|~|et Communisme in de Practijk
ZATERDAG 24 OCTOBER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
i
Nadruk verboden
Ob'ectieve mededeelingen en critische beschouwingen
o:»positie in de comm. partij
OXiIceel worut nu uit Moskou bevestigd, hst
geen :n da buitenlandsche pers reeds hernaai-
delyk werd gemeld, dat er een oppos.tioneele
strocr.iing in de communistische partij der
Oekrrine is geconstateerd. De leiders dier
stroo: ïing, zelf grootendeels partij-ambtenaren
zyn v.t hun functies ontslagen en uit de partij
Hel verzet der oppositioneelen richtte zich
hoofdzakelijk tegen de partijpolitiek ten aan
zien van de boeren. De oppositioneelen sabo-
teerd'n" de graaninzameling, heet het. Op
zichzelf een bewys, dat de berichten over
moeilijkheden der regeering bij hst inzamc'.en
juist waren. Wat die sabots ge zelf betreft is
eulks natuurlijk een betrekkelijk begrip. Een
juiste omschrijving zou zijn, dat de oppositie
niet zoo ver wilde gaan in het berooven van de
boeren, zoowel individueele boeren, als kol
chozen, als de regeering noodzakelijk acht. De
ambtenaren, zelfs de partijambtenaren, dia
temidden der boerenbevolking leven, kunnen
zich niet onttrekken, wanneer -zij nog eenig
gevoel van menschelijfcheid over hebben, aan
den indruk van deze brute opeisching door de
regeering tegen prijzen, die voor boeren geen
hoop overlaten, dat zy ook maar in de verste
verte, datgene kunnen koopen, dat zy 't meest
noodig hebben. De overhaast geschapen orga
nisatie der collectieve bedryven heeft
slecht gewerkt, de oogst is over het algemeen
tegengevallen en de regeering staat erop. de
maximale hoeveelheden te ontvangen, daar zij
eensdeels d? industrie-arbeiders beter moet
voeden dat bewijzen de loonsverhoogingeir
der laatste tijden, successievelijk in de kolen-
industrie en het -transport, toen het met de
productie in die takiken heeleonaal mis dreigde
te loopen anderdeels voor den uitvoer groo-
tere hoeveelheden noodig heeft, omdat de pry-
zen op de wereldmarkt veel lager zyn dan men
bij de opstelling der plannen verleden jaar
heeft aangenomen.
De hoeveelhe:d industrie-producten, beschik
baar voor 't platteland, is belangrijk geringer
dan verleden jaar; alweer hetzelfde feit, men
moet de arbeiders allereerst eenigermate tevre
den stellen, en daarnaast is invoer van ver-
Bruiksartikelen bij den huldigen stand der Rus
sische betalingsbalans volstrekt onmogelijk.
De partijleiding heeft een „tierrlaagsche
veldtocht" voor het platteland aangekondigd,
waarin bereikt moet worden, dat de totale
hoeeelheid grond, waarcp men had gerekend,
ook werkelijk ondergeploegd wordt voor dpn
volgenden oogst. De spanning en strijd in de
Russ'cche domen ziin in geen enkel opzicht
ten einde, ondanks de dwangmaatregelen der
regeering tegen
NORMEN VOOR BRANDSTOF
Wij hebben vroeger reeds gewezen op het
feit, dat de Moskousche sowjet voorloopig ver
boden had de kachels in de woonhuizen te
stoken. Thans is het weer zoo guur geworden,
dat het absolute verbod niet meer te hand
haven is en het stoken is derhalve toegestaan.
Maar met een beperking. Niemand mag meer
verstoken dan de normale hoeveelheid, door
den sowjet vastgesteld, ook niet, wanneer hij
voor ontzettend veel geld op de vrije markt de
noodige brandstof daarvoor heeft weten te be
machtigen. Daar de kolen onder deze bepalin
gen ook begrepen zyn blijkt het zeer duidelijk
dat het praatje der sowjet-autoriteiten, dat de
priisopdriiving een gevolg is van den parti
culieren handel, geheel en al naast de waar-
he:d is. Want kolen worden uitsluitend in de
staatsondernemingen geproduceerd en in staat-
winkels verkocht. Hierbij drijft dus de sowjet-
staat en niemand anders, de prijzen op voor
het nrodukt, dat niet op de rantsoenkaarten
wordt verstrekt.
