Kerknieuws.
LAATSTE NIEUWS
NIEUWE LEIDSCKE COURANT
DINSDAG 10 NOVEMBER 1931
1 V« ._Ci-»c. *<->
DE ZEEUWSCHE DANKDAG
Willekeurige viering.
- Geen stichting meer.
Economische moeilijkheden.
Onze Zeeuwsche medewerker schrijft ons:
Een der verschijnselen, die zich in onze
eeuw doen kennen, is voorzeker de achteruit
gang van het godsdienstig leven in Zeeland.
Niet dat wij nu zoo direct zouden willen be
weren, dat het Zeeuwsche volk niet meer gods
dienstig is. In geenen deele. Er komen tel
kens nog nieuwe „richtingen" bij!
Maar toch zal men niet kunnen ontkennen,
dat zich een zeker proces voltrekt, vooral ten
opzichte van den Dankdag. Vroeger werden
er in Zeeland meermalen Bid- en Dankdagen
uitgeschreven, voor allerlei doeleinden. Bid
dagen voor de pest, Dankdagen voor uitred
dingen enz. Ja, zelfs leed Zeeland eenmaal
aan haar oevers, zoozeer van de invretende
paalworm, die de Zeeuwsche oeververdedigin
gen wegvrat, dat door de Zeeuwsche Staten
een Biddag tegen deze invretende kanker werd
uitgeschreven. Wanneer in het verleden zulk
een bevel voor een Bid- of Dankdag uitgege
ven werd en de brief kwam bij de magistraten
der- gemeenten, dan berichtte deze dit onmid
dellijk aan den predikant. Dadelijk werden dan
maatregelen genomen, opdat op deze dagen
de herbergen gesloten moesten worden en alle
openbare werk stond op dien dag stil. Alle
publieke vermakelijkheden werden verboden.
Euwenlang heeft zich de strenge viering van
den Dankdag gehandhaafd, maar langzaam,
doch zeker, zijn deze dagen in gedrang gekor
men.
Vooral toen de Regeerihg zich afzijdig hield
en de menschen vrijliet, kreeg de Dankdag wel
officieel den „genadeslag".
Toch was er een groote groep van Gods
volk, die deze dagen met ernst wilde blijven
vieren, maar ook hier is het „een geestelijke
malaise'' geworden. Wy weten niet hoe het
elders gaat,
maar wat wij ditmaal op
den Dankdag weer zagen,
doet ons wenschen van tweeën één: of een al-
gemeene overeenkomst van alle Zeeuwsche
Kerken om op éénzelfden dag God te
bidden of te danken, öf afschaffing en
dan bijv. een Synode-besluit, dat de eerste
Zondag van November een Dank-Zondag is. In
de Geref. Kerken van Zuid-Afrika is dit ook
zoo. Maar zooals het er nu bijstaat, vinden wij,
dat de Zeeuwsche Dankdag een onstichtelijk
karakter aan gaat nemen. De grootste wille
keur viert hoogtij. Wat te denken van één
Zeeuwsch dorp, waar de eene Kerk Dinsdag,
de andere Woensdag en de Hervormden des
Zondags dankdag houden. O.i. wordt de Dank
dag daardoor verlaagd.
In Holland zei een patroon tot zyn reizi
gers: „Jongens, denk er om,-, dat jullie je
routes zóó indeelt, dat Zeeland er in November
buiten valt, want daar bidden ze een heele
maand, en dan haal je maar een strop!" In
deze afkeurenswaardige spottaal zit helaas
toch een kern van waarheid, 't Is voorzeker
een gunstig getuigenis, dat gezegd wordt, dat
het Zeeuwsche volk een biddend volk is, maar
deze willekeurige viering is bedroevend. Daar
gaat geen stichting meer van uit. Zelfs Ker
ken van eenzelfde Classis, een half uur_ van
elkaar, stemmen niet overeen en vieren, ieder
voor zich, den Dankdag op een anderen dag.
Zoo' komen zakenbroeders van de eene plaats
naar de andere plaats, doch slagen niet, om
dat een der partijen ter kerk is. En hoe moet
de boer handelen, die arbeiders heeft, die hij
op verschillende data moet vrij geven, als er
verschil van Kerkgemeenschap is.
Ook zyn er nog arbeiders, die een hekel aan
den Dankdag hebben. Zij derven dan ook een
dag loon. Eenige jaren geleden geraakte Ds.
J. S. Hartjes, te Rilland, thans te Vlissingen,
aldaar in conflict. Op een meeting te Goes
deelde hij mede, dat hij het bij de Rillandsche
boeren verbruid had, omdat hij op den kansel,
gezegd had: De arbeiders onzer Gemeente moe
ten op kosten der boeren komen bidden en
danken!"
Onze eindconclusie is, dat het niet meer
gaat, zooals het behoortDe Kerken zul
len er toch eerlang toe moeten komen om de
vraag onder de oogen te zien, of op deze wijze
nog jaren zal kunnen worden doorgegaan.
Zooals hij thans gevierd wordt, werkt hy
mede, aan de ontwrichting van het economische
leven en er gaat geen stichting meer van uit.
Wij kunnen het althans niet anders zien.
KERK EN KOOL!
In een Friesch landbouwblad komt de vol
gende advertentie voor:
voor Vrijzinnige Lidmaten der Ned. Herv.
