
vooraanstaande persoonlijkheden van de
„roode organisatie". Nadat het Zondag te
Pesjawar tot ernstige botsingen was
men, hebben in de verschillende plaatsen
we botsingen plaats gehad tusschen
politie en „red shirts" .Een afdeeling politie
die een man had gearresteerd wegens het
onbevoegd dragen van wapenen werd door
de menigte aangevallen en moest zich in een
huis verschansen. De politiebeambten
den gedwongen den gevangene in vrijheid
te stellen en de wapens terug te geven.
Pandit Nehroe gevangen genomen.
De voorzitter van het Al-Indische congres.
Pandit Jahwarlal Nehroe werd op weg van
Allahabad naar Bombay door de politie ge
arresteerd. Pandit Nehroe wilde te Bombay
een vergadering bijwonen van het werk
comité van het Indische congres. Tegelijk
met Nehroe werd een ander vooraanstaand
•congreslid gearresteerd.
Kunst en Letteren.
Weerbericht.
DE BELGISCHE ZEEVISSCHERIJ
Actie tegen Invoer.
De heer iBaels, voorzitter van den Hoogen
Raad voor de Zeevisscherij, heeft heden aan
den Eersten minister een verzoekschrift
overhandigd strekkende tot het treffen van
dringende maatregelen om de visscherij te
gen den ongewonen invoer van vreemde visch
te beschermen.
Dit verzoekschrift draagt verscheidene dui
zenden handteekeningen van reeders, stuur-
ieden, visschers, vertegenwoordigers van alle
industrieën welke van de visscherij afhanke
lijk zijn.
Een voorstel van Lord Ce eik
In de „Times"' lanceert Lord Robert Cecil
een voorstel, dat inhoudt dat Engeland zijn
schulden aan Amerika op dezelfde wijze zal
afbetalen, als waarop zij ontstaan zijn, n.l.
door leveranties van goederen en niet in
goud. De Engelsche regeering zou Amerika,
dat in den oorlog munitie en oorlogsmateriaal
leverde, dat voor den aankoop van goederen
van allerlei aard, speciaal van materiaal en
voorraden voor het Amerikaansche leger, de
marine, en de luchtmacht, gebruikt zou kun
nen worden, zoodat de Amerikaansche begToo-
ting van deze posten ontlast wordt. Lord Cecil
nerpt de vraag op, of een dergelijke methode
niet voor alle herstel- en schuldbetalingen
toegepast zou kunnen worden. Hierdoor zou
naar zjjn meening de noodlottige werking der
oorlogsschulden en invoertarieven, vermeden
kunnen worden.
Geen overeenkomst tusschen Lyth
Ross en het Fransche Ministerie
van Financiën.
De diplomatieke medewerker van de „Daily
Telegraph" verneemt, dat de onderhandelin
gen tusschen den Engelschen financieel en des
kundige Sir Frederic Lyth Ross en het Fran
sche Ministerie van Financiën, niet tot eenige
overeenkomst heeft geleid. Wel heeft men el
kaar wederzijds ntder op de hoogte gebracht
van de diverse standpunten inzake de herstel
en schuldenkwestie. Deze uiteenzetting heeft
echter geen ander resultaat gehad, dan dat
het verschil tusschen het Fransche en het En-
gelsahe standpunt duidelijker -geaccentueerd
is dan tevoren.
GROOTE BRAND
ALTONA (Pensylvanië), 28 Dec. Een ge
weldige brand heeft gewoed in de winkels
van de Pensylvanië Spoorwegmaatschap
pij. De voornaamste gebouwen werden
verwoest. De schade bedraagt van iy2 tot
2 millioen dollar. Na een strijd van vele
uren was men den brand meester, doch de
puinhoopen smeulen nog steeds.
Bijna 1000 personen zijn, althans voor
loopig, tengevolge van den brand werk
loos geworden. De oorzaak van den brand
is onbekend.
VERBOND VAN CHR. LETTERK.
KRINGEN IN NEDERLAND
JAARVERGADERING
Lezingen van W. S. Sevensma
en Anton van Duinkerken.
Tweede KersDdiag vergaderde bovenge
noemd verbond te Uitrecht in de Dietsche
Taveerne.
Te half elf opende de voorzitter, de heer
Fokkema de huishoudelijke verga
dering en heette de leden welkom. Na
goedkeuring dier jaarverslagen van secreta
ris en penningmeester, had de bestuurs
verkiezing plaats, waarbij de heeren K.
Fokkema (Alphen a. d. Rijn) en Jan H. de
Groot (Amsterdam) als hoofdbestuursle
den herkozen werden.
