Het Communisme in de Practijk
DI.'JSDAG 27 OCTOBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
Nadruk verboden
Objectieve mededeelingen en critische beschouwingen
ROEL'HIMOWITSJ
INITIATIEF VERBZ DEN
De van zijn post ontheven volkscommissaris 1 Ue huidige taktiek van de s~wje'-leidinc
voor het transportwezen, Rocchimow.tsj, isheeft, in vele opzichten toesta den go-
benoemd tot directeur van de kooltrust voor bracht, zooals zij elf jaar g leden bestnn-
het Kuznetsk-gebied in MIdten-Siberië. Dit is I oneer het corlogscmmu isme hen
een belangrijke achteruitgang, wat de betee- van oie verschijnselen is het gebrek aan
kenis vanzjn functie brtraft, temeer daar a le«|,mJf
Roachimcwltsj vroeger directeur is geweest ProP££--er et
de kolentruet voer het Dongebisd. Alhoe
wel het Kuznetsk-bekken in bcteelcenis vooruit
gaat is het toch nog lang n et te-vergelijken
met het Don-bekken. De voorgang;
chimowitsj als directeur
zooals de organ"tie heet,
propag-
tioor neg erger wordt. Het is dan ook niet
tp verwonderen, c^t mensehen met i..itia
tief zich trachten te helpen cp de manier
M zooals dat tijdens het oorlogsc immuaisine
ir'2rKVE" tc P^hruikelijk was. Ondernemende fabricks
Kuzbas3-Kool, rijrpC(euren en coöperatoren zijn er oe ov*r
DE LANDBOUWCRISIS
mof, was dan ook een ambtenaar zonder jen ^jj ruj cn onderliig ijzer t gen katoen,
eenige politieke beteekcnls. j brandstof tegen mcube:en, en traclitcn op
deze wijze in hun meest dringende fcehoet
ten te voorzien, daarbij afgevende wat z'j op
^rit^T DT arunrvM riu hrt moment kunnen missen. Bij speciale b:
INVOER VAN ZADEN. PLANTEN EN uij^jnjr van den raad van volkscomm ssa-
VRUCHTEN rjssen is fie7,(> ruilhandel nu verboden; men
I mag slechts koopen en verkospen tegen
De sowjet-douane heeft nieuwe voor Keld) én door het afSiuïten van contracten
schriften uitgevaardigd voor den invoer uis?chen organisati.s, welke contracten
van alle plantaardige producten, zooals dcQr (Je contro eerende orga üsritics m eten
zaden, levende p anten en- vruchten, ze'fs wnrden goedgekeurd. Daze hebban crap te
als deze in kleine hoeveelheden door p;r lotton dat daar, waar volgens de regee-
sonen worden medegenomen. Aan de grens rilw.beslu;tcn irstellingen van de „eerste
moet nauwkeurig worden opgegeven, waar Cflfeg0rie" zijn, de vraag raar producten
de artikelen gekocht z jn en bij welken han ,)et eerst bevredigd wordt. De overigen
delaar. Voor grootere partijen, die in goc komen eerst ]atcr aan de orde, cn mogen
derenwagers worden aangevoerd, hoe hing zich nict f)„or direkten ruil van het noo-
het transport van e plaats van a zending dj(rR voorzjcn
naar de Russische grens duurt cn hoe lang Maar ook tie bevoorrechten worden op
het vervoer op de so.vjet spoorwegen zal iit bun vingers getikt door den president van
bes ag nemen. Op grond van al de e 6eS- j ,1e staatsbank. PJatakof. Bii hen hecrscht
beslist een^speciale 'de gewoonte cm mrer materialen aan ta
a I vragen clan zij eigenlijk voor hun d ingend
volkscommissariaat van landbouw, of de l
producten megen worden ingevoerd.
Dit alles geschiedt met het cog op de
bestrijding van ziekten en andere schaden
in de gewassen.
de verbruikers psychose
werk noodig hebben, cm -zoodoende ook hun
andere werkzaamheden te kunnen uitvoe
ren. Dat mag niet meer, in het vervolg
moet streng worden gecontroleerd, dat e'
niet meer wordt ear gevraagd en geleverd
dan strikt nccdig vcor het allerdringend
ste werk. Pjatakof voegde eraan toe dat alle
krachten erop moestan gericht zijn de bijna
gereed zijnde nieuwe werken ten spoedig-
dat'de 1 ste 'n bedrijf te stellen, en dat de anderen
wilden desnoods tijdelijk in het gedrang moesten
Prae-advies voor de Vereen, voor de
Staathuishoudkunde en de Statistiek
Men behoeft niet te twijfelen aan een
bloeiperiode in Indië
n.
De verecniging voor de Staathuishoudkun
de en oe Statistiek, die 31 Oct. in „Tivoli",
Coolsingel, te Roltei'dam, tie gewone aige-
meene ergadermg houdt (niet te Utrecht,
zooals de vorige v.ee.i in een getleeite var»
onze oplaag abusievelijk is vermeld) zal het
voornaamste deel van den vergadertijd wij
den aan de bespreking van:
da medewerking 1
■oplleden. die zich
lom-enteel bes
ilttlng krijgen,
ra a werd
koopor
de moelltjk-
VERLAGING VAN DE SPOORWEG
TARIEVEN VCOR VEE.
