BINNENLAND.
Gemengd Nieuws.
Nabij het Macedonische front
MAANDAG 7 DECEMBER 1931
TWEEDE BLAD PAG. 5
HERZIENING VAN HANDELS
VERDRAGEN
NOODZAAK VAN SAMENWERKING
Dezer dagen is de 93ste vergadering van
de Commissie voor de Herziening der Han
delsverdragen gehouden aan het Depiarte-
ment van Buitenlandsche Zaken, onder voor
zitterschap van Dr. J. A. Nederbragt.
In verband met een samenkomst van ver
tegenwoordigers der staten van de Oslo-
groep, welke dezer dagen te Hamburg zal
plaats vinden, werden een aantal actueels
vraagstukken, die voor bedoelde staten van
gemeenschappelijk belang zijn en op de con
ferentie ter sprake zouden kunnen komen,
onder het oog gezien. Algemeen was men
van gevoelen, dat vooral in de tegenwoordi
ge moeilijke omstandigheden de samenwer
king van deze staten moet worden versterkt.
Nadere mededeelingen werden gedaan
over den stand d'er onderhandelingen met
België, over de sluiting van een nieuw han
delsverdrag, waarbij met name ter sprake
kwam de wensohelijkheid van speciale toe
nadering op dit gebied tot België binnen het
kader der algemeene toenadering tusschen
de staten van de Oslo-groep.
Mededelingen werden voorts gedaan om
trent de besprekingen met Frankrijk betref
fende de invoerbeperkingen in dat land, in
verband waarmede overwogen werd, wat
dezerzijds ter zake zou kunnen worden ge
daan tot bevordering van een gunstige be
slissing van Frankrijk ten onzen opzichte.
In verband met moeilijkheden, in Spanje
ontstaan door de omstandigheid, dat de
Spaansche regeering in den laatsten tijd ta
riefverlagingen heeft toegekend, die ten on
rechte, buiten de tweede kolom schijnen
te worden gesteld en niet op de meestbcgun-
stigde staten overgaan, werd opnieuw het
vraagstuk der handelsrechtelijke verhouding
met Spanje onder het oog gezien en nage
gaan, of in den niet bevredigenden toestand
verbetering zou kunnen worden aangebracht.
De vraag werd gesteld, of er hier te lande
economisch belang zou bestaan bij de slui
ting van een handelsverdrag met Yemen en
Hadramaut
DE NED. TAPIJTINDUSTRIE
DE UITVOER BELEMMERD
Ook de tapijtindustrie heeft een gevoelige
slag gekregen door het verloop, dat zich in
Engeland heeft ontwikkeld. De Vereenigde
NecÜerlandschc Tapijtindustrie, welke hier te
lande de fabricage van Axminsterkarpetten
bijna geheel in handen heeft en die van de
overige tapijtsoorten voor een belangrijk ge
deelte, verzond naar Engeland bijna de
helft van haar totalen export. Reeds door de
pondendaling ernstig belemmerd), zoodat zij
haar productie al voor eenige maanden
moest verminderen, is de afzet naar Enge
land thans geheel stopgezet Dit zal een
verdere inkrimping van het bedrijf noodza
kelijk maken: de fabriek te Amersfoort komt
met enkele weken geheel stop te liggen en
de werktijd der Hilversumsche fabrieken
zal sterk worden, verkort.
De oorzaak hiervan ligt niet uitsluitend In
de invoerbelemmering in Engeland, maar
evenzeer in het feit, dat vanuit dit land
thans goedkoop geïmporteerd wordt en dat
de vroeger naar Engeland exporteerende
landen hun vroegere afzet naar d'at land
thans op onze markt tradhten te spuien.
MEVROUW DE VISSER
ZEVENTIGSTE VERJAARDAG.
Men meldt ons uit Den Haag:
Ondier talrijke blijken van belangstelling
heeft Zaterdag mevr. G. I. de Visser-Van de
Gaa'd'e, de echtgenoot® van Dr. J. Th. de
Visser, haar zeventigsten verjaardag go-
vierde Een stroom van gielukwenechen in
den vorm van bloemstukken, brieven, tele
grammen, kaartjes, enz., vond zijn weg naar
het woonhuis der jarige, die voorts o.a. een
ameublement, vervaardigd door de jongens
van Valkeniheide, ten geschenke kreeg.
