De structuur van het Britsche Rijk
TPIRINS
WOENSDAG 9 DECEMBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
ECONOMISCHE WERELDPROBLEMEN
EENIGE GREPEN UIT DE
KOLONIALE GESCHIEDENIS
II.
In de koloniale geschiedenis van het
Britsche Rijk kunnen wij twee perioden
onderscheiden, waarbij de scheidings
lijn, hoewel niet scherp te trekken, om
en bij 1763 ligt, in welk jaar Engeland
had toe te zien, dat zijn Koloniën aan
den anderen kant van den Oceaan zich
na een, door het Moederland verloren,
vrijheids-oorlog, onafhankelijk ver
klaarden. Deze gingen toen tot de vesti
ging over van de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika.
In 1600 was Engeland begonnen aan
den opbouw van zijn eerste Koloniale
Kijk; hiertoe had het strijd te voeren
tegen de Koloniale Machten van dien
tijd ten eerste tegen Spanje, dat
overwonnen werd door het verslaan van
de „Onoverwinnelijke Vloot" in 1588 en
ten tweede tegen Nederland (de Engel-
sche oorlogen van 16524, 16659 en
1772—4) uit welke oorlogen het te
voorschijn kwam met bezittingen en ko
loniën in Noord-Amerika, Azië (Voor-
Indië) West-Indië, Gibraltar, St. Hele
na en de Falkland-eilanden.
Het einde van het eerste
Koloniale Rijk.
De koloniale crisis van 1763 veroor
zaakte Engeland een gevoelig verlies en
beteekende in facto het einde van het
eerste koloniale Rijk. Wanneer wjj voor
dat jaar de Engelsche balans opmaken,
dan zien wij, dat Engeland in Amerika
op politiek gebied schipbreuk had ge
leden: immers door het bekrompen be
stuursbeleid van het Moederland en
door de begane politieke blunders ver
liest het zijn kolonie, terwijl het in
andere gebieden dreigt vast te loopen,
niet door opstanden of afscheidingen,
doch door ontaarding. In West-Indië
worden ter voorziening van 't arbeids
tekort op de plantages negers uit Afri
ka ingevoerd, hetgeen tot een groote
trans-atlant.ische slavenhandel uitgroei
de. De misstanden, die hieraan verbon
den waren en de onmenschelijke bejege
ning. die de negers ondervonden, zijn in
breede kringen bekend. In Britsch-
Indië voerde de Engelsche Oost-Indi
sche Compagnie den scepter schraap
zucht en corruptie der ambtenaren leid
den tot wanbeheer.
Met groote energie en doortastendheid
heeft Engeland na 1763 getracht daarin
Verandering te brengen en opnieuw een
koloniaal rijk te stichten. Hiertoe moest'
een titanen-strijd met Frankrijk woe
den gestreden en deze kamp op leven
en dood bracht Engeland in alle opzich
ten de zege. Zoo verkreeg het in 1763
definitief de kolonie Canada, waardoor
Frankrijk voor goed uit Amerika werd
verdreven, terwijl het in dienzelfden
tijd uit Voor-Indië werd gedrongen.
Eerst de Napoleontische oorlogen
dwongen Engeland om strategische rede
nen op dezen weg krachtig voort te
schrijden en menig belangrijk punt te
bezetten en te behouden. Zoo geschiedde
de verovering van Britsch-Guyana en
Trinidad uit noodzaak om een Fran-
schen aanval op de andere Britsche
Westelndische eilanden in de nabijheid
te voorkomen en daardoor een afbreuk
aan den Britschen handel te voorkomen.
Om dezelfde redenen greep Engeland
in het Oosten en het Zuiden in en ver
rijkte zich met de Kaap de Goede Hoop
(destijds de belangrijkste schakel op
den weg naar Indië) en Ceylon.
Een 'periode van ongekende bloei.
