£riltóri)r Courant
TOT ARBEID GEROEPEN
BINNENLAND.
Uit het Westland.
N.V. HOUTHANDEL V.H. J. VAN SCHIJNDEL CO
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschlkklngskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 6.—
Bij dagelijksche zending 7.—
Allee bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7% cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Daaeliiks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 -»• Postgiro 58936
NO. 3461 ZATERDAG 19 SEPTEMBER 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regeIs.MM.M«..MMM..M L17V5
Elke feeel meer0.22 Vj
lngez. Mededeelingen
van 1—5 regels n 2.30
Elke regel meer0-45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0-10
12e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD.
Nu de winter voor de deur staat
De Septembermaand geeft in 't alge
meen het sein tot wederopvatting van
onderscheiden arbeid, welke in de
zomermaanden wel niet geheel rustte,
maar waarbij toch verslapping was
ingetreden met zoo nu en dan stagnatie.
Dit geldt op bijna elk gebied, maar
inzonderheid betreft het de geestelijke
arbeid, waartoe wij thans met ver
nieuwde energie geroepen worden nu
de winter voor de deur staat.
En dit te meer, omdat de winter,
welke komt, er naar alle waarschijn
lijkheid één zijn zal van groote misere
en niet minder groote beroering.
We behoeven het elkaar met te ver
tellen, dat de tijden moeilijk zijn en de
winter kwaad zal worden. Indien we
het zelf nog niet voelen, dan kunnen
we het toch dagelijks om ons heen zien
en dan mogen we God wel voor onver
diende zegen danken en ernstig over
wegen wat Prof. Dr. Karl Barth, hoog
leeraar te Bonn onlangs schreei:
„Lazarus ligt voor de deur, Laza
rus, de onrustige, ontevreden proleta
riër, Lazarus de werklooze, wien het
bn den steun toch niet zoo goed gaat,
als menigeen van uit de verte denktj
O komt nu niet met klachten. Wil
weten wat ook tegen Lazarus met recht
is in te brengen. Maar al ware er nog
tienmaal meer tegen hem inte brengen
zelfs de Rijn kan niet wegwassdien
dat hij er is en dat hu voor onze deur
^Wii hebben en hij heeft niet. Hij
lijdt gebrek, terwijl God ons nog helpt.
En nu kome men niet de vraag: Ja,
wat zullen wü dan voor hem doen. die
vraag met welke wij ons ®>o graag
verdedigen, als wij besloten hebben om
niets te doen. Het gaat er hier «m m
te zien. Ziet gij, dat gu het beter heb.
dan duizenden anderen en weet gu, dat
nu ieder van die duizenden anderen
zoover hii op uw weg geplaatst is, de
man is, bij wien zegen voor u te vinden
is? Ziet gij het?"
Wjj kunnen h<
willen Wü moeten het zien,
ons aandeel in de wereldschuld mei
vergrooten en verzwaren. Want wu
moeten ons zoodanig vru maken, dat
wij ons met een vrij geweten kunnen
verzetten tegen hen, die de ellendeaan
grijpen om onrust te verwekken en
Loo de misère nog grooter zullen
"IhT deze beschuldiging ligt niets
onrechtvaardigs. Niet alleen de ophit-
sende taal van gevaarlijke volksmenners
leidt tot deze conclusie; zij erke""®°
daarin zelf, dat ze herrie en rumoer
zullen verwekken; zij zullen zich aan
het hoofd van werkloozen en onder
steunden stellen om zoodoende vooral
de groote steden in beroering te bren
gen; het moet het voorspel van de
groote revolutie worden.
Nu moeten we deze dingen duidelijk
Zien. Wanneer daar een revolutionair
optreedt met het dreigement, dat het
hem in eerste instantie enkel en alleen
te doer, is om verstoring te brengen in
deze „kapitalistische maatschappij
dan vinden wij (hetzij we „kapitalist
middenstander of behoorlijk bezoldigd
arbeider zijn), het volkomen terecht
dwaas om naar zulke taal te luisteren.