In het hotel Paulez heeft mevrouw De
Vnssor 's middags in tegenwoordigheid van
haar echtgenoot, kinderen en kleinkinderen,
een receptie gehouden, welke bijzonder druk
bezocht was. Onder hen, die mevrouw De
Visser en familie him gelukwenschen kwa
men aanbieden, waren Mr. D. Fock, de oud-
Ministers Aalberse, Kraus, Van Dijk en Van
der Veigte; het oud-lid der Tweede Kamer
A. Roodbuyzen; de heeren A. Rienks en K.
Bramts, hoofdinspecteurs van het lager on
derwijs; Ds. J. W. Jalimk, pastor F. Herbst,
predikant bij de Duitsoh-Evangelische Gem.
te 's-Gravehage; generaal Ph. W. Weber,
■het Tweede Kamerlid mej. Frida Katz, de
secr.-gen. van het Dept van Onderwijs; Jhr.
Mr. C. Feath; de directeur van Valkenhei-
de, de heer D. Noordam, Mr. J. M. A. Lis
man, regent der Herv. scholen hier te
stede, Dir. W. J. Leyds, generaal Jhr. W.
Röeill, het Eerste Kamerlid J. ter Haar,
Prof. Mr. F. de Vries, Ds. Welter, verschil
lende predikanten der Ned. Herv. Gemeen
ten, enz., enz.
Mevr. De Visser werd 'hartelijk toegespro
ken door de heeren Mr. H. A. A. van Gyb-
lamd Oostenhoff, Ds. J. L. de Heer, van Rot
terdam, H. J. de Groot, P. J. van Nahuy-
zen, voorzitter van den Chr. Nat Werk
mansbond, Joh. van Meggelen, namens de
Rottierd. afdaeling van dien Bond, A. J. da
Costa, namens den Centr, Bond van Chr.
Filanthr. Inrichtingen.
Verschillende geschenken werden aange
boden.
HET CRISIS-COMITE TE RHOON
In deze gemeente is een plaatselijk crisis-
comité opgericht, waarin zitting hebben ge
nomen de heeren J. C. van Es, burgemees
ter, voorzitter; J. G. van Houten, secretaris;
J. P. Cense, penningmeester; T. Roelofs
Heijirmans, J. Leeuwenburg, N. R. Baren-
dregt, A. de Koning Hzn., W. Barendregt,
D. M. Cense en B. H. Bresser, leden.
Het comité stelt zich ten doel om inge
zetenen, die door de crisis zijn getroffen,
zooveel mogelijk te helpen en zoo noodig
contact tie zoeken met het Nationale Crisis-
Comité.
In hoeverre steun mogelijk is, hangt uit
sluitend af van de medewerking der inge
zetenen. Een ernstig beroep wordt daarom
op alle burgers gedaan, die financieel of
in eenig ander opzicht dn staat zijn hulp
te bieden.
Men deelt ons mede, dat R-hoorn een
Raad heeft, bestaande uit 6 rechtsche leden
en 1 S.D.A.P. De Ghr. Hist burgemeester
stelt een comité samen, waarin 1 C. H. zit
(de burgemeester), 1 A. R. en 1 R. K. De
rest bestaat uit Vrijheidsbonders. Onze be
richtgever voegt er sarcastisch aan to«
„natuurlijk vanwege de geschiktheid". Dus
ais in den goeden ouden tijd.
DE WEGEN IN HET WESTLAND
Bovenstaand kaartje geeft een goed overzicht van de verschillende wegendie het
Westland verbinden met de belangrijkste plaatsen in den omtrek. Van hoeveel belang
deze wegen zijn werd in ons blad van j.l. Zaterdag uiteengezet. Zoo men weet bestaan
er plannen om een verbinding te geven vanaf Naaldwijk naar den Maasdijk, aanslui
tendop den weg Hoek van HollandRotterdam. Velen in het Westland kunnen zich
echter met dit plan voor den weg 20 A van het Rijkswegenplan niet vereenigen.
DRINKWATERLEIDING „DE ELF
GEMEENTEN"
30 December a.s. zal het bedrijf van de
Drinkwaterleiding „De Elf Gemeenten", om
vattende de gemeenten Nieuwkoop, Nieuw-
veen, Ter Aar, Zevenhoven, Rietveld, Zegveld,
Kamerik, Waarder, Papekop, Barwoutswaar-
der en Lange Ruige Weide, officieel worden
geopend door Z.Exc. Jhr. Van Karnebeek,
nissaris der Koningin in de provincie
Zuid-Holland, in tegenwoordigheid van
Z. Exc. 's Jacob, commissaris der Koningin
in de provincie Utrecht en verder vele ge-
noodigden als de Raden der elf gemeen-
Na een bezoek aan den watertoren, staande
te Meije-Zegveld, zal de opening plaats heb
ben te Woerden, alwaar het kantoor der
stichting is gevestigd.
ONDERSTAND AAN SCHIP
BREUKELINGEN
Het ministerie van Buitenlandsche Zaken
maakt bekend, dat Noorwegen met ingang
van 1 Januari 1933 heeft opgezegd de op 7
Maart 1931 te Ghristiania tusschen Neder
land en Noorwegen gesloten overeenkomst,
betreffende den aan schipbreukelingen te
verleenen onderstand.
