Economie en Financieën
- --- - ljJn of Mr
DONDERDAG 8 0C1C3ER 1931 DERDE BLAD PAG. 9
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Tweetal: Te Nunspeet, J. Koelewijn te
Berkel (Z.-H.) en J. Tijmes te Westerlee.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Gameren, S. Govërts Jr.
te Gameren. Te Terwinselen (toez.), C. L.
Tuinstra te Lemele. Te Oosternieland en
Oldenaijl (toez.), S. de Vries te Nieuw-Am-
sterdam.
Bedankt: Voor Ridderkerk, C. J. van
der Graaf te Nijkerk (G.). Voor Hierden,
W. Rijnsburger te Polsbroek en Vlist.
BEROEPINGSWERK.
Te Rotterdam besloot de Kerkeraad
der Geref. Kerk het beroepingswerk ter ver
vulling van de vacature-Ds. C. B. Bavinck,
yoorloopig voor een half jaar uit te stellen.
Te O o s t r u m bij Dokkum zal de Ned.
Herv. Gemeente, die onlangs vacant is ge-
wordlen door het vertrek van Ds. Chr. Broek-
huyzen naar O. en N. Gastel, voorloopig niet
tot het beroepen van een nieuwen predikant
kunnen overgaan, in verband met het nog
niet geheel voldaan hebben van de aanspra
ken van den Raad van Beheer.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Cand. J. Ta mm in ga, van Franeker, is
gisteren door de Classis Apeldoorn der Chr.
eref. Kerk geëxamineerd en met algemeene
stemmen toegelaten tot den Dienst des
Woords en der Sacramenten. De heer Tam-
minga hoopt Zondag 8 November a.s. zyn
intrede te doen als predikant der Chr. Gerei.
Kerk van Harderwijk, na bevestigd te zyn
door Ds. M. Holtrop, van Franeker.
I
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Dr. D. J a c o b s, gekomen van Krimpen
a. d. IJssel, werd Zondag J.L bevestigd als
predikant der Ned. Hervormde Gemeente te
Tuil en 't Waal (U.) door Ds. J. Goslinga,
van Utrecht, met een predikatie over Joh.
3 29 midden. Des namiddags deed hij in
trede met Lukas 24 47. Het kerkje was
stampvol. Aanwezig waren onderscheiden
ringcollega's, alsook de Burgemeester. Dr.
Jacobs werd toegesproken door Ds. A. Buur
man, van Wijk bij Duurstede, namens den
Ring Rhenen, en door Ds. NL Niemeijer
Ph.Szn., van Werkhoven, als consulent, op
wie na verzoek de Gemeente haar nieuwen
1 eeraar Psalm 121 2 toezong.
Cand. J. Zwart, van Leeuwarden, werd
Zondagmorgen verbonden aan de Geref.
Kerk te Eestrum bij Dokkum door Ds. P.
Hekman, van Beilen, die tot tekst voor zijn
predikatie had gekozen 1 Joh. 1 3. Spr.
ging na wat gepredikt, hoe gepredikt, en
met welk doel gepredikt moet worden. De
nieuwe predikant deed des namiddags zijn
intrede met een preek over Efeze 6 19 en
20, waarbij hij in het bijzonder handelde
over de voorbede, nagaande voor wien ze
moet geschieden, tot Wien ze zich richt en
haar inhoud, doel en drangreden. Aan het
slot volgden de gebruikelijke toespraken.
Ouderling de Boer sprak namens kerkeraad
en gemeente, en liet toezingen Ps. 33 11.
Namens de classis en als consulent sprak
Ds. v. d. Meulen. Namens de gemeente van
Veenwoudsterwal en Evangelisatie Noord-
Bergum sprak Ds. Geerds en namens art. 13
als deputaat Ds. Buwalda. Ook waren nog
vertegenwoordigd de kerken Buitenpost,
Twijzel en Westergeest.
Ot. TH. B. W. G. GRAMBERG.
Naar wij vernemen, zal Ds. Th. B. W. G.
Gramberg, predikant bij de Hersteld Evange
lisch Luthersche Gemeente te Zwolle, op
Zondag 18 October a.s., des avonds om zes
uur, afscheid nemen van zijn Gemeente.
Op 11 October a.s. zal nog door een aanitoal
cathechisanten belijdenis des geloofs worden
afgelegd, terwijl op Zondag 18 October des
morgens door den als zendeling-leeraar naar
Malang (Indië) vertrekkenden predikant,
voor de laatste maal het Heilig Avondmaal
zal worden bediend.
liet vertrek van Ds. Gramberg is voor de
Zwolsche Luthersche Gemeente een groot
verlies. Mede door zijn bearbeiding kwam de
kleine Luthersche Gemeente weer tot bloei,
terwijl Ds. Gramberg zich te Zwolle, waar
hij zich op velerlei terrein bewoog, een groot
aantal vrienden heeft .verworven.
JUBILEA.
Ds. A. Rolloos, predikant der Geref.
Kerk te Zwijndrecht, vierde, nadat Dinsdag
avond een zeer druk bezochte receptie had
plaats gehad, gisterenavond met de Gemeen
te zijn zilveren ambtsfeest.
Het groote kerkgebouw, dat een feestelijke
aankleeding van bloemen en planten droeg,
was meer dan stampvol. Bij het binnenlei
den van den jubilaris met zijn gezin door
de feestcommissie werd door de schare
Psalm 134 3 toegezongen.