En even waar is het, dat de nood
lijdenden en ellepdigen ook dwaas doen,
wanneer zij ziclji achter zulke volk -
misleiders scharen.
Maar w« moeten twee dingen niet
vergeten. Eerstens, dat de revolutionair
de hulpbehoevenden voorhoudt: door
de chaos der misère komen we in het
beloofde land der groote welvaart. En
waarom zou iemand, die meent niets te
kunnen verliezen, daarop niet eenige
hope koesteren? Het is volkomen men
schelijk.
Voorts dient bedacht, dat Agurs
bede voor alle eeuwen geldt: Bewaar
mij voor armoede, opdat ik niet stele.
Of, om het anders te zeggen: voort
durende ellende, waarbij elk sprankje
van hoop op betering ontbreekt, kweekt
een mentaliteit en ge
welke alles te vreezen
Tweeërlei nu moet hiertegenover ge
steld worden. In de eerste plaats eén
krachtige handhaving van de orde.
desnoods met politie- en wapengeweld.
Zooals de Rotterdamsche Burgemeester
het deze week ook duidelijk gezegd
heeft.
Van revolutionaire zijde was in den
Raad onomwonden verklaard, dat men
op wanorde en straatkabaai aanstuurc.
En als antwoord' daarop paste niets
anders dan ditde Overheid, die ge
roepen is, om in aller belang de orcte
te handhaven, zal met alle geoorloofde
middelen dit ook doen. Hier mag van
transigeeren of bemiddelen geen sprake
zijn. Vallen er slachtoffers, dan ligt
behoudens persoonlijke uitzonderingen
natuurlijk de schuld daarvan bij de
verwekkers der herrie. En het goedwil
lende volksdeel zal verstandig handelen
de omgeving van onruststokers te
mijden.
Dat is voor de komende winter de
politioneele taak der Overheid; eer.
taak, welke wij allen zooveel doenlijk
behooren te verlichten.
Echter, daarmee is de zaak niet af.
Want er is ook een zedelijke taak te
vervullen. Voor ieder persoonlijk, zooals
Prof. Barth het uitdrukt, doch ook
voor de georganiseerde maatschappij
en voor de Overheid, welke het volk
heeft te leiden.
Niet om daarmee de rust te koopen
en niet om de brandkast te beveiligen,
maar omdat God zulks van ons vraagt,
zal de Overheid, voorzoover in haar
vermogen ligt, al die maatregelen be
hooren te nemen, welke de nood kunnen
voorkomen of lenigen en die de hoop
op betere tijden kunnen verlevendigen.
En ook dan, wanneer de Overheid
om der tijden nood moet verklaren, dat
de rijksmiddelen te kort schieten om
de uitgaven voor allerlei doeleinden op
het oude peil te handhaven, ook dan
moet blijken, dat het geen koude hard
heid, maar droeve noodzaak is.
Dit laatste zal men ontkennen, en er
zal miskenning, zelfs verdachtmaking
zijn; politieke partij propaganda zal
menigeen beletten om de dingen te
zien, althans te zeggen, gelijk ze zijn
(we spreken daarover thans niet), maar
dit alles mag noch de Overheid, noch
hen, die haar ter zijde staan, beletten
om voor de nooden des volks de beste
remedie te zoeken.
Aan ons de taak om de Overheid
daarbij, voorzooveel het kan en mag,
te steunenook dan, als het schade zou
doen aan onze populariteit.
We zeggen dit laatste vooral met 't
oog op de pers en onze persarbeid.
Want ook daar ligt een roeping, gelijK
voor ieder, die in breeder of kleiner
kring een woord heeft te spreken of
een advies heeft te geven.
