Met een tanker naar
Amerika en Zweden
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1931
TWEEDE BLAD PAG. 5
ECONOMISCHE WERELDPROBLEMEN
-onden, het Clearing-House der Naties
II*)
Lpmbardstreet is het centrum van
den geld-handel, gegroepeerd om de
Beurs en de voornaamste banken.
Slechts in tij den van credietschaarschte
opzichte hebben zij zich menigmaal
vergist. Dit risico mag men dan ook
niet onderschatten. De koopers van
deze geaccepteerde wissels zijn velen en
daaronder vindt men vogels van diver
se pluimage. Ten eerste zijn het de joint
doet men een beroep op Threadneedlestockbanks, dan de circulatie-banken
Street, waar de Bank of England1
gevestigd is en welke bank in het fi
nancieel jargon „the Old Lady" wordt
genoemd. De voornaamste hoofdfiguren
die op de Engelsche geldmarkt operee-
ren zijn de Joint Stock Banks (dus de
gewone banken), die zich zoo goed
als uitsluitend op het verstrekken van
„kort erediet" toeleggen en daarbij ten
eerste de Overheid financieren middels
schatkistpapier, ten tweede de bill-
brokers (wissel-makelaars) en de
discount-houses (de instellingen, die er
hun werk van maken intermediair bij
het disconteeren van wissels te verlee-
op het Continent, die er den goud-
wisselstandaard op na houden (waar de
dekking dus wordt uitgezet in buiten-
landsche wissels, die b(j de circulatie
bank in dat land discontabel zijn en
waarb(j men ten allen tijde de tegen
waarde in goud kan opvorderen) verder
particuliere firma's die tijdelijk over
groote kassaldi beschikken en daarop
op safe wjjze rente willen kweeken.
Een eerste vereischte was wij
herhalen dit ten overvloede dat men
elk moment de beleggingen in goud zou
kunnen omzetten. Hiervoor was Londen
uitstekend ce-outilleerdvóór den oor-
^De billSokeïs en'dedïstount-housesI '°g ™est de Bank of England gouden
handelen in binnen- en buitenlandaehe
«en «-VOO" gefden op korten Bank of England de door de accep-
termijn, die hun door de joint-stock
banks verleend worden. In tijden van
geldschaarschte zijn de joint-stock-
banks niet genegen hun middelen voor
dit doel aan de bill-brokers uit te lee-
nen, integendeel het zijn momenten,
waarbij zij hun middelen juist terug
trekken. De bill-brokers vallen in dit
geval op de Bank of England terugde
bill-brokers vormen hierdoor de schakel
tusschen de Bank of England en de
j oint-stock-banks.
Hier voelt men direct een gevaar in
tijden van abnormale verhoudingen, zoo
als wij die nü medemaken. Immers de
joint-stock-banks ontvanger, van alle
kanten giro-gelden, niet alleen van hun
binnenlandsche clienten, maar ook van
buitenlandsche banken en handelaren.
Zoo hebben de Fransche Banken groote
bedragen in Londen uitgezet deze
gelden gaan via de bill-brokers naar de
disconto-markt en het zijn de bill-
brokers, die een deel van de rente
marge als winst kunnen boeken. Be
draagt de rente op girogelden bijv.
2 en is op de wisselmarkt 4
41/0 te maken dan komt die rente
marge aan de beide groepen ten goede,
dus zoowel de joint-stockbanks als de
bill-brokers. Bovendien rekenen de bill-
brokers nog commissie voor het onder
brengen van wissels.
Nu was er in Duitschland een zeer
hooge rente te makenmen vreesde niet
voor de liquiditeit van de groote Duit-
sche banken, zoodat tal van in Enge
land belegde giro-gelden hun weg naar
het Germaansche Rijk vonden. Toen de
financieele moeilijkheden in Duitsch
land groote afmetingen gingen aanne
men en ook de groote Duitsche banken
illiquide werden kwamen de in Duitsch
land uitgezette credieten niet binnen,
terwijl de angstig geworden buiten
landsche deposanten hun tegoed in aller
jjl uit Londen terugtrokken. Dit is de
aanleiding geworden tot de enorme
goud-onttrekkingen aan Engeland en
het afsnijden van het goud. De hoofd
aanleiding lag dus bij de financieele
politiek der Engelsche Haute Finance,
die zooveel mogelijk rente wilde maken
en zich ten opzichte van het terugber
talingsvermogen van Duitschland ver
giste.