Voor de controle, dat niet meer dan de toe
gestane hoeveelheid hout of kolen in iedere
kachel wordt verbruikt zullen in ieder huis
commissies uit de huurders worden samenge
steld van. drie personen. Dat zal gezellige ver
houdingen geven tusschen de buren. Commis
sielid A. komt by juffrouw iB. Zonder ertrij te
syn kunnen we ons voorstellen, dat het ant
woord van vrouw B. niet malsoh zal zyn, zoo
iets in den geest: Je hoeft my niet te leeren
hoe ik een kachel moet stoken; kiik maar naar
je eigen rommel, waar de wandluizen op de
tafel dansen,!
De stokers der centrale verwarming zullen
?remies krijgen voor zuinig brandstofverbruik
retf:g in een huis te wonen, waarvan de
stokt r een groot maandloon maakt, door de
bewoners té laten verkleumen.
DE BOMBAST BEGINT
D- nieuwe volkscommissaris voor het spoor
weg erkeer, Andreef, begint zyn werkzaam-
hedi i met de Stalinsche bombarie. Een lange
insti die is zijn eerste product, vol algemeene
fras' 1. Het gehalte van deze voorschriften
wore het beste gekarakteriseerd hierdoor, dat
bevc >n wordt het aantal uren, dat locomo-
tiev< a en wagons per dag moeten werken, ver
groe t dient te worden. Hoe dit moet geschie
den, zegt de volkscommissaris niet en kan hij
vermoedelijk niet zeggen, omdat hy het niet
weet. Want bij het gebrekkige werken van de
spoorwegen was het juist onmogelijk om al i
;r-
hierin, dat men het ondergeschikts personeel
een onuitvoerbare taak op de schouders legt
cn daarmee zichzelf dekt. De leiding heeft
dan, in het sowjet-systeem, haar taak vervuld
cn kan naar saboteurs en andere slachtoffers
gaan zoeken, wanneer de taak niet wordt ten
uitvoer gtforacht.
1 In dit soort spelletje kent de sowjet-pers
haar rol uitstekerld. Het gewone geschetter is
reeds aan den gang; de nieuwe volkscommis-
saris is pas eenige dagen in functie, en reeds
j heet het, dat het spoorwegverkeer alom beter
geregeld is en zijn functies beter vervult; er
worden nu, bijna tenminste, voldoende wagons
I geleverd om aan de aanvragers te voldoen, het
j uitladen en vervoeren gaat sneller en dat alles
I omdat kameraad Andreef een paar n'etszeg-
j gende algemeenheden op papier heeft gezet.
Leiding geven in de sowjet-staat schijnt toch
niet zoo buitengemeen moeilijk te zijn.
Het eenige pos tieve in de algemeene in-
structie is, dat de loonen en salarissen van 't
I spoorwegpersoneel zullen worden verhoogd. Of
de meerdere uitgaven gedekt zullen worden
door een nieuwe verhooging der vracht- en rei-
zigerstarieven dan wel door een subsidie uit
de schatkist, wordt niet vermeld.
De volkscommissaris heeft aan zijn alge
meene instructie echter nog een speciale toe-
j gevoegd voor de goederew-wagens, waardoor
hij blijkbaar ook zijn capaciteiten tot 't invoe
ren van practisohe hervormingen wilde toonen
Het is dan ock werkelijk verb'uffend, het
middel, dat hy voorschrijft om betere goede
rerwagens te krygen. Dit wereld-hervormende
commmrstisch, sowjet-middel zal hierin be
staan, dat men op de goederenwagensschil
dert tot welken spoorweg ze behooren. Want
al zijn de spoorwegen in Rusland genationali
seerd, de oude administratieve indeeling be
staat nog uit vroeger tyden, toen de spoor
lijnen in harden van verschillende particul'ere
maatschappijen waren. Men- zal dus nu weer
kryren, wagens van de lynen MoskouKoersk
MoskouKazan, Noord?'ijke lynen, enz. Op de
overgangspunten van de eene lijn naar de
andere zullen de wagens door speciaal perso
neel „overgegeven" en „aangenomen-" worden
Maar, zegt de wyze volkscommissaris erbij,
ondanks dit overgeven en aannemen zal het
oponthoud ot> die punten niet langer mogen
duren dan thans. iZeiden we niet. dat leidin»
geven bij de sowjets een makkelijk baantje is?
