Gespannen financiëele toestand in
gansch Europa
Nieuwe ernstige crisis
in Engeland
MAANDAG 21 SEPTEMBER 1931
TWEEDE BLAD PAG. 5
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Haren (aüshulp-
pred.), cand. F. Strikwerda te Lollum.
Bedankt: Voor Meppel (vac. B. Hage
naar), cand. A. S. Timmer, liulppred. te
Bedum.
NED. HERV. ifERK.
Beroepen: Te Den Haag (als hulp-
pred.), A. Sonne veld, hulppred. te Voor
burg. Te Zunderdorp, cand. P. Bouw te
Nijkerk (G.), hulppred. te Utrecht. Te
Garrelsweer (toez.), J .J. Talens te Bierum.
Te Bolsward (Evangelisatie), Y. ALkema
te Lemelerveld.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. Chr. Broekhuizen, die niet min
der dan 37 jaren te Oostrum (bij Dokkum)
gestaan heeft en nu nog een beroep naar
Oud1- en Nieuw Gastel aannam, heeft gister
voor zijn Gemeente een afscheidspredikatie
gehouden over Openbaring 3 3. Aan het
einde werd hij zeer waardeerend toegespro
ken: door ouderling G. Bos, namens den
Kerkeraad, die Psalm 121 4 liet toezingen;
door den heer J. de Vries, namens Kerk
voogden en Notabelen; door Ds. J. B. Vegter
van Engwierum, als consulent; door Dr. H.
Stoel, van Veenwouden, namens het Clas3.
Bestuur van Dokkum, waarvan Ds Broek
huizen praeses was', door Ds. G. van Dijk
Pzn., van Anjum, namens den Ring Metsla-
wier; en door den heer S. L. Sijtsma, bur
gemeester van Oostdongeradeel. Ds. Broek
huizen heeft al deze toespraken beantwoord
len voorts tot onderscheiden personen en col
leges het woord gericht Slotzang was Psalm
68 10.
Cand. P. Hakkesteegt, van Hoor
naar, hoopt Zondag 15 November a.s. intrede
te doen in de Ned. Herv. Gemeente van Kor-
tenhoef. Als bevestiger zal optreden Ds. J. G.
Woelderink, van Vreeswijk.
Ds. J; C. M. Jansen hoopt Zondag 8
November a.s. afscheid te nemen van de Ned.
Hervormde Gemeente te Zevenhuizen (Gr.)
en Zondag 15 November d.a.v. intrede te doen
te IJlst, na bevestigd te zijn door Ds. H.
Guittart, van Oosterend (Fr.).
Cand. J. Zwart, van Leeuwarden,
hoopt Zondag 4 October a.s. intrede te doen
als predikant der Geref. Kerk van Eestrum,
na bevestiging door Ds. P. Hekman, van
Beilen.
Dr. K. DIJK.
Omtren t den toestand van Dr. K. Dijk.
predikant der Geref. Kerk van Den Haag-
Oost, deelt Dr. J. Hoek in het aldaar ver
schijnend .Kerkblad" mede, dat de pleuritis
VERSCHENEN
HET HUIS
„DE GOUDEN EL"
DOOR GERA KRAANv. d. BURG
Prijs 1.90 Stempelband 2.75
Gaaf en rijp werk. Een fijn en edel
boek.
Daarom:
..DE GOUDEN EL"
DIE LEEST U WEL
In eiken boekhandel verkrijgbaar.
J. H. KOK KAMPEN
Evangelisatiebibliotheek. Bij
J. N. Voorhoeve te Den Haag verscheen weder
een zending van de Evangelisatiebibliotheek.
Van de bekende „Maréchaie" Catherine
Booth-Clibbom werd in druk gegeven een
handig boekje„Tooneel, bioscoop,
dan s". De schrijfster verklaart van harte
tc zijn voor, zelfs te „gelooven in" ontspan
ning, maar teekent ook wat de hoogste blijd
schap moet zijn, om dan te waarschuwen
tegen het liefhebben van de wereld, waardoor,
als Christenen zich daaraan overgeven, het
Kruis en c»? Heiland verloochend worden.
Bovendien r>g moet ervoor gewaakt worden,
dat ons vermaak niet zwakkere broeders en
zusters in gevaar brengt. Op onderhoudende
en overtuigende wijze wordt dan te verstaan
gegeven, hoe we bovengenoemde drie verma
ken hebben te mijden. De schrijfster vraagt
zich af, hoe 't mogelijk is, dat Christenen,
lettende op den toestand der wereld, van de
Kerk en de teekenen des tijds hun kostbaren
tijd en hun geld kunnen opofferen aan we-
reldsche vermaken. Zulk „opofferen" gade
slaande, rijst terecht omtrent die Christenen
do vraag: „gelooven zü werkelijk wat zij
zeggen te gelooven en wat wordt er zoo van
het geloof dat eenmaal den heiligen is over
geleverd V'
Met hartelijke sympathie nemen we het
besluit van de schrijfster hier over: „Laat ons
opstaan en onszelf reinigen van het transi-
gceren, dat ons zoover verwijderd heeft van
den geest en de kracht van Golgotha!"
