A.S. Koelinstallatie
ENCI-CEMENT
<£MCIK
In het volgende Jaar
®=<D
SCHOOL-EN KERKMEUBELEN
Het hypotheek-bedrijf
MEUBELEN
P's-GRUAGE
FIRMA J. ROTHUIZEN EN ZONEN
CE10TË2L
BESCHERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
HITTE - KOUDE - VOCHT - LAWAAI
GRATIS DESKUNDIG ADVIES
N.V. Producten Grondstoffen Hmij.
AMSTERDAM: Sarphatikade i -Tel.34824-36824
ROTTERDAM: Stationsweg 37b - Telef. 11690
BOUWBLAD No. 127 (Verschijnt eiken Maandag
MAANDAG 2 NOVEMBER 1931
O Steeds
uit voorraad leverbaar!
TRIPLEX!
£)e eischen van een modern slagersbedrijf
Wat op dit gebied hygiene en techniek vermogen, zijn in de nieuwe zaak van
de firma P. Slootweg en Zn. te Den Haag verwezenlijkt.
Architectuur: M. F. VAN DER GUGTEN, Den Haag.
Winkelhuis-architectuur is in hooge mate
utiliteits-architectuur, doch utiliteits-archi-
tectuur met zeer bijzondere eischen en d(aar
door van zeer bijzonder karakter.
Bij de verbouwing en uitbreiding van de
slagerij van de heeren P. Slootweg en Zn.
aan de Laan van N. Oost-Indië te Den Haag
zijn de eischen van winkel-architectuur uit
stekend overwogen.
De geheele constructie en de architecto
nische vormen, zoowel wat het inwendige
als wat het uitwendige aangaat, zijn gericht
op duurzaamheid, uiterste beperking van
onderhoudskosten, terwijl de vormgeving
mede bepaald werd door den wensch, om
iets tot stand te brengen dat aan de te ver-
koopen waren een passende, welverzorgde
omgeving biedt.
Ook aan de etalages werd bijzondere aan
dacht besteed; immers, de winkel verkoop
wordt tegenwoordig in veel sterkere mate
dan vroeger beïnvloed door de etaleering.
Zij, die deze verbouwing zijn begonnen en
hebben voltooid, hebben vooruit gezien
Voor den technicus, maar ook voor den be
langstellenden leek, valt hier heel wat te
genieten, te bewonderen ente respec
teeren. Wat hygiëne en techniek vermogen
het is in de zaak van d'e fa. Slootweg
verwezenlijkt. Wij zijn overtuigd, dat in de
eerste plaats ieder vakman met groote be
langstelling kennis zal gaan nemen van dit
interessante gebeuren. Hij zal zijn kritisch
oog laten gaan over hetgeen hier in onder
linge samenwerking tot stand is gebracht;
hij zal op een denkbeeld worden gebracht,
dat hem voor zijn eigen zaak te pas kan
koinen.
Maar niet minder die belangstellende leek
kan hier zijn hart ophalen en hem vooral
zal het duidelijk worden wat het wil zeg
gen zijn inkoopen te doen in een, tot in de
details, geperfectioneerd bedrijf.
Vooral de koeltechniek heeft den archi
tect van dezen bouw, den heer M. F. van
der Gugten te Den Haag. heel wat hoofd
brekens gekost. Sinds wanneer men voor
het koelen van vleesch het in den regel
onhygiënische natuurijs heeft gebruikt, is
ïiiet met zekerheid te zeggen. Wel weten we,
dat vooral in d<e laatste tijden, de koel
techniek groote vorderingen heeft gemaakt
De tot dusver gebruikelijke koelmethode is
die door koude lucht en wat hier bij de fa.
Slootweg is toegepast, mag wel de sum
ma van techniek en menschelijk vernuft ge
fioemd worden.
Voor het verkoelen van de daarvoor in
aanmerking komende ruimten en vertrek
ken staat in den kelder opgesteld een A.S.
koelmachine met een capaciteit van 8000
calorieën' per uur. Deze koelmachine onder
houdt de juiste temperatuur der navolgen
de koelruimten, t.w.: in den winkel een
vóórkoelruimte groot 3 X 2.25 X 3 M.; tem
peratuur 6° C. In deze voorkoelruimte is
een kleine cel 2 X 0.8 X 2 M.; temperatuur
4° C., geplaatst, voor rook- en fijne vleesch
waren. In het verlengde van de vóórkoel
cel bevindt zich de koelcel, 6 X 2.25 X 3 M.;
temperatuur 2° C. tot 4° C.