Dus, als er op de wagons geschilderd staat
tot welke lijn zij behooren, zal het personeel
wel opletten, dat zy in goeden toestand blijven
Op het oogenblik dragen alle wagons echter
het nationale merk C.C.C.P.. de Russische
letters voor Unie van Soc. Sowjet-Reoublieken
Men vraagt zich allicht af, waarom die letters
de menschen dan niet tot consciëntieus werk
aansporen, de nieuwe opschriften dat wel zul
len doeru Deze nieuwsgierigheid is in de sow-
jet-unie echter verboden, leidt daar tot kennis
making met een organisatie, die weetg'erigen
wel het zwygen weet op te leggen. Ginds is
het plicht om de grootste nonsens der regee-
ringsbonzen als hooge wysheid berustend te
acce.pteeren.
We hebben nu af te wachten, hoe lang de
verheerlijking van den nieuwen redder van de
spoorwegen, Andreef, zal duren. Mochten er
nog meer dergelyke wonderen geschieden op
de sowjet-spoorwegen, dan zullen we er nog
eens van verhalen.
Parijsche brandioeerlieden bestrijden een brand, die volgde op een gasontploffing in de
Quai d'Orsay bij den Eiffeitoren. Een werkman werd bij die ontploffing gedood.
11 October is een delegatie van Deensche
industrieelen, die de sow jet-unie bezoekt, door
den- volkscommisaris van buitenlandschen han-,
del, Rosenholtz, ontvangen. Deze wees op de
mogelijikheid om Russische olie, hout en andere
grondstoffen in Denemarken in te voeren, ter
wijl hij in het uitzicht stelde aankoop van
voedingsmiddelen door de sowjet-unie in Dene
marken.
de fransch-duitsche economische commissie
ijzeren kanselier. Vrienden zijn Friedrich
en Bismarck ook tijdens diens kort régime
nimmer geworden.
De jaren '66 en '67 gaven hem voldoening
want ook al voelde hij zich geen geniale
veldmaarschalk sedert de slagen bij Weis-
senburg en Worth was hij in het aanzien des
volks gestegen. De overwinningen van '70
ontwaakten in hein, den" eenvoudige, den
hang naar een machtig groot keizerrijk. In
Versailles beleefd-e hij Duitsohlands groot
sten dag, stond hij naast Bismarck, vierde
hij zijn vader als Duitschlands eersten kei
zer.
„Ik persoonlijk, aldus noteerde hij in zijn
pas kortelings bekend geworden dagboek,
ben voor een monarchie, welke vrijzinnig in
den waarsten zin des woords rekening houdt
met de vragen en eischen van onzen tijd".
Dat schreef hij den lSden December 1S70,
toen dus Duitschland het hoogtepunt zijner
overwinningen bereikt had. De aanwinst
van Elzas en Lotheringen scheen hem een
précair bezit. Hij had dus een open oog
voor de thans gevolgde „Verstandigungspo-
litik" en wilde geen blijvende breuk tus
schen Frankrijk en Duitschland.
Helaas moest hij nog zeventien jaar wach
ten, geduldig wachten, voordat hem de mo
gelijkheid geboden werd. zijn opvattingen
in daden om te zetten. De oude keizer was
er de man niet naar, zijn zoon dit wachten
gemakkelijk te maken. Ook van Bismarck
viel in dezen niet veel goeds te verwach
ten. Wie het met de tactiek van den ijzeren
kanselier niet volmaakt eens was, die werd
tot de „Reichsfeinde", tot de vijanden van
den Staat gerekend' en den kroonprins wist
hij uitnemend duidelijk te maken, dat hij
met zijn liberale opvattingen geïsoleerd
stond. Is het dan verwonderlijk, dat matte
resignatie zich van Friedrich meester maak
te? Toen de kroon hem eindelijk toeviel, was
hij ongeneeslijk ziek geworden, wist zijn
naaste omgeving, dat een stervende van
San Remo naar Berlijn terugkeerde.
