Schoolnieuws.
DE REORGANISATIE VAN HET
NIJVERHEIDSONDERWIJS
GELIJKT BIJNA OP EEN AANSLAG
De lezers van dit blad hebben in 't i
Zaterdag 7 Nov. kennis kunnen nemen
groote bezuiniging-en op het Nijverheidsonder
wijs.. Zooals men bij de salarisverlaging het
eerst gedacht heeft aan de lagere ambten
waar in dit blad meerdere malen terecht op
gewezen is, zoo gaat men nu bij 't onderwijs
het eerst tornen aan dat onderwijs dat rela
tief gesprokep, 't minst kost aan gemeente en
Staat en 't grootste rendement heeft voor de
gemeenschap.
Men begint nu eerst met de avondschool,
daarna schijnt de ambachtsschool aan de beurt
Over 't middelbaar en hooger onderwijl
wordt zelfs niet gerept. Maar misschien volgt
dit later ook.
Uit 't verslag van de Commissie
onderwijs en de volksontwikkeling in de ge
meente Rotterdam over het jaar 1930 zijn
met eenige moeite de volgende cijfers te
putten
a. Avondscholen Nijverheidsonderwijs, 1918
leerlingen, subsidie 30 f 37201.32. Elke
leerling kost dus in totaal aan Staat
meente per jaar
10 X f37201.32
3 X 1918 Pl1"- 65:
b. Ambachtsscholen 1674 leerlingen subsidie
30 f 153.488.21. Bedrag per leerling
10 X f 153.488.21
3 x 1674Pkm. f 306 per jaar;
c. Middelbaar onderwijs 2310 leerlingen
f 1.641.05Q. Kostprijs per leerling per jaar
pl.TT! f 710.
Niettegenstaande deze voor zich zelf spre
kende cijfers begint de Minister bij het
Avondonderwïj s.
Onder dagteekening van 31 Oct. 1931 is
door hem het volgende schrijven aan betrok
ken autoriteiten verzonden:
„In verband met den toestand van 's lands
financiën zal echter noodgedwongen vanaf 1
Jan. 1932 het getal wekelijksche lesuren lot
ten hoogste 10 van 60 min. of 12 van 50 min.
moeten worden ingekrompen. Voorts ben ik
van meening, dat de duur van de jaarcursus
zonder bezwaar tot 6 maanden (1 Oct.-l April)
kan worden teruggebracht. Ik verzoek u der
halve spoedig een gewijzigden lesrooster en
een gewijzigd leerplan over te leggen, waarbij
met een en ander rekening is gehouden."
De lezer realiseere zich wat dit beteekent.
In plaats van 15 uur. 10 uur; van 7 maand,
6 maand; of in cijfers, in plaats van het tot
nu toe gegeven onderwijs, dat practisch zijn
verdienste heeft bewezen, ontvangt het volks
kind voortaan slechts i0/ib X 6Ji 4h van het
vroeger gegeven onderwijs.
Wat erger is.
Te Rotterdam bestond tot dusverre de
prachtige verbinding Avondschool-Academie,
waardoor menig arbeiderskind met noeste
ijver en taai» «oergie zich omhoog heeft ge-
En nu©ok dit weg. "Wel schijnt men een
cursus voor te bereiden aan de academie zelf
om de geslagen breuk te herstellen.
Maar, wat zelfs bij 't Hooger Onderwijs i
niet gevraagd wordt, moet hier door het volks
kind straks gepresteerd worden. Vóór het tot
dien cursus wordt toegelaten moet het eerst
vechtbaar is. Juist het Schriftuurlijk stand
punt brengt mede dat ook het voortgezet en
Nijverheidsonderwijs enkel en alleen komt,
evenals alle onderwijs voor verantwoording
van de ouders, waarbij natuurlijk anderzijds
die ouders wijs zullen doen, om dat onderwijs
zoo in te richten overeenkomstig de eischen
der praktijk, dat hun kind er straks het
grootst mogelijke profijt van heeft.
Het is bekend, dat de Rotterdamsche Metaal
bond reeds jaren lang pressie uitoefent in de
richting van de 2-jarige ambachtsschool.
't Liefst zagen deze heeren, dat de ambachts
schoolleerlingen zoo afgericht werden, dat zy
direct pasklaar waren voor hun bedrijf.
