De komende ei
i gaande man.
W. A. HOUTMAN Co's PIANO- en ORGELHANDEL Schiedam Bekende merken in alle prijsklassen w.o. Groote Kenze
IN DEN STORM
DONDERDAG 8 OCTOBER 1931
TWEEDE BLAD PAG. 5
ECONOMISCHE
WERELDPROBLEMEN
Onderscheiden belangen.
De Tilburgsche wolfabrikanten heb
ben zich 24 September telegrafisch tot
den Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw gewend om steun. Dat
was één der eerste dagen, nadat Enge
land den gouden standaard had verla
ten. W« kunnen begrijpen, dat deze fa
brikanten verontrust waren. Toch moet
ons de opmerking van het hart, dat deze
industrieelen een slecht, voorbeeld heb
ben gegeven, wat betreft de noodzake
lijke koelheid van hoofd. Men lette op
den datumdrie dagen na den koersval
van het Engelsche pond schilderden de
heeren de toekomst reeds in de zwart
ste kleuren en verklaarden niet minder
dan dat de ondergang van de wolin
dustrie in Tilburg dreigde. Ishet te
verwonderen, dat anderen de angst om
het'hart slaat, waar de leiders onzer in
dustrie zoo krachtig alarm slaan?
Des te onnoodiger was dit alarm, daar
de heeren feitelijk iets verzochten, een
bescherming, die reeds door de Regee
ring was verleend, voordat de Engel-
sche crisis was uitgebroken. Deze fabri
kanten zijn tenminste zoo verstandig
geen maatregelen te vragen ter ophef
fing van de verliezen door den ponden-
val zelf veroorzaakt. Zij beperken zich
tot het inroepen van de regeeringshulp
tegen een door hen verwachte felle con
currentie van Duitschland, Italië en
andere landen, die hier met „schleuder-
preisen" zouden gaan werken. Ons
komt het onjuist gezien voor om daar
over reeds te gaan jammeren zonder
dat deze gevaren tot nu toe zijn opge
treden, alleen en uitsluitend omdat de
heeren deze gevaren verwachten. Ove
rigens zijn zij zoo verstandig geen regee
ringshulp te verlangen tegen de overige
nadeelen, die zij voorzien in hun buiten
landsche concurrentie, waar zy in de
naaste toekomst het waarschijnlijk te
gen hun Britsche concurrenten zullen
moeten afleggen.
Wat nu betreft de gevaren in Neder
land, die de heeren voorzien, zijn ze
reeds tevoren daartegen beschermd.
De Regeering heeft in dit opzicht een
vooruitzienden blik getoond door het in
dienen van een anti-dumpingswet, reeds
tenigen tijd geleden. Dit moest toch bé
kend zijn. Welnu, dan heeft het alleen
zin aan te dringen op spoedige behan
deling en aanneming van die wet door
ons parlement, mits bij de eventueele
amendementen ook rekening gehouden
wordt met valutarconcurrentie.
De gevaren, die zij in de toekomst
iien, zuilen^dqpr, deze xegeeringsmaat-
regelen worden ^voorkomen! Dë geheele
actie, die een zenuwachtige stemming
in het land bevordert, had derhalve op
heel wat kalmere wijze gevoerd kun
nen worden.
Erger maken de exporteurs het, die
ih de Industrieele Club in Amsterdam
vergaderden en beraadslaagden over de
vraag of de contracten met Engeland
nageleefd moesten worden of niet. Zy
meenden, dat deze contracten „natuur
lijk" gebaseerd waren op volwaardige
goudponden en dat de koersval van het
pond een unfair middel was om den
vastgestelden prijs te ontduiken. Ook
vertegenwoordigers van den tuinbouw
hebben geconfereerd met den Minister
van Landbouw over de export onzer
tuinbouwproducten.
Nu zijn wy' de laatsten om ons te ont
veinzen, dat bij afwikkeling der be
staande contracten de grootste moei
lijkheden te verwachten zijn. Voor
ieder, die nadenkt, is het duidelijk, dat
bij de scherpe internationale concur
rentie van tegenwoordig een winst van
20 op bijna alle producten uitgeslo
ten is. Krijgt de leverancier derhalve
ongeveer 20 in guldens minder voor
zijn waar dan waarop hij gerekend had
bij den verkoop, dan beteekent dat voor
hem verlies; voor verschillenden zelfs
zulke groote verliezen, dat hun bestaan
wordt bedreigd.
Toch moeten wij ons door dit alles
niet laten verleiden van de Regeering
maatregelen te verlangen, die deze niet
kan nemen. De verliezers maken alarm,
dat is te begrijpen, de winnaars en
dat zijn er velen meesmuilen en hou
den zich stil.
Terloops vermelden de bladen, dat
diverse tarwe-importeurs, die contrac
ten hadden afgesloten voor levering uit
Oost-Europa, geweigerd hebben aan
den eisch der leveranciers van ginds te
voldoen om het pond, waarop deze con
tracten waren gebaseerd, als goudpond
VAN
HET HEENGAAN VAN HET
KABINET
EEN BUK NAAR RECHTS?