Dr. H. W. van der Vaart Smit, van Zwijn-
drecht-Groote Lindt, die de leiding der ver
gadering had, las Psalm 84, ging voor in ge
bed, deed vervolgens Psalm 118 1 en 14 zin
gen en hield' daarna een toespraak aan de
hand van Psalm 84 12 en 13.
Hierna heeft een lange rij van sprek'ers
het woord gevoerd, om waardeering en dank
baarheid uit te spreken voor den trouwen en
ijverigen arbeid van Ds. Rolloos en de wijze
waarop zijn echtgenoote hem terzijde ge
staan heeft Ouderling A. Middelhoek sprak
als voorzilfter der feestcommissie, herinne
rend dat namens de Gemeente reeds den vo-
rigen avond een geschenk was aangeboden,
bestaande uit een prachtigon haard inet toe-
behooren; Ds. RL Gravendijk, van Dordrecht,
namens de Kerken en de collega's in de
Classis; J. Labruyère, oefenaar, namens de
Kerk van Papendrecht; ouderling A. Kraaije-
veld, namens die van Groote Lindt; Ds. J.
Versteegt, van Nieuwerkerk a. d. IJssel, van
waar do jubilaris herkomstig is, als vriend
en collega; Ds. P. Roos, namens de Kerk van
Lekkerkerk, de eerste Gemeente die Ds. Rol
loos na zijn terugkeer uit Argentinië dien
de; een ouderling uit Veenendaal, namens
de Gemeente aldaar, stoffelijke blijken van
waardeering aanbiedend; Ds. J. Schoon
hoven, van Rotterdam-Delfshaven, de vorige
Gemeente van Ds. Rolloos, een geschenk on
der couvert aanbiedend, waarna op verzoek
Psalm 121 4 aangeheven werd; en Burge
meester J. A. J. Jansen Manenschijn, als
hoofd en vertegenwoordiger van de burger
lijke gemeente.
Vervolgens hebben afgevaardigden van on
derscheiden vereenigingen uit d)e Gemeente
en corporaties in proza en poëzie toespraken
gehouden, n.l. van de zangvereeniging „Phil-
harmonia", de knapen- en de jonge meisjes-
vereenigingen, de mannenvereeniging, de
(groote) meisjesvereenigingen, de naaiver-
eenlging Dorcas", de jongelingsveroeniging
en liet Schoolbestuur. Ook de hoogbejaarde
oud-ouderling S. de Waard voerde nog het
woord. Velen der sprekers en spreeksters
boden nog keurige geschenken aan.
Ds. Rolloos heeft ten slotte woorden
warmen dank gesproken voor zooveel harte
lijkheid en waardeering, dezer dagen en de
zen avond ontyangen, boyenal Gode daar
voor de eer toebrengende en Hem dankende
dat hij nog tot een zegen gesteld mocht wor
den. Uit erkentelijkheid werd door den ju
bilaris een klok in het kerkgebouw aange
boden.
Nadat Psalm 121 4 gezongen was, sloot
Ds. W. F. G van Helsdingen, van H.-I.-Am-
bacht, met dankgebed.
Opluistering aan den avond werd nog ge
geven door de medewerking van meisjes- en
kinderkoren, bazuinblazers die met den
kerkorganist het gezang begeleidden en het
muziekcorps „Het Geklank des Konings".
SCHORSING-Ds. JASPERS.
Naar wij vernemen, zal Ds. J. L. Jaspers,
emeritus Geref. predikant te Zeist, en schrij
ver van de bekende brochures tegen de be
sluiten der Synode van Assen (de zaak-Geel
kerken), die deswege dezer dagen door den
Kerkeraad der Geref. Kerk van Lunteren in
zijn ambtelijke bediening geschorst werd, op
die schorsing antwoorden met een open brief
aan voornoemden Kerkeraad, welke binnen
enkele dagen bij den uitgever D. H. Vijlbrief
te Haarlem verschijnen zal onder den titel:
„Rlaranatha".
W. C. LODDER t
Te Utrecht is in den ouderdom vam 77 jaar
overleden de heer W. C. Lodder, vroeger Evan
gelist der Ned. Evangelische Protestantsohe
Vereeniging, die als haar speciaal doel heeft,
door 't uitzenden van evangelisten of colpor
teurs de kennis der waarheid volgens de H.
Schrift, in Nederland te verbreiden.
De overledene is de vader van den welbe
kenden Dr. W. Lodder, Ned. Herv. predikant
te Bussum, van wiens hand onlangs een studie
verscheen over het Nieuwe Testament in het
licht der opgravingen.
GODSDIENSTONDERWIJS.
Het Classicaal Bestuur van Nijmegen der
Ned. Herv. Kerk heeft geëxamineerd en toe
gelaten tot het geven van godsdienstonder
wijs Jonkvrouw G. C. van Heemstra.
VEREENIGING VAN ORGANISTEN BIJ DE
GEREFORMEERDE KERKEN.
Gisteravond hield deze vereeniging een
goedgeslaagde vergadering in een van de
lokalen der Tidemanstraatkerk te Rotter
dam. Uitgenoodigd waren alle organisten bij
de Geref. Kerken van Rotterdam en omstre
ken.