Het typische van deze koelcellen is, dat
geen enkel koelsysteem zichtbaar is, in het
plafond zijn langs de zijwanden openingen,
waardoor de koude lucht wordt ingeblazen,
die in het midden door dergelijke openin
gen, na zich aan het vleesch verwarmd te
hebben, wordt afgezogen. Het koelsysteem
cn de luchtkanalen. welke voor een gelijk
matiger temperatuur en luchtverdeeling
zorg dragen, zijn boven een tusschenpla-
fond aangebracht. Het koelsysteem is uitge
voerd' met. accumulatiebuizen, waarvoor
twee ventilatoren de lucht doen circuleeren
De koelkast voor fijne vleeschwaren die
zich in de vóórkoelruimte bevindt heeft
een eigen koelsysteem, door z.g. plafond
koeling.
De zouter!].
In den kelder bevindt zich de zouterij,
6 X 4.5 X 2.5 M.; temperatuur 6° tot
-f- 8° C. De koelsystemen zijn hier langs de
wanden boven de pekielbakken aangebracht
èn bestaan uit accumulatoren, waarvan de
capaciteit zoo groot is, dat als dte koelma
chine in den zomertijd deze eenige uren
van koude pekel voorziet, deze voldoende
zijn om de temperatuur in den kelder con
stant te houden. Ook hier zorgt een ventila
tiesysteem voor luchtcirculatie en luchtver-
.versching.
Naast de zouterij is nog een koelcel voor
het bewaren van gebraden vleesch enz.
groot, 1X1X2 M., temperatuur 2° C.
tot 4° C. Deze cel heeft ook een z.g. pla
fondkoelsysteem. Alle koelcellen kunnen
naar behoefte door afsluiters geregeld' wor-
De werking.
De koelmachine, welke op zichzelf auto
matisch werkt, behoeft geen toezicht en
doordat zij hermetisch gesloten is en geen
gevaar voor het ontwijken van schadelijke
gassen bestaat, kon zij veilig in den kei dei-
worden opgesteld. De bediening bepaalt
zich tot het inschakelen van de electromo
tor, welke de koelmachine en pekelpomp,
welke laatste dient voor de pekelcirculatie,
aandrijft.
Deze geheele koelinstallatie, tot in details
door den heer van der Gugten op papier ge
zet, werd geleverd en uitgevoerd door de
N.V. Electrostoom te Rotterdam. Al
vorens nog bij eenige andere bijzonderhe
den van dezen bouw te blijven stilstaan
mag hier een woord van dank aan de N.V.
Electrostoom niet achterwege blij ven
en zeer in het bijzonder geldt, dit voor Ing.
VV. Z. O r t, d'e chef der afd. koeltechniek bij
de N.V. Electrostoom, die geen moeite
te groot achtte om ons en waar wij op
dit gebied volslagen leek zijn, was het
heusch geen gemakkelijke taak in de ge
heime der koeltechniek te laten dringen
Het is een veilige gedachte zich door een
wetenschappelijk onderlegde firma als
Electrostoom te mogen laten voorlich
ten en we zijn overtuigd dat Ingenieur Ort
eiken vakman, zonder eenige verplichting
van advies zal willen dienen.
De inrichting der zaak.
Aan de straatzijde bleven de vier, geheel
stofvrije etalages, on veranderd. De eigen
lijke verbouwing had plaats in het gedeelte
gelegen in de Theresiastraat. Niet onbelang
rijk is door deze bebouwing de winkelruim
te vergroot, die met haar marmeren platen
een lust. voor het oog genoemd mag worden
Een klein kantoortje en een privé-kan-
toor hebben in deze winkelruimte plaats
kunnen krijgen. De eigenlijke boekhouding
ligt achter cï'sn winkel. Links daarvan is de
ingang der vleeschwaren- en conservenfa-
briek, een hyper-moderne inrichting, voor
zien van de noodige „Unger" machines.
Daarachtèr is de kokerij geprojecteerd, voor
zien van een drie-dubbele geëmailleerde
Junker en Ruh gaskookkachel, waartegen
over afkoelbakken, die het afgewerkte koel
water ontvangen van de koelmachine.
De groote rookkasten zijn hier eveneens
ondergebracht, waarbij de schitterende lucht
ciruclatie, wederom een vinding van den
heer van der Gugten niet onopgemerkt
mag blijven. Het aanwezig zijn van een
electrische beenzaagmachine gehouwen
worden beenderen dus hier niet meer
mag als een groote verbetering worden ge
rekend. Het zijn wel is waar detailpunten,
maar al deze kleinigheden drukken ten
slotte de stempel „volmaakt" op deze in
richting.