Sedert het vertrek der Fransche gasten
is de politieke nervositeit te Berlijn weer
sterk toegenomen. Het feit, dat aan de
meeste rijksambtenaren hun tractement per
week wordt uitbetaald, deed fluisteren over
een komende inllatie. Anderen vertellen, dat
de uitbetalingen der banken nog deze week
beperkt zoo niet stopgezet zullen worden en
in vollen ernst vertelde men mij, dat de
markt op de helft der waarde zal worden
teruggebracht.
ï)e njksregeering volgt bij dit alles de
tactiek der vertraging, schijnt voor een in
grijpende beslissing terug te schrikken, hult
zich in een geheimzinnig stilzwijgen en
verhoogt hieruoor de spanning. Rijkskanse
lier dr. Brüning wilde in den rijksraad het
winterprogramma der rijksregeering uit
voerig behandelen. Na hem zouden Dietrich
over, de finanoieele en Curtius over de po
litieke situatie rapport uitbrengen, maar op
het laatste nippertje werd dit voornemen
ondersteboven geworpen: de zitting van den
rijksraad werd afgezegd en men beperkte
zich tot een conferentie in de kanselarij met
de minister-presidenten der verschillende
landen.
Voor de buitenwereld werd verklaard, dat
men de nieuwe noodverordening pas na
Hindenburg's goedkeuring en onuerteeke-
ning wilde" publicecren, maar in werkelijk
heid zullen stellig politieke overwegingen
-tot deze -opzienbare verrassing geleid heb
ben. Hoogstwaarschijnlijk voelt de rijks
regeering zich na de gebeurtenissen der
laatste weken
niet opgewassen tegen den storm
welke de komende zittingen van denrijks-
idagTihs beloven.
Voor deze parlementaire besprekingen
wilde Brüning deh rijksdag de week van 13
tot 20 October toekennen, om dan de volks
vertegenwoordiging opnieuw met vacantie
te sturen. Hij rekende hierbij op de midden
partijen van de landvolkpartij tot en met de
christelijk-socialen en liet doorschemeren,
dat Curtius dan eventueel „vrijwillig" zou
heengaan. In dat geval zou dus de volks
partij haar votum van wantrouwen tegen
Stresemann's opvolger kunnen intrekken en
en zou een volmaakt overbodige strijd tegen
diens beleid in Genève uitblijven. Curtius
heeft er inmiddels de voorkeur aan gegeven
reeds eerder heen te gaan en dit besluit in
een kort schrijven aan dr. Brüning te ken
nen gegeven. Curtius gaat dus heen zonder
rekening te houden met de parlementaire
situatie. Dit ontijdig heengaan doet zonder
ling aan, wanneer men bedenkt, dat zijn
nederlaag inzake de Duitsch-Oostenrijksche
tolunie niet zijn werk, maar het werk der
Öijksregeering was.
Het kabinet erkende reeds eerder, dat
Curtius als leider van de Duitsche delegatie
in Genève
geheel correct handelde
volgens de instructies van Berlijn. Wanneer
het eindresultaat in Genève niet aan de
oorspronkelijke verwachtingen beantwoordde
en de toenadering tot Frankrijk ook nog di(
te beschouwen. Dit zijn derhalve ook
Nederlanders, die zich echter toevallig
bevinden in de groep, welke van den
val van het pond profiteert. En zy den
ken er niet aan, een cent af te staan
van de extra en onverwachtsche voor-
deelen, die hun in den schoot vallen
door de Engelsche crisis.
Zy eischen uitvoering der contrac
ten, betalen in gedeprecieerde ponden,
en wry ven zich in de handen. Vermoe
delijk zullen de graanimporteurs het in
het geheel niet prettig hebben gevon
den, dat berichten over hun buiten
kansje zyn gepubliceerd. Maar ook hier
kan de Regeering toch moeilijk beslag
op leggen. Zoo staat het anderzijds
ook.
Gelden uit de schatkist, door het ge
heele volk opgebracht, mogen niet wor
den gebruikt voor al te eenzijdige be
langen.
ONZEN DUITSCHEN CORRESPONDENT
offer eischte dan is het dus onbillijk,
wanneer hiervan de schuld uitsluitend aan
Curtius wordt verweten: het geheele rijks
kabinet draagt in dezen de verantwoorde
lijkheid.
Niet slechts het ministerie van buitenland
sche zaken gaf aanleiding tot binnenland
sche politieke wrijving. Binnenlandsche
zaken stonden tot dusver onder dr. Wirth
en het verkeersministerie onder von
Guérard, beiden partij- en geloofsgenooten
van Brüning. De voortdurende aanvallen
van rechts schijnen den kanselier aan het
wankelen gebracht te hebben en men hoorde
als opvolgers van Curtius, Wirth en Guérard
reeds noemen von Neurath, thans gezant in
Londen, geheimraad Schmitz en professor
Warmibold. De ministeries voor justitie en
volkswelvaart werden vooralsnog beheerd
door twee staatssecretarissen, beide minis-
terzeteds waren dus eigenlijk onbezet. Ook
hierin zou wijziging worden gebracht. Daar
naast hoorde men beweren, dat niet von
Neurath, maar Brüning zelf voorloopig de
buitenlandsche politiek voor zijn rekening
zou nemen. Men kan zich nauwelijks voor
stellen, dat de kanselier zijn toch al zoo
omyangrijk arbeidsveld nog zoozeer zou uit
breiden. De strijd der reactionairen van
allerlei richting keerde zich de laatste maan
den vooral tegen Curtius' buitenlandsch- en
Wirth's binnenlandsch beleid. Curtius werd
het scherpst aangevallen door zijn
eigen volkspartij,
in de eerste plaats door Dingeldey, den
voorzitter. Het bezoek der Fransche minis
ters beteekende voor hem slechts uitstel van
executie. Niemand geloofde de bewering, dat
Curtius tot eiken prijs door Brüning gehand
haafd zou worden. Tot heengaan werd hij
gedwongen door omstandigneden, welke
sterker waren dan hij.
