TWEEDE KAMER
W. A. HOUTMAN Co's PIANO-
en ORGELHANDEL Schiedam Bekende merken in alle prijsklassen w. o. Groote Keuze
DONDERDAG 19 NOVEMBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
Verhooging van het tarief van invoer-
i rechten Vleesch, Aardappelen en
j Suiker Vleesch wint, Suiker ver
liest De Tariefsverhooging met 56
tegen 36 stemmen aangenomen
Beperking tot 3 jaar
/IDE
Vergadering van 18 Noveanlber 1931.
OVERZICHT
Er is gisteren in de- Kamer niet zonder
eekeren hartstocht al was daar wel wat
vreemd vuur bij gestreden over de amen
dementen van de iheeren .Lovink en v. d.
Heuvel.
De heer Lovink wenschte een recfht op
aardappelen, dat niet bestond, van 10
verhooging van bet invoerrecht op vleesch
niet van 10 tot 12%, maar tot 20 en een
recht voor slacht/paarden van f 15. Het amen
dement v. d. Heuvel bedoelde geraffineerde
suiker te belasten met f 540 per 100 K.G. en
ruwe suiker met 3 cent voor elk percent vau
het gehalte, maar met minstens 4 2.Deze
bijzondere heffing zou twee jaren werken
en had de strekking langs fiscalen weg steun
aan den bietenbouw te bieden.
Heel den middag is daar gister 6cherp over
gestreden. Heel de linkerzijde kwam tegen
deze z.g. „zwaar protectionistische" amende
menten in het geweer. Alleen dat van den
heer lx»vink vond bij enkele liberalen een
gunstig onthaal; het was zelfs mede-onder
teekend door de heeren Bierema en v.
Rappard.
Het ging: van dik hout zaagt men planken.
De door de voorstanders van de amende
menten daarin geziene steun voor den
zwaar getroffen landbouw mocht in naam
van den heiligen vrijhandel niet worden ver
leend.
Eigenlijk kwaim het zware geschut der
linkerzijde gisterenmiddag pas goed los, na
dat de heer Colijn verklaard had er voor te
zullen stemmen. Dat scheen iets onvergefe
lijks. Was de heer Colijn er dan zoo enthou
siast voor? Allerminst. Men weet, dat hij van
oordeel is, dat via het tarief weinig afdoends
voor den landbouw te verkrijgen is. Hij wil
de echter mede om psychologische rede
nen over zijn bedenkingen heenstappen.
In het bijzonder golden die bezwaren het
amendement-v. d. Heuvel, waarvan ook de
voorsteller toegaf ,dat de vorm ftiet onberis
pelijk was en dat het alleszins juist was, wat
de heer Colijn betoogde, n.l. dat een veiihoo-
ging van den suikeraccijns voor het beoogde
doel beter middel zou kunnen zijn dan het
nu voorgestelde. Maar dat wil de Regeering
weer niet. Vandaar het overgaan naar een
minder fraai middv.1 niet het doel om in
ieder geval voor de bietenbouwers en hun ar
beiders iets te doen, nu van de zijde der Re
geering voorloopig nog niet op verderen
steun valt te rekenen. Iimmers haar desbe
treffend voorstel is ingediend in den vorm
van een wijziging der begrooting voor 1932
en het zal nog wel geruimen tijd duren eer
die is afgedaan.
Daarbij komt de onrust op het platteland
over het uitblijven van regeeringsmaat-
regelen.
Dit laatste is een psychologische factor.
Maar dat werd den heer Colijn door zijn be
strijders allerkwalijkst genomen. Het saheen
bijna een "politieke misdaad. We meenden ech
ter, dat de vrijz.-dem. Ketelaar en ook an
deren verleden week zicih mede beriepen cp
psychologische motieven, toen zij de bijzon
dere tractementsverhoogingen voor ambtena
ren bestreden. Maar wat toen wel mocht,
scheen thans 'n soort doodzonde, althans in
dien men den scherpsten bestrijder zou mo
gen gelooven. Die scherpste criticus, was
de vrijz.-dem. Mr. Oud.
Intusschen de heer Colijn zou dan voor
de amendementen stemmen, hoewel hij van
het practisch nut er van niet ten volle over
tuigd was, daar er in ieder geval geen schade
door zou worden aangericht. Hij wenschte
dus de motie-voorstellers niet in den 6teek
te laten. Men kan daar respect voor hebben
en zeker verdiende de daad van den heer
Colijn bij een zoo eenvoudige, werkelijk niet
overdreven belangrijke kwestie niet dien
politieken hoon, waarmee de heer Oud zoo
kwistig was. Van den heer Wijnkoop zwij
gen we.
