Het Communisme in de Practijk
BINNENLAND.
W. A. HOUTMAN Co's PIANO- en ORGELHANDEL Schiedam Bekende merken in alle prijsklassen w. o.
IN DEN STORM
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1931
Nadruk verboden
Objectieve mededeelingen en critische beschouwingen
DE BRANDSTOFRANTSOENEERING.
Eenigen tijd geleden maakten wij reeds
meldmg van de pogingen der sovjet-autori
teiten om door alieruei bepalingen en voor
schriften het brandstofverbruik voor ver
warming der huizen tot een minimum te
bereiken dn verband met de onvoldoende
brandstofproductie in het land. Men was
overgegaan .tot het instellen van commis
sies, die toezicht moesten houden op het
economisch stoken. Waarschijnlijk zag' men
Wel in, dat dit een dwaas voorschrift was,
dat geen enkel resultaat zou opleveren. Om
aan ieder particulier initiatief op dit ge
bied nu een einde te maken, heelt de Mos-
kousche sovjet gelast, dat voorloopig, totdat
de strenge winter invalt, naar de meening
der bestuurders, ieder huis slechts om dei»
anderen dag verwarmd mag worden. Dit
geldt zoowel voor woningen met afzonder
lijke kachels als met centrale verwarming,
en eveneens voor scholen, musea en andere
openbare gebouwen en voor ziekenhuizen.
WONINGEN VOOR STUDENTEN.
Een heftige discussie heeft dezer dagen
in Moskou plaats gevonden in de vergade
ring van de commissie bij den raad van
volkscommissarissen, die de ten uitvoer-
brenging der voorschriften controleert.
Er werd geconstateerd, dat de woongele
genheid voor de studenten allertreurigst
was; een groot deel der studenten heeft li»
het geheel geen woning, en zij, die in dit
opaicht tot de bevoorrechten hehooren, zijn
er toch nog ellendig aan toe Veel critiek
werd uitgeoefend op de organisaties, die
verantwoordelijk waren voor den gang van
het onderwijs, en die rnilLioenen tot hun
beschikking hadden gekregen voor den
bouw van studententehuizen.
Wat niet vaak voorkomt op vergaderin
gen van dergelijke colleges geschiedde ech
ter hier; de aangevallenen beten geducht
van zich af. Wat hebben we aan credieten,
zoo werd gevraagd, wanneer we voor het
geld toch geen materialen kunnen koopen?
De bouwmaterialen zijn immers gereser
veerd voor de meest dringende wenken, voor
een paar fabrieken, voor de groote kantoor
gebouwen en andere, diie door de regeering
boven aan de lijst zijn geplaatst? Dat ls
met de studententehuizen niet het geval,
en dus kunnen we niet bouwen bij gebrek
aan materialen^
Hoewel de voorzitter der vergadering de
juistheid dezer tegenwerpingen niet toegaf
en er op smaalde, dat men met de z.g. ob
jectieve omstandigheden aankwam ter ver
ontschuldiging, kon men toch niet tot een
beslissing komen en benoemde een com
missie, die de zaak zal hebben na te gaan
en een resolutie zal moeten opmaken*
DE GROOTTE DER JONGSTE STAATS-
LEENING.
Op 11 October was er op de sovjeMeeningt
^Het derde beslissende jaar van het vijl-
janenipJan" voor 1.758.451.000 roebel ingetee-
kend. Hiervan hadden de arbeiders en amb
tenaren 1.266.707.000 roebel opgeleverd, het
leeuwendeel derhalve. De naet georganiseer
de stadsbevolking had voor 102.300.000 roe
bel ingeteekend, zoodat de steden in totaal
1.309 rniiilioen obligaties hebben genomen.
De collectieve boerenbedrijven staan hier
tegenover met 294 millioen, de individueels
boeren met 64.145.000 roebel. Dit is slechts
luim 27 pcfe. van het plan, terwijl de
dere bevolkingsgroepen alle boven de 100
pet. zijn uitgekomen. Bedenkt men, dat er
in totaal ca. 15 millioen arbeiders en stads-
beambten zijn, dan (moeten deze dus ge
middeld voor rui,m 80 roebel hebben inge
schreven. Zoo is het te verklaren, dat de
regeering een royaal gebaar kan maken te
genover sommige groepen en loonsverhoo-
ging kan geven; zij heeft eerst het loon
belangrijk verminderd, door deze leening,
die in maandelijksühe termijnen moet wor
den betaald. De inschrijvingen der indivi-
dueele 'boeren bedragen gemiddeld niet
meer dan 4 of 5 roebel.