Hij miste daarenboven de doortastendheio
van zijn voorganger en genoot dus ook niet
als deze het vertrouwen zijner partij. Aan
Dingeldey zou men willen vragen: is uw
partij bij machte, een waardiger opvolger
voor deze uiterst delicate positie aan te
wijzen?
Door zijn vrijwillig heengaan biedt Cur
tius den kanselier de mogelijkheid tot ka
binetswijziging. Op zichzelf zou het Brüning
niet moeilijk vallen, voor een tweede kn-
binet-Brüning zorg te dragen. Met deze
nieuwe groepeering zou hij dan de volgende
week in het Wallothuis verschijnen en
hoogstwaarschijnlijk de vereischte meerder
heid van stemmen halen. Hij zou hierbij het
allereerst en het meest op de stem-men der
socialistische fractie zijn aangewezen. Nu
loopen er echter geruchten, dat Brüning
bezweken is voor de aanvallen van rechts,
dat hij dus ook de Duitsch-nationalen voor
zijn nieuwe kabinet wil winnen. Mocht di»
waar zijn dan wordt 't twijfelachtig, of hij
staat kan blijven maken op zijn socialisti
sche bondgenooten. Men neemt aan, dat
Brüning uit deze overweging de demissie
van het gansche kabinet bij den rijkspresi-
rent heeft ingediend. Hugenberg's „Lokalan-
ziger" wil van zulk een ruk naar rechts niets
weten. Hij neemt een loopje met Brüning's
demissie en beweert, dat deze de roode map,
wel direct uit de handen van Hindenburg
zal terug ontvangen met dft opdracht, een
nieuw kabinet-Brüning samen te stellen.
Een politiek samengaan mei, de marxisten
willen de Duitech-nationalen tot geen enke
len prijs dulden. Niet de samenstelling van
het kabinet-Brüning wordt door hen be
streden, maar Brünings politieke samen
werking met de socialisten. Hierin ligt stil
zwijgend opgesloten, dat zij voor
samenwerking met het Centrum
wellicht onder bepaalde voorwaarden te
vinden zouden zijn. De vermaning van von
Papen, die als gematigd lid van het
centrum juist dezer dagen in Westfalen
van een „Schwung nach rechts" repte,
wordt door de pers van Hugenberg als een
frase van de hand gewezen. De nationale
oppositie houdt vasten voet, want zij zegt:
„Jede vom Marxismus abhiingige Reichsre-
gierung wird dem scharfsten Kampf der
nationalen Opposition begegnen!" Het
blijft nu maar de vraag: wat zijn de plan
nen van Brüning? Wil deze den stap van
links naar rechts wagen en hiermede zijn
tot dusver gevolgde tactiek prijs geven
of wil hij met een gewijzigd kabinet denzelf
den weg der „Erfüllungspolitiek" blijven
gaan? Mocht hij zich tot het eerste laten
verleiden, dan vrees ik, dat hij hiermede
zijn waardigheid als rijkskanselier prijs
geeft en de leiding der staatspolitiek aan
een ander zal moeten overdragen. De figuur
van Brüning droeg een persoonlijk karak
ter, zijn naam is voor altoos verbonden met
het bezoek in Parijs en het tegenbezoek der
Franschen aan Berlijn. Het ligt dus in de
logische lijn, dat hij den strijd
zonder de nationalen
zal trachten voort te zetten. Maar wie zullen
dan bereid gevonden worden, de portefeuille
der heengaande ministers voor hun reke
ning te nemen? En zal dit nieuwe kabinet-
Brüning door het vertrouwen van den
Rijksdag gesteund worden? Zal het bij
machte blijken, de parlementaire moeilijk
heden te ovenvinnen? Aan een kabinet, dat
in samenwerking met rechts wordt gepresen
teerd, zullen de socialisten hun medewer
king nooit toekennen. Brüning zou dan tus-
schen de oppositie van links en van rechts
komen te staan. Voor Duitschland zou men
dan eerder een nieuwen rijkskanselier met
een nieuw kabinet verlangen. Door zulk een
kabinetscrisis zou echter de samenwerking
met Frankrijk allerminst bevorderd worden.