Vtun de Commissie A. i (Vervoerbelangen) ve
5 op 21 October J1
en—Assen—'s Her
nLeeuwarden
dSchapenSit-
Toen wij melding maakten van de oppositio
neele stemming in de communistische partij
der lOekra'ne, wezen wij terstond erop,
opposition^len eienyoudig niet Mo ver wuaen komcn In<fien "werkeiijk alle rontro'e zoo
gaan als de regcering vereischt by het weg wer(( ultgeoefen(j a]s je rrgearing hst voor
halen der levensmiddelen uit de dorpen. Dit Rchri|ft 7/)ur.en fir meer controleurs dan
wordt bevestigd m een ber cht over ds toename werkors noodig lZijn.
der „verbruikars psychose op hst platteland. ,n ieder R3val blijkt „it djt aUeR duidf
De boeren gaan n.l. zoo ver, volgens de sowjet ]jjk genoeg. dat de sowjet-unis stellig nog
berichtgevers, om hun behoefte aan levens-1 geen land js van overvloed, maar een land
m'ddelen en veevoeder in de eerste plaats te %vaar men Van alles tekort komt. en waar
n rrt-wsi «n dsnmn p^rat het men jor verkrijging van het noo'iga geheel
dekken uit den cogst en daarna esrst het
noodige weg te leggen voor de b^astingen en
de nakoming hunner contracten. Dat vindt de
partyeentrale een verderfelijke opvatting.
Eerst komt de regeer'ng aan de beurt, moet
ten volle datgene hebben, waarop z'j aan-
poraak maakt. Tcnvolle, dat bsteakent inclu
sief de reserves. De sowjet-regeering haeft
dez^r dagen een comité voor de reserves inge
steld, bestaande uit de hoogste partijfunctio
narissen, dat moet toezien op de vorming van
de noodige reserves.
Eerst wanneer aan al daze eischen is vol
daan ♦"os'en de toere: nagaan of er voedsel
overblijft voor hen er. hun vee. Is dat niet het
geval, des te ereer voor d"» boeren, rr'"ar da
redering m^g daarom niet te kort komen.
Met dergeliike opvattingen worden in ieder
geval den regeerders veel hoofdbrekens" be
spaard.
bevroren
afhankelijk is van ae bureaucratie.
De nadere publicaties der sowjet-pers be
vestigen volkomen he goon wij schreven
over de toestamden op het platteland naar
aanleiding van telegrafische berichten. De
toestand blijkt zelfs critieker te zijn dan
wij hadden verondersteld. Niet alleen gaat
de graaninzameling niet zoo snel als ie
regeering wcnscht, omdat do toeren, ook
in de kolohozen, in ieder geval voldoende
willen achterhouden vcor zichzelf en hun
vee, maar als het graan eenmaal is ingele
verd werken dc plaa.selijke autoriteiten het
ervoer buiten het district tegen, om de
zelfde redenen. Zij wollen allereerst voor de
voedselvoorziening van hun eigen steden
en fabrieken zorgen.
Dat alles nu is niet In overeenstemming
met de plannen der regaering. Deze wil in
de eerste plaa'.s groote hoeveelheden graan
voor den uitvoer hebban, zoo spoedig mo
gelijk, ten einde buitenlandsche valuta te
Men hoort tegenwoordig zooveel spreken
over bevroren credieter.', dat deze term ons
onwillekeurig in de gedachten komt bij de
hebUn. Daar ign geen credieten bevroren, motiCTCn in spel. Men dct er niet
doch goederen, vpbrmtavoorweipen, waaraan I (|e dornon (B va„ de aller
het land de grootte behoefte heeft. -Men oor- noodzake'ijkste levensmiddelen en deze bij
deale zelf over deze feitsn, die de sowjet-pers de industriecontra op te slaan, omdat men
als volgt vermeldt: zoodoende het in zijn macht heelt arbeiders
Een raid van speciale partijbrigades in de van be^ platteland daarheen te krijgen. Mei
Leningradsche magazijnen heeft aan het licht I het veevoeder is het evenzoo gesteld. Parti-
gebracht, dat daar voor 106 millioen roebel eulier vee', ezit is den sowjets een doorn iu
goederen lagen te wachten. 5 millioen roebel s het oog. Men heeft reeds uitvoerige instruc-
confectiekleeren, 1.5 mihoen cigaretten, voor j ties rondgezonden om de veestapel van ue
deelen. De Noord-Westelijke coöperatie spaarthun vee aan die sowchozen zullen hebben
al twee jaar lang honderd ton „nrochorka" I af te staan. Alweer dezelfde methode: zorg
(slechte tabak, die vooral de boeren rooken), I dat er geen veevoeder in de dorpen is, dan
bestemd voor de districten van den houtaankap zullen de monschen hun vee wel tegen een
Over dit onderwerp zijn een drietal prae-
adviezon uitgebrachi en wel door de hceren
Prof. ur. h. rrijüa, ih. Ligthart en Prof. Dr.
ir (i. Minderhoud.