Laten onze ouders er echter voor waken,
dat zij hun jongens niet met hun aardsche
bestaan aan dezen bond en dit streven ver-
kocpen.
Een vrije Christelijke maatschappij eischt
o.iri. vrij Christelijk onderwijs, zonder bij
oogmerken voor een bepaalde groep, In de
eerste plaats tot welzijn van de betrokken
leerlingen, en in dien weg dan ook tot heil
van het maatschappelijk leven in zijn breede
vertakkingen.
Zoo moet het doel van alle onderwijl
ook van het Nijverheidsonderwijs verstaan
De ambachtsschool bedoelt te zijn v
school voor het volle leyen, dat verder grijpt
dan alleen de Rotterdamsche metaalindustrie.
Hoevele harer leerlingen zijn niet geplaatst
als machinisten, bedrijfsleiders, opzichter»,
enz. Zij allen denken met vreugde aan hun
leerschool terug.
Een goed ingerichte ambachtsschool houdt
rekening met het feit, dat het voor een breede
groep ouders onmogelijk is htm kinderen lan
ger dan tot hun 14e jaar te laten studeeren,
maar geeft ook de ouders die zulks kunnen
willen de gelegenheid om hun kinderen
het 3-jarig ambachtsonderwijs te laten profi
teered Eveneens behoort zoowel het avond-
als dagonderwijs aan te sluiten by het Mid
delbaar Technisch onderwys. Samenvattend
dus de mogelijkheid in verband met de eischen
van het volle leven om zoowel na 2, 3 en 4
jaar een getuigschrift uit te reiken.
Laten de ouders waakzaam zijn en latsn
ïze onderwysspecialiteiten straks bij de
benandeling der begrooting in de bres sprin
gen voor de belangen van het arbeiderskind,
dat toch al zooveel ontbeert.
ONNOODIGE SCHOOLSPLITSING
De heer J.. Hobma schrijft in het „Oorr.
de Vereeniging van öhr. Onderwij
blad'
CHR. LANDBOUWONDERWIJS
Te Musselkanaal is voor de opening
m een Chr. Lagere Landbouwschool door 't
Bestuur van den Chr. Veenkolonialen Land-
bouwbond een verzoek gericht tot den Raad
in bruikleen afstaan van een school
gebouw en proeftuin.
DUITSCHE SCHRIJFLETTERS
In de laatstgehouden sectievergaderingen
van Leeraren in de Duitsche Taal en Letter
kunde aan gemeentelijke inrichtingen van Mid-
deJb. Onderwijs te Den Haag, is naar het
,Weekbl. voor Gymn. en Midd. Onderwijs"
mededeelt, o.a. ter sprake gekomen of men
zou voortgaan bij het onderwijs de leerlingen
het Duitsche schrift te laten gebruiken. Dit
was n.1. in Den Haag, tenminste aan boven
genoemde inrichtingen, algemeen gewoonte en
het leerplan voor dit vak ook als zeer
wenschelyk opgenomen.
Bij leerlingen, die van andere inrichtingen
i uit andere plaatsen, vooral Indië kwamen
bleek het vaak, dat ze de Duitsche letters
niet of zeer slecht konden gebruiken en lezen
Dit gaf soms aanleiding tot moeilijkheden en
oponthoud.
°'?ch;<m °P f vergadering de leden ver-
ccii toelatingsexamen afleggen, dat practisch i puilend °ver waarde van het Duitsche
wel zoo verzwaard zal worden, dat voor het j letterschrift oordeelden, wat men het er toch
meerendeel deze weg voor goed versperd is.
En waarom dit alles?
Geen ander argument dan dit: „De
van 's lands financiën".
Is het dan zoo erg? En als het zoo erg is,
is het dan niet het spannen van de paarden
achter de wagen? Immers, men houdt tegen
woordig congressen en organiseert cursussen,
die veel geld kosten, om het vraagstuk van
den ongeschoolden arbeider uit de wereld te
helpen. Wat dunkt u? Zou door het
van vorengenoemde maatregelen dit euvel niet
vergroot worden?