Na haar definitieve overwinning op
Frankrijk in 1815 zien wij Groot-Bri-
tannie zich tot 1914 van elk groot
Europeesch conflict afzijdig houden; in
deze eeuw maakte het Rijk een periode
van ongekenden bloei en welvaart door,
waarbij het Moederland krachtig voort
ging met den opbouw van zijn Koloniaal
Rijk; het verwierf zich vele nieuwe ge
bieden, waarvan Australië één der uit-
gestrekste was; immers dit complex
vormt op zichzelf een werelddeel. Het
oorspronkelijke oogmerk was om
Australië, dat té ver weg lag om loyale
emigranten erheen te expedieeren, als
strafkolonie voor ongewenschte elemen
ten in het Moederland te benutten. Hoe
eigenaardig dit ook moge klinken, het
bleek een feit, dat deze proefneming
wonder boven wonder gelukte, zoodat
zelfs ook vrijwillige emigranten zich
aanmeldden. De Engelsche bevolking
verspreidde zich geleidelijk over het
geheele eiland en vestigde zich vervol
gens op de kleinere eilandjes in den
Stillen Oceaan, die in de buurt gelegen
waren.
Ook in Afrika vergrootte Engeland
zijn gebied. Door sterk woekerend im
perialisme verkreeg het een belangrijk
deel van Midden- en West-Afrika, ter
wijl de tweede Boeren-oorlog van 1899
1902 de beide Boeren-republieken.
Transvaal en de Oranje-Vrij staat onder
Britsche souvereiniteit bracht; Enge
land gaf echter bij het Vredes-verdrag
de belpfte, dat dez.e gebieden ^poedig
zelfbestuur zouden krijgen, welke belof
te het inderdaad ook gehouden heeft,
want in 1907 werd het zelfbeschikkings
recht afgekondigd.
De Boeren-oorlog kostte Engeland
STADSSCHOON
UIT
LOS ANGELES
Be groote wolkenkrab
ber, waarin de bureaux
der stedelijke diensten
zijn
niet minder dan 223 millioen en Hart
ley Withers, een bekend Engelsch eco
noom, noemt dit kapitaalsverlies dan
ook een der oorzaken, dat Londen, in
zijn hoedanigheid van financieel we
reld-centrum, New-York en Parijs
naast zich als concurrenten had te dul
den.
De toestand in 1914..
Zoo zien wij een machtig en rijk En
gelsch Koloniaal gebied tot stand ko
men, dat echter zeer verschillende
aspecten en ongelijke ontwikkeling ver
toont, die wij geleidelijk zullen nagaan.
Bovendien zullen wij trachten te ont
dekken, wat de reden geweest is tot. de
ingewikkelde samenstelling van het
Britsche Imperium, dat momenteel zoo
sterk op de proef gesteld wordt.
In 1914 is de staatsrechterlijke bouw
van het Britsche Rijk als volgt:
a. het Vereenigd Koninkrijk (Groot-
Brittanie en Ierland)
b. de „dependencies" d.z. de gebieden,
tot het Rijk behoorende, maar liggende
buiten het Vereenigd Koninkrijk, de
Kanaal-eilanden en het eiland Man.
Deze dependencies worden verdeeld
in twee groote groepen:
1 het „Empire" India (Britsch-Indie)
2 de Colonies, die weer onderverdeeld
zijn in dominions, d.z. volksplantingen,
dus gebieden, waar de bevolking tov
hetzelfde ras als het Britsche behoort:
„crown colonies" d.w.z. inlander-kolo-
nien, waar de bevolking hoofdzakelij k
uit een ander ras bestaat; protectora
ten.
Een aparte plaats nam Egypte in.
Wetenschap.
HET FRIESCH ALS CULTUURTAAL
Was vijftien geleden het Friesch nog een
zeldzaamheid op den kansel, thans begint het
daar steeds meer burgerrecht te krijgen. De
bijbellezingen, die op avonden in de week
thans op verschillende plaatsen gehouden wor
den o.a. door Ds. D. van Dijk, Ds. H. S.
B o u m a, en Mevr. Fsddem a— H oog-
land, vinden veel bijval.
In het verband van den Hoofdcursus, uit
gaande van den Provincialen Onderwij sraaa,
is thans opgenomen een speciale cursus ÓvVt
Molière, onder leiding van Dr. C. Kramer,
waarbij de Friesche vertaling van KaJma in
het centrum staat.
Het tijdschrift „Frisia" gaat verder met
de publicatie van Shakespeare-vertalingcn;
wanneer in dit tempo gewerkt wordt, komt
het doel van een complete Friesche Shake
speare vlug naderbij. Hierbij sluiten zich
waardig aan de mooie Heine-vertalingen van
F. Schurer, die bij Kamminga in Dokkvtv
verschijnen, terwijl het Nieuwe Testament in
Friesche bewerking persklaar ligt en een R.K.