„De Heiligmaking" doer H. C. Voor
hoeve Jzn. behandelt inderdaad, gelijk door
den heer J. N. Voorhoeve in een „woord
vooraf" opgemerkt wordt een voor onzen tijd,
die zich gaarne met practisch Christendom
bezig houdt, bijzonder geschikt onderwerp.
In dit boekje tracht de schrijver p—
zich in het begin van de vorige week totithecne en goede prartuk te verbinden. Met
een dubbelzijdige ontwikkelde. Echter acht-1 groeten ernst wordt de etsch der practised
te de behandelende geneesheer den toe- -t—t- <-
stand niet direct gevaarlijk. De ziekte ver
liep de laatste dagen gunstig en de tempe
ratuur was zeer bevredigend. Natuurlijk
blijft in dit stadium absolute bedrust voor
geschreven.
JUBILEA.
D s. H. v a n D ij k, predikant der Geref.
Kerk te Nes en Wierum (Fr.), herdacht gisr
teren zijn 40-jarige ambtsbediening.
De jubilaris is 19 Juli 1S66 te Schame-
goutum geboren en studeerde aan de Gym
nasia te Sneek en te Amsterdam en aan de
Vry'e Universiteit, waar hij zoowel zijn can
did aatsexamen in de Theologie als m.de
Letteren deed. In 1891 werd Ds. van Dijk
candidaat en in September van dat jaar aan
vaardde hij de bediening te Zwarnmerdam,
waar hij meer dan 20 jaar stond. Op 14 Dec,
1913 verbond Ds. van Dijk zich aan zijn
tegenwoordige Gemeente. In zijn eerste Ge
meente maakte de jubilaris meermalen deel
jaar in meerdere of mindere mate gebukt
gaan, maar ook bij een weder opbloeien be
hoeft men niet te vreezen voor een te gering
aantal beschikbare ingenieurs. Er zijn toch
in het afgeloopen jaar 171 ingenieurs-diplo
ma's uitgereikt, waarbij 12 maal het praedi-
caat „met lof" werd toegekend.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT.
Journalistiek. De heer W. N. van
der Hout, toegelaten als privaat-dccent in
de publiciteitsleer bij de faculteit van Letteren
en Wijsbegeerte aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, zal zijn colleges aanvangen met een
openbare les over het onderwerp „Publiciteit"
op Maandag 19 October des middags
THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN.
De overdracht van het rectoraat zal plaats
hebben Woensdag 9 December des avonds te
7 uur in de groote aula.
Het aantal studenten bedraagt 155, van wie
18 voor de eerste keer zijn ingeschreven.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Prof. Dr. B. H. Danser zal Vrijdag 25
September a.s. het ambt van buitengewoon
hocgleeraar in de faculteit der Wis- en Na
tuurkunde aan de Universiteit te Groningen
aanvaarden met een rede in de aula dier
Universiteit.
Prof. Dr. H. J. Backer heeft heden
middag aan Prof, Dr. A. G. Roos het recto
raat overgedragen met een rede, waarin hij de
lotgevallen der Universiteit meedeelde. Er
waren 1139 studenten, d.i. 40 meer dan het
vorige jaar. Er werden 469 examens pfgeno-
men, waarvan 367 met en 102 zonder gunstig
resultaat. Er hadden 18 promoties plaats.
Daarna hield hy een rede onder den titel:
„Eenvoud is het kenmerk van het ware",
waarin hij aantoonde, dat dit devies van
Boerhaave ook by de organische scheikunde
geldt.
HULDIGING Dr. C. J. VINKESTEYN
Zaterdagmiddag heeft in de aula van het
eerste gemeentelijk gymnasium aan de Laan
van Meerdervoort in Den Haag, de huldi
gingssamenkomst plaats gehad naar aan
leiding van het aftreden van dr. C. J. V i n-
k e s t e y n, als inspecteur der gymnasia.
Vele onderwysautoriteiten waren aanwezig
Namens de Regeering sprak min. T
s t r a zeer waardeerende woorden. Hij dankte
den aftredenden inspecteur voor de voortref
felijke leiding, welke hy aan de scholen voor
klassiek onderwys gaf; voor de vasthoudend
heid en consequentie in zyn adviezen, vrucht
van zyn accuratesse, gave kennis en gerijpt
oordeel; voor de aangename samenwerking,
welke zij, die met hem mede arbeidden,
roemen en tenslotte voor de waardigheid,
waarmede hy het ambt van inspecteur als
inunus honorificum heeft hooggehouden.
„Het Nieuwe testament is een Mees, voorzitter van het col-
kcung in slap brum bandje uitgevoerdederde van van het ^vmnasium Eras-
herziene druk van een nieuwe staling- des mianura Rotterdan^ «dietste vervolgens
N. Testaments, met v^jrede_en v^taoten. Ramens de commissie de curatoren> wat
Er komen nog dikwy Hierover dr Vinkesteyn voor de gymnasia is geweest.
