TWEEDE KAMER
Radio Nieuws.
NÉïj liet Macedonisciie front
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1931
DERDE BLAD PAG. 9
JUSTITIE EN WATERSTAAT
BUITENLANDSCHE ZAKEN
VergederMug va-n 19 November 1931
OVERZICHT
justitie dB af. Nieuws bracht de betond fi
ling niet. Een aantal heeiren en dames ©tel
den allerlei vragen of maa/kten opmerking-en,
die alle needs keurig in het Voorloopig Ver-
elag over de begrootlng waren te kaen ge
weest, gelijk men ook 's ministers antwoor
den, die moeilijk te verstaan waren, terug
kon vinden in de Memorie van Antwoord
De minister hield zich- er aan. Veel waande
beeft zoon debat dus niet en voor ons valt
er geen stof voor eert overzicht aan te on:-
leenen. 's Avonds vervolg van Budtenlawd-
6dhe Zeken.
Ben der belangrijkste redevoeringen daar
bij was ongetwijfeld die van-Mr. Heemskerk,
0oo\vel uit critiisch als uit positief oogpunt.
VERSLAG
BIJ de voortgezette behandeling van de
Justitiebegrootiao
ten' ze verwaolv er zelfs bezuiniging van.
Verder vroeg ze -.e aandacht voo-r de vrouwen-
.asss
Met belde voorgaanden was de heer v. d.
HEIDE (S.D.) het eens. Hij zou het commies
examen voor gevangenispersoneel gaarne ver
zwaard zien ln moer wetenschappelijke rich
ting. Ook vroeg hij een andere inrichting van
gevang-enns-leven worden daaraan toegevoegd.
Mej. KATZ (C.H.) hield- zich bozig met het
vraagstuk van verbetering der gevangenen, den
gevangenlsarbe-Id en de behandeling dor gevan
genen; aparte berechting van vrouwen en nog
enDe'heer DROp"(S.D.) pleitte voor verbetend!
woningen
gevangenispersoneel
'erbe-
Mevr. BAKK
j wordt, waar die mogelijk blijkt, toegepast. Ti
f aanzien van Gorcum Is de minister dlllgsr
Voorts herhaalde hij allerlei, dat ln de stukk-
ledegedeeld.
I j»j „mjxvatucht- en opvoedl..„
de de heer v. d. HEIDE (S.D.) over achterst-
soc.-dem. voor benoemingen in voogdij
ÏS:
llng vt_
raden. Mej. ICATZ (C.H.) drong opnieuw aan
op meer eenheid in de Kinderwetgeving en be
ter ooi tillage voor de Voogdijraden. Geklaagd
werd over de gebrekkige opleiding van perso
neel In particuliere gestlohten. Mevr. DE VRIES
—BRUINS (S.D.) bepleitto uitbreiding van het
Rijkstoeaioht op do gezinsverpleging en
wenschte benoeming van een vrouw bij de In-
m het Rl
DROP
[mtiformkleedlng w..
Eohaft zien. Tegen het zitting hebben van leden
van de rechterlijke macht In voogdijraden ont
wikkelde de heer FLORIS VOS (Middenp.) eenl-
BDe heer^BRAAT (Plattel.) besprak den z.i.
duren aankoop van grond voor uitbreiding v
het opvoedingsgesticht te Doetlnchem.
De heer SNOÊCK
er op. dat bij benooi
raden te weinig per
ervaring hebben op het gebied der
echerming. Ook voelde hij voor een vrouw als
jnspeotrice voor de gezinsverpleging.
MINISTER DONNER beantwoordde de ge
maakte opmerkingen zooals hij het reeds in de
Memorie van Antwoord had gedaan.
Bij de ofd. „Pisyoh opa then wetten" besprak
mevr. VAN ITALLIE—VAN EMBDEN (V.D.) het
gebrek aan ruimte ln het asyl te Belden. De
minister zal eerlang het gesticht te Avereest
doen inrichten voor de psyohoparbhenverpleging,
maar mevr. v. Itallie wlLde graag Lelden be-
De MINISTER achtte zulks niet
oneconomisch als eenmaal ln
de goede gelegenheid zal zijn.
Bij „Reclasseerlng" bi
HEIDE (S.D.) de w
rlng9raden hun taak
ding om tot meer eer
werd „te zwaar op de hand genoemd" bij heit
reclasseerlngsrade-n tot voorwaardelijke lnvrlj-
heidsteillng
lig ei
ildoon-
rak de heer
J wenschte led-
DE JAPANSCHE VERTEGEN-
WOORDIGERS
Josjizawa, de Japansche gezant te- Parijs
(links) en Mazudeira, de gezant van dit
land te Londen, die voor Japan aan de ver
gadering van den Volkenbondsraad te Parijs
deelnemen
M.eJ. KATZ (C.H.) klaagde over de korting
op de uitkeerlngen aan de reclasseer-lngslmstel-
llngen, die veel werk doen en het toch al zoo
moeilijk hebben. Verder besprak zij de penslon-
neertog van ambtenaren van particuliere ver-
eeniglngen en Internationale samenwerking op
het gebied van reclasseerlng.