Van deze situatie heeft Frankrijk
gebruik willen maken en politieke con
cessies willen afdwingen (tolunie
Duitschland-Oostenrijk, sympathie-be
tuiging Mac Donald Duitschland, be
lichaamd in het bezoek te Chequers).
Voegt men daarbij de gespannen ver
houdingen in de wereld, de niet sluiten
de begrooting in Engeland, die een
deficit van circa 120 milioen aanwees
dan heeft men de hoofd-oorzaken bii
elkander voor de verscherpte crisis, die
nu moet uitwoeden. Anders blijven er
té zwakke en ongezonde plekken over,
die binnen niet al te langen tijd een
nieuwe evenwichtsverstoring van nog
grooteren omvang zouden teweegbren
gen. Nu het gezwel is uitgebarsten,
moet men trachten alle schadelijke stof
fen te verwii deren.
De accepthuizen (het accept-crediet)
specialiseeren zich in 't accepteeren van
buitenlandsche wissels, die getrokken
zijn tegen goederen-transacties. Hier
door worden deze wissels discontabel,
ook bij de Bank of England en voor hun
bemoeiingen ontvangen de accept
huizen een provisie die door de menig
vuldigheid der trekkingen tot een hoog
bedrag kan oploopen. Door deze busi
ness was het mogelijk den wereld
handel te financieren; men trok op
Londen, de connossementen waren aan
den wissel gehecht als waarborg, deze
wissels werden door de accept-huizen
geaccepteerd (de betrokkenen hadden
hiervoor in speciale gevallen zekerheid
te stellen) en werden daardoor een
gewild beleggings-materiaal op korten
termijn. Want deze wissels vervielen
automatisch, omdat de transactie, welke
daaraan ten grondslag lag, ook auto
matisch werd geregeld. De accept
huizen loopen dus alleen risico ten op
zichte van den betrokkene en te dezen
I stond in ons blad van 4 Nov.
huizen geaccepteerde wissels, terwijl
verder de particuliere banken zich niet
met de financiering van de industrie
ophielden en daardoor uitermate liquide
waren.
Wij hebben reeds b(j de behandeling
Van het Engelsche monetaire stelsel de
gelegenheid gehad op te merken, dat
deze toestand tijdens en na den oorlog
fundamenteel veranderd was. Het op
werken van het Pond tot vóór-oorlogs-
peil was weliswaar een krachttoer,
doch een toer, waar Engeland zich
mede heeft verrekend. Deze té groote
inspanning wreekt zich nu.
Doch met al de misère, waarmede
Engeland te kampen heeft en waar
onder wjj de achterlijke outillage van
de industrie de moeilijkheden met
Britsch-Indië e. a. rekenen, heeft het
ten opzichte van internationale finan
ciering geen concurrenten. Nóch Ame
rika, noch Frankrijk zijn voor deze
taak geschiktzij missen de mentaliteit,
de souplesse en de routine om de we
reld in deze richting te kunnen dienen.
Gelukt het de Engelsche Regeering de
binnen-wasch te reinigen, weet Enge
land inflatie verre te houden en het
binnenlandsch prijsniveau voor schok
ken te bewaren, dan zal het onvermij
delijk de oude plaats als clearing-house
der natiën weder kunneii innemen. Dan
doet het er niet toe, of het Pond f 8 of
f 12 staat, mits zijn waarde-meter
maar stabiel wordt. Daarom hebben
alle handel-drijvende naties (dus Neder
land in de eerste plaats, véél meer dan
Amerika, Frankrijk of Zwitserland)
hun oog naar Londen te richten; ja,
wij willen verder gaan zfj hebben
zich aan te sluiten bij de handelskonin-
gir bij uitnemendheid om den export
niet voor het grootste gedeelte te ver
liezen. Laat men deze regel toch nim
mer uit het oog verliezen. Wanneer
Nederland te kiezen heeft en het zal
niet lang meer duren of wij hebben te
kiezen dan is er geen andere moge
lijkheid 9m ons volksbestaan te verze
keren dan ons te scharen onder de vleu
gelen van Londen.