Een groot deel van den middag was de
Kamer in roering. Het scheen of er iets van
crisis in de lucht hing, terwijl het in wer
kelijkheid, ook naar eigen erkenning, over
Uiterst bescheiden dingen ging. De heeren
van links, die dapper met de vrijhandels-
vlag zwaaiden waren echter op een politiek
fortuintje uit en de heer Colijn scheen hun
begeerlijke buit. Daarbij vengaten ze gaarne
den ernstigen noodstand ten plattelande.
We zullen er niét meer van zeggen.
Het resultaat van het debat was, dat de
heer Lovink aan zijn amendement een tij
delijk karakter gaf: 2 jaar. Zoo werd het,
na in redactie nog eenigszir.s gewijzigd te
zijn, met 57 tegen 35 stemmen aangenomen.
Een vijftal liberalen en de heer Braat stem
den met de rechterzijde mee.
Dit vijftal bewees afdoende wat men van
het gejammer over protectie en van de kro
kodillentranen over verlating van het vrij
handelsdogma heeft te denken. Het heele
zaakje was niet veel anders dan een op
geschroefd politiek relletje. Waarmede niet
gezegd is, dat alle tegen de amendementen
ingebrachte bezwaren reëelen grond mis
ten. Men kan die bewaren erkennen en
nochtans, belangen tegen elkaar afwe
gende, onder bepaalde omstandigheden er
over heen stappen.
Minder fortuinlijk was da heer v. d. Heu
vel. Zijn amendement werd verworpen met
"I tegen 43 stemmen. Heel de linkerzij da
as er tegen en kreeg bovendien den steun
in den R. K. v. Vuuren en 8 Chr.-hist.
Hoe dat gebeurde?
Minister de Geer had het amendement
afgewezen, maar tevens verklaard, dat ook
z. i. het beter is rechtstreekschen steun aan
den bietenbouw te geven. Met z'n college
Ruys zou hij overleggen in hoever aan den
gebleken wensch der Kamer kan worden
voldaan.
Het was vrij vaag, beteekende vrij lang
durig uitstel en liet geheel in het onzekere
of en welk positief resultaat van het te ple
gen overleg zou zijn te verwachten. De
Landbouwminister is in zulke dingen niet
altijd zoo erg vlug.
De heer v. d. Heuvel en de heer Colijn
meenden, dat 's ministers verklaring zoo
weinrig houvast bood. dat het amendement
niet kon -worden ingetrokken, hoe gaarne
men daartoe, bij een positieve verklaring,
ook zou overgaan.
De Chr.-hist. meenden echter, dat aan de
ministerieele woorden meer inhoud mocht
worden toegekend. Gegevens waren daar
niet voor, maar dtn ieder geval vonden acht
van hen. er aanleiding in om het amende
ment te doen vallen. Sleohts de heeren
Lovink, Weitkamp en Krijger hielden stand.
Hierna was het lot van het wetsontwerp
spoedig beslist
De minister nam het amendement van
den heer Oud over om den duur der voor
gestelde tariefsverhooging tot 3 jaar te be
perken. Dit amendement zou anders met
groote meerderheid zijn aangenomen, ver
moedelijk met zoo goed als algemeene stem
men. F.n toen werd het wetsontwenp tot
t ij d e 1 ij k e verhooging van het tarief van
invoerrechten aangenomen met 56 tegen 30
stemmen. Een behoorlijke meerderheid dus.
Van die meerderheid maakten met de ge-
heele rechterzijde ook deel uit de heer
Braat en de liberalen Boon, Bierema, v.
Rappard en v. d. Bilt, vormende de meer
derheid der liberale fractie.
't ZaJ dus met den aanval op den vrij
handel door middel van de komende ta-
riefsvertiooging nog wel losloopen. En men
weet nu meteen wat al die groote, prikke
lende woorden er over waard zijn.
In ieder geval kan de Regeering in het
lot van het amendement-v. d. Heuvel een
richtsnoer vinden woor hetgeen de Kamer
ten aanzien van de bieteniindustrie wenscht,
n.1. veel krachtiger steun dan tot heden ge
boden wordt Algemeen wordt die onvol
doende geacht.
Aangeteekend zii ten slotte, dat de heer
Kersten, die steeds zoo mooi praat over
den nood der boeiren. met den heer Zandt
den ganschen dag afwezig bleef en dus
geen hand heeft uitgestoken toen er voor
de boeren wat gedaan moest worden.