De heer TEULINGS (R.K.) hesprak eveneens
de subsldlevermilnderlng en merkte op.^dat sub-
aiet verworden tot ambtelijk werk.
Wat de subsidies betreft, verbaasde de
a Is ter zich, dat het misverstand er was.
>p de begrooting voor een bepaald Jaar st
Z. h. e. werd de begrooting goedgekeurd.
-Aan de orde was daarna de begrooting van
Waterstaat
Bij de afdeeling „Waterstaat" besprak de
heer KAMPSCHOëR (R.K.) do verbetering van
de rijkswegen in het Westland. Er ls veel ver
beterd, inaar dringend ls nog noodlg verbete
ring van den weg Boosduincn— Poeldijk—Naald
wijk. Medewerking moet ook worden verleend
opdat de W.S.M. in Poeldijk een behoorlijke
los- en laadinrlchting krijgt.
De heer KRIJGER .(C.H.) betreurde, dat de
lang van zuinigheid geboden zijn; antiquiteiten
J. M. Krijger
reorganisatie van den Rijkswaterstaat nog niet
volledig haar beslag heeft gekregen. HIJ sp-ak
e-r nu voor de tiende maal over en het zal mis-
sohien wel de laatste maal zijn. Er Is een begin
van vereenvoudiging, maar het is de vraag of
het in de goede richting van opheffing van een
- gaan. Dat zou ook ln het be
id gebode
'Pgerulmd.
Aangedrongen werd op een zeer spoedige be
slissing van den minister Inzake de wegencom
missies en op verbetering der wegen en vaarten
in het Wes-tlaiid, van het kanaal Almelo—
'lillende andere waterwegen
t moeten door het kanaal worden aangedaa
AVONDVERGADERING
verder behandeld.
De heer KORTE
Internationale handelepolltii
hoe in de toekomst de verhouding zal zijn
schen Buitenlandsohe Zaken en het te vo.
Economisch departement. Hoe zal het gaan met
de -directie van Economische Zaken? Hoeveel
ambtenaren zullen aan Buitoni. Zaken en welke
zaken zullen overgaan naar het nieuwe depar
tement? Zal de Raad van Bijstand worden op
geheven en hoe zal^ het gaan met de daarbij
Gevraagd werd hoe groot het bedrag Is, dat
Dultschland als oorlogsschade heeft
uit?
i hebbei
Na
Volkenbond op
electrlclte-lts-
Voor relaties met Rusland voelde de heer
lortenhorst niets; we hebben geen behoefte
Russische handelsdeïegati'e! d6" V°rm
Over de meeat-begunstiging zullen we spoedig
kunnen spreken bij de antl-dumplngmaatrege-
len en de contingenteering. Voorts werd de
kwestie der preferenties ter sprake gebracht.
Hoe komen we tot beter productie en niesr
welvaart ln Europa? Moeiten we den weg der
tol-umies op? Internationale samenwerking dus
op nationale basis. Gemakkelijk zal het niet
gaan, m^i-de de heer Kortenhorst, die van ge
voelen bleek, dat een onderhandelln-gsturlef
"oorlooptg op den achtergrond kan blijven, nu
ren overal den weg van Invoerverboden en
eomitln gen tee ring wil opgaan. We zullen
reling
treffen waardoor het grootste ge-
denhandelen
en dan meteen middenin de actle've handels
politiek. De regeering zal dan wel behoefte
hebben aajn de bevoegdheid om ten aanzien van
ns tarief tot verhoogingen of verlagingen over
werd voorgelegd of bij conttngen-
g de Rijkseenheid n
in. Indiü en Nederlan
noodig, als het tot tol-unies
Ook met België zullen we spoedig tot over
eenstemming moeten komen over de cootln-
genteeringspoli-tlek.
Op den duur moeten we teTUg naar den vrlj-
andel, maar het zal moeilijk zijn en we zullen
oor loop! g menigmaal van de situaties moeten
naken wat er van te maken Ls.
De heer WEÏTKAMP (C.H.) wees op de sterk
regroeld-e belangstelling van het platteland
oor de handelspolitiek, die een bij uitstek prac-
Vrijhandel bestaat niet meer, hoogstens ge-
enzljdig vrije Invoer.
lijk ten
Na het
luwe Duitsche tarief
rechten, hebben we dringend behoefte aan
iatregelen als hulpmiddel ln
de Volkenbond teleur stelt, dit ligt
op goede begl
•olken moeten
hun nationaal
OUD-STRIJDERS TE REIMS
Voor de befaamde kathedraal te Reims vormden oud-strijders uit DuitsehlandOos
tenrijk, Frankrijk, Engeland, Italië en Amerika een ketting, als een symbool van de wil
naar eenheid, welke thans zich in wereld manifesteert.