De Engelsche bankiers behooren on
getwijfeld tot de beste in de wereld; de
beleggingsflair van de Schotten is alge
meen bekend. De Engelsche wetgeving
heeft zich nimmer met het bankwezen
bemoeid, zij heeft zich volkomen toe
vertrouwd aan het gezond verstand van
de financiers en ook hier werd de waar
heid bevestigd, dat niet een wetgeving
een gezond bankwezen in de wereld
roept, doch dat dit slechts mogelijk is
door de juiste bankiers op de juiste
plaats en aan goede bankiers heeft het
de City in zijn eeuwenoude ervaring
niet ontbroken.
BINNENLAND.
BEVORDER DE NED. INDUSTRIE
EN KOOP' NEDERLANDSCHE KOLEN
In verband met de propaganda voor het
gebruik van kolen van de Nederlandsche
mijnen, heeft die Minister voor Binneniaud-
soiie Zaken aan de GecL Staten van de on
derscheidene provinciën een circulaire doen
toekomen, bestemd zoowel voor die colle
ges, als voor de gemeenten met 10.000 oi
meer inwoners.
In deze circulaire vraagt de Minister zoo
mogelijk vóór 15 November inlichtingen
teneinde te kunnen nagaan in welke mate
het mogelijk is buitenlandsche brandstof
fen te vervangen door producten der Neder
landsche mijnen.
DE OFFICIEREN
DER LANDMACHT
Ten aanzien vart de salariskorting merkt
het Orgaan der Vereeniging van cle Kon.
Landmacht op, dat het voornemen
voor salarisverlaging het Hoofdbestuur uit
sluitend bekend is uit de pers en de in de
pel's verschenen staatsbegrooting 1932.
Van eenige mededeeling, zooals blijkens
de pers aan de Centrale Commissie G. O.
Burgerambtenaren door den Minister van
Financiën zou gedaan zijn, is het Hoofd
bestuur onkundig.
Dan wordt herinnerd aan wat minister
De Geer ir. 1927 in de Memorie van Ant
woord schreef en dat hij in November 1929
nog eens onderstreept:
„Hopelijk zaj nu een einde komen
worden Uw vermoeide en overprikkelde
zenuwen door het gebruik van
Mijnhardt's Zenuwtabletten
Glazen Buisje 75 ct. Bij Apoth. en Drogisten
>k voor de organisaties dunkt mij, om
«is aan andere dingen te denken".
Op grond daarvan betreurt het blad, dat
men nu weer aan deze dingen denken
31. En op grond van verschillende over
wogingen wordt geconcludeerd, „dat de door
de Regeering voorgenomen en uitsluitend
op het Rijkspersoneel toegepaste saiariskor-
ting nóch wordt gevorderd door de nooden
behoeften der Rijksbegrooting, nóch in
ereerustemming is met. het beginsel der
verdeelenide rechtvaardigheid en der billijk
heid ten opzichte van het overige O verheids
personeel, nóch kan worden gemotiveerd
met een beroep op de daling van de index
cijfers van de totale kosten voor levens
onderhoud."
TUINBOUW EN MIDDENSTAND
GEZAMENLIJK IN NOOD
De Ned. R.K. Middjnjstandsbond heeft een
adres gericht aan uen Minister van Bin
nenlandsche Zaken inzake den nood
toestand in den tuinbouw, inzonderheid in
West-Friesland.