In zijn openingswoord releveerde de voor
zitter. de heer D. N. J. van der Paauw, een
en an) t uit de geschiedenis van deze jonge
vereeniging.
14 Februari van dit jaar gesticht, wordt
vanuit Rotterdam begonnen, en hoopt men
in de toekomst alle organisten bij de
Geref. Kerken in dit verband te vereenigen.
Als grondslag aanvaardt de vereeniging
den inhoud van de H. Schrift, zooals die
saamgevat wordt in de belijdenisschriften
der Gereformeerde Kerken in Nederland.
Doel is, bevordering
a. van al hetgeen, waardoor de organisten,
bij juiste opvatting van den Openharen Eere-
dienst, mede kunnen werken aan een goede
verzorging van het muzikale gedeelte daar
van.
b. van al wat het peil en de waardeering
van het orgelspel in het algemeen ten goe
de kan komen.
Niet alleen door 't winnen van begunsti
gers en donateurs, die tot bepaalde, daar
toe aangewezen vergaderingen toegang heb
ben, tracht men een broederen kring te be
reiken, maar ook zal door openbare bijeen
komsten contact gelegd worden tusscken
't kerkelijk publiek en de organisten, ten
einde te komen tot 't beter begrijpen van 't
doel der kerkelijke muziek en daarin paé-
dagogisch-muzikale leiding te geven.
Hoofdpunt van de agenda was: onderlin
ge bespreking van „De plaats en de taak
van de organisten bij de Gereformeerde Ker
ken". Deze bespreking werd ingeleid door
een rede van den organist der Tideman
straatkerk, den heer Drs. (Joh. Luykenaar
Francken.
In een opgewekte discussie werdien vier*
schillende theoretische en practische punten
aangeroerd: verhouding van psalmberijming
tot oorspronkelijke tekst als probleem voor
muzikale opvatting, verhouding van predi
kanten, kerkeraden, commissie van beheer
en organist, normen voor lengte van voor*
spelen, enz.
Duidelijk bleek, dat de tijd rijp is, om go
zamenlijk de vraagstukken te bestudeeren
die zich voor onze organisten op kerkelijk
en buitenkerkelijk terrein voordoen.
In een volgende vergadering hoopt men
practlsch, op het orgel, te bewijzen, hoe ver
schillende opvattingen over koraalspel tot
hun recht kunnen komen.
Met blijdschap werd de mededeellng ont
vangen, dat verschillende kerkeraden gratis
vergaderruimte voor de vereeniging beschik
baar stellen.
De heer W. A. Houtman van Schiedam
sloot de bijeenkomst met gebed.
ZENDING.
Zendingswerk. Ds. Joh. E. van der
Valk te Kralingen zendt ons het volgende
schrijven:
Van 1—8 November Is er weder dit jaar
de week van Offer, Toewijding en Gebed
voor de Zending.
Voor de Zending, d.L voor de zaak van
onzen Koning en Heiland. Voor de Zending
d.i. voor den op- en uitbouw van het
Koninki-ijk Gods. Welk een eer daarvoor ge
roepen te worden, welk een voorrecht om
zelf gezegend zijnde met alle zegeningen in
Christus Jezus anderen ten zegen te mogen
zijn. Welk een lust moge ons bezielen den
Naam des Heeren groot te maken.
Wij beleven moeilijke tijden, ook de Zen
ding, zwaar zijn de zorgen. Men hoopt op
de Zendingsweek. Moge de hoop niet be
schaamd worden. Zij zal 't zeker niet, wan
neer wij gevoelen en verstaan: Bidden zon
der toewijding kan niet maar in het vfaire
gebed. „Uw Koninkrijk kome" ligt de
ware toewijding. Heere, zie hier ben ik
en het ware offer. Heere, hoeveel wilt Gij,
dat Ik geven zal.
Schoolnieuws.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Het nieuwe aulagebouw der R.-K. Univer
siteit aan den Wilhelminasingel en den
Bijleveldsingel te Nijmegen is door den rec-
tor-magnificus, Prof. Dr. Jansen, ingewijd.
De plechtigheid was uiterst eenvoudig. Ver
dere plechtigheden of feestelijkheden waren
aan de ingebruikneming niet verbonden.
ONDERWIZERSBENOEMINGEN
Lutterade-Geleen Herv- School,
hoofd J- J. Roelofs) H. Kinderen te Am-
ONDERWIJZERSSALARISSEN
Het bestuur der Onderwijscentra!© heeft
dezer dagen vergaderd om zijn houding te be
palen ten aanzien van de aangekondigde kor
ting op de onderwy zerssalarissen en het wets
ontwerp tot herziening van de L.O.-wet.
De vergadering betreurde ten sterkste, dat
de regeering opnieuw groote onrust verwekt
in de kringen van onderwijs en onderwijzers,
die in de jaren van conjunctuurstijging tijden
van armoede hebben gekend, maar wier nog
immer beneden-peil salaris thans weer een
offer zou moeten laten, omdat de regeering
onwillig of onmachtig is een oplossing te zoe
ken, die de lasten naar billijkheid over de ge-
heele bevolking verdeelt.