SSS"^ N—s curatoren 64 gymnasia en
drukletter is duideltfr. Se,Tg, fdTSZÏg
ZENDING 3311 dr Vinkesteyn over te lateni en vergezeld
_T met de namen van de schenkers.
Waardeering. Dr. A. H. Vonk, genees- Namens het huldigingscomité, dat zich ge-
heer-direoteur van het Zendmgshospitaal te vormd op ^„stichting van het Genoot-
keboemen, ontving voor dit Ziekenhuis ee van leeraren aan Nederlandsche gym-
mooi geschenk van Regentschap Kehoe. sprak N j Bevorsen, oud*
al den arbeid, die men g rector van het gymnasium te Leiden.
de bevolking heeft gedaan. CoopSi ^ksinspecteur van het M.O.
DeLondensche beurs gesloten - Andere beurzen volgen
len. dat het publiek
.s. zal onze Koninklijke
dan voorheen uit de
COMMISSIONAIR IN EFFECTEN
FAILLIET VERKLAARD
e rechtbank te Arnhem heeft failliet ver-
ird G. C. van der Wall handelende onder
Ned.-Tnd. Zendingsbond. Te Ban-
,^..1 de Part. Synode van de Geref. Kerken j doeng. wordt thans (van 2125 September)
i Zuid-Holland-Noord. Nu is hij nog kerk- door een Conferentie het gouden jubileum
visitator en deputaat ad art. 11, 12, 49 en 79 van den Nederlandsch-Indischen Zendingsbond
15 jaren
Door den Regent van Keboemen werd aan - q
Dr. Vonk f 3750 overhandigd, teneinde voor d® w r
de ziekeninrichting een ziekenauto te koopen. ltrIJ'
gymnasium, sprak namens die vereemgmg
Vanwege de Classis Dokkum en de Part.
Synode van Friesland-Noord. Ds. van Dyk
heeft veel geschreven o.a.. in het weekblad
„Hollandia" van wylen Ds. J. C. Sikkel en in
de preekenserie „Brood des levens", terwyl
van zijn hand een bundel meditaties het licht
zag, getiteld: „De Lampe des Woords".
Gisteren heeft Ds. van Dijk in de prediking
zijn ambtsjubileum herdacht, des morgens te
Nes en des namiddags te Wierum. Hy had tot
tekst Hand. 26 22a: „Dan, hulp
verkregen hebbende, sta ik tot op dezen dag
Spr. handelde over „de heerlijke ervaring van
de hulpe Gods" en wees er op wat deze hulpe
inhoudt, wat zij behelst en waartoe zy in
staat stelt. Ouderling E. Meinsma sprak
namens den Kerkeraad hartelijke woorden en
goede wenschen tot den jubilaris. De Ge
meente zong de bede uit Psalm li-I toe. He
denavond heeft te Nes een intiem feestelyk
samenzijn plaats, waarin Ds. van Dijk een
geschenk wordt aangeboden.
OUDERLINGENCONFERENTIES.
Te Utrecht wordt Woensdag 7 October
as. de 7de Utrechtsche Provinciale Ouder-
lingenconferentie in de Geref. Kerken gehou
den. De heer G. Post, van Utrecht, hoopt te
spreken over: „De taak der opzieners ten aan
zien van de hedendaagsche sociale verhoudin
gen en stroomingen" en Ds. P. Ch. van der
Vliet, aldaar, over: „Ouderling en jongeling
KERKGEBOUWEN
Te B u s s u m is door den Kerkeraad der
Evang. Luth. Gemeente aangekocht het huis
naast het kerkgebouw, teneinde de leerkamer
en de consistoriekamer te kunnen verbouwen
cn uitbreiden.
Te Geleen-Lutterade (L.) is Donder
dagavond j.l. het kerkgebouw der Geref. Kerk
in gebruik genomen. Er was, ook van elders,
veel belangstelling. De loco-burgemeester
woonde de plechtigheid bij.
DE BIJBEL ALS BOEK VAN SCHOONHEID
Van het groote, bekende werk van Dr B.
Wielenga: „De Bijbel als boek van schoon
heid" zal, naar wij vernemen, naast de be
kende groote editie, binnen enkele weken
ook een goedkoope uitgave verschijnen. Dit
magistrale werk is niet alleen door heel de
Protestantsch-Christelyke pers, maar ook
door de vooraanstaande Roomsche, Vrijzin
nige en Joodsche bladen en tijdschriften als
om stryd geroemd.
De inhoud van deze goedkoope uitgave is
letterlijk precies gelyk aan den tweeden druk
zoodat dit geen beknopte of verkorte uitgaaf
is. De prijs van dit standaardwerk in groot
royaal formaat zal ingenaaid slechts f 2.25
zyn, en gebonden 75 cent meer. Voor wie
tot dusver de prijs een beletsel was, wordt
thans de gelegenheid geopend om beslag <te
leggen op dit kostelijk werk.