In dit adres wordt o.m. betoogd, dat door
gebrek aan geldmiddelen de land- en tuin-
boüwers worden gedwongen zich tot instand
houding van hun bedrijf steeds dieper in
schulden te steken, en zich zelf zien ver
plicht de allernoodzakelijkste levensbehoef
ten op erediet te koopen.
Niet alleen door den tuinbouw, maar ook
nopema uu eeu emu* «mua. ouud middenstand in dit gewest, wordt
het ongezonde verschijnsel dat de wedden |d fe tomende met st en
der ambtenaren voortdurend in verbeidvreeze tegem0et gezien,
worden gebracht met de lotgevallen der De handeldrijvende middenstand ziet zich
Staatsbegrooting. oor 1914 was daar inVQn vj0tte middelen beroofd daar hij zit
dezen vorm geen sprake van. Het zou een 1 me^ groote bevroren credieten, die zich
bedenkelijke vrucht van den oorlogstijd reetis jn 1930 zijn gaan vormen en die het
zijn, indien voortaan, naast de prestatie en bedrijfskapitaal hoe langer hoe meer vast-
de behoefte van den ambteraar, als Dritte leggen.
im Bunde de middelenstaat blijvend eenj^an j,et gelukken den tuinbouw weer in
beheerschende factor werd in het bedrag der meer of minder mate in normale conditie
ROFFEL-RIJMEN
DE DROEVE STOET
Ze tasten langs een blinde muur
Van zwarte nachtelijke schachten;
Ze krabben zich de nagels af
In angstig prangende gedachten;
Ze dwalen, zonder lavend licht,
Door endeloos gerekte gangen;
Ze strompelen, verkleumd en koud,
Verdoft van uitgedoofd verlangen;
Ze vechten om de leste rest
Van vetgewaande aardsche dagen;
De smartprop in hun dorre keel
Belet ze overluid te klagen;
Ze hurken uitgeput opeen:
Een hoop verschamelde karkassen,
Wier oogen, heet van tergend leed,
Als kolen branden in hun kassen;
Ze zwijgen, wachtend of geklop.
Een reddend tecken van het leven,
Licht in hun dichte duisternis,
Hoop in hun wanhoopsnacht zal geven
Ze vloeken om hun bitter lot,
verwenschen God en eigen leven;
En andren bidden met een snik:
O, God! wil ons weer arbeid geven
Ze tasten langs een blinde muur,
De duizenden, die arbeid vragen;
Ze dtvalen door de doolhof van
In ledigheid vergane dagen;
En achter hen een lange stoet
Van vrouwen, kinders, zuigelingen,
Die met een toegesnoerde keel
De treurzang der ellende zingen
(Nadruk verboden.) LEO LENS,
wedden. De plooi, die door den loop der
gebeurtenissen op dit punt in veler besef
gelegd is, zal vóór alles moeten worden glad-
„De salarisherziening van 1928 heeft, ook
op andere punten, aangevuld wat 1925 open
liet, en zoo is thans het oogenblik gekomen
te brengen, dan zal daardoor ook de mid
denstand zijn gebaat.
Gelukt dit niet. dan zullen ook de mididen-
standsbedrijven zich om rechtstreeksche
hulp tot de Regeering moeten wenden.
Wij vragen de aandacht der Regeering
voor dezen samenhang van gevolgen.
Het leven aan boord Een voorspoedige reis
Monsteren! Ik moest gaan monsteren.
Reeds dagen leefde ik in een soort Michiel
de Ruyter-stemming, die wel een gevoelige
knauw kreeg, toen men mij op het bureau
van den waterschout, nadat ik mijn hand-
teekening achter het woord stuurmans
leerling gezet had, met een eenigszins mee
warig gezicht vroeg: „U gaat toch zeker als
passagier, mijnheer?"
Ik mompelde wat en ging geslagen naar
huis, waar de volgende morgen mijn stem
ming weer wat opleefde bij het afscheid. Dat
deed wiet onder voor een echt zeemans-
afscheid. Om elf uur 's morgens zouden we
vertrekken en dank zij een oponthoud met
de tram, moest ik mijn leven wagen om het
bootje te halen, dat mij naar het terrein
van de Rott. Droogdok Matschappij', waar
„ons" schip lag, zou brengen.
