'liruuir £Vihsi'l)f (iournnt
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.2&
(Beschikkingskosten f 0.15.)
Per week n 0-25
7.-
Bij dagelijksche zending
Allee bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad ll/i cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Daaeliiks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 3462 MAANDAG 21 SEPTEMBER 1931
AD VERTENTIEN:
Van 1 tot 5 regelsL17Vi
Van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
DE ROLLEN OMGEKEERD.
Van de eene verbazing vielen we in de
andere. Evenals De Maasbode zetten we
een aandachtsstreep bij een passage uit het
Troonrede-artikel in De Vrijheid, het
officieele orgaan van den Vrijheidsbond en
geredigeerd door journalisten, die onver-
valscht liberaal en dus vrijhandelsgezind
zijn.
Daar toch lazen wij:
De betrekkingen tot andere mogendheden
zijn gelukkig „van den meest vriend-
schappelijken aard" gebleven. Nederland
is echter ook een Joris Goedbloed en tole
reert zoowel van Amerika en Duitsch-
land als van Frankrijk en België (kolen-
import) maatregelen, die deze landen,
waren de rollen omgekeerd, geenszins als
allervriendelijkst zouden beschouwen. Ge
lukkig is de regeering althans overtuigd,
dat „werkdadige werkzaamheid" geboden
is tegen de velerlei maatregelen, welke
voortgaan het internationaal ruilverkeer
te belemmeren.
Ook wij hebben ons afgevraagd, waarin
die „werkdadige waakzaamheid" zal be
staan; of het bij protesten zal blijven, dan
wel, dat maatregelen genomen worden.
Maar in 'elk geval, dat zóó De Vrijheid
schreef, verbaasde ons grootelijks.
Daarop volgde iets anders, dat ons even
zeer schokte. We lazen een oproep van het
liberale Kamerlid, Mr. van Rappard, waarin
deze met niets minder dan een boerenpartij
dreigde, wanneer de Regeering niet spoedig
maatregelen neemt ten bate van de land
bouwende bevolking. De heer van Rappard
schijnt dus nog eens te willen aanvatten,
wat de heer Braat liet liggen. Een belangen
partij, zonder 'meer. En natuurlijk met een
protectionistische inslag; het ergste, wat
liberalen zich tot voor weinige jaren, indien
niet maanden, konden denken.
En nu komt de derde verbazing;. Onze aan
dacht werd getrokken door een artikel van
den bekenden landbouwkundige Dr. J.
Oortwijn-Botjes in het laatste nummer van
De Veldbode. De schrijver Spreekt daar
in zeer waardeerend over Dr. Colijn en diens
arbeid, maar hij waarschuwt den anti-rev.
leider om zich tot schade van onze land-
houwende bevolking niet blind te staren
op de vrijhandel; al heeft hij goede hoop,
dat Colijn de bakens wel zal verzetten, als
zulks noodig blijkt.
Hij schrijft:
De houding, die Colijn in de komende
jaren zal aannemen, is m. i. van groote
beteekenis voor onze volkswelvaart. In
dien hij blijvend de richting volgt van
het laissez faire, laissez passer, opgeluis
terd door eenige, slechts schijnbaar, be
langrijke conferenties, dan is dit m. i.
fataal. Zijn houding ten opzichte van de
tarwewet en de bietenwet, twee zuiver
protectionistische maatregelen, geven ech
ter hoop, dat hij voldoende werkelijk
heidszin zal blijken te bezitten om de
bakens te verzetten, nu het getij verloo-
pen is.
Het is een zonderling verschijnsel, dat een
liberaal voorman een anti-rev. leider waar
schuwt tegen eenzijdige vrijhandel; het is
een verblijdend feit, dat steeds meer libe
ralen het dogma van de eenzijdige, vrije
invoer afzweren. Zij komen daarmee geheel
op de anti-rev. lijn.
Wel mag Dr. Oortwijn-Botjes schrijven:
„De hoop der boeren blijft op Colijn geves
tigd, ondanks zijn houding inzake de vrij
handel" (hoe vreemd deze woorden overi
gens ook klinken); want met alle waardee
ring voor de vrijhandel heeft de anti-rev.
partij er nooit een dogma van gemaakt,
zooals dat in liberale kringen het geval was
en nog voor een groot deel het geval is.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
AUDIËNTIES
De gewone audiëntie van den Minister
van Arbeid zal Donderdag a.s. niet plaats
hebben.
