lliruiur geifadje (üourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreker
EERSTE BLAD.
TWEEDE KAMER
ir de crlais AUe bur&|
'Mi
OVERVAL TE SCHIPLUIDEN
OPGEHELDERD
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkingskosten f 015.)
Per week 0.25
Bij dagelijksche zending m 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers S cent
met Zondagsblad TVi cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3506 DONDERDAG 12 NOVEMBER 1931
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 5 regelsLI
0.22 Vs
Van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit VIER blader
DESNOODS
In ons blad van 12 Oct. vestigden we bij
driestar de aandacht op een schoolkwestie
te Almelo.
In verband met een aanvrage van het
Bestuur der Vereeniging voor Chr. Volks
onderwijs krachtens art. 72 der Lageronder-
wijswet had de Inspecteur van het Lager
Onderwijs in zijn advies aangeraden, „des
noods de inwilliging van deze aanvrage te
willen bevorderen".
Tegen dit „desnoods" maakten wij be
zwaar en wij wezen erop dat, waar zoowel
B. en W. als de Inspecteur verklaarden, dat
aan alle door de wet gestelde eischen
was voldaan, de aanvrage ingevolge het
voorschrift der wet diende te worden inge
willigd.
Een ambtenaar in de eerste plaats is ge
roepen, zoo betoogden wij, de wettelijke be
palingen na te leven en mede daardoor
eerbied voor de wet te bevorderen.
Van hooggeachte zijde vestigt men thans
onze aandacht op tweeërlei.
In de eerste plaats, dat, hoewel toegege
ven moet worden, dat het woord „desnoods"
in dit verband niet gelukkig gekozen is, de
Inspecteur erop wilde wijzen, dat thans
voor de Vereeniging voor Chr. Volksonder
wijs nog niet bestond de volstrekte' nood
zakelijkheid om tot de stichting eener nieu
we school over te gaan, waarom B. en W. in
overweging werd gegeven bij het School
bestuur aan te dringen op een jaar uitstel
van indiening der aanvrage.
Hiertegen zouden wij willen opm'erken,
dat het o.i. in het belang is van de positie
.van den Inspecteur zelf, wanneer deze de
grenzen zijner ambtelijke taak niet over
schrijdt, en Öeze taak is door de voorschrif
ten der Lageronderwijswet en de daarop
berustende Koninklijke besluiten nauwkeu
rig aangegeven.
En dit oordeel gaat althans;niet over de
al of niet wenschelijkheid van de stichting
eener school noch over het tijdstip, waarop
dit zal plaats hebben, dat de wet uitdrukke
lijk overlaat aan het inzicht dér aanvragers
zelf.
Natuurlijk willen wij daarmee' allerminst
miskennen de goede bedoeling, die bij dit
advies heeft voorgezeten.
Ons zijn eveneens gevallen bekend, waar
bij de stichting eener school naar ons oor
deel beter anders of in het geheel niet had
plaats gehad, maar anderzijds gevoelen w«
ook te goed waarheen het gaat met de vrij
heid van Onderwijs, wanneer de toetsing
eener aanvrage in handen van anderen
Wordt gelegd.
En in elk geval dient men uit te gaan van
de voorschriften der huidige wet, die, de
vrijheid van onderwijs uitwerkende, de be
oordeeling der wenschelijkheid van school
stichting aan de ouders laat en enkel toet
sing kent van met name genoemde eischen.
Als men in de tweede plaats verklaard,
dat de betrokken Inspecteur bekend staat
als een oprecht man, onpartijdig in het uit
oefenen van zijn ainbt, verleenen wij hier
van gaarne akte.
Ons artikel gold enkel het geval en
slechts in zooverre kwam de persoon
erbij ter sprake.
En juist omdat, gelijk we schreven, aller
lei bijzondere omstandigheden ons onbekend
waren en we ons alleenlijk baseerden op de
voorschriften der Lageronderwijswet, kon
ons oordeel zakelijk zijn.
RIJK EN GEMEENTEN
Tegen de korting, die de Regeering
wenscht toegepast te zien op de uitkeering
aan d« gemeenten krachtens de wet op de
financieeie verhouding rijzen van verschil
lenden kant ernstige bedenkingen.
