JHettnir ^ri liertje (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuws blad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikklngskosten 1 0.15.)
Per week 0.25
i 6.—
Bij dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 3% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 3530
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 10 DECEMBER 1931
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 5 regels1.1714
0.22Ya
van 1—5 regels D 2.30
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit VIER bladen
ALGEMEENE AFKEURING
Wat in betrekking tot het pogen „Heeren
veen-één" gebeurd is, vond ook in de Twee
de Kamer, thans bij het openbaar debat van
de zijde der heeren Hutgers van Rozenburg
en Van Dijk, onverbloemde afkeuring. Afge
keurd werd de houding van den Minister,
die tot tijdelijk burgemeester van Aengwir-
den, dat rom annexeeren wil, een ambte
naar benoimde, <lie deze annexatie door dik
en dun had verdedigd; afgekeurd werd bo
venal de houding van Ged. Staten, die de
gemeente Aengwirden zelfs met kracht wil
den beletten om eigen rechten op oirbare
wijze te verdedigen.
Daartegen hebben we ons van meetaf ver
zet en het verheugt ons, dat men er in de
Kamer blijkbaar niet anders over denkt.
Van bevriende zijde heeft men ons meer
'dan eens wel duidelijk willen maken, dat
de vereeniging van Heerenveen noodzake
lijk is; doch dat vraagstuk was minder in
't. geding, dan de wijze, waarop men
'Aengwirden in boeien klonk, en het zwijgen
wilde opleggen.
Best mogelijk, dat we als we met volle
kennis van zaken konden oordeelen ons
zouden scharen naast hen, die samenvoe
ging der drie gemeenten wenschelijk achten;
maar ook de beste zaak mag niet met slech
te middelen verdedigd worden.
Dit nu geschiedde naar onze vaste over
tuiging in Heerenveen en dóArtegen hebben
•we ons van meetaf .verzet. De tirannie was
onduldbaar.
Het is niet onmogelijk, dat juist dit op
treden van Ged. Staten en Regeering het
verzet tegen de samenvoeging zal verster
ken. In dat geval zouden de voorstanders
door hun wijze van optreden, hun doel voor
hij geschoten hebben.
Eenigszins dreigend klonk de toon yan
'den heer Van Dijk, toen hij zei:
i,De houding van Gedep. Staten wekt
érnstige bedenking en de Minister heeft
de gemeente Aengwirden niet beschermd,
zooals dat had behooren te geschieden, en
de Kamer zal zich dit herinneren als te
zijner tijd een wetsontwerp zal worden
behandeld tot samenvoeging der gemeen
ten Aengwirden en Schoterland".
We zullen dat afwachten. Doch het is ver
blijdend. dat de rechten der kleine gemeen
ten in de Kamer verdedigers vinden. Dit
moge de Minister zich herinneren, mocht er
[eventueel van Ged. Staten een voorstel ko
men toe te geven aan de Haagsche annexa
tie-zucht. Want de procedure, welke daar
thans loopt, heeft ongetwijfeld veler oogen
geopend voor een dreigend gevaar en heeft
Van voorstanders zelfs tegenstanders ge
maakt.
En nu moge de roode pers met terugslag
6p wat wij schreven, zeggen:
Het is duidelijk, dat wij tegen rechtsche
gemeenten zijn, niet omdat zij rechtsch,
maar omdat zij reactionair zijn. Die
rechtsche gemeenten meenen daarbij het
algemeen belang te dienen, maar onze
opvatting van het algemeen belang l»
een gansch andere;
'daaruit blijkt genoegzaam, 'dat het „alge
meen belang" hier vereenzelvigd wordt met
het belang van Den Haag, zooals zij, die een
iroode bril opzetten, dat zien,
Daarom vertrouwen wij dan ook, dat de
minister een eventueel voorstel van Ged
Staten in het archief zal opbergen, omdat
hij niet dezelfde kijh heeft op het „algemeen
belang" als de roode pers."
LANDSTORM
EN BURGERWACHT
Een vast nummer op het program der
S.D.A.P. bij de behandeling van Binnen-
landsche Zaken zijn de subsidies aan Burger
wacht en Vrijwillige Landstorm. De heer
Van Zadelhoff geeft dan steevast zijn afkeer
en minachting voor deze instituten to ken
nen ën de heer Duymaer van Twist herin
nert er steeds weer aan, dat in tijden van
onrust óók de sociaal-democraten door de
Landstorm beschermd zullen worden.