Niet onvermeld mag blijven de
„fijne keuken"
waar speciale koks allerlei lekkernijen: als
pasteien, schotels, croquetten enz. bereiden.
Maar behalve dit werk," willen de koks ook
de cliënten de goede vleeschbehandeling
Ie eren waarvan zeer zeker een dankbaar ge
bruik gemaakt zal worden.
Reken eens na, welk een gemak deze
„fijne keuken" met zich brengt Plotseling
krijgt ge bezoek, het meisje is uit of wat
ook. Slechts een telefoontje, en een leger
van bedienden en transportwagens staat
klaar om u op uwe wenken te bedienen.
Beneden zijn nog enkele geheel betegelde
dienstruimten geprojecteerd, waarondier ook
een schaftlokaal voor het personeel.
Koelcellen Eer fa. Slootweg te Den Haag
en de crisis
Circulaire Broederschap van Notarissen
De Engelsche financieele crisis van mid
den September j.l. met haar onmiddellijke
diep-ingrijpende gevolgen in de geheele
financieele- en handelswereld, doet zich
ook in het hypotheek-bedrijf hier te lande
gevoelen.
Enkele dagen vóór de crisis was er nog
overvloedig hypotheek-geld to verkrijgen
tegen betrekkelijk lage rente, en stonden do
4 pet. pandbrieven op een sinds jaren onge
kend hoogen koers; thans zijn die pand
brieven niet onbelangrijk in koers gezakt,
en is geld voor nieuwe hypotheken zeer
moeilijk te verkrijgen, terwijl hier en daar
bij vernieuwingen reeds hoogere rente en
afsluitprovisie wordt bedongen.
Veel zal nu afhangen van de ontwikke
ling der economische toestanden in de ge
heele wereld, en in het bijzonder in ons
eigen vaderland. Die ontwikeling vertoont
echter momenteel perspectieven, welke niet
tot optimisme stemmen; in tegendeel. Daar
om dient men in de kringen van huis- en
grondeigenaren en bouwkundigen thans
hijzonder attent te zijn op het hypotheek-
vraagstuk, opdat men niet voor plotselinge,
nog meer onaangename verrassingen komt
te staan.
De heer L. K 1 a w e r, redacteur van ,.Ons
Eigendom", dringt aan op samenwerking
met de Vereeniging van directeuren van
Hypotheekbanken, met de Broederschap
van Notarissen, directies van levensverzeke
ringsmaaitschappijen enz. Door een derge
lijke samenwerking kan wellicht een even
tueel misbruik maken van de tijdelijke om
standigheden zoowel van de zijde der geld-
verstrekkers als van die der geldnemers
worden voorkomen, cn een gemeenschappe-
lijke gedragslijn worden vastgesteld.
De hoofdgedachten, welke z-i. bij een der
gelijke samenwerking zal moeten voor
uitten is deze: zoowel het particuliere bouw-
ondernemersbedrijf als dat der huizen-
exploitanten moet gaande gehouden wor
den, het koste wat het koste, en on-reëcle
executies moeten met alle kracht worden
tegengegaan. Dan moet men daarbij zeker
niet uit het oog verliezen, dat de consu
nicnt-huyrder zoowel voor woon- als voor
zaken-panden op het oogenblik over het
algemeen in een dusdanigen economischen
toestand verkeert, dat een eventueele huur-
verhooging als compensatie voor hypotheek
ronte-verhooging etc. al bijzonder moeilijk
op hem toegepast kan worden.
Drijven de hypotheekbanken en de andere
credie/trverstrekkers het toch deze richting
uit, dan zullen zij heel spoedig tot hun
eigen schade bemerken, dat zij bezig zijn
de kip te slachten, die tot nu toe de gouden
eieren voor hen legde.
Wat er dan practisch gebeuren moet. ook
ten opzichte van den nieuwbouw, welke in
dezen tijd van ernstige werkloosheid toch
zeker niet plotseling stop mag worden gezet'?