Ook wij hebben daartegen bezwaar ge
opperd, maar anderzijds erop gewezen, dal
het Rijk wel financieeie beperking oplegde,
doch niet tot het treffen van bepaalde
aangewezen maatregelen dwong.
Het komt ons althans voor, dat den ge-
i meenten van een ander voornemen der
Regeering heel wat grooter gevaar dreigt.
En dan denken we aan de moeilijkheden,
waarin onderscheiden gemeenten door haar
kaspositie geraakten.
De Regeering heeft zich bereid verklaard
aan dergelijke gemeenten geldelijke voor
schotten te verstrekken, mits aan door
haar te stellen voorwaarden wordt voldaan.
Dat de voorwaarden maatregelen van be
zuiniging en financieeie beperking zullen
zijn, welke het gemeentebestuur heeft na te
leven op straffe van aan eigen deerniswaar-
digen toestand te worden prijsgegeven, lijkt
niet twijfelachtig.
Maar de vraag is, of dergelijk ingrijpen
van den kant van het Rijk onder alle om
standigheden op zijn plaats mag worden
geucht.
Een min of m'eer benarde kaspositie ba-
hoeft allerminst steeds het gevolg te zijn
van een leven op te grootcn voet, van ge
meentelijke spilzucht en royaliteit»
RIJKSBEGROOTING 1932
REPLIEKENDAG
Uitstel der salariskorting tot
1 April 1932?
HET OUDE SOCIALISME
AFGEZWOREN
EEN LANGDURIG EN GELEIDELIJK
PROCES
Vergadering van 11 Nov. 1931.
Replieken plegen niets nieuws op te doen.
Die van gisteren maken daarop, behoudens
een enkel punt geen uitzondering. We zullen
er dan ook niet al te veel van zeggen.
Opvallend was de gematigdheid waarmee
de heer Albarda repliceerde. Verschillende
scherpe uitlatingen uit zijn eerste rede wer
den wel niet teruggenomen, maar dan toch
verzacht. Herhaaldelijk hoorden we: zoo
scherp heb ik het niet. bedoeld. Bijv. ten aan
zien van de tegenstelling: ineenstorting of
socialisme. Wat wel heel scherp was, was de
tegenstelling tusschen deze parlementaire
repliek en de opwindende felle taal op socia
listische congressen. De heer Albarda be
greep ,dat hij in de Kamer wat meer op de
vingers gekeken wordt dan wanneer hij
spreekt voor een zaal met in simplistische,
politieke en economische voorstellingen opge
voede socialistische arbeiders.
Daarom zat hem ook blijkbaar de rede van
den heer Schouten bij de interpellatie-v. d.
Tempel nog steeds zoo verschrikkelijk dwars.
De anti--rey. afgevaardigde heeft toen in een
meesterlijk, niet te weerleggen betoog, de
fouten van de socialistische planmatige por-
ductie aangetoond. De heer Schouten werd
door zijn bestrijder ditmaal zelfs tot profeet
verheven. Maar met dat al lukte het den
heer Albarda toch niet ook maar in eenig op
zicht de critiek van den heer Schouten aan
te tasten. Integendeel. De heer Albarda be
vestigde volkomen, dat hij de oude voorstel
lingen der soc.-democraten radicaal heeft af
gezworen en alleen nog maar gelooft
men lette daarop in een socialisme, dat
slechts zeer geleidelijk groeien kan in een
organische maatschappii en voor zijn verwe
zenlijking enorme moeilijk .oden zal hebben
te overwinnen. Het oude gloeiend-roode
ideaal wijkt tp deze wijze wel zeer ver terug
en de soc.-democratie verloochent er wel niet
haar revolutions' oorsprc-.g en inslag
m^e, maar stempelt zich zelf toch feitelijk
tot een radicale he: .-ormmespartij die in
mechanische omzetting der maatschappij
niet gelooft, maar erkent voor haar dusge
naamd ideaal slechts iets te verwachten
langs den heirweg der eeuwe Voorloopig
zal het „kapitalisme" nog wel blijven en
zelfs tot gror' bloei eeraken .verwachtte
'."3 de heer Albarda, Van den geprofeteer-
den sneLun onder-ruig der 1 'talistische
orde blijft dus niets ...eer over en zelfs moet
der soc.-democratie er alles aan gelegen zijn
om dien ch-r nooit te zien of te doen ko-
Intusschen get de heer Allx rda bij dit
alles nc van de -.aïeve onderstelling uit,
dat zijn socialistische, planmatige wereld
die een zuiver rationalistische gedaohten-
schepDing is e.* blijft zonder dwang, zon
der clicta or zou zijn te regeeren. Daarin ligt
zoodanige miskennirg van aard en wezen
den mensch, d de 'llusie van het kun
nen ontberen van den machtigen, sterken
man slechts kan wc 1en verklaard indien bij
het complex van beschouwingen wordt uit
gegaan van den zichzelf completeerenden,
vervolmakenden .ensch, dieniet be
staat. Een ooc.t über-mensch d.'3 tot heden
toe ook in de soc.-dem. gelederen niet ont-
dov' schijnt. Men lette maar eens op met
hoe groote vriendelij kh id en menschenmin
de heeren en ".a js bij verschil van gevoe-
ler elkaar bejegenen!