Het gaat er al meer op lijken, dat de te
genstanders van het subsidie welhaast die
bescherming zullen moeten inroepen. Met
angst en vreeze ziet de redactie van de
roode pel's uit naar de consekwenties, welke
noodzakelijk op de scheuring in het partij
bestuur moeten volgen. „De partijeenheid
zal, zoo vreest zij, op de duur niet bestand
zijn tegen de vernieuwde matelooze ver
scherping van de tegenstellingen".
We verheugen ons, zonder het minste
leedvermaak, over deze ongerustheid;
kan tot bezinning leiden. Doet ze het niet,
dan is de waarschuwing, welke minister
Ruys deed hooren, tevergeefs geweest, toen
hij do volgende vragen stelda:
„De heer Van Zadelhoff behoort toch
ook tot een partij van orde? Welnu, dan
moet hij blij zijn als er instituten zijn, die
die orde .beschermen in tijden van onrust.
Of is de partij van den he ei; Zadelhoff
een partij van wanorde? Dan zijn daar
tegen maatregelen noodig.
Deze instituten zijn geenszins gericht
tegen de S.D.A.P. en het N.V.V."
Volkomen juist, maar de Kroniekschrijver
in het Volksblad, de heer H. Polak,
heeft volmaakt gelijk, als hij schrijft:
„Men geve zich wél rekenschap van
hetgeen de gevolgen kunnen zijn van het
organiseeren van voor het beoogde doel
nuttelooze straatbetoogingen. Zij geven
communisten en syndicalisten gelegen
heid tot het verwekken van relletjes en
opstootjes, en zij stellen het schuim der
groote steden in staat op zijn wijze op te
fcreden.
Tegenover onrustige (betoogingen) be
schikt de Regeering over de noodigc
machtsmiddelen: politic, rijksveldwacht,
militaire politie, marechaussee, burger
wacht en bijzondere vrijwillige land
storm.
Gelukkig, zoo is het. En daarom was er
thans meer reden dan ooit om Burgerwacht
en Landstorm in stand te houden. Zouden
vele soc.-democraten niet blij zijn, dat zij
rustig tegen kunnen stemmen, omdat on
danks hen deze vredesinstituten toch ge
handhaafd worden?
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
COMMISSIE UITWATERING.
Bij Kon. besluit zijn benoemd in de commis
sie tot vaststelling van de minimum uitwa
tering: tot lid en voorzitter de heer C. Fock,
hoofdinspecteur voor de scheepvaart, te 's-Gra
vénhage: tot lid en ondervoorzitter de heer
P. S. van 't Haaff, inspecteur voor de
scheepvaart, te 's-Gravenhage; tot lid en
secretaris de heer Ir. A. van Driel, scheeps
bouwkundig adviseur bij de Scheepvaart
inspectie, te 's-Gravenhage, en is aan genoem
de commissie toegevoegd als plaatsvervangend
secretaris de heer Ir. E. M. Neuerburg,
scheepsbouwkundig ingenieur by de Scheep
vaartinspectie, te 's-Gravenhage.
Bij Kon. besluit zijn benoemd als afgevaar
digden der Nederlandsche Regeering ter In
ternationale Diplomatieke Conferentie in zake
het merken van eieren in den internationalen
handel, welke te Brussel wordt gehouden, de
heeren Dr. J. -J. L, van Rijn, lid voor Neder
land van het Permanent Comité van het
Internationaal Landbouwinstituut te Rome, Ir.
J G. Tukker, Rijkspluimveeteeltconsulent te
Beekbergen, en J. Breukers, directeur van de
Roermondsche Eiermijn.
LEGER EN VLOOT.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot officier-
dieger der 3de klasse bij de Koninklijke ma
rine de heeren F. J. Wissel, H. Schaper, Jnr.
P. J. Elias, H. G. Holtz, J. F. Breedveld;
de heeren H. Schaper en .Thr. P. J. Eiias
onder gelijktijdig eervol ontslag, op verzoek,
onderscheidenlijk als luit. t.z. 3de klasse van
de Kon. marine-reserve en als res. 2e luit.
voor speciale, diensten van het vrijw. land
stormkorps luchtwachtdienst van de Kon.
landmacht;
is aan den heer W. G. van der Tak eervol
ontslag verleend uit zijn betrekking van com
mies bij het Departement van Defensie, zulks
wegens verandering in de inrichting van het
dienstvak, waarbij hij werkzaam is,
RIJKSWATERSTAAT.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot bureel-
ambtenaar van den Rijkswaterstaat in vasten
dienst de tijdelijk bureel ambtenaren Ch. M. H.