ONDERSCHEIDING
Bij Kon. besluit is benoemd tot ridder in
de Orde van Oranje Nassau ir. D. H.
Stigter te Amsterdam, administrateur van
de Nederlandsche Vereeniging voor Locaal-
fepoor- en Tramwegen.
P. T. T.
Bij Kon. besluit is op zijn verzoek eervol
ontslagen de referendaris der Posterijen,
Telegrafie en Telefonie C. Brug.
HOFBERICHTEN
NAAR DEN ACHTERHOEK.
De Koningin en Prinses Juliana zullen
Dinsdagmorgen de Achterin"ak van Gelder
land bezoeken, teneirdo aldaar de leger-
manocuvres bij te wonen.
DE PRINSES TE LEIDEN.
De Prinses heeft dezer dagen een bezoek
aan Leiden gebracht en een picnic dei-
Vrouwelijke Studenten-Vereeniging mede
gemaakt.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
OPHEFFING INGENIEURSDISTRICTEN
De heer Guit heeft aan den Minister
van Waterstaat gevraagd, of het hem be^
kend is, dat bij beschikking van den direc-
generaad met ingang van 1 November a.s.
worden opgeheven de ingenieurs-districten
Groningen, Amsterdam en Vlissingen, zon
der dat is aangegeven, of op eenige wijze
bekend is, hoe zal worden gehandeld met
het administratieve personeel, dat thans
aan de ingnnieursbureelen aldaar werk-
Hij wenschte verder te weten, of niet ten
spoedigste bekend gemaakt behoort te wor
den welke plannen de herii-'irs'ei iing var,
de P.T.T. ieu aanziet .an dit personeel
heefk
SCHENDING VAN BRIEFGEHEIM'
De heer De Visser heeft aan de Mi
nisters van Waterstaat en Justitie gevraagd,
of de regeering bereid is mededeeling te
doen omtrent de wijze, waarop het onder
zoek is ingesteld, ingevolge de vragen, be
trekkelijk het schenden van het briefge
heim van arbeiders werkzaam aan de Phi-
lipsfabrieken te Eindhoven, waardoor twee
arbeiders werden ontslagen, welk onder
zoek aanleiding gaf tot het antwoord, dat
ondergeteekende dd. 21 Juni 1931 op zijn
dd. 30 Mei 1931 gestelde vragen mocht ont
vangen en of zflj genegen is. opnieuw een
onderzoek te gelasten.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
DIENSTPLICHT EN GODSDIENST.
Op een vraag van den heer Ter Laan
betreffende het niet verplicht zijn van
dienstplichtigen tot bijwoning van de zg.
begroetingsbijcenkomsten of andere verga
deringen met een godsdienstig karakter,
heeft de minister van defensie geantwoord
De ter zake geldende voorschriften ver
plichten den militair niet tot het bijwonen
van godsdienstige bijeenkomsten.
Ten aanzien van het bijwonen van de
zoogenaamde „begroetingsbijeenkomsten", in
welke legerpredikanten of aalmoezeniers de
voor de eerste oefening of voor herhalings
oefeningen in wërkelijken dienst gekomen
dienstplichtigen in algemeenen zin toespre
ken welke bijeenkomsten geen godsdien
stig karakter dragen blijkt evenwel ver
schil van opvatting mogelijk te zijn.
Ondergeteekende is van oordeel, dat het
bijwonen door militairen van de zoogenaam
de „begroetingsbijeenkomsten" eveneens 'n
vrijwillig karakter behoort te dragen; de
legerautoriteiten worden met deze opvat
ting in kennis gesteld.
BELGISCHE-NEDERLANDSCHE
SAMENWERKING?
VOORTSCHRIJDENDE ONDER
HANDELING
DE SCHELDE—RIJN—VERBINDING
WEGENFONDS
MEMORIE VAN TOELICHTING.
Aan de Memorie van Toelichting tot. de
begrooting van het Wegenfonds 1932 ont-
leenen wil, dat wat de vorm aangaat, hei
plan 1932 belangrijk afwijkt van het plan
1927, omdat naast den staat met provincies-
gewijze rangschikking der wegen (Ivvelks
behoud in verband met de beteekenis van
het plan voor de wegenlijsten noodzakelijk
was) is opgenomen een overzicht van de
wegen, welke, verbinding gevende tusschen
belangrijke verkeerscentra of knooppunten,
als een geheel moeten worden beschouwd.