PROVINCIALE BIJBELDAG.
Te Sneek zal Woensdag 23 Sept. a.s. eon
provinciale Bijbeldag worden gehouden. Do
bijeenkomst, die onder leiding staat van
den voorzitter van de afdeeling Sneek
van het Ned. Bijbelgenootschap, wordt in
de Groote Kerk gehouden. Het woord zal
er worden gevoerd door den voorzitter
van de Prov. Commissie, Ds. H. P. M. G.
de WaWe, van Oenkerk; en door den secre
taris van het Ned. Bijbelgenootschap, Ds.
D. Emil Boeke te Amsterdam. Ds. A. M.
Berkhoff, Chr. Geref. predikant te Sneek,
spreekt een slotwoord.
gevierd.
Deze Bond, gesticht op initiatief van Ds.
A. Schuurman te Batavia, voorzitter van het
Genootschap voor In- en Uitwendige Zending,
heeft in de afgeloopen halve eeuw geregeld
om de twee jaren een vooral door de zende
lingen uit Java druk bezochte Conferentie ge
organiseerd. Het Bestuur is thans aldus
samengesteld: Dr. H. A. van Andel, voorzit
ter, O. E. van der Brug, secretaris-penning-
Uod meester, G. van der Veen, Dr. H. Kraemer,
N. Thiesen, (M. Meyerink en A. Kooistra, Re
dacteur van de „Opwekker" is thans Ds. S. A.
van Hoogstraten te Soerabaja.
Van den bond gaat uit een lectuurcommis-
sie, die in verschillende talen Christelyke lec
tuur bezorgt, inzonderheid met het oog op de
colportage. Voorzitter dezer commissie is Dr.
H. Kraemer. Ook is er een Jeugdcommissie,
voorzitter is Dr. Jl H. Bavinck te
Solo. Zy geeft een jeugdblad „Opgang" uit.
De Jubileum-Conferentie van thans heeft tot
program:
1. „De Zending en haar arbeiders ten op
zichte van de Inheemsche cultuur", in te
leiden door Dr. H. Kraemer. Aan deze bespre
king gaat vooraf een historische beschouwing
over de houding, welke de Bybel en het Chris
tendom, al de eeuwen door, ingenomen hebben
ten opzichte van de verschillende cultuuropen
baringen, in te leiden door Dr. J. H. Bavinck.
2. „De Zending en haar arbeiders ten op
zichte van de maatschappelijke verhoudingen",
in te leiden door Dr. C. L. van Doom.
3. „De Zending en haar arbeiders ten op
zichte van de nationale stroomingen op politiek
gebied", in te leiden door Ed. Müller.
4. „Wezen en vorm van de Kerken op het
Zendingsveld", in te leiden door Dr. H. A.
Andel.
Schoolnieuws.
Prof. Dr. H»H. KUYPER
Naar de „Heraut" meldt, werd Prof. Dr.
H. H. Kuyper, hoogleeraar aan de Vry'e
Universiteit te Amsterdam, na zijn vacantie-
verblijf in Zwitserland ernstig ongesteld ge
worden tengevolge van een heftigen influen-
za-aanval, die hem allen geestelijken arbeid
onmogelijk maakte. Hy is aan de beterende
hand en kon vorige week met een toespraak
het rectoraat der Universiteit overdragen,
maar moet overigens zich nog zeer in acht
nemen.
TECHN. HOOGESCHOOL TE DELFT
Heden had hier de Rectoraatsoverdracht
aan Prof. Ir. H. ter Meulen plaats met een
rede van Prof. Dr. Ing. Ir. H. S. Hallo,
aftredend rector-magnificus, die de geschie
denis der Technische School in 't afgeloopen
studiejaar naging.
Hij achtte het gelukkig, dat het aantal
studenten by 10 jaar geleden vergeleken, be
langrijk lager is. Het kwam Spr. voor, dat
styging van het aantal studenten slechts
nadeelige gevolgen zou hebben. De sterke
jaarlyksche toename van de bevolking van
Nederland, kan haar niet rechtvaardigen. De
ervaring leert, dat zoo'n groot percentage
der bevolking niet geschikt is voor de inge
nieursstudie en dat er ook geen voldoend aan
tal passende betrekkingen voor de afgestu
deerden beschikbaar is. Wel geldt dit in het
bijzonder voor de economisch ongunstige
tyden, waaronder wij nu reeds bykans twee
rectoren. Hy bood den scheidende een
divan en een klok aan.
Dr C. P. Gunning, rector van het Am-
sterdaimsche lyceum, sprak als oudste in
functie zynde lyceum-rector.