De onzekerheid in Europa zou hierdoor toe
nemen en de last der noodverordeningen
zou zwaarder dan ooit op Duitschland gaan
drukken. Wellicht en dat hopen wij van
ganscher harte zal Brüning, die al voor
zooveel heete vuren kwam te staan, den
weg vinden, om in overleg met Hindenburg
een kabinet te vormen, dat versterkt door
vaklui op economisch gebied aan de prac-
tische eischen van onzen nuchteren tijd te
gemoetkomt en het vertrouwen herwint, dat
door den vrij onverwachten gang van zaken
thans deerlijk werd geschokt Hoovers voor
stel, om door een algemeen schuldmorato
rium alle betrokken staten drie, misschien
zelfs vijf jaar uitstel van betaling te verlee-
nen, zal misschien het zwaartepunt van
deze Duitsche belangen verleggen op het al
gemeen belang der wereld en zoodoende ootk
het nerveus geworden Berlijn tot bezinning
brengen voor het te laat is.
Gemengd Nieuws.
DOODELIJKE AUTO-ONGELUKKEN
Dinsdagmiddag reed het 9-jarig dochtertje
van den heer Henven, uit Vriezen veen (Ov.),
mede op een zes-wielige vrachtauto, met stee-
nen geladen. Het meisje sprong er af, en
kwam daarbjj te vallen. Het achterste deel
van den wagen reed over haar lichaam. Zy
werd ernstig gewond naar het R.-K. Zieken
huis te Almelo vervoerd, waar zij kort na
aankomst overleed Den chauffeur treft geen
schuld.
Te Breda is een 36-jarige man door een
vrachtauto aangereden en gedood. De onge
lukkige laat drie kinderen achter.
EEN ONEERLIJKE COLPORTEUR
Bij de laatstgehouden verloting van de
Groningsche Harddraverij-vereenigingen, blijkt
een der colporteurs, de 32-jarige T. E. R., te
Groningen, de opbrengst van eenige honder
den loten ten eigen bate te hebben aange
wend. Van het geld «was niets meer over aan
gezien hij alles zelf heeft gebruikt. De man
is gearresteerd en ter beschikking van de
justitie gesteld.
BRANDEN
In het dubbele woonhuis van de Wed.
Zweers en Peters, te Rheden, brak brand uit.
Niets kon worden gered. De bewoners brach
ten zich bijtijds in veiligheid.
Vermoedelijk ontstond de brand op den
zolder, waar een party rogge-stroo lag.
Verzekering dekt de schade.
DE KINDERMOORD
TE WATERINGEN
BEGRAFENIS DER SLACHTOFFERS
Gistermorgen heeft op de Nieuwe Alge-
meene begraafplaats te Wateringen de ter
aardebestelling plaats gehad van de slacht
offers van den dubbelen kindermoord al-
De belangstelling op en nabij de begraaf
plaats v/as groot De lijkjes waren in het
baarhuisje reeds eenige dagen opgebaard.
De gemeente-politie zorgde bijgestaan
door de marechaussée voor een goede af
scheiding van het gedeelte van den dooden-
akker, waar de begrafenis plaats had. De nog
steeds door de vreeselijke schok versufte
vader liep in de droeve familie-stoet mede
Geen traan kwam in zijn oogen, doch verwe
zen staarde hij in de verte, alsof het drama,
dat thans door deze droeve plechtigheid be
sloten werd, langs hem heenging.
Ds. B. C. Verhagen Czn., Ned. Herv.
predikant te Wateringen, voerde het eerst
het woord aan de groeve. Welke mensch, al
dus zeide hij, die geen hart van steen heeft,
staart niet diepbewogen, verbijsterd en ont
zet bij dit grafje, waarin twee jonge kinderen
ter aarde zullen worden besteld, die op
zulk een vreeselijke wijze in hun bed den
dood hebben gevonden. Een ieder moet een
diepe smart door het hart gevoelen en me
delijden hebben met den zoo zwaar getrof
fen vader, die te droef is om te schreien en
slechts versuft staart op wat eens zijn ge
zin, zijn leven, was. Diep medelijden moet
men ook hebben met de moeder, die zulk
een moeizame en lange strijd gestreden moet
hebben alvorens zij tot haar vreeselijke daad
kwam. Er moet een zware strijd gestreden
zijn in het hart van dte moeder, die ook haar
kleinste ombracht, toen dit wakker werd bij
den moord op het oudste kind en zich ver
schrikt verhief. Donkere machten hebben
zich over de moeder meester gemaakt en
een langdurige strijd moet er gestreden zijn
aleer die donkere machten de overwinning
behaalden. Wie zal zeggen of de vrouw in
haar waangedachten niet gepoogd' heeft de
kinderen voor andere rampen te bewaren?
Diep medeleven gevoelde spreker ook voor
de droeve familie, die uit het hooge Noorden
gekomen is om bij deze droeve plechtigheid
tegenwoordig te kunnen zijn. Wanneer we
diep over dit drama doordenken, zoo zeide
de spreker,dan kunnen we niet anders doen
als de handen ineenslaan en uitroepen: O,
God, wees ons menschen genadig. We mo
gen dan allen wel kracht vragen van God,
opdat Hij het Licht geve, een Licht, dat de
vader van deze slachtoffers noodig heeft
Wat zal met de moeder gebeuren als zij
beseft wat gebeurd is? Moge God haar dan
beschermen en steunen in haar moeilijke
tijden. De kinderen zijn bij Hem in trouwe
hoede en spreker wilde de vader en dte
moeder in Zijn liefde aanbevelen.