Kerk, voor den tijd van 2 jaren, ingaande
5 Maart en 12 Mei 1932, eene Zathe en
Landen te Britswerd, groot 28 H.A. 17
Are (76% pdm.) thans in huur by A. P.
Burenga.
De voorwaarden, vermeldende de nuur-
som, liggen ter inzage by kastelein KI. de
Groot te Britswerd.
De briefjes onder letter K. in te leveren
vóór of op 10 November 1931 bij J. W.
W i e r s m a, Adm. Kerkvoogd te Brits
werd.
De briefjes onder letter K m te leveren
vóór of op 10 November 1931 bij J. W.
Wiersma, Adm. Kerkvoogd te Britswerd.
Verwachten Kerkvoogden, dat land onder
den vrijzinnigen ploeg betere kool leveit dan
onder een ploeg met een rechtzinnig paard
Of hebben we hier te doen met de werke
lijkheid van de zichzelf-roemende vrijzinnige
verdraagzaamheid
JACHIN'S BOEKBEOORDEELING
Als gewoonlijk komt „Jachin" ook thans
weer de Zondagsscholen tijdig hulp bieden bij
het uitzoeken van boekjes, kaarten enz., ge
schikt om bijv. bij de Kerstfeestviering te
worden uitgereikt. Dit wordt gedaan door in 'n
extra breed nummer van „De Zondagsschool"
de verschillende uitgaven op dit terrein te be
spreken. Vooraf gaat een uiteenzetting van de
opvattingen waarvan men bij de beoordeeling
is uitgegaan. Daarin wordt opgekomen tegen
het verschaffen van allerlei kinderlectuur lou
ter uit amusement, om de kinderen bezig te
houden en zonder eenige strekking. Men acht
daarvoor de levenstijd te kostbaar.
Bijzonder klemt dit nog door het Evangeli
seerend karakter der Zondagsschool.
Verder wordt verlangd dat de tegenstelling
van zonde en genade niet wordt genegeerd,
dat, meer met juiste dan met vele woorden, de
volle waardij van het verzoenend werk
Christus als Middelaar op den voorgrond wordt
gebracht.
Niet het minst in dezen tijd van onrust,
langt men dat de boekjes op voor kinderen
passende wijze terug roepen tot God en Zijn
Woord, in welken weg alleen ware rust is te
vinden.
Dit is de eerste maar niet de eenige eisch.
Zal men kunnen aanbevelen, dan moet ook
worden doorstaan een strenge keur ter z:
van conceptie, vorm, stijl, taal, illustratie
typografische verzorging. Nog een punt n
men we: men moet niets hebben van sport-
o ver drijving.
Bedoeld nummer is samengesteld door D
J. A. T a z e 1 a a r, Geref. predikant te Rot
terdam. Maar aan de beoordeelingen hebben
talrijke personen meegewerkt, hoogleeraren,
predikanten, schoolopzieners, leeraars
hoofdonderwijzers.
Zeer vele boekjes van
vang worden dan kort i
ken, met aan het eind ii
mededeeling of
allerlei prij:
laar duidelijk bespro-
een paar woorden de
verspreiding op de
Zondagsschool geschikt worden geacht of niet.
We treffen aan boekjes en kaarten van Cal-
lenbach te Nykerk, Bredée te Rotterdam, Mei-
nema te Delft en Voorhoeve te Den Haag, er
verder eenige uitgaven van de Vereeniging tot
verspreiding van de H. Schrift, te Amsterdam
en van den Geref. Zondagsschoolbond eveneens
aldaar.
Dit omvangrijke, jaarlijks terugkeerende be-
oordeelingswerk is van groot belang en zal
naar we vertrouwen, ook thans weer dooi
de Zondagsschoolleiding zeer op prijs worden
gesteld.
LICHAMELIJKE OEFENING
DE RIJKSWEG HENGELO—ENSCHEDE.
1 In g'plaatsheeft,6 herhaaldelfi]k'af
;rpe kanten onts'
staat verzocht te willen bevordert
etane uithollingen worden gevuld m
materiaal van het wegdek en de
van he-t wegdek en de afscheiding t
baan en rijwielpaden te doen aangevt
HET VEER KINDERDIJK—KRIMPEN AAN
DE LEK.
De A. N. W.
de jaren 1932—3,934
jrzochten de tarieven van hel
"Clnderdük vooi
mogelük te doer
p een Juiste he
rziening vervoerbewUzen oi
ANNIE BESANT STERVENDE
Volgens bericht uit Londen, ligt de 86-jarige
leidster der Theosophische beweging op
sterven. Uit lersche ouders geboren, kwam
zij door studie van Indische godsdiensten tot
haar stelsel. Later ontdekte zij den Indiër
Krishnamurti, dien ze voor den geïncarneer-
den Heiland der wereld hield.
TWEEDE KAMER
ordt in avondvergadering te
behandelen na -de poetbegrooting de begroo
ting van justitie. Bij de voortzetting der
a'lg. beschouwingen der rijksibegroot;ng be
spreekt minister Ruys eerst eenige speciale
punten. Door middel va.n een circulaire
heeft hij het gebruik door d'e gemeenten
■an Nederlandsche steenkolen bevorderd.
De autonomie van de gemeenten wordt
niet onnoodig aangetast. Van de onderdee-
n den staat moet eohter ook groote
bezuiniging geëischt worden.