Het rapport van eerstgenoemde gaven wit
reeus veiKOit weer (zie ons bla-d van 21
Oct. 1.1 j.
"iha-us laten wij volgen een uittreksel uit
Praeadvies van den beer Th, Ligthart.
De adviseur behandelt hierin de groote
tropisch-agransche vraagstukken (rubber,
suiker, kowie enz.), waaioij er op gewezen
wordt, nat ue crises in de VVestezscne lan
den, oe kap^hstiscne crises, geneel anders
zijn dan die m een primitieve samenleving.
i>e eerste zijn gevo.g van mgevvikkeide maai
schappelijke siorin^en, de ïaatste van gril
len \ciii ue natuur.
In Ned. Ooswudië, een koloniale maat
schappij, komen beme vormen voor en ver-
schinenuA overgangen daariusscutai.
in zoj'n koloniaie nu.shouding zal ernsti
ge werkloosheid aileui aaar voorkomen,
waar oe Kapitalistische productiewijze een
sterk contact met de wereldhuishouojng tot
stand heen gebracht, maar kan uog soepei
reageeron op economische wetten. Aieii is
spoediger geneigd de productie aan te passen
aan oe benoeltcn. Vooral geldt dit voor e.v*
clusief gedreven cultures, die gemakkelijk
door anuere vervangen kunnen woraen.
Van de exportg e w a s s e n zijn de belang
rijkste: suiker, rubber, copra, thee. tabak,
koffie en peper. Feitelijk te weinig: een
grooter veuscheidenheid zou gunstiger wer
ken.
Wat de suiker aangaat, de cultuur
daarvan is zeer intemsiei en breidde zien
sterk uit. Van 75.000 H.A. in 1804 tot bijna
200.000 H.A. thans, terwijl de H.A.-opbrengst
steeg van 70 tot 147. Tusschcn riet- en biet
suiker is echter een strijd om de hegemonie.
De suikercrisis is feitelijk geen conjunctuur
crisis. Op onnatuurlijke wijze is de stnjd ge
streden en Java is er de dupe van. Mede
heeft hiertoe bijgedragen concurrentie met
andere landen op de wereldmarkt en Java
kan alleen den strijd winnen door lage prij
zen, ook tegen Rusland, dat een suiker-
exporteerend land kan worden. Het Chad-
bourne-plan, waaraan Java gaat deelnemen,
dat de productie van suiKerexporieeretiue
landen wil beperken, kan voor Java verzwak
king, voor andere landen versterking Detee-
kenen. De strijd tusschen riet- en bietsuiker
zal op natuurlijke wijze gestreden voor riet
suiker, dat veel goedkooper geproduceerd
kan warden, de overwinning geven.
De Rubbercultuur is een geheel an
dere als de suikercultuur. Daar pas 5 a 0
jaar na aanplanting productie volgt, reageert
het veel trager op vraag en aanbod. De rut>-
berculiuur wordt vrijwel beheerscht door de
Britsche en Hollandsch-Aziatische gebieden.
Het wereldverbruik breidde zich in de laat
ste kwarteeuw zeer krachtig uit, de auto
mobiel fabricage gaf hiertoe een geduente
stimulans, doch de aanplant breidde zich
nog veel sneller uit zoodat na eenige jaren
overproductie ontstond met als gevalg prijs
daling. Pogingen tot prijsstabilisatie misluk
ten. De crisis in de rubber duurt al van
1921 af en werd krachtig beïnvloed door oe
groote concurrentie, die de inlandsche rub-
bercultuur de Westersche bedrijfstnethode
aandeed. De Westersche ondernemingen zul
len zich voor moeten bereiden op een lang
durige malaise. Pogingen om de productie
kunstmatig te regelen stuiten op groote be-
Gemengd Nieuws,
door de markt product ie der vetten. Van over
productie kan hier niet zoozeer gesproken
worden, Wel van onderconsumptie. Veel over
zicht kan men niet over deze cultuur ver
krijgen.
Bij thee heeft men een tamelijk gecom-
pliceerde verhouding in de pr iluctie: het dan
planten en oogsten heeft plaats op Wester- j h
sche en op Inlandsche onderneming, de ver- f"PrB
werking op fabrieken, die onder Europee-
sche of Chineesehe leiding staan.
Een kunstmatige beperking is dus moei
lijk. Van een groote productievermeerdering
is echter heel geen sprake, de consumptie
bleef achter vooral in Britsch-Indië en Rus
land. Maar van een noodtoestand is geen
sprake, de winstmogelijkheden zijn irgekrom "t'èVpè'dpè'it"iui
pen en dit heeft vooral gevolgen voor de j tarieven is ingevoerd en
Inlandsche planters, doch deze hebben naast gevoerd ge^ nlftuw s
theetuinen meestal ook nog sawah's. j tot-enbosch—Hootrpveen-
De vooruitzichten van koffie zijn niet LeidenMaostrichru
groot, vooral door de koffiepolitiek van Bra- j
•/.ilië, dat geheel van de koffie moet bestaan.
In Indië is in de laatste jaren weinig animo
tot uitbreiding van de koffiecultuur.