De vermoedelijk in 1932 te voltooien Zui
derzeewerken maken mogelijk, aan de ver
bindingen Amsterdam en Noord-Holland
toe te voegen goede aansluitingen met Fries
land en Groningen.
De verbinding van Rotterdam naar hel
Oosten en het Zuiden is vereenvoudigd door
van den weg van Rotterdam naar den
Moerdijk den weg naar Gorinchem—Eist te
laten aftakken. In evenbedoelden weg naar
het Zuiden is als hoofdverbinding de rich
ting MoerdijkPrincenhageZundert geko
zen, terwijl door invoeging van de schakels
Moerdijk—Oud-Gastel—Wouw en Oud-Gas
tel—St. Phi'Iipsland—Zijpe goede aanslui
ting van Zeeland met het centrum van het
[and wordt gewaarborgd.
Naar globale schatting, gegrond op de
prijzen van begin 1930, kost de voltooiing
van het wegennet volgens het rijkswegen
plan 1932 ongeveer 435 millioen.
Verdeeld over verschillende hoofdonder
deelen is de raming voor de groote rivier-
erbruggingen 66.7 millioen, voor de nieu
we verbindingen in het centrum en het
Westen van het land, 137,4 millioen, voor
de andere voornaamste verbindingen 17G
millioen en voor minder belangrijke wegen
549 millioen. Tn deze bedragen is eene som
van 35.3 millioen begrepen voor het aan
leggen van vriiliggende rijwielpaden langs
de bestaande wegen van het rijkswegenplan
Een niet alledaagsrh geval heeft zich Vrij
dagavond bij den Raad der gemeente Goor
voorgedaan. In -de vergadering van 1 Sept.
jl. verwonderde het den heer A. Lohstein,
dat niet op de agenda was geplaatst een
adres van den Centr. Ned. Ambt. Bond en
eenige andere adressen, welke z.i. op spoe
dige afdoening wachtten. Spr. vond hierin
aanleiding den voorzitter hierop opmerk
zaam te maken en eischte, dat binnen 14
dagen een vergadering bijeen zou worden ge
roepen.
Toen aan dit verzoek door den burge
meester, den heer W. van der Sluis binnen
den gestelden termijn niet was voldaan,
heeft de fractie waartoe de heer Lohstein
behoort gebruik gemaakt van art. 46 der
Gemeentewet en een schriftelijke aanvrage
tot het houden eener vergadering ingediend.
In verband hiermede werd door den Voorz.
een vergadering uitgeschreven op Vrijdag
avond.
Behalve de voorzitter en de secretaris, wa-
en van de 11 raadsleden slechts 3 ledfn
an de fractie Lohstein aanwezig, zoodat di
vergadering niet werd geopend.
De Nederlandsch-Belgische onderhande
lingen zouden naai het „Vad." meldt, thans
in een dergelijk stadium verkeeren, dat men
binnenkort ae publicatie zal kunnen ver
wachten van een nieuw ontwerp-verdrag.
Basis tot deze nieuwe onderhandelingen is
geweest de door de Nederlandsche onderhan
delaars naar voren gebrachte wensch naar
nauwere economische samenwerking tus
schen de beide landen.
I-let resultaat, dat bereikt is, houdt dan
ook eenigszins het midden tusschen de Con
ventie van Oslo en het eenigen tijd geleden
veel besproken plan van een Nederlandsch-
Belgische tariefunie. Weliswaar blijft men,
zeer voorzichtig, nog heel wat dichter bij
Oslo dan bij het andere uiteinde, maar het
ontwerp bevat de kiemen van een verdere
ontwikkeling in de richting eener steeds
nauwere samenwerking.
Waar dit het algemeene karakter is
het nieuwe ontwerp-verdrag, spreekt het
vanzelf, dat ieder afzonderlijk punt slechts
in verband met die algemeene strekking
mag worden beoordeeld. Zoo zal men zich
b.v. geen oordeel kunnen vormen over de in
het ontwerp voorkomende regeling betref
fende de Rijn-Schelde-verbinding, zoolang
men niet weet, in hoever de beginselen van
reciprociteit, van samenwerking en van sol'
rlariteit, in het geheel erkend zijn.
De Schelde-Rijn-verbinding.