Dr R e n k e m a, een van de beide nieqwe
inspecteurs, schetste den afgetredene als een
fakkellooper uit de Grieksche historie, krach
tig en onvermoeid, die thans de fakkel aan
zyn opvolger overgeeft. De laatste 10 jaren
heeft Spr. ook met hem mogen samenwerken
in de staats-commissiete weinig bekend is
wat dr Vinkesteyn ook in die kwaliteit heeft
bereikt. jBy een fakkelloop zooals de Grieken
dien kenden, is de opvolger de meerdere door
zijn frischheid; bij een ambtsoverdracht
echter is hij de mindere wegens gebrek aan
ervaring. Spr. eindigde met dr Vinkesteyn
een langdurige rustperiode toe te wenschen.
Dr De Jong deelde daarna no^ mee,dat
het huldigingscomité een som gelds ter be
schikking van dr Vinkesteyn heeft gesteld en
dat de namen van de schenkers in een album
zyn vereenigd.
Toespraak van Dr. Vinkesteyn
Dr Vinkesteyn zeide daarop, dat men wel
moet gedacht hebben: „Dat is een gelukkig
mensch". Inderdaad maakt het afscheid, zoo
als ik het hier vier, aldus Spr., my dezen
dag tot een van de gelukkigste van mijn
leven. Spr. dankte in de eerste plaats voor
de Koninklijke onderscheiding en voor de
door den minister gesproken woorden en
bracht in herinnering, dat hy achtereenvol
gens als inspecteur der gymnasia gediend
heeft onder minister Heemskerk, Cort van
der Linden, dr De Visser, dr Rutgers, mr
Waszink en ten slotte den huidigen bewinds
man. Een groot deel van zyn succes in zijn
ambt schreef Spr. toe aan het feit, dat hy
zoo ontzettend veel van dat ambt en van de
klassieken hield. Nederland moet zijn klas
sieke opleiding in hooge eere houden. De
band met de oude Grieken moet stevig aan
getrokken blijven. De opinie, dat de gym
nasia boven de lycea staan, blyft Spr. behou
den', en hy hoopte, dat de lycea den band
met de gymnasia niet zouden verbreken, en
dat hy voor het gymnasiale onderwys en
voor de klasieke vorming ook in de toe
komst nog met kracht zou mogen blijven
6tryden.
Hy dankte voor de geschenken. Zijn ambte
lijke taak is thans afgeloopen. Hy heeft een
gelukkig inspectoraat gehad, waarvan het
liem wol eenige moeite kost afscheid te ne
men, maar dat hy met vertrouwen aan zijn
opvolgers, de heeren Renkema en Van Andel,
heeft overgedragen. Hij hoopte, dat zy met
evenveel voldoening te hpnner tijd op hun
ambtsperiode als zoodanig zouden mogen
terugzien.
Spr.'s echtgenoote heeft meermalen tot hem
gezegd: „Jij werkt altijd maar voor dat
eeuwige Rijk"; de opvoeding van zyn kinde
ren is dan ook voor een belangrijk deel door
zyn vrouw behartigd; des te meer dank ver
dient zy voor die opofferingen.
Ten 6lotte dankte spr. het Haagsche ge
meentebestuur, dat de aula zoo smaakvol
deed versieren en voor deze bijeenkomst af
stond, en hij dankte de ambtenaren van het
ministerie voor de prettige wyze, waarop
hij altyd met hen heeft mogen samenwerken.
Dames- en meisjes-gymnasiasten' boden
hierna thee aan.
Opnieuw is in Engeland een ernstige
financicele crisis uitgebroken. In overleg
met de Bank van Engeland heeft de regee
ring besloten de Bank tijdelijk te ontheffen
van haar verplichting om goud af te geven
terwijl terzelfder tijd het disconto van d1/-
pet op 6 pet. wordt gebracht.
Heden is de Londensche beurs gesloten,
opdat de noodige wetgevende maatregelen
kunnen worden genomen ter voorziening ln
de financieele toestand. Verder is, ingaande
middernacht van 20 September, de gouden
standaard buiten werking gesteld, terwijl
de banken de verplichting op zich hebben
genomen de druk op de pondenkoers te ver
lichten door slechts <lan buitenlandscho
valuta tegen ponden af te geven aan Engel-
«che onderdanen, wanneer deze kunnen aao
loonen, dat zij op grond van bona-fide han
delscontracten of reeds aangegane verplich
tingen buitenlandsche valuta behoeven.
Het kabinet heeft omtrent deze maatrege
len een verklaring gepubliceerd, waarvoor
wij verwijzen naar de rubriek Buitenland.
De oorzaak van 't opgeven van de gouden
standaard moet volgens berichten gezocht
worden in de geweldige goudonttrekkingen
der laatste dagen. Toch wordt geen al te
groote depreciatie verwacht van het feit,
dat de pondenkoers niet verder zal \yorden
gesteund.