Nog negen en negentig dagen wercten
hpm gelaten, om zijn lievelingsgedachten uit
te werken, maar deze tijd was te kort, om
de nieuwe munten van zijn portret te voor
zien. Hij kon voor de toekomst van zijn ge
hate vrouw nog zorg dragen en enkelen
zijner liberale vrienden met een orde onder
scheiden.
Met het ontijdig heengaan van dezen
tweeden keizer zag de liberale generatie
zich in al haar verwachtingen bedrogen.
Wilhelm, de outfste zoon, die met zijn
ouders aJlang op voet van oorlog stond,
sloeg den weg van zijn grootvader in. Zoo
dra hij echter tot de ontdekking kwam, dat
Bismarck voor serviliteit niet te vinden
was, joeg hij den grootsten staatsman, dien
Duitschland ooit had, weg op een wijze,
welke het karakter zijns vaders nimmer ge
doogd zou hebben. Een langer bewind* van
keizer Friedrich zou stellig tot andere ver
houdingen in Europa den stoot gegeven
hebben.
Drie dagen na 's keizers overlijden schreef
keizerin Victoria aan haar koninklijke moe
der in Londen: „Wij hadden een zending,
dat wisten en voelden wij wij waren uw
kinderen". Maar deze zending mocht niet
worden uitgevoerd. Onder Wilhelm II ging
de Duitsche politiek een gansch anderen
weg en we weten, waar dit alles toe leidde.
Wanneer wij thans den lOOsten geboorte
dag van den rampzaligen keizer Friedrich
herdenken, dan kunnen wij met Theodor
Fontane zuchten:
Du kamst nur, um dein heilig Amt zu
schau'n
Du fandst nicht Zeit, zu bilden und zu bau'n.
Du sahst dein Reich und liesst es deinem
Du fandst uur Zeit, um wie ein Heid zu
sterben.
Radio Nieuws.
DE KEIZER DER 99 DAGEN gas-ontploffing aan den voet van den eiffeltoren
hij w'lde duitschland op
andere wegen leiden
DOCH STUITTE OP HEVIG VERZET
(Van onzen Duitschen correspondent)
„Ich persönlioh verlange eine
Monarchie, welche freisinnig im
wahrsten Sinne des Wortes den
Zeitfragen und Zeitforderungen
gegenübertritt".
Met woorden van warme geestdrift be
groette de 82-jarige Goethe het heuglijk feit,
toen honderd jaar geleden de in zijn naas
te omgeving groot geworden prinses Augus
ta van Pruisen het leven schonk aan een
stamhouder wien de naam Friedrich Wil
helm werd toegekend. Het huwelijk van ko
ning Friedrich Wilhelm IV was kinderloos
gebleven en de angst om het voortbestaan
van het Huis Hohenzollern was hiermee ver
dwenen. Goethe's gelukwcnsch uit Weimar
verheerlijkt „die frische Belebung des auf
alten, ehrwürdigen Grundwurzeln immer
neu sich verzweigenden Stammes der Ho
henzollern". Van een zwak en ziekelijk
jongske groeide de knaap op tot de stramme
Siegfriedgestalte, zooals standbeelden en
portretten hem ons in zijn besten tijd weer
geven. Zijn educatie stond onder leiding van
den geschiedschrijver Ernst Curtius, in het
zoogenaamde „Damenhauschen" afzijds van
het eigenlijke slot Babelsberg, in de omge
ving van Potsdam.
Met zijn ouders gaat hij later mee naar
Koblenz, in Bonn bewoont hij als student
het Kurfürstenschloss, in Breslau vervult
hij zijn militaire plichten en komt hij naar
Berlijn, dan woont hij bij zijn ouders in het
Paleis Unfer den Linden, waar ons nog he
den het hoekvenster wordt aangewezen,
waar later zijn vader als keizer op den rijks
dag en het standbeeld van Fredcrik den
Groote uitzag. Pas toen diens broeder steeds
ziekpr werd, benoemde men prins Wilhelm
tot regent en toen Friedrich Wilhelm IV ein
de 1860 kwam te overlijden, volgde hij zijn
broer op als koning van Pruisen.