We beo-rijpen dan ook ten voll\ dat de
heer Wijnkoop, toen de heer Albarda zoo in
-hooge sferen vertoefde met zijn door mede
zeggenschap bestuurde nieuw-georganiseerde
maatschappij '°-cn toevoegde: 't lijkt naar
niks! De heer Wijnkco" heeft verstand en
ervaring van deze dingen.
We nemen van den heer Albarda afscheid
met nog eene opmerking.
Ook een gemeentebestuur, dat gepaste zui
nigheid betracht, kan door het opzeggen van
kasgeld leeningen op korten termijn in fi
nancieeie moeilijkheden geraken, zonder
dat zulks aan wanbestuur te wijten is.
Wanneer het Rijk in zoo'n geval zou
trachten vat te krijgen op het gemeentelijk
budget en tot bepaalde maatregelen zou
dwingen, zou daartegen zeker onzerzijde
verzet rijzen.
Men mag niet vergeten, dat het niet enkel
voor de gemeenten zelf, maar ook voot
het R ij lc van belang is dat de betalingen,
die de gemeente in onze dagen voor een
niet onbelangrijk deel voor het Rijk doet,
een geregeld verloop hebben.
leis anders is het, wanneer de financieeie
moeilijkheden een gevolg zijn van een leven
boven zijn stand, waarbij de uitgaven tot
ver boven het redelijke worden opgedreven.
Dat het Rijk ddar de behulpzame hand
niet toesteekt zonder zich waarborgen te
verschaffen, dat de gemeente zelf niets on-
beproeid laat om een behoorlijken geldellj-
ken toestand te scheppen, is niet alleen be
grijpelijk, maar redelijk.
Intusschen hangt de vraag, hoe het Rijk
zich ten aanzien van de onderscheiden ge
meenten gedraagt, geheel of van de voor
waarden zelf, die zullen worden gesteld.
De tijd zal het leeren.
1 Met veel verheffing van stem riep hij uit,
dat de sociali- '~he arbeiders leer- hun
eigenbela. - oi.-dergese! te maken aan het
gemeenschapsbelang. We zouden het bijn,
kunnen gelooven, als daar niet was zoo'i
lastige, scherp-ware broch re van ':n rooden
Amsterd: schen wethouder de Miranda, ge
titeld: de kip, het ei en het voer en.voorts
zoo menige mlooch nbare critiek op de
psychologe van het socialisme, dat tiental
len jaren la g zijn 'olgelingen heeft opge
voed bij een overdr .1, eenzijdige waardoc-
ring van stoffelijke goede- n.
Later o dén middag heeft Dr. Schokking
vi uitvoerig o de geesteshouding der soc.-
democratie volkomen juiste critiek geoefend.