Drs. D. Kal ma, leeraar aan het Lórentz-
lyceum te Eindhoven, over: „Fryslan en de
wrald".
Tijdens het congres zal de tweede jaar
gang van het „Frysk Studinte Almenak"
1932, 'uitgave der Federatie,
Rechtzaken.
HOOGE RAAD
HARDHANDIGE] ONDE
Haag. die w
een leerling ln hoog<
Den Haag Is veroordeeld
st 4 Januari.
KRAANHUIS ROTTERD. LLOYD
Bij de Botterdamsche Lloyd worden nieuwe kranen in gebruik genomen. Bovenstaande
Joto werd genomen tijdens het plaatsen van het 4S.OO0 E.G. zware kraanhuis op het
voetstuk.
HET STAPHORSTER BOERTJE.
De Hooge Raad behandelde een tweetal cas
satieberoepen van Li S. zoon van wijlen het
Stophorster Boertje, Wegens het onbevoegd
uitoefenen der geneeskunde op Wieringen heeft
de Kantonrechter te Den Helder hem veroor
deeld in twee zaken resp. tot f 400 boete en 1
maand hechtenis. Conclusie 21 Dec.
OM DE ARBEIDSWET TE
De Hooge Raad behandelde een cassatiebe
roep van G. K. v. d. B. slager te Vlissingen, die
van zün slagerö een N.V. gemaakt heeft en zijn
belde knechts tot mededirecteuren maakte. De
Arbeidsinspectie Is van meening dat men hier
met een schijnbeweging te doen heeft met het
doel. de Arbeidswet te ontduiken. De Kanton
rechter to Middelburg sprak een veroordeelend
vonnis, maar in hooger beroep achtte de Mid-
dèlburgsche rechtbank geen strafbaar feit ge-
n. Conclusie O.M. 21 December.
DE DEBACLE VAN HET
„HOLLANDSCH CREDIET SYNDICAAT"
De rechtbank te Amsterdam deed uitspraak
in de strafzaak tegen de twee firmanten van
het „Hollandsch Credlet Syndicaat" een 38-Jarlg
Amsterdamsch koopman en een 46-jarige koop-
scmuende gmissies van aandeden op zich ge
nomen vóór buitenlandsche firma's, zij toucheer-
^n.a aanzienlijke voorschotten, dóch van een
De Officier van Justitie etechte tegen beide
verdichten; die hun onschuld volhielden, w'ë'gehf»
f^Jlchtlng-meermalen gepleegd, een gevangenis--
gtraf van drie -jaar met aftrek vanzes maan-
De rechtbankzitting duurde
lichtingen bewezen en veroordeelde hen led.
tot een gevangenisstraf van vier jaar met aftrek
van zes maanden voorarrest, daar het onder-
ZoeTc zooveel tijd In beslag had genomen. De
rechtbank overwoog o.m. dat de wUze waarop
en de omstandigheden, waaronder de verdachten
door een samenweefsel van verdichtsels ver
schillende personen hebben bewogen tot afgifte
vah geld oplichting is in den meest ernstigen
vorm en die de maatschappelijke gevaarlijk
heid van de verdachten ten duidelijkste demon
streert. Onder deze omstandigheden achtte de
rechtbank de maximlmetraf gerechtvaardigd.
FRAUDE DOOR EEN POSTAMBTENAAR.
F K. ten H.. spoorconducteur -te Den Bosch,
werd al geruimen tijd verdacht van fraude. Om
zako zekerheid te krijgen werden speciaal
icnden brieven nagegaan en bleek dat deze
- - - 7iiverbons vei
toen de trein in Utrecht aankwam, waarmede
de brieven. m»t geldwaarde verzonden waren.
Verdachte werd daarop uit zijn betrekking ont
slagen.
De rechtbank te Den Bosch veroordeelde hem
voorwaardelijk tot vier jaar gevangenisstraf.
Lit het verhoor van getuige Sandberg, van
de directie der Posterijen bleek, dat er enorm
veel ontvreemd en verduisterd werd bü de Pos
terijen. Telkens weer worden stukken vermlet.
Verdachte genoot f 3000 salaris.
De elsch luidde zes maanden gevangenisstraf
De verdediger pleitte voorwaardelijke veroor-
opgestaan,
slecht geslapen, te laat aan den trein.