Kameraad Andreef, de nieuwbenoemde
volkscommissaris voor het transportwezen,
gaat voort met zijn bevelen op Stalinsche
wijze; hij zal nu eens toonen, hoe de zaak
beheerd moet worden. Een lange ceel van
voorschriften in den trant van: „Ik gelast...
is thans gepubliceerd. Het zou ons te ver
voeren hierop in te gaan. De hoofdinhoud
beteekent, dat de goederenwagens, die voor
het onderhoud door de spoorwegen zelf wor
den gebruikt, verminderd moeten woraen
In verband daarmede moeten de onder
houdswerken zooveel mogelijk worden be
snoeid, en bovendien in drie ploegen wor
den uitgevoerd, zoodat de daarvoor noodige
wagens sneller rouleeren. Allemaal maat
regelen, die een funeste uitwerking zullen
hebben op den toestand dier spoorwegen,
welke toch reeds het wereldrecord hebben
van het aantal ongelukken per K,M.
Ook zal de beweging van pussagierstred-
;n verminderd gorden, en een groot aan
tal goederenwagens, dat thans voor passa
giersvervoer dienst doet, zal voor den goe
derendienst worden bestemd.
Ten slotte zullen de goederenwagens, wel
ke als woning dienst doen, tot ongeveer de
helft worden verminderd, wat voor 1 Decern
ber voltooid moet zijn- Hieruit blijkt, dat
op het oogenblik 5356 goederen-wagens als
woning worden gebruikt, zoodat het aantal
spoorwegarbeiders, dat hierin wonen moet,
veilig op 50.000 kan worden gesteld. Op 1
December mogen daarvan niet meer dan
2500 over zijn, de rest moet voor het ver
voer dienst doen. De tegenwoordige bewo
ners moeten onderdak worden gebracht in
„tijdelijke woningen". Waar men die in een
maand tijds van moet maken vertelt de
volkscommissaris naet. Het komt er natuur
lijk op neer, dat de „beheerschers" der pro
ductie in den sovjet-staat wat dichter opeen
zullen worden gepakt dn de overblijvende
goederenwagen®. Tenminste, wanneer deze
werkzaamheid van den spoorwegdictator
verder komt dan het papier, waarop het
bevel is gedrukt
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
DE REGEERING EN DE BATAAFSCHE
De minister van koloniën heeft, ten ver
volge op de beantwoording -van de vragen
van den heer Wijnkoop in verhand met
eenige in de brochure „Petrol eum-Adel
van A. Weöber geuite beschuldigingen
tegen de Bataaf sen e Petroleum Maat
schappij in Nedierlandsch-Indië, medege
deeld, dat reeds na de eerste verschijning
van deze artikelen een onderzoek werd in
gesteld; naar die daaihij ingebrachte beschul
digingen tegen de Beitaafsche Petroleum
Maatschappij, uiteraard slechts voor zoover
de beweerde feiten het karakter van onge
oorloofde handeilingen zouden dragen.
Bij dit onderzoek is van een poging tot
omikooping vah wijlen den gouvennjements-
geoloog dr. Tobler niets gebleken.
De voorstelling van zaken betreffende
een beweerde ontduiking van cijnsbetaling
over de productie op het Soebang Boeroeng-
terrein is in strijd met de feiten.
Indiening van ongeteekende, veikeerde
of waardelooze productie-opgaven is nim
mer voorgekomen; de ten aanzien van die
opgaven uitgeoefende intensieve controle
heeft nooit geleid tot ontdekking van onre
gelmatigheden. Tot overlegging van boor-
rapporten of geologische rapporten is de
concessionaris niet verplicht; die overleg
ging is dan ook niet gevraagd.
Dg heer Muurling, destijds regeeringsge-
madhtigde voor algemeen© zaken bij den
Volksraad, en dir. Taverne, destijds leider
van dien Vulkanologisohen Dienst, zijn na
hun ontslag uit 's Lands dienst respectieve
lijk in de jaren 1922 en 1926 bij de Bataaf-
sche Petroleum Maatschappij in dienst ge
treden.
Gevallen, waarin door verwatering terrei
nen door de Bataafsdh© Petroleum Maat
schappij in waarde dijn verminidlerd, zijn
niet bekend; evenmin gevallen, waarin,
gelet op den stand der boortechniek ten
tijde der 'boring, viorkeerd geboord is.
Mede in verband met (het hiervoren mede
gedeelde worden de overige vragen ontken
nend beantwoord.
FEDERATIE VAN CHR. VER. VAN
EN VOOR VROUWEN EN MEISJES
ALGEMEENE LEDENVERGADERING.
In het gebouw van Chr. Sociale Belangen
aan de Kromme Nieuwe Gracht te Utrecht
hield de Federatie van Chr. Vereenigingen
van en voor vrouwen en meisjes haar jaar
vergadering.
Te ruim half vier opende de presidente
Jkvr. A. M. Martens van Sevenho-
n de algemeene ledenvergadering en liet
zingen Psalm 89 vers 1, waarna welkom wer
den geheeten in het bijzonder de beide afge
vaardigden uit Indië Mevr. Slotemaker
Bruine en Mej. R einders, die net
Holland waren. Ook werden speciaal ver
welkomd de afgevaardigden uit Haarlem en
Den Haag die voor het eerst ter vergadering
aanwezig waren.