Het is waarschijnlijk, zoo zegt „Financial
News", dat de onttrekking van officieelcn
steun aan het pond sterling, gepaard met
den internationalen schok, dien de opschor
ting van den gouden standaard met zich
brengen zal, zal leiden tot depreciatie van
het pond sterling. De Bank van Engeland
heeft besloten niet meer in te grijpen in de
koersbeweging van het pondi, zoodat dit nu
zijn eigen koersniveau dient te vinden. Als
de circulatiebanken in andere landen tus-
sclienbeiden mochten komen, dan doen zij
dat voor eigen rekening. Voor hiet oogen-
blik zal de Bank van Engeland, zoomin als
de Britsche regeering, haar buitenlandsche
verplichtingen vergrooten, ten einde het
pond te steunen.
De verhooging van het disconto van 4%
pet. tot 6 pet. is slechts een gebaar, dat op
i zichzelf niet in staat zou zijn de depreciatie
1 van het pond te voorkomen. Niettegen
staande dit alles acht de „Fin. News" het
redelijk, om aan te nemen, dat de depre
ciatie niet groot zal zijn.
De begrooting is in evenwicht, zegt het
blad, en onze hardnekkige strijd om het
pond op pari te houden, heeft een uitste
kenden indruk op het buitenland gemaakt.
Zoodra het pond sterling een niveau he'eft
bereikt, dat een redelijke kans biedt om het
daarop te handhaven, zal de vlucht van het
goud automatisch tot staan komen. Mogelijk
ook zullen de Amerikaansche en Fransche
banken, die uit eigen belang nLet kunnen
toestaan, dat het pond sterling deprecieert,
tusschenbeiden komen. In elk geval is er,
zelfs wanneer het onmiddellijk effect van
het besluit der regeering een scherpe depre
ciatie van het pond is, alle reden, om lie ver
onderstellen, dat eventueel het pond weer
een groot deel van het koersverlies zal her
winnen. Deze laatste opmerking is als een
waarschuwing bedoeld van het blad aan de
Engelschen, die hun kapitalen naar het bui
tenland zullen willen brengen.
Verder legt „Fin. News" er den nadruk op,
dat een opschorting van den gouden stand
aard, zelfs wanneer die gepaard gaat met
een sterke depreciatie van den sterlingkoers,
op geen enkele wijze de positie van de
Engelsche banken aantast. Hun accepten en
verplichtingen loopen beiden in sterling, zoo
dat depreciatie van den koers zoowel de
goudwaarde van hun valuta als hun ver
plichtingen vermindert.
De Engelsche banken hebben er steeds de
hand aan gehouden, dat hun activa en hun
verplichtingen in buitenlandsche valuta te
gen elkaar opwegen, zoodat depreciatie voor
den pondenkoers voor de Engelsche banken
geen direct verlies meebrengt
Het blad herinnert er aan, dat in 1920,
toen de pondenkoers zoo sterk deprecieerde.
de positie der banken nog even krachtig
was als altijd en er is geen enkele reden om
te veronderstellen, dat het ditmaal anders
zal zijn.
De eerste noodzakelijkheid is, dat het pu
bliek het hoofd niet verliest. Een groot aan
tal secundaire valuta's zal automatisch door
een depreciatie van het pond worden he
in vloed. Dit zijn de valuta's van de Engel
sche koloniën en protectoraten, waaronder
ook Palestina. Verder is de valuta, van den
lerschen Vrijstaat verbonden aan het pond
sterling terwijl Australië, Nieuw Zeeland en
Zuid-Afrika hun directe valuta transacties
bijna uitsluitend met Engeland volvoeren.
De Indische roepy verder is gegarandeerd
door Engelsche schatkistwissels cn is gesta
biliseerd op sterlingbasis en dit geldt ook
voor de Egyptische piaster. Bovendien heb
ben enkele Europeesche landen hun valuta
op sterlingbasis gestabiliseerd.
DE AMSTERDAMSCHE BEURS
DE VROEGBEURS VERBODEN
In verband met de financieele maatrege
len, waartoe de Engelsche regeering besloot,
is hedenmorgen in het gebouw van de Ned.
Bank een vergadering van de desbetreffende
autoriteiten gehouden ter bespreking van de
vraag of en zoo ja, welke maatregelen ge
nomen worden'op de Amsterdamsche beurs.
De besprekingen, die om 10 uur aanvingen,
duurden te 11 uur nog voort Intusschen is
de handel op de z.g.n. vroegbeurs officieel
verboden, zoodat hedenmorgen geen enkele
noteering tot stand is gekomen.
Om 11.45 meldde men ons uit Amsterdam:
De vergadering in de Ned. Bank te Am
sterdam heeft tot ongeveer half 12 geduurd.
Een besluit werd nog niet medegeeld.
Het bestuur van de Vereen, voor den Effec
tenhandel is toen vertrokken en heeft zich
naar het Beursgebouw begeven, waar op
nieuw een verfydürjng *>b«au vindt
DE STEMMING IN AMSTERDAM.
Het spreekt vanzelf, dat de besluiten van
de Engelsche regeering ook van invloed zijn
op de stemming in Amsterdamsche finan
cieele kringen. Zooals gemeld, is heden een
vergadering gehouden van het bestuur van
de Vereen. Voor den Effectenhandel roet de
leiders van de Ned. Bank, aan welke verga
dering ook een vertegenwoordiger van het
Ministerie van Financiën deelneemt.