Peper bleef lang bestand tegen de alge-
mecne prijsdaling. De prijzen l open tot 1923
zelfs op. In 19C2 trajl echter een scherpe da
ling in. Toch is de prijs nog loonend ge
bleven.
11 ij s t speelt als hoofdvoedsel voor de in
landers eeai belangrijke rol. Een oogstmisluk
king is funest voor de inwoners. Indië is
nog niet onafhankelijk van 't buitenland wat
dit product aangaat Er moet nog vrij veel
mgevcerd worden.
Na deze onderdeelen behandeld te hebben
concludeert de adviseur dat de huidige cri
sis een is van overproductie en ondercon
sumptie. Het noodwendig gevolg, inkomsten
Vermindering, zal men trachten ie eliminee-
ren door productiekosten-bezuiniging o.a.
personeelvcrmindering, wat werkloosheid
brengt. Een algeheele versobering in Oos
tersciie en ook in Westersche kringen zal
volgen. De ondernemingen zullen streven
naar zos groot mogelijke liquiditeit daar-'
door komen middelen beschikbaar voor be
legging op korten termijn, deze gelden zul
len geneel of gedeeltelijk in Holland worden
uitgezet
De Louvernementsmaatregelen, die moes
ten genomen: uiterste bezuiniging bij de uit-
v enng van publieke werken, belastingver-
hooging en salarisverlaging, werken mee
ojn Ue crisis te verscherpen.
Na de periode van sneile, haast toometoo-
ze ontwikkeling der overproductie moest een
terugslag volgen en deze zal zuiverend wer- j komstig moet zijn.
ken. Ondernemingen zullen vernietigd wor- De weduwe H. deelde aan de Tel. mede, dat
tien, doch de toestand is niet verontrustend, toen haar man zich in 1924 in de gevan-
want wat overblijft zal zich spoedig en genis te Tiel van het leven had baroofd, spoe-
krachtig ontwikkelen. dig daarop met haar vier kinderen naar Assen
Als 's lands financiën beheerd worden in I ja verhuisd, waar zy evenals haar man, voor
overeenstemming met de ontwikkeling van i haar huwelijk, ook woonachtig wa>. Zij tracht-
de maatschappij en rekening gehouden er door ujt werken te gaan,
wordt met de wisselvalligheden van de agra j houd van het -n te voorzier
rische I komsten had zy nl. niet
Bfvnnr Wel was door haar verzocht
Radio Nieuws.
C A van Loon. üea ef. Pred. te pur-
Tüdaotn. 111Z Hannonlumbe^pellng
er M F JurJaanz le Hilversum. Zang
nhout. sopraan. 1Z1Z.15 Persberlch-
12.30 Grumofoon. 12,30 Tb'dseln. 12.30
l; H. Hermann, viool. P v d Hurk.
Borgera. cello. MeJ. Lulse Lauenroth
I Ned. Zendi
2.43—3.15 Alg.
DOODELIJKE VAL.
Te Tilburg is de 60-jarige metselaar E. P.
b. bij werkzaamheden van een steiger ge
vallen. De man. die zijn been op verschillen
de plaatsen had gebroken, is gister aan de
gevolgen overleden.
ONDER EEN TREIN GEDOOD.
Langs de sjxiorlijn GaesbergEigelshoven
onder de gemeente Nieuwenhagen (L.) is
het lijk gevonden van een ongeveer 28-jari-
gen man. wiens beenen van het lichaam wa
ren gereden.
WAT een oud schilderijtje verborg
Door notaris Schouten te Culemborg werd
aan de erfgenamen van wylen Thomas en Ger-
ritje Wiggen, eenige jaren geleden te Culem
borg vermoord, een brief gezonden waarin
werd bericht, dat de weduwe Haveman een
som van f 2000 onder zich had had en vermoed
de, dat dit geld van de beide vermoorden af-
45 Gn
onferentie Kol. Insl
e van Prof. Dr. J. Slotcmaker
Bruine. Onderwerp: ..Zending en volksleven"
4.15 Concert: G. Beths. viool. L. de Graaff.
ol. Plet Halscma. plano. 4.15—5 Verzorging
den zender. 5 Tüdiein. 56 KlnderuurtJ*
leiden door Mcj. B v. d. Veer. Zang en piano
J. C J A. Gelderman. belden uit Utrecht.
irbond ln Nederland.
•iet Ned. t
heer H. J.
„Radio
8—8.15 Spreker
School". 8.15—V
t Chr. Kinderkoor ,.Z
begeleiding door di
sein. 9—9,30 Oudei
J. Drewes. Hoofd
VPRO 10 Mo;
irbelders In di
tiding. VARA 10.16
1 15 Onderbreking
6.20 Mededeel
3 30 Klndertooneel. 1.20
rhalfuurtje. 5 30 Gramofoon.
t dagblad ..Het Volk
voor den Ned. Pond van arbeiders In het
Chocolade- en sulkerbewerklngsbe-
dezen ttJd. 9 HoorspeL
drtjf. 8.15 Mi
10.25 Uitzending
ll&ndete- en Ki
Concert. 10.40 P«
Op de gaster gehouden vergadering van
den R.K. Land- en Tuinbouwbond te Haar
lem, deeldo de voorzitter, de hoer G. W.