Na nu enkele verzen uit Psalm 145 voor
gelezen te hebben, sprak de presidente onge
veer als volgt;
We zijn hier gekomen om weer voor ons
en achter ons te zien. God heeft ons rijke
zegeningen gegeven uitwendig en inwendig.
Wat de toekomst betreft, er zijn vele zorgen.
Er is geen voortgang meer in bouwen der
cultuur, maar er is een stutten en schram-
van een opkomende chaos. Er wordt
veel geleden en er is veel nood. Wij voelen
de broosheid van alle menschelijk kunnen.
Waar is de macht die nu de steun kan ge
in deze benarde omstandigheden? Geld',
weten, kunst, baten ons niet Als we dan le
zen Psalm 145, zien we onze taak duidelijker
dan voorheen. We zullen de heerlijkheid van
Uw koninkrijk vermelden, allereerst door
ze houding. En door het eeuwig koning
schap uit te dragen uit onze vereenigingen.
Onze vereenigingen zijn kernpunten waar
menschen die vragen antwoord moeten kun
nen vinden. Zij heeft de taak te getuigen
van Gods almacht en liefde op alle terreinen
van het leven. Maar eerst moeten zij dan
zien God als de koning van ons leven.
Het is makkelijker maatschappelijk iets te
geven, maar toch is de eigenlijke taak niet
onmogelijk als wij die zoeken in en door het
gebed. Voelen wij de geweldige verantwoor
delijkheid van de mogelijkheden die er zijn
in het gebed om geloof en getuigenis? Bij
het bidden komt dan het werk. Daarom ho
pen wij dat in deze dagen wij duidelijker
voelen hoe wij te staan hebben tegenover de
vragen en bewegingen, waar men onze in
zichten en meeningen noodig heeft
Wij hopen dat wij daartoe met nieuwe be
zieling vervuldi mogen worden.
Spreekster ging nu voor in gebed.
Hierna werd een commissie uit de aanwe
zigen gevormd tot het nazien der notulen.
Een nu in stemming gebracht voorstel tot
wijziging van het Huishoudelijk Reglement,
dat n.l. afgevaardigden in het Bestuur al
tijd leden of adviseerende leden moeten zijn,
werd met 15 stemmen voor en 4 tegen aan
genomen. Enkele zaken van meer intern be
lang ook inzake het Iï l'sh. Reglement wer
den nu nog afgedaan, waarbij zich somtijds
zeer breedvoerige discussies ontsponnen.
Een voorstel tot instellen van een commis
sie om de statuten te herzien vooral in ver
band met het secretariaat, waarin de oude
statuten geheel niet voorzien, werd alge
meen aangenomen en in de commissie be
noemd Jkvr. Bosch van Wij k, Juffr. M.
W. Barger, Mevrouw Hoe k-B erkhof,
Jkvr. A. M. Martens van Sevenho-
ven en als adviseerend lid Mr. J. F. van
Beek Calkoen.
Nu werd het jaarverslag van de Federa
tie uitgebracht door de secretaresse mej. M.
W. Barger, waaraan wij het volgende
ontleenen.
Enkele mutaties in het bestuur hebben
plaats gehad, doordat de presidente Jkvr.
v. Asch van Wyck aftrad. Wat het
Indische werk betreft, er zijn ernstige finan-
tieele moeilijkheden, waardoor veel oplei
dingsmogelijkheden werden afgesneden.
Enkele uitgaven, die de Federatie heeft
verzorgd, worden genoemd.
Overigens sloot de Federatie zich aan bij
de Jongeren Vredes Federatie en besloot
het petitionnement van den Wereldbond der
Kerken te steunen. Ook gaf zij den stoot tot
oprichting van het comité v. d. Chr.
Vrouwen Volkenbonds Vredes Actie.
Wat de finantien betreft, werd de Fede
ratie door onverwachte groote giften
steund. Een teleurstelling was echter dat
geen gelden genoeg bijeen kwamen tot aan
stellen vèm een sociale secretaresse.
De ernstige tijden doen een beroep ix
leden om met trouw hun levensbeginsel toe
te passen en het vertrouwen sterker te voe
den dan de vrees.
Ook bracht de kascommissie haar verslag
uit, waarna deze commissie werd gedechar
geerd. Te ruim zes uur werd de vergadering
VERKEERSBRUG OVER DE WAAL
uitgave van het boek, waarvan reeds enkele
gegeven zijn gepubliceerd. Tevens zal het
boek in het Duitsch vertaald worden.