Het gevleugelde woord van Dr. A, Kuyper,
den pionier ook voor goed vakonderwijs: „Een
goede handwerksstand komt heel ons volk ten
goede", wordt zoodoende tot een aanfluiting
gemaakt.
Ten opzichte van de leeraren bü dit onder
wijs geeft een kort rekensommetje, dat zij na
1 Jan slechts l0/i5 X °!t X 05/ioo 10/3o van
hun salaris ontvangen. Een korting dus niet
van 5 maar van 46
Een bijverdienste zal deze of gene zeggen,
't Is waar, maar dan toch een bijverdienste,
waar deze mensehen jaren aaneen van verze
kerd zijn geweest. Dat ze bewaard mogen
werden voor bitterheid 1
Ook de Ambachtsschool schijnt zonder nader
overleg met de nieuwe cursus van 3 op 2 jaar
gebracht te worden, waardoor ook de schakel
Ambachtsschool-Academie voor goed verbro
ken wordt. Of dit in de kringen van het Chr.
Nijverheidsonderwijs met vreugde begroet
wordt, rtieenen wij te mogen betwijfelen.
Enkele jaren geleden heeft de toenmalige
Minister van Onderwijs reeds alle ambachts
schoolbesturen uit het geheelo land bijeen
geroepen in vergadering, om hun meening
over het 2,- of 3-jarig te hooren. Hier rees
toen een eenparig verzet, waarop alleen de
Arnsterdamsche ambachtsscholen een uitzonde
ring maakten.
't Is waar, in het desbetreffend rapport van
het C. N. iV. wordt de 2-jarige school aange
prezen, maar dit rapport gaat dan ook uit van
de gedachte dat de vakschoolopleiding taak is
van patroons en arbeiders via hun organisatie,
't Is de vraag nog, of deze stelling onaan-
voldoende over eens, dat de leerlingen daar-
i mede voldoende bekend dienen te zijn en h
moeten kunnen toepassen.
RIJKSINSTITCUT-TEEKENLEERAREN
Te Amsterdam werd Zaterdagmiddag
j.l. herdacht het 50-jarig bestaan van het Rijks
instituut tot opleiding van teekerdeeraren,
vroeger Normaalschool voor Teekenonderwy-
zers, dat gevestigd is in den tuin van het Rijks
museum. O.m. waren aanwezig mevr. de wed.
Molkenboer en haar kinderen; Prof. Huib
Luns, de heer Schmidt Degener (hoofddirec
teur van 's Rijks Museum), architect W.
Kromhout Czn., de heer Van Alphen de Veer
(vertegenwoordiger van den Minister
(Onderwijs) en de Inspecteur Hollaar (nai
het Gemeentebestuur van Amsterdam).
De heer H. Ellens, directeur van het Insti
tuut, hield een gedachtenisrede en herdacht
de mannen, die aan den groei van deze onder
wijsinstelling hebben meegewerkt. Voorts be
toogde hij, dat het onderwys goed gefundeerd
moet zijn en verder zich naar de toekomst
moet richten. Gememoreerd wei-den de
directeur W. B. G. Molkenboer met zijn staf
van eminente leeraren, waaronder Dr. P. J.
M. Cuypers, J. D. Huibers, J. R. de Kruyff,
J. Versluis, Prof. Holst, Joseph Cuypers, Dr.
A. R. Cohen, M. H. van Gestel, W. Kromhout
Cz., Prof. W. v. d. Pluym, R. A. v. d. Povert,
W. J. M. Berden, K. van Leeuwen, met de
latere leiders J. Visser Jr. en Prof. Huib Luns.
Voorts werd een gedenkplaat in de vesti
bule van het gebouw onthuld.
De heer B. W. Wierink wenschte als eere
voorzitter van de Nederlandsche Vereeniging
voer Teekenonderwijzers, oud-leerlingen en
leerlingen, directeur en leeraren geluk met
dezen dag, en noemde twee mannen, die in de
geschiedenis van het Instituut een groote rol
hebben gespeeld: Vietor de Stuers en W. L'.
G. Molkenboer.
Ten slotte onthulde de kleindochter van
laatstgenoemden een gedenkplaat in de bene
dengang (vestibule tegenover de entrée).
Zaterdagavond is in het Stedelijk Museum
ii tentoonstel :ing van het werk der leerlin
gen en oud-leerlingen geopend.