Dat hadt U kunnen voorkomen, door
gisteravond voor het naar bed gaan,
legen Uw verkoudheid Aspirin-Tabletlen
te nemen. U moet toch in elk geval ook
een buisje Aspirin mee op reis nemen.
Let op den oranjeband. Prjjs 75 ets.
Gemengd Nieuws,
EEN MENSCHELIJKE MOL
Gevangene door een onderaardsche gang
ontsnapt
Dezer dagen is een gevangene ontsnapt
uit de strafgevangenis te Leeuwarden.
De man, die kans heeft gezien om, al was
het dan maar voor zeer korten tijd, zich te
bevrijden, is, naar het Leeuw. Nbl." meldt,
de Duitscher P., die indertijd voor vijftien
jaar is opgesloten. P. beoefent in de gevange
nis het schildersvak en heeft daartoe een
aparte werkcel, waar hij verscheidene uren
van den dag doorbrengt. Reeds vry lang ge
leden moet hy begonnen zijn met onder de
vloer van zijn cel een gang naar buiten te
graven. Het was een langdurig en moeilijk
karwei, waarbij telkens gevaar voor ontdek
king dreigde, doch de man is er ten slotte
toch in geslaagd hel werk klaar te krijgen
zonder dat de bewaarders iets gemerkt had-
Het gat was echter zoo nauw, dat de gevan
gene er gekleed onmogelijk doorheen kon
kruipen. Hy moest zich van alles wat hij aan
bad, ontdoen. Een broek en een buis legde hy
vlak voor den ingang van de onderaardsche
gang en vervolgens wrong hy cr zich met veel
moeite doorheen.
..Eenmaal naar buiten haalde hy haastig
zijn kleeren naar zich toe, schcot ze aan, trt
trachtte verder te komen. P. wist weg nocb
steg, doch liep op goed geluk af maar een
kant uit. Hij kwam bij het Huis van Bewarmg
cn klom daar over het hooge ijzeren hek. Nie
mand zag hem het was mistig en donker
en zoo gelukte het P. veilig op straat te Ko
men. Hij liep de Keizersgracht af en vervtl-
gens verder de stad in. De mist maakte, dat
niemand zijn gevangeniskleeren opmerkte. Na
een kwartier ongeveer kwam P. by den over
weg aan de Schrans. Deze bleek gesloten en
de ontvluchte gevangene moest wachten.
Een gevangenbewaarder, die ook op het
weer opgaan van de boomen stond te wachten,
zag tot zyn groote verwondering P. staan.
Hij ging dadelijk naar hem toe en zei ge
moedelijk, dat hij maar weer mee terug moest
gaan. P. schrok, doch schikte zich dadelijk
gewillig in zijn lot. Hjj accepteerde de sigaar,
die de gevangenis-bewaarder hem welwillend
aanbood, en liep rustig met den bewaker naar
zyn gevangenis terug. Hier was men zeer
verwonderd P. te zien binnenkomen, want van
zijn ontvluchting de man is ongeveer een
half uur weggeweest had men nog niets
FELLE BRAND TE STRIJP.
Drie woningen in de asch gelegd.
Gisternacht om half een brak brand uit
onder Stryp by Eindhoven, in een drietal wo
ningen aan den Dierenweg, bewoond door de
families v. d. Flerk, Melis en Susam. De wo
ningen brandden geheel uit. De motorspuit
deed vergeefsche pogingen het vuur meester
te worden. De woningen zijn geheel in de asch
gelegd. Oorzaak onbekend.
Verzekering dekt de schade.
EEN JEUGDIGE DIEF GESNAPT
Op verzoek van de politie te Leeuwarden
is te Amsterdam aangehouden een 16-jarige
banketbakkersleerling, die verdacht wordt
van diefstal door middel van inklimming te
Leeuwarden gepleegd.
Radio Nieuws.