Dat de communisten brutaaJ optreden is
Zaterdag te Amsterdam gebleken toen een
klein groepje fascisten, dat naar huis ging,
in de binnenstad werd lastig gevallen en in
de tram hinderlijk werd gevolgd. In de om
geving van de Marco Polostraat, het fascis
tische centrum, werd het groepje onver
hoeds door een vijftigtal communisten over-
allen. Een van hen kreeg een steek in een
schouder en een ander werd mishandeld.
Van een der fascisten werd een actetasch,
vaarin o.m. exemplaren van „De Bezem",
afgenomen. Voor de woning van de fascis-
,.i andere deel en van de stad wordt door
communisten gepost.
Te Amsterdam is het in verband met deze
communistische fascistische controverse ook
.erder nog al eens onrustig, 's Nachts heb
ben communisten in de Marco Polostraat de
muren van de woning van Baars trachten
vol te schilderen, hetgeen door de politie
juist bijtijds werd verhinderd. De groep com
munisten werd uiteen gejaagd en ging op
andere plaatsen aan het kalken.
Ook onder de werkloozen heerscht on
rust, waaraan natuurlijk de actie der com
munisten niet vreemd is. De politie heeft
zich herhaaldelijk genoodzaakt gezien, met
behulp van politie-ruiters demonstraties uit
een te drijven.
Over de Waal, bij Zalt-Bommel, is een enorme verkeersbruq in wording, waarbij de
Nederlandsche techniek triomfen viert. De Hollandsche Bétonbouwmaatschappij con
strueert de onderbouw; daarnaast prijken de namen van de beste onzer industrieën:
Bouw- en Montagebedrijf (R'dam), Figee (Haarlem). Plelterij Enthoven; Fa. Kloos;
Penn en Bauduin, alle ondernemingen in Nederland-, die hun sporen verdienden en
een naam hebben op te houden. Nederlandsch geld voor Nederlandsch fabrikaat en
Nederlandsche triomfen!
geschorst en gingen de aanwezigen ter j
meenschappelijke maaltijd.
Des avonds vond een wijdingssame
komst plaats in de Luthersche Kerk.
A.V.R.O,
EN RADIO-VOLKSUNIVERSITEIT
DAGVAARDING VAN DEN MINISTER?
In het A.V.R.O.-programma van
waren twee halve uren voor de Radio-Volks^
universiteit gereserveerd. Maar de A.V.R.O.
had ook eigen uitzendingen voor die beide
halve uren vastgesteld en in de „Radiobode"
aangekondigd, dat het van den uitslag van
het beroep van de A.V.R.O. op den rechter
zal afhangen, welk programma doorgaat
Bij informatie hiernaar vernam het Hbld.
van de A.V.R.O., dat in geval de Minister
zijn beslissing tot afstand van A.V.R.O.-tijd
aan de Radio-Volksuniversiteit niet herziet,
in kort geding een beroep op den rechter
gedaan en de Minister gedagvaard zal wor
den wegens schending van zijn eigen voor
schriften.
Inderdaad heeft de Radio-Volksuniversi
teit de beschikking van den zender gehad.
WEER RUSSISCH GRAAN
BINNENKORT TE VERWACHTEN
Naar uit IJmuiden uit havenkringen aan
het Handelsblad gemeld wordt, zal de in
voer van Russisch graan wederom worden
hervat. Reeds binnenkort worden weer eeni-
(N.C.A.) en in haar plaats benoemd als
primus-lid, Dr. S. O. Los. Geref. predikant
te Den Haag-Oost. Als zijn secundus treedt
op, de heer R. Ha^oort, journalist te Utrecht
Het hoofdbestuur benoemde voorts een
commissie voor het Jaarboekje der Vereen,
bestaande uit de heeren Ds. J. van Herksen
Geref. predikant te Ermelo; C. Buytendijk,
penningm.-administrateur der vereeniging
te Amsterdam en W. C. F. Scheps, jour
nalist te 's-Gravenhage.
Ook werd benoemd een commissie die
nader overwegen zal, of de vereeniging een
eigen kalender zal gaan uitgeven. Tot leden
daarvan werden benoemd de heeren C
Buytendijk te Amsterdam; H. J. ter Hoeve,
secr. van den Prov. Geldersche Bo'nd der
Vereeniging te Arnhem; W. C. F. Scheps
te Den Haag en J. Strating, hoofd der
Chr. School te Twijzel.
Tenslotte benoemde het hoofdbestuur een
commissie ter verzorging van de uitgave
van leidraden. Tot leden daarvan werden
benoemd de heeren Ds. J. C. Hakman,
Geref. predikant te Almkerk; R. Hagoort
te Utrecht; Ds. J. van Herksen te Ermelo
en Ds. J. Smelik, Geref. predikant te Loos
duinen.
Het hoofdbestuur besloot het Maandblad
van een nieuwen kop te voorzien, en koos
daarvoor een ontwerp van de hand van den
heer Maas van Apeldoorn, te Utrecht.