Besloten werd, dat zoowel tegen de salaris
aantasting als tegen de desorganisatie onnieuw
van het onderwijs met alle gepaste middelen
krachtig geageerd zal worden. Op 7 Novem
ber zal te Amsterdam een protestvergadering
gehouden worden en er zullen adressen gaan
naar de resreering en Tweede Kamer. Ook zal
opnieuw onder de aandacht der regeering wor
den gebracht, dat de overgroote meerderheid
der onderwijzers nog steeds niet is ingescha
keld in het overleg met de regeering over de
salarissen.
„GELIJKSTELLING-
Is het niet het gewone lager onderwijs, dan
moet toch het Chr. voorbereidend lager on
derwijs het ontgelden, en zooveel mogelijk
worden tegengewerkt. Ook dèar al gelijkstel
ling?
Dat wordt toch al te bar, meende de ge
meenteraad te C o e v or d e n en daarom be
sloot dit college de gevraagde subsidie voor
de stichting van een Christelijke bewaar
school niet toe te staan, want de meerderheid
verklaarde zich tegen een Chr. bewaarschool,
er aan toevoegend, zeker om niet al te liberaal
bekrompen te lijken, dat men er vooral tegen
is, als er niet volledig bevoegde leerkrachten
aan zijn verbonden. Dit alles, ondanks de ver
klaring van rechts, dat men de stichting van
een algemeene bewaarschool niet zal tegen
werken, zoo men ook de stichting van bijzon
dere bewaarscholen met subsidie wil steunen.
Nu men' echter tot dit laatste niet bereid
bleek, stelde men in uitzicht, ook de plannen
tot stichting van een algemeene bewaarschool
niet te zullen steunen, zoolang de rechtsche
rechten niet zijn erkend.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT: Gesl.:
Werktuigkundig ing., propaed. ex., T. C. J.
selbergs, Bergen op Zoom; J. A.
Kedlrl; B. N
i de Jel, Aalten; D. A.
F. H. Gusdorf. Cherlbon: S. A. Korporaal, Rot
terdam: Ir. J. J. Lankhorst. Brielle: Ir H.
Meijer. BleiswIJk: J. J. Rlve, Zeist: F. H. M
Terheegen. Harderwijk; G. R. Timmer. Meester
F. r.. Stok, Den Haag.
Clvlel-lngenleur prop.-ex., L. P. Brabers.
Roosendaal; J. W. G. Baron Sloet van Drulten-
bergh. Stad Vollenhoven.
Bouwkundig Ingenieur, prop.-ex., P. H. Dln-
gemans to Nieuwkoop.
Werktuigkundig ing., prop.-ex-, H. v. d. Toorn
Hengelo (O.); K. A. Woldrlngh te Kolluir
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
Indologie, econ doet. ex., de heer R. J.
Haag, F. F. J Vanhorlek, Rotterdam; S. Nlerdi..
Schevenlngen en mej. A_ M. van Andel, d. Haag
Geneeskunde, cand.-ex., de dames J. C. G.
J. Pos, öegstgeestT H. M. de Monchy. Den Haag
W. A. Oudshoorn, idem; M. Schreuder. Leiden;
R. Felth, Den Haag; A. Graafland, Rotterdam
en A B. Pruis, Rotterdam.
OEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge
slaagd: Geneeskunde, arts-ex., de heeren: J. G.
ter Braak, Eibergen; F. A. Koks. Meester Cor
nells; en I'. H. Esser, Kampen; le ged. arts-
ex.. de heeren; P. F. Neyhoff Deraak, X.O.I.;
J. Jacobs, Amsterdam; H. N. R. Brandeoborst,
idem; en C. do Boer, Midwoud.
Aanv.-examen art. 135 Wet H.O, mej. A.
Reidlnga.
Wis- en Natuurkunde (g.) cand.-ex., de heer
J. T. Buma.
RIJKSUNIVERSITEIT TB UTRECHT. Geal.:
Geneeskunde, cand.-ex-, do heeren W. Marsman,
L J. A. Verberne. J. H. v. d. Pol, J. A. C.
i. J. R. Goslinga. E. M
i en K. J. Naunlnea
RIJKSLANDBOUWHOOGESCHOOL TE WA-
GENLNGEN. Gesl. Koloniale bost
ij koop en R.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN. G<
alaagd- Rechtswetenschap, doct.-ex., de hei
EXAMENS-WISKUNDE
'a-GRAVENHAGE. Akte M.O. (K I}. Opge
roepen en opgekomen 2 candldaten, Afgewezen
1. Geslaagd do heer R. J. W. M. van Thiel te
's-Gravenhage.
EXAMENS-DELFSTOFKUNDE
AMSTERDAM. Akte M.O. Delfstof-, aard-,
plant- en dierkunde. Geëx. 2 cand., gesl. mej.
A L. van Beverwijk te Amsterdam
EXAMENS-LICH. OEFENING
Voor het examen akte M.O. werd 1 cand.
afgewezen. Er meldden zich dientengevolge
candldaten, die allen zün toegelaten.
lanteekenlng Christ. Nat. Schoolonderwijs
têèkenln'g "ChN°Sfd en G.S.; J. ter Haar. Idem
Spakenburg; J. Overweel. idem te Rotterdam;
J. H. Romijn. Idem te Rijswijk; D. P. Blerma.
Idem te Oud-Beyerland en T. Borsje, idem te
Den Haag. allen met aanteekenlng C.N.S.; H.