De werkverschaffing wordt zooveel moge
lijk bevorderd. De regeering i6 bereid met
behoud der 300- pet.-(bijslag de kassen voor
de landarbeiders in staat te 6teWen tot een
reglementaire uitkeering van 13 in plaats
De minister zegt dat de regeering dage
lijks diligent is to.v. de landbouw. Het ont
werp tot beperking van den invoer kan
voor de landbouw van groote beteekenis
zijn. In verband met de depressie in
N.-Hollandscbe tuinderebedrijf heeft de
geering besloten 6te-un te verleenen aan de
aardappelteelt in N.-IIoliland. Spr. bestrijdt
het socialisme dat z.i. de zielsbehoeften
den mensch niet verstaat Met den heer
Marchant is spr. het eens dat er nu is een
tekort aan organisatie en een te veel aan
naar eigen inzicht gebruikte vrijheid. Spr.
betoogt verder dat onze exportbedrijven
mogelijkheden van bestaan moeten behou
den. Daarom ligt hier een taak voor de re
geering om overleg te plegen met de bedrij
ven, De regeering verzet zich daarbij tegen
de loondaling die sterker dan noodig is.
DE BANKOVERVAL
TE SCHIPLUIDEN
Betreffende de bankoverval kan het vol
gende worden gemeld:
Zondagmorgen zijn langs den weg schuin
tegenover de Boerenleenbank een jas en een
pet gevonden. Het signalement daarvan
luidt: grijsbruine pet met groote dubbel ge
streepte geel-groene ruit, bruine katoenen
voering waarin het merk (een kroontje), uit
het Magazijn Modern Schiedam. De pet ls
van goedkoope uitvoering en van de groot
ste maat (59). Lichte bruinachtige gabardine
regenjas, met bruine voering tot halverwege,
kapot lusje, vette zwarle kraagrand, licht
en donkerbruin gevlamde knoopen, drie
groote knoopen, onderaan een klein sluit-
knoopje, alle drie met bijbehoorende lusjes,
rechte zakken, aan de mouwen lussen met
twee knoopjes. Aan den linkerarm bij de
schouder is de naad met wit garen hersteld.
De zakken zijn uitgescheurd en met grijs
garen genaaid. Op de rug bij de rechterarm
is een brandgaatje.
De jas is blijkbaar van een kort maar ge
zet persoon.
Als nader signalement van een der da ers
die zich v. d. Berg heeft genoemd kan thans
opgegeven worden: waarschijnlijk 30 40
jaar, vrij kort en gezet, bol gezicht.
Tevens is thans met vrij groote zekerheid
vastgesteld kunnen worden dat zich 's avonds
tusschen 8en 9 uur op den weg tegenover
de bank een vrouw heeft opgehouden van
het volgend signalement: 22 h 30 jaar. ta
melijk klein.
ledereen die meent in verband hiermede
inlichtingen te kunnen geven wordt drin
gend verzocht zich bij den burgemeester van
Schipluiden of bij den Commissaris van Po
litie te Delft bekend te maken.
Bij het onderzoek is wel gebleken dat de
bevolking van Schipluiden tamelijk terug
houdend is en schroomt naar de politie te
Voorts wordt de aandacht gevestigd op
het volgende: Zaterdagavond omstreeks 11%
uur heeft een wielrijder gezien dat twee
mannen hun fietsen over het hek van de
groentenveiling aan den Hoorn hebben ge
zet. Een heer op leeftijd met een wandel
stok, die dit ook gezien zou hebben, wordt
verzocht zich eveneens te melden.
Nog wordt gemeld dat het bericht over de
aanhouding van een inwoner uit de Lier
van a to z onjuist is.
HET „LIEFDESDRAMA" TE AMSTERDAM.
De jongedame, die te Amsterdam enkele
schoten loste op een geneesheer, met wie zij
verloofd zou zijn geweest, blijkt naar thans
bekend is geworden, geen bepaald moord
dadige plannen te hebben gehad, aangezien
haar wapen een doodgewoon alarmpistool is
geweest. Een en ander zal voor beide par
tijen vermoedelijk geen gevolgen hebben.
DOODELIJKE FIETSBOTSING.
Op den Rijksstraatweg bij Den Helder
heeft Maandagmiddag een botsing tusschen
-fietsers plaats gehad welke den 23-jarigen
H. van 't Hert uit Den Helder het leven
kostte, en waarbij het 14-jarig meisje» Hen-
driksen een ernstige hersenschudding op
liep. De aanrijding is waarschijnlijk te wij
ten aan het ondoordacht rijden van Van t
Hert, die bovendien links hield. Het meisje
reed zonder licht H. van 't Hert was onge-
EEN KRANKZINNIGE DIEF.
Te Arnhem ontdekten bedienden van het
makelaarskantoor der firma Van E. in een
naastgelegen vertrek, waar zij gestommel
hoorden, een jongen man, die bezig was een
der lessenaars te openen met de bedoeling te
onderzoeken of geld aanwezig was. Het
bleek, dat dit een uit Zutphen ontvluchtte
krankzinnige was, die daar sedert Zondag
was verdwenen. Ook aldaar pleegde hij dief
stal. Hij is naar Zutphen op transport ge
steld.
KERKNIEUWS
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Voorthuizen, H. J. Jager te
Jutrijp-Hommerts en J. W. van Tol te Dalfsen.