Ten aanzien van het jeugdwerk sprak het
hoofdbestuur uit, dat het oprichten van
enkele jeugdafdeelingen van de Geref. Ver.
v. Drankbestrijding of heit steunen van de
plaatselijke afdeelingen van den Jonge
lieden Christen Geheelonthouders Bond,
moet worden overgelaten aan de vrijheid
der plaatslijke afdeelingen.
Het hoofdbestuur besloot over te gaan tot
scheepsladingen in de Amsterdaansolie j den.
havens verwacht.
Dit klopt volkomen met een desbetreffend
bericht in de „Berliner Börsenkurier" van
Maandag over nieuwe Russische graanver-
schepingen naar Nederland en óók komt
het overeen met een bericht in de „Times",
volgens hetwelk de redactie uit Russische
handelskringen te Londen zou hebben ver
nomen, dat de voorafgaande berichten over
het beperken of zelfs stopzetten van den Rus-
sischen graanexport sterk overdreven waren.
GEREF. VEREENIGING VOOR
DRANKBESTRIJDING
Het hoofdbestuur van de Geref. Vereen,
v. Drankbestrijding, heeft in zijn jongst©
vergadering op haar verzoek eervol ont
slag verleend aan mevr. M. M. Havelaar—
Van Beeck Calkoen als afgevaardigde in de
Nat. Commissie tegen het Alcoholisme
Ook besloot het hoofdbestuur bi] de ko
mende jaarwisseling wederom een groot
propaganda-nummer-van het Maandblad in
duizenden exemplaren het licht te doen
zien.
COMMUNISTEN EN FASCISTEN
BAARS MET DE „BEZEM"
Demonstraties
Het opperhoofd der Nederlandsche fascis
ten, Baars, die de „Bezem" voert, schijnt
last te gaan ondervinden van het stof, dat
hijzelf heeft opgejaagd. Nadat het commu
nistisch archief door hem ten deele aan de
openbaarheid was prijs gegeven, wordt zijn
huis door communisten bewaakt
Enkele pogingen werden gedaan om bij
hem binnen te dringen, maar deze zijn mis
lukt Daar hij overtuigd was, dat de com
munisten iets tegen hem in het schild voer
den, heeft hij tijdelijk Amsterdam verlaten.
Hij werkt momenteel in Den Haag aan de
Luchtvaart
EEN NIEUW SOORT VLIEGTUIG.
De Eend op Schiphol.
Op Schiphol is "Woensdag een interessante
demonstratie gehouden met een trweemotorig
vliegtuig, dat gebouwd is door de Focke-Wulf-
fabrieken te Bremen. Het model wijkt geheel
af van alle vliegtuigen, waarmede de Amster-
damsche luchthaven in den loop der jaren heeft
kennis gemaakt; spits van voren en naar ach
teren breed uitloopend, met een kleinen vleu
gel op den kop en den grooten vleugel, tegen
welks onderkant ter linker- en ter rechterzijde
een motor is aangebracht, bij het staartge-
deelte, maakt het geheel een ietwat zonderlin
gen indruk. Vooral in de lucht doet deze ma
chine denken aan een grooten, vliegenden eend;
de naam „Ente", die er door de fabriek aan
gegeven is, mag dan ook zeker goed gekozen
heeten. Het voorste gedeelte van dit toestel
rust op één wiel, dat naar links en rechts
draaibaar is.
Het groote vordeel van de „Ente" is dat zij,
zonder eenige bijzondere hulpmiddelen en
slechts alleen tengevolge van haar aerodynami-
schen bouw, niet „overtrekbaar" is. Wanneer
nl de piloot door een foutieve stuurmanoeuvre
den kop *van zijn vliegtuig loodrecht omhoog
brengt, waardoor het dus gevaar loopt, achter*
over te slaan, corrigeert de machine de ge
maakte fout door automatisch naar
den horizontalen stand terug te
gaan. Een ander belangrijk voordeel is dat
dit vliegtuig, tengevolge van de omstandigheid
dat zijn zwaartepunt ver achter het voorste
steunpunt ligt, op den grond niet overden
kop kan slaan, hetgeen bij eventueele
noodlandingen van groote beteekenis is. De
maximum-snelheid bedraagt 142 K.M., de kruis
snelheid 128 K.M., terwyl het vliegtuig in 8.3
minuut een hoogte van 1000 Meter bereikt.
De startprestatie vanaf de startplaats tot 20
Meter hoogte is 405 Meter. Er kunnen drie
passagiers worden meegenomen.
Na de uiteenzetting van den heer Holle,
maakte de piloot Etzard van de Focke-Wulf-
fabrieken een korte vlucht, welke ondanks
den hevigen wind, die er stond, schitterend
verliep. Twee dingen vielen op: het vrijwel
dadelijk na den start los zijn van den grond
en de gewaarwording alsof het vliegtuig zich
in achterwaartsche richting voortbeweegt.