„Voor eenigen tijd beluisterden we in
vergadering van Besturen van Prot. Chr. Scho
len, in welke vergadering ook de Prot. Chr.
Raadsfracties waren vertegenwoordigd, de
stem van deze laatsten.
Het ging o.'er het oprichten van een nieuwe
school, dat, laten we 't maar evenzoo zeggen
als boven, dat „niet volstrekt onvermydelyk'
mocht worden geacht.
„Denkt men zich wel eens in", zoo werd ei
opgemerkt, „hoe moeilijk het voor ons wordt,
wanneer zulke aanvragen in den Raad behan
deld worden Wat wij van de tegenpartij
zulk een „niet volstrekt onvermijdelijke" split
sing moeten aanhooren?"
In de laatste vergadering van den School
raad is ook over deze kwestie met ernst ge
handeld. En wij constateeren dat met blijd-
Er is hier een groot gevaar, dat wy niet
beter kunnen beschrijven, dan Gal. 5 15 het
doet: „Ziet toe, dat gy van elkander niet ver
teerd wordt."
PAEDAGOGISGH TIJDSCHRIFT.
In het November-nummer van het „Pae-
dagogisch Tijdschrift" voor het Chr. onder
wijs geeft de heer J. van Goudoever van
Weltevreden een oriënteerende beschou
wing over de in Indië in behandeling zijn
de hervorming: en reorganisatie van het
onderwijs. Definitieve voorstellen daartoe
van de Indische regeering zullen waar
schijnlijk in de Januari zitting van den
Volksraad aan de orde komen. De heer B.
Tiemersma had in een vorig nummer het
reeds opgenomen voor wat hij noemt het
beigaafde-verwaarloosde kind. Hij betoogde
dat dit kind vooral in de eerste schoolja
ren. al is het onopzettelijk, wordt verwaar
loosd. In groote steden zou voor hen eon
aparte school moeten worden gebouwd en
ook buitendien moet het onderwijs meer
individueel worden. Hij werkt nu in dit
nummer uit hoe hij het zich denkt, aan
vankelijk rekenonderwijs te geven als spe'.
In zijn critische revue neemt de heer D.
Wouters het op voor de Friescne onde,wijs-
actie. Hij spreekt de wensch uit, dat als
nog bij amendement in do nieuwe Onder
wijswet het Friesch onder de facultatieve
vakken worde geplaatst en dat de Minister
dan dit amendement overnerne. Genoemde
aflevering bevat verder nog een aardig
schetsje van mevr. M. Drenth-Bokhout en
de rubriek waarin de heer T. v. d Kooy
als steeds lezenswaardige knipsels uit bui-
tenlandsche onderwijsbladen doorgeeft
HULDIGING LUIT.-GEN. DUYMAER VAN TWIST
Zaterdagmiddag werd te den Haag in het geitouw van het Landstormkorps Zuid-
Holland aan luit.-gen. Duiymaer van Twist h t door Van Hove geschilderde portret
aangeboden. Op onze foto ziet men van l.n.r. de heeren kapt. Boissevain, Jhr. Roell,
Minister Deckers, majoor Bocks, van Hove, B ordewijn en luit.-gen. Duymaer van Twist.
Kunst en Letteren.
Drs. J. A. Schuursma Grieksche Reis
indrukken. Zutphen. Thieme; ingen.
4.90; geb. 5.90.
Geduimde een studiereis van eenige maan
den door Italië en iruim een half jaar door
Griekenland teekende de Schr. tal van in
drukken en ervaringen op, en verweilkte ze
VOL1 VERWACHTING KLOPT ONS HART....
Zaterdagmiddag is Sint Nicolaas met. zijn gevolg te Rotterdam aangekomen. In optocht
trok de „nationale heilige" van de Parkhaven naar het magazijn van Vroom <0 Drees-
tnann. Als altijd was de belangstelling van het publieken met name van de jeugd,
weer enorm.
Die reisbrieven gaf de firma Thieme in
boekvorm uit.
Het werd een boek, royaal opgezet, van
ruim 250 bladzijden en „met meer dan 50 il
lustraties.
Van de 29 capita vertellen er 20 ons van
Griekenland.