Zijn eerste indrukken van het politieke
leven deed prins Frcderik reeds in 1848 op:
voor het Berliner Schloss zag hij in Maart
de opstandige bevolking barricades bouwen.
Zijn vader vluchtte naar Engeland en in
Potsdam wachtte hij de gevolgen der revo
lutie af. Later ontmoet hij in Engeland Al-
bert, den gemaal van Koningin Victoria en
deze wordt zijn politieke mentor. Hij opent
zijn blik voor het mensohelijke, waarvoor
men in het harde Pruisen geen plaa's over
had. Hier ontwaakt zijn genegenheid voor
do princes royal Victoria en met toestem
ming van beiden kant woril't in Windsor
opn huwelijk voltrokken, dat de relatie tus
schen Duitschland en Engeland had kunnen
bevorderen.
Dertig jaar leefden Frederik en Victoria
volkomen gelukkig met elkaar en de snelle
gestadige groei van het gezin was een ver
goeding voor de teleurstellingen, welke bei
den in Duitschland wachtten.
Hier huiverde men voor de liberale opvat
tingen van epen jongen kroonprins en schoof
men de schuld op de schQuders van zijn
energieke gemalin, die smalend de „Eng-
l&nderin" genoemd werd. Van een parle
mentair systeem wilde men niets weten en
van een vcrceniging der Duitsche staten nog
minder. Met Ernst von Koburg en Friedrich
von Baden vormde hij de groep ifcr Duitsche
Whigs, maar dit streven naar liberale ge
matigdheid vond in regeeringskringen wei
nig bijval. Toen hij 't den lsten Juni 1863
waagde, in Danzig tegen een pers-ordonnan
tie zijns vaders te protesteeren, viel hij in
ongenade en weldra moest hij aaji de on
verbiddelijke eischen zijns vaders gehoor
zaam toegeven. Sedert dien bestond er een
afgrond tusschen den kroonprins en den
ZONDAG SS OCTOBER
HUIZEN' (IS75 M.). N.C.R.V. 9.30 Kerkdiel
vanuit de Geref. Kerk. Westeinde. te Sero.
kerke IW.). Voorganger: Ds. W. F. Al. L.n<
boom. Geref. pred. aluaar. organist: de beer
.Melis Bzn. 1 Orgelspel. 2 Stil gebed. 3_ Voti
en Zegengroet. 1 Zingen: Psalm 4 4. 5 V<*
lezc-n van de Wet des Heeren en Matth. 2:
.1740 6 Schriftlezing: Joh. 6 115 en 22—
7 Zingen: Psalm 86 3b. 8 Gebed. 9 Voorles!
tekst: Joh. 6 27. 10 Inleiding op de pre
de Haas. Ned. Hei
.'ader. 10 I
Jrgelapel
Na beëindiging
de Ned. Herv. Kerk
dienst tot 7.45 i
BUOEMENDAAL (245.9 M.). 10.e
dienst vanuit de Gere
ed. der G&ref.
-onende te Santpoort
MAANDAG 20 OCTOBER
n. lu.3011 Korte Ziekendienst
Tijdsein. 12.301.45 Orgelconcert door
rt. 1.452 Gramofoonmuziek. 2.— Tijd
2.35 Uitzending voor Scholen. Spre-keg
lekenuurtje, te I
de Jager, zang: C. v. Drieënhulzen. harmonium.
Möllenkamp.
i.n. plano. 6.TIJdeein.
45 Politieberichten. 7.45—8 P<
het Ned. Ohr. Persbureau. 8.— Tijdsein 8—
l.m. 10.Concert, te geven door het Sym-
Ier N.C.R.V. (de H.O.V.)
phonle-Orkeat d'
HILVERSUM (298.8 M.). A.V.R.O. 8—10 Tljd-
pin. Gramofoon. 10—10.15 Tijdsein. Morsenwu-
ing. 10.15—10.30 Gramofoon. 10.30—11
St. Nico
laas-surprises. 44.30 Gramofoon. 4.305.3
Kinderuur. 5.306.30 Concert. 6.307 Voorlezei
7— Zang. 7.15—7.45 Dc a.s. OntwapenIngscon
10.1511.10 Orkest. 11.10—12
KOOTWIJK VOOR DE 298 M.-GOLF?