Het. probleem is moeilijk, wij ontveinzen
ons dit niet.; maar nu tal van effecten-bezit
ters onmiddellijk na het uitbreken van de
Engelsche crisis met medewerking van ue
Nederlandsche Bank in enkele dagen kon
den worden geholpen, lijkt het ons nlei
twijfelachtig, dat onze finantiecle koppen,
ter voortzetting van het particuliere bouw
ondernemers- en huizen-exploitantcnbedrijf
zonder ernstige moeilijkheden voor produce»
ten en consumenten, waaraan heel waf meer
algemeen belang vastzit., wel zeer spoedig
een practische, afdoende oplossing zullen
vinden.
Vooral zeer spoedig; want een lang uit
stel kan hier noodlottig worden.
De goudclausule.
De Broederschap der Notarissen in Ne
derland heeft aan hare leden een circu
laire betreffende de goudolausule doen toe-
ter aanvulling van den winkelinventaris
een AUTOMATSSCHE
van ELECTROSTOOM
ROTTERDAM
komen, waaraan wij het volgende ont-
leenen:
In de laatste weken wordt er bij de
notarissen door geldschieters weer sterk op
aangedrongen om in akten van hypothe
caire geldleeningen een z.g. goudclausuie
op te nemen. Het is u bekend, dat zich dit
ook voordeed in 1922. Het hoofdbestuur
heeft zich toen laten voorlichten door mr.
G. Vissering. Het hoofdbestuur heeft ver
volgens, na overweging van de verschil
lende adviezen, gemeend het opnemen van
een goudclausule met nadruk te moeten onr
raden. De destijds voor dit standpunt aan
geroerde argumenten gelden ook nog heden
ten dage. Het dagelijksch bestuur adviseert
dan ook den leden der broederschap met
den meesten nadruk, ook thans niet. over te
gaan tot het opnemen in de akten van hypo
thccaire geldleening van een gpudclausule,
omdat daaraan allerlei bezwaren en moei
lijkheden verbonden zijn.
In de eerste pftaats zijn er zeer ernstige
wettelijke bezwaren. De artikelen 1793 en
1794 B. W., met elkander in verband be
schouwd, bevatten gewichtige argum nten
tegen de rechtgeldigheid. Doch hoe men
hierover ook denke, algemeen wordt op
grond van het bepaalde in art. 1221 B. W.
aangenomen, dat hypotheekverleening voor
een in goudswaarde of in vreemde valuta
uitgedrukt bedrag nietig is.
In de tweede plaats is het uiterst moei
lijk een goudclausule goed te formuleeren,
daar all tijd voor oogen gehouden moet wor
den, dat betaling in goudgeld of goud uit
gesloten is, omdat dit niet in voldoende
hoeveelheid beschikbaar, althans verkrijg
baar is, en dat de waarde van een gulden,
in wettig betaalmiddel voldaan, wettel Lik
altijd gelijk is aan de waarde van een
tiende gedeelte van een gouden tiengulden
stuk. Dit heeft er dan ook wel toe geleid,
betaling in vreemde valuta te bedingen,
waarbij echter dient bedacht te worden, dat
behalve het bezwaar, dat hypotheek voor
een in vreemde valuta uitgedrukt bedrug
niet kan worden verleend, er geen vreemde
munt bestaat, wier walmde een grootere
stabiliteit heeft dan de gulden tot dusver
getoond heeft te bezitten.
Los van dit alles, moge worden opge
merkt, dat de bescherming "van de belan
gen van den crediteur, van den debiteur on
evenredig zware offers vergt, welke geen
enkeile debiteur zal willen aanvaarden als
hij zich van de consequenties ten volle be
wust is.
Hoe ongerijmd het is, om bij een algo-
meene débêole één categorie \an personen
daarbuiten te stellen, blijkt, als men be
denkt, dat de ee%r belangrijke groep hypo
thecaire crediteuren, hypotheekbanken en
levensverzekeringmaatschappijen, aan haar
crediteuren, pandbriefhouders en begunstig
den, haar schuld in gedeprecicerde munt
zou kunnen voldoen en van haar hypothe
caire debiteuren betaling naar goudswaarde
zou kunnen vorderen.
Bovendien zaJl bij een algeheele daling
van de waarde van het geld, de waarde van
het onroerend goed ten opzichte van de wet
tige betaalmiddelen niet in dezelfde mate
en hetzelfde tempo stijgen als het goud. In
Duitschland is dit in den inflatietijd dui
delijk gebleken.