Burgemeester Verhoeven was het als
hoofd der gemeente een ware behoefte zijn
deelneming te betuigen aan den vader en
de familie namens de geheele burgerij, niet
alleen van Wateringen, doch zeker uit het
geheele land. Hij gevoelde zioh cite tolk van
de Nederlandsche bevolking als hij zijn diepe
deelneming betuigde aan Dekker. Van ieder
zal zich bij het hooren van eeji drama
een gevoel van medelijden meester hebben
gemaakt. Twee jonge kinderen, proper en
rein, zacht insluimerend, dicht naast elkaar
zoo spoedig uit het volle leven weggerukt.
Zaterdag nog speelden zij met het knutsel
werk, dat de werkzame vader in zijn wei
nigen vrijen tijd voor de kinderen had ge
maakt. Welk een wreede gewaarwording
moet het voor den vader geweest zijn, toen
hij de lijkjes zijner kindteren aanschouwde.
Spr. richtte woorden van deelneming tót de
familie, die uit Drente overgekomen was om
bij deze droeve plechtigheid tegenwoordig te
zijn. Wanneer we zoo besloot spreker
met onze gedachten verwijlen naar het dra
ma, dan blijve ons slechts de woorden van
Job bij: „De Heere heeft gegeven, de Heere
heeft genomen, de Naam dtes Heeren zij
geloofd."
De heer J. Ouwendijk sprak ten slotte
nog als hoofd der Chr. School. De jonge
Aaldert die deze school bezocht was
zeer stil van natuur, doch laat toch een le
dige plaats achter. De scholieren zijn zeer
diep onder den indruk van het gebeurde.
„Gelijk het gras is ons kortstondig leven,"
luidt de psalm en inderdaad is dit ook hier
weer zij het op wreede wijze bevestigd.
Tot Dekker en de familie richtte de spreker
vertroostende woorden.
De patroon van Dekker dankte voor de be
wezen eer.
DE TOESTAND VAN JUFFROUW DEKKER'
Omtrent het moorddrama te Wateringen
vernemen wij' nog, dat juffrouw Dekker steeds
nog in de Ramaerklinieken te Loosduinen
wordt verpleegd. Haar toestand is zoodanig,
dat zy nog niet verhoord kon worden, en ab
solute rust is voorgeschreven. De geruchten,
dat de vrouw reeds zou hebben bekend den
moord te hebben gepleegd, zyn dus nog on
juist.
ROFFEL-RIJMEN,
EEN SPOORSLAG
TT!t Moskou wordt gemeld dat te
Samara een atheïstisohe Universi
teit is geopend Op deze universiteit.
thedraal. zullen jaarlijks 200 agita
toren worden opgeleid.
Als je altijd weer moet geven,
Dan voor dit en dan voor dat,
Word je soms een weinig kregel
Altijd geven word je zat.
Voor de kerk, de school, de armen,
Voor bestrijding T.B.C.,
Voor de lammen en de blinden
Geef je, en leeft geveild mee.
Voor het één'e geef je graag, en
Voor het ander minder graag,
Voor het derde, vierde, vijfde,
Zeg je: loop maar door vandaag.
En vooral bij het gebedel
Voor ons Hooger Onderivijs,
Denk je daar je soms niet dóórdenkt:
Heusch, nou wordt het me tè grijs.
Dit nu is geen bedelrijmpje,
Maak je dus niet vast vanstreek;
Wel zou 'k willen, dat je even
Kosteloos hierboven keek. x
Mooi! En heb je dat berichtje
Goed fjelezen, en goed dóór?
Tracht het gratis te onthouden,
Knoop het gratis in je oor.
Als er voor 't H. O. dan tater
Weer eens bij je wordt gebeld,
Zeg je, en met overtuiging
't Is er best belegd, ons geld.
Als de duivel met zijn makkers
Groote hoogescholen sticht,
Wijst Gods hand nog eens met nadruk
Waar voor óns de roeping ligt.
(Nadruk verboden.) LEÖ LENS
Radio Nieuws.
HUIZES (1875 M-) KRO. 8—9.15 Morgencon
cert. 10—11.30 Gramofoon. 11.3012 Een half
uurtje voor zieken en ouden van dagen. 12—
12.15 Politieberichten. 12.153 Populair Con
cert. 33.30 Verzorging van den zender. 3-30
Opera-uitzending. 57 Aansluiting met de mu-
zick-zaal van de Infanterte-jcazern - te Assen.
7—7.30 Lnna- en tuinbouwhalfuurtje. 7.807.45
Politieberichten. 7.458 F.T.T. kwartiertje. 8—
11 Concert IJm. 9.15 Berichten van Van Dias.
11—12 Gramcfoon.
HILVERSUM (298.8 M) VARA. 6.45—7 en
7.307.45 Lichaamsoefeningen. 8 Tijdsein. 8.01
G:amofoon. VPRO. 10 Morgenwijding. VARA
li'. 15 "Voordracht. 10.30 Viool en Plano.. 10.45
Voordracht. 11 Viool en Piano. 11.15 Gramcfoon.
AVRO. 12 Tijdsein. 12.01—2 Omroeporkest. 2—2/30
Schooluitzendlng. 2.30-^-3 -Gramofoon. 34 Or
kest. 4 Sluiting. VARA. 4 Tijdsein 4.01 Concert.