NED. PROT. CHR. SCHIPPERS-
BOND
EEN OPENBARE VERGADERING
Mededeelingen omtrent de Rijksbeurtregeling
Zaterdagmiddag was in de groote zaal van
Lybelle hier ter stede een vergadering belegd,
welke uitgeschreven was door den Ned. Prot.
Chc. Schippersbond, met de bedoeling om ook
hier in Rotterdam een afdeeling op te richten,
en waarin tevens eenige nadere uiteenzettin
gen werden gegeven betreffende de Ryksbeurt
regeling.
De heer. W. Kleine van Amsterd
heeft de besprekingen ingeleid en in een kort
betoog medegedeeld, dat in de laatste Hoofd
bestuursvergadering bij monde van den voor
zitter de heer L. F. Duymaer van Twist werd
medegedeeld, dat in den naasten en ook ver
der gelegen! toekomst nog geen Rykssteun te
verwachten is inzake de Rijksbeurtregeling.
Spr. concludeert, dat de schippers voorloopig
dus niet op den steun der Regeering kunnen
rekenen. Toch moet de Rijksbeurtregeling als
het ideaal worden blijven gezien. Is dit echter
momenteel niet te bereiken, dan zullen andere
middelen moeten worden beraamd om in den
huidigen noodtoestand te voorzien. Spoedige,
daadwerkelijke middelen zyn onverwijld noo
dig. In dit verband wijst Spr. op de ongeor
ganiseerde massa der schipperss, en zette Spr.
het nut der organisatie uiteen. Alleen zal iets
by de Regeering kunnen worden bereikt wan
neer eendrachtig kracht wordt ontplooid door
middel der organisatie.
De heer H. v. Veen, die als vertegenwoor
diger van den Bond te Rotterdam deze ver
gadering leidde, zette het nut en de noodza
kelijkheid van het Centraal Bevrachtingskan
toor uiteen. Laten alle schippers zich zoo
spoedig mogelijk aansluiten, dan kan ook bij
de bevrachters eendrachtig iets worden be
reikt. Ieder zal het algemeen belang voor
eigenbelang moeten laten gelden. Zeker kleven
er ook aan deze instelling nog wel bezwaren,
doch nu de Rijksbeurtregeling geen doorgang
zal vinden, zal men zelf moeten trachten uit
de put te komen. De Regeering heeft zicb
niet onbereid verklaard om het particulier
initiatief in dezen te steunen. Laten dus allen
eendrachtig samenwerken. Dan zullen daar
van ook de rijke vruchten worden geplukt.
In een daarna volgende discussie werden ook
de schippers, die in grooten getale waren op
gekomen, in de gelegenheid gesteld hun mee
ning over deze zaalk uiteen te zetten. Het
bleek wel, dat men algemeen van oordeel
was, dat de toestand zooals deze nu is, niet
lang meer kan voortduren. In dit opzicht
word het werk van het Centraal Bevrachting?
kantoor zeer geprezen en bleek men zeer sym
pathiek tegenover deze instelling te staan.
Echter drong men er vanuit de vergadering
wel op aan, dat dit instituut meer propa
ganda voor zyn arbeid zou maken, omdat men
nu nog veelal in het duister tast over wat
het instituut eigenlijk wil, wat het bedoelt
en hoe het werkt.
Voorts is in deze vergadering nog getracht
te komen tot oprichting van een afdeeling
Rotterdam. Hoe we] zich meerdere personen als
lid opgaven, bleek tot het meerendeel zich nog
afzijdig te houden:, zoodat men deze pogingen
als niet geheel geslaagd kan beschouwen. Wel
licht dat nog een vergadering meeder resul
taat zal uitwerken.
EEN GEHEIME BRANDERIJ ONTDEKT
Te Bergschenlhoek werd door drie ryksamb
tenaren huiszoeking verricht in de woningen
van J. van S., een werklooze, en L. v. W.,
slager, beiden te Bergschenhoek, op vermoe
den van het aanwezig zijn eener geheime bran
derij. Inderdaad werden de benoodigde instru
menten en alcohol in beslag genomen. Van G.
was tot op heden onvindbaar.
NIEUWE VISSCHERSHAVEN. SCHEVENINGEN
HET DRAMA BIJ ECHT
TOEVALLIG HET VIERDE LIJK
GEVONDEN
WAT DE VADER MEDEDEELDE
Toen de omwonenden van Echt in de cou
rant gelezen hadden, dat de bosschen voor
publiek waren vrijgegeven, gingen Zaterdag
morgen te omstreeks tien uur een zekere
Gerrits en een zekere Jansen, beiden uit het
naburige Diergaarde, in de bosschen een
onderzoek instellen. Toen zij ongeveer 500 M.
waren doorgedrongen en nog geen resultaat
hadden bereikt, besloten zij het verdere on
derzoek uit te stellen tot den namiddag.