Kampöchoer, mede, dat hij bericht ontvan
gen had, dat de rege«ring nog deze week
haar pionnen zal bekend maken inzake
land- en tuinbouw.
i "gebouw "der Celitr.
eilihg te Honselersdijlc
es tl. Snljbloe-
bezoekei
mede het gebou
ontvajigen.
Mnggebouw brengt, zal
ven, dat reeds zoo nal
stelling^ Ugt Ei
•i-dt volop go
wordt „Ingewijd"
log heel
rrlchten. Rond I
nog die
en der visscheryen, voor 7.5 millioen
cologne en andere parfumerieën.
In den Oeral hetzelfde beeld. Alleen in het
centrale magazijn van de afdeeling levensmid
delen werd voor oen millioen roebel aan con
serven, zeep, suiker en boter gevonden. In een
ander magazijn voor 700.000 roebel. Glas,
waaraan zoozeer gebrek heerscht, vond
ter hoeveelheid
lagen prijs moeten verkoopen, wanneer zij
het tenminste niet afslachten, gelijk vroc
ger reeds eenmaal is gebeurd.
Daarnaast blijft de cude instructie van
kracht cn wordt nog zelfs verscherpt, tot
„mobilisatie van de geldmiddelen" der '-d-
volking. Grinko, de volkscommissaris van
finanliën, heeft doen weten, dat de span
Jlc nl lu gelden in het vierde kwartaal belangryk
wa8^"s- Oolc drink- j moetcn toenemen en dat de achterstallige
Klaser, lampeglaten, Iampepitten en branders sohu|dcn dor landelijk0 organisaties beslist
eoor petroleumbranders, ales dmgen. die de m„etcn worrtPn „sneernivartl. Gaan we den
hoeren dr nirend noodiï hebber. De uit(revers halv(J eons na wat er zoo al moet grbeuren
maatrchappn deed och aan deren „wedloop" vonr boere.n zelf aan de b»urt komen.
dv-0-rJi-i stsn '®2raoelc,^n °P te bargen. dan vinden we: groan inleveren aan de
Hierby blijkt nog, dat s'echts een dael der rceeering tegien den uiterst lagen vastgp-
organisaties gegevens hebben verstrekt over stelden prijs; reserve terzijde leggen voor
hun overschotten. In ieder geval is het duide- uitzaai het volgend voorjaar; achterstallige
lijk. dat er iets riet loopt in het distributie- schulden betalen; speciale reserve terzijde
Etelrel der sowjets. j leggen. Wat er dan overblijft mag onder de
Maar toe
i flinken Indruk.
de centrale
D velllnghav*
en ook de toebereidselen gemaakt
>nden kinderen van Flora ln het
■uw te -ontvangen. Er zijn ruim 125
hoofdzaak medailles beschikbaar
i het nieuwe gebouw
kolchozleden worden verdeeld voor ver
bruik, echter met inachtname van do
dagen, dat ieder lid heeft gewerkt en het
werk, dat hij heeft verricht
De sowjet-regeering heeft het dus in haar
hand de boeren neer te drukken tot op een
minimum levenspeil. Dat zij zelfs dreiat
daaronder te gaan mag men afleiden uit
het feit, dat onder de ontslagenen en ge
straften wegens openlijk of bedekt verzet
tegen de regeeringscischcn vele bestuurders
van tractorstations, van kolchozen en ook
van sonchozen. de groot-landbouwbedrijven,
zijn. De boog wordt wel uiterst strak g«»
spannen.
wel aixlers dam c
DE TWEEDE BLOEMENVEILING
IN HET WESTLAND
In het gebouw, waar eertijds de Groentenvel-
llng „Poeldijk" haar bedrijf begon. Is Maandag
morgen de tweede bloemenveiling ln het West-
lo's nieuwe zendingen
i de pl.m. 40 kooplle-
,-angen zouden kunm
de plannen gereed
aanmerking
te komen voor weduwen cn weezenpensioen,
doe daar haar man na zijn ontslag had ver
zuimd de verschuldigde premiën te tetalen,
werd haar verzoek niet-ontvankelijk verklaard.
De inkomsten bleven uiteraard gering. In het
voorjaar van 1930 was zij genoodzaakt te ver
huizen. Toen zij op een dag in het laatst van
Mei 1930 het fornuis wilde aanmaken, en naar
brandhout zocht, viel laar oog op een oud
schilderijtje, dat by een hoop rommel lag.
Nadat zy dit met een bijl in elkaar had ge
slagen, kwamen er tot haar verrassing van
achter de plaat twintig bankbiljetten van hon
derd gulden te voorschijn.
Deze biljetten zyn op 2S Mei 1930 door de
weduwe ter hand gesteld aan den raadsman,
die haar ook terzijde had gestaan tijdens het
proces wegens meineed, dat destijds tegen
haar in verband met de moordzaak was ge
voerd, nl. mr. M. S. Kalma te Assen.
Begin October 1931 kreeg mej. Haveman
bezoek van een rijksveldwachter, die haar een
akte van afstand der f 2000, ten hehoeve van
de erfgenamen der Van Wiggens, wilde doen
teekenen.