Te half 12 was het besluit van deze ver
gadering nog niet bekend.
In beurskringen loopen de meeningen
?re den toestand zeer uiteen. Het gevaar
wordt in de eerste plaats niet gezien in de
daling der koersen dan wel voor de gevol
gen welke zouden voortvloeien uit opzeg
ging der prolongaties welke niet zouden wor
den overgesloten.
Aan den anderen kant werd echter moge
lijk geacht, dat indien de effectenbeurs te
Amsterdam heden zou openblijven, de Am
sterdamsche beurs zou worden gebruikt als
het quichet, waarin Europa zal trachten te
liquideeren.
De stemming in de Amsterdamsche beurs
kringen was vanmorgen onzeker, zonder dat
men van een bepaald nerveuze stemming
kan spreken.
DE BEURS TE ROTTERDAM
Hedenmiddag om 12 uur venemen wij:
Volgens niet-officieele berichten is de
effectenbeurs te Rotterdam hedenmiddag
gesloten.
De „Frankfurter Zeitung" meldt, dat op
advies van het Rijksministerie van Finan
ciën de beurs te Berlijn en te Frankfurt ge
sloten zal blijven.
DE BEURS TE WEENEN.
Heden in verband met de Joodsche
feestdagen gesloten. Wat zal er
morgen gebenren?
WEENEN, 21 Sept De „Morgen" publi-
tceer een onderhoud met den minister van
financiën Dr. Red lie h, waarin hij o. a.
verklaarde, dat Oostenrijk zeer waarschijn
lijk de nadeelige invloed van de (financieele
maatregelen te Londen zal ondervinden
Reeds zijn felle maatregelen genomen en
vanochtend zal de actie om de Oostenrijk-
sche goudenstandaard te verdedigen gëein-
digd zijn. De minister hoopte dat de maat
regelen voldoende zullen zijp* om ernstig
nadeel voor het economische leven van Oos
tenrijk te verhinderen.
De „Morgen" besluit deze verklaring van
den minister met de mededeeling dat de
Oostenrijksche minister van financiën heden
ochtend de tijdelijke opheffing van de vrije
handel in deviezen in Oostenrijk zal aan
kondigen. Daarnaast wordt ook een verbod
van invoer van deviezen overwogen, om te
voorkomen dat de schuldenlast van Oosten
rijk tegenover het buitenland nog grooter
wordt. De beurs blijft heden in verband met
de Joodsche feestdagen gesloten. De „Mor
gen" verklaart, dat het niet uitgesloten is
dat het beursbestuur zei besluiten de effec
tenbeurs van Dinsdag af tot nader order te
sluiten, om de ontwikkeling van de gebeur
tenissen in Engeland af te wachten.
DE KOPENHAAGSCHE BEURS GESLOTEN
Volgens een officieele mededeeling van
het bestuur der effectenbeurs te Kopenhagen
zullen tot nader order, in verband met de
financieele maatregelen der Engelsche re
geering, op de effectenbeurs te Kopenhagen
geen noteeringen van obligaties en aandee-
len plaats hebben.
WAT MEN ER TE NEW YORK VAN DENKT
Uit New-York wordt gemeldt: De jongste
ontwikkeling in de Engelsche financieele
crisis, welker schaduwen reeds de vorige
week door de daling van de koersen vooruit
geworpen waren, heeft de andere gebeurte
nissen op den achtergrond gebracht
Het lijkt bijna of de Amerikaansche finan
cieele wereld nog steeds niet de voile betee-
kenis van de Engelsche crisis in het alge
meen en van de crisis te Londen in het bij
zonder inzeiet.
In Wallstreet rekent men met een
spoedige stabilisatie van het pond sterling.
De Amerikaansche beurzen zullen waar
schijnlijk geopend blijven. De crisis is hier
van niet zoo grooten omvang, daar de Ame
rikaansche credieten op korten termijn nau
welijks meer dan 50 millioen dollars bedra
gen. De laatste stabilisatielecningon waren
op dollarwaarden afgesloten. In Washington
gelooft men, dat de economische toestand
der wereld zich door do huidige crisis in
overgangsperiode bevindt Men gelooft, dat
door de crisis het schuldenvraagstuk op
nieuw aan de orde zal komen.
ALLE BEURZEN GESLOTEN?
Hedenmiddag te 12 tn>r meldde men ons
niet-cfficieel dat vandaag de financieele
beurzen over de geheele wereld, dus ook die
van Amerika, gesloten zullen blijven.
P. O. F. M. Cremer
la belangrijk bü d
larborgd.
„GEMEENSCHAPPELIJK EIGENDOM"
Interim dividend (onv.)
en 3 pCh (onv.)