KoelewUn, idem te Ermelo; en L. de Wijn, ld.
te Zaandam, beiden met aanteekenlng G.S.; A
van Os. Idem te Rotterdam en S. Kits, onder
wijzer te Groningen, met aanteekenlng G.S.
EXAMENS-WISKUNDE
's-GRAVENHAGE. Akte L.O. Opgeroepen en
opgekomen 3 candldaten. Afgewezen 1. Geslaagd
EXAMENS-LICH. OEFENING
HILVERSUM. Leider lichaamsoefeningen en
sportleider. Geëx. 4 mann. cand., gesl. de hee
ren A Becker. Amersfoort; W. Rosenbaum, Hil
versum; J. J. A Wennlnk, Amsterdam.
v. d. Kolk," Kampen. Geen candldaten afgew.
EXAMENS-MACHINIST
'S-GRAVENHAGE. Geslaagd voor diploma B
de heeren M. A Kroonenberg te Amsterdam;
J. P. K. Grutls te Rotterdam; P. de Vos en
J C Seybel, belden te Middelburg.
EEN ONDERHOUD MET MR. TRIP
In den loop van gistermiddag he>e<ft de
nieuwe president van de Ne de riemde che
Bank, nar. L. J. A. Trip, een kort onderhoud
toegestaan aan een redacteur van het Neder-
la/ndech Correspondentiehureau.
Mr. L. J. A. TRIP
Fa liep een gerucht, dat mr. Trip, toen hij
nog president van de Javascbe Bank was,
zioh als een tegenstandier ven de hand
having van den gouden standaard had uit
gelaten. Dit punt werd in het onderhoud in
de eerste plaats aangeroerd.
Mr. Trip antwoordde daarop het volgende.
„Ik begirijp niet hoe men aan dit gerucht
komt. Alleen kan ik u zeggen, dat ik het als
mijn plicht beschouw den gouden standaard
te handhaven. Toen men Lndlë in 1925 tot
don gouden standaard terugkeerde, heb ik
in een mijner jaarverslagen gezegd, dat er
misschien in een verre toekomst een ver
beterd 6telsel te vinden zou zijn, doch dat
dit op het oogenblik ze'ker nog ndet gevon
den was. Met ad mijn krachten zal ilk dan
ook onzen muntstandoard handhaven, om
dat ilk er van overtuigd ben, dat de wereld
een chaos zou worden, wanneer het goud
geen standaardniunt meer was".
Gevraagd naar de toekomstige politiek
der Nederlandsche Bank, zeide mr. Trip,
dat deze in geen enkel opzicht eenige wijzi
ging zal ondergaan. „Alles zal er op gericht
zijn de stabiliteit van onzen gulden te hand
haven. En ddt zal ongetwijfeld lukken: alle
voorwaarden zijn er voor aanwezig. Maar
er moet ook vertrouwen zijn. En de vesti
ging van dit vertrouwen moet niet alleen
het streven zijn der regeering, maar ook van
da Nederlandsohe Bank en bovenal van het
Nederlandsche publiek".
„Ziet u tegen uw moeilijke taak op in
Amsterdam?"
„Neen, moeilijk is het wel, maar het werk
aan een circulatiebank heeft altijd mijn
volle sympathtie gehad. En er is geen twij
fel aan, dat wij door de moeilijkheden he»?n
komen, wanneer het Nederlandsche publdok
zijn naam van rustig en kalm, maar hoog
houdt, dan kunnien er geen ongelukken ge
beuren en zal het aanpassingsproces zich
kunnen voortzetten. Want wij leven naar
mijn meerling niet in een crisis, welke door
een hoom-periode gevolgd zaïl worden, maar
wij zijn veeleer op weg naar een blijvend
lager niveau. Het eenige wat nog moeilijk
heden mee brengt i6, dat de kosten van
levensonderhoud, de detailprijzen zich ndet
voldoende aanpassen bij de groothandels-
prijzen".
Nog enkele andere vragen werden den
nieuwen president ge6fcefld; hij wensohte
hier echter niet op im te gaan. „De wereld
heeft alleen maar behoefte aan rust en ver-
tiouwen en niet aan Lange yeriderlngen".
Alleen verklaarde mr. Trip nog: „Ik ben
©en groot voorstander van internationale
samenwerking tusschen de landen waar
het goud gehandhaafd ls gebleven. Hoe deze
samenwerking zich echter concreet zal
uiten, weet ik op het oogenblik nog niet".
In verband met zijn benoeming tot preeldent
van de Nederlandsche Bank zal mr. L. J. A Trip
aftreden als voorzitter van den Ondernemers-
raad voor Nederlandsoh-Indlë. Zoolang nog
geen opvolger Is benoemd zal het presidium
Internationale
-In den Raad van Beheer der B. I. B.
lntroduceeren. Mr. Vissering blijft dan ln Zwit
serland ter voortzetting van zijn onderbroken
DE TOESTAND IN HET HYPOTHEEK
BANKBEDRIJF
Abnormaal aanbod van
pandbrieven.
In verband met de moeilijkheden ln bet geld
en bankbedrijf heeft het Ned. Correspondentie-
Bureau geïnformeerd hoe de toestand ln het
hypotheekb&nkbedrljf 19 en op welke wijze dit
bedrijf de crisis doorkomt.