4.40 Na Schooltijd. 5.40 Cdneert. 6.40 Zong en
piano. 7 Vervolg Concert. 7.20 Toespraak. 7.35
Vervolg en slot Concert. 8 Einde Programma.
11 Gramofoon. 12 Tijdsein en .sluiting. VPRO.
8 Weekuitzending. 8 Tijdsein. 8.01 Catechisatie.
Kerkgeschiedenis 17e20e eeuw. IIL Ds nieuw®
t(jd in ons land (strijdende richUngen). Spreek
ster: Mej. Dr. N*. A. Bruining. 8.30 Concert. 9
cursus. Achtergronden van hedendaagsche rell-
gieuse cultuur. IL Het Christendom, Spreker:
Prof. M. C. van.Mourik Broekman.. 3.30 Concert
f0 Persberichten viui het Vrijzinnig Godsdien
stig Persbureau. 10.05 Persberichten Vnz Dias,
10.15 Lezing. Leekenspel. 10.45 Gramofoon VARA.
11 Gramofoon. i2 Tijdsein en sluiting.
RADIO-JAARBOEK
Evenals ln Engeland en in Duitschland reeds
geschieden zal te beginnen met 1032 ook voor,
ons land een radio-jaarboek worden uitgege
ven. De Inhoud zal bestaan uit: a. wetenschap
pelijk en populair gestelde artikelen met betrek
organisatie van den radio-omroep bil het Rijk
en do Vereeniglfigen, en de belangrijkste ge
gevens. in hoofdzaak technische, voor de luis-
De samenstelling van het Jaarboek geschiedt
Tnet medewerking van autoriteiten en toonaan
gevende figuren in de radio-wereld door den
heer E. P. Weber, secretaris van de Radio-
raad,
ERNSTIGE BOTSING TUSSCHEN AUTO
EN DOGCART
Op de Rijksstraatweg te Duivendrecht,
kwamen een dogcart en een ford-auto met
elkaar in botsing. De boom van de dogcart
ging door de voorruit van de auto, tengevolge
waarvan de bestuurder een hersenschudding
bekwam. Zyn vrouw en kind, die eveneens in
de auto zaten, bleven ongedeerd. Het paard
van de dogcart geraakte in een sloot. Vermoe
delijk is de aanrijding toe te schryven aan
onvoldoende uitwijken.
late Garantie
Door WJERNY
KORTE INHOUD VAN HET VOORGAANDE
iijt.en geteeKena. zooais veie uenauizenueu
Rusland dat de laatste Jaren hebben onderga!
De auteur maakte gebruik van verschillen
officie'1- bronnen: beschrijvingen, aanteeg
Hingen" en rapporten, die op last van
*iteiten moesten wor.den gemaakt
De oorlog tegen Polen bracht groote ellende,
•hij gaf Rusland op economisch
Economische Pol
stel
Grlsha,
kapitalistisch stelsel,
der hoofdpersonc
Is oud-student i
wetenschappen, aangesteld bij
.Tsentrosojoez", de centrale
sch terrein de ger
de gevolgde Nleu
zoogenaamde „Nep"
dan een her-
cooperi
Zijn vrouw. de schrijfster
Innerlngen. vreesde vaak. dat Grlsha van
haar begon te vervreemden. Maar na een ver
trouwelijk gsprek met hem bleek haar. dat zij
slch ln dit opzicht vergist had.
BIJ een groote partijschoonmaak. die
eens gehouden werd. werd Grlsha maar net
gehandhaafd en overgeplaatst als directeur van
een fabriek in Rostof. Z|jn vrouw werd zes
Re""?"
i geschorst en kreeg
.ntschappelijk werk
Toen al deze maatregelen geen blijvende
beteringen brachten, werd .Grlsha met zes
ken ziekte
nen: Zijl
gelederen gehouden.
en slotte buiten de partij
Eindelijk kreeg Grishi
itelling: hij zou het nog
ragen Maar hij sprak er
zij voelde dat
bezoek bracht aan Vitja, wier man op 1
bureau van het transportwezen wen
daar bitter slecht naar den zin had.
Dit was toch waarlijk mij de pap in eten
mond geven 1 Toen ik dan ook met mijn
jooretel voor den-dag kwam om met Grisha
nniee te trekken (naar het boogovenbedrijf
volgde er op 4e eerste stilte van verwonde
ring een dergelijke uitbarsting van enthou
siaste instemming, dat er verder in het ge
heel niet onderhandeld behoefde te wor en
Die arme Vitja was zoo blij voor haar mail,
dat ze er geen oogenblilk over sprak, hoe
zij haar werk zou moeten opgeven. Ik weet
zelfs niet of „e er op dat moment aan dacht
en in ieder geval] bleek, dat zij allen in
revolutiejaren nog niet geleerd hadden van
een situatie voordeel te trekken in hun
eigen belang. Presnof zei over de kwestie
van het salaris precies hetzelfde wat Grisha
gezegd had, dat hij het aan mij overliet; ik
mooht dus vam beide kanten een willekeu
rig salaris vaststellen inderdaad een
lastige positie! Alles wa6 in een half
uurtje besproken, en toen was vastgesteld,
dat Presnof voor een paar andere „flinke
kerels" zou zorgen, dat Vitja een of andere
positie zou krijgen, en dat allen zoo spoedig
mogelijk ons zouden volgen naar ons nieuw
arbeidsveld. Toen de kinderen ook thuis
kwamen, vonden zij de heele familie in
zulk een opgewekte, stemming, dat zij de
nieuwe tanj-e Tgmja, dij zij zich natuurlijk
in het geheel nïet herinnerden, wel voor
een tooverfee gehouden moeten hebben
Zelfs Vitja's bezorgde opmerkingen over de
gezondheid vam de kinderen klonken min
der zwaarmoedig. Zij had nog familie in
Duitschland wonen, vertelde ze, in een
streek, d.ie juist zeer goed was voor kin-
de-ren als de -hare en zij fantaseerde ai, hoe
het misschien mogelijk zou zijn, dat haai
man als leidend ingenieur va.n een groote
fabriek naar het buitenland werd gestuurd
en er dan gedegenheid zou bestaan om de.