Bij de nieuwe besprekingen over de
Schel de-Rijn-verbinding is men uitgegaan
van het plan van Konijnenburg en van de
noodzakelijkheid om binnen de historische
grenzen te blijven, dit laatste echter met de
door minister Beelaerts gemaakte reserve
der technische eischen en der vrijwaring
van eigen Nederlandsche belangen. In het
debat in de Eerste Kamer in Maart is die
reserve zeer duidelijk gemaakt en na een
vrij scherpe discussie tusschen den minister
en prof. Lohman ook door dr. Colijn in een
slotwoord aannemelijk en billijk verklaard.
Zoo is men dan op drie punten tot min of
meer belangrijke afwijking van het oor
spronkelijke plan gekomen.
De eerste is, blijkens het laatste memo
randum van de Nationale Unie, door ir. van
Konijnenburg zelf voorgesteld en betreft hét
ontwijken van den grooten bocht tusschen
Fort Maurits en Dintelsas;
de tweede is ook reeds sinds lang aange
kondigd: de minister heeft namelijk in de
Eerste Kamer reeds medegedeeld, dat men
met 't oog op de belangen van de eigenaars
der oesterputten en ook nog wel om tech
nische redenen hier en daar, 't nieuwe ka
naal iets meer Oostelijk zal laten loopen dan
de oude historische waterweg;
de derde afwijking is de voornaamste:
waar het plan van Konijnenburg bij de
grens tusschen Bath en Santvliet een groot
bassin bevat, dat zich evengoed op Belgisch
als op Nederlandsch gebied uitstrekt maar
door kleine openingen in den afsluitdam
van het bassin de communicatie met het
aan eb en vloed onderhevige Scheldewater
laat bestaan, wil men thans in het nieuwe
ontwerp die openingen dicht maken. Daar
door vervalt dan natuurlijk de noodzakelijk
heid van een sluis bij Bath en van een sluis
op Belgisch gebied hij den ingang van het
kanaal naar de Antwerpsche dokken, dat
ook in het jongste plan van de Nationale
Unie is voorzien. Natuurlijk beteekent dit
dichtmaken van de twee gaten in den strek
dam Bath-Santvliet een belangrijke conces
sie aan België daar er daardoor twee sluizen
komen weg te vallen, welke steeds eenige
belemmering voor de scheepvaart vormen.
Wat het
Hellegat
betreft, blijven de onderhandelaars bij hun
op grond der adviezen van Waterstaat ge
vormde overtuiging dat dit vaarwater na
uitvoering van de werken, die volgens een
door ir. van Konijnenburg gemaakt, plan
worden uitgevoerd, aan alle billijke eischen
zal voldoen. De Belgen echter blijven op dit
punt sceptisch en meenen onze wateren be
ter te kennen dan de Nederlandsche Water
staat; teneinde de onderhandelingen niet
opnieuw te laten vastloopcn, heeft men nu
gemeend zijn toevlucht te moeten nemen tot
een voorstel dat eenige maanden geleden in
het Handelsblad is verschenen; men zou
zich namelijk van Nederlandsche zijde be
reid verklaren, voor het geval het Hellegat
later inderdaad nog moeilijkheden zou op
leveren voor de Belgen, dezen toe te staan -
op eigen kosten een lateraal kanaal te gra- j doende belangstelling•teibestaan
ven tusschen Dintelsas en Willemstad. Dit ve.de,- hehandelde onderween
punt is echter nog steeds niet geregeld; de
Belgen blijven aandringen op een directe
verbinding tusschen Fort Maurits en Wil
lemstad, wat de Nederlandsche onderhande
laars echter niet kunnen toestaan.
WESTL. STOOMTRAMWEG MIJ.
DIENSTWIJZIGINGEN.
De nieuwe dienstregeling van de Westl.
Stoomtramweg Mij. zal voor het Westland
eenige wijzigingen brengen in den vervoers
dienst.
Niet alleen dat uit het traject Loosduinen-
Den Haag 19 trams per dag zullen verdwij
nen, en plaats maken voor eep aantal bus
sen, maar ook zullen tweemaal per week
late bussen worden ingevoerd. Er zal n.l. op
Woensdag des avonds om 11.40 een bus naar
Naaldwijk vertrekken, en des Donderdags
op dien tijd een bus voor de richting 's-Gra-
vcnzande-Hoek van Holland.