De heer Sch. heeft goed rondgekeken en
weet meermalen met smaak te vertellen. Zoo
van zijn nachtelijken tocht naar den Ve
suvius (p. 51), van het Atheensche straat
leven, van zijn reizen door het binnenland,
o.a. van Naupaktos uit naar het 47 K.M. ver
de bergen in gelegen Thermos, waar Apollo
een heiligdom had.
Wie Schr. kent verstaat hoe gemakkelijk
hij overal „kennis maakt", en dit is ontegen
zeggelijk zijn brieven, zeer ten goede geko
men!
„Waarom hebben de huizen op Santorini
(het oude eiland Thera) alle rolronde
daken?"
Het hoofd der school te Pyrgos hééft het
uitgelegd: Het is de eenige bouwwijze die
weerstand biedt aan de hevige aardschok
ken, die van tijd tot tijdi het eiland teiste
ren.
Met dit hoofd, meester Akylas, maakt de
heer Sch. kennis in 'n klein café en daarna
vergezelde hij hem naar zijn woning.
Zoo kwam hij „veel belangwekkends*' te
weteii.
Een andere opmerking die ons trof.
Drs. Schuursma wijst op de veelvuldige
vereering in Griekenland van den profeet
Elias en van den H. Demetrios. Hij meent,
dat d!it te danken is aan de gelijkstelling
hunner namen met die van den Zonnegod
Helios en van de godin van den landbouw
Demeter.
't Is mogelijk dat hij gelijk heeft.
Hier en daar is eenige haast merkbaar pag
6: den ontzetting, dien; p. 51: om den tafel;
p. 129: Als wijen even daarna als we;
p. 195: dan dat ik zou kunnen trachten.
Maar Sch. zegt zelf in het „Voorwoord" al,
dat hij schreef „in verloren oogepblikken,
meermalen op mijn knieën bij het licht van
een kaars, of op een steen in de vrije natuur"
Zeer aan te bevelen lectuur, en mooie
foto'sl
A, D. J. A. W,
„HET NEDERLANDSCHE BOEK''
De bekende uitgave van den Nederlandschen
Uitgeversbond is weer verschenen. Een boek
deel van ruim 400 pagina's, dat bij alle boeken
vrienden hartelijk welkom zal zijn.
't Is weer bewerkt in twee gedeelten: eerst
een catalogus van uitgaven verschenen in 1931,
vervolgens mededeelingen van de uitgevers
over hun nieuwste en vroegere uitgaven. Het
nauwkeurige register op auteursnamen en boek
titels vergemakkelijkt het nazoeken, daardoor
alles vinden wat dit jaar op de boe
kenmarkt verschenen is.
De heer R. J. Goddard gaf voorts onder den
titel „Van uitgever tot lezer", een zeer inte
ressante bijdrage, versierd met aardige teeke-
ningetjes van Lida von Wedell. pok de prijs
vraag voor de jeugd zal ongetwijfeld zeer de
aandacht trekken.
Een aardige gedachte wag foto's op te ne
en van schrijvers, schrijfsters en illustra
toren, gekiekt terwijl ze bezig waren met een
hunner liefhebberijen. Zoo zien we o.m. A. M.
de Jong paardrijden, JKees van Bruggen zwem
men en Jan H. de Groot op een van zijn zwerf
tochten.
Deze achtste jaargang, die in een oplaag
van 31.000 exemplaren verschijnt, zal overal
weer een welkom onthaal vinden.
WAT IS EEN BOEK.
In de Kandelaar, het maandelijksch
•gaan van den Bond van Ned. Herv. Meis-
jesvereen. op G. G. behandelt Ds, J. van
Nae van Hoogeveen bestaande vraag en
zegt er o.m. het volgende van:
Een boek is een geestes product, maar
daarom is elk geestes-product nog niet een
boek. Een lid van een meisjesvereeniging,
die een verslag geeft van een clubtocht in
de volgende trant: en toen kwamen wij
in een dorp en toen dronken wij limonade
en toen gingen wij verder en toen kwamen
wij in een ander dorp en daar was het erg
stil en toen reden wij over een brug en
toen kwamen wij in een stad en toen kwa
men wij op een plein en toen zagen wij een
kerk zulk een lid heeft wel degelijk een
opstel gegeven van een clubtocht, maar toch
een boek of stuk van een boek beeft zij
zeker niet geschreven. Want het boek is
het product van een bewogen geest, van een
ontroerden geest.