Juist op dit moment stak een van beiden
zijn schop in den grond en stiet op kleeren.
Bij verder graven vonden zij weldra een lijk,
ongeveer 20 c.M. onder den grond. Onmid
dellijk werd de politie gewaarschuwd.
Het lijk, dat reeds eenigszins vergaan was,
lag op den rug met opgetrokken knieeh, de
jas was over het hoofd getrokken. Weldra
bleek, dat men hier te doen had met het lijk
van de reeds eenige maanden vermiste 24-
jarige Roebroeks. Eenigen tijd later werd
het lijk door de ouders, een broer en de ver
loofde herkend als dat van R. Het lichaam
werd met een doek afgedekt en zal ter
plaatse blijven onder politiebewaking tot dr.
Hulst, die onmiddellijk is gewaarschuwd, de
sectie zal hebben verricht. Het gedeelte vein
het bosch is door de politie afgezet.
Voor zijn dood door v. d. E. bedreigd.
Roebroeks had voor zijn verdwijning reeds
verklaard door jachtopziener van der E. be
dreigd te zijn met den dood.
Het „N. v. d. D." weet mee te deelen, dat
de ouders van het slachtoffer hun zoon her
kenden aan de kleeding en de schoenen. Ook
het meisje van Roebroeks herkende het lijk
aan een gesp van den riem, dien hij om had.
Het slachtoffer was verder geheel onherken
baar. Het gedolven graf was iets grooter dan
dal waarin de drie andere jonge mannen
waren gevonden. Doordat de plek zoo moei
lijk te bereiken was, heeft het zoolang ge
duurd voordat men iets vond. De lage vijf
tienjarige dennen maken het bijna onmoge
lijk "het bosch ver in te dringen, en het mag
wel een toeval worden genoemd dat de beide
mannen juist op de bewuste open plek uit
kwamen.
Naar verschillende kennissen van den ver-
siagene mededeelden, was Roebroeks een
goede jongen, die wel veel stroopte, echter
steeds met strikken.
Na drie maanden gevonden.
Zondag 23 Augustus j.l. is hij te Diergaar
de door hen het laatst gezien. Hij verbleel
toen bij zijn ouders. Den daarop volgenden
Maandag is hij tegen den middag om tvvaalt
uur op een bijtia nieuw rijwiel weggereden
in de richting van Annendaal. Hij had toen
verscheidene strikken bij zich en bij zijn ver
trek vertelde hij nog, dat hij een haas ging
vangen. Daar de afstand van Diergaarde
naar het bosch te Putbroek, waar hij waar
schijnlijk zijn strikken heeft willen zetten,
niet groot-is, moet verondersteld worden, dat
dit misdrijf op klaarlichten dag is gepleegd.
Waar de daders het nog nieuwe rijwiel heb
ben gelaten dat Roebroeks bereed, is nog een
raadsel. Het is ook mogelijk, dat Roebroeks,
toen hij bij het bosch aankwam, zijn fiets
heeft verborgen en daarop het bosch is in-
geloopen naar de plek, waar hij wilde strik
ken. In het laatste geval moet dan het rij
wiel in de omgeving te vinden zijn.
Door een hagelschot gedood.
Zondagmorgen is de sectie geschied op het
in'het Annendaalsche Bosch gevonden lijk
van W. Roebroeks. De schouwing geschiedde
op de plek waar het lijk was opgegraven. De
politie had alles afgezet, zoodat de vele
nieuwsgierigen niets konden zien van het
geen in het dichte bosch plaats had. Het
parket uit Roermond was bij de sectie tegen
woordig
Roebroeks bleek door ten hagelschot in
het achterhoofd ter hoogte van het linkeroor
te zijn getroffen. De hagel was met de prop
uit de jachtpatroon in het hoofd gedrongen,
zoodat het schot van zeer dichtbij en van
achteren moet zijn gelost. De schedel was op
meerdere plaatsen gespleten; het slachtoffer
moet derhalve op slag gedood zijn. Na de
sectie werd het lijk in tegenwoordigheiu
van dr. Hulst ter plaatse gekist.
Om twee uur Zondagmiddag had de ter
aardebestelling plaats op het kerkhof v
het klooster „Maria-hope". Een graf was j
dolven naast dat der andere jongemannen.
Op de verschillende graven waren door de
bevolking kransen van dennengroen, door
vlochten met witte papieren rozen gelegd.