We zijn tot arbeid geroepen, ook om
voorlichting te verstrekken, om te ver
manen en te waarschuwen, naar alle
kanten, indien zulks noodig is. Die
INDISCHE REKENKAMER-
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van de
Algemeene Rekenkamer in Nederlandsch-
Indië de heer H; E. Th. Arriëns, thans tijde
lijk lid van dat college.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot kanton-
'echter-plaatsvervanger in het kanton Gel-
dermalsen mr. G. J. H. Kuyk, notaris en ad
vocaat, wonende te Geldermalsen;
zijn benoemd tot kantonrechter-plaatsver-
vanger in het kanton Haarlem nir. P. J.
Prinsen Geerligs, directeur van de N. V. Hy
pothecaire Beleggingsbank, te Haarlem; mr.
W. de Rijke, advocaat en procureur, te Haar
lem, en mr. J. van der Vegt, advocaat en
procureur, te Haarlem.
STATEN VAN FRIESLAND
De heer M. Visser te Leeuwarden, onlangs
benoemd tot lid van de Eerste Kamer, heeft
als lid van de Provinciale Staten van Fries
land bedankt. Zijn opvolger op de R.K. lijst
is de heer T. A. Hettinga te Leeuwarden.
DE ZUIDERZEEWERKEN
BEZOEK VAN DE KONINGIN-MOEDER.
H. M. Koningin Emma heeft gisteren een
bezoek aan de Zuiderzeewerken gebracht.
Zij reisde per salonrijtuig, dat aan de ge
wone treinen was aangehaakt naar Harlin-
gen, waar Zij tegen 1 uur arriveerde.
Op het perron waren aanwezig de direc
teur-generaal van de Zuiderzeewerken, ir.
de Bloc van Knuffeler, ir. B. A. Gelders, met
het opzicht aan de Friesche kust belast en
de loco-burgemeester, de heer Hannema.
Nadat H. M. met de aanwezige heeren
had kennis gemaakt bood een dochtertje
van den loco-burgemeester H. M. bloemen
aan. Daarna werd per auto de tocht ver
volgd. In Harlingen was veel publiek op
straat dat. H. M. hartelijk toejuichte.
't Eerst werd naar het Cornwerderzand
reden, waar de daar aanwezige werken on
der leiding van den heer ir. F. J. B. G. Geers
werden bezichtigd. De directieboot der M. U.
Z. „de Vletter" bracht de Koninklijke gast
daarop naar de werken in de Middelgron-
den en de Blinde geul.
De terugtocht werd wederom deels per
auto en deels per trein afgelegd. Per auto
ging het van het Cornwerderzand over EJols-
ward en Sneek naar Akkrum, waar in het
Koninklijk Salonrijtuig, dat aan den gewo
nen trein was aangehaakt, de thuisreis werd
ondernomen.
DE DRIE PROVINCIËN
Onder voorzitterschap van den heer J. J.
G. S. Falkena, burgemeester van Schotev-
land kwam de raad van commissarissen
der N.V. Ontginningsmaatschappij „De Drie
- Provinciën" te Drachten in vergadering bij-
taak zou vru gemakkelijk zijn, als wij j een
ons door partijpolitiek en streven naar Medegedeeld werd dat de onderhandelin-
volksgunst lieten leiden. Ze is moeilijk,
nu gewikt en gewogen moet worden,
wat in het waarachtig belang van land
en volk is.
In sommige gevallen ligt de weg
klaar en helder voor ons; in andere
wordt het een afwegen van belangen
en begeerten. Te allen tijde echter klemt
de eisch, dat wij ons gebonden weten
aan de beginselen van Gods Woord, en
dat daarom ons aller streven behoort
te zijn: in elk Christelijk gezin een
Christelijk dagblad, opdat de wissel
werking, welke hiervan het gevolg is,
ons te zamen het juiste spoor doe
vinden.
En mogen we daarom, voor ditmaal
en bij uitzondering eens de wensch
uitspreken, welke bij de voortduur in
ons leeft, om niet alleen in het persoon
lijk gebed, maar ook in de samenkom
sten der gemeente van Christus te
denken aan allen, die iets te spreken
of te schrijven hebben voor ons volk,
en derhalve ook aan hen, die arbeiden
aan de Christelijke pers.