Door de vermindering van het aantal
trams, gepaard gaande met een verminde
ring in dit seizoen van het aantal vervoerde
goederenwagons (pl.m. 2100) zal aan drie
leden van het W. S. M. personeel ontslag
worden verleend, terwijl 14 personen andere
werkzaamheden kunnen verrichten, waarbij
zij evenwel in een lagere loonklasse verval
len. De Directie heeft echter al het moge
lijke willen doen, om ontslagen te voorko
men, zoo deelde de Directeur der W.S.M.,
Jhr. Ir. Röel ons in een onderhoud mede.
Gelijk met de nieuwe dienstregeling zal
voorts een tariefsverlaging worden inge
voerd op de trajecten Naaldwijk-Honselers-
dijk e. 0. en voor Monster-'s-Gravenzande
e. 0., waar het tarief op 10 cent wordt ge
steld.
In den winterdienst zullen voorts de kleine
bussen uit de richting Maassluis den dienst
naar Hoek van Holland uitvoeren, doch het
ligt in de bedoeling om a.s. zomer de groote
bussen uit Den Haag door te voeren en dan
tevens een half uur dienst op Hoek van Hol
land in te stellen.
De vertrektijden van de bussen uit Naald
wijk naar Den Haag worden gebracht op
halve en heele uren, dat ook de vertrektijd
wordt voor de bussen uit Den Haag naar
's-Gravenzande.
Ten slotte brachten we nog ter sprake
enkele klachten over het tarief dat wordt
toegepast voor het Westland, voornamelijk
voor bewoners van de Leugenbrug te Poel
dijk.
Vanuit Den Haag tot aan de Gasfabriek te
Loosduinen, wordt 10 cent per rit berekend,
terwijl even verder 25 cent moet worden
betaald.
De directie verklaarde dat die ongelijk
heid wordt veroorzaakt door een eisch van
het gemeentebestuur van Den Haag tijdens
de bekende kwestie of de H. T. M. den dienst
Loosduinen-Dgji Haag zou gaan rijden.
Toen is n.l. bepaald dat voor die rit niet
meer dan 10 cent mag worden geheven, een
rit, die pl.m. 6 K.M. lang is. Dit tarief is,
begrijpelijkerwijze te laag, doch doordat de
Westlandsche bussen in Loosduinen bij
laden, is het nog mogelijk aan den eisch te
voldoen.
De tarieven voor het Westland zijn overi
gens in geen geval hooger, dan bij andere
maatschappijen wordt berekend.
DE TEXELSCHE ZEEWERINGEN
DE KOSTENVERDEELING.
In verband met de te verwachten verhoo
ging van de stormvloedstanden op Texel als
gevolg van de afsluiting van de Zuiderzee,
moeten verschillende voorzieningen worden
uitgevoerd aan de Rijkszeeweringen langs
de Zuid-Oostkust van dit eiland.
De kosten van deze werken komen ge
deeltelijk voor rekening van het Zuiderzee-
fonds gedeeltelijk voor rekening van de Wa-
terstaatsbgrooting. Voor rekening van het
Zuiderzeefonds is reeds een deel der werk
zaamheden uitgevoerd. Ten laste van de
Waterstaatshegrooting wordt voor 1932 aan
gevraagd f 240.000.
NEDERL. UITGEVERSBOND
JAARVERGADERING TE DEN HAAG
De Nederlandsche Uitgeversbond hield Za
terdag onder presidium van den heer J. C.
Tjeenk Willink (Zwolle) te Den
algemeene jaarvergadering.
De periodieke verkiezingen brachten voor
1932 de volgende wijzigingen in bestuur en
commissies: bestuur (vacature-Noothoven
van Goor), A. M. E. van Dishoeck (Bussum);
Centrale Raad, herkozen als vertegenwoor
digers J. E. Belinfante fs-Gravenhage), W.
commissie inzake betalingsmoeilijkheden
(vacature-Van der Kolk) F. Schel tens (Am
sterdam); gemengde commissie (Vereeniging
van Letterkundigen en Uitgeversbond), .ge
kozen W. L. Brusse (Rotterdam), D. A. Daa-
men ('s-Gravenhage) C. A. J. van Dishoeck
(Bussum); algemeen penningmeester (vaca
ture D. Noothoven van Goor), H. G. Schille-
mans (Zutphen).
Voor een pensioenfonds voor het personeel
van de aangesloten leden bleek niet vol-
P. T. T.
TELEFOONVERKEER.
Verbreken van locale gesprekken.
Teneinde tegemoet te komen aan daar
omtrent geuite wenschen van telefoon-abon-
né's wordt met ingang van 1 October a.s.
een gewijzigde regeling ingevoerd voor het
•erbreken van locale gesprekken ten be
hoeve van interlocale.