Hetzelfde Kamerlid heef' ook den heer
Kersten, die afwezig was tot de orde ge
roepen vanwege zijn stuitenden geestelijken
hoogmoed. Deze brengt hem niet alleen, op
zuiver middeleeuwsch-Roo -die gronden
tot een stelsel van onchristelijken, geestelij
ken gee;,.*'ijken dwang, maar doet h .i ook
poseeren als bezitter van de waarheid, die
zijn banbliksems toeslingert aan allen, die
7:-\ veroorlov 'e ov tuigi.'~ te bezitten,
dat de heer Kersten op politi-'.e dwaalwegen
doolt en het spoor der refc -matorische grond
gedachte volkomen 'ïster is.
Hij zou -'aardoor .indien hij over prac-
tisoh-politieken invloed beschikte, zelfs een
gevaar voor th aatsc .appelijk rust en orde
vor""" ,iize b.v. waarop hij de sociale
verzekering bestrijd' hoe denkt hij toch
óver den „staatssocialist" Jozef? zou, in
dien zij effect had, eenvoudig op revolutie
ui: loonen. Gelukkig „.oudt 97% in ons par
lement vast aan den plicht wij zeggen:
christelijken nlicht om op maatschappe
lijke wijze in de nooden der maatschappij te
voorzien en niet de honderdduizenden arbei
ders, in geval van nood direct naar de arm
besturen te nden. Iets dat practisch ook
onuitvoerbaar zou zijn. Beter is methode
om gezamenlijk loon te sparen om daarvan
in den kwaden dag te leven.
Echter vreezen we, dat de heer Kersten
voor de welmeenende woorden van den heer
Sohokking zich niet vatbaar zal toonen en
er de voorkeur aan zal geven de gezonde leer
der Heilige Schrift en de lessen der historie
denk aan onzen edelen Zwijger, den groo-
ten verdediger der ware godsdienstvrijheid
te miskennen. Niet opzettelijk, willen we
aannemen, maar wegens gebrek aan licht in
deze gewichtige dingen.
Uit het debat moéten we ten. slotte nog
één punt, dat voor velen zeer belangrijk is,
lichten.
De heer Aalberse, gesteund door de heeren
Colijn en Schokking, heeft nl. aan de Regee
ring de vraag gesteld of het niet -mogelijk is
de salariskorting der ambtenaren niet met
1 Januari a.s., midden in den winter, te doen
ingaan, maar b.v. op 1 April 1932. Het is 'n
kwestie van een kwartaal kortingen, dat la
ter, zoo noodig kan worden ingehaald.
Gaarne sluiten we ons bij dezen aandrang
aan. We neigen tot de opvatting, dat de
Regeering niet onbereid zal zijn om aan het
verzoek te voldoen. Anders ware de vraag al
licht niet gesteld.
Heden zullen we het antwoord der Regee
ring vernemen.
VERSLAG
de Rüksbegrool
i het debat veelbesprc
heer ALBARDA (s.d.)
Hü meende, dat de h,
ken vraag „kapitallsme-soclalisi
een in de veroordeeling
Socialisme elscht dictatuur, zoo xverd betoogd
Maar waarom verzetten dezelfden zich niet
tegen de dictatuur van banken en tegen de
dictatuur over gemeentebesturen?
De heer Albarda meende te kunnen ontken,
nen, dat de Plan-WIrtschaft dictatuur elscht
en was van oordeel, dat men met medezeggen
schap kon komen tot een nieuwe georgani
seerde maatschappij.
De heer WIJNKOOP: 't LUkt naar niks!
De heer ALBARDA: Rusland had dictatuur
noodig als gevolg van de bijzondere omatan.
digheden. Maar de soc.-dem. willen een andere
voortbrenging in een gerijpt economisch milieu
tschappij, die vrucht is van orga-
ikkellng. Het utopisch socialisme
"s^aWani
De nieuwi
sing van vele groote organisatorische
i. Br ia een tijdperk van ontwikkeling
joldoende macht beschikt oi
Men beroept zich telkens op critici
met oplos-
roble.
is di
denkbeel-
het
Min:
RUYS: En daarop heb ik
riste. En bovendien, omdat' het
an het eigenbelang miste. Maar dat eigenbe
lang der kapitalisten moet juist bedwongen.