Nemen wij een oogienblik aan, dat de
goudclausule werking zou hebben, dan zou,
als de goudhypotheek niet meer door de
waarde van het onderpand wordt gedekt,
dit aankddirak geven tot executies, welke
juist in dergelijke economische omstandig
heden een verdere ontwrichting van het
maatschappelijk leven tengevolge zouden
hebben. Ongetwijfeld zal dan ook, juist wan
neer de goudclausule zou moeten werken,
de wetgever tusschen beide komen en aan
de clausule, indien en voor zoover zij dan
al wettig zou zijin, haar kracht ontnemen.
Ook bedenke men, dat het opnemen van
goudclausules er toe medewerkt, het ver
trouwen in de stabiliteit van het Nederland
sche ruilmiddel te ondermijnen. Het nota
riaat mag daartoe niet medewerken, wani
angst is de meest verderfelijke factor in
Een zeldzame arbitrage
Dat een zeldzaam arbitrage-geding ook uit
zeldzame omstandigheden voortkomt,
niemands verwondering wekken. Dat be
hoort er zoo bij.
Nu, 't geval, waarop we hier 't oog hebben
was dan ook in alle opzichten van den ge
wonen regel afwijkende.
't Verslag, zooals dit voorkomt in 't jaar
verslag over 1930 van den Raad van Ar
bitrage, begint met deze inleiding: „Het
strijdperk was een bloeiende Brabantsche
Industriestad. Partijen streden weer eens
achter de schilden hunner advocaten, die
elkander met juridische argumenten beko
gelden" Een echt frissche inleiding, waar
aan zelfs een humoristisch tintje niet
vreemd is.
Gelukkig dat de arbiter en ddt zal
straks blijken een ter zake kundig mar
was, die onbewogen bleef onder het spie
gelgevecht en de zaak tot haar juiste pro
porties wist te herleiden.
Wat was er gebeurd?
Er was een bouwwerk aanbesteed,
cijfer der laagste inschrijvers bleef beneden
de begrooting, terwijl er geen bijzondere
reden bestond het werk niet te gunnen. Met
aanbesteder en architect werd nog eenige
malen geconfereerd over een betonpaalfun-
deering, waarvoor de aannemers een plan
indienden, 't welk werd goedgekeurd.
Toen zoo alles tusschen partijen geregeld
was, kreeg de aanbesteder plotseling den
inval, dat 't werk toch eigenlijk wel op
bescheidener schaal kon worden uitgevoerd.
De aannemers lieten zich ook hiervoor
vinden en deden opnieuw een prijsopgave
Doch nu gebeurde iets, waarvan de bij
zonderheden niet vermeld worden, doch het
eind van dat „iets" was, dat de aanbesteder
het werk aan zijn broer, eveneens een aan
nemer, opdroeg en de beide 'eerste aanne
mers een bedrag van f 200 aanbood voor
hun moeite.
Deze „iooi" werd met verontwaardiging
van de hand gewezen en tot eisch gesteld
een schadevergoeding van f 2500, gebaseerd
op de gederfde winst, zijnde ongeveer 10
van de aanneemsom.
Ziedaar het geschil, want de aanbesteder
weigerde dit bedrag uit te keeren.
De aannemers wendden zich tot den Raad
en deze wees één arbiter aan om dit geschil
tot oplossing te brengen.
De strijd ging in de eerste plaats over de
vraag of er al of niet een aanneminngsover-
eenkomst tot stand was gekomen. Want
was dit het geval, dan volgde daaruit de
bevoegdheid van den arbiter, omdat aan
besteed was volgens een bestek, waarin aan
den Raad van Arbitrage de beslechting van
geschillen was opgedragen.
Doch hiertegen verzette de aanbesteder
zich door tusschenkomst van zijn strijdlus-
tigen jurist met hand en tand.
De arbiter mocht niet onderzoeken of er
zoodanige overeenkomst tot stand was
gekomen.
De zaak zou anders liggen aldus aan
besteder indien een schriftelijk contact
door aannemers kon overgelegd worden,
maar nu hij met andere bewijsmiddelen
getuigen en vermoedens aankwam, kon
hierop niet worden ingegaan; het kennis
nemen van die bewijsmiddelen zou een pro
ces op zichzelf zijn, dat voor den Staats
rechter gevoerd zou moeten worden.
De arbiter wees dit betoog eenvoudig af.