Bij deze regeling, welke zal worden toe
gepast in alle netten, waar dit technisch
mogelijk is, zal bij „locaal bezet" vinden
van een aangeslotene het „interlocale" ge
sprek worden aangeboden op de wijze als
thans voor internationale gesprekken geldt.
Alleen mot toestemming van den in locaal
gesprek zijnden aangeslotene zal tot ver
breking van dat gesprek worden overge
gaan.
De bestaande regeling blijft o.m. voor Am
sterdam en Rotterdam van kracht.
DE VLOOTSCHOUW OP
SCHIPHOL
VOORLOOPIG PROGRAMMA.
GROOT BOSCHPLAN IN
DRENTE
AANKOOP 1400 HECTAREN
Nieuwe werkverschaffing
Naar het „Volk" verneemt, kan spoedige
indiening worden tegemoet gezien van een
wetsontwerp tot aanvulling van hoofdstuk
V der rijksbegrooting 1931, waarbij een be
drag van omstreeks 185.000 zal worden
aangevraagd tot financiering van den aan
koop van een uitgestrekt heideveld onder
Elp, Grollo en Schoonlo. De regcering heeft
aldaar tot dusver de hand gelegd op een
complex van bijna 1400 hectaren, hoofdzake
lijk bestaande uit heide, met eenige opper
vlakte ontgonnen grond. Met een groot aan
tal eigenaren zijn daartoe reeds koopcon
tracten gesloten tegen prijzen van f 125 en
deels van 100 per hectare •■•oor heide die
uitsluitend in aanmerking komt om te 'wor
den beboscht. Het is de bedoeling, dit werk
bij wijze van werkverschaffing te laten uit
voeren door Staatsboschbeheer, dat er een
boschwachterij zal stichten, zooals het er de
laatste tien jaar verschillende in Drente en
in het oosten van Friesland heeft ge
vormd. Met de exploitatie-uitgaven dezer
nieuwe boschwachterij „Grollo" is reeds re
kening gehouden in het pas ingediende wets
ontwerp tot vaststelling van het Ve hoofd
stuk der rijksbegrooting voor 1932.
In verband met de omstandigheid, dat het
crediet voor dezen omvangrijken terrein
aankoop. waarbij snel moest worden door
getast, nog niet door de wetgevende macht
is toegestaan, zijn in de inmiddels reeds ge
sloten koopovereenkomsten ontbindende be
palingen opgenomen.
HAGELRAMP 'S GRAVEMOER
NOG SLECHTS 4000 ONTVANGEN.
Het Steuncomité te 's-Gravemoer deelt ons
mede, dat tot heden een totaal van bijna
f 4000 is ontvangen ter leniging van den nood
ontstaan door de hagelramp, die de tuinde
rijen, bloemisterijen en boomgaarden in
's-Gravemoer onlangs zoo zwaar heeft ge
teisterd. Dagelijks komen nog kleine bijdra
gen binnen, doch blijkbaar loopt de belang
stelling op haar einde en, tenzij het Rijk
mocht besluiten verdere hulp te verleenen, ziet
't er voor de getroffenen niet rooskleurig uit.
Het bestuur der Boerenleenbank aldaar
stelt, met medewerking van het Centraal
Beheer, pogingen in het werk om de zuster
instellingen te bewegen eenige steun te ver
leenen, welk streven ten zeerste door het
Steuncomité wordt gewaardeerd.
Het bedrag der geleden schade, hetwelk
voor vergoeding in aanmerking komt, wordt
door de deskundigencommissie geschat op
feveer f 30.000 aan de kleine bedrijfjes,
zoodat het totaal der tot heden ingekomen
bijdragen ongeveer een achtste gedeelte ver
tegenwoordigt waarvoor hulp noodzakelijk is.
Het totaal der geleden schade is vastgesteld
op ongeveer f 45000, doch een deel der
troffenen komt niet in aanmerking
steun en draagt de geleden schade zelf,
dat hiervoor geen hulp noodig is.