J. Duppen en G. H. Janssens, beiden te Roer
mond.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
VOEDSELGEBREK IN INDIE
De lieer W ij n k o o p heeft aan den mi
nister van Koloniën gevraagd, welke directe
maatregelen de regeering denkt to nemen
tegen het hand over hand toenemend voed
selgebrek in Indië, speciaal op Java, vooral
op het moment mede ten gevolge van den
voortdurend verder om zich heen grijpen-
den oorlog van Japan in Mantsjoerije, waar
door de invoer yan rijst in Indië snel ver
mindert.
RAAD VAN STATE
ONGEGRONDE BEROEPEN.
In de gisteren gehouden vergadering van
den Raad van Stale, afdeeling voor de Ge
schillen van Bestuur, is o.m. voorlezing go-
daan van de volgende Kon. besluiten:
De N.V. Baekers en Raymakers' Textiel
fabrieken te Eindhoven, welke bezwaar had
tegen een weg tussohen den voorgevel van
haar fabriek en de spoorbaan, was in be
roep gekomen tegen een beslissing van
Ged. Staten van Noord-Braibanit, waarbij
goedkeuring is verleend aan het door don
raad dier gemeente Eindhoven op 2S Juli
1930 vastgestelde partieele uitbreidingsplan
Woensel Ia.
De Kroon heeft thans dit beroep onge
grond verklaard.
Ongegrond is verklaard het beroep van
H. Koppelmans te Eindhoven togen de be
slissing van Ged. Staten van Ninrd-Braban1,
waarbij is goedgekeurd het raadsbesluit tot
vaststelling van een verbod tot aanbouw
of herbouw op terreinen aan do Deken-var i-
Somerenstraat en den Groote Berg te Eind
hoven.
TWEEDE KAMER
18 DEC. OP RECES?
Naar wij vernemen, zou het in de bedoe
ling van President van Schaik liggen te
zorgen, dat de Kamer 18 December met
haar werkzaamheden gereed is en dat zij
dan uiteen zal gaan tol de eerste week van
Februari.
In dien tusschentijd zal de Regeering
weer werk genoeg hebben in de Eerste
Kamer.
DE BENZINE-BELASTING
FABRIEKEN VRIJGESTELD
In de Memorie van Antwoord aan de
Eerste Kamer zegt de Minister van Finan
ciën, dat de tweede zin van alinea 2 van
art. 1 alleen de strekking heeft om de vrij
stelling van art. 18 van de Tariefwet ten
aanzien van het bijzonder invoerrecht op
benzine uit te strekken tot gebruik van
benzine als grondstof. Aangezien gebruik
van benzine als grondstof practisch alleen
voorkomt en voorkomen kan in de industrie
(b.v. in verffabrieken), is.de vrijstelling be
perkt tot het gebruik van benzine in fa
brieken en trafieken. Van achterstelling van
landbouw, tuinbouw of veeteelt is hier der
halve geen sprake.
De Regeering acht een spoedige beteeke-
nende stijging van den benzineprijs niet
waarschijnlijk. Het nemen van bijzondere
maatregelen om een stijging van den prijs
tegen te gaan, ten einde langs dien weg een
goed object te behouden voor belasting
heffing, ligt naar het der Regeering voor
komt, niet op haar weg.
Met het oog op het belangrijke prijsver
schil tusschcn benzol en benzine, bestaat er
voorshands geen gevaar voor een vermen
ging op groote schaal van benzine met ben
zol. Mocht in de toekomst dit gevaar gaan
dreigen, dan zou ook benzol aan een bijzon
dere belasting kunnen worden onderwor-
HET GEMEENTEFONDS
OPBRENGST VOOR 1932—9133
'de
In de Memorie van Antwoord
Tweede Kamer inzake de begrooting van
het gemeentefonds voor 1932—1933, zet de
minister van financien uiteen, dat de door
werking van de wet nog niet voldoende
is geweest om een definitief oordeel over de
resultaten te kunnen vormen. De opbrengst
der inkomstenbelasting over 1932-1933L is ge
raamd op f 72.000.000. In verband met het
afwijkende tarief kon de opbrengst der ge
meentefondsbelasting iets 'nooger worden
gesteld, n.l. op 75.000.000. Bij de raming
van die opbrengst der opcenten op de ver
mogensbelasting is rekening gehouden met
de daling van de waarde der vermogens.