NED. HERV. KERJK
Drietal: Te Utrecht (vac.-H. H. Barger),
E. H. Blaauwend raad te Vlissingen, Dr. J. C.
Koningsberger te Amsterdam en Dr. H. W,
Obbink te Middelburg.
SCHOOLNIEUWS
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Gesl.: Bouwkundig Ingenieur, propaed. ex. de
heer F. W M van den Berg, 's-Hertogenboseh.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.: In
dologie, taalk. cand. ex., de heer K. Huizinga,
Oud-Minister Kan voorzitter.
Hedenochtend heeft in het Departement
van Arbeid een bijeenkomst plaats gehad
van vertegenwoordigers der algemeene cen
trale van werkgevers en de algemeene
trale van werknemers, onder leiding van
oud-minister Mr. J. B. Kan, lid van den
Raad van State, ter voorbereiding e
door de Regeering in te stellen comm
inzake de huidige bedrijfsmoeilijkheden. Als
voorzitter heeft de Regeering Mr. Kan be
reid gevonden. Zoo spoedig mogelijk zal hel
betreffend Kon. besluit verschijnen, nadat
mededeeling van bereidheid van alle orga
nisaties tot medewerking zal zijn ontvangen.
De vergadering had het gewenschte verloop
Uit Den Helder wordt gemeld:
De 22-jarige M. de Boer is bij het sardine-
visschen van den botter H. D. 139 overboord
geslagen en verdronken. Hij was ongehuwd.
BUITENLAND
PARLEMENTSOPENING IN ENGELAND
De troonrede
■LONDEN, 10 Nov. Onder zeer groote be
langstelling heeft hedenmiddag de opening
van het Parlement plaats gehad.
In de troonrede zeide de Koning, dat hij
er van overtuigd is, dat de gunstige' resul
taten van de Ontwapeningsconferentie de
welvaart der wereld zeer zulten bevorderen.
De Engeleche regeering zal al haar krach
ten inspannen om in samenwerking met an
dere regeeringen de wegen te vinden tot
herstel van den internationalen handel.
De regeering heeft in de laatste verkie
zingen een duidelijke wenk gekregen om
waakzaam te zijn tot here tel van het ver
trouwen en van de finaneieele stabiliteit en
om een gunstiger handelsverkeer te ver
zekeren.
De regeering zal met de minst mogelijke
vertraging besluiten nemen en deze uit
voeren.
HET CALMETTEPROCES
Groote beroering onder de ouders
LUBECK, 10 Noc. Tijdens de voortzetting
van het Calmette-proce6 te Lübeck ver
klaarde de advocaat dr. Darboven, dat het
gwenscht was, dat de deskundigen in elik
geval, waarin een lichte infectie was waar
genomen, daarvan mededeeling doen, aan
gezien een dergelijke lichte infectie een
weldaad voor de kinderen zou kunnen zijn.
Deze uitlating wekte onder de aanwezige
oudere groote beroering. Er werden inter
rupties geuit als: „een mooie weldaad!" en
„ongehoord I" De vertegenwoordiger der
oudere, de advocaat dr. Wittere, sprong op
van zijn stoel en vroeg het woord, dat hem
echter door den voorzitter weo-d geweigerd.
Dr. Witters wendde zich daarop tot de zaal,
waarop de voorzitter opmerkte, dat hij al
leen besliste over de orde, en niemand an
dere. Toen de voorzitter er verder op wees,
dat het in een rechtzaal geen gewoonte
was te interrumpeeren, ontstond er onder
de ouders een geweldig tumult De voorzit
ter zag géén kans de orde te herstellen en
schorste de zitting.
DE CORSICAANSCHE BANDIETEN.
PARIJS, 10 Nov. Uit Corsica wordt ge
meld, dat de zuiveringsactie door Fransche
gendarmerie tegen de Corsicaansclie bandie
ten tengevolge van de ongunstige weersom
standigheden slechts zeer langzaam vordert.
Na een inspannenden marsch kon het
plaatsje Palneca worden bezet en 17 perso
nen werden gearresteerd, o. m. de burge
meester. ITet dorp was verdeeld in twee par
tijen, n.l. aanhangers en leden van de fami
lies Santoni en Bartoli, tusschen welke bei
de families een zeer oude veete bestaat, die
ilechts door bloedwraak kan worden gewro
ken. De vijandelijkheden tusschen beide par
tijen duurden tot vlak voor de bezetting van
het dorp.
PARIJS, 10 Nov. Uit Le Havre wordt ge
meld, dat het Fra-nsche 6.6. „Leoville" ter
hoogte van Boulogne in aanvaring is ge
komen met het vaartuig „Frivole", dat kort
daarop zonk. De „Frivole" had zes koppen
boord. De bemanning der „Léoviile"
slaagde er in, twee hunner te redden. De
anderen verdronken.
ALGEMEENE STAKING TE ALMERIA.
MADRID, 10 Nov. Tengevolge van het ar
beidsconflict der havenarbeiders te Almeria
hebben de andere arbeiders aldaar zich met
de havenarbeiders solidair verklaard en is
zoowel te Almeria als te Burgos een alge
meene staking uitgebroken. Alle werkzaam
heden liggen stil, en ook winkels, café's en
restaurants zijn gesloten.
ARRESTATIE VAN DUIZENDEN
COMMUNISTEN.
In do steden van Japan.