Daar aangekomen vertelde de kapitein mij
dood leuk, dat we niet voor twaalf uur
's avonds konden vertrekken en dat ik dus
zoolang maar weer naar huis moest gaan.
Niets is belachelijker, dan na zoo'n afscheid
weer binnen de twee uur terug te komen.
Naar boord.
Langzaam ging de dag voorbij en einde
lijk was het tijd om weer naar boord te gaan.
Op het veerbootje bijna enkel half of heele-
maal dronken zeelui, die aan het passa
gieren waren geweest. Velen varen op
Amerika, dat droog is, d.w.z. de drank is
daar te duur voor de gewone bemanning,
zoodat de schade in Rotterdam ingehaald
moet worden; door ongewoonte heeft dit dan
nog spoediger het ongewenschte gevolg dan
anders.
Het schip, waarop ik een plezierreisje
naar Amerika zou maken, was het motor
schip „Dordrecht" van de Stoomvaart-Mij.
„De Haas", (Ph. van Ommeren's Scheep
vaartbedrijf), en van elf tot twaalf uur
Kwam de bemanning aan boord.
Even voor twaalf arriveerde de kapitein
met den haven- en rivierloods; nog een hailf
uur en de sleepbootjes trokken de rivier
op. De groote reis was begonnen en in geen
achttien dagen zou ik de vaste wal meer
onder mijn voeten hebben.
Anderhalf uur later passeerden we Hoek
van Holland, de loods ging nu al spoedig
van boord, waarna de kapitein het
mando overnam. Nog even keek ik rond
naar de verschillende vuurtorens van onze
kust en naar het vuurschip „Haas", alvorens
naar mijn hut te gaan.
De volgende dag kwamen de Engelsche
krijtrotsen in het zich, aan alle lezers, die
al eens naar Engeland overgestoken zijn,
welbekend.
„De Statendam".
De schepen van dezelfde nationaliteit
groeten elkaar op zee met de vlag, verder
worden alle oorlogsschepen op die wijz?
gegroet. De „Statendam" loopt 19 knoop
(1 knoop is 1 zeemijl is 1.85 k.m.), terwijl
wij er maar 13 liepen, wat voor een vracht
boot ook nog een zeer behoorlijke snelheid
is. 's Nachts werd het laatste punt
Engeland, Lands End, bereikt en bevonden
we ons op de Oceaan.
Nog steeds was iik niet ziek geweest, doch
nu scheen Neptunus te vinden, dat hij
lang genoeg gewacht had op zijn tol.. We
kregen de volgende morgen een stevige wind
voorin, zoodat het schip begon te stampen
dit gaat op en neer en is de ergste beweging
met betrekking ^ot het zeeziek worden. Twee
dagen lang kon ik me dan ook maar niet
voorstellen, dat dit een plezierreisje was.
Het weer was, zooals het bijna steeds op de
Atlantische Oceaan schijnt te zijn: regen,
wind en kou.
De eenige afwisseling bezorgde ons een
groote walvisch, die zoo vriendelijk was
vlak langs ons te zwemmen. Eerst toen we
de Azoren gepasseerd waren, werd het weer
beter en werd ook de zee veel talmer.
Ik had ondertusschen alle tijd om
schip eens goed op te nemen. De „Dor
drecht" is een tankboot, d.w.z een schip,
dat uitsluitend ingericht is op het vervoer
van vloeibare lading, (Petroleum en daar
uit verkregen producten). Hel is daartoe
verdeeld in verschillende ruimten, tank
die volkomen van elkaar en van het overige
gedeelte van het schip afgescheiden zijn.
Andere lading kan het niet vervoeren
een van de reizen moet dus steeds
hallast worden afgelegd, waartoe zich voor
in het schip een paar ballasttanks bevinden
die met water gevuld kunnen woi'den
Alleen bij benzinevervoer is het rooken
aan dek verboden, men moet zich het brand
gevaar echter niet al te groot voorstellen,
er zijn natuurlijk de uiterste veiligheids
maatregelen genomen.