In de vergadering van commissarissen vnn
o N.V. Gemeenschappelijk Eigendom Maat-
chappU tot Exploitatie van Woon- en Winkel-
mizen te 's-Gravenhage Is besloten om 'n in-
erlm-dlvidend uit te keeren van 4 (onv.)
p de cum. pret. winstd. aandeelen en van
(onv.) op de cum. pret. aandeelen dier
ennootschap en deze bi) aankondiging bet&al-
P. DE GRUYTER EN ZOON
Winst saldo 2.482.70
kelbedrüf als b(j dat
mlngen waren do om:
wel de prösverminder!
tetten bevredigend. h®e"
ilnderdo k"fop^racht^den Laatster»
tijd wat
De resultaten onzer dochterondernemingen
waren bevredigend: zö dragen in klimmende
mate tot den bloei onzer Vennootschap bil.
Wü bit) ven regelmatig
Onze nte
tooiing; zij zullen
winkels.
den
naderen hare vol-
levelük ln bedrijf worden gesteld.
Ka aftrek van normale afschrtJvlngen
onder bflvoeglng van het onverdeelde saldo v
het vorige Jaar. blijft er een saldo winst V
2.482.770 ter verdeeling t
k dit Jaar wederom een bedrag
van zuu.uuu af te zonderen als reserve voor
bijzondere voorzieningen en om vervolgens een
extra dividend van 4 op de gewone aan
deelen en 1 op de pref winstdeelende aan
deelen uit te keeren. Als dividend zal dan in
het geheel worden uitgekeerd 10 op de
denden werd op de t
DE RUBBERRESTRICTIE
SOEKABOEMI. 19 September 1931 (Aneta).
De Soekaboemische en Rubberplantersvereeni-.
ging behandelde heden in hare vergadering het
voorstel van een der leden om een commlsaio
te benoemen, eventueel In samenwerking met
Landbouw. Nijverheid en
jrlichting to brenger
administrateurs. De Vereenlglng kan slechts
nschen dat Bpoedlg een modus zal worden
de moeilijkheden op te lossen.
Uit het Sociale Leven
1LG. NED. CHR. AMBT. BOND EN CHR.
BOND BELASTINGAMBTENAREN.
In een gecombineerde vergadering van d«
hoofdbesturen van den Alg. Ned. Chr. Amb-
tenaarsbond en den Chr. Bond van Belasting
ambtenaren is een bespreking gehouden
over de mogelijkheid van meer contact en
samenwerking tusschen beide bonden. Be
sloten werd. alvorens een commissie liet
vraagstuk van nauwere samenwerking in
studie zal nemen en een rapport hierover
uitbrengt, aan de drie overige bonden van
Chr. Overheidspersoneel het verzoek te rich
ten, of zij bereid zijn in die commissie zit
ting te nemen om het vraagstuk van nau
were samenwerking van alle bonden van
Chr. Overheidspersoneel te bezien. Dit ver
zoek zal vergezeld gaan van een verslag
van bovengenoemde gecombineerde verga
dering.
Gemengd Nieuws.
DE POSITIE VAN DE KONINKLIJKE
„Olie is de meest Ideale bron van energie"
Kaar aanlledlng van as al arme erende berich
ten. die In Frankrijk d« ronde doen over <1-
positie van de Koninklijke, heeft Dr. D<
ip antwoord op een tot hem ge.-ichte vraag
:erdlng
ERNSTIG AUTO-ONGELUK
TE VELP
EEN DOODE, DRIE GEWONDEN
De bestuurder was beschonken
Op den Amhemsche straatweg onder Velp
is Zaterdagavond een met groote snelheid
rijdende auto in botsing gekomen met oen
paal van de electrisohe tram. De inzitten
den, een viertal personen, werden ernstig ge
wond naar het ziekenhuis overgebracht. Bij
aankomst bleek de 35-jorige heer Th. Wil-
lemsen reeds overleden.
Van de andere slachtoffers, mevr. Willem-
sen—Kortlang, de heer Berentscn en de be
stuurder van de auto. de heer K.. makeji de
beide laatstgenoemden het redelijk wel, zoo
(fat zij over een paar dagen het ziekenhuis
zullen kunnen verlaten, Met de genoemde
dame is het ernstiger, hoewel er niet direct
levensgevaar is.
Over de toedracht van het ongeluk wordt
gemeld, dat het gezelschap den avond in
een café te Arnhem had doorgebracht. Men
heeft nog getracht te verhjncf?ren. dat de
j de heer K. achter het stuur plaats nam. F.en
agent van politie sprong zeif9 op de tree
plank maar K. gaf dadelijk vol gas. waar
door de politieman genoodzaakt was er
weer af te springen. In een particuliere auto
en later op een politie-motorrijwiel hoeft
men nog getracht de r -to te achterhalen,
doch deze stoof in volle vaart over don
straatweg. In de bocht bij ..Daalhuizen" ge
beurde toen het ongeluk met de vernieldo
gevolgen. De wagen maakte een halven slng
om, het stuur itrong door de voorruit, de
zwa»c trammast we: d emguhegen.