Vermindering van bewapening ligt in de HJi
van die gedachte. Maar arbitrage en verzoe
nlng moeten aan de vermindering van bewape
ning voorafgaan. Ook de protectionistische geest
ls verkeerd.
De Volkenbond heeft behoefte aan regene
ratie en evolutie. Maar aan die evolutie staat
in den weg, de bepaling, dat ln den Raad var
den Volkenbond moeten zitting hebben de ver
tegenwoordigers
men ls van de
de tegenstel
ling nog niet af. Ook behoort de uitzonderlngs
positie van Dultschland. dat z'n koloniën moest
missen en ontwapend ls, te verdwijnen.
Noodlg ls herziening van het tractaat van
Versailles. Veel hoop bieden de verhoudingen
van thans daarop niet En toch ls deze zaak
van nog meer belang dan de kwestie der her
stelbetalingen.
De Volkenbond zal op den duur z|Jn aan
dacht aan deze dingen moeten schenken. De
tegenstelling FrankrijkDultschland kan op
den duur gevaarlijk worden.
In den Volkenbond zelf zün allerlei tegen
stellingen, die het werk van den Bond belem-
Zal 'er van de ontwapeningsconferentie Iets
komen? In Frankrijk wenscht men op dit punt
geen gelijkstelling van Dultschland. Ook ten
aanzien van de herstelbetalingen wenscht Frank
rijk een uitzonderingspositie. Ook elders
Polen-Rusland zijn tegenstellingen. Alles
ar kan er slechts het beste van hopen.
De aanpassing van het Kellogg.pact aan het
pact van den Volkenbond levert moeilijkheden
m. waardoor men voor do
wie ls de aanvaller?
Moeilijk deze dim
rrieH~hog "geeliWèg.
zijn, bewijst thans het conflict China—Jat
Nog steeds bltfft een oplossing uit. Van
boycot komt niets terecht, evenmin als van
om den schuldige te onderwei
:hen Nederland
verzet tegen ieder verdrag.
daarbij steeds
valt is de prioriteit
uit-
"dezfl dingen
De minister doet het beste
niet te spreken. Heeft hü het li
Kamer gedaan, dan heeft hij m
fout begaan. Sprekende is de minister altijd
ln het nadeel, omdat een ander dan zijn po
sitie bepaalt.
welwlllend-
Van weerszijden ls een geest v?yi welwlllen
held en billijkheid noodig. VciVouwd wei
dat Inzake de nationaliteit van de gehuwd,
vrouw minister Beeiaerts hetzelfde standpuni
zou Innemen als de minister van Justitie.
Uniforme regeling Is op dit gebied niet we
mogelijk, omdat men op dit terrein van he'
Internationaal privaatrecht steeds botst op d<
zeer verschillende nationale wetgevingen.
Onze wetgeving is op dit punt juist er
daarom moet zü gehandhaafd. Mevr Bakker—
Nort noemde dat achterlijk, maar Mr. Heems
kerk zou hetgeen zfl wil achteruitgang vin-
De heer KNOTTENBELT (lib.) meende, dat
wat in de laatste weken over het veelbespro
ken kanaal ls gehoord, geen agitatie is. maar
waken voor de Nederlandsche belangen door
zeer goede kenners van die belangen. Want
een Moerdijkkanaal zou het RUnverkeer af
voeren van Rotterdam naar Antwerpen. De
welvaart van Rotterdam hangt voor 80 af
van het RUnverkeer en daarom moeten we wei
weten wat we doen. Antwerpen heeft maar
voor 22 pCt van zijn handelsverkeer belang
bü het RUnverkeer.
De heer Knottenbelt was van meening. dat
de minister de doorgaande verbinding hoeft
verdedigd, zulks ln afwUking van zUn vroeger
standpunt Daarom ls het van groot belang, dat
doet blü-
standpuni
gen niet Ingaan. Het
kan den
Aanvaardbaar
en koste van vitale be-
n ^schade
i eigi
meest begunstigings
met een be-
loed van de
iationalen poll-
Vervolgens werd den minister gevraagd hoe
hU denkt over onze rechten na het handels
verdrag tusschen Dultschland en Rr
Het gaat daarbU om
rechten.
Ten slotte werd gewezen op de grool
langen van onze scheepvaart bU connectie
Rusland.