DONDERDAG, 10 DECEMBER
10.30 Hilversum A.V.R-O.^ Modepraatje
11.15 H i 1
e r s u m A.V.R.O.: Kookkunst Me-
WolfKaufmann
.00 Hulzen N.C.R.V.: Cursus Fraaie Hand-
it. V.: Cursus Knippen
19.00 Huizen N.C.R.V.: Vragenhalfuurtje
19.50 Hilversum A.V.R.O.: Engelsche les
16.00 Hilversum A.V.R.O.; Zlekenuur Mevr.
A. van Dijk
16.00 Huizen N.C.R.V.: Ziekenuurtje Da. B.
Politiebericht
i N.C.R.V.Perst
6.25 La
*.00 H u i z
1.01 H I 1 v
10.00 Hui:
10.15 Hilversum A.V.R.O.: Gramof.muziek
10.45 Huizen NC.R.V.: Gramofoonmuziek
10.50 Hamburg: Populair Concert
11.00 Huizen K.R.Ü.: Gramofoonmuziek
11.00 Hilversum A.V.R.O.: Gramof.muziek
11.20 Kal undborg: Orkest
11.45 Hilversum A.VR.O.: Gramof.muziek
12.01 Hilversum A.V.R.O.: Lunchmuziek
15 Hulzen K.R.O.: Lunchconcert
Orgelconcert
12.20 D a
12.25 La
12.50 Parijs: Gramofoonmuziek
nofoonmuziek
Bariton. Concert
18.20 Brussel: Gramofoonmuziek
18.50 Warschau: Gramofoonmuziek
'A e: Gramofoonmuziek
19.35 Wa
19.50 Par ij s Eiffel: Gramofoonmuziek
20.00 Hu i zen N.C.R.V.: Concert door hert:
Klein-Orke-st
20.20 Parijs: Concert
20.30 Be rl ij n: Cont
GEVAARLIJKE „JUSTITIE".
Te Amsterdam is door een man aangifte
gedaan, dat een persoon, voorgevende van de
justitie te zyn, een onderzoek in zyn woning
aan de Egelantiersgracht heeft ingesteld,
doch dat na diens vertrek een gouden heeren
horloge, twee portemonnaies en een zilveren
beursje met inhoud bleken te zyn ontvreemd.
-"-1— waarde bedraagt f 56.
VERDRONKEN
Te Nieuwe Wetering is de 26-jarige ver*
pleegster M. C. te water geraikt en verdren-
DE WITTE VACHT....
FEUILLETON
Nabij het Macedonische front
Door IVANKA
(14
Ofschoon de Gravin slechts twee dagen
bij onö had doorgebracht, ontving zij bericht
van de Franscbe autoriteiten, vóór de avond
viel, Monastir weer te verlaten, aangezien
men met het groote offensief der Franschen
dat reeds in voorbereiding was, den volgen
den morgen vroeg zou aanvangen. Wanneer
zij niet. zorgde vóór dien tijd de stad te heb
ben verlaten, zou er voorloopig geen kans
meer toe zijn en zou zij noodgedwongen lan
ger moeten blijven, dan haar plan was. Zoo
Verliet de Gravin ons dus eerder, dan wij
hadden verwacht, doch zij beloofde lateir te
zullen terugkomen.
De loopgraven der Duitschers en Bulgaren
konden wij vanuit ons hospitaal zien. Aan
den anderen kant, een eind van de 6tad ver-
wij derd,stonden de Fransche stukken. Des
morgens vroeg werd met het offensief reeds
een aanvang gemaakt.In grooten getale vlo
gen de granaten suizend en fluitend over
de 6tad cn vielen neer ginds in de loopgra
ven Telkens zagen we duidelijk' een feilen
lichtstraal in de bergen en groote wolken
kruitdamp en stof. Het bombardement was
veel heftiger dan te voren.
Bijna zonder ophouden zou deze aanval
dagen lang in die mate voortduren. Het was
een verschrikkelijk schouwspel, dat zich
aan onze oogen vertoonde. Men moest niet
denken aan de tooneelen, die zich daar af-i
speelden, want dan zou men bet niet Lang
kunnen volhouden.
Door het aanhoudend gesuis door de lucht
dat vreeselijk was om aan te hooren, wer
den wij zelf op den duur ook nerveus. Ook
onze patiënten waren zeer onder dén in
druk en vertoonden een grooten angst voor.
den nacht, die komen ging.
Des nachts werd de tegenaanval reeds
verwacht. We waren gewaarschuwd en op
alles voorbereid. Voor alle zekerheid zou
den we gekleed te bed gaan, o>m toch nog
op deze wijze te trachten wat uit te rusten.
Van slapen zou er zeker ndet veel komen.
Ter geruststelling van onze patiënten zou
den we om de beurt de ronde doen. Ook
moesten wij er rekening mee houden, dat
Ihet wel eens zou kunnen gebeuren, dat er
nog meer gasbommen in ae stad zouden
terecht komen. Met de geluiden waren we
reeds ©enigszins vertrouwd geraakt en de
endervinding had ons geleerd, dat een gas
bom veel minder hoorbaar, dus veel verra
derlijker was dan een gewone granaat.