De tanks loopen van boven smal toe,
waardoor het vrije oppervlak van de vloei
stof verkleind wordt en de stabiliteit van
het schip verhoogd.
Er zijn verschillende soorten tankschepen,
de „Dordrecht" is een trunkschip, d.
schip met miiddenopbouw, waardoor het een
«enigszins eigenaardig voorkomen krijgt
Wanneer men de steeds stijgende vraag naar
olie en benzine voor oogen houdt, is het niet
te verwonderen, dat op het oogenblik meer
De kapitein wa$ zeer verheugd, toen hij
hoorde, dat ik medicijnen studeerde en ik
kon hem haast niet doen gelooven, dat
wanneer men twee jaar voor dokter ge
studeerd heeft, je dan van de practijk nog
niets, in ieder gevaJ veel minder atweet.
dan een kapitein, die al meer dan dertig
jaar op zee geweest is.
Ik rilde dan ook bij de gedachte, dat men
mij aan het werk zou zetten als één van
de bemanning bijv. blinde darmontsteking
zou krijgen, zooals op een- vorige reis ge
beurd was. De eerste en tweede stuurman
hebben die er toen uitgehaald, met als nar-
cosomiddel een flesch jenever (sic!). Zou
hier misschien met een doctoraal honoris
caüsa op zijn plaats zijn?
Gelukkig bleven de ziekten op deze reis
bmjerkt tot enkele steenpuisten en het flauw
vallen van een matroos, dat volgens.'.de ka
pitein, aan een zonnesteek was te wijten,
door mij met zekerheid als een warmte-
beroerte word gediagnoseerd en door den
bootsman met een emmer water werd ge
nezen.
Amerika ln zicht.
Wewaren ondertusschen al aardig de
tropen genaderd, zoodat het in de zon loo
pen met onbedekt hoofd niet meer geheel
zonder gevaar was.
Het eerste, dat ik van Amerika zou zien,
was een van de Bahama-eilanden Abajco.
s Zaterdagavonds, twee weken na het ver
trek uit Rotterdam, kwamen we binnen ge-
zichtsalstand ervan. Het was tropisch warm,
de zon stond reeds laag, terwijl de laatste
rimpeling uit het water weg trok. De ka
pitein had de traditie getrouw een flesch
bier en een sigaar beloofd aan den ontdek
ker van Amerika. Uit medelijden gaf men
mij de beste kijker en de raad boven in de
mast te gaan zitten. De eerste stuurman
was de gelukkige, die het eerst de vuurtoren
die op het eilandje staat, in 't zicht kreeg
en zich zijn belooning goed smaken liet
Steeds dichter naderde het eilandje en om
mij in de gelegenheid te stelten een foto te
maken, liet de kapitein er vlak langs
varen.
In een uitlooper ervan bevindt zich een
grot, waardoor men van de ééne kant naar
de andere kan zien.
De volgende morgen bereikten we
vasteland van de U.S.A. en wel bij Riaani,
een groote badplaats op het schiereiland
Florida, dat de Riviera van de Vereerdgde
Staten wordt genoemd. Hooge witte hotels
die in de felle zonneschijn een onvergelijke
lijk schoon gezicht opleverden.
We voeren vlak langs de kust, om de
golfstroom te mijden; kleine bootjes voeren
langs ons, meestal met één of meer in bad
pak gekleede Amerikaansche sohoonen erin,
die ons met hun nasaal geluid vroegen,
waar we vandaan kwamen en of ze niet wat
kennismaking met de drooglegging
whiskey konden krijgen. Dit was mijn eerste
Amerika.
Door straat Florida varende kwamen
bij Key-West, een eilandje waar een
deelte der Amerikaansche vloot ligt en dat
door een spoorlijn met het vaste land ver
bonden is. Onlangs stond van deze spoor
weg, die men over verschillende andere
eilandjes en geweldige bruggen aangelegd
heeft, een foto in dit blad. Ik vermoed, dat
militaire oogmerken, wel een groote
gespeeld zullen hebben bij het besteden van
Naar Galveston.