De heer JOEKES (v.d.) begon
schouwing over den slech
vredesverdragen op den i:
tleken toestand. Men lette ln dit verband spe
ciaal op wat ln Dultschland zich ontwikkelt.
Nederland is toeschouwer, maar moet toch zün
invloed aanwenden om overleg te bevorderen
tusschen de landen waartusschen politiek span-
Ten aanzien Van allerlei samenwerking moe
ten we niet te pessimistisch zUn. Ook niet
als het economische vraagstukken geldt.
De heer Kortenhorst plaatste het onder
handelingstarief op den achtergrond, maar wil
nu actieve handelspolitiek gaan drUven met de
contingenteering en ons verhoogd tarief. Zoo
moet het niet. Wij moeten aan alle kanten
open blffven. Als we gedwongen worden tot be.
paalde maatregelen, moeten deze een tildeltjk
karakter dragen. Voor de "ermlnderlng der be
wapening zün politieke en economische factoren
van groot belang. De bewapeningslasten zUn
ln verschillende landen opgevoerd. Reeds uit
economisch oogpunt is het van helsng. dat we
weer terug gaan. Maar vooral uit hoofde van
politieke factoren ls vermindering van bewa-
Mr. Dr. A. M. Joekes Mr. H. J. Knottenbelt
«I
lellogg-pact, dal
In zake een regeling met België stelde ook
de heer Joekes zich op het standpunt, dat
eventueel overleg het eerst met de Tweede
Kamer behoort te geschieden. Het ls echter
aan de tftegeering om te beslissen of zU ant
woorden wil op beschouwingen hetzü ln con-
rreto of ln abstracto.
De minister moge bU de loopende onderhan.
dellnger
België
lelijke
overeenstemming moge bereikt wor-
Gevraagd werd of er met de commissie voor
de bultenlarjdsche aangelegenheden contact ls
geweest.
Dr. SCHOKKING (chr.-hist.) betoogde, dat de
rede van zün partijgenoot geen oppositie^quand
De^lnlster 'doe Wn "winst met wat hü hoorde
hier en van over de grenzen.
Daarover vertoont zich wel
j. die hier en daar op scep-
gelUkt Maar daarin ls eigenlijk een
hulde gelegen aan de grootache gedachte van
den Volkenbond, dje aan te groote verwaoh-
Er moet gewaakt tegen te grooten afstand
tusschen mooie verklaringen ln den Volkenbond
en de werkelükheld. Er moet waarheid in
de verhoudingen zUn. Teruggedrongen moet
door Regeeringen en volken al wat verder van
het doel kan afbrengen en bevorderd al wat
daaraan nader kan brengen. Men moet elkan
ders recht willen erkennen.
In den Volkenbond moet ook een eind ko
men aan den machtstrUd over de niet-perma.
nente zetels. En ook moet het instituut geen
Instrument worden ln de hand van een enke-
Ultlng werd voorts gegeven aan teleurstel
ling over de uitspraak van het Permanente
Hof over de Tolunlekwestie Dultschland—Oosten
rük. Juridische overwegingen zün daarbü ach
teruitgezet door politiek.
De ontwapeningsconferentie zal voor groote
moeilükheden komen te staan. Was het wel
goed om zooveel spoed te maken?
Hulde werd gebracht aan het petitionnement
van de Nederlandsche Dagbladpers Inzake ver
mindering van bewapening.
Tenslotte werd betoogd, dat ook het Intern.
Arbeidsbureau rekening behoort te houden met
de onderscheiden verhoudingen bü de verschil
lende volken en dat we wat betreft het aan-
knoopen van relaties met Rusland we on gewaar
schuwd moeten achten door de ervaring van
landen.
- S
zün bekende visie op Internationale vraag-
tionaire woord werd
WIJNKOOP (ci
,"SS"
half een ging de heer ZANDT (S.G.P.)
a over de slechte resultaten van den ol-
kenbond. Men kan daar niet ongestraft het we-
/ndelt den noodtoestand onder de schippers
schippers in 1
schippers dat ln Ne-
Nadere inlichtingen hierover werden gevraagd
en zoo noodlg maatregelen, waardoor de Bel-
gische^ schippers ln dezelfde positie komen zuJ-
De heer LOCKEFELLER (R TC.) wees op het
De minister antwoordt
gehuwde
Dat tijdens de ontwapeningsconferentie door
een speoiale commissie zal worden getracht
het Pact van den Volkenbond in overeenstem
ming te brengen met het KeUogg-Pact, ls Juist
besloten, om moeilijkheden te ontgaan, zoodht
de conferentie zelf zich uitsluitend kan beng
houden met het hoofdwerk.
Met groote belangstelling heeft spr. geluis
terd naar de redevoeringen van de heeren
Heemskerk en Schokking over den Volkenbond
en de onderlinge verhoudingen ln dezen Bond.