Het eigenbelang zal altijd blijven, maar het
moet opgaan in het belang der gemeenschap
De arbeiders leeren .juist hun eigenbelang
ondergeschikt te maken aan 't gemeenschaps
lid altc
niet geste
itief
n de ziide der arbefdersklasae. Al
laatschappü deze kapitalistische cri.
ien op liet economisch 1
korting werdtJ
handen genomen. Er is nu voor do Regeering
en vuiltje meer aan de lucht.
uit 1
De toezeggingen der Regeering voor de
undarbelders en voor de boeren werden on.
oldoende geacht.
De heer Albarda vond het niet behoorlijk,
dat zijn denkbeeld van 25 pet. vermindering
der militaire uitgaven zonder meer nis onuit
voerbaar was gekwalificeerd en verder onbe
sproken gebleven.
Mede-verantwoordelijkheid voor de regeering
ln crisistijd kunnen de soc.-dem niet aanvaar
den; zij zien voor zich een andere taak.
De heer AALBERSE (r.k.) zette uiteen, dat
de Katholieke fractie het Kabinet steunt, om-
zij van twee kwaden het minste kiest,
nl stemmen niet alle leden een met alles
het Kabinet doet of niet doet
er het productiesysteem t de heer
Aalberse nog nis 30 en 25 jaar ge.eden, alleen
spreekt hü nu ouder in wat gematigder
bezonkener vorm. Maar waar hebben de
hun oude Marxistische thee
betalingsbalai
vaar verkeerd beoordeeld te wordi
dat later, al8 het ergste kwaad -
zün Ingetreden, gezegd zal worde
wel, dat het niet noodig was. D<
mogen bedenken,- dat thans in de e«
in hun belang gehandeld wordt.
Voor de regeeringstoezegglngen v
telijkheid uitgesproken.
Gevraagd werd of de minister-pr
reid is om als hem zou blijken, da
besturen weigeren hun plicht tot
te komen, deze onwilligen te dwlr
goede richting te gaan.
(Lib.) zou bij hét
cing. Ter
wedet
«juïnlgingen vroeg hij of
het stopwetje niet te overwegen Is om o;
Onderwijs te bezuinigen. Verder vraagt hi
maatregelen om te komen tot huurverlagiiig
er. daling der kleinhandelsprijzen.
De regeering vraagt nu bevoegdhedi
de Kamer om snel te kunnen handelen. Zü ga
echter hh
.egenwoordig
L leven. Zoo
gingen oj
bDeeheer COLIJN (A.R.) vroeg i
Ruys of het eigen belang wel de
voor het handelen In het economise
exclusief uitgedrukt, is dat niet j
Verzoeht werd de sulnrisliortii
ambtenoren met 1 April te doen Ingaan, gelijk
ook door den heer Aalberse was
De oprichting van bijzonder*
Willi zooveel mogelijk te berei
maatregel geacht, die volkom
1932 blijft in ieder geval 34 millioe:
i be-
wilde tot loorisveiTagi
gegaan. Een Galllo's houding past in
Nogmaals bestreed de heer Colijn
kingsplan-Albarda. Het voor afgelost!
voor improductieve uitgaven gebruil
men door nieuwe leeningen niet we
maken. De heer Albarda vergat ook. dat toch
nog 600 millioen moet worden geleend.
In de bezuiniging wordt reeds de Defensie
betrokken. In 1923 bedroeg
taire- uitgaven 124 millioen
niet blijvi
mill-
millioen.
telkens
zoo maar 25 af "te halen. Wat de heer Albarda
nu wil beteekent öf afschaffing dor weermacht
öf sterke aantasting van de inkomsten van het
personeel. We hebben nu niet veel anders dan
het operatiet orgaan, waarover de heer Colijn
in 1922 sprak.
In de maatschappij blijft organische groei,
maar waar dat op uitloopt weet noch de heer
Albarda noch iemand anders.
Voor oplossing van de wereldcrisis hebben
nlijkt, i
zal het zeker
alleen kunnen warden gevondi
ïrking komen? omdat zij niet oov
„de" loonen, had hij
:eld.
de regeerini
ui het dalen der loonen moet
ig zooveel andere factoren, dli
ag „georganiseerd" ^zouden r
De bedoelingen van den minis!
zijn. hij komt er toch mee op
weg. Hij jaagt groote groepen te
- i zijn ook de verlagingen
organiseering
Diijven. Er zijn
noeten worden
:er mogen goed
gen zich in het
salarissen
toegezegde uitkeeringe:
r elscht, dat de regeering
gemeenten hooger zijn dan bij h
Wymbritseradeel zijn ze lager.