De laatste ballast ging nu over boord in
de hoop op goed weer in de Golf
Mexico. Dat het er ook slecht kan zijn heeft
enkele jaren geleden een schip van de Hol
land-Amerikalijn wel ondervonden. In aller
ijl moet men dan weer ballast innemen.
De orkanen bleven echter uit en eerder
De Dordrechtin volle zee.
dan we gerekend hadden lagen we voor
Galveston voor anker. Dit was 's nachts om
half drie en we moesten tot de volgende
morgen wachten voor we verder konden
stoomen.
Om zes uur kregen we de loods aan boord
doch na een klein eindje opgevaren te zijn
moesten we weer voor anker gaam om de
douanebeambten, dokter enz. gelegenheid te
geven aan boord te komen.
De controle is hier nog steeds zeer streng,
want niettegenstaande het geweldig aantal
werkloozen in Amerika zijn er nog steeds
menschen die als verstekeling in het land
van belofte trachten binnen te dringen.
Worden ze daarbij gesnapt, dan moeten
ze, vertelde men mij, onder toezicht helpen
de straten te reinigen, net zoo lang totdat
het schip weer vertrekt en ze weer aan boord
worden gebracht.
Allen moesten aan dek komen om door
den dokter onderzocht tworden met het
oog op besmettelijke ziekten, terwijl
douane de aa wezige sterken drank op een
kleins hoeveelheid na, verzegelde. Ik was
nog even gaan slapen en was zoo dom in
pyamu aan dek te verschijnen. Deze pyama
en mijn bril schenen de argwaan van den
dokter op to weken. Hij ging tenminste naar
den eersten stuurman toe en vroeg hem
wie en wat ik was. Ik begon reeds te vree
zen dat ik niet veel meer dan straatvuil van
Amerika zou zien, doch de eerste stuurman
redde zich eruit.
Na een uur mochten we verder stoomen,
me moesten n.l. naar Baytown, een plaatsje
dat men tevergeefs op de kaart zal zooken
en dat ook uit niets dan uit tanks en enkele
huizen bestaat. Het ligt tusschen Galveston
en Houston, enkele uren varen, door
daartoe in een reeds bestaande ondiepe
inham, gegraven kanaal.
Om ons heen, een troosteloos land, bos-
schen, doch niet van boomen maar van
boortorens met daartusschen wat verdorde
planten.
De ldods vertelt ons over de malaise in
Amrika, die zich vooral in Texas geducht
laat voelen. De benzine kan men zelfs
Holland voor elk aannemelijk bod krijgen
daar moet de vracht dan nog uit. Er zijn
bezitters van verscheidene bronnen hier, die
zoo vertelde hij ons, op het oogenblik, in
een tweede handsch Buick rondrijden. Dat
schijnt hier het teeken van onbeschrijfelijke
armoede te wezen.
WONING-OVERVLOED
TE EINDHOVEN
DE ACHTERUITGANG VAN PHILIPS
J. A. van Bruggen deelt in het Centr.
Orgaan voor Handel en Industrie een en
ander mede over den woningbouw in Eind
hoven, waar men plotseling voor 'n woning
overvloed is komen te staan. Waar enkele
jaren terug nog geen woning was te be
komen, en als men het geluk had er een te
vinden, een hoogen huurprijs moest beta
len, kan men thans aanschouwen, dat groote
blokken middenstandswoningen aan de
straatjeugd zijn overgeleverd en geheele
blokken arbeiderswoningen leeg staan.
Veel menschen hebben in den woning
bouw een goede belegging van hun klein
kapitaaltje gezien en lieten woningen bou
wen in den tijd, dat het materiaal duur en
de loonen hoog waren.
Vele arbeidiers van hoog tot laag, die in
den loop der jaren in Eindhoven een be
trekking vonden en zich met hun gezin
kwamen vestigen, waren gedwongen een
woning te koopen, daar van huren geen
sprake was.