Ofschoon uit het bovenstaande blijkt, dat
met het tot heden ingekomen bedrag slechts
zetr gedeeltelijk hulp zal kunnen worden ver
leend, is het Comité toch zeer dankbaar hier
mede in staat te worden gesteld eenigermate
de zwaarstgetroffenen en minstbedeelden te
kunnen helpen, omdat de a.s. winter voor
deze menschen dubbel moeilijk is. Het Steun
comité verzoekt ons dan ook bij voorbaat zijn
groote waardeering te betuigen aan de vele
Ifindgenooten, die met grootere en kleinere
bijdragen hebben willen medewerken om den
nood te lenigen. Indien mogelijk, roepen wij
degenen die nog niets hebben gezonden, toe:
zender iets voor de getroffenen af.
Bijdragen worden alsnog gaarne ontvan
gen door den penningmeester van het Steun
comité, den heer P. M. van der Perk,
gemeente-ontvanger van 's-Gravemoer, post
rekening 23253.
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1).
De stand der Nederlandsch-Belgische on
derhandelingen.
Groot boschplan in Drente.
(blz. 2.)
Nieuwe financïeele crisis in Engeland. De
gouden standaard voorloopig opgeheven*
Aanstaande omvorming van het kabinet en
invoering van een tarief.
De Duitsch-nationale partüdag.
(blz. 5.)
De financieele toestand in Engeland. De
Londensche beurs gesloten.
Ernstig auto-ongeluk te Velp.
DE GULDEN VRIJHEID!
PRINSES JULIANA KRIJGT EEN KLEUR...
Naar aanleiding van Prinses Juliana's
laatste bezoek aan de Kol. Tentoonstelling
te Parijs vertelt „De Avondpost" de volgende
aardige geschiedenis:
Het weerzien (tusschen de prinses en den
maarschalk) was hartelijk en ongedwongen
en er ontstond dadelijk een geanimeerd ge
sprak. Toen de maarschalk nu hoorde, dat
de Prinses het voornemen had om 's mid
dags na de lunch nog wat op de tentoon
stelling te blijven, teneinde ook enkele
andere gebouwen te bezoeken ,bood hij da
delijk aan om persoonlijk de Prinses rond
te geleiden. En daar kreeg Prinses Juliana
een hoog kleurtjede toestand was pijn
lijk. Vaarwel zoete droom, om eindelijk eens
vrij en onopgemerkt te blijven. Toen wendde
zij zich resoluut tot den Minister van Staaf,
dr. Fock, en in 't Nederlandsch klonk deze
smeekbede: „Hè toezegt u nu eens dat
ik 't veel prettiger zou vinden om in m'n
eendje met mijn vriendinnen hier en da r
rond te kijken"
Z.Exc. Dr. Fock. met den tact van den
diplomaat, in welgekozen
OOK DAAR MALAISE
GEBREK AAN GEVANGENEN.
Komt daar dan ook al de klad in, dacht
ik bij mezelf. Zijn er te weinig gevangenen
en ondervindt de maatschappij daarvan de
droeve gevolgen?
Neen, ik spot er niet mee, het is de bange
klacht van een bekend tuinder (van namen
noemen onthoud ik mij), die geen erwten
lezers krijgen kan.
Volwaardige arbeid is dit erwten uitzoe
ken niet, maar het moet gebeuren, zullen
we deze winter erwtensoep met of zonder
kluif kunnen eten.
Bedoelde, niet genoemde firma trad in
overleg met de arbeuidsbeurzen in de omtrek
en stelde voor om aan werkloozen het stan-
daardloon voor dit werk te betalen, terwijl
de gemeentebesturen dan konden bijpassen.
Het voordeel zou zijn: besparing op de uit
gaven en arbeid voor de werkloozen.
Maar, het mocht niet zoo zijn. Arbeids
beurzen nemen geen notitie van „minder
waardig" werk. Dat moet dan maar niet
gebeuren.
Toen wendde de firma zich tot de direc
teuren van gevangenissen. Doch ook daar
klopte men aan doovemansdeur. Gevangenis
deuren gaan zoo spoedig niet open. En toen
dit eindelijk wel het geval was, luidde het
antwoord in het eene geval, dat men ge
vangenen niet langer wenscht te plagen met
zoo geestdoodende arbeid (wat drommel, die
bevoorrechten der maatschappij hebben an
dere ontspanning noodig!); terwijl de leider
van een ander rijkshotel mededeelde, dat hij
te weinig arbeidskrachten beschikbaar had
om op het verzoek in te gaan.