Ook met instemming, behoudens dan hetgaeD
de heer Schokking zeide ovei de uitspraak van
het Permanente Hof van Internat Justitie.
Minder kan spr. zich vereenigen met hetgeen
de heer Zandt over den Volkenbond zei. Deze
was onbillijk toen hij den Volkenbond verge
leek met een zondebok, die met alle zonden
beladen de woestijn werd ingestuurd.
Het komende Jaar zal staan ln het teeken der
Ontwapeningsconferentie. Over de boteekenis
daarvan behoeft spr., na de doorwrochte rede
van den heer Joekes niets te zeggen. Ook nist
over de kansen op resultaat Geen te hooge
verwachtingen maar ook geen verlammend pes
simisme. maar alles doen om de Conferentie te
resultaat afhangen van den druk
der openbare opinie. Nederland heeft met hot
petitionnement der pers grooten Indruk ge-
'T,"„
ntie.
i hebben geen bezwaar
rtenhorst antwoordt spr. ten
aanzien van ae economische afdeeling aan spr.'e
departement dat het beter ls met nadere mede-
wachten tot de omvorming der
beslag zal bebben gekre-
n zullen sprek
laten.
Handelspolitiek
Veel ambtenai
Dat de economische actie a
niet heeft voldaan aan de -
niet te ontkennen,
beloofde land gezloi
machten belet
het beloofde land binnen
De toestand Is lh
i eigen land slecht
i de meestbegunstlglngs-
i hapert geeft spr. graag
fa-n contingenteering Is 'spr. geen groot be-
-nd-eraar. Hij ziet erin een noodzakelijk
maken handc,8pollt,e,c mo€t m«n geen dogma
De Rijnvaart en de concurrentie der Duit
sche en Zwltsersche spoorwegen hebben spre
kers voortdurende aandacht Onderhandelingen
gaven tot dusver geen resultaat. De zaak ls sl
eens in den Volkenbond behandeld en er ls een
rapport over uitgebracht dat spr. ter griffie
deponeert
Over de belasting die Nederlandsche schip
pers in België moeten betalen ls reeds overleg
gepleegd, maar België wilde geen afzonderlijke
overeenkomst en liever 'n algemeene. Belgische
leveren belasten zou moeilijkheden op-
Met betrekking
0osten kan spr. den heer Vilei
oonflict ln het Verre
"•■egen ten aanzien
of Japanners ge-
.75 M.) KRO. 8—9.15 Morgencon-
i11,30 Concert 11.3012 Godsdienstig
halfuurtje. 12 Tijdsein. 12.0112.15 Folitieber.
12.151.4-5 Concert 1.452.30 Gramofoon. 2.30I
Kinderuurtje. 4—4.15 Verzorging van den zen
der 4.154.30 Gramofoon. 4.306.40 Diner-
Concert. 5—5,15 Nieuwsberichten in het Espe
ranto. 66.20 Journalistiek weekoverzicht 6,40
—7.10 Cursus Esperanto (VIII). 7.10—7,30 Cau
serie. 7,30—7,45 Politieberichten. 7,458 Sport
mofoon.
HILVERSUM (298.8 M) VARA 6.467 en 7.30
—745 Lichaamsoefeningen. 8 TUdseln. 8.01 Gra
mofoon. VPRO. 10 Morgenwtdlng. VARA. 10,15
Uitzending voor arbeiders in de Contlnu-be-
drüven. 12 Tfldsein. 12.01 Concert. 145 Onder
breking voor verzorging van den zender 2.15
Kwartiertje v. h. Inst, v Arbelders-Ontwlkke-
iziek.
edesacl
i.4o Vrai
de Studenten-
hulst
■ziek.
lende
door Henrl Polak
.'er Paleis-Raadhutek westie.
i Literair halfuurtje. 7
Zang en Piano 7.16 Radlo-Tooneel. 8.Opera
uitzending. 9.30 Bestuursmededelingen door
den voorzitter der VARA. 9.40 Concert. 10 Bü
de Pomp. 10.15 Vervolg Concert 10.45 Varia.
10.5(1 Persberichten van Vaz Dlas. li Concert
Vervolg en sic
Tüdseiri
11.30 Gramofoon. 12
HUIZER ZENDER VERSTERKT
Volgende week op dubbele kracht
Naar de voorzitter van de N. C. R. V., Mr.
v. d. Deure voor de microfoon mededeel Je,
maken de werkzaamheden tot verbetering
en versterking van den zender van den
N.D.O. (Huizen) goeden voortgang. Sinds
kort worden er nachtelijke proeven mee
genomen. Onvoorziene omstandigheden
voorbehouden, venvacht men de volgende
week Dinsdag of Woensdag gereed te zijn,
zoodat de uitzendingen dan met duhbele
sterkte zullen geschieden.