Mej. Haveman heeft dit geweigerd en den
rijksveldwachter verwezen naar mr. Kalma.
Deze heeft zich daarop op S Octobar .1.1. schrif
telijk gewend tot den Officier van Justitie te
Assen, met de mededeeling, dat
nintr, daar geen zekerheid bestaat, dat het
geld van de Van Wiggens afkmstig is, de
billiikheid ten opzichte van mej. Hav<
medebrengt, dat zij niet zonder meer afstand
van deze som behoeft te doen, te meer daar
zij en haar gezin in behoeftige omstandig
heden verkeeren.
Door mr. Kalma wordt een schikking tus
schen de erfgenomen en mej. Haveman het
meest wenschelijk geacht.
Of wellicht de Procureur-Generaal by het
Hof te Arnhem zich door bemiddeling van den
notaris te Culemborg in verbinding heeft ge
steld met de erven Van Wiggen om te trach
ten een dergelyke schikking te treffen, kon
mr. Kalma noch mej. Haveman mededeelen.
een rchoenenhistorie.
Twee werkloozon, resp. 25 en 26 jaar oud,
vervoegden zich op een m'ddag in het schoe
nenmagazijn van de firma B. A. Presburg aan
den Haarlemmerdijk te Amsterdam. Zy gaven
den wensch te kennen, dat zy een paar i
we schoenen wilden hebben. Toen ieder
hen een paar aan de voeten had, verklaarden
zy dat de rekening moest worden aangeboden
het Bureau voor Maatschappelijkcn
negen gulden voor een paar schoenen zou
willen betalen, misschien zou het bereid zün
ee;i bedrag van f 4.75 per paar te verstrek
ker., weshalve hy den twee mannen het voor
stel deed, de schoenen weer uit te trekken en
ze voor goedkoopere te vervangen.
De twee zonderlinee koopers gingen hier op
in, waarmede zij Itlyk gaven, dat zy er niet
het onder- op rekenden, dat de chef hen by den neus zou
Andere in- nemen. Toen zy namelijk hun schoenen had
den uitgetrokken, wierp de chef hun de oude
schoenen toe en ge'astte '-en de zaak u»
verlaten. Het feit, dat inmiddels de politie
gewaarschuwd en drie agenten naar bin-
waren gekomen, had tot gevolg, dat beide
aen zich niet durfden verzetten. Nadat
:i en adres door de politie was genoteerd,
konden zy vertrekken.
tlng gereed ls. HIJ hoopte
aar gebouw beschikbaar heeft net Bureau voor Maatschappelykc
d® nieuwe veiiinglnrich- Steun, dat de schoenen wel zou beta'cn.
1 ko.?p- De chef van de zaak ging hier uiteraard
niet op in; hy deelde den heeren mede, dia
genoemd bureau vermoedelijk geen acht of
Uit het Sociale Leven»
BEDRIJFSSLAPTE.
ln 't bedrijf, ontslag
Men meldt ons uit Amsterdam:
De laatste veertien dagen ztfn er bH de Hol-
landla-fabrleken (Kattenburg en Co's Regen-
kleedlng) tengevolge van do crisis en de slapto
In het bedrijf 170 werklieden ontslagen.
DE RUSSISCHE ARBEIDSWEEK.
Onlangs deelde we vla „De Gids" iets mede
over de invoering van de Russische arbeldsweok
In de internationale grootbedrijven.
Alles Is in het werk gesteld, om xoo Iets te
voorkomen, en thans deelt de heer Br(ussel>
lu „De Gids" mede. dat die gelukt is ten aan-
elen van de glnslndustrie. De Inzet was Dultsch
piekingen daaraan
Nadat het r|jki
ische regeering heeft
gewUd geweest,
rie had afgewezen. Is de
Pruis*
«11 ei
i de Pri
afwijzend be-
af 1 October de oZndagsar-
>cld. welke reeds een half Jaar was Ingevoerd
reoerom ls verboden.
Waar de heeren zulk eon fiasco hebben ge*
n de poglm
i hetzelfde beoogen.
inder*
>rd ln „Ons Hule" te Ede de
ng gehouden van de gowos-
organisatie van Patrimonium. Aanwezig
de afdeoHngen Ede. Veenendaal en Wa-
-n. Afwezig waren do afdeellngen Barno-
Nljkork.
oorzltter van het Gewest, de heer (X
van Veenendaal. leiddo het onderwerp
uiteenzetting gaf van
i den tegenwoordlgen t
-erk gedaai
afdec
besproken de moeilijkheden
ifdeellngen ondervond. Besloten
Ijk te komen tot de oprichting
ig van het Verbond te l.unteren
De iifdcc-llng zal met de werk-
DE CITADEL VAN ANTWERPEN
FEUILLETONwas aan het vastinden der stekken en
hconipjes vestigt hij de aandacht van
den cipier op eefiige bijzonderheden betref
fende het plantenleven, die tot dusver zeker
aan zijn aandacht waren ontglipt.
Verhaal van een Oud-Strijder
Naverteld door R. BOON
in
De nieuwe dag brengt nieuwe plannen.