En aldus ziet men het gebeuren, dat een
leger van werkloozen nog te klein is om
het is waar onvolwaardige, maar toch
zeker geen gevaarlijke en moordende arbeid
te verrichten; en dat de gevangenissen te
dun bevolkt zijn om dwangarbeiders te
leveren. Zoodat de firma blij was, dat zich
nog stille armen meldden, die liefst geen
steun trekken, doch eigen verdiend loon, al
is het dan gering, op prijs stellen.
O, ik weet het wel. De wijze economen
van onze tijd zeggen, dat de zaak zeer een
voudig is. Men geve eenvoudig ook voor dit
werk een vol loon; dan moeten de erwten
straks maar een paar cent duurder worden.
Doch aan dergelijke economische vraagstuk
ken waag ik mij niet. En de firma ziet
hierin ook geen uitkomst, want de markt
komt niet bij haar, doch zij moet naar de
markt En daar regelt de prijs zich niet al
leen naar de arbeidsloonen van de erwten-
lezers.
MGR. NOLENS HERDACHT
IN DEN MIJNRAAD
Prof. Dr. G. A. F. Molengraaff heeft
in de laatstgehouden vergadering van den
Mijnraad den overleden voorzitter, Prof. Dr.
W. H. Nolens, herdacht.
Als lid en voorzitter van dit college, zoo
zeide spr., deed dr. Nolens zich in de eerste
plaats kennen als een scherpzinnig rechts
geleerde, die de vele moeilijkheden van juri-
dischen aard, welke zich bij het ontstaan en
den snellen groei van de mijnindustrie tel
kens voordeden, steeds tot oplossing wist te
brengen. Buitengewoon groot is de invloed
van dr. Nolens, niet het minst in dit col
lege, geweest op de sociale ontwikkeling van
het mijnbedrijf en op de regeling van de
arbeidstoestanden. Dr. Nolens had zich voor
de Limburgsche mijnen hooge idealen ge
steld. Hij was van oordeel, dat die mijnen
met de Staatsmijnen aan de spits, niet alleen
wat haar bedrijfsorganisatie, maar vooral
ook wat sociale organisatie betreft, aan alle
andere soortgelijke bedrijven in binnen- en
buitenland ten voorbeeld zouden moeten ge
steld kunnen worden. Spr. geloofde te mo
gen zeggen, dat vele van de idealen, welke
dr. Nolens zich ten deze had gesteld, tot
werkelijkheid zijn geworden.
Groote hoogachting hadden wij vooral
voor hem als mensch; groot was de invloed,
die van hem ook op ons uitging door zijn
rechtschapenheid en zijn sterken ontwikkel
den rechtvaardigheidszin.
Het beeld van onzen verscheiden voorzit
ter zal, zoo besloot prof. Molengraaff, nimmer
uit onze herinnering worden uitgewischt.
Aan de vlootsehouw van de K. L. M. op
Schiphol, op 29 Sept. a.s., gaat vooraf: de
nlechtige onthulling van een monument
ter eere van den wekelijlcschen luchtdienst
AmsterdamBatavia v.v.
Zooals reeds gemeld, zulten de Koningin
en Prinses Juliana bij deze lucht-vloot-
schou'vv ook toeschouwsters zijn.
Het voorloopig programma luidt als
volgt:
11.30 onthulling monument op het voor
plein van het vliegveld Schiphol.
12.00—13.00 Rondvluchten boven Amster
dam door de K. L. M.
12.45 aankomst deelnemers Nationale
Luchtvaartschool.
13.00—14.30 Vliegdemonstraties Nationale
Luchtvaartschool.
14.30 aankomst der Koninklijke Familie.
15.15—16.00 opstijgen Leger- en Marine.-
eseai.rilles. Vliegdemonstraties Nationale eenige nederlaag, welke de onov
Luchtvaartschool. soldaat in zijn leven heeft .geleden werd hém j en in de hoofdstad geboren waar hij' ziin
16.00—17.000 rondvluchten K. L. M. toegebracht door een charmant jong meisje... spoorwegloopbaan hégon.
AMSTERDAM
NIEUWE STATIONSCHEF
AMSTERDAM-CENTRAAL
Naar wij vernemen. is de heer E. Haak
thans stationschef te Roosendaal, benoemd
fiinon diplomaat, m welgekozen woorden,tot Chef van liet Centraal kiation als onvoL
heeft t verzoek overgebracht Iedereen giitn- gar van den heer E. Muller die erni-'e
lachte, de maarschalk begreep. De eerste en weken geleden den dienst mét pensinén
zinnelijke heeft verlaten. De heer Haak is jaar