Vóór de nacht aanbrak, begon het reeds.
De tegenaanval was vreeselijk. Weer was
het een aanhoudend gegier door de lucht;
opnieuw zagen we de vuurvlammen zich
afteekenen tegen den donkeren hemel, doch
nu aan het Fransche front.
Dien nacht kregen we vele gewonde bur
gers binnen. We werkten weer aan één 6tuk
•door en waren werkelijk blij, toen de mor
gen aanbrak. De dag daarop bracht ons
precies betzelfde. Er kwam schier geen
oogemblik van rust. Des namiddags waren
de aanvallen zoo hevig, dat ik mij even
met een der anderen naar mijn kamer be
gaf. Niet alleen de sombere geluiden waren
het, 'die ons ietwat nerveus hadden doen
worden, doch. ook de voortdurende angs*
onzer patiënten had ons voor een wijle onze
zoo noodige kalmte doen verhezen. Nauwe
lijks waren wij echter in onze kamer aan
gekomen, of er werd door een inslaanden
granaat in een der huizen aan den over
kant onze eenige vensterruit geheel verbrij
zeld, waarbij een paar kleine granaatsplin
ters naar binnen suisden. Aangezien onze
helmen niet in ons bereik lagen, en wij
meer van dien aard verwachtten, grepen
we gelijktijdig naar onze emaille wasch-
kommen en zetten deze op onze hoofden.
Echter spoedig inziende, dat deze potsier
lijke hoofdtooi waarmee we elkander wel
wat belachelijk voorkwamen, gezien het
materiaal, waaruit deze voorwerpen waren
vervaardigd, evenmin als wijzelf bestand
zou blijken tegen granaatscherven, be
sloten we maar dadelijk naar onze patiën
ten terug te keeren.
Des nachts zou de oppasser ieder uur rap
port komen uitbrengen.
Plotseling, midden in den reeds onrusti-
gen nacht, hoorden we een geroep: „Dokter,
zusters, de stad staat in brandl Vlug! Vlug!
Er vallen brandbommen!"
Tn een oogwenk waren we onze bedden
weer uit en beseven ons dadelijk naar bo
ven, om een overzicht te krijgen van de
situatie en zagen een geweldige vuurzee
voor ons. Van alle kanten klonk reeds het
i angst-geroep van onze patiënten. Iedereen,
•die maar eenigszins kon6 had gezien, het
hed te verlaten, zwaar of minder zwaar ge
wond, allen bleken opeens door den angst
tnt alles in staat te zijn. Verscheidene pa-
tienten hadden zich van hun bedden laten
glijden, om rondloopend of op den grond
zittend, een rustiger oogenblik af te wach-
ten. Brandibommen! Telkens zagen we zé!
va'Gen. We waxen nade'oosl Wat moesten'
we beginnen, indien ze in ons hospitaal
zouden neerkomen? Er was geen enkele
auto, zelfs geen ander vervoermiddel aan
wezig, om de ergst gewonden te transpor
teeren. In gevail van nood konden wij dus
niets aanvangen. Zoo 6nel mogelijk zond
de dokter een boodschap naar den Prefect,
om in ieder geval het verzoek te richten
naar Sakouljevo, om ons met spoed eenige
auto'6 te zenden.
Geheele rijen huizen stonden in lichter
laaie. De patiënten verkeerden in doods
angst; zij riepen en schreiden om hun fa
milieleden; zij waren bang, dat zich onder
d^ slachtoffers hun moeders, vadere of kin
deren bevonden.
Vele gewonden werden door de Fransohe
brancardiers weer aangebracht en vreese
lijk was de aanblik dier slachtoffers. Onder
hen bevond zich een moeder, gedood met
het kind aan de borst; zij werd ons gebracht
met een granaatscherf in de hereenen, het
lichaam op vele plaatsen opengereten. Vele
anderen volgden, vreeselijk verminkt, meest
al met hoofd- en buikwonden, waarvan
reed6 verecheidenen bij aankomst overleden
bleken te zijn. Het wa6 een voortdurend
aandragen van nieuwe slachtoffers.