Terloops merken wij even op, dat wij hier
ndet willen handelen over de zoogenaamde
vakboeken, als keukenboek en breiboekje.
Maar wij willen spreken over die boeken
die tot uitingen van de schoone letteren
gerekend moeten worden.
Een bewogen, een ontroerde geest is noo-
dig voor het schrijven van een boek, ook
hiermede is niet ali'es gezegd. Want de
geest des menschen kan op velerlei wijze
in beroering worden gebracht.
De ware ontroering is het deel van den
kunstenaar, die, niet als anderen, b.v. een
boom aanschouwt. Hij ziet dezen boom als
een wonder, als een verschijning uit
hoogere wereld. Hij ziét hem als het
opstijgen uit den grond en krampachtig
reiken naar den hemel. En dit treft hem
tot in het allerdiepste van zijn geest, zoo
diep, dat zijn persoonlijkheid er door wordt
geraakt. Dit treft hem zoo diep, dat als het
ware een wond hem doorscheurt. Maar nu
heeft bij ook den drang den boom als ver
schijning vast te leggen in woorden en zin
nen, die zich rijen tot een kunstwerk.
Uit de Antirev. Partij.
ANTI-REV. JONGEREN-ACTIE.
In den loop dezer week is bij het si
tariaat der A.R.J.A., Johan Willem Friso-
straat 30 Utrecht, bericht ingekomen
de oprichting van Anti-Rev. Jongeren Stu
dieclubs te Sprang en te Breda.
Uit Oost-lndie
Wetenschap.
VIVISECTIE OP MENSCHEN?
Arts P. Pijl, voorzitter van de „Stichting
Anti-vivisectie-Bond" heeft een vlugschrift
hét licht doen zien, dat deze vraag beant
woordt.
Er wordt inderdaad in naam der medische
wetenschap niet alleen diennarteling op
reusachtige schaal bedreven (3 millioen
proeven per jaar in de cultuurstaten der we
reld), maar ook de mensch wordt, terwille
van het experiment, gebruikt als materiaal
dat de wetenschappelijke onderzoeker noo-
dig heeft hetzij voor het oplossen van een
vraagstelling, hetzij om een proefschrift to
vervaardigen, hetzij uit interesse van meer
mercantiel-fabriekmatigen aard.
De schrijver toont dit aan met verschil
lende uit het Tijdschrift voor Geneeskunde
geciteerde voorbeelden en in het bijzonder
uitvoerig met aanhalingen uit een proef
schrift van H. D. Boer, „Parenterale toedie
ning van B. G G." (het tuberculose-vaccin
van Calmette, dat met de bekende catastro
phe van Lubeck verbonden is).
Volgens dit proefschrift werd een tiental
kinderen, waarvan was vastgesteld, dat ze
vrij waren van tuberculose mot weinig-viru
lente doch levende tuberkelbacillen onder
huids ingespoten, niet om ze te beschermen
tegen tuberculose doch om eens te zien hoe
zij zich daaronder gedroegen en om er dan
een geleerde uiteenzetting over te schijven.
Enkele dezer kinderen waren nog in het
hersteltijdperk van een andere ziekte, waar
door de eerste en grootste plicht van den
medicus, het met rust laten van den patiënt
wanneer niet onmiddellijk ingrijpen nood
zakelijk is, met voeten werd getreden.
De experimentator dleed dit terwijl om
trent de waarde van het Calmette-vaccin
alles nog in de lucht hangt, wat hij in hooge
mate ontoelaatbaar noemt, zelf uit den ge
zichtshoek van de wetenschappelijke proef.
Het grootste pecentage der zoo behandelde
kinderen kreeg tengevolge van de inspui
ting een abces en één dezer kinderen dat
gedurende herstel van griep was ingespoten,
overleed daarna aan „acute meningitis",
nadat het achtereenvolgens ook aan kink
hoest, bronchitis en convulsie had geleden,
waaruit de schrijver opmaakt, dat de doods
oorzaak secundair te wijten is aan verzwak
king door het experiment.