Stagnatie
Van deskundige zijde werd medegedeeld, dat
het bedrijf der hypotheekbanken den laatsten
tijd stagnatie ondervindt. De grootste factor,
welke deze stagnatie veroorzaakt, ls het ab
normale aanbod van pandbrieven. De eigen
aardigheid van den handel ln pandbrieven ls,
dat deze wel op de beurs door commLsslonnalrs
te koop worden aangeboden, doch dat de ban
ken uitsluitend deze brieven koopen.
Wil
bypotheekbnnk de koen
Angflt voor Inflatie
De anget voor Inflatie van don gulden ls ook
hier een belangrijke factor. Herstelt het ver
trouwen zich on worden de pandbrieven niet
meer in maaaa op de markt geworpen, dan krij
gen de hypotheekbanken ook weer middelen tot
haar beschikking. De beurs ls selfs eenige da
gen gesloten geweest voor noteeringen van
pandbrieven. Kort daarna ls echter weer beslo
ten de noteeringen te doen plaats hebben en
kwamen deze op normale wijze tot stand, zich
In het algemeen aanp&asende bij die der staats
fondsen.
In verband met den Inkoop van pandbrieven
hebben de banken zorg te dragen voor liquldo
middelen en daarom zullen ln het algemeen geen
dat hypotheekbanken aanzienlijke verliezen ge
leden zouden hebben.
De malaise op de huizenmarkt
Integendeel, de malalee op de huizenmarkt
ch ln hoofdzaak jrevoelen bij de groote
Jzaak jrevoelei
nhulzen en vllla'e. Het terr
Lheekbanken bij voorkeur haar werkkring
geen enkele reden tot ongerustheid
hypotheekbankbedrijf. De banken »-i
FINANCIEEL WEEKOVERZICHT ^rde
HET AFTREDEN VAN
MR. G. VISSERING
DE KLAUWEN VAN HET FRANSCHE
GELDMONSTER GRIJPEN NAAR
DEN DOLLAR
HET HOOVER-INITIATIEF LOOPT
OP NIETS UIT
Mr. G. Vissering heeft het veel-omvattende
Presidentschap der Nederlandsche Bank neer
gelegd. Nederland en ook Nederlandsch-Indië
id' - gj_. danken. Toen hü In 1907
wijlen Gouverneur-Generaal von Heuti uit
slaap gewekt, te lijden, langs den weg.
welke tot welvaart moest brengen, terwyi de
aansluiting aan het Internationale wereldver-
problemen
het de algemeene gewoonte dat de Presiden
ten der Nederlandsch-Indlsche circulatiebank
zooveel mogelük gekozen werden uit het hoo-
gere personeel der Bank en in alle gevallen
uit de mannen, die In lndlë zelf, blijk gegeven
hadden doorkneed te tUn In de practische fi
nancieels vraagstukken.
Het sprak vanzell, dat deze benoeming aan
leiding gal tot onwelwillende commentaren,
doch alras bleek Mr. Vissering de man te zijn,
die lndlë op dat moment noodig had. Nu was
het regelen van de financiering onzer Kolo
niën geen heksenwerk, daar de handelsbalans
toen te tijde sterk actief was, zoodat de be-
achlkbaro middelen zich in het buitenland op-
hoopton en dus geen specials maatregelen noo
dig waren om ook de betalingsbalans actief te
maken. Een en ander leidde tot de zoogenaam
de „gold-exchange standaard", waarvoor de
heer Vissering met succes ijverde en dien hij
ook tijdens zün presidentschap der Nederland
sche Bank voor ons land doorvoerde,
Wt) willen ln dit verband geen levensbe
schrijving geven van dezen emlnenten circulatie
banklelder; wö willen slechts weergeven, dat
hij de man was van den gouden standaard.
Als „money-advlser" voor het Chineescho gou
vernement schreef h(J een uitgebreid werk:
..On Chinese Currency" dat niet algemeen ge
waardeerd werd en waarin hy tot conclusie
kwam, dat het chaotische China langs geleide-
1 liken weg den gouden standaard moest ia-
Het ls daarom te begrijpen, gezien ztjn ge-
heele carrière, dat h(j met het goud geleidelijk
één werd en dat h(j de hiuldlge montetalre con
stellatie dan ook met .leedwezen zal zien. De
loslating van het goud door Engeland, enkele
dagen voor hij nog een arrangement met de
Bank of England schijnt te hebben getroffen en
waarop hU ln ztjn Jongste communiqué doelde,
moet hem dan ook wel erg hebben aangepakt,
terwijl het bovendien te begrijpen is, dat hjj
ln deze gewijzigde monetaire wereld-omstan-
- p piaatg voelde.
„jaéhokte gezondheid,
dan wordt het dubbel begrijpelijk, dat hij een
eventueele hervorming van het „geldwezen"
aan andere krachten overliet.
Mr. Trip. zün opvolger zal bl|jk moeten geven
van een ruime blik op het moeilijke probleem
van het „geld", terwijl hij bovendien tact zal
moeten bezitten om de internationale gevoe
lens niet te frolsseeren. Te dezen opzichte den
ken wij met eenlgen angst terug aan ztjn hou
ding ln lndlë ten opzichte van den Gouverneur-
Generaal, die wö, gezien de moellöke en deli
cate kwesties ten opzichte der inlandsche ras
sen. niet hebben kunnen waardeeren. Alhoewel
wö hier slechts de economische- cn flnancieele
vraagstukken aan een beoordeeling hebben te
onderwerpen, vermelden wö deze zwarte blad-
züde ln de Jongste koloniale geschiedenis om
er op te wözen, dat ln deze gevaarlöke ttjden
het niet alleen op kennis, maar ook op tact
-inkomt.