kindenen eens heel-emaal gezond te laten
worden. Trouwer.6, zij hoopte reeds van slechts gebrekkig Fransoh kon spreken en
het buitenleven daar in het Zuiden, dat de heelemaal geen Duitsch meer, alhoewel ik
jongens er flink van zouden worden. Ihet nog wel verstond. Ik sprak derhadv
partij-milieu van de laatste jaren, had zedfe
het geluk mijn oude vertrouwde vrien len
van vroeger terug te hebben gevonden en
hen een dien6t te hebben bewezen.
Een voorproefje van die nieuwe omge
ving kreeg ik tijdens een gezellige eetpartij
in het Savoye-Hotel, dat speciaal voor bui
tenlanders is gereserveerd. Ik was toevallig
door een hunner, met wie ik kennis had
gemaakt, ten eten genoodigd. Eeret had ik
vvidlen afslaan, omdat ik vreesde, dat alles
in dit hotel voor buitenland-ere ongelooflijk
duur zou zijn. Men stelde mij echter gerust
en vertelde, dat een diner evenveel kostte
ads in de andere Russische hotels, en wel
twee roebel. Ik besloot dus eens kennis te
maken met deze, voor mij, nieuwe atmos
feer, waarin de buitenlanders in Moskou
vertoefden. Het was etelllig de moeite waard
De bediening was Europeesch, de tafeltjes
Europeesdh gedekt met keurig tafellinnen
en zelfs zilveren lepel6 en vorken, terwijl
het eten uitstekend was. De kedlnere spra
ken adden Fransoh, Duitsch en Engedsch.
Ja, een buitenlander, die in dit milieu leeft,
moet wel een pracht-indruk van Moskou
krijgen! Opvallend waren de prachtige
groote damasten servetten, waarop ik tot
mijn verbazing een Russische N met een
kroon er boven ontdekte. Op mijn vraag
vertelde de kellner, dat het inderdaad ser
vetten waren wan het Czaristisch hof, waar
van een reusachtige voorraad, duizenden
stuks, de Sovjet-regeering in handen was
gevallen. Vele buitenland-ere kochten een
haiLf dozijn als aandenken, die tot den be
scheiden prijs van 7.50 roebel per 6tuk wer
den aangeboden.
Ik had mijn vreemde talen de laatste ja-I
- geheel en al verleerd, dat ik nog
beloofden de nieuwe omgeving!had en die onze taal behoorlijk sprak, het
en het nieuwe werk ook voor mij een ge- geen misschien wel de oorzaak was, dat de
heel nieuwen levensinhoud. Ik zou weer in I tafelgenooten zich in het Duitsch nogal vrij
een onder- -milieu gaan leven dan in het j moedig uitlieten. Er was een nieuweling bij
een Tsjech, die door de anderen uitgevraagd
werd,
„Werkt U?" vroeg een Duit6cher hem
met spottenden blik. De Tsjech antwoord
de daarop verwonderd zooiets van: „Natuur
lijk, wat zou ik hier andere doen? Ik ben
toch Stoklostroi" (organisatie voor den bouw
van glasfabrieken).
„Ja, dat weet ik wel," zed de Duitscher
weer, „maar ik vraag of U werkt, doet U
wat?"
„Aha, nou begin ik het te begrijpen,"
lachte de Tsjech, „u kent de toestanden hi t
blijkbaar ook. Ik werk wel, zeker, ik teeken
zoo'n beetje en den hebben wij veel verga
deringen, waar over het algemeen veel ge
praat wordt De voorzitter zegt dan, dat wij
vooral een heel groote en reusachtig mo
derne fabriek moeten ontwerpen en daar
blijft het hij. Dan gaan wij weer aan het
teekenen, zoodat ik op die manier al een
stuk of drie of vier fabrieken ontworpen
heb. Of er ooit wat van zal komen, dat is
een andere vraag, die mij niet aangaat"
„En wat krijgt u wel betaald voor dat
hoogst nuttige werk?" vroeg mijn gastheer
>n denzelfden toon. Blijkbaar bestonden er
in dit opzioht geen geheimen tueschen de
buitenlanders. De Tsjech vertelde tenminste
dat hij 600 dollars in de maand verdiende
benevens vrije woning. Men had het hem
in zijn geboorteland zoo voorgesteld, dat
hij wel 500 dollars van zijn salaris over zou
kunnen houden en hij had berekend, dat
als hij dun drie jaren in Moskou werkte,
hij voldoende zou overhouden teneinde zich
in zijn geboorteland een onafhankelijke
positie te verwerven. Maar dat vva6 hem
leelijk tegengevallen, want hij gaf veel meer
uit en zoodoende zou het noodig ?ijn, dat
hij langer in Rusland bleef. Hij had daar
om maar besloten om zijn verloofde naar
Moskou te laten komen en daar te caan
trouwen, want om nu vijf ja-ren of mis
schien meer zijn meisje niet te zien. dat
was -nou toch wel een beetje al te erg. Maar
hij rekende er toch in elk geval op. dat na
vijf of zes jaren zijn wensch vervuld <v>u
zijn en hij genoeg geld zou hebben over
gespaard.