VERSLAG
Rede Dr. Colijn.
rees erop. dat ver-
betoogd hebben, dat de
TVbuiten het kader van het ont
werp vallen. Hü was het ermee eens. dat de
bedoeling: der amendementen is: steun te rer.
leenen aan den landbouw. Voornamelijk In
Duitsohland en Frankrllk heeft men een wed
loop
zien tusaohen de tarli
industrleelen en landbouwproducten. De vrs
nu: Kan dat bü ons ook? Voor verreweg:
eeste onzer land- en tuinbouwproducten
echter, naar de meening van den hi
PU ook mèt
schermend tarief.. Er zün hierop enkele ultzc
deringen, die zich in Nederland niet voordoi
Bü de aardappelen staat het zóó, dat een i
voerrecht daarop geen reëele beteekenis zal
hebben. Alleen Malta-aardappel en worden inge
voerd en deze zullen alleon wat duurder worder
De invoer van versch rundvleesoh is de laat-,
ste jaren sterk toegenomen. De Invoer heeft
den uitvoer overtroffen.
Daar komt bü. dat de laatste maanden nieuwe
moellükheden zün geschapen ten opzichte van
dezen uitvoer. Op zichzelf bestaat er d'--
bezwaar de binnenlandsche markt te 1
men. Doch een verhoogd invoerrecht met 10
la niet het juiste middel. Na de daling van de
Deensche valuta met 18 zal het Deensche
vleesch een voorsprong behouden. Voor de
schatkist zou een heffing van 10 ext
bate be teekenen van 1 1 1% millioen. n
landbouw zou er niet mee gebaat zün.
Wanneer het contlngenteeringsontwerp zal
zün aangenomen, is een oplossing te berei
ken. De amendementen-Lovlnk hebben eer
zuiver fiscale strekking. Daarom had de heei
Colün geen bezwaar er vóór te stemmen.
EEN NIEUWE INTERNATIONALE WATERWEG
Het is in Nederland nog te weinig bekend,
welk grootsch plan aan den boven-Rijn, tus-
schen Bazel en het meer van Konstanz, voor
verwezelijking staat, n.l. de bevaarbaar-
making van den Rijn tan dienste van de in
ternationale scheepvaart, een werk, dat zeer
zeker de volle aandacht onzer scheepvaart
en expeditieondernemingen verdient.
Zoodra dit plan is gereed gekomen, zal
een rechtstreeksche waterweg van Rotter
dam tot het meer van Konstanz geschapen
zijn, waardoor de scheepvaart op den Rijn
een uitbreiding ondergaat van 205 Km,
waardoor het meer van Konstanz met Ne
derland voor de scheepvaart wordt verbon
den.
In de laatste jaren is statistisch de renta
biliteit van dit grootsche werk voldoende
aangetoond. Gedeelten van Baden, Würten-
berg, Beieren en niet te vergeten Vorarlberg,
het Oostelijk en Noordoostelijk gebied van
Zwitserland, zullen per waterweg te be
reiken zijn en in beide richtingen zal een
belangrijk goederenvervoer ontstaan.
Indien de bestaande plannen ,(zie boven
staand kaartje) verbinding van het meer
van Konstanz met de Donau en de bevaar-
baarmaking van dezen stroom tot Regens
burg, zullen worden uitgevoerd, vormt de
Rijn van Bazel tot Konstanz de voornaam-
sre schakel in het scheepvaartnet van
Centraal Europa en zal het meer van Kon
stanz de grootste binnenhaven der wereld
worden. Op dit kaartje is het gereed zijnde
gedeelte in zwart aangegeven; het ge
deelte dat in bewerking is, werd wit ge
laten; het gearceerde is in voorberei
ding.
Het traject Bazel-Konstanz is 160 Km lang
en heeft een verval van 148 meter; bij den
aanleg zullen 13 groote electrische centrales
worden gebouwd, waarvan vijf reeds in be
drijf, twee in aanbouw en zes in voorberel
ding zijn. Deze werken zullen rond 4 mil
liard kwh strpom leveren.
Door de regelmatige aanéénrijging der
stuwen ontstaat voor de scheepvaart een
gunstige waterweg.
Door den normalen watertoevoer, den ge
lijkmatigen diepgang, het geringe verval en
de gelijkmatige snelheid van den stroom,
zal dit traject 350 dagen van het jaar niet
aken van 1200---1500 ton bevaarbaar zijü
Deze waterweg is onbetwistbaar eén der
mooiste en gunstigste waterwegen van Cen
traal Europa. Reeds thans is van het tra
ject van Bazel tot Rheinfelden 20 km. voor
sleepen bruikbaar.
De „Rheinschiffahrtverband Konstaii7
E.V., Konstanz am Bodensee, Schützenstras
se 8a", 6treeft reeds gedurende vele jaren op
doelbewuste en succesvolle wijze de verwe
zelijking van dit geweldige project na.