TOKIO, 10 Nov. De politie heeft in ver
band met de voorgenomen communistische
herdenking der Russische revolutie in heel
Japan arrestaties laten verrichten. In de
steden werden oen 4000 communisten gear
resteerd.
OVERSTROOMINGEN IN ZUID-TIROL.
BOZEN, 10 Nov. In Zuid-Tirol hebben he
vige stormen gewoed, die op verschillende
plaatsen groote aardverschuivingen hebben
veroorzaakt, zoodat de wegen onbegaanbaar
zijn geworden en rivieren buiten de oevers
zijn getreden. Plaatselijk heeft men last van
o verstroomingen.
SPINNERIJ UITGEBRAND.
LONDEN, 10 Nov. Gisteren brak brand
uit in een groote spinnerij te Springhead bij
Oldham. Het #«-iur brak uit terwijl 240 man
aan den arbeid waren. Ondanks de snelheid
waarmee het vuur om zich heen greep, wis
ten alle arbeiders zich in veiligheid te bren
gen en ljepen slechts enkelen lichte verwon
dingen op. Binnen een half uur was de
reusachtige fabriek, waar met 60.000 spin
dels gewerkt werd, geheel afgebrand.
„TïlOMMELVERBOD."
MAAGDENBURG, 10 Nov. De opperpresi-
dent van de provincie Saksen heeft de beide
Rationalistische weekbladen „Der Trommler"
en „Der Harzen Trommler" opnieuw verbo
den. Dit „trommelverbod" duurt 3 e:
maanden. Aanleiding tot het verbod zijn
tikelen over de rede van den Rijkskanselier
in de bestuursvergadering van het Centrum
en aanvallen op het gemeentebestuur van
Maagdenburg.
ENGELAND EN HET CONFLICT
IN MANDSJOERIJE.
LONDEN, 10 Nov. De „Daily Telegraph"
meldt, dat de nieuwe minister van buiten-
landsche zaken Sir John Simon na het aan
vaarden van zijn ambt in het Foreign Office
allereerst zijn aandacht zal geven aan
Mandsjoerijsche kwestie. Men acht deze van
zoo groote beteekenis, dat men de aanwezig
heid van Simon bij den Volkenbondsraad te
Parijs, Maandag a.s., beslist noodzakelijk
acht Aanvankelijk had men gedacht, dat
Lord Robert Cecil Engeland zou vertegen
woordigen. Men acht echter de houding van
den Volkenbond en van Cecil tegenover Ja
pan van dien aard, dat men gelooft dat het
tactischer is, het Foreign Office door een
ander te doen vertegenwoordigen.
r 4 406.10. bloemkol
■■■■■I kool f 44.60, peer
roode kool l 3.404.90 A anvoer 27.
>oi. 1600 stuks gele kool; 2500 kg.
2300 kg.
•elllng L
.10—3 10;
I.EIDCN, 10 Nov.
Frb'zen: andtJvie f 0.60—2; blo<
11.20; 2e srt 1 405; roode kool f
s-'tv kool f 1.80—5 10; groene kool f 1.1
pieterselie f 0.8(1—1.40; prei f ISO2.9'"'Krop
salade f 1.40—3.60: selderie f 0.80—1.50; kn.-.I-
eelderle 1.9C—4; wortelen f 2.40—5.90 alles p
100 stuks: kroten f 1 402.40; idem gekookt
f 6—8: snöboonen f 40—65; witloof 20—25:
spinazie 8—12; eien t 3.10—5; spruiten le srt
3—7; 2e srt f 1—3 alles per 100 kg.
Melk. Aanvoer 73.400 L. Hoogste prijs 7.30
laagste prjjs 6.10 per 100 L.
Varkens. Aanvoeren en
42—43 et
MAASTBICHT, 11
ibouwvelllng-ver-
1, roode kool f 3
■1 f 1.30—2.80, gele kool f 3—
3.20 per 100 stuks; spruiten f 4.20—5 10. spinazie
rekooi f 10—18 per kist.
Kus Aanvoeren
•enkaas f 29 50: 1 pa
ommlssieksas f 2» alles per 50 kg. en 1
liksmerk. Aanvoer 500u kg. Handel matig
I'. o ter. Aangevoerd 1569 kg. a 1—1.40;
boter 0.51.15 alles per kg.
HANDELSBERICHTEN
ROTTERDAM, 10 NOVEMBER
Vroeg koersen van heden:
MAIS. November 80Jan'
81%; Mei 81%. Omzet 37 cont
iri 77%: Maart
LONDEN, 9 NOVEMBER.
EIEREN. Hollandsche bruin 18 lba. 21/-
22/-: idem 16-16% lbs 20/- tot 21/- gemer.gd
18/6 tot 19/-: eendeneieren 13/9 tot 14/-; Engel
ache met riJksmerk speciaal 28/- per 120 s
De vorige week zlln 5.335.000 eieren van
derland naar Engeland uitgevoerd.
BOTER kalm. Deensche 132—134 sh.:
142—146 all. per cwt
KAAS kalm. Goudsche volvet 7678 sh. i
MARKTBERICHTEN
ALPHEN AAN DEN RIJN, 9 Nov. Prijzen:
spinazie f 812, peen t 79. kroten f 3.501,
andijvie f 0.401.30 per 100 kg; kropsla 1<
t 1.604, savoye kool f 3, roode kool f 3.5(
100 stuks.