DE RAMP VAN DE „OOIEVAAR"
BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS
De gewonden
BANGKOK, 9 Dec. (Aneta). De begrafenis
van de slachtoffers Wiersma, Van Onlangs
en Kotte geschiedde op het protestantsche
kerkhof onder de grootste belangstelling.
Reverent Cecil Simmons leidde de plechtig
heid, terwijl de gezant van Duitschland
dr. Asmis bij afwezigheid van den Neder-
landschen gezant een redevoering hield. De
Britsche en Fransche gezanten waren ver
hinderd de plechtigheid bij te wonen.
De twee overige overledenen de heeren
Baudart en Borg werden begraven op het
R.K. kerkhof nadat een plechtige dienst in
de Assumption Cathedral daaraan was voor-
Over den toestand der gewonden wordt
gemeld:
Colonel Brinsmead, directeur van den
Australischen Luchtvaartdienst, bekwam 'n
hersenschudding, brak eenige ribben, waar
door zijn longen beschadigd werden. Zijn
linkerarm en zijn linkerbeen zijn gedeel
telijk verlamd.
Volgens een later bericht is Brinsmead
zoodanig hersteld, dat hij kon worden over
gebracht naar een herstellingsoord. Het zak
potlood dat hij bij zich droeg, zou in zijn
borst gedrongen zijn.
De toestand van den marconist Van Za
delhoff is vooruitgaande hij vroeg zelfs ook
rookartikelen, maar herinnert zich van de
détails van het ongeluk niets. Terwijl tij
dens een persgesprek gebleken is dat de
heer Van Zadelhoff zoo licht bij het radio
toestel zat dat de schok minder groot was,
zoodat hij slechts lichte kneuzingen bekwam
NED. BOND VAN J.V. OP G. G.
AFD. NOORD-BRABANT—LIMBURG
j De Groepsvergaderingen van bovenge
noemde afdeeling zullen D.V. worden ge
houden voor de Bondsringen A11 e n a
(Noord en Zuid) op Vrijdag a.s. 's avonds
7 uur, in de consistorie der Geref. Kerk te
Almkerk, en voor de overige Bonds
ringen met uitzonderingen van „Zuid-Lim
burg") op Zaterdag a.s. 's namiddags 4 uur
in „Ons Huis" Karnemelkstraat 20 te
Breda.
De Bondsadministrateur, de heer I. Stap,
hoopt op deze vergaderingen te refereeren
over: „Het karaktervormend element van
onze J.V."
NEDERLANDSCH GEZANT TE MEXICO.
KWESTIE HEERENVEEN-EEN
Bij de op Woensdag gehouden verkiezing
in de gemeente Aïngwirden voor leden van
den nevenraad, zijn gekozen zeven tegen
standers van het plan van Ged. Staten van
Friesland tot samenvoeging van de gemeen
ten /Engwirden en Schoterland en grens
wijziging tusschen de nieuw te vormen
gemeente en de gemeente Haskerland en
vier voorstanders van dit plan.
Gelijk bekend zijn de partijen in de ge
meente Schoterland en Haskerland tot over
eenstemming gekomen, zoodat in deze ge
meenten de leden van den nevenraad hij
.enkele candidaatstelling zijn gekozen;
HET CONFLICT
IN DE TEXTIELINDUSTRIE
NAAR EEN ALGEMEENE STAKING
Te Enschedé hield de afdeeling Ensche
dé van den Alg. Ned. Bond van Textiel
arbeiders irDe Eendracht" een vergadering
naar aanleiding van het besluit der geza-
melijke besturen om Maandag a.s? de sta
king af te kondigen bij alle fabrieken waar
de nieuwe loonsverlaging met 5 pet. is af
gekondigd. Me't algemeene stemmen be
sloot de vergadering Maandag op bedoelde
fabrieken in s aking te gaan.. Eenzelfde be
sluit werd genomen door de afdeel ingen
Glanerbrug en Goor van genoemden Bond.
Steanuitkeeringen.