Naar het Handelsblad
i het VARA-bes
wijk, beschlkbat
:ek te verbouw
zal de VARA dit
omroepvereenigingen.
ROFFEL-RIJMEN
POS1-KJND
Greetjes pa rijdt bij de Post
Op een driewielwagen;
Massa's pakjes rijdt hij rond
Heel z!n lange dagen.
's Morgens, al om negen uur
Ziet Gree vader rijen,
En tot 's avonds tegen vijf
Zit pa op de keien.
Dan is 't heel de lange dag
Jagen en gejakker,
Maar, als pa stationsdienst heeft
Is-ie voor den bakker:
Dan staat Gree met kleine Jan
Op de hoek te loeren,
Om, al is 't maar o zoo'n klein
Toertje mee te toeren.
Vader hééft het er niet op:
Dienst moet dienst zijn, weet je!
Maarde dienst gaat grif opzij
Voor de moed van Greetje
Greetje pleit met vrouwenmoed
Voor haar kleine broertje:
„Hè, pa, één kléin straatje maar;
Jan alleen een toertje!"
Pa kijkt aKe kanten heen
Zet Jan bij de zakken;
Greetje heeft een groote ring
Van de kar te pakken;
Vader trapt heel zachtjes door;
Greetjes rappe beenen
Dansen, wegens 't meerijfeest,
Luchtig langs de steenen
Aan het einde van de straat
Is het afgeloopen;
,Nou der-uit, Jan! Jouw plezier
Kost mij straks m'n knoopen
Als de baas dat spul es zag
Kreeg ik zóó-een standje
Toen zei Gree: „Pa, heeft baas Post
Zélf dan thuis geen Jantje
(Nadruk verboden.) LEO LENS
MOEDER
zal ook niet vergeten een paar
urtje-
DE
CHRISTELIJKE ILLUSTRATIE.
Om op de hoogte blijven....
de mooie foto's te bekijken....
de speciale vrouwenrubriek....
de boeiende verhalen te lezen.
De.
interessant wi
het gehééle
ekblad
CHRISTELIJKE
LUySTgATIE
rTiiinn mii ii 11 m
f 1.62Va per 3 maanden; maar ^'/jcent
per week. Vraagt gratis proefnummer.
UITGAVE N.V. GEBR. ZOMER EN
KEUNING'S UITG.MIJ. - WAGENINGEN
FEUILLETON
DE CITADEL VAN ANTWERPEN
Verhaal van een Oud-Strijder
Naverteld door R. BOON
(9
De trap afdalende, bereikte men de onder
aaidsche cellen, waarheen than6 de gevan
genen werden gevoerd. Geheel afgesloten
van de overige ruimte, die onder het ge
bouw aanwezig was, en bovendien door
geen enkel raampje of kiertje licht ont
vangende, vormde deze verblijfplaats een
gevangenis, die eigenlijk voor de grootste
misdadigers nog te 6lecht was ingericht.
De arme gevangenen, die hier werden op
gesloten, vernamen geen enkel gerucht en
konden bovendien door de groote duister
nis, die er heerschte, ternauwernood het
harde brood en de waterkruik vinden, ais
tweemaal per week de cipier de trappen
afdaalde om hen in 't bezit te stellen van
deze onontbeerlijke zaken.
Toen onze beide vrienden naar deze
onderaard6Che cel gevangenis werden ge
leid, waren hun kameraden daar reeds el
len gekerkerd. Aan de stemmen gelukte
het eenigen hunner te herkennen.
Op voorstel van Peters werd besloten
beoirtel'lmg» de namen uit te spreken, op
dat zou kunnen blijken, hoeveel personen
hier waren ingekerkerd en opdat men we
ten zoude, met wien men deze lotgevallen
deelde.
Toen deze vlug uitgedachte beweging ten
Niemand wist hieromtrent eenige zéker
heid te verschaffen.
„Zouden de soldaten soms aan het twis
ten zijn geraakt?"
„Ik denk, dat er in het vertrek, echter
dezen muur ook nog gevangenen zijn op
gesloten, die zich door een bres in den
muur probeeren te redden."