GRONINGEN, 10 November. Vee
melkkoeien f 290—300, f 240—270,
Kalfvaai-zen f 230—260, f 160—180,
koelen f f 220—240,
Kalf.
f 150160,
18. vette lammeren 'f 1620.
pen f 28—30. 2e soort f 24-
10.801 per week), vetti
(6 weeks) f 14
■26. biggen 57,
2e kw. 3032 ct. per kg. levend gewicht
Londenach zouters 2830 ct.
Kalf- melk- en opzetvee handel minder vlu
leren 70—76 ct' p kg.
den f 80—200 p stuk
f 11 20 p kg.: 216 r
8—28.
f 230—3U
54—64 ct p kg; 22 r
latlg: 29 vette kalv<
fokkalve
stuk: 480 vette varke:
ct.. p kg. vlug: 91 mi
10—22, stug: 237 biggen f 7-
in 16—26 stug: 385 ganzer
i kipei"
f 6.757.75: eend
eren 4.25: 9607 etuks Kipeieren A f 6 90
10; 991 Idem B f 6.306.10; 2230 eendeieren A
Pluimvee. Aanvoeren en prözen: plepkul
kens 55—80 ct; oenden f 0.50—1.75 p stuk; ouóo
kippen en hanen 60—60 ct; konünen f 0.50—2.75
ilea per stuk; duiven 40 ct per paar.
ROTTEIIDAM, 10 Nov Vee. Aangevoerd- 207
■aarden. 2 veulens. 1587mngero runderen. 785
5 nucht-re
.en of lam
ken of gel
37—39 ct:
n. 670 groskalvi
l biggen. 1 9bok
PrUzen per
2o kw 31—33
34—36 ct: 2e
30—32% ct; 3e kw 23—25 ct;
stieren le kw 33—34 ct: 2e kw 28—30 ct: 3e kw
24 ct; kalveren: le kw 62%—65 ct; 2e kw 50—
55 ct: 3o kw 37%-»-42% ct.
Prtjzen per atuk van mager vee: Melkkoeien
195—320. stieren 120—450. graskalveren 40--
90. paarden 200—300. slaehtpaarden 100—210
hitten 75—150. veulen-s 60—85, fok nucht.
kalveren 10—16. slocht nucht. kalveren 7—9,
lcalfkoelen 190300. pinken 140—190. vaarzen
fifiO—200 biggen 7—10, ld. per week ƒ1.20—
handel lui. prtfzer
prllshoudend- Een
ndel slecht. prJJ-
ngevoerd. handel
ulm, luien handel en onveranderde prUzen.
p-erd een enkel beest voor België gekocht.
Jongvee ruim aangevoerd, stillen handel
stationnalr.
Graskalveren ruim i
lel en prijzen 202225 ct pe
Nuchtere fok- en slachtkalv.
neltlk. handel f'
srd, kalmen han-
.rijzen als vorige week.
Schapen en lammeren: aanvo-
>d prUzen als gister.
ROTTERDAM, 10 Nov. E I e
prUzen nog
irkt. handel stil.
VISSCHERIJ
wal f 10.60; steu
f 11.20—11.30 all.
dko. f 10.60 ;steure86.3
10 Nov. Heden werd betaal
ma f 9 90; «le haring Eng.
ring Eng.
I kustviss
Handel willig
mfwtip SHRDLU cmh
VL 16. VL 78, VL 124
logger, 1 drüf-
Trawlvlsch Prtiz.
f 1.901-35; heilbot fl.35; per kg.; koolvisch
f 1.85—0.60; leng f 1.38: vleet f 4—1.SO per stuk
rog f2914 per 20 stuks; griet f 5326.50; gr
schol f 4025: middel schol f 36—31.50: zctschol
f35—31; kl schol f28—9; schar f 28—5.40: pie
terman poontjes f 108.50; gr schelv f45; mid
dol schclv. f 45—27; kl middel schelv.'f 20—12.50
kl schelv. f 14.50—5.90: gr gullen f28—17; kl.
gullen f 20—6.40; wöting f 8.50—2.40; makreel
f 11—7: haring f 11.50—9 per 50 kg,: kabel
jauw f 6657 per 125 kg.
De besommingen der Stoomtrawlers waren
IJM 35 Welhelmina (2S5 manden) f 1878. IJM
"(eter Cornells (250 manden) f 2000; IJM 7
Ommering (315 manden) f 3200; IJM 60 Duyvis-
(245 manden) f 2000; IJM 27i Derika 14 (350
manden) f 3100; IJM 184 Plutos (170 mandtn)
f 2300; TJM 238 Johanna Marie (85 manden)
f 1S9S, IJM 16 Bergen (525 r
2100; IJM
201 Tlmmers (400 anden) 1 2800; IJM 52 Dor
drecht (60 manden) f 180CJ IJM 192 Tellkaan (75
manden) f 1830, IJM 114 Mar Elisabeth (60 man
den) f 2162. IJM 72 Condor (86 manden) f 2471
De mo'torlogger KW 112 boomde f 653.
De dlifnetvis.'
FEUILLETON
DE CITADEL VAN ANTWERPEN
Verhaal van een Oud-Strijder
Naverteld door R. BOON
recht kwam, was 6tuk gesprongen door den
val, zonder dat hot kruit ontplofte.