Woensdag zijn de diverse organisaties
bëgonnen met het verleenen van steunuit-
këering.
De landelijke federatie van textielarhei-
ders.verleent ook steun aan de ongeorgani
seerde stakers voor zoover die gehuwd of
kostwinners zijn. Zij ontvangen twee-derde
van de reglementaire uitkeering.
De toestand te Enschedé is ongewijzigd.
Het aanbal stakers is ongeveer gelijk aan
dat van Maandag. Overal in de gemeente
is het rustig.
Naar aanleiding van een in een verga
dering van de Landelijke Federatie van
Textielarbeiders aangenomen fr.otie, waar
in o.m. gezegd wordt, dat nimmer behoor
lijke controle is toegestaan op de inzame
lingen gedaan door de R. V. O., verzoekt
de landelijke leiding der R. V. O. ons mede
te deelen, dat dit in strijd met de waar
heid is, daar alle bedragen, die voor de
akers binnenkomen voor hen worden be
stemd. Tedere organisatie van werkenden
of werkloozen kan een delegatie aanwijzen,
voor wie alle bewijsstukken der binnenge
komen en uitgegeven gelden ter controle
aanwezig zijn
Bij de fabriek van .Tannink in de Haaks
bergerstraat te Enschedé weigerde een be-
r uur der der Landelijke Federatie -van
Transportarbeiders te voldoen aan het be
vel der politie om door te loopen. I-Iij werd
daarop gearresteerd en op het politiebureau
onderzocht, waarbij een wapenstok op hem
werd gevonden. Proces-verbaal is tegen
hem opgemaakt.
De toestand te Winterswijk.
Men meldt uit Winterswijk aan de N.R.C.:
Woensdagavond waren de arbeiders van
de bontweverij De Batavier, die tot nu toe
aan het werk gebleven waren, in vergade
ring bijeen, om te beslissen over het al of
niet staken op den Hen dezer. Besloten
werd (en de hoofdbesturen der werkne
mersorganisaties konden zich daarmee ver
eenigen) dat aan deze fabriek, die door de
lilijkheden in den afzet slechts op hal
ve kracht werkt, voorloopig nog om rede
nen ran algemeen welzijn, niet zal worden
gestaakt, ook al nemen de arbeiders in an
dere fabrieken a.s. Vrijdag het besluit, het
werk neer te leggen. Mochten echter de
omstandigheden het wenschelijk maken,
dan zullen de arbeiders van de Batavier
zich solidair verklaren.
De Enschedésche fabrikanten hebben dit
maal wel een heel slechte pers. Een ver
dediging van hun houding vonden we ner
gens; zelfs de Vrijheid, welke zoo ver
mogelijk gaat, durft dat niet aan.
Deze afkeuring is te meer van beteeke-
nis, omdat ze komt van hen, die zich in
het eigenlijke loonconflict niet mengen.
Een pers, welke zich, zonder nader onder
zoek uitspreekt vóór de werkgevers of vóór
de werknemers, kan op de publieke opinie
weinig invloed hebben.
Zelfs al geeft zij een objectief oordeel,
wat een kunststuk moet heeten, dan nog
denkt het publiek er het zijne van; men
verwacht nu eenmaal van zoo'n' orgaan een
eenzijdige voorlichting.
Doch het moet de fabrikanten wel tot
ernstig nadenken stemmen dat het (lib.)
Vader land een scherp artikel aldus be-
Moge 'de zoo goed als unanieme af
keuring van hun houding in de burger
lijke pers maken dat ze oog krijgen voor
de waarheid, dat het beter is. ten halve
gekeerd dan geheel gedwaald; e r w o r d t
hier met vuur gespeeld.
Met vuur gespeeld; zoo luidde ook onze
uitspraak en het artikel in het Vader
land kunnen we bijkans woord voor woord
onderschrijven.
We geven enkele citaten:
De textielfabrikanten in Twente, zoo
heel anders dan een Stork, hebben in
de arbeiders nooit gezien de medewer
kenden in een bedrijf, bij welks bloei
beide partijen groot belang hadden, maar
een hun vijandige macht, die tot eiken
prijs er onder moest gehouden worden.