Ik voedde bitterheid in mij opkomen je
gens deze buitenlanders, die on6 land als
een soort kolonie bsechouwden, als een Con
go, waarheen men trekt, voor een zoo kort
mogelijken tijd om er zooveel mogelijk geld
vandaan te halen. Op deze manier verzoen
de het buitenland zich met het bestaan van
den Sovjet-staat en wij moesten van onze
armoede zulke geweldige bedragen betalen
voor buitenlandsche specialisten, die wij
niet eens behoorlijk wisten te gebruiken.
En die menschen onder elkaar spotten met
onze vaak onhandige pogingen om iets
nieuws op te bouwen.
Mijn vraag of alle buitenlanders zoo over
on.ze instellingen oordeelden, bracht een
kleine opschudding teweeg. Zij hadden niet
verwacht, dat ik hen verstaan zou h-ebben
en waren nün of meer geschrokken. Ten
slotte maakten zij er zich van af met hst
leugenachtig antwoord, dat men toch niet
altijd ernstig kan zijn en wel eens den
draak kan steken met zijn omgeving. Pat
deden zij in hun eigen land ook. beweerden
zij. Gedurende het verdere diner kwamen
zij op dit onderwerp niet meer terug en
beperkten zich tot algemeen»; gesprekken,
waarbij zij de toestanden in het buiteniund
onder de loupe namen om nu als het ware
te toonen, dat zij daarover niet zachter oir
deelden dan over ons
De kennismaking met deze jongelui was
werkelijk een openbaring voor mij gewenst.
Ik hnd nog niemand ontmoet 'n ons land,
die zoo vrijmoedig alles beoordeelde wat
geschiedde en er zoo den draak mee stak.
Aan den anderen kant was de/.e vrijinai'
digheid echter te begrijpen, want het
sch "en alsof de strengheid en de controle
de*- regeering op de ope nbare meenin? een
•veü'ig aan het verz wikken was. Een symp
'om daarvan was het opgang makende
tooneelstuk. dat vvj zngen en tet nu al
maanden lang avon aan avon 1 voor eon
uitverkochte zaal we: i gespeel 1. Het heette
„De dagen der TurMenenweak w oord
de raam is van een familie uit Kiew. Het
Lehandelde een episode uit den burgeroor
log, maar naet op de manier, zooals wij daar
aan gewend waren met verh&er'.ijking van
de bolsjewistische h«.dendaden en belacbe-
lija-rcaking van den tegenstander, doch
mui of meer omgekitrd.
De witte officieren waren hierin heiden
van dapperheid en edelmoedigheid. Zij stre
den en stierven voor een ideaal, terwijl in
het geheele stuk g^en enkele v-mmun:et
von kwam. Bij de generale repetitie van
iit stuk had de zaai vol gezet.-a in et offi
cie»?'e personen; zoowel volksevnmissaris
sen als de G.P.Oe. -.varen in grootei. getale
aanwezig. Een d-iscuurie was gevolgd in
partij kringen over de toelaatbe u hm.f van
het stuk en de mitraerheid ha i begieten,
het stuk te laten spellen. Waarom? Was het
een edelmoedigheid cm toe te «even, dat
onze tegenstonders niet aJlemaai schurken
varen of wa6 het een verslapping van den
nbu.gzamen wil o-n alleen -n uitsluitend
*ns eigen standpunt naar voren te beu
gen?
Hoe het ook zij, het publiek maakte van
deze gelegenheid gretig aebruik om iets
oudere te zien dan de traditioneel? wuvtei-
l.ng. Maar het was gevaarlijk: ik b<n over
tuigd, dat deze mirschten tijdelijke ver
slapping in idealistisch opzicht e-»n der
oorzaken was geweest van het applaus in
de bioecooD toon de voor-revolutionnaue fi
guren op het doek kwamen.
Wij kregen een prachtitr huis in onze
nieuwe standplaats, een echte directeurs
woning met zes «roote kamers, behoorliik
gemeubileerd, mid-den in de kol-inie van
de woningen der hoogste technici en andere
beambten. Grisha ging met overleg «e werk,
heel anders dan in Rostow. dat home-kte
ik direct. Hij trachtte met iedereen bevriend
te worden. In het begin gebruikte hij rijn
tijd om in persoonlijk contact te knmèn met
'Ie part ij menschen, tegen wie hij uiterst
jovn
fWtrrdi verrol<id)