Toen het den officieren duidelijk werd,
dat van nu af de vijandelijkheden zouden
aanvangen, kreeg ieder soldaat zijn stand
plaats. De pompiers werden aangesteld om
in geval van bra.nd dadelijk maatregelen te
nemen; zij moesten zorgen, dat er steeds
gevulde waterkuipen aanwezig waren. Do
(20 tiankeure moesten met de geniesoldaten i
i en de sappeure dienst doen bij de uitvallen
I terwijl de twee laatste partijen alleen dage- j
„Bakker Witmarsen," zei Peters, terwijl |jjjj6 dienst moesten verrichten in de loop-1
de" aangesprokene druk bezig was met het grav^n, bovendien werd nog aan iedere zij-
bereiden van deeg, voor de soldatenbrooden j de van ^n kanon plaats aangewezen aan
besteand, „wee6 even zoo goeddit stukje tw6e fiainkeure, om ieder neer te schieten,
dêe.g op je weegschalen te wegen, het i6 't| die onder hun bereik kwam.
twaalfde gedeelte van een boterham, die de k)e overige flankeure werden belast met!
Fransehen ons hebben gestuurd." den wachtdienst en het verrichten der ge- I
De bakker wierp bet stuk ijzer op een u-one bezigheden, die onder Zi.Vn groote.
weegschaal en kwam tot de ontdekking, bezetting eveneens zeer veelvuldig zijn. I
dat het et.uk ruim tachtig kilogram woog.Als gewoonlijk bleven onze oude vrlen-
De geheele granaat moet dus ongeveer een don Peters en Vermeulen bij elkander. Nu
zwaarte hebben gehad van 960 kilogram. eens schilden zij de aardappelen voor hun
Wellicht schijnt deze zwaarte voor velen afdeeling, dan weer stonden zij den kok bij
onverklaarbaar, doch hierbij moet opge-1 zjjn werkzaamheden terzijde en ook zouden
merkt worden, dat deze granaten niet met i zjj gedurende enkele dagen van het volgend
een kanon werden afgeschoten, maar dat j beleg, dien6t moeten doen al6 vervoerders
men daartoe epringwerktuigen bezigde. De der gesneuvelden of gekwetsten, welke taak
groote granaat werd op een stevige plank jater overgenomen werd door de matrozen
of op een ijzeren plaat gelegd, die met ket- der vaartuigen, die tegen den muur der
tingen aan den boom of voet van het toe- Citadel lagen vaet^emeerd. Steeds werden
6tef wa6 bevestigd. Was het toestel eenmaal zjj jn elkanders nabijheid gevonden en
goed gericht, dan liet men de veeren los steeds werd hun vriendschap hechter,
springen, waai na de plank of plaat met Toen later de brigade waarbij zij dienden
reuzenkracht de granaat verre wegwierp werd aangewezen om eveneens aan de
Kwam de granaat tegen deri wail of tegen n iohtelijke uitvallen deel te nemen, ook
den muur, welke men wilde bestormen,bleven zij steeds bij elkander en door-
da n ontplofte zij en richtte meermalen dei stonden gezamenlijk menig gevaar,
grootste verwoestingen aan. Int.ussohen ging het beleg geregeld zijn i
Dp bom, <lie do/.en middag in het fort te-1 gang. Honderden bommen en granaten!
doorkruisten iederen dag de lucht, overal
waar zij neerkwamen dood en verderf ver
spreidende. Geweldig werden de muren,
wallen en grachten der Citadel gebeukt en
omwoeld, maar ook niet minder onheil
stichtten de goedgerichte kanon- en musket
sohoten in het kamp der Franechen.
Bijna iederen dag probeerden dezen dqor
middel van de loopgraven de vesting te na
deren, doch de sappeure, die met dit uiterst
gevaarvolle werk werden belast, moesten
meestal hun roekeloos pogen met den dood
bekoopen, hoewel zij allen van groote
schanskorven, met zand gevuld, waren voor
zien en deze, al werkende, 6teeds verder
voor zich uit schoven
Flier liet men een der uitgegraven loop
graven springen, met het doel om op deze
wijze een wal te vormen, dde tegen de meest
al zeer gewisse schoten der Citadel be
schutting bood; daar weer lieten de bele
gerden een bijna voltooide mijn der Fran
sche n geheel vol water loopen en verniel
den in eenige oogenblikken tijds al het
werk, waarvan de vervaardiging menige
druppel bloed en zweet had gekost Met tel
kens afwisselend geluk 6treden de beide
partijen heldhaftig, terwijl het zich liet aan
zien, dat de kamp op deze wijze nog gerui-
men tijd zou kunnen worden voortgezet
HOOFDSTUK VII
Eenige bijzonderheden
„Heb jelui het al gehoord,
dat
er een jonge wereldburger op het fort ge
boren 16?"
Met deze woorden op de lippen stormde
een jong soldaat de kasematten der Citadel
binnen, waar juist op diien avond eenigen
zaten te praten, terwijl anderen latren te
6lapen, in afwachting van de wacht die zij
aanstonds hadden te vervullen.
„16 het toch waar?" werd er dadelijk ge
vraagd.
„Zeker, hakker Witmarsen en zijn echt-
genoote is een zoon geboren. Juist dezen
middag. Ik geloof, dat hij naar den Koning
vernoemd worden zal!"