Plotseling weerklonk een geweerschot.
einde wee gebracht, kwam men tot de be
vinding, dat er 28 personen waren opgeslo
ten. Aan geen enkele was het kunnen ge
lukken om den dan6 te ontspringen.
„Jullie zijn hier al langeren tijd dan wij,"
zeilde Peters, „maar wie kan me nu zeggen
waar onze slaapkamens zijn?"
Er bleef den soldaten niets andere over
dan hun vermoeide leden op de vloeretee-
nen uit te strekken Daar de meesten hun- eenige oogcnniiKKen later aoor een tweede j
ner ook niet meer in het bezit van hun gevolgd. Het rumoer verstomde, maar her-
bovenkleeding waren, was hun toestand j haalde zioh kort daarop in steeds heviger
alles behalve prettig, temeer daar de na- mate.
jaarekoude zich al tamelijk deed gevoelen, i „Wat drommel," roept Peters uit, „heb-
Rusteloos keerden zij zich om en om en j l>en wij hier geen kaarsen of tondeldoozen
niet lang duurde het of zij waren van debij ons, opdat wij deze ellendige cel eeiis;
j koude verstijfd. I kunnen beziohtigen? Wat voor een toover-j
I Peters en eenigen zijner lotgenooten na-1 hol is dat hier? Toen wij naar beneden'
men danook terstond het voornemen, omw erden gebracht, moesten wij eerst geblind l
dadelijk, wanneer de cipier hen zou bezoe-j doekt- Ik werd op een vierkant vlak ge-'
ken, luide tegen deze handelwijze te protes-1 plaatst, waarop ik een gevoel kreeg of ik1
te-eren. Zij waren krijgsgevangenen enin een draaimolen zat. Daarop werden wij
geen Staatsmisdadigers, zoodat zij hier-half struikelend, half loopend, naar bene-
mede ook niet op één lijn mochten worden J den getransporteerd, totdat ik opeens in
gesteld. jullie midden was aangeland. Waar zijn
Omstreeks middernadht hoorden de ge-1 wij toch eigenlijk?"
vangenen een luid gestommel achter den I Al deze gesprekken werden op vrij luiden
muur, waartegen zij zich hadden neerge-toon gevoerd, en dit moest ook wel, wilde
lfgd. Het ver verwijderd geluid van* bijl- men bij het groote rumoer, eenig6zins ver
slagen liet zioh duidelijk hooren, weldra staanbaar zijn.
vermengd met eenige stemmen, die luide De twee geweerschoten, zooeven gehoord,
6pnaken of schreeuwden. werden door een nog grooter aantal ge-
Pieter Vermeulen wekte zijn vriend uit volgd, tot eensklaps alle rumoer verstomde,
den slaap en maakte hem opmerkzaam op Het geluid der sprekende of roepende stem
het ongewone gerucht, dat steeds duidelij- men werd steeds flauwer en stierf tenslotte
ker werd en tenslotte hun gevangenis geheel weg.
scheen te naderen. De gevangenen verkeerden omtrent dit
1 „Wat kan dat toch zijn?" vroeg Vermeu- alles nog in de grootste onzekerheid. I
len aan een zijner kameraden. „Het is pre-1 Peters opperde het denkbeeld om door
|cies alsof men de buitenmuur bestormt." |bet maken van luid gerucht de aandacht
van den cipier te trekken, teneinde dezen
te ondervragen en tevens bij hem aan te j
dringen op een eenigszins betere behande-
ling.
Dit denkbeeld, dat aller bijval verwierf,
werd aanstonds volvoerd. De gevangenen
hieven allen tegelijk een luid geroep aan
en mochten een tiental minuten later het
genoegen smaken den cipier in hun midden
Uit zijn mededeelingen bleek, dat een
menigte opstandelingen gepoogd had de
giazen in te 6laan, om dan vervolgens de
kelders binnen te dringen, waar de gewe
ien en andere wapens weren verborgen. I
De soldaten, die op hun hoede waren, was
't ten slotte gelukt om de muitelingen met
eenige geweerschoten uit elkander te drij-1
ven. Zij lieten eenige dooden en gewonden
aahter.