Bij ieder graf stond een heel eenvoudig on
geverfd houten kruis, waaraan eveneens den
nengrocn. Aan een der kruisen hing een
Dusje, waarin door de vele belangstellenden
geofferd werd voor de versiering der graven.
Een klein plaatje vermeldde de namen der
jongemannen. De kerkdienst voor Roebroeks
zal Woensdagmorgen plaats hebben in de
kapel van het klooster „Maria-hope".
De trek van nieuwsgierigen naar de ver
schillende plaatsen in het Annendaalsche
bosch, waar de drama's zich hebben afge
speeld, was Zondag groot.
Wat de vader vertelde.
In de woning der ouders van Roebroeks
een klein huisje, op eenige meters van de
grens, achter het bosch gelegen, vertelde de
vader het een en ander over zijn zoon.
„Nadat Willem op Maandag 24 Augustus
de woning had verlaten is hij naar Echter-
heide gefietst, alwaar hij nog tegen twee uur
een doosje sigaretten heeft gekocht Deze
menschen hebben hem het laatst gezien.
Vandaar is hij naar het Annendaalsche
bosch gereden. De vader geloofde niet dat
zijn zoon op de plek waar hij is gevonden is
doodgeschoten, omdat dat geen plaats is om
strikken te zetten. Zijns inziens heeft men
zijn zoon naar die plaats gedragen, nadat hij
was neergeschoten, ten einde hem op de
ontoegankelijke plek te begraven.
Willem was de vijfde van de tien kinde
ren, een goede jongen, zooals de moeder en
ook de buren zeiden. Hij speelde in het plaat
selijk voetbalelftal mede en was bij zijn
medespelers zeer gezien. Hij werkte sedert
geruimen tijd evenals zijn vader op de mijn.
Meermalen zette hij strikken, „maar wat zou
dat" zegt zijn vader, „de konijnen en hazen
vreten bij ons den boel op en wij mogen ze
niet vangen". Met den lichtbak ging hi]
nooit uit volgens de moeder. Hij was nim
mer gewapend.
STORM EN HOOG WATER
Men meldt ons uit Ouderkerk a. d. IJsscl*
Door den storm van Vrijdag op Zater
dagnacht j.l. werd het motorschip „Volhar
ding" bij het stoombootveer „Evegroen" op
den dijkvoet geworpen, waardoor men ge
noodzaakt was op het eerstvolgende getij
te wachten. Het gelukte toen het schip
weer vlot te krijgen. Ook werd door het
hooge water een tank, welke bij de Gebrs.
Baas alhier in den grond moet, een eind
stroomopwaarts meegevoerd.
VALSGHE DUITSCHE BANDEROLLES
TE EMDEN IN BESLAG GENOMEN
Amsterdamsch drukker gearresteerd
Uit Emden meldt men ons:
In den strijd tegen de dagelijks toe
nemende smokkelarij aan de Duitsch-NeJer-
landsche grens is de douane te Linden aan
de Eems erin geslaagd, een grooten slag te
slaan.
Sedert maanden was het den douane
autoriteiten bekend, dat in Nederland op
groote schaal valsche Duitsche tabaksbelas
ting-banderollen werden vervaardigd, over
de grens gesmokkeld en in Duitschland te
koop werden aangeboden. Thans is men er
te Papenburg aan de Eems in geslaagd, de
alschers en smokkelaars te arresteeren.
juist nadat zij een groote hoeveelheid val
sche banderollen over de grens hadden ge
bracht en hun auto wilden wegbrengen. De
smokkelaars hadden de banderollen verhor-
gen in een hoop turf op het erf van een
Duitsche boerderij, vanwaar het pakket door
helpers zou worden weggehaald De douane
beambten konden ongeveer 50.000 banderol
len, ter waarde van ruim 900.000 mark, in
beslag nemen. De beide gearresteerde daders
werden naar de gevangenis te Papenburg
overgebracht.
Arrestatie te Amsterdam.
Op verzoek van den officier van Justitie
te Winschoten is te Amsterdam aangehou
den een drukker die de Duitsche tabaks
banderolles zou gedrukt hebben.
Aan de Groningsch-Duitsche grens was
door de marechaussee een drietal personen
aangehouden, die in het bezit waren van
een waarde van ongeveer dertig duizend
gulden aan valsche Duitsche tabaksbande
rolles. Deze banderolles waren volgens hun
opgaaf gedrukt te Amsterdam. De drukker
bekende het drukwerk te hebben gemaakt.
De clichés werden in zijn particuliere wo
ning in beslag genomen. Hij wist echter
niet, dat het nagemaakte Duitsche tabaks
banderolles waren. De man is in arrest
gehouden en is op transport gesteld naar
Winschoten.
Twee arrestaties te Winschoten.