Enkele bedrijven, o.a. de gemeente en
diverse bankinstellingen gaven menschen,
die een klein bedrag konden storten voor
de rest hypotheek, welke met de huur kon
worden voldaan, het z.g. huurkoop-systeem.
Honderden en nog eens honderden arbei
ders zijn hierop ingegaan en hebben thans
veel te hooge lasten en een dure woning,
vooral nu de economische crisis het inko
men van deze gezinnen sterk vermindert.
Veel slechter echter zijn de arbeiders er
aan toe, die een huis kochten en thans
geheel zonder werk zijn; hun is het verder
onmogelijk hun verplichtingen van rente
en aflossing na te komen, zoodat zaj thans
hun waning voor veel minder moeten ver-
koopen.
Ook de" handeldrijvende middenstand
lijdt thans geweldige verliezen en hiervan
is het einde neg niet te zien. Door den
achteruitgang van Philips lijdt de geheele
stad.
Zoo had Philips een eigen kistenfabriek,
waarvoor een houthandel het hout leverde.
Daar de eigen kistenfabriek te kort schoot
moest een andere kistenfabriek ook leveren
en stonden 30 kistenmakers, zagers, enz. op
deze fabriek dagelijks voor Philips te wer
ken. De boter- en melkfabriek moest voor
de duizenden arbeiders zorgen, die 's mid
dags de schaftlokalen bevolkten, dit ia
slechts een greep uit de zaken, die wel niet
heelemaal, dan toch voor een groot ge
deelte van Philips afhingen, zoodat ook op
deze zaken het werk verminderde en arbei
ders moesten ontslagen worden.
Vele fabrieken en zaken hebben met het
oog op het werk voor Philips dure machines
en gereedschappen aangeschaft, welke thans
zonder productie en renteloos staan en wel
licht niet meer in gebruik ®ullen komen,
terwijl groote voorraden zijn ingekocht, vóór
de débacle zich deed gelden. Deze men
schen zijn thans de diupe van de Ameikaan-
sohe aJlures van enkelen.
ZESDE NATIONAAL VEILIGHEIDS
CONGRES
OP 6—7 NOV. TE UTRECHT
Het Nationaal Veil i glieids congres, dat
Vrijdag en Zaterdag a.s. in het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen te Utrecht
zal worden gehouden, zal door <Jen heer C
J. Ph. Zaalberg, directeur-generaal van
den arbeid worden geopend.
De deelnemers aan het Congres rullen
door het gemeentebestuur van Utrecht in
de Domkapel officieel worden ontvaiv-n
Wij ontdekken Amerika: Aboco, een van de Bahama-eilanden
Bosschen, doch niet van boomen maar van boortorens.
CIJFERS EN FEITEN
HET EERSTE NUMMER VAN JAARGANG
TWAALF
Eerlijk gezegd, toen voor elf jaar het
eerste nummer van jaargang één het licht
zag dachten we: dat is geen blijvertje. Zou
er voldoende afzetgebied zijn voor een perio
tliek, dat maandelijks de voornaamste
politiek-sociale persuitingen documenteer»?
We vreesden, doch we zeiden het niet,
want een .goed doel kan men op die wijze
onbedoeld, maar radicaal tegenwer
ken en daarom juicht men in zoon geval
dan alleen maar het pogen toe, al rekent
men, dat de uitkomen zal ticgenvallen.
De N.V. De Graafschap" te Aalten was
niet te optimistisch: ze poogde niet alleen,
ze slaagde ook. Met de regelmatigheid van
dag en nacht verscheen elke maand iie
periodiek: onlangs zelfs op beter papier en
in degelijker, zoowel als stemmiger kleed. En
nu ligt No. 1 van Jaargang 12 reeds voor
ons.
Het is, als de voorgaande: degelijk, ac
tueel: dus goed, dus aanbevelenswaardig.
Zegt dat voort, onder de meelevende He
den van uw kring.