Eigenlijk gaat het alleen om het x
i Rotterdam
eid voeren.
...0jn eigenlijk
i de hoogte pleekt 1
ar ze zijn
geldende
e vrijz.-dem. zullen voor de 25 motie-
irda stemmen; deden ze het niet, dan zou
een verkeerden indruk kunnen maken,
jn eigen motie betreffende herziening van
organisatie der departementen trok de heei
Dr. SCHOKKING (C.H.) we«
Christelijke belijdenis
bepaalden maat-
bedoeld, gelooft zelfs in i
ichiks niet snel genoeg "ging in hun richting.
Mogen we ons niet meer beroepen op soc.-
ïem.. die een open oog hebben voor de fouten
Ier soc.-democratie in verleden en heden? Maar
vaarom dan de heer Albarda hetzelfde wel
:en aanzien van andere partijen, waar hij ver-
ichlllen meent te ontdekken?
Waarom zit de rede van den heer Schouten
den soc.-dem. zoo dwars? Omdat hij hen met
profetieën geducht aan den tand ge-
de leegte i
de pretentie uit t
af 1
-i"d s, dat de re ge erin;
heeft aange
aanslag
het levenspeil der arbeiders. Hi
jke plicht om in de sociale noo.le
De ^regeering heeft getoond de
ï'n/ïchtenr str6ven eenziJd'£ °P loonsverlaging
alati gc^g
ote ernst
is aller-
i is de
di on kei
Onilen
sainri.sk*
De het.
wonderlijk, dat di
kverruiming aandacht
tennd werd wel dc nnr
zij i
VLIEGEN (S.D.) achtte het niet
J-"iocratie in haar
ekt dan toen
putten allerlei socialisten"
heeft geen trek de
ïhillendi
De arbeidersklasse
gen welvaartspositi*
edewerking aan loonsverlaging voelt zij heel
Besolten werd
rilet gekortwiekt
elnsting is
ast De ge-
DRIE MANNEN EN EEN VROUW GEARRESTEERD
De buit werd wel wat onvoorzichtig in een café verdeeld
DE EENE BOEF BEDROOG
DE ANDEREN
Rotterdam, 12 November.
Nadat de Centrale Recherche alhier
er de lucht van had gekregen dat in
'11 catc op den Schiedamschen Dijk
een groU bedrag aan geld was ver
deeld, is het haar gelukt op signa
lement een verdachte van der. over
val te Schipluiden te arresteeren.
De man heeft een volledige beken
tenis afgelegd. Later zijn nog twee
andere mannen en een vrouw ge
arresteerd als verdacht deelgeno
men te hebben aan dit misdrijf.
Het gestolen geld is grootendeels
terecht.
Omtrent deze arrestaties
nader het volgende:
Een caféhouder hier ter stede las Maan
dag in een der couranten, dat te Schiplui
den een roofoverval had plaats gehad, w
bij een groot bedrag aan geld was gestolen.
Dezelfde caféhouder had Zaterdagsavonds
in zijn café van een drietal bezoekers een
groot bedrag aan geld in bewaring gekregen,
nadat deze mannen, die in gezelschap waren
van twee vrouwen, eerst onderling geld had
den verdeeld.
Aangezien er nog steeds een vrij hoogt
straf staat op heling, meende de caféhouder
goed te doen de Centrale Recherche te
waarschuwen. e
De politie heeft daarna 9 bankbiljetten van
f 300 en 29 van f 100 in beslag genomen, die
alle in bewaring waren gegeven.
Bij onderzoek bleek, dat Zaterdagavond te
omstreeks half twaalf in het café waren bin
nengekomen zekere „Martin", „Mottige Ri-
nus" en een lange man met een bril, die
niet bij naam of bijnaam bekend was. De
drie mannen waren vergezeld van twee
vrouwen, waarvan er een „Martha" werd
genoemd.-
Do lange man met de bril was 's Maan
dags nog eens in het café teruggekomen en
had nog nieuwe f 800 in bewaring gegeven
en van dezen man was een vrij goed signa
lement te verkrijgen.