Wij vernemen uit Winschoten, dat aldaar
in den nacht van Zaterdag op Zondag in
hun woningen twee personen zijn gearres
teerd in verband met het smokkelen van
te Amsterdam gedrukte valsche Duitsche
tabaksbanderollen. Deze arrestaties zijn ge
schied op last van den officier van justitie
te Winschoten in samenwerking met de
Duitsche justitioneele autoriteiten. Gearres
teerd zijn de ongeveer 70-jarige winkelier
L. J. W.. iemand die bij de justitie niet
zeer goed aangeschreven, en de ongeveer
30-jarige reiziger in sigaren en sigaretten
A. B. B. kwam meermalen in Amsterdam
en knoopte daar met den gearresteerden
Amsterdamschen drukker relaties aan.
W. en B. zijn in verzekerde bewaring ge
steld.
Een groote hoeveelheid valsche bande
rollen is in beslag genomen.
Nader wordt uit Emden gemeld, dat thans
ook de eigenlijke smokkelaar, die de bande
rollen in roggeaakken over de grens bracht,
is gearresteerd, nl. de landbouwer Freknann
uit Neurehde. Er worden nog meer arresta
ties verwacht.
EEN RIJKE VANGST.
De heer N. J. v. Dam ving met een visch-
zegen in de Breevaart te Reeuwijk in één
trek ongeveer 300 pond bliek, 80 pond bra
sem. eenige snoekbaarzen en 12 snoeken,
te samen 1140 pond vasch.
Vroeger was Deventer beroemd, om zijn
Deventer koek. Nu is er echter nog een
andere oorzaak van beroemdheid bijgeko
men: behalve dan koek komeai er ook de
beroemde Sluis' Biskwies vandaan. Wie
heeft daar tegenwoordig niet van gehoord:
iedere vrouw die er prijs opstelt had huis-
genóoten of haar bezoekere een behoorlijk
kopje thee te presenteeren, kan er om zoo
te zeggen niet zonder. En met het eenvou
dig presenteeren bij een kopje thee zijn
de mogelijkheden van dit bankét niet uit
geput. De firma Sluis heeft dezer dagen
een boekje in de handel gebracht, waarin
verhaald wordt op wat voor wijze aller
heerlijkste „toetjes" kunnen gemaakt wor
den met behulp van haar biskwies. Het is
niet een receptenboekje in den gewonen
zin van het woord, doch het is in verhaal
vorm geschreven. En niet op droge dorre
wijze, maar spannend en onderhoudend.
Het boekje is voor de geringe prijs van 10
cents te verkrijgen. We wenschen er de
firma Sluis veel succes mee, de koekjes
evenals de boekjes zijn het waard.
VIER MEISJES AANGEREDEN
Donderdagavond zij'n op den Valkenburger-
weg te Heerlen vier meisjes door een vracht
auto van achteren aangereden. Twee meisjes
werden tegen den grond geworpen, terwijl de
twee anderen met den schrik vry kwamen.
De 18-jarige juffrouw H. brak twee ribben
en moest in het St. Joseph-Ziekenhuis worden
opgenomen. Het andere meisje, juffrouw H.f
kon, na verbonden te' zyn, naar huis terug-
De chauffeur M. is, na verhoord te zijn, op
vrye voeten gesteld.
Door IVANKA
(13
Ook de operaties zouden voortaan
boneden plaats hebben, waarvoor een klein
gedeelte van de gang werd ingericht en
Primitief afgesloten door een gordijn. Een
geedhikte kamer was er niet. Alle vensters
der ziekenzalen en andere kamers werden
bovendien met groote keien en zandzakken
gebarricadeerd, waardoor men nog beter
beveiligd was.
De eetkamer der nonnetjes, die tot nu
toe gesloten gebleven was, werd eveneens
voor de gewonden in gereedheid gebracht
Het wa6 een flinke zaal, waarin verschei
dene bedden konden worden geiplaatst. We
waren wel gedwongen daartoe over te gaan
Bij ons binnentreden in die kamer waren
we echter min of meer verrast. Haar ver
trek moest wel zeer onverwachts hebb-m
plaats gehad. Des morgens, aan de ontbijt
tafel zittend, hadden zij blijkbaar plotse
ling het besluit genomen of het bericht ont
vangen, zoo spoedig mogelijk te vertrekken.
Het kon niet anderet Allies stond nog pre
cies, zooals men dit verblijf verlaten had:
de tafel was nog gedekt, de bordjes stonden
op hun plaats, de theekopjes hier en daar
nog half gevuld, jampotten geopend. Hit
stuk brood, op een der schalen achterge
bleven, was geheel en al besdhimmeld.
Wairorn dit vertrek zoo overhaast had
plaats gehad, hebben wij nooit duidelijk be
grepen.