Vandaar hun aanvaarden van den klasse
strijd, met do daaruit voortvloeiende be
schouwing, dat de strijdmiddelen minder
getoetst worden naar hun moreele be-
teekenis, dan naar het effect, dat er mee
wordt bereikt, vandaar dat zij in dien
strijd tot middelen hun toevlucht na
men, die gelukkig door het grootste deel
van onze fabrikanten uit den booze wer
den geacht. Zij zijn namelijk de mannen
van de solidariteitsuitsluiting.
Deze wordt, precies zooals wij het deden,
door het blad ernstig afgekeurd en op één
lijn si "ld met de solidariteitsstaking, die
goedwillende, patroons het leven zuur maakt,
KASGELDVOORZIENING VAN
AMSTERDAM
EEN VOORSTEL VAN B. EN W.
B. en W. van Amsterdam deelen den Raad
mede, dat, nu op de geldmarkt nog geen
normale omstandigheden zijn weergeki
voor de financiering deir ka&behoeften
de gemeente voor 1932 andere voorzieningen
noocLig zijn dan tot nu toe.
In die behoeften kan worden voorzien:
lo. door het bij de Nederlandsche Bank
op onderpand van anticipatie-biljetten op
nemen van gelden tot een bedrag van
ƒ12.000.000;
2o. door gebruik te maken van een door
de Regeering gegeven bereidverklaring, om
voorloopig voor den tijd van 2 maanden,
ingaande 1 Januari 1932, en voorshands tot
een bedrag van ƒ36.000.000 kasgeld leen in
gen aan de gemeente te verstrekken tegen
een rente van 4% 's jaans. In dit bedrag
is begrepen 18.000.000, waarover alleen zal
worden beschikt, indien en voorzoover di
saldi der particuliere rekeninghouders bij
het Girokantoor mochten terugloopen.
bedrag, uitmakende 70 der dagelijks
opvraagbare saldi achten B. en W. ruim
voldoende om aan eventueele opvragingen
te kunnen voldoen.
Mocht tegen afloop van bovenbedoelden
termijn van twee maanden, de behoefte aan
kasgeld leeningen aan te gaa.n bij het Rijk,
nog aanwezig zijn, dan zullen zij aan
Regeering verzoeken dien termijn te i
lengen.
Indien door den Raad overeenkomstig het
bovenstaande wordt besloten, zal het door
de Nederlandsche Bank voor de laatste
maanden van 1931 verleende krediet van
3D.000.000, waarvan slechts voor een deel
gebruik is gemaakt, op 1 Januari a.s. geheel
kunnen worden afgelost.
B. en W. doen een voorstel in hoven-
genoemden geest.
NATIONAAL CRISIS COMITÉ
VRIJ VERVOER
De Nederlandsche Bond /an Autobusdienst
ondernemers heeft aan het Nationaal Crisis
Comité vrij vervoer aangeboden over de tra
jecten der aangesloten ondernemers aan de
leden, die „in functie" van de autobussen
gebruik willen of moeten maken.
Het ligt in de bedoeling een paar exem
plaren van de dezer dagen door den secre
taris van den Bond samengestelde landelijke
autobusreisgids aan het Comité te zenden
met vermelding van de traiecten waarvoor
het aanbod geldt.
De Bond heeft het Crisis-Comité verzocht
een legitimatiekaart te ontwerpen, waarvan
het vrij-vervoer zal worden verleend.
Het personeel der firma Wm. Ruys en
Zonen te Rotterdam heeft besloten in de
maanden December, Januari, Februari en
Maart iedere week een collecte te houden
onder zijn leden ten bate van het Nationaal
Crisiscomité. De opbrengst zal maandelijks
worden afgedragen.
Het personeel van Van der Graaf
Co.'s Bureaux \oor den Handel N.V. te Am
sterdam en Rotterdam heeft besloten, half-
maandelijks een bijdrage aan het Nationaal
Crisiscomité te zenden.
DE MIJNENLEGGER „RIGEL"
NAAR INDIE
BESTEMD TOT TRANSPORTVAARTUIG
Vrijdagmorgen a.s. zal van den steiger der
HollandAmerika Lijn te Amsterd'am H.
Ms. „Rigel", ingericht als mijnenlegger, naar
Indië vertrekken. Het schip is gebouwd door
de Nederlandsche Dok Mij., op 6 November
1.1. is het officieel in dienst gesteld.