„Hoera! voor den jongen krijgeTl" werd
er dadelijk geroepen, tengevolge waarvan
de 6lapens ontwaakten, aan wien men dada
iijk het heugelijke nieuws mededeelde.
Ook Vermeulen on Peters bevonden zioh
onder de slapenden. Zij waren met deze
plotselinge cn zeer luidruchtige manier van
wekken niet bijzonder ingenomen en gaven
luide hun misnoegen hierover te kennen.
Als eenig antwoord volgde er weer een
,H era!" uit bijna alle monden, hetwelk
echter spoedig onderbroken werd, doordat
eenigen dor schreeuwers over den grond
tuimelden, tengevolge van den schok eener
granaat, die d-oor een Fransch kanon tegen
de muren werd geslingerd.
Thans was de beurt aan Peters en zijn
kameraden om te juichen, waarvan zij dan
ook een ruim gebruik maakten.
„16 me dat dan ook een herrie hier," zei
de gevallene, terwijl hij moeite deed cm
zich weer op te richten. „Nergens kan je
een voet neerzetten of je stuit op eenige
brokstukken of schreven van granaten en
dan loop je nog telkens het gevaar om een
brok steen teaen het hooff te krijgen, dat
uit de borstwering wordt weggeschoten, 't Is
me hier het leventje wel, dat moet Ik zeg
gen", bromde hij.
„Dat is nog niemendal", herhaalde een
ander, „maar het grootste gevaar is, dat je
zoowel bij nacht als bij dag aan die verve
lende musketschoten bloot staat. Hoe -he
kerels het klaar spelen om ons zoo goed te
kunnen zien, dat 6nap ik niet!".
„Snap je dat niet?" zede Peters dadelijk.!
„Heb je dan die lichtkogel6 nog niet gezien j
die ze naar het fort afzenden en die, zoo- j
dra als ze eenig voorwerp raken, beginnen'
te branden en den geheelen omtrek hel ver
lichten? Trouwens, op onze buitenwacht,
St. Laurent, dat nu geheel als hospitaal .s
ingericht, gebruiken wij ze ook. Telkens
als onze kanonniers daar zoo'n lichtkogel
temidden der Franschen zenden, gelukt het
ons om het halve legerkamp der vijanden
te overzien en dan staan wij dadelijk klaar
j om ieder ons mannetje neer te leggen, net
j zoolang tot de lichtkogel is uitgebrand. I
j „Dat weet ik zeer goed" zei de aange-1
sprokene, maar dat zij ons daar, achter on-
ze borstwering staande, zoo goed kunnen
zien. dat betwijfel ik."
i „Willen wij eens even wedden?" vroeg
Peters, dadelijk opstaande. „Ik zai je be
wijzen, dat ze een klein voorwerp zeer goed
kunnen onderscheiden en dadelijk met ko
gels doorboren."
„Aangenomen", zei de elodaat, terwijl de
anderen in spanning de verdere verrich
tingen van Peters tegemoet zagen. Het was
hen nog lang niet duidleijk, op welke wijze
hij zou trachten dit bewijs te leveren.
Peters liep naar de matras waarop hij
geslapen had, tilde deze op en bracht ver-
volgens de pet te voorschijn, welke hij bij!
de ontsnapping uit de Leuvensche gevan- J
gonis had meegenomen. I-Iet was de pet van j
den cipier, welke hij sinds dien tijd ge-1
trouw had bewaard, als een herinnering
aan hun verblijf aldaar en de daaropvolgen j
de mislukte ontsnapping. I
„Jelui ziet deze pet en ziet eveneons, dat
ei niet het mirvt mankeert." 7.ei Peten»
Eenstemmig antwoordden de soldaten be
vestigend, doch niet zonder een lachje op
de lippen, daar zij maar niet goed konden
begrijpen, hoe Peters' er toe gekomen was,
deze pet mee te nemen en te bewaren, docb
hiernaar wenschten zij thans niet te vra
gen. Peters trok vervolgens zijn sabel uit
de schede en plaats!e de pet boven op de
punt, terwijl hij de sabel recht in de hoogte
hield. Buiten was het vuurgevecht nog in
vollen gang. Onophoudelijk lover Ie het ge-
lu?d van het kanon, zoowel van het fort nis
van de zijde, waar de Fraiwhen gelegerd
waren. Reusachtige bommen werden gewis
seld, die nu eens i:i het luchtruim, dan
weer temidden der vijanden ontploften.
Het was in één woord een oorverdoovond
aeweld. woartni nog kwam het gevaar, door
en der vele scherven van wal of muur,
troffen
Daar er groote duistern-s her-srhte, be
tiende men zich aan beide zijden van licht
kogels. Niet zoodra had een dezer kogels
den wal of den grond bereikt of hij spatte
uit elkander, terwijl de groote voorraad ge
plozen touw, teer of pek, die deze kogels
bevatten, in brand vlooa en een hel licht
verspreidde. Bij het uiterst scherpe schijn
sel van dit licht waren de vijanden in staat
gesteld om de zwakke punten der vesting of
de plaatsen, waar zich de meeste vijanden
ophielden, gemakkelijk te herkennen cn er
aanstonds een groote menigte granaten
heen te zenden, hetwelk niet te' 'en eroote
verwoestingen aanrichtte aan le verdedi
gingswerken. maar ook dikwijls een groo;
aantal soldaten het leven benam
Wordt vervolgd