Op heden (Vrijdag)avond zal de openbare
betooging van de internationale ontwape
ningsconferentie die 27 November te Parijs
in het Trocadero zal worden gehouden van
9.15 tot 10.15 (Parijschen tijd) door den
Vrijzinnig-Protestantschcfl Radio-omroep in
haar avondprogramma aan de Nederland
sche luisteraars worden doorgegeven.
Besprekingen tnsschen officieren
van den Nederlandschen en den Fransohen gene-
ralen staf hebben niet plaats gehad. Er behoeft
geen oogenblik vrees te bestaan dat door mili
taire samensprekingen onze zelfstandigheid zou
worden beperkt. De heer Wijnkoop heeft mis
schien door een slechte spijsvertering spoken
gezien. De bezoeken in Indlë waren uitsluitend
^De^heer**W1JNKOOP (Comm.): Moet lk dat
ook gelooven?
De MINISTER: U mag gelooven wat u wiL
De heer WIJNKOOP (Comm.): Het la absoluut
De MINISTER zal er niet verder over spreken,
nu dit wordt gezegd.
Een handelsovereenkomst met Rusland ls niet
mogelijk nu Rusland voor alle
garanties vraagt voor groote credie
dien is er het groote gevaar voor
sche propaganda, gelijk spr. nader
heer WIJNKOOP dat dit „absoluut on-«.
waartegen de VOORZITTER voortdurend h
Dus het ls niet gewenscht in relatie te t
De verhouding tot België
Ten slotte de verhouding tot België. Verschll-
tende opmerkingen zullen door spr. ter harte
worden genomen. De regeertng staat tegenover
een moeilijke taak en spr. zal zich onthouden
van een discussie over deze zaak.
Dat de regeering ontrouw zou zijn geworden
aan haar vroeger standpunt moet spr. tegen
over den heer Krijger ontkennen. De regeering
neemt van haar vroegere verklaringen niets
Het gaat hier trouwens over praotlsche gevol
gen. Een openbare discussie kan zooolang het
overleg gaande is meer kwaad dan goed doon.
Waar het nu op aankomt ls zoo spoedig moge
lijk tot een overeenstemming te komen ten aan
zien van vele punten waarvan de Antwerpen—
Rijn-verbinding slechts een onderdeel !s. .Aan
belde zijden moet daartoe goede wil worden
Minister De Graaf! spreekt
De MINISTER VAN KOLONIËN zegt, dat de
opmerkingen van den heer Wijnkoop over lndlë
reeds afdoende beantwoord zijn door den mi
nister van Bultenlandsche Zaken.
Spr. heeft met zekere spanning de onthullin
gen van den heer Wijnkoop afgewacht Sprekers
i over het salaris t
Minister, ontr
uo. wuo. u VOORZITTER hem
De verdere behandeling zal plaaite hebben
omdat stemming wordt gevraagd over art. 1
ln de vergadering van hedenmiddag vóór met
Hoofdstuk IX wordt begonnen.
De vergadering wordt te 2 uur 55 verdaagd
tot hedenmiddag 1 uur.
DAMES! HOE MOOI
m overtÓllig haar l«'
- ook teleurgesteld,
twijfelt niet, maar komt vol vertrouwen bij:
Mevr. LOUISE C. GIMBER
wh (Gediplomeerd Schoonheidsspecialiste)
^rwüderhfe'wratten* hh L& .d0°r. 008 v"wUderd- NOOIT meer terug komt, ook
ïSSÏintÏÏ vi5 bThïnïfldi dSm u hS, D^rtoren)"'8" llchaamsma8Ba*e. (Vele
156 LAAN VAN MEERDER VOORT 156.°DEN HAAG. TE LEF 331841
CATALOGUS No. 36 GRA-frlS EN FRANCO OOAOttA
FEUILLETON
Door IVANKA
(3
Het weid ihear toegestaan, omdat ze geen
kinderen had.
De offdcier liet nog even den bliik rusten
op de sympathieke oude vrouw en groette
baar eerbiedig, vóór hij het schip verliet
Zeer ondier dien indruk staarden wij allen
de boot na, waarin zich de arme mannen
en jongens bevonden. Niemand sprak één
.woord. Hier en daar zag men ©en traan weg
pinken.
Dicht bij ons stond bet oude echtpaar,
diep ontroerd bij elkaar. God zij dank was
voor hen het gevaar voorbij en alles, waar
op zij zoo lang hadden gehoopt, zou nu toch
ook 6poedi'g werkelijkheid worden. Ze hiel
den eik-aar krampachtig vast; de oudie han
den beefden. Het scheen, alsof ze zoo het
liefst zouden blijven staan, totdat ze bij hun
jongens waren. In die weinige oo-genbliik-
ken hadden ook z ij zoovele angsten door
leefd!