De bestemming van de „Rigel" in de
tropen is van zeer vredelievenden aard;
eenmaal in Indië wordt het schip van de
o r cgsmarine afgeschreven en waarschijn
lijk in dienst gesteld als transportvaartuig
voor bestuursambtenaren; niet onwaarschijn
lijk is ook, dat de gouverneur-generaal er
oor eventueele dienstreizen, in plaats van
de „Woga" gebruik van zal maken. De maxi
mumsnelheid van dit nieuwe gouvernements
stoomschip bedraagt 12y2 mijl.
omdat anderen niet voor rede vatbaar zijn.
Met de solidariteitsuitsluiting staat het
precies even zoo. De textielfabrikanten
weten zeer goed, dat rust in het bedrijf
eerste voorwaarde is voor bloei in het
bedrijf, en daarom hebben zij zich die
rust trachten te verzekeren. Maar jam
mer genoeg deden zij dit-niet als Stork,
die de goede verhouding tusschen hem en
zijn werknemers schiep door allerlei ver
zekeringen reeds lang. vóór dat de wet
gever die als verplichting oplegde, en
door voortdurend contact met de arbei
ders. d.w.z. met een door hen gekozen
zoogenaamde kern
En ook zochten onze textielfabrikanten
geen rust voor hun bedrijf in het sluiten
van collectieve contracten, maar ze gre
pen helaas naar het fatale machtsmiddel
van de solidariteitsuitsluiting. Dat wil
zeggen: Zij vereenigden zich tot een
werkgevèrsvereeniging, waarbij solidari
teit bij conflict eerste eisch werd.
Dat middel, zegt de schrijver, is ab
soluut verwerpelijk en getuigt van een
niets ontziende machtswellust welke door
ieder, die op vrijheid en recht gesteld
is, en die, als er dan strijd moet zijn.
eerlijken strijd wil hebben, zal ver
worpen worden.
Die machtswellust heeft thans gemaakt
dat zij wederom groote fouten hebben
begaan; zij dreigen met 10 procent loons
verlaging in plaats van 5 procent als de
staking niet opgeheven wordt, waarmede
zij implicite erkennen, dat bij hen de
loonsbepaling niet afhangt van de resul
taten van liet bedrijf, maar machtsmid
del is, om het stakingsrecht, den arbeider
reeds meer dan GO jaar geleden door het
initiatief van Mr. S. van Houten ver
zekerd, illusoir te maken.
De textielfabrikanten nemen dus een
houding aan, die van groot gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel getuigt en
die tot zeer te betreuren resultaten zou
kunnen leiden.
Indexdaad, hier y.-prdt met yuur gespeel .1. i d'
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1).
Het conflict in de textielindustrie: naar
een algemeene staking.
Begrafenis der slachtoffers van de ramp
van de Ooievaar.
(bïz. 2)
Beoordeel ingen van de nieuwe noodveror
dening in Duitschland. Dietrich en Steger-
wald geven nadere toelichtingen.
Japansche vliegtuigbombai dementen op
Mandsjoerijsche steden.
De besprekingen te Bazel.
Hoover's crisiswetgeving in het Congres.
Een groot tekort op de begrooting; belas-
tingverhoogingen.
(blz. 3)
Bankoverval te Rotterdam.
(blz. 5)
De Tweede Kamer heeft de begrooting van
Arbeid, Handel en Nijverheid aangenomen.
Overdracht rectoraat Theol. School te
Kampen.
(blz. 0)
(Blz. 12)
Discontoverlaging van de Duiteche Rijks
bank.
STOOMGEMAAL POLDER
WIELDRECHT
Het nieuwe stoomgemaal van den polder
Wield recht is justeren officieel in gebruik,
genomen, in tegenwoordigheid van vele
notabelen.
•De heer De Roo, dijkgraaf van den polder
Wieldrecht, heeft in een uitvoerige rede de
geschiedenis van den polder uiteengezet, en
bracht hulde aan den heer Visser voo? zijn
arbeid, welke zoo zwaar was, daar het oude
gemaal moest blijven functionneeren tot het
nieuwe bedrijf klaar was; ook de heer P.
Smit kon, meende spr. In die hulde deelen.
Door Ir. Arie Visser werd vervolgens het
woord gevoerd. Aan zijn rede ontleenen wij
het volgende:
De bewakingsinsiallatie is zoo lanig ontwor
pen. dat zoowel electrisch als met Diesel
motor kan gewerkt worden.