In de algemeene bespreking werd de
wenschelijkheM meesproken, een nauwer
contact te leggen tusschen hoofdbestuur
en afdeelingen en pogingen aan te wenden
enkele noodlijdende afdeelingen tot nieuw
leven te bezielen. Ook t.a.v. het contact
tusschen verbond en tijdschrift (Opwaart-
sche Wegen) werd een voorstel aangeno
men een bespreking met de redactie te
voeren over de toevoeging van een tweetal
bonlchsleden in dit college. Besloten werd
tegenover de Ned. Chr. Radio Vereen, een
welwillende afwachtende houding aa
nemen op grcxnd van aanhangige bespre
kingen.
Te 2.15 opende de heer Fokkema
middagvergadering en gaf het woord aan
den heer W. S. Sevensma tot het hou
den van zijn leraimg over Schoonheid en
Schoonheidsleer.
Spr. wees op het verschil van inhoud.
Schoonheid, d.w.z. de harmonie der dingen
hun kleur, klank, majesteit, terwijl schoon
heidsleer, voorstellingen oproept van we
tenschappelijke problemen, conclusiën en
geleerd betoog. Aan het eerste woord ver
binden wij den kunstenaar, aan het tiweede
de kamergeleerde. Het verschil tusschen
deze begrippen wordt soms zoo groot ge
zien, dat van tegenstellingen kan gesipoo-
ken worden. Verwantschap wordt perti
nent, ontkend. De schoonheid kan niet ge
kend worden door het redeneerend ver
stand. Anderzijids namen wijsgeeren een
beschouwing over schoonheid in hun filo
sofisch systeem op, zoodait er toch van een
mogelijkheid sprake is het begrip schoon
heid wertenschappelijk te fprmuleeren. Dc
eerste opvatting houdt itn dat de schoon
heid niets met de waarheid 1e maken heeft
en vervolgens dat de schoonheidservaring
vreemd is aan de rede. De tweede opvat
ting, welke spr. uitvoerig beschouwt, ligt
in de lijn van sprekers meening. Immers
wij allen belijden diat er wel degelijk ook
vóór het schoone, objectieve normen be
staan. Spr. licht zijn standpunt uitvoerig
toe, met voorbeelden.
Een geanimeerde bespreking volgde.
Na die rustpoos, ving de heer Anton
van Duinkerken rijn leaimg aan over
De dichters der Contra Reformatie.
Spr. wees op het merkwaardige, dat hij
als jong R.K. literator voor een Chr. Prot
kring een lezing hield over die dichters der
Contra Reformatie. Hij was verheugd over
dit onderwerp te kunnen spreken, omdat
deze dichters in de officieele letterkunde
maar ook in R.K. kringen onbekend zijn.
Deze periode van bijna 200 jaar is in de
literaire historie verwaarloosd. Hier is
sprake van een 100-tal dikihrters die voor
het nageslacht bijna volkomen onbekend
zijn gebleven. Dirt vraagt herstel. Spr. stelt
zich voor de taak in groote lijnen het leven
het godsdienstig leven van die dagen te
fcsen, de totale verwording van het
leven der geestelijkheid, en die doorwer
king der Hervorming, irn de eerste plaats
op grond van het verlangen naar het
nieuwe, dat zuiverend indrong in het ver
worden bestaande en in de tweede plaats
uithoofde van religie als zoodaniig. Spr.
citeerde een Oostenrijksahe heilige: „Wan
neer het Duitsche volk Lutheraan werd,
Het dunne pöltje geeft den vorlfren stand ^an.
Hooogste stand te La Coruna 767.7.
Laagste stand te Karlstadt 724.9.
Stand vanmorgen halftwaalf 751.1.
WEERVERWACHTING.
(Medeged. door 't Kon. Ned. Meteorologisch
Instituut te De Bilt).
Krachtige tot matige W. tot N.W. wind,
zwaar bewolkt tot betrokken met tijdelijke
opklaring, waarschijnlijk regen of sneeuw
buien. Aanvankelijk kouder, later waar
schijnlijk veel kouder.
STORMWAARSCHUWÏNGSDIENST.
Ontvangen 27 Dec. 8.5 n.m.: Weest op uw
hoede.