Stil mm de kapitein zijn plaats weer ia
en langzaam stoomden wij verder. Er zou
echter nog meer gebeuren! Na eenóge oogen
bilkken werden we op-nieuw ingehaald
floor twre torpedobooten. Ail© pssesgieis
bevonden ziioh nog op het dek. Wéér klonk
het bevoL, dat de boot moest stoppen. Daar
op verschenen er ©enige officieren en edhi.d
jachten.
Reeds spoedig bleek, dat een der beide
Belgi6óhe koeriers op bot eohiip was achter
gebleven met «enige zakken gewichtige do
cumenten. De ma.n werd tusschen twee
schildwachten geplaatst en zijm hut op
nieuw aan een grondig onderzoek onder
worpen. Alles wat waardp had, werd in be
slag genomen en hom in het kort medege
deeld, eveneens naar Zeeibrugge t© moeten
volgen.
Het was een aangrijpend oogenbliik, ook
hem te zien gaan!
Nadat het schip weer vrij was gegeven en
door hot mijnve-ld geloodst, ontwaarden wij
een Engelsch vliegtuig boven ons. Dat was
weer een geheel ander© sensatie. Iedereen
haastte zioh alles goed in zich op t© nemen.
Juist bad ik de brug verlaten, waar i'k met
©enige ander© passagiers op den uitkijk had
gestaan en was cp het punt mij bij die ande
ren te voegen, toen we opeens een vnaesc-
ijiken 'knal, gevolgd door een donderend la
waai, hoo-rden. Na een oogenblik lag d1© boot
reeds stil; iedereen dacht het ergste. Nie
mand wist precies, wat er gebeurd was.
De kapitein zond onmiddellijk een bevel,
dat aill-e passagiers zich gereed moeien
houden en de zwemvesten aandoen. Haas
tig werden de redldiingsbooton in gereedheid
gebracht. Er heerschip een geweldige con
sternatie. Moeders met kinderen liepen
jammerend en radeloos rond. Z-oo bliksem
snel was al'es in z'n werk gegaan en toch
scheen bet zoo lamg to duren, eer wij lots
definitief* hoorden.
Eind-elifk bereikt© ons bet he-rloht, dat al
l es betrekkelijk goed was a fgeloopen. F en
bom, geworpen uit de Engeleche vliegma
chine en voor de tarpedo-jagere bestemd,
was ongelukkigerwijs tegen cms voorschip
'ngetkoimeo en bad zeker wel twintig ga
ten in dien scheepsromp geslagen.
Gelukkig was de beschadiging van dèon
aard, dat we in elk geval naar Engeland
zouden kunnen doorstoomen.
Iedereen was verheugd dit goede nieuws
te hoonen. Een-ige passgiers, die zioh met
onzen dokter op de brug bevonden, toen
het ongeluk plaats greep, waren gewond.
Bij een hunner was de neu6 er ails 't ware
half afgeslagen.
De slachtoffers werden dadelijk aan boord
behandeld en degene, die er het slech 1st
aan toe was, zag zich gedwongen zich on-
middedlijk na aankomst te Londen onder
behandeling te 6tellen.
Des namiddags hoopten wij te Southamp
ton te arriveeren en regelrecht naar Londen
te kunnen doorreizen.
Nu de torpedobooten geheed uit bet ge
zicht verdwenen waren, wachtte ons we*r
een ander evenement, döoh ditmaal van
prettiger aa-nd.
Terwijl wij nog wat stonden na te praten
over hetgeen we in zoo'n korten tijd bad-
dten bedeeld, kwam opeens van onder -en
groote ton een zestienjarige Frnnsdhe fou-
gen te voorschijn. Hij was de joncste 'der
vluchtelingen geweest. Niemand had zijn
aanwezigheid onder die ton vermoed. M-n
verkeerde in de moening, dat ook hij zich
onder de <reven-renen bevond.
Nauwelijks echter voor den dar gekomen
riep hij uit: „Vive la France! Ce tmnmu
a ét-é mem silut!" („Leve Frankrijk! D.jze
ton is mijn redding geweest!")
We konden onze oogan niet gelooven!
Van alle kanten wend de kranige, slimme
jongen gecomplimenteerde Dvarna deed hij
ons rustig het volgend© verhaal.
Des na-chte, toen ieder zich ter ruste be
geven bad, was bij kalm in zijn hut op den
uitkijk gaan staan. In aLle stilte had hij
zich voorgenomen, dat, indien er iets zou
gebeuren, dat hem verdacht toescheen, hij
ziich onder de ton zou verstoppen; daardoor
zou hij een kleine kans hebben, onopge
merkt te blijven en zich op deze wijze te
redden.