GASBOMMEN IN DE STAD
Het wa6 nog maar vier uur in den mor
gen. Een hard gebons op de deur deed ons
opschrikken! Wat zou er gebeurd zijn, vroe
gen wij ons af. Harde, nerveus klinkende
stemmen drongen steeds duidelijker tot ons
door, waaronder een ons maar al te zeer
bekend stemgeluid van dokter Mias, een
der doktoren uit bet Fransdhe hospitaal.
„Zusters," riep onze dokter, „komt zoo
vlug mogelijk! Er is dezen nacht iets vree-
selijk6 gebeurd: er zijn honderden gasbom
men in de stad gevallen. Er komen vele
slachtoffers, zij zijn reeds onderweg; wij
kunnen ze ieder oogenblik verwachten."
Gasbommen! Hoe dikwijls hebben wij dat
ééne woord herhaald, toen we ons nog in
onze kamer bevonden. Doch juist dat ééne
woord was voldoende, ons te doen begrijpen
waar het om ging. Bestaat er wel iet6 vree-
selijkers; is het gebruik dier oorlogswerk
tuigen niet onbeschrijfelijk wreed en den
mensch onwaardig? Reeds zooveel hadden
e daarover gehoord.
Zoo 6nel mogelijk waren we gereed en
werden reeds opgewacht door de beide ont
stelde doktoren.
Dokter Mias, die voot ons elk een gas
masker had meegebracht, deed ons daarop
het volgende verhaal:
„Dezen nacht zijn er honderden gasbom
men in de stad neergevallen, waarvan ei
twee onder uw slaapkamerraam ontploft
zijn. Gij allen kunt dus zeker van geluk
«preken; ongemerkt zoud-t ge andere zijn
i ingeslapen, onbewust van het vreeselijke
j gevaar, dat zoo heel dicht bij u was."
We waren allen zeer onder den indruk.
Zoodra dokter Mias dit afschuwelijke
nieuws had vernomen, had luj zich geen
oogenblik bedacht en onmiddellijk den ge
vaarlijken tocht ondernomen, om ons te ko
men waarschuwen en de n-oodige maskers
te bezorgen, het gasgevaar, dat hij ieder
oogenblik weer op zijn weg kon verwach-j
ten, trotseerend. Met deze daad had hij
zich als een ridderlijk Franechman betoond
Eenige oogenblikken later zagen we de
slachtoffers reeds aankomen. We hadden
vernomen, dat er honderden waren, waar
onder zich vele ouden van dagen, vrouwen
en kinderen, zelfs geheele huisgezinnen be
vonden.
Nadat hun huiej-ee door brand of vallen
de granaten waren verwoest, hadden zij
zich met hetgeen inderhaast nog was te
redden, in een groote, oude kerk zoo goed
als het kon geïnstalleerd. Ieder had zich
een klein plaatsje uitgezocht, juist voldoen
de om zich heel armelijk te kunnen behel
pen. Doch onverhoeds waren zij in den
slaap, midden in den nacht, verrast gewor
den. Met een helsohen greep waren zij in
de klauwen van het gaemon6ter opgeno
men! Velen waren reeds den dood Ingegaan
en nu kwamen de anderen, om hulp van
ons te verwachten, hulp, de wij hun helaas
niet konden geven. Voor dit vreeselijkste
aller ziekteverschijnselen bleken geen krui
den te zijn gewassen Alleen, zij, die op het
gevaar bedacht waren, hadden zich nog bij
tijds kunnen redden, doch dat waren er he
laas maar enkelen geweest-
De brancards werden reeds aangedragen;
anderen kwamen kuchend aanstrompelen.
Den meesten hunner was het niet eens zoo
ernstig aan te zien. Die afschuwelijke uit
werking zou pas later komen! Wanneer
iemand ons gezegd zou hebben: „Eer de
avond gevallen zal zijn, zullen al deze inen-
60hen reeds den dood zijn ingegaan." lou-
den we het niet hebben kunnen geloovon.
Neen, zoo erg leek het oogenöchijnlijk
nog niet
Onze dokter hield snel besprekingen met
dokter Le Fillatre. Wat moesten wij doen?
Waren er misschien nog middelen? Doch
de man van jarenlange ondervinding had
gezegd: „Ge kunt alles probeeren: er zijn
nog eenige middelen, die wij kunnen aan
wenden, maar baten zal het helaa6 niet.
De ervaring heeft mij dit al geleerd."
We konden onmogelijk alle patiënten op
nemen; de bedden waren door de gewon
den in beslag genomen en aangezien fris-
6che luoht voor deze sla ch toffe ra zoozeer
van noode was, legden we de nog voorhan
den zijnde matrassen op den grond in de
gang neer en spreidden stroo uit Toen de
6tumperde daarop waren neergelegd, poog
den we alle vensters en deuren geopend te
houden, doch dat ging op den duur niet.