„Dank je voor de mededeeling." antwoird
de Peters, „maar nu wil ik tegelijk protes
tteren tegen de handelwijze, waarop het
gouvernement de krijgsgevangenen beje
gent. Nu gij hier met een flambouw in de
hand staat, gelukt het on6 eerst om de ge-
heele ellendigheid van onze cel te overzien
Daar ligt er een op de 6teenen zonder eeni-l
pe bovenkleeding, daar weer is er een, die
voortdurend om drinkwater vraagt en ik
zelf sta hier in een kleeding, die mij hinder
lijk is. Nogmaals verzoek is aan uw last-
eevere te vragen, daarin verandering aan
te brengen."
Nu ook wU bij het schijnsel der toorts,
die de gevangenis fantastisch verlicht, onze
verblijfplaats eens kunnen doorzien, over
valt ons onwillekeurig een huivering Niets
is er in de geheele cel te vinden als een
bouten brits, die Jui^t y'-'-.ts ge-I
noeg biedt voor twee man.
De muren zijn vochtig en de atmosfeer
verre vaii gezond, temeer nu er zoovele
mannen in zijn opgesloten.
In bonte groepjes liggen zij aJlen door
een en tusschen die allen beweegt Peters
zich zoo vrij en bewegelijk mogelijk. Zijn
eigenaardge bovenkleeding vormt een zon
derling contrast met die der overige man-
6chappen, waarvan de meesten in hun
onderkleeding rondwandelen, terwijl an
deren zoo gelukkig zijn geweest een of
meer verschillende uniform kledingstuk
ken te bemachtigen. Een jas van een gen
darme of een mouwvest van een Belgisch
fiankeur, alles ie welkom, al vormt dit bij
elkander een vrij belachelijk geheel.
De rijk met goudgalon voorziene cipier
belooft Petere, dat hij een goed woordje
voor hen zal spreken en reikt hem tevens
een lange vetkaars toe benevens een tondel
doos.
Gedurende het verdere van den nacüt
behoeven zij dus niet meer in 't duister te
zitten. Zoo aanstonds belooft de cipier terug
te keeren en hen ruimsohoots van brood en
water te voorzien.
De cipier verwijdert zioh, na een stijve
buiging te hebben gemaakt en Peters be
ijvert zich om de kaars op d# brits vast te
zetten.
De brits is echter te ruw om deze pogin
gen gunstig te doen slagen. Driftig smijt
Peters zijn kaars tesen den grond, tenge
volge waarvan ze in twee stukken breekt.
„Ben je niet wais," roept een der solda
ten Peters toe, met een sterk boersch accent
in zijn spreken, „maok een eupening in ie
hoed en zet hem deer dan in."
Dat idee is nog zoo kwaad niet Ondlr
I luid gelach boort Peters met behulp van
een rietngesp ee opening in den bol van
z'n ronde hoed, tot het gat juist groot ge-
I noeg is, om er de kaars in vast te zetten,
i Met den hoed als blaker wordt de kaars
op de brits gezet en midden in de cel ge-
j plaatst
Als men met dezen arbeid gereed is geko-
j men, kom* juist de cipier de ce' weer b'n-
nen, belast en beladen met eenige water
kruiken en eenige groote, harde broeden.
,.A wel zulle, is nou die kaars al weder
zoo verre afgebrand?" vraagt de cipier, als
hij ziet dat er maar een klein eindje knars
boven den hoed uitsteekt, „of steekt die
kaars zoo ver door den hoed?" laat hij er
aanstonds lachend op volgen.
Al6 eeniz antwoord rukt Peters hem de
met een gouden bnnd versierde pet van het
hoofd en zet daar den grooten hoed, dien
de cipier bijna tot op de schouders valt
1 voor in de plaats. Natuurlijk staat de halve
kaars er nog 6teeri« brandend in
Een luid gelach volgde en de cipier, die
bij de handen wordt vastgehouden, acht
het maar het best, zich eenige ooger.bllkken
j te laten uitlachen.
Als de pret wat geluwd is, deelt de cipier
mede. dat de gevangenen morgen onder
sterk geleide naar een klooster r.u"en wor
den gebracht, waar zij den verderen ti'd
hunner gevangenschap zullen moeten s'U-
ten.
„En nu wel-te-mste en geen woord m-er"
dus eindigde de cipier ten slotte, „er is 3y.
zen avond gerucht genoeg gemaakt."