Het was hem well schitterend gelukt Uren
lang had hij onder de ton doorgebracht, zijn
paspoort krampachtig in de handen ge
klemd. Ook op de lijst scheen men hem over
het hoofd te hebben gezien en voorail daar
aan bad hij zijn redding te dan-ken. De arme
jongen voelde zich intens gelukkig en ieder
een was blij mèt hem.
Dienzelfden middag arriveerden wij te
Southampton.
We namen hartelijk afscheid ven den ka
pitein en d-e and-ere passagiers, met wie we
dien d-a,g zooveel h-adiden beleefd.
Tn de loods werd onze bagage nagezien;
de paspoorten nauwkeurig gecontroleerd en
aangezien we leden der „Roode-Kruis
M-issie" waren, kond-en we direct in de ge-
reedstaamde trein plaats nemen en onmid
dellijk naa.r Londen vertrekken.
Door het lange oponthoud kon de familie
X. eerst met een daaropvolgenden tmnha-ar
tocht voortzetten.
'inze reis naar Londen wee dus bijna ten
AANKOMST TE LONDEN
Des avonds arriveerden we a-an de eerste
groote plaats, die we op onze lange reis
zouden aandoen.
Bij het uitstappen op het perron werden
we aJs 't ware overrompeld en omsingeld
door een zeer groot aantal journalisten, die
ons kwamen interviewen, over hetgeen uus
onderweg was overkomen.
Te Landen scheen het gebeurde tot ln d-e
kleinste bijzonderheden bekend te zijn, doch
blijkbaar 6telde men er prijs op allies nog
eens va-n onsizelf te hooren.
Zooveel mogelijk deelden wij bun de
détails van het drama mee.
Groote bulletins zagen we reeds op het
perron aangeplakt met dit laatste nieuwe.
Er waren vele nieuwsgierigen.
Zoo'n eigenaardige aankomst hadden wfl
toch zeker niet verwacht.
Opeens werd onze aandacht getrokken
door drie keurig gekleed© offioi-eren, dlie wij,
met het oog op hun uniformen, voor Emgel-
6chen hi-eflden.
Bescheiden en ©enigszins schuchter kwa
men ze nader en toen eenst werd het ons
duidelijk, dat het. <fe drie zonen der familie
X. waren, die wij voor ons zagen.
Met nerveus trillende stem vroeg de oud
ste hunner, of we ook iets nadere over hun
ouders konden meedeelen.
Na onze geruststellende woorden, dat hun
oudere in de beste gezondheid met een daar
op volgenden trein zouden arriveeren, kende
hun vreugde geen grenzen. Bewogen dank
ten ze ore en namen hartelijk afscheid.
Het ©peet ons geen getuigen t© kunnen
zijn bij hun blijde ontmoeting!
Zoo snel mogelijk verdwenen we in de
richting van het Ragent-Palace-Hotel, waar
we zouden overnachten.
We bleken juist aangekomen te zijn in den
tijd, dat Londen zooveel te duobten had van
do Zeppelins. De stad was zoo goed a-ls ge
heel in duisternis gehuld. Onnoodig lloht
werd niet gebrand. Langzaam moest men
zich in de straten voortbewegen, de kans
loopend zoo nu en dan in botsing te komen
met hen, dd© vóór on6 liepen.
Een zeer eigenaardige toestand was het
overal. Dienzelfden avond verlieten wij nog
even ons hotel, om een wandeling te maken
ln het centrum der stad en zagen tot onze
niet geringe verrassing de femili© X. aan
komen, doch nu vergezeld door hun drie
zoons. Stevig gearmd, met een lichten trad,
als 't ware gedragen door het groote geluk,
liepen de oudjes, die ons echter opeens zco-
veel jonger voorkwamen, tusschen bun jon
gens in. De blijdschap straalde hun allen
van het gelaat.
Nog even wisselden wjj eenige vriend
schappelijke woorden met elkandeT en na
men daarop voorgoed afscheid van deze
innig gelukkige familie.
Den volgenden morgen namen wij een
kijkje iin de straten, die door d© granaten
der Zeppelins hadden geleden. Behalve de
vele ga-ten, die in den grond geslagen waren,
zagen wij ovriml ©tuk geschoten venster»,
van eenige woningen, die els grootste slacht
offers gevallen waren, was niet veel meer
«ind blijven staan.
Hoe gaarne wij echter «11 re wat nauw-
keuriger zouden hehbrn opgenomen wee
daarvoor niet veel tijd meer over. F.én dag
zouden we te Lenden vertoeven en we hon
den no? veel te doen. Inderhaast bezocht >n
we oenie-e bezienswaard!«bedpu, deden de
noodiire im-koopen en n-a nog één nicht van
rust had ons vertrek den volgenden dog
plaats.
.Wordt vervolgd, J