Door de belangrijke economische en in
ternationale beteekenis. welke aan dit plan
moet worden toegekend is het van groot be
lang dat de bemoeiingen van dit „Verband"
ook door de daarbij geinteresseerde Neder-
landsche corporaties krachtig worden onder
steund.
heer OUD (v.d.): U wil de Regeering
n dan zü vraagt!
COLIJN betoogde verder, dat het
amendement-v. d. Heuvel Inderdaad een be
schermende strekking heeft. Het geeft niet
den besten vorm en het ls ook niet de beste
gelegenheid om den
trie te verbeteren.
Er ls een
hoogt de m
gelden daaruit verkregen, kan hü I
nds storten en daa—1
""Echter staat de zaak
ls de eenige gelegenheid om den wil der Kamer
om de suikerindustrie meer te steunen, te
effectueeren. Daarom behoort h<
suikerindustrie, zal
i de sulkerlndus-
vatbaar le voor amendeering. Hier
wordenverbeterd.
De heer BIEREMA (lib.) bestreed den hi
v. d. Waerden.
O ('.er de arbeldersregeering li
geleohi
ikertndui
•erleend als bü ons. De heer
heeft zün hart niet verpand
recht. Het ls slechts zün bedo.
oveel steun
d. Heuvel
suikerindustrie. Een andere
manier Is er op 't oogenbllk niet. De amen-
dementen-Lovink worden aanbevolen. Wanneer
men de Industrie-artikelen hooger gaat be
lasten. dan wordt de landbouw de dupe. Men
Wil
stand
t de amender
De heer SCHOKKING fc.h.) betoogde dat
de Christelük-Historischen de voorkeur geven
aan het vrühandelssysteem. Met het percen-
it men echter niet buiten de
fiscaal tarief. Naar hü meen.
tage
del kan er geen bezwaar bestaan tegen het
amendement-Lovlnk, dat do middelen nog wil
versterken. Malta-aardappelen zün luxe
artikelen. Het kan geen kwaad, die te
handelspolitiek
teekenis. HU waarschuwde ln Genève tegen wat
wo nu hier gaan doen.
Dat alles viel den heer Oud bitter tegen.
Het amendement-Lovink bedoelt Iets duurzaams
en dat ls veel erger dan wat het amendement-
- wil; dat is aan een termün ge-
lement-Lovink kan beschermend
gaan werken büv. als we Poolsche fabrieks
aardappelen zouden moeten invoeren. Wat het
vleesch betreft, kan op 't oogenbllk misschien
de importeur het invoerrecht wel voor zün
rekening nemen, maar dat kan veranderen. Al
Is dus het amendement-Lovink thans als pro-
tectiemaatregel. onschadelük. het kan gevaar
lijk worden.
De beschermende werking van het amende
ment-v. d. Heuvel erkende de heer Colijn. al
vond hü de methode niet mooi. Maar de groote
grief van den heer Oud is dat het amendement
lasten jfi
rst^daarvan
op den sulkeraccüns
de bietenbouwer
ls van gansch ander
beschermend karalctei
Elf
den he<
aard. Het heeft
raag omdat de suiker-
Industrie ln nood verkeert.
Gehoopt werd. dat de minister een bevestigend
antwoord zal geven op de vraag van den heer
Colün. Dan zal hü tegen het amendement-v. d.
Heuvel stemmen
De heer WIJNKOOP (c.p.) had den Indruk,
dat men met deze amendementen overrompeld
wordt door de protectlonisten. Hü diende een
motie ln. waarin wordt uitgesproken, dat de
amendementen niet toelaatbaar zün.
De VOORZITTER merkte op. dat de heer
Wünkoop te laat ls. De amendementon zün
reeds stilzwügend toegelaten. Daarvan heeft
de heer Wünkoop zelf gebruik gemaakt door
erover te spreken.
De "heer6 v^RAPRAKD^Oib"betoogde, dat
iedere vrühandelaar vóór het amendement-
mmen. omdat het gee
Eüna
uitgevoerd worden
Nederlandsch paard kan i
Een behoorlük Inv.
den. Di
k"afa te Üech af
ren. Het mes zou dan aan twee kanten enüden.
Ten aanzien van het amendement-v. d. Heu
vel sloot hü zich aan bü den heer Bierema.
De heer WEITKAMP (c.h.) steunde het
amendement-Lovink. Hü begreep niets van de
drukte die over de amendementen wordt ge
maakt. het betreft hier doodeenvoudige maat
regelen. Er wordt alleen gevraagd den land
bouw op dezelfde wüze te helpen als de in-
ittel.) st<
t belang
den vrijhandel drukken de
'.d.) op
tegengevallen. Het schünt, dat hü
indertüd bü het com-
Er Is nu geen regeeringsdwang als bü de
Tarwewet en daarom kan de heer Colün zeer
wel eigen inzicht volgen.