Menschelijkerwijze gesproken is men zoo
doende gewaarborgd, dat ten allen tijde, ook
wanneer in cteze onrustige en moeilijke tijden
het personeel der Electrische Centrale mocht
staken, kan worden gemalen. Immers, in het
oliereservoir, dat op het terrein van het ge
maal is ingegraven kan voor een geruimen
tijd wel ongeveer voor een jaar aan
i'uw-olie worden geborgen. Daarbij stelt "de
electrisch bewogen pomp en vacuum instal
latie instaat in een acht a tiental minuten
te gaan malen, wat ten tijde van plotselinge
zjw.are regenval in den zomer of in 't najaar
van uitermate groot belang kan zijn.
Ook de ruwolie-installatie kan geheel on
afhankelijk van het electrisch gedeelte wer
ken wat insluit dat het vacuum zuigen van
de leidingen ook met een gewone motor
hier een benzine motor kan geschieden.
Wat de zuig- en persleidingen betreft, zijn
gekozen de twee gego!en ijzeren zuigleidin-
gen en een gegoten ijzeren -persleiding. De
eerste van 70 c.m. middellijn, de persleiding
met een middellijn van 1 Meter. De pers
leiding is gefundeerd op onderheide jukken,
die wel eenige beweging, eenige zakking, toe
laten, maar g:\. ere zakkingen waaruit on
vermijdelijk buisbreuk moet ontstaan, voor
komen. Wat het materiaal betreft is gego
ten ijzer gekozen, omdat dit beter dan ge
trokken ijzer, waaruit ook veel buisleidingen
worden vervaardigd, bestand is tegen ver
nielende werking van omringenden grond en
tegen invreten van het polderwater.
Wat het gebouw betreft, is gestreefd naar
eenvoud en is getracht aan te sluiten bij het
landschap en de landelijke bebouwing in de
streek.
De vloer van het machinegebouw is op
zoodanige hoogte gebouwd, dat zelfs bij over
stroom het gemaal nog kan werken.
Nadat verversohingen waren rondgediend,
is het gemaal in werking gebracht.
RIJKS-AANBESTEDINGEN
De directeur-generaal der Zuiderzeewer
ken heeft gister aanbesteed: het onderhoud
gedurende 1932 van het Dieselgemual „Lee
mans" nabij Den Oever (Wieringen) met de
daarbij gelegen schu sluis, dienstwoningen,
enz., in drie perceelen. Raming perceel 1:
f 4500, perc. 2: f 1350, perc. 3: f 1150, massa
f 7000.
Het laagst in massa werd ingeschreven
door: C. P. Dubbeld te Bergen, voor f 5852;
het onderhoud gedurende 1932 van de
volgende rijkswerken in Zuiden en Oosten
Wieringermeer: 1. het electrisch gemaal
„Lelij" met bijbehoorende dienstwoningen,
2 .het electrisch gemaaltje en arbeiderswo
ning in den proefpolder te Andijk. 3, vier
schutsluizen met bijbehoorende werken en
het tusschen de sluizen te Medemblik gele
gen verbindingskanaal, 4. enkele straat
wegen. Raming: perc. 1 f 6400, perc. 2 f 300,
perc. 3 f 7000, perc. 4 f 17 300. massa f 31.000,
Laagste inschrijfs'er in massa: N.V.AanR.-
Bedrijf v.h. P. Daalders, Alkmaar, f 22.910;
liet onderhouden van de westelijke rand
werken van de Wieringermeer gedurende
1932. Raming f 30.000. Laagste: J. J. d«
Groot. Alkmaar, f 23.740.
HAARLEM
SALARISSEN GEMEENTEPERSONEEL.
De meerderheid van B. en W. stellen den
Raad voor:
A. Met ingang van 1 Januai-i 1932 op alle
salarissen en loonen, onder welke benaming
er. in welken vorm ook genoten (met uit
zondering van den vacantietoes'ag), welke ten
laste der gemeente worden uitbetaald, een
tynelyken aftrek toe te passen van 7
B. Regenten van het St. Elisabeth's of
Groote Gasthuis en den Armenraad te verzoe-
inachtneming van het sub A om
schreven beginsel, op de salarissen en loonen
in gelijke aftrek toe te passen.
C. Burgemeester en Wethouders te machtï-
■n stappen te doen, teneinde bovenomschre-
?n aftrek ook -"gelyk te maken (ei
opzichte van hen, wier bezoldiging niet <i<
Kaad wordt vastgesteld.