De algcmc HIRHMPHM
compliceerd en op een gevaarlük punt
geland. Nieuwe verkiezingen In Engeland, een
kabinetswisseling ln Duitschland. alhoewel Dr.
Bruenlng met de vorming van een nieuw mi
nisterie ls belast en er dus een zekere con-
tiultelt zal kunnen plaats vinden, al ls de
oriënteering meer naar rechts, politieke wolken
ook over ons ministerie, dat weinig kans schijnt
te hebben de komende begrootlngs-debatten te
--oerleven, uiterst groote moetlükheden ln
-- nog steeds groeiende verwö-
toren werken niet i
Vandaar de stagnatls ln hun bedrijf.
DE ZWARTSLUIZER BANK
Een vergadering van crediteuren.
Een aangenomen verlies van
400.000. Een commissie van
onderzoek benoemd
vergadering
Te Zwartsluis ls eerglstei
heer G. Oprei. Deze
werk te eteHen'1 om een faUll'i
komen. Het laatste sou eventueel t
ramp beteekenen èn voor crediteuren
do daar geconcentreerde blnnenschlpperij. Op
*•-" aldus meldt
nog niet worden verstrekt; hiervoor moet het
accountantsonderzoek worden afgewacht.
Een drietal plannen
In de vergadering zijn voorts een drietal
besproken tot eventueele voortzetting
der zaken.
De voorzitter ontwikkelde het eerste plan.
dat hem door eenige crediteuren was Ingegeven
Gedurends een reeks van Jaren, zoo lang als
noodig zal blijken te zijn, zal men de gelden
bij de Bank moeten laten staan, en
geen of zeer Inge rente b.v. 1 pet., vragi
deze wM_» •-
Uit
teuren hun vorderingen ten vólle kunnen Innen
„,l1ï,e*waar dlt pIan 18 natuurlijk, dat de
crediteuren gedurende geruimen tijd niet over
hun vorderingen kunnen beschikken,
.ei imai nis volgt:
De aandeolen worden afgestempeld tot 50 pet
Alle crediteuren laten 30 pet. vallen op hun
vorderingen, terwijl de reserve wordt afge-
H°t verlles van f 400.000 ls hiermede
vnn^ as nnia «nndeelenkapltaal
van f 88.000 over blijft. De zaken zouden nu
gewoon moeten word i voortgezet. Zoodra mo
gelijk zou een nieuwe directeur moeten worden
benoemd, De crediteuren, die nog 70 pet van
vordering overhielden, zouden zich voorts
™Ke!7 1,1?,'"P 1,6t hun *®heele opelschbare
h,(ïïr*nJlan de ,efr'-nwoor,1lgc "credN
van 30 pet vün hu^^oTdefl d'° Qfatand d0€n
Ïr.V?n d® "ChU'd d**r bnnk dlr«« "It
betalen en e'n restant. Indien dit later aan
weslg blijkt, op oen later tijdstip.
Een commissie benoemd
De geest ln de vergadering was uitstekend
AJjr_«n«en way men wel bereid een offer te
te voorkomen. Ten-
i commissie -
voornoemde plannen t«
-redfteuren na voorstellen te doen
«emissie werden benoemd
h»i tx t» i" p Vnoiarl8 d* Vries. Dr. Dwars
1 Bau;r™?n'w Koning. H. J. siurink.
j. oauerom en van den Berg.
.1, .1 J IT J °aarn'* een groote werkeommis-
n »f.i wo™en benoemd om de crediteuren tn-
UchtlDgen te verstrekken.
Het Hoover-InitiatieL
Zoover wö de tooneel-aehtige
leurstelling moeten ultloopen en dan zon wtj
nog verder van de kook. Trouwens de com
mentaren op het bezoek van Lord Raeding aan
ParUs wijzen ook ln die richting op bitter
weinig succes. Integendeel. Frankrijk en Enge-
af
dan eenlgen tijd geleden, want nu blijkt al
meer en meer, dat FrankrÜk. door z|jn machts-
waan beneveld, geen rem meer weet aan is
leggen aan zün verdwazing. Want verdwazing
ls nog het zachtste woord, dat men voor ztjn
politiek kan aanvoeren. Nu al staat het vast.
dat de tocht van Laval naar Washington op een
mislukking moot ultloopend&t ook d4&r
woorden zullen worden gesproken, doch geen
daden gedaan. Het eenige alternatief voor
Hoover om zich uit de klauwen van het Fran-
sche geld-monster los te maken, le het v e r-
het goud, op gelijks wijss als Enge-
irbeeld gaf.
De heden gepubliceerde bankstaat van de
Nederlaiulsche Bank wijs: eveneens op fren ge
dachten-aberratie. Immas de goudvooriaad der
Bank is met ongeveer f 9u mdllloen toegenomen,
terwijl de ln het buitenland belegde geiden met
niet minder dan f 116 mtllloen zijn afgenomen.