We zijn tot arbeid geroepen; maar
ook, ja, vooral, tot bidden.
VERBETERING
Van bevriende zijde zendt men ons het
folgende berichtje uit het Vaderland van
9 Sept. 1.1.:
Nu blijikt ons, dat de Synode van de
Christelijk Gereformeerde Kerk toch niet
de kerk van Ds. Kersten is; het begint ons
waarlijk te duizelen over zooveel soorten
Gereformeerdheid. Wij bieden dus Zijn
Weleei*waarde onze excuses aan over onze
fout.
Het spijt ons, dat wij buitenaf zijnde
deze rectificatie niet hebben gezien; want
ons artikel van Donderdag zou dan anders
ingekleed zijn. Evenwel, het feit blijft, dat de
voornaamste conclusies uit het artikel van
den heer Roodhuyzen juist op die vergissing
steunden.
Niettemin bieden wij den Hoofdredacteur
van het Vaderland gaarne ons excuus aan.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besluit is aan A. Schrauwen te
Rucphen, cn J. J. Peeters te Middelburg,
verleend de eeremedaille, verbonden aan de
Orde van Oratr^-Nassau, in brons;
gen ten behoeve van den aankoop van
complex van pl.m. 200 H.A. hagen en pet
ten in den Zuidwesthoek van den Grooten
Veenpolder in Opsterland en Smallinger-
land onder Beets tot een goed einde zijn
gebracht en dat op deze gronden met
ontginningsarbeid begonnen is.
Besproken werd de wenschelijkheid van
stichting van eenige meerdere boerderijen
op de ontginningscomplexen. In het belang
van de instandhouding van de gronden
werd het van belang geoordeeld, dat zoo mo
gelijk tot den aanbouw en tot verpachting
van boerderijen met pl.m. 20 a 25 H.A. land
wordt overgegaan. Waar de animo voor ver
huring den laatsten tijd niet groot blijkt te
zijn. zaïl getracht worden eerst met gega
digden in connectie te komen, aleer tot den
bouw wordt overgegaan.
Ook werden besprekingen gevoerd over
en verkoop van een complex gronden in
het Buitenveld ten behoeve van den aanleg
van een lichthaven voor Friesland te Veen-
wouden. In beginsel verklaarde men zich
bereid aan de totstandkoming dezer lucht
haven mede te werken.
KAMER-JUBILE-DUYMAER
VAN TWIST
Zooals men weet heeft de heer Duymaer
van Twist, lid der Tweede Kamer, gisteren
als zoodanig zijn 30-jarig jubileum mogen
vieren.
Van vele zijden ontving de güachtie jubi
laris blijken van belangstelling.
DE INDIE-POSTVLUCHTEN
De Specht vertrok gisteren uit Batavia en
kwam te Medan aan.
De Reiger vertrok uit Boedapest en kwam
te Athene aan.
KON. NED. JAARBEURS
De XXVe Nederlandsche Jaarbeurs, welke
Donderdagmiddag gesloten werd, heeft een
over het algemeen gunstig verloop gi
Van verschillende zijden en uit diverse be
drijfsgroepen ontving het jaarbeursbestuur
van de deelnemers tevredenheidsbetuigin
gen over de zakelijke resultaten. De inkoo-
pen geschiedden in hoofdzaak voor dc bin-
nenlandsche markt.
Het bezoek aan deze beurs was zeer druk.
De bezoekcijfers overtroffen voor eiken dag
die der najaarsbeurs van het vorig jaar.
Aan de loketten de vóórverkoop op aan
vrage dus niet medegerekend weiden ver
kocht in totaal 33468 toegangsbewijzen tegen
29842 op de najaarsbeurs 1930 en 21649 op de
najaarsbeurs 1929.