AMSTERDAM
DE FORD-FABRIEK
Omtrent den stand der werkzaamheden
voor de te vestigen Ford-fabriek kunnen wij
melden, dat de z.g. Ford-haven, die bij de
fabriek wordt aangelegd, dezer dagen in ver
binding met het IJ is gebracht. De dam, die
de haven afsloot, is weggebaggerd en de
haven is inderdaad een haven geworden.
De N.V. Aanneming Maatschappij v.h. Joh.
Kraayeveld te Sliedrecht, die de haven aan
legt, heeft het baggermateriaal in de nieuwe
haven doen sleepen en thans wordt met het
uitbaggeren van de haven aangevangen.
L"' iF-ii Grotrian-Steinweg - Schiedmaijer - Mannborg e.a. VbVoïïu o^nu!
SLigel 114—116, TeleL 68871
Door WJERNY
KORTE INHOUD VAN HET VOORGAANDE
Op treffend© wijze wordt In dit verhaal het
bijeen geteekend, J""J J
Rusland dat de la
De auteur maakte gebrul-
officie- - bronnen: beschrijvingen, aanteeke-
en en rapporten, die op last van de auto-
SS
stel van het kapitalistisch stelsel.
Grlsha, een der hoofdpersonen va
haal. was al3 oud-student in c
wetenschappen, aangesteld bij het L
„Tsentrosojoez", de centrale der verbrulks-
C°zjjnra vróuw, de achrüfster dezer h<
innerlngen, vreesde vaak,~~ dat Grlsha v
haar begon te vervreemden. Maar na een v
tro iwelljk gsprek met hem bleek haar. dat zij
zich In dit opzicht vergli
,s;a
groote partljschoc
uiden werd, werd Grlsha maar
ifd en overgeplaatst als directeur
ëon fabriek In Rostof. ZUn vrouw werd
maanden geschoi
kreeg op haar verzoek t
ostnr mftntschftppelllk werk
Eindelijk kreeg Grlsha weer een nieuwe aar
w"r
dag kwam hö boos thuis: hU
moest medewerken aan 't vaststellen van eei
plan voor v(jf Jaar. HU noemde dit plan on
zinnig, maar in Moskou brachten ze hem we
- "achten.
weerain. En toch bleef
„KalmTam ja", gaf Grisha wat zachter ten
antwoord, ..je weet dat iik hysterica niet kan
uitstaan". Teen ik me weer eenigszlrns be-
heerscihite en wat gedronken had Gpisha
had inij een glas water gebracht ging
'hij voort: „Begrijp goed, Tanja, wat jouw op
treden vanavond beteekent. Prosorenko zei
onderweg tegen me: jij hebt daar een vreem
de eend dn je nest- Op het oogenbliiik geldt
meer dan ooit, hard en onverbiddelijk te
zijn, zonder omzien. Als iik merk, dat mijn
vrouw daajrin niet ten voile met mij mee
gaat zat er niets anders op dan hert) nest te
verlaten".
„Hard en onverbiddelijk, dat zei je in 1919
ook. Toen was bet de burgeroorlog, die het
noodzakelijk maakte en als dae eenmaal
voorbij was, zouden normaler verhoudingen
mogelijk worden. Nu zijn we bijna tien jaar
vender en weer boor ik hetzelfde. Maar zelfs
al ben je hard, hoe kun je menschen ais
Presnof van laagheden verdenken? Je weet
toah, dat ze daartoe miet in staat zijn?".
„Tanja, je zou iemand tot wanhoop kun
nen brengen. Moet ik jou van ai les uitleg
gen alsof je een politieke anafabeet wasi
Wie heeft het over laagheden? Het is de
onbewuste gedochtangomig van bet intellekt,
twijfel aan de mogelijkheid van den opbouw
van ons land cmder de diikitatuur van U prole
tairiaat, diiie pleegt verraad al vervult 'hij
zijn taak nog zoo nauwgezet. Want de twij
fel verlamt zijn energie, zijn elan en daar
door ook de meesleepende kraoht, die hij
op de massa moet uitoefenen. In dat opzicht
pleeg jij óók verraad, doordat je het geloof
in onze kracht, dn de juistheid van onze lei
ding hebt verloren".
Tien antwoorden lagen me op de tong,
bittere antwoorden. Ik wilde vragen over
welke partij tak tiek Grisha het had, daar
die elke paar weken werd veranderd ei
lijn stuurloos her en derwaarts slingerde.
Ik wilde erop wijzen, dat de onderdrukking
van 'het zelfstandig denken nooit als doel
was voorop gesteld, dat 'integendeel de
partij dat moest waardeeren. Maar ik wa&
te veel geslagen, erkende mijn nederlaag
tegenover mijn man. Een vrouw, die in tra
nen uitbarst, omdat de mogelijkheid van
een breuk met haar man dreigt, heeft de
autoriteit verloren om een eigen meennng te
kunnen uiten; bovendien, wat gaf het? Er
was immers geen sprake van, dat Grisha
zaoh zou laten overtuigen', zelfs al zou hij
in zijn binnenste moeten erkennen, dat ik
gelijk had.