Twee Rotterdamsche rechercheurs hebben
daarop Dinsdagmiddag op signalement den
langen man met de bril gearresteerd.
Het bleek te zijn de 27-jarige machine
houtbewerker J. v. L. uit Rotterdam, een
man, die in Juni uit de gevangenis was ge
komen, waar hij een straf van 9 maanden
wegens diefstal had uitgezeten.
De man ontkende pertinent bij de Schip-
luidensche zaak betrokken te zij'n; hij wist
van niets! De man werd echter gistermorgen
door den caféhouder en een bezoeker perti
nent herkend als een dergenen, die aan de
geldverdeeling hadden deelgenomen.
De Recherche legde daarna het in
genomen geld ter waarde van f 5600 op tafei
en daarvan bleek v. L. zoozeer paf te staan,
dat hij een volledige bekentenis aflegde.
Hij betoonde zich zeer verontwaardigd,
dat nu bleek, dat er wel f 5600 bij den café
houder in bewaring was gegeven, want
„Martin" had gezegd, dat er maar f 4500 uil
de brandkast van den kassier was geroofd.
Uit de bekentenis van v. L. kwam het vol
gende vast te staan:
Weken geleden was men op het plan ge
komen den kassier te Schipluiden te over
vallen. Tweemaal tevoren was er gespion-
neerd, zoodat het terrein van den aanslag
volkomen bekend was.
Eerst was alleen „Martin" in het complot
betrokken, maar later kwam ook snottige
Rinus" er bij, terwijl „Martha", de meid van
Martin, van meet af op de hoogte was van
de plannen en ook aan de uitvoering ervan
zou deelnemen.
Zaterdag is men naar Schipluiden vertrok
ken; v. L. ging per fiets, de twee andere
mannen en de vrouw vertrokken per trein
naar Delft en vandaar per bus naar Schip
luiden. Martin had zich onherkenbaar ge
maakt door zijn baard te laten staan en
zich te schminken; ook de anderen hadden
zich zooveel mogelijk onkenbaar gemaakt
In Schipluiden heeft men elkaar weer ont
moet cn nadat men den laatsten bezoekei
had zien vertrekken kon de s!
worden.
De overval.
„Martha" ging aan den overkant van hot
water op den uitkijk staan, terwijl de drie
mannen naar het kantoor liepen.
„Martin" ging het kantoor van den kas
sier binnen, terwijl de twee anderen in de
wachtkamer bleven om op het eerste signaai
toe te schieten. Er was afgesproken, dat
„Martin" hard zou hoesten als de overvai
ging beginnen, waarop dan de twee anderen
zouden toevliegen. Dezen hadden een masker
an vitrage voor de oogen gehangen.
„Martin" begon met het praatje over het
spaarbankboekje ten name van v. d. Berg,
enkele minuten verstreken en toen hoorden
v. d. L. en „mottige Rinus" het afgesproken
teeken: „Martin" hoestte geweldig en direct
daarop hoorde men al roepen: „Je geld of je
leven".
De twee mannen uit de wachtkamer vlo
gen het kassierskantoor binnen en zagen
daar „Martin", die met getrokken revolver
den kassier bedreigde. Van L. zag toen den
kassier een beweging naar zijn broekzak
maken en hij vermoedde, dat deze een revol
ver zou trekken. Daarop gaf hij den heer
van Vclz i een paar geweldige meppen mei
een gummistok op het hoofd, zoodat hij tus
schen zijn bureau cn z'n stoel in elkaar zak
te. „Martin" hield hem met den revolver in
bedwang on loste ook een schot op hem
waarna de kassier geen beweging meer
I maakte.
„Mottige Rinus" was in dien 'tijd naar de
brandkast gegaan en wist een portefeuille
met bankpapier te grijpen. „Martin" griste
nog wat zilvergeld weg en daarna sloegen
de drie boeven op de vlucht
De vlucht
Van L. had zijn fiets in het gras gelegd,
sprong er nu op en reed weg met „mottige
Rinus" achterop. Deze had, volgens afspraak
eerst de portefeuille met geld aan „.Martin''
gegeven en deze vluchtte met „Martha" te
voet in de richting van den Hoorn. Afspraak
was, dat men elkaar weer te Rotterdam zou
ontmoeten.