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
Gedurende de Kerstdagen bleven depressies
in het Noorden den weerstoestand ten onzent
beheerschen. In de laatste 24 uur daalde de
barometer aanzienlijk, zoodat het hoogdruk-
gebied in het Z. afnam. Thans ligt een die
pen kern van lagen luchtdruk over Z.-Soan-
dinavië, terwijl zich een rug van hoogen
luchtdruk van IJsland via Ierland tot Spanje
uitsteekt. Waarschijnlijk zal deze hooge druk
voor het weer in ons land van groote betee
kenis worden, aangezien de stormachtige tot
krachtige noordwestelijke winden, die zoowel
in de depressie als in het grensgebied van
depressie en hoogen druk waaien, koude
lucht uit het poolgebied aanvoeren. Deze
koude-inval met zware regen- en sneeuw
buien, is nu reeds tot Schotland doorgedron
gen en zal waarschijnlijk ook ons land in
't volgende etmaal bereiken. Thans heerscht
over in Duitschland, Z.-Engeland, N.-Frank-
rijk en ons land nog zacht weer. In Zuid-
Frankrijk is nog eenige koude lucht van een
vorige inval afkomstig, blijven liggen.
29 DECEMBER
8.12 u.; Zonsondergang 3.52 u.
Maansopgang 9.26 u.; Maansonderg. 11.00 u.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
Van 's avonds 4.22 u. tot 's morgens 7.41 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
Uit Oost-lndie
DE KONINKLIJKE KERSTGROET
Indische ontvangst mlslnkt
BATAVIA, 26 Dec. (Aneta). De gespan
nen verwachtingen waarmede Ned.-Indië
de stem van H.M. de Koningin verbeidde,
bleek in de hoofdstad uit de tjokvolle zalen
waarhoen autoriteiten en particulieren, reeds
een uur tevoren zich in bont pêle-mêle
hadden begeven.
De aanvankelijk goed doorkomende eer
ste zangnummers deden de verwachtingen
stijgen, welke daardoor te scherper terug
vielen, toon de duidelijk geannonceerde
rede van de Koningin practisch onverstaan
baar doorkwam.
De teleurstelling, welke in de hoofdstad
heerschte wordt ook weerspiegeld door de
tot dusver ontvangen berichten uit tal van
plaatsen op Java, Sumatra, Borneo en
Celebes, waar de Koninklijke Kerstgroet
eveneens in openbare samenkomsten in
bioscopen enz zou worden aangehoord, doch
helaas ook onverstaanbaar doorkwam.
Slechts enkele amateurs vingen het groot
ste deel van de rede op. Een uitzondering
maakte bovendien de ontvangst ten huize
van den Gouverneur van Djocjakarta, welke
schitterend was. De rede van de Koningin
was daar woordelijk verstaanbaar, zoodat
de Pakoe Alaip en zijn gemalin en 't korps
ambtenaren Binnenlandsch Bestuur derede
goed hebben gevolgd. In Solo werden eeni
ge volzinnen verstaan. De Soesoehoenan
van Soerakarta was diep onder den indruk
toen hij de stem der Koningin hoorde. Hij
was opgetogen over het technisch wonder,
dat zulks mogelijk maakte.
DE RAMP VAN DE OPHELIA.
BATAVIA, 24 Dec. (Aneta). Een commis
sie van drie leden, waaraan een deskundige
voor het bergingswerk is toegevoegd, diende
bij de Regeering een rapport in over de
ramp welke den hekwieler „Ophelia" is ovei
komen. Dit rapport is nog niet voor publ
catie vatbaar. De Hoofdinspecteur van de:
Dienst voor Scheepvaart deelt mede, dat het
bergingswerk niet voor Maart kan aanvan
gen in verband met het feit, dat de rivier
gezwollen is.
DE RAMP VAN DE OOIEVAAR.
BATAVIA, 24 Dec. (Aneta). Het stoffelijk
overschot van Wiersma, Van Onlangs en
Kotte, de slachtoffers van de ramp welke de
„Ooievaar" te Bangkok overkwam, is alhier
per „Sawahloentoe" van de Kon. Pakfitvaart
Mij. uit Bangkok aangebracht voor verdere
vervoer naar Nederland.
GEARRESTEERD.
SOERABAJA, 24 Dec. (Aneta). Een korpo
raal aan boord van de mijnenlegger „Kra-
katau" tegen wien vermoedens van diefstal
waren gerezen, werd gearresteerd, en in een
hut opgesloten. Hij vluchtte door de patrijs
poort en is vervolgens bij pogingen om
zwemmend den wal te bereiken, verdronken.
KETELONTPLOFFING.
MEDAN. 24 Dec. (Aneta). Bij een ketel
ontploffing in de klinkwerkplaats van de
Bataafsche Petrol eum-Mij. te Pangkalan
Brandan werd de werkplaatschef, de heer P.
P. II. van Kleef, zwaar gewond.
De heer Van Kleef, die 26 jaar en onge
huwd was, is twee uur later zonder tot be
wustzijn te zijn gekomen aan de gevolgen
van de bekomen verwondingen overleden.
Een Chineesche en een Inlandsche koelie
werden bij deze ontploffing licht gewond.