Onverzoend gingen wij uit elkander dien
avond, Girisha als overwinnaar. Zoo werd de
periode ingeluid, waarbij wij weliswaar
nog getrouwd), toch geheel naast elkander
leefden.
De ergste ellende en verdriet bezorgen de
menschen zich zelf en anderen door zich in
te beelden dat de oude toestand de eehlg
ware is. Zij beseffen niet, dat zij zonder dat
gene, dat zij als noodzakelijk beschouwen,
misschien ook kunnen leven en vaak niet
eens zooveel slechter dan zij zich op de
oudie wijze hadden voorgesteld. Uit een soort
vasthoudendheid 'ging ök ertoe over, om voor
het behoud van mijn man te vechten, en
niet om mijn man alleen, maar om het in
standhouden van ons „nest", om al datgene
waar dk aan gewend was geraakt en zonder
hetwelk ik mij 't leven niet kon voorstellen.
Het was een kamp, die mij vaak het bloed
van schaamt© naar het hoofd deed stijgen.
Toch hield ik het vol en zou het, geloof ik,
nooit opgegeven hebben als de gebeurtenis
sen der volgende maanden, in den zomer en
herfst van 1928, niet de kluizen hadden
stukgeslagen, -waarin dk me had taruggetrok
ken, de kluizen van imijn gezinsleven, waar
bij dk schandelijk genoeg het groote
gebeuren buiten mijn eigen kling uit het
oog verloor.
Grieha's houding in die periode is echter
zonder psychologie niet te verklaren, en ik
vrees zelfs, dat het gecompliceerde zielele-
ven van een menseh zich nooit volkomen zal
laten ontleden. Niets ware toch voor hem
eenvoudiger geweest dan zich gewoon weg te
laten scheiden. Volgens onze wetten zou
zijn wensch daartoe voldoende zijn. De toe
stemming van d© andere partij ds niet noodig
Wij hadden geen kinderen misschien wel
de voornaamste oorzaak van zijn innerlijken
tegenstand tegen het uit elkaar gaan; kin
dleren zouden tenminste de levende herin
nering zijn gebleven aan onze samen door
leefde jaren; nu dreigde alles door dien
breuk tot een dood© herinnering te vervagen
De echtscheiding zou dus beteekenen, dat
i ieder van ons zijn eigen weg kon gaan zon
der eenige financieel© of moreele conse-
kwenties voor één der partijen. Waarom
ging hij niet tot dien stap over?
Ik geloof het alleen zóó te kunnen verkla
ren, dat hij zich zelf, zijn volkomen eerlijk
heid jegens de partij wilde suggereeren. Hij
wild© zich zelf niet toegeven, dat hij inner
lijk anders dacht dan hij zich uitte. Hij wil
de het bewijs daarvoor leveren door te pro-
beeren mij tot zijn ideeën over te halen. Als
hem dat gelukte zou het voor hem een groo
te kakneering zijn; want hij waardeerde in
mij het zoeken naar waarheid en het hande
len naar overtuiging, al moest hij het ook
openlijk afkeuren volgens de leer der partij.
En of ik met hem mee ging in het belang
zijner toekomst óf omdat ik door hem over
tuigd werd, dat was hem onverschillig. Het
eerste zou bewijzen dat hij geen schurk was,
in het andere geval kon hij zich zelf wijs
maken, dat hij 't bij het rechte eind had.
Grisha was wel op weg een volmaakt partij-
creatuur te worden, maar hij had toch nog
iets van zijn verleden behouden, van zijn
heldhaftige onverzettelijkheid om alles en
allen in daitgene t© doen, wat hij goed dacht
Dat alles maakte, dat hij den knoop niet een
voudig doorhakte, maar een taktiek van
overtuiging en dwang tegenover mij toepas
te, maar, aan dien anderen kant zonder om
zien, voortging op den weg, dde leidde naar
succes als partijman.
Als dwangmiddel moest een meisje dienst
doen, Sonja Kowalena. Eigenlijk heette ze
heel anders, ze was van Joodsohe af
komst maar had een Russische naam aan
genomen. Sonja was jong, niet onknap, en
bezig 'haar carrière te maken, zonder de in
wendige aarzeling van Grisha. Ze was bo-
Istuuirsldd van de lcomsomol geweest en had
daardoor de gelegenheid gehad om in da
partijgelederen te worden opgenomen.