Als zij dezen middag weer van de plaati
naar binnen zuilen worden geleid, zu>n
Vermeulen en eenige anderen door achter
blijven den cipier bij zich trachten te hou
den. Alsdan zullen Peters en Dekker, al
worstelende om zich van e kanders mutsje
mees er te maken, met spoed de gang in
loopen, dadelijk "achtervolgd door eeni-ie
anderen, waarvan er een zal worden aan
gewezen om den zolder to beklimmen. 0»>-
geverr te middernacht zal deze trachten
roo stil mogelijk naar beneden te komen,
om dan vervo gen* alle mogelijke rogingen
aan te wanden tot opening der celdeur.
Wat dit laa sle betreft sluiten de gevan
genen al d.adelijk op niet geringe bezwaren
.veen enkel stukje gereedschap is in hun
'.ecit en zonder dat kunnen deze werkzaam
heden onmogelijk worden verricht.
Aller hcop is er echter op gevestigd, dut
op zolder wel iets fn vinden zal zijn, dat
hpn van dienst kan zijn.
De middag nadert en alles verloopt Juist
zooals het verwacht was. Het geluiktc aan
Vermeulen uitstekend den cinicr nog corii
gen tijd Tez-'rr te houden. Zich houdende
alsof hij zijn werkzaamheden eerst «wilde
eindigen vóór hij naar binnen ging hij
De cipier weet van al het gebeurde niet* houden en ons waarschuwen, zooi-ra zich
en de houding der öoldaten is van dien boven ons hoofd eenig gerucht hcoren het welslagen der plannen geheef
aara, dat daaruit niets valt af te leiden. i laat." houding afhankelijk was, nam hij zich
Toch 6chljnt op een gegeven oogcnblikj Het eerste gerucht dat zich lent hooren, j z.ch tot het uiterste goed te houden on ver-
de. geheele zaak in duigen te zullen vallen.' is de dreunende voetstap van de.i cipier, der maar te leven in de hoop, dat het onder-
Ruimschoots vindt Peters den tijd om zijn Vóór de cipeir de celdeur sluit, slaat hij die zijn gewone dagelijksche ronde loet zoek spoedig mocht zijn afgeloopcn.
kameraad, die op zoldv de wacht zal hou-'ate gewoonlijk een blik op het groepje, en De cipier heeft dezen tocht reeds zoovele Tot zijn niet geringe blijdschap merkte
den, naar boven te vergezellen. Zijn daar nu sohijnt Jhet hem toe, of er een persoon keeren achtereen verricht, dat hij hit ten hij, hierin niet te zullen worden teleurae-
ïngesteld onda.-icek.is niet vruchteloos. In j aan ontbreekt, die juist door zijn grootelaatste geheel stelselmatig doet. Zijn in sleld. De cipier verwijderde zich na het
wn kist liggen verschillende gereedschap- gestalte en bijzonder stevige lichaamsbouwstructie schrijft hem voor, deze ronde aan korte onderzoek en dadelijk daarop hoorde
pen opgestapeld. terstond in 't oog valt. den avond van eiken dag te doen, doch zijn i oe sohooisteenbewoner zijn voetstappen in
Snel als de gedachte voert Peters zijn Peters heeft terstond de oorzaak van de oplettendheid wordt hierdoor niet vermeer-1 de kamer benedon zich.
metgezel naar de plek, waaronder zich hun j wijfelende houding van den cipier begre- derd. Vluoht-ig inspecteert hij de verschil-j Toen de man zijn vertrekje binnenstapte,
cel bevindt en wil hem beduiden, dat hij pen en laat zich dadelijk op eon der met lende hoeken en gaten en overtuigt zich tenstond hij eenige oogonblikkcn verbaasd'
gedurende den nacht probeeren meet een stroo gevulde lakens neervallen, luid roe-1 slotte of alle gereedschappen nog aanwezig j over de groote hoeveelheden roet, die uit
«at in den zolder te boren. Door dez-j ope- pende: „Zie zoo, nu heb ik jou ook eris te zijn; is dit laatste het geval, dan begeeft! den schoorsteen op de vuurplaat was geval
ning kan hij dan verschillende gereedschap pakken! Zie nu maar dat je er onder uit, hij zich naar zijn klein woonvertrek, dat I ion. Zich volstrekt niet willende afmatten
i pen naar beneden laten zakken, opdat de komt!" voor aan den straatweg is gelegen, on legt; met naar de oorzaak eon onderzoek in te
[gevangenen aan de binnenzijde gelegen- j De cipier i6 gerustgesteld en 6luit zwij- zich eveneens ter ruste. 'stellen, begaf hij zch ter ruste on sliep
1 held zullen vinden het slot door te vijlen, «end de celdeur. Peters kan zich met zijn Ook dezen avond levert zijn onderzoek dra zoo vast, dat zijn gesnork voor
I Een der gereedschappen nu meenenmn geslaagde list geluk-wenschen. geen bijzondere resultaten op. Hij bemerkt! man in de schoorsteen duidelijk hoorbaar
naar beneden gaat niet, want zoo aan-j Een daverend „hoera" wordt aangeheven het niet. dat door een opening in den schoor was.