De granaten suisden en gierden over het
hospitaal en door den tuin, waardoor de
amgst dier slachtoffers nog verergerde Bo
vendien werden zij aangegrepen door vree
selijke benauwdhelen; de ademhaling werd
6neller, onregelmatiger; de oogen weren
ontstoken. Ieder -.ogenblik zag men den toe
stand veranderen en verergeren. De onrust
dier menschen was ontzettend, >m aan te
zien; hun oogen puilden uit. Alle middelen,
die waren opgegeven, werden toegepast,
dooh het baatte niet. Alleen de medicijnen,
die het braken vergemakkelijkten, gaven
voor het oogenblik wat opluchting. Zij pro
beerden weer op te staan, doch vielen lood
zwaar op de matrassen terug. De onheil
spellende blauwe kleur vertoonde zich bij
allen en daaiop volgde een doodsstrijd, die
ontzettende doodsstrijd die nooit te besohrij
ven zal zijn!
Onder de slachtoffers bevonden zich veie
huisgezinnen, waaronder een moeder met
haar vijf kinderen. Met een ang6tig ver
wrongen gelaat, zelf de wanhoop ten prooi,
moest zij het lijden van haar kinderen aan
zien. Wat moet er in haar moederhart zijn
omgegaan; hoe vree6elijk moet zij hebben
geleden, doch zeker nog het minst om zich
zelf!
Vertwijfeling was op haar gelaat te le
zen; haar blik was verstard. Het was, alsof
zij haar leven opnieuw aan zich voorbij zag
gaan, de harde jaren van kommer en zor
gen. Nadat haar man haar was ontvallen,
bad zij zich met moeite staande gehouden,
zich een weg moeten banen door de harde
w erkelijkheid, dde het leven met zich brengt
Hoeveel moeite had het haar gekost de vijf
kinderen groot te brengen! De nachten, die
zij voor hen had opgeofferd, ach, zij telde
ze niet; doch nu ontglipte haar dit groot en
kostelijk bezit in eenige uren, die minuten
leken, doch die wat het lijden aang'ng, de
uren in lengte overtroffen. De een na den
ander werden ze van haar weggerukt door
het duivelsche glfga6-mon6ter.
Haar jongste vier kinderen hadden reede
opgehouden te ademen; geheel blauw ge
kleurd, het schuim hoog op de lippen, la
gen zij in dezelfde houding, waarin zij hun
doodsstrijd gestreden hadden. Hun angst,
het laatste lijden, was voorgoed voorbij
Haar oudste zoon, nog geen zeventien jaar,
de kostwinner van zijn moeder, broertjes en
zusjes, poogde zich nog op de been te hou
den. Met bovenmensrholijke kraoht 6pande
hij zich daarto in, doch deed het meer voor
haar, zijn moeder. Telkens wendde hij o7i^»
stig het hoofd naar haar en zei met gebro
ken stem: „Moj maika!" („Mijn moeder!")
In zijn doodsstrijd probeerde hij zich aan
alles vast te grijpen, om haar te doen ge-
Icoven, dat het niet zoo heel erg met hem
gesteld wa6. Al6 zij het maar niet hoefde
te zien, dat ook zijn einde nabij was! Hij
voelde het: de dood naderde ongeloofelijk
snel, doch het scheen, alsof hij nog slechts
éên vvensch koesterde: né haar te mogen
sterven! O, kon hij haar dit leed nog besna
ren! Doch ook hij moest het opgeven. P a
eenmaal poogde hij op te staan, greep
krampachtig vast aan den knop vfcn
deur, doch wankelde. Een onzer schoot toe,
probeerde hem nog te grijpen, doch lood
zwaar viel hij neer, om niet op te 6taan.
Langzaam en onduidelijk noemde hij nog
éénmaal haar naam. De moeder luisterde
j angstig. Zijn ©tem, de 6tem van haar oud-
j ©te, hoorde zij niet meer!
j Het proces was spoedig voorbij!
Als laatste slachtoffer viel de arme moe-
j der.
Stil werden zij weggedragen naar hun
laatste rustplaats, begeleid door luid wee-
nende en klagende vrouwen. Hun plaatsen
werden weer door anderen ingenomen.
Radeloos liepen wij tusschen de slacht
offers, overal probeerend te holpon en te
troosten, doch juist onze onmacht stemde
ons zoo bitter. Overal vroeg men: „Ach, zus
ter, wat denkt ge, moet ik ook sterven? is
er dan niets, niets meer aan te doen?" En
dan volgde weer een benauwdheid, die on
herroepelijk het einde beteekende.