Den heer FLORIS VOS was het onmogelijk
om voor de amendementen te stemmen.
De Regeering ontraadt
Eindelük kwam de MINISTER VAN FINAN
CIEN aan het woord.
Hij was van meening. dat de belde amende
menten buiten het kader van de wet vallen.
Komen ze In de fiscale wet, dan nemen ze met
hun beschermend karakter daar de plaats ln
van schoonheidsfouten.
Het wetsontwerp wil zijn fiscaal doel op een
bepaalde wijze bereiken en met Intact laten der
bestaande verhoudingen. Het amendement-
Lovink doet wat anders. De 10 op het vleesch
zou door het wetsontwerp 12J worden, nvaar
heü amendement brengt het invoerrecht boven
Wat de heer Lovink wil, ware beter bij het
contlngenteeringsontwerp te bereiken. Dat kan
bljibetrachting van eenigen spoed zeer wel 1 Jan.
1982 ln werking treden.
Met onaannemelljkverklarin#, waarop de heer
v. d. Waerden aandrong, moet men nooit te vlug
zijn. De minister wil ook nu de beslissing aan
de Kamer laten Maar het amendement moet dan
beperkt worden tot een werkingsduur van twee
jaar. De schoonheLdsfout krijgt dan het karak-
Op de Intrekking van het suiker-amendement
werd door den minister ernstig aangedrongen.
Het wil terugwerkende kracht, maar de minis-
zag daarin strijd met den geest van het Oslo-
De heer LOVINK repliceerde en wijzigde zijn
amendement, waarin hij het tijdvak van 1 Jan.
1932 tot 31 Dec. 1933 opnam. Het amendement
krijgt dus een werkingsduur van 2 Jaar.
De Tarwewet werkt veel energlscher dan we
denken; de heer Lovink
Tarwewet werkt veel energlschi
ooit hadden kunnen den-
was overtuigd, dat ook v
goede lmvl-oed zou uitgaan.
Ook de heer v. d. HEUVEL (A.R.) repliceerde
Hij had graag zijn amendement Ingetrokken,
indién men bereid was den suikeraccijns te ver-
hoogen. Maar de regeering wil daar niet
Wil men de bietenbouw afdoende steuner
vrijwel verdubbelen. Mai
rlooplg moet het echter worden
gehandhaafd.
De terugwerkende kracht is allet
tegen speculanten; zij Is daaroi
als ln strijd met
De hei
;n heer Oud en:
De heer Colijn
het Oslo-trac-
srplioht
an het amendement-Lovink. Die beperl
itusschen reeds aangebracht.
We kunnen nu Iets g-edaan krijgen
Radio Nieuws.
Vrijdag SO Noi
HUIZEN (1875 M.) KRO. 8—9.15 Concert. 10
11.30 Gramofoon. 11 3012 Een halfuurtje voor
en ouden vah dagen. 12 Tüdsein 12.01—
'olltleberichten 12.151.45 Concert- 1.45
ïramofoon. 2.303.30 Concert. 3.304 Ver-
van don zender. 4—5 Orkest. -56.30
t 66 15 Spreker. 6.307 Spreker. 77.30
7.30—7.45 Politieberichten. 7.45—8 De-
>r. 811 Concert. 11—12 Gramofoon.
VPRO 10 Morgenwijding. VARA 10.15
Voordracht. 10.30 Gramofoon. AVRO. 12 Tüdsein
12.01—2 Orkest 22,30 Schooluitzendlng 2.304
Gramofoon. VARA. 4 Tüdsein. 4.01 Gramofoon.
4.30 Na schooltüd. 5 15 Concert. 6 Voordracht.
..20 Vervolg concert. 6.45 Spreker. Het Kaplta-
olg
7/30 Toespraak voor de vereen. Vol-
enbond en Vrede. 7 50 Vervolg en slot Con-
ert. VPRO. Weekultzending. 8 Ttidael
Schumann Spreker; Herman Rut-
isterdam. 10.45 Gramofoon. VARA 11
on. 12 Tüdsein en sluiting.
(C.H.) en zijn fractie zal
adement-v. d. Heuvei besprak
zal door verhoogin;
Hij meende, dat 's r
gend was en lets I
kerzijde wil de ste
maar de- heer Colijn
doen wat de lin
ing op het platteland
De Kamer werd zeer woelig tijdens dit laat-
te spreken, dat een nieuw pleidooi was voor
Iets doen en In hooge mate politiek-prikkelend
;erd „ruggegraat"
s de heer Colijn,
Over en weer knalden de interrupties.