Het is dus zeker, dat in leidende kringen
in Nederland niet geschroomd wordt vivi
sectie op menschen toe' te laten, zoo resu
meert de schrijver, die ten slotte betoogt, dat
wij moeten leeren inzien, dat het niet aan
gaat weerlooze dieren en menschen te gebrui
ken voor experimenten, die feitelijk tegen
een ieders gevoel van humaniteit indrui-
schen en waarom men, redelijk en algemeen
denkend moet toegeven, dat zij uiteindelijk
geen baat kunnen brengen.
ONZE TREKVOGELS.
Afstanden en snelheden.
Uit de gegevens, die men door het op
groote schaal „ringen" van voge's heeft
kregen, is o.a. gebleken, dat zwaluwen en
ooievaars bij het jaarlijks trekken van de
broedplaatsen in Noord-Europa naar Afrika
tweemaal per jaar 9' tot 10.000 kilometer
afleggen. De grootste afstand legt de Poolzee
zwaluw af, die in het hoogste Noorden
broedt en in den winter tot aan de grenzen
van het Zuidpool-land trekt. Deze vogel, die
den langst.en tijd bij daglicht leeft, legt elk
jaar een weg van 33.000 K.M. (hemels-
breedte.) af.
Interessant is, dat de vogelkenners' ook
hebben vastgesteld, dat de trekvogels niet
zoo'n haast hebben als veelal aangenomen
werd. De ooievaars vliegen in de lente onge
veer 40 K.M. per dag en in den herfst 200
K.M. De ooievaars, die in September van
hier vertrekken, komen dan ook eerst in
November in Zuid-Afrika aan. Vele trek
vogels vliegen dagelijks niet meer dan 100
kilometer.
EEN RAMPOK-PARTIJ
(MEDAN, 14 Nov. (Aneta). Een 5-tal Clii-
neezen drong schietend de ondernemings-
gedek van Tjoekin binnen, waarop de koelies
toesnelden, evenals de administrateur, de heer
Plaisir. Hierop namen de rampokkers
vlucht, waarbij een hunner werd overweldigd.
De rampokkers beschoten den hen aehtervol-
genden administrateur, zonder hem te tref
fen, terwijl een oppasser in het been werd
getroffen. Later zyn nog twee rampokkers
aangehouden. Zy gaven op afkomstig te zijn
van Penang, vanwaar zy te Pantai Tjerming
waren geland.
ARBEIDSBEURS
BATAVTA, 14 Nov. (Aneta). De laatste
opgaaf der Arbeidsbeurs vermeldt 266 Euro-
peesche werkloozen, 564 inlandsche en 26
Chineesche. I
Uit West-lndië.
DE NIEUWE BISSCHOP VAN CURACAO
Tot opvolger van wijlen Mgr. G. M. Vuyl
s t e k e is benoemd tot bisschop van Curagao
Pater P. H. J. H. Verriet. Sinds Pater
V e r r r i e t, die jarenlang als missionaris
in de West arbeidde, voor den missie-arbeid
werd afgekeurd, wijdde hy zich aan de orga
nisatie der aldaar woonachtige katholieke
arbeiders Van verschillende vakorganen voer
de hy de redactie Als sociaal werker heeft
hij zich vooral door zijn vriendelijkheid en
hulpvaardigheid tal van vrienden gemaakt.
Plicht ging den nieuwen! bisschop steeds vóór
alles. Momenteel vertoeft pater Verriet in
zijn geboortestad Venray, waar hy zyn vacan-
tie doorbrengt.
Radio Nieuws.
Herman Rutters schrijft in het Alg. Week
blad v. Chr. en Cult, over de cultureele
waarde der Radiomuziek, dat deze in het
algemeen, op z'n zachtst gezegd, hoogst
twijfelachtig is. Van het totaal der uitge
voerde muziek vormt het onbeduidende een
werkelijk ontstellend percentage. Tal van
programma's zijn belachelijk van inhoud en
carricaturaal van samenstelling. Daaren
tegen wordt de mooiste, verhevenste muziek
uitgezonden in tijden, waarop men gewoon
lijk aan den maaltijd zit.