„Rinus" en van L. hebben den geheelen
avond te Rotterdam op de anderen gewacht,
maar ze niet gevonden, tot eindelijk te halt
twaalf „Martin" cn „Martha" in een café
werden aangetroffen. „Martin" vertelde de
tasch in het water te hebben gegooid en de
buit had hij bij zich. „'t Valt nogal meel"
zeide hij en telde f 4500 op tafel uit, na eerst
een greep met bankjes van f 100 uit z'n lin
kerbroekzak te doen en daarna de rest in
bankjes van f 25, f 20 en f 10 uit te leggen.
De anderen dachten dan ook niet anders,
dan dat er niet meer dan f 4500 was gestolen
De eene boef bedroog hier echter de ande
ren, want „Martin" hield wijselijk de ge
vonden briefjes van f 1000 en f 300 achter!
De verdeeling van de buit
Elk der deelnemers kreeg f 1300 omdat er
nog wat onkosten waren gemaakt en men
gaf de „poen" bij den caféhouder in bewa
ring.
„Martin" gaf echter later, toen de anderen
vertrokken waren nog meer en zoo kwam
de caféhouder aan een bedrag van f 5600,
terwijl „Martin" de grootste helft de brief- f
jes van f 1000! nog bij zich hield.
Daarom betoonde van L. zich zeer veront
waardigd, toen hij hoorde, dat hij bedrogen
was en vertelde uit wraak, dat „Martin" en
„Martha" naar Amsterdam waren gevlucht»
Twee rechercheurs zijn daarop direct naar
Amsterdam vertrokken en in samenwerking
met de Amsterdamsche politie gelukte het
aldaar „Martin" en „Martha" te arresteeren.
Het bleken te zijn de 32-jarige J. J. M. D. en
de 23-jarige Martha M. B„ beiden te Rotter
dam gedomicilieerd. Gezocht wordt nu de
39-jarige M. S. eveneens uit Rotterdam, be
kend staande ais „mottige Rinus".
„Martin" is een „bekende jongen van de
vlakte hij heeft al gevangenisstraffen van
resp. 1 jaar en van 3 jaar en 6 maanden
achter den rug, die hij beide verdiend heeft
met diefstallen.
kend^ inus staat ongunstig be-
Bij het nader onderzoek is gebleken, dat
„mottige Rinus" zijn jas heeft uitgegooid,
-Martm" z'n pet is kwijt geraakt bij
de vjucht. Men zal zich herinneren, dat bei
de kleedmgstukken zijn gevonden.
De Amsterdamsche arrestanten zijn naar
hier overgebracht en zij zullen verder od
transport worden gesteld naar Delft.
(Zie verder Laatste Nieuws
Voornaamste Nieuws.
(biz.
Tweede Kamer. De heeren Aalberse, Co
lijn en Schokking dringen bij de Regee
ring aan, om de salariskorting voor dr amb-
enaren te doen ingaan op 1 April icudaats
van op 1 Januari a.s.
(biz. 2)
De besprekingen tusschen Duitschland en
Frankrijk vlotten niet. Verschil van sevoe-
.en over de voorranj; van heratelschulden en
particuliere schulden.
Wapenstitsland tusschen de Japansche en
Unnecsche troepen aan de NonnibruB.
Japansche uiteenzettingen over Mand-
sjoenje.
De zoon van Primo de"Rivera gearresteerd,
n verband met een monarchistisch complot.
De tegenstelling Engcland-Frankrijk I.
Element nr 85 ontdekt
(biz. 3)
Vergadering van de Nederl. afdeeling van
de ereldbond van Kerken te Utrecht.
Het dreigend conflict in de textielindustrié
(biz. 5.V
Het Corn-iunisme in de praktijk.
(biz. 9)
In den Storm, door Wjerny.
(biz. li)
Twee minuten stilte (Financieel Over
zicht.)
Het Oostenrijksche disconto verlaagd.