Hij haalde Sou ja in ons huis ais een voor-
beeld voor mij, wild© haar overtuiging doen
I uitkomen tegenover mijn ongeloof en In-
©timetmatig verzet. Zij moest praten, haar
meeningen verkondigen en hierin slaagde
I Grisha volkomen, want Sonja had een mee-
i ruing en zelfs een zeer besliste, over ieder
i ondeawenp, dat men aanroerde, over arbeida
loonen, premiestelsels, onderwijs, over Trots-
ki, Stailin, Briand, en Tejang Kai Chek, over
liefde en huwelijk, kinderverzorging, over
het tij'd&ti'p, waarop de wereldrevolutie zou
uitbreken en waar dit zou geschieden. Al
deze wetenschap kwam volkomen overeen
met de wijsheden uit diverse partijbrochu
res, uit congres-resoluties en werd gehuld
in de vormen, waarin men op deze vergade
ring geleerd heeft zijn gedachten in te klec-
den. Dergelijke gesprekken verliepen daarom
onveranderlijk volgens hetzelfde recept.
Ging het over den toestond in de wereld,
dan kwam Sonja op de proppen: „Eenvoudig
genoeg, wij moeten alleen nagaan, waar de
zwakste schakel in de keten ls, zooals Stal In
schrijft. Dat ds ongetwijfeld het Britsche Rijk
op het oogenblik, dat in China zijn invloed
heeft verloren en nu voor het reu staat, dat
Indië zich los breekt. Engeland kan zonder
Indië niet bestoan'V
„Waarom niet?", vroeg ik, als terloops.
„Waarom?", Sonja keek mij stirak aan, als
wild© zij de bedoeling van mijn vraag van
mijn gezicht lezen. „Waarom?", herhaalde
zij, „die vraag 'heb ik nog nooit gehoord.
Daarover is iedereen het toah eons, zonder
Indië kan Engeland niet bestaan; dat zegt
de Partij Centrale heslist en het Congres
der Komltenn heeft het bevestigd. Dat zijn
buitenlanders, die het toch zeker wel zullen
„Maar Sonja", ging ik voort,ponder Indië
behoudt Engeland toah nog zooveel kraoht,
dat men niet kan spreken van een ineen
storting. Dat beweerde men ook, toen ruim
een eeuw geleden Amerika zich van het
Rrttische moederland los scheurde. En kijk
maar eens, hoe weinig Engeland en de Ver-
ftfwiigde Staten "daaraan ten onder zijn ge-
Blijkbaar dacht ze, dat ik haar voor den
gek hield. Eindelijk antwoordde ze: „Maar
hoe kan je de toestanden van meer dan een
eeuw geleden met de tegenwoordige verge-
(liiken? Dat is de oud© burgerlijke methode
om de economische verhoudingen heelemaal
te verwaa.rloozen"
Nu voelde Sonja meer grond onder haar
voeten. Een oogenblik bad zij in de ruimte
gezweefd, waarin brochuirewijsheid haar niet
den weg kon wijzen. „Goed, dat zij bij ons
al drie rommel van geschiedenis der bour
geoisie als ballast hebben weggegooid. Dat
wenkt verwarrend; wij hebben genoeg aan
de geschiedenis der arbeiders, die met
Marx begint".
Toch ging ze niet verder door op deze
buatenlandscbe problemen en bracht het ge
sprek over op dichterbij liggende ander--
werpen.
,J>e laatste rede van Bucharin was weer
schitterend", zei zij, „van alle argumenten
der oppositie bleef niets over. Het wordt nu
tijd, dat wij die eeuwige critici krachtiger
aanpakken. De leiding heeft het recht on
voorwaardelijke gehoorzaamheid te eischei*"
„Juist", beaamde Grisha, „die intelleC-
tueele betweterij is verschrikkelijk".
„Weet je, wat wij moesten doen, Grisha?",
Sonja's stem werd zachter, ze boog zich
naar mijn man toe en legde haar hand op
zijn arm, „wij moesten hier in onzen kring
grondige opruiming houden. Ieder, die met
critiek over de partijleiding naar voren
komt, moet eruit, onverbiddelijk. Dat zou
gauw een eind© maken aan die zucht tot
eeuwig oriticeeren".
„En de zelfcritiek dan, waartoe Stalin
aanspoort?" kon ik niet nalaten te vragen.
„Dat is heel wat anders. U schijnt de par
tij naet te willen begrijpen. Zelfcritriek, grond
slag van de partij-lijn, is natuurlijk go-
wensoht, maar bij iedere critiek, die men
te hooren krijgt, moeten wij nagaan, aan
de hand ran onze voorschriften en resolu
ties, of zij op den grondslag der partij
staat of ndet".
„Volkomen juist, Sonja", kwam Grisha
haar te hulp, „wij zullen geen misbruik toe
staan van de grootmoedigheid der leiding,
dde openbare critiek niet vreest. Als aller-
led elementen, op grond daarvan, hun wan
orde scheppend© denkbeelden trachten aan.
den main te Wngen, zullen wij ze bij de
kraag pakVr--
In dezen liepen de gesprekken tel
kens weer.
(Wordt vervolgd)