stands zal de cipier naar boven komen om j ter eere van den flinken makker, die ch steen twee oogen hem voortdurend gade-! IJlines verliet deze nu zijn gedwongen
alles te inspecteeren. zoo uitstkeend uit allerlei gevaar weet te .slaan en al zijn bewegingen achterdochtig j standplaats. De beweging die hij hierbij
Juist tenvijl Peters zijn.vriend een cn redden. bespieden. nwekte, was ooinak, dat opnieuw welken
onder wil verklaren, wordt er drie maal liet oogenblik der ontvluchting is nu ue wakkere soldenier had geen betAre roet naar beneden nacn doch tro's d t
zacht achtereen gefloten. Het is het sein.nader dan ooit en geen wonder is het, dat j wijkplaats kunnen vinden dan de schoor-1 olies, h'eef de cipier rustig doorslapen
dat de cipier nadert j de soldaten hierover a!s in de wolken zijn steen. No eerst den steen, die de opening; Op'zijn kousen s'oop de vrne^re s-hoor-
Sne! werpt P-Mens de vijl weer neer en van blijdschap. Gedurende den gepasseer j in den schoorsteen dioht sloot, te hebben steen-bewoner naar de kast waarin de ge
beduidt zijn makker, dat hii zich é?poedig den dag hebben zij bijna geen kru'mei vo-v!verwijderd, was hij er in geklommen en ree tschappen werden bewaard- hii nam
verschuilen moet. terwijl hijzelf zich hals *el ontvangen en de zucht, om uit doze he-1 had vervol-gons den steen weer zoo voor- daaruit een der grootste boren én vijlen «n
over kon naar beneden laat tuimelen en nauwde gevangenis te worden ontslagen. I zichtig mogelijk naar zich too getrokken gaf vervolgons door een drie-mal herh-aol.1
de trapdeur si-rit, juist op het oogenblik. wordt des te grooter. en gedurende den ganechen avond vastge-1 zacht getik het sein aan de ingewijden be
dat de oi-pier binnentreedt. „Jongens," herneemt Peters, „nu is het, houden. Gemakkelijk was de pesitie, waar-nedon. dat hij met zün nbMd aanving
Om ol diens aandacht van de zaak af te tijd om te slapen. Gedurende >'ezen nacht; m hij zich bevond, zeker niet te noem n. j Aanstonds werd dit sein door een der
;leidcn en om hem te sterken in do woon, zal er nog genoeg arbeid verricht moeten noor de handen stevig in de steonoponinggevangenen uit de cel beantwoord
'd.at de beide vrienden «al dien tijd gewor- worden en om nu door onze houding geen te leggen, behoedde hij zich voor vallen. Aon beide zlldon was men dus 'nn >ün
steld hebben springt Peters op Dekker toe. aan eidinv te geven tot wantrouwen, is hot Doarhii kwam nog, dat weldra zijn handen,hoede
rukt hem de mu's van het hoofd cn vlucht raadzaam, (fat wij aanstonds op één oor z!,in gelaat, kortom allee, met een dikke I Dade'ljk wilde de flankeair met »|jn
daarmede de cel binnen. jgaan. Een onzer moet voorloopig wacht laag roet was bedekt. beid beginnen, doch daar het duistór was
maakte hij eeret met zijn tonderloos, dis
hij bij zich droeg, licht. Ju>«t toen hij «1en
tender ontstak cn een heldere vlam den om
trek verlichtte, ontsnapte een krert van ver
i roséing aon zijn lippen. Daar in den r.oek
van de zolder, werd een luikje zichtbaar,
dat blijkbaar kon worden opengeschoven
en diende tot verfrissching der c*l Nie
mand der gevangenen had tot dusverre dit
iuikje opgemerkt, temeer daar het zich m
d»-n heek der zoldering bevond, een ge
deelte, dat zelfs bij helderen dag, ternau
wernood was verlicht.
liet luikje te openen en Je beneden zijnde
kameraden te waarschuwen, is vir den
si/denier net werk van een oogenb ik N et
in in-Ier groet is ook daar de ve.-Mssing.
I Y«ei werk wordt er op deze wijze uitge-
Jbpaard en :iet oogenblik der bevrijJ'ng kan
U' s'echts door wnrden bespoedigd.
IA 'es in net gebouw is rustig. De cipkr
sl<ia,.c r-j-Da door en de soldaten, li- met
de ItwakiKJ der gevangenen zijn nelast.
.von-n niet in dit gebouw, maar in e.-n
j kien gebouwtje, aan de overzijde van den
straatweg gelegen. Een tweetal hunner
I ziin s'ech's wakande en slaan nu en dan
I don s!<ip»-igen blik op de deur vn het
j kmosfer '»«- gevangenen hebben i-v van
j ben niets te vreezen; alleen de cipier kan
I hun kwaal d-jen. doch deze slaapt zx> vast
fat niets ip 6taat schijnt hom dan-uil op
le wekken.
De flonkeur werpt een der groo'vijlen
door de zolderopening naar beneden en
zorgt er voor, dat deze. teneinde geen ee-
rueht te veroorzaken, juist op het bedde-
goed terecht komt.
(Wordt vervolgd), j