De heer WIJNKOOP (Comm.) sprak in een
umoerige Kamer over „de zelfontmaskering
an den heer Colijn". Men bedoelt de mlllioenen
e stoppen in de zakken der industrleelen en
ariërs, verklaarde hij.
ling in de Kaï
De heer WIJNKOOP: Ik ga voort. J
et de amendementen de boeren nog m<
uitplunderen, dan zal de opstandigheid niet ver- j b
minderen. Het communlstisohe boerenoomité zal
■oort werken om den opstand onder de boeren
an te wakkeren. ZIJ moeten weigeren zich te
aten executeeren. ook al zou de regeering er
laar bloedterreur tegenover stellen.
De VOORZITTER: Ik roep u tot de orde.
De heer v. d. WAERDEN (S.D.) erkende, dat
;ndaag politiek
en was zakelijk
nadat de heer
Weitkamp verklaard had zich met zijn stand
Do stemming
had tot uitslag, dat het amendement-Lovink
werd a au genomen met 57 tegen 35 stero
men. Tegen de linkerzijde, behalve de heeren
Braat. Boon. Bierema. v. Rappard. v. d. Bilt en
Het amendement-v. d. Heuvel werd ver
worpen met 49 tegen 43 stemmen.
Voor stemden: de antl-rev., kath. (beh. de
heer v. Vuuren), de chr.-hist. Krijger. Weit
kamp en Lovink en de heer Braat. Met de lin
kerzijde stemd-en tegen de chr.-hist. Schok
king. Tilanus. Snoeck Henkerrians. Slotemaker
de Bruine, Rutgers van Rozenburg. Bakker n
Van Boetzelaer en mej. Katz.
De heeren Kersten en Zandt ontbraken bij
deze voor de boeren zeer gewichtige beslissing.
Na de stemming, die onder spannende stilte
plaats had. kwam het amendement-Oud aan
de orde om de werking der wet te
beperken tot 3 Jaar.
Voor den heer BOON (Lib.) was aanneming
van het amendement van ossentleele beteekenis
voor zijn oordeel over het heele wetsontwerp.
(R.K.) had tegen
r. Tegen het
•nale handel
Ister toezegt voor dien tijd met een
herziening te zullen komen.
SCHOKICING (C.H.) om
■ment: het geldt een noodi
tad nogal bez
de 1
*was hij
groot mogelijk te
Het wetsontwerp werd
aangenomen
56 tegen 36 sten
i. met de comm. t
Jttenbelt, mej. Wee
VOLKENBONDSRAAD TE PARIJS
Radiografische foto van de bijeenkomst van den Raad van den Volkenbond te Parijs, al
waar het Chineesch-Japansch conflict een punt van ernstige bespreking uitmaakt
siagei iu-116, TeieL 68871 Grotrian-Steinweg - Schiedmaijer - Mannborg e.a. oï u Gwan»!
FEUILLETON
Nabij het Macedonische front
Door IVANKA
HET VERTREK
Wij zouden de rede maken over Londen,
Southampton, Havre, Parijs, Toulon, near
Salonika.
De Servische iegeering en het Servische
Rood© Krucs hadden Belgrado veaUaten eD
waren needs «enigen tijd te Satam'ki gesta-
tionneerd. Vanuit dit laatste station zouden
Wij waarschijnlijk te wenk gesteld worden.
We vertrokken naar Vlissiiingen en bega
ven ons aan boord van het S.S. „Prins Hen
drik" va.n de „Maatschappij Zeeland". Des
nachts zou ons vertrek plaats hebben.
Dat die-ze reis echter zoo tragisch voor
ien onzer medepassagiers zou verloopen,
kon niemand onzer vermoeden.
Aam boord bevonden zioh reeds vensehed-
dene personen, meerendoels mannen, in
wier gez rischap men eenige vrouwen op
merkte. De meeaten hunner »3gen er som
ber en neerslachtig uit en blikten angstig
en schichtig om zich heen.
Todh drong het in h-et geheel niet tot ons
door, wdè de-ze lieden wel konden zijn. Aan
tafel merkten we onder de andere passa-
gaerB een oud echtpaar op, Graaf en Grav i
X., van Belgiiedhe nati-onaldtedt, welke bet
elen een zeer 6ympath)ijeken indruk op ons
maakten.
Al spoedig deeliden ze ons mede, onder
weg te zijn naar Londen, waar ze hun drie
zoons hoopten te ontmoeten. Vier zoons had
den ze geinad; adlen waren mede ten strijde
getrokken, doch een h-unner was helaas
reeds in het begin van den oorlog gesneu
veld. De anderen hadden eendge dagen ver
lof van het „front" beikomen en wil-den niu
hun ouders te Londen wederzien.