Den volgenden dag arriveerden er twea
vrachtauto's om allereerst de kleine wees
jes naar Saloniki te vervoeren. De wagens
werden bestuurd door de cbauffeu6rs, die
wij aan boord van het hospitaalschip „La
Bretagne" nadden leeren kennen. Het was
haar allen duidelijk aa.n te zien, dat zij
reed6 vele moeilijke tochten hadden afge
legd. Haar gezichten waren gebruind en
verweerd, de khaki-uniformen verkleurd.
Gedecideerd in haar optreden gaven zij te
vens blijk van een geweldige energie cn
dapperheid. In de auto's reden
eenige andere Engelsche dames mede, die
onderweg.de zorg voor de kleintjes op zich
zouden nemen. Eén voor één werden de
baby's naar buiten gedragen en, toen ze
door ons op de aangewezen plaatsen wer
den neergelegd, konden we onze tranen
moeilijk meer bedwingen. Welke toekomst
zcuden de beklagenswaardige, ouderlooze
wezentjes tegemoet gaan? Vóór haar ver
trek gunden de chauffeu6e6 zich nog even
den tijd 6taande een kop thee te gebruiken
en keerden daarna met haar tragisohen
last naar Saloniki terug. Zachtjes zetten de
motoren zich in beweging en 6poedig wa ren
de auto's uit het gezicht verdwenen. We
hoopten, dat de tocht zonder emoties zou
verloopen, want het zou niet voor den eer
sten keer zijn, dat de auto's der dames be
schoten werden.
We brachten weer eens een rustiger
avond door. Granaten vielen er wel, doch'in
veel mindere mate. Nu konden we eens
kalm aan tafel blijven zitten en zonder
onderbrekingen ons avondmaal nuttigen.
Dit was ons in langen tijd niet overkomen.
Misschien wo6 dit dan ook wel de reden,
waarom we aJlen in een betere stemming
verkeerden. Zelfs onze Grieksche dokter
was minder somber dan gewoonlijk, 6prak
ditmaal niet. over zijn angstige visioenen,
dccta vertelde eenige grappige herinneringen
u»c zijn veelbewogen leven. Ook ónze dok
ter liet zich niet onbetuigd. Er werd geluk
kig weer eens hartelijk gelachen!
We namen ons voor deze tijdelijke rust
nu maar eens goed te benutten. Na den
leatsten rondgang te hebben ged~-i, zou
den we allen vroeg ter ruste cr-* in. nnnge-
zien er van siau -i rf m -ij zon weinig
keerde blijkbaar in zulk een goede stem
ming, dat ze dit feit op haar eigen wijze
eens feestelijk wilde vieren. Haar eischen
waren echter niet zoo hoog en ze vva6 op
het prozaïsche denkbeeld gekomen, dezen
avond eens papillotten in bet haar te zet
ten. Dit had zo in lange niet gedaan en nu
wilde zij dit gunstige oogenblik niet onge
bruikt voorbij laten gaan. Aangezien daar
voor geen ander materiaal aanwezig was,
besloot ze daartoe papier aan te wenden.
Wij lagen op onze veldbedden toe te zien,
met welk een groote zorg de reepjes werden
opgerold. Van alle kanten klonk onderdrukt
gelach om deze dwaze vertooning, doch dit
hinderde haar blijkbaar niet Terwijl zij
rustig voortging met haar werk, zaten de
twaalf 6tuks er weldra in. Verrukt ging zij
naar bed en zag triomfantelijk op ons neer.
Wat zou ze den volgenden dag „mooi" zijn!
Ze probeerde schijnbaar ons allen den loef
af te steken.
Zooals gewoonlijk lag ieder van ons met
het gasmasker in den arm en voor alle ze-
"kerheid hadden we onze helmen boven onze
hoofden neergelegd. We waren echter dood
moe en vielen weldra in onzen zoo welver
dienden slaap.
Na eenige uren volkomen rust werden
we plotseling opgeschrikt door een donde
rend lawaai in onze omgeving. Heel dicht
bij ons moest iets vreeselijk6 hebb-n plaats
gehad: één oogenblik dachten we zelfs, dat
de granaat bij ons ingeslagen was. Het hos
pitaal dreunde, overal hoorden we glas
scherven rinkelen. Weer volgde een hevig
fluiten en opnieuw hoorden we met oorveT
doovend geraas huizen instorten. Het bom
bardement was zeer hevig en ditmaal bleek,
alles in onze nabijheid terecht te komen,
jrat vervol ^d.