Voorop stellende, dat de Staatsrechter
altijd nog achteraf door één der partijen te
hulp kan worden geroepen om uit temaken,
of de arbiter al of niet bevoegd was, wees
de scheidsman den aanbesteder er op, dat
een arbitem altijd, bij iedere arbitrage, begint
met zijn bevoegdheid vast te stellen, hetgeen
doorgaans geschiedt door kennisneming van
een schriftelijk contract, dat partijen getee-
kend hebben; dat het inzien van dit contract
op zichzelf het kennisneipen van een bewijs
middel is; dat de wet niet voorschrijft, dat
een aannemingsovereenkomst of arbitraal
beding schriftelijk moet worden aang
zoodat die overeenkomsten dus door alle
andere bewijsmiddelen mogen worden be
wezen.
Daarmede was het heele betoog van de
zijde des aanbesteders, ontzenuwd.
En de arbiter kon zich voornamelijk op
grond van sterke vermoedens, wel"
niet door de
ihet werk, stond tevens de schade vast
Óp deze basis oordeelde de arbiter aldus:
de aannemers hebben uit het oog verloren
dat zij 5 maanden met het bouwwerk had-
gevraagde f 2500 f 800 toe, terwijl zij een
derde van de kosten der arbitrage, welke in
totaal f 270 bedroegen, hebben te dragen,
£)e opleiding van den
Het van 2 Juli 1.1. dateerende rapport der
uit prof. ir. G. D i e h 1, prof. W. v. d. P1 u i m
H. v. d. K 1 o ot M e ij b u r g, E J. K u i p e
P. Vork ink en J. P. Mieras bestaande
commissie ter bestudeering van het vraag
stuk van de opleiding van den architect,
door den B. A. benremd, is thans in het
Bouwk. Wkbl. Architectura verschenen.
De commissie meent, ciat de opleiding voor
architect bevorderlijk zal moeten zijn tot
het vormen van een synthetischen blik en
uai daarvoor alsdan uitsluitend
versitaire opleiding is aangewezen, met
gymnasiale vooropleiding
Onder gymnasiale opleiding moet niet zoo
zeer het complex van huidige gymnasiale
studievakken worden verstaan, dan wel de
geest van het gymnasiale onderwijs, dat
meer dan dat van de Hoogere Burgorscho
len, waar qp parate kennis wordt aange
stuurd, geschikt is tot het aankweeken van
studiezin, van het doordenken van vraag
stukken in groot algemeen verband.
Daar in ons land de Technische Hooge-
school de eenige inrichting is voor univer
sitair technisch onderwijs, zal het over
weging verdienen er in de eerste plaaLs naar
te streven het onderwijs aan haar bouw
kundige afdeeling nog meer dan tot heden
te doen beantwoorden aan de desiderata
Eerst wanneer het publiek den architect
in zijn maatschappelijke functie in zijn
werkelijke beteekenis heeft leeren begrijpen
en waardeeren, kan men er belangstelling
van verwachten, wat de oftleiding van de
H.D.VAN QSNABRUGGE
Van der Doesstraat 14
LEIDERDORP
Tel. 2232 (Leiden)
Aannemer en Ovenbouw
iranminninrommirauiiuuimuiiiamr.GiiiuiiimiranaiiiuitnmcGnffiinjnmiiiiRuaiintinini
tenens
J! I
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DRIJFSTEEN-öETONBLOKJES
voor BETONWERKEN
Kantoor, Magazijnen en Industrie:
AELBRECHTSKADE 1 Tel. 30933
ROTTERDAM
N.V. FABRIEKEN „WADDINXVEEN"
"Ih. A. KEIWPKES Co.
TEL.17 WADDINXVEEN
VOOR DE
TEGENWOORDIGE WONING
LEVERING DOOR DEN
HANDEL. TOONKAMERS
CRABETHSTRAAT57
GO U DA T.O. HET STATION
H.R.LAUWAARS &Z0NEN
Pijnackerpiein 44 - Rotterdam
Magazijnen: Schommelstr. 8-30
Waal-, IJssei-, Kalkzandsteen
Handvorm inverschil'end formaat
Speciaal dunne gevelsteen
Benzine
y Pomp-
i insta'talies
U kleine bedrijven
i G.DER BRIBER
fi Spaarnedwarsstraat 6
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Vertogenw. voor R'DAM en OMSTREKEN]
N.V. A. KUïS S Co's
AELBRECHTSKADE 147b
TELEFOON 30404-30233
OElfTSCHESÏMI I2b ROHERGAM
TELEFOON 57650 (2 lijnen)
architect betreft.
Dan komt bet opleidingsvraagstuk op
natuurlijke wijze naar voren, en wordt da
belangstelling er voor een uiting van maat
schappelijk besef.
HEELSUM BIJ ARNHEM,TEL.339