Heden Vorig
Waldshnt1,70 1,83
Basei 0,35 o.—
Haningen f,2! 0,34
Rheinweiler 2,>2 0.—
1,84
Mnxan 34i 0,—
Wledeshelm 0,99 0,—
Mannheim 2.'2 2,32
Lohr 1,45 1,40
Heden Vorig
Canp 1,35 i,42
Coblonz 1,55 i;62
Trier 0,64 (',64
Keulen 1,22 1,41
Ruhrort 0,— 0,08
Wesei 0,— 0,
Emmerik 0,v,—
Duisburg0,7i) 0,20
Maastricht 1,93 <,31
nlo 11,18 11,11
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
Delfzjjl 1.45 14,24
Terechelling 11.34 23,43
Haningen n.l
He der ie 6.42 10.05
Idem 2e 21,57
IJmuiden 5.55 8,i4
H. v. Hodand 5.04 I7,2u
Scheveningen 5.14 i7,3j
Rotterdam 6.50 19.60
Hellevoetsi,5,46 18,05
Willemstad 6,38 13 02
Brouwersh, 4,58 17,17
Zierikzee o,26 i7,54
Wemeidinge 5,52 18,16
VI lesingen 3,54 16,
Terneuzen 4,28 |7;48
Hansweert 5,11 17,43
deed het <31t uit behoefte vrooim te zijn. Tien
jaar nadat Luther zijn stel ingen te Wit-
tenburg aansloeg kwam de poëtische re
actie. Anna Byns is de eerste in haar
rechtstreeksche, felle, hartstochtelijke ge
richtheid tegen Luther, vooral in haar
eerste bundel. In haar tweede breekt iets
van dit verzet, tot in haar derde bundel
haar opbloei komt van een positieve Katilo
lieke lyriek. Vervolgens Cornel is Everaert,
de burgerman, de behoudende en Josine
des Planques, non in een kleester te Gent
die in een gedicht „Claghe". de mystiek
der Middeleeuwen samenvat
Deze drie typen zijn kenmerkenid voor
het karakter der contra-reformatorische
dichtkunst
Sp. soheitst den catastrophaten invloed
van de Hervorming op het leven der R.IC
menschen. Zij werden ontwortelden. En
deze gesteldheid kan geen strijders voort
brengen, maar wel een inkeer.
Na de crisis in het Katholicisme, de
inkeer.
Als voorbeeld van dichtkunst die wel zeer
de ontworteling van het R-K. teven mani
festeert-, noemt Sp. de fcragieeh-komisohe
dichter Corn. Krul (1560).
De tweede fase noemrt spr. de vijfjarige
overheersching van Brussel door heit Cal
vinisme. Dan ontstaat de orde der Jezu
ïeten, die door een zuiver leven, voorbeel
dig en overtuigend werkten. Zij werden dö
eigenlijke bestrijders der Hervorming. Toen
Marnix zijn Bieenkorf schreef antwoordde
de Jezuiet Joannes David, Men krijgt de
didactische poëzie. Er komt een or diening
van een nieuw R. K. besef. De meest be
kende is Spieghel. Toen Cats zijn morali-
seerend-didactisdhe poëzie scheef kwam
wederom de reactie van Jezuieten rijde.
Willem van der Els (1622) schreef zijn
brieven: Aan de ketlters en Godloochenaars
(Catsiaans). Vervolgens staat spr. stil bij
de poëzië van zingende geloofsverzekerd
heid. Het herstel heeft plaaits gevonden, de
belangrijkste dichter uit dezen tijd is J.
Stalpaert van der Wielen (1621). Dan volgt
de groote bloei der gouden Eeuw, de Hol-
larodische Leekenlyrtek. Vondel als het hoofd
der Leekendichters bevestigde na zijn be
keering de positieve inwerking der Contra-
reformaitie. Van 1660 tot 1680 volgt de laat
ste opbloei dor Kath. Lyriek. De poëzie der
ascetische Kloosterlingen en het verval
daarna met de moraliseerende dichters
van 1660 tort 1700. Als belangrijke lyricus
der Kloosterlingen noemt Spr. Pater Adr.
Poirters (1662). Petrus Croon manifesteert
volkomen het verval. Hij paste de R.K.
zedenleer toe op de huiskamer en kwam tot
een onzinnig gemoraliseer. In 16S0 sterft
de R.K. leer. In 't Zuiden, i. c. in Duinker
ken komt nog een kleine opbloei in Pieter
Couwe. Na de enthousiast voorgedragen
lezing van kien heer van Duinkerken
volgde nog een korte bespreking, waarna
die .voorzatter de .vergadering sloot. u