Waar, volgens de verklaring van .\lr. Vissermg.
het Engelsche saldo niet zal worden verkocht,
zoolang het Pond niet ln de buurt van zijn
dering worden toegeschreven' aan verkoop van
ring het goud uit Amerika laten komen, wan
neer hij wil blijven vasthouden aan deu gou
den standaard? Vonr de Federal Reserve Ban
ken met hun goudschat van circa I 41 milliard
behoeft hij dan tooh niet bang te zijn. Hier
wordt op twee gedachten gehinkt en dat Is
laohtlge bedragen geel metaal. Vertrouw,
de flnancieele structuur van Amerika niet.
had hij nimmn de pertinente verklaring
slechts verleend mag worden, wanneer Air. Vis
sering het daarmede volkomen eens was. Doch
zijn houding ton opzichte van Amerika geeft
daarvan geen blijk. De bankbiljetten-circulatie
is opnieuw me tongeveer f 40 mlllioen toegeno
men, terwijl wij die bankbiljetten niet noodig
h"hh"" ""wijl het goud naar Frankrijk blljrt
1 vroegere
De gemoederen opgezweept
Het heoft ons inziens geen nut om de effecten-
toersen aan een speciale beschouwing te onder-
verpen. WIJ zelf zijn niet In staat «en verkla-
de effectenstijging ln Wall-
ht heeft Hoover de gemoederer
e opti-
kcopen
zoodanig opgezweept, dat
en aan het dekken is gegaan. Van den V
stuit was ook onze beurs vaat. zonder dat ij
andere beweegredenen zouden kunnen vinden
dan de hooger genoemde psychologische uitwer
king van Hoovct's tragl-comedle en van het
dekken van balsse-posltles. Wellicht Is het een
uiting van het onderbewustzijn van den Neder
lander, die met den mond beweert geen ,mest
voor den goud-gulden te koeeteren! maar in
werkelijkheid zich zooveel mogelijk tracht to
«V. aren Voor, eventueele waardedaling.
Wij vTeezen niet voor den gulden, doch wel
voor den goud-gulden
taande koersen zonder Ter
der
Kon. Olie
Tarakan
Algemeene Exploratie
Handelsver. Amsterdam
Javasche Cultuur
Ned. Ind. Suikerunie
Wal Sumatra
"iff""
17„
if?i
Senembah Mij.
rnstlg wordt
I5e Dii o ."tie van het Unilever Concern heeft
medegedeeld, dat de berichten omtrent de slul-
2°?., de lebrieken der N.V. H. Hartog'e
Fabrieken te Osa niet geheel en al Juist zijn
tot st,llfseing der fabriek betreft
alléén de door Hartog's Fabrieken te Ot>» ge
dreven margarine-fabriek, en heeft geen betrek
king op de slachterijen en vetf&brieken der
genoemde firma. De Directie vertrouwt, dat bij
deze ofdoellngen en daarvan afhankolljko be
drijven te Oss ca. 600 werklieden en employe's
te werk g-eateld zullen blijven. Het onafwend-
bare oeslult om over te gaan tot stillegging der
fabriek la gelegen In den val van het Pond en
het ln Engeland dagelijks groeiend verzot
tegen het koopen van bultenlandsche producten,
die even goed in Engeland kunnen worden v
vaardlgd, waardoor de verkoop van Nederia
eche margax'"- <«»«- i-_I-
bedreigd.
De Directie van Unilever heeft daarom, ten
einde onherstelbare schade af tc wenden, zeer
lefi*Mfn moeten besluiten om de
productie van de margarlnefabrlek te Osa naar
Engelsche fabrieken re verleggen. ZIJ be-
stillegging, welke zij heeft trackten
tdal tt .v<>lstr«kl« noodzokeltjk-
held er \an was gebleken. In hooge mate, en
streeft er naar alles te doen, wat In haar ver
mogen la, om zoowel door beperking van het
zooveel mogelijk te verzachten. oosiuu
DE GOUDSTROOM NAAR FRANKRIJK
U"" B»"k Fr.nk-
fcwï.vna,
verzonden ÏOUd naar FranknJk U
DISCONTO-VERLAGING IN DE
SCANDINAVISCHE LANDEN
van°8Fdertober11!!et4dI»conto Ter!aagd'^van0?*to*
°°k de Rijksbank verlaag
lngang°van jTootober?0®111 V*n 8 t0t 7 pcU
HET BANKWEZEN IN DE V. S.
klge g"uVhton^o'mtrent*nArWrC,u01"t,r hardn8k-
moellljkheden. Speciaal «ou b,nk"
bankinstelling er slecht bij staan Deaf
uohten zijn thans 0fftel«viV^&.iftEnaSE
r al it£ES.*»pro.?e5- tTouverneur der Fad a
rf- ,Board telegrafisch aan
&r N£o#orft" banhk,in^ni|tln"'dWdee'd' dat
ook bedreigd wor" welk#n
deze onjuists geruchten." we Ik's Tu pa
een kapitaal vlucht
circuleerden, diendei
wlPlirthI»Ulhit?. b*'an*r'Jk if-
1..?'1 b,,lt Mn niet „Rrat
class" leenlneen «terk vë-niin 7
.kS3ui'„?'SSSh5?^ f
direct opdragen der depoaito'a h£!f»
5'.