Wet waren ze gelukkig, die oudjes! De
giraaf, bevend over zijn geheeie, ingeschrom
pelde gestalte, sprak met eerbied en trots
ever zij-n zonen, drie hij zoo spoedig hoopte
weer te zien. De rug was reeds gekromd
ddor den ouderdom, doch misschien was
het leed der -laatste jaren er ook niet vreemd
aan Rusteloos liep hij heen en weer met
kleine passen, de magere handen nerveus
samengeknepen op den rug. Af en toe
scheen hij geheel in gedachten verzonken.
Het wee nog maar één dag, die h-ern van
de zijnen scheidde, doch deroe scheen hem
zoo lanig voor te kennen! Hij had den tijd
wel tot spoed willen aansporen.
De gra.vin, een vriendelijke, lieve verschij
niing, gekleed in zwaren rouw, maakte wel
een" zeer voornamen indruk. Haar sneeuw
witte heren lagen als een stralenkrans om
het hooge, blanke voorhoofd, waarin ztfoh
reeds diepe .groeven haddien gegrift; mis
schien weö om het verlies van haar lieven,
aanarebeden zoon.
Zij «p-rak over haar voor altijd verlorene
met een door tranen vemtikte stem, doch
sneedig trachtte zij zich te beheenechen.
Met groote inepanninig slaagde zij daarin,
maar sprak nu weer oveT hen, die ze mor-
'u hoopte te zien. Opnieuw vulden haar
oog-en zich met tranen, dodh nu waren deze
een uiting van moedervreugvde.
Niet alleen in uiterlijk, woorden en ge
baren, toonde zij zich een aristocrate, maar
inderdaad scheen haar zielenadel in over
eenstemming met deae uiterlijke kenteeke-
nen, die helaas bij zoo velen maax al te
waardeloos blijken te zijn!
Do gravin bemerkte, dat onze oogen in die
richting der overigen ttwaalden en nu ver
namen wij van haar iets meer over de
anderen.
Wij waren niet weinig verbaasd te hoo
ien, dat behalve drie koeriers, waarvan
twee Belgen en één Fransohman, alien ge
vluchte krijgsgevangenen waren uit Duitsoh
laiwi, meest Franschen en Engelsdhen.
Midden in den grooten strijd in gevangen
sahap geraakt, waren de arme mannen er
ra lang pogen in geslaagd de zoo vurig be
geerde vrijheid te herwinnen, om zich op-
reu w in dienst van hun vaderland te stel
len. Doch het sdh-een, dat zij zich nu nog
onwennig voelden in die gedeeltelijke vrij
heid. Het was hun maar al te duidelijk aan
te zien, vandiaar de enigst, die uit hu.n oogen
eprak en de sabiebtigheid, waarmede ze
rondblikten.
In iedereen meenden zij hun verraders te
ziten. Reeds vroeg verdwenen ze één voor
één. Ze waren moe, dooh zeker niet minder
■nerveus! Ze wisten ook niet, wat hen te
wanten stond; Londen had men no? wet
bereikt en och, er kon nog zooveel gebeu-
Hub ancst was niet ongerrond. Wie weet
wat er reeds in hun arme hoofden \vs om
gegaan! M^chien drongen dezen nacht al
in bun angstige droom en de visi-oenan zich
dreigend aau hen op, die den volgondon
dag triests werkelijkheid voor hen zouden
worden.
De beide oudjes wensdhten ons goedon
nacht Ze will den probe eren wat te slapen,
doch wij geloofden niet, dat het zoover zou
komen. Ze waren te zeer onder den indruk
van het geluk, dat hen wachtte!
Wij gingen ailen zeer laat ter ruste, stil
en bewogen over hetgeen we hadden ge
boord en gezien.
Na eenige uren slapen werden we reeds
door een der onzen ge-wekt, die ons mede
deelde, dat ons echdp, omsingeld dxir zes
torpedobooten, werd opgebraoht n i.ar Zee-
brugge. Still en onopgemerkt scheen alles in
z'n werk te zijn gegaan, juist even buiten
onze territoriale wateren.
Zoo snel mogelijk waren we gereed en
wiilden ons naar het dek begeven, om zoo
I doende een overzicht der situatie te verkrij
gen, toen ons, in de eetizaail aangekomen,
heit woord „halt!" werd toegeroepen. Nie-
j mand mocht zij-n plaats meer verlaten. Ook
I de kapitein zag zidh gedwongen naar be-
j lieden te gaan, om de noodö'ge inlichtingon
te verstrekken.