Hoe kan het ook anders, a's dag in dag
uit, van 's morgens tot middernacht, dus
gedurende zestien achtereenvolgende uren,
muziek door den aether moet worden ge
slingerd, met een enkele onderbreking voor
een lezing of de politie-, weer-, en tegen
woordig minder opwekkende beursberich
ten? Het is even dwaas, als den menschen
zoolang en zoo regelmatig een diner in
optima forma voor te zetten. De omroep-
vereenigingen zijn aldus wel gedwongen, het
minderwaardige te laten overhecrschen en
vaak de dolste combinaties van gramofoon-
platen te laten afdraaien.
En niemand, niemand komt op het toch
zoo voor de hand liggende denkbeeld, dan
liever de uitzending te beperken.
De dag moet vol, de zenduren moeten
gebruikt worden; hoe, dat is een fweeda.
Zestien uren, a1 heeft men voor het werke
lijk nuttige en goede aan twee uren mééf
dan genoeg.
En dan hoe wordt ér niet vaart ge
luisterd- In tal van huiskamers vraagt men
slechts naar het radiogeluid als zoodanig,
ongeacht den bijzonderén aard van het ge
luid een symphonie van Mozart of de
Serenade van Toselli, een Cantate van Bach
of „Vive le tramway" van Grit n' impor»
te. A'ls het geluid er maar is.
Voor niets zijn velen zóó bang als voo?
de stilte. Dat zijn de zielen, die de myste-
rieuse stilte van een woud met zinloos ge
galm verscheuren, omdat die stilte hen be-
anstigt. En zoo zetten zij ook in de stilte
van hun huiskamer de radio aan. Het
is zelfs een aangename begeleiding van een
gesprek. Zij kunnen er) niet buiten en ge.
voelen zich er zonder als de wereldstede-
ling die, eensklaps in de rustige natuur
gekomen, de slaap niet kan vatten, omdat
hij het nachtelijk tumult der autoclaxons
De schrijver troost zich met 8e verwach
ting, dat dit soort „radio-muziek" zich teü
slotte zelf in diserediet/zal brengen en dat
men zal leeren begrijpen, Mat het nut, dat
de radio inderdaad kan stichten, niet in
de kwantiteit doch in de kwaliteit ligt.
Rechtzaken.
ZWAAR LICHAMELIJK LETSEL
DOOR SCHULD
14 Juni J.l. ha*.
ongreluk plaats op de kr
in botsing met een motorrijder. De laatste werd
gekweitst. Wegens het veroorzaken vam
lichamelijk letsel
schuld werd de
veroordeeld tot
EEN VEEDIEF
Dè 26-ja.nIge
rechtbank t
stal van vee uit de wedde, gepleegd te Apel-
oorn en Hengelo (O.). Verdachte bekende. De
iffdeier van Justitie eischte 1 Jaar en 3 maan-
•aingenisstraf met aftrek van de preven*
s hechtenis.
DOOD DOOR SCHULD
G. B., molenaarsknecht, oud 29 Jaar, en J. J.
ld e naar, 49 Jaar, beiden te Epe, stonden te-
eoht, terzake van een aanrijding op 9 Aug. ta
mrijding H. L* lx.
PREMIEBOEKJE
PRINSESJE STERREMUUR
Proeve van Illustratie
Toen we onze Premieboekjes van de Pegasus" en „De apenstreken
van Bobby" in boekvorm deden verschijnen, was er een algemeene
vraag om méér dergelijke kinderlectuur het licht te doen zien.
We stellen daarom thans voor onze lezers beschikbaar het eerste
Kinderverhaal, dat destijds in ons blad werd opgenomen, en waarvan
zoo gesmuld werd
PRINSESJE STERREMUUR. door G. Th. Rotman
Wanneer men bovenstaand Premieboekje bestelt, zal het door de
jeugd met vreugde worden ontvangen. Het kan afgehaald worden
aan ons Bureau, zoomede worden toegezonden na ontvangst van
50 cent per ex. in postzegels of storting op ons girnonummer. Men
gelieve op de enveloppe te vermelden: „Sterremuur".
Spoed gewenscht. Ook de Agenten en Bezorgers nemen bestellingen aan.
Ondergeteekende verzoekt toezending van exemplaar (en)
Premieboekje „PRINSESJE STERREMUUR", waarvan bedrag bijgaat:
in postzegels
per giro is verzonden
WOONPLAATS