Het kostts hem echter groote moeite en
tevens wekte de geheeie geschieden's zijn
ergernis in hooge mate op. Alle hutton wer
den daarop grondig geïnspecteerd.
De commandant der flottille vroeg bet
ei-rst naar den passagier van hut zeven,
den Frame-Chen koerier, die zeer veel be'.anc
rijke papieren en een aanzienlijke som treld
hij zich droeg. Daarop volgde het onderzoek
bij de andeTen. Iedereen was onder Ien in
druk en om ons heen zagen we men;g ang
stig, droevig gelaat
I Na eenigen tijd kregen wij bevel ons naar
'boven te begeven. Ook het oude echtpaarI
bevond zich in ons midden. Nu we allen op
het dek bijeen weren, werden de vrouwen 1
iechtfi, de mannen links geplaatst. De oude I
gravin stond voor ons, hopeloos en handen
wringend van angst. Zij wa6 bevrv»°sd. dat
ook haar man zou worden meegenomen
naar Zeebrugge en in gevangenschap zou
- raken. Tot 6preken vve6 zij nauwelijks ml
.staat en telkens dwaalden hi-.r betraandeI
j ooeyn in de richting van haar man
F.en eer Duitscbe officieren scheen lien
onusl bij hear op te merken en deed ziin
u'tersle uest vriendelijk en voji-konwnd I
wir baar te zij-n. Het was niet adem uit
eerbied voor den ouderdom, n-jou dezel
vrouw herinnerde hem blijkbaa. aan zijn
i ouder i,k hui6. Het beeld zijr.er moedert
stond hem misschien duiuelijk vior •-.uan.
Uiterlijk onbewogen, de ziel acntur eoti pant i
jcer verbergen, werd hij als 't ware voort/du-1
rcr.d aangetrokken door uit zuivere monierl
teeid. Hij had de oogen bijna n et van hnar I
afgewend, haalde een gem ik kei ij kou stop]
voor te oude dasne en zoo vaat h-t hem I
ra 'gelijk was, voegde hij haar een-igo op-1
beuieiicip woorden toe. Het liefst zm hij een
eerbiedigen kus gedTukt hebben op dit
e w-jcrhoofd, hetweJk z» duidelijk de
kenteekenen droeg van moederleed en sum-
here gedachten, tevens uit sympathie voer
olie i orkxre-moedere.
Toch week haar ancst treen oogerblik.
„Hoe zal alles afloopen?" vrorc ze ons
..Zcu ik mijn zoons, mijn jongens, n.iet mo- j
(ren terugzien? Zoo hoopvo-l, zoo gelukkig
zijn we op ren's gegaan; nog maar één dagj
nadden we gedaoht en d«n zoudon we allen
cd wa6 het dan ook 6lechts voor een korten
I tijd, gelukkig vereonigd zijn. Misschien i«=
Jet wel de laatste keer in ons leven," snikto
te oude vrouw, „en zou dit nu niet eens
waar mogen zijn; zou deze korte vreugde
ons nöet wonden gegund?"
Hoezeer wij ons ook inspanden, om haar
gerust te stdlen en moed im te spreken, het
baatte niet.
Ook de officier verscheen weer en trachtte
haar eveneens op te beuren. ..Mevrouw,"
zei de hij eerbiedig, „gij behoeft niet be
vreesd te zijn: uw gemaal i6 reeds oud en
kan zeker zijn reis vervolgen."
Bij deze woorden klaarde de uitdrukking
van haar gelaat even op.
Noodgedwongen moest men verder af
wachten men wiet, dat deze officieren hun
plicht jegens hun vaderland deden en alles
hun van hooger hand was opgedragen.
Iedereen verkeerde in de grootste span
ning! Een der officieren kwam enddlijk
nan en hield een lange lijst voor zich uit.
Daarop nam hij plaats vóór de mannen,
ondervroeg hen één voor één en noemde
de namen dergenen, die het schip moesten
verloten en hem volgen naar een der boo
ten, om n-aar Zeebrugge te wonden getrans
porteerd. Alle maninen, die den vortgen
avond zoo annst/i? en stil b'jeonznten en
waaronder zich zelfs eenice jon-aens bevon
den, zagen wi| voorh'jnaan, d? hoofden ge-
bozen. r>mmwn tot traTmn toe h'-vo^n
rrebrrVcon door smart. Wat ons re
toe!
voor hoe lang!
Een der vrouwen vroeg, of ze bij haar
man mocht blïiven. Ze wilde hem in geen
«•val alleen laten «ean en «af er de voor
keur aan zijn «evam^enschap met hem te
deelen.
nrdt vervolgd.