De oplage van de catalogi was op den
voorlaatsten dag der beurs totaal uitver-
VAN EEN HANDELSKAMER OVER
DE GRENZEN
EEN HONDERDJARIG JUBILEUM
AMSTERDAM - ROTTERDAM - DUISBURG
De Niederrheinische Industrie- und Han-
delskammer Duisburg-Wesel heeft dezer
dagen een eeuw bestaan, welk feit natuur
lijk op feestelijke wijze is herdacht
In het Duisburgsche Stadstheater had
daartoe gisteravond een bijeenkomst plaats,
waarbij behalve het bureau en de leden der
jubileerend'e Kamer, ook aanwezig waren
meerdere kopstukken uit de Duitsche han
del en industrie, en leden der regeering o.a.
de Pruisische Minister van Handel en Nij
verheid, Dr. Schreiber.
Met het oog op de vele en goede relaties
welke er tusschen deze Kamer en de Ka
mers van Koophandel van Amsterdam en
Rotterdam bestaan, had'den laatstgenoemde
resp. de heeren D e 1 p r a t en L. A. van
risteren flaar Duisburg afgevaardigd
haar bij de feestelijke bijeenkomst al
daar te vertegenwoordigen.
Gaarne verleenen wij hier een plaats aan
de woorden welke de heer Van Gunste-
n bij die gelegenheid tot de jubileerende
Kamer heeft gericht
Rede van den heer Van Gunst eren
Het is algemeen bekend, aldus de heer
Van Gunsteren, dat er tusschen Uw Kamel
en Amsterdam-Rotterdam, èen levendige en
'aardevolle verbinding bestaat.
Deze zakenrelatie is zeer omvangrijk cn
het zou te ver voeren, de beteekenis der
verschillende economische groepen welke
hierbij betroken zijn, uitvoerig te schil-
het algemeen treedt voor Amsterdam
>het financieele- en handelsverkeer meer op
iden voorgrond, terwijl voor Rotterd'am on
getwijfeld het Rijnvaartverkeer als de be
langrijkste verbinding beschouwd moet wor
den. Om deze reden heeft de Handelskamer
van Amsterdam dan ook op dit feest het
woord overgelaten aan haar Rotterd'amsche
Zusterkamer, en het zij mij daarbij veroor
loofd, een kort overzicht van de beteekenis
van deze economische groep te geven.
De trajisportbetrekkingen met het gansche
Rijngebied zijn voor Amsterdam en Rotter
dam, en zonder twijfel wel in de eerste
plaats voor Rotterdam, van doorslaggevende
beteekenis en wel met het oog op het haven
werk en de Hollandsch Zee- en Rijnscheep
vaart.
Het gezamenlijke overzeesche goederenver
keer in de Rotterdamsche havens, zonder de
dichtbij liggende havens van Dordrecht,
Schiedam en Vlaardingen mee te rekenen,
bedroeg in 1930 34.7 millioen ton.
Het gezamenlijke Rijnverkeer, dat in het
zelfde jaar Emmerik op en neer met Rot
terdam als plaats van herkomst of bestem
ming passeerde, dus in 't kort genoemd; het
Rotterdamsche Rijnverkeer, bedroeg nan
millioen ton.
Bijgevolg beliep het Rijnverkeer van
naar Rotterdam in 1930 81 van het ge-
heele zeehavenverkeer.
Met deze cijfers is wel kort en duidelijk
aangegeven hoe groot
handel, industrie en bankwezen; in 't kort
is heele zakenlven!
Ik geloof hiermee met weinige woorden er
>n kleine, indruk van gegeven 'te hebben,
hoe afhankelijk Holland van den economi-
schen toestand in het Rijn- cn Ruhrgebied is.
Voornamelijk uw Handelskamer heeft bij
de tegenwoordige verhoudingen'
een zware taak
en ik mag u wel de verzekering geven, dat
uw Hollandsche vrienden, in het bijzonder
echter de Amsterdamsche en Rotterdamsche
Handelskamers een juist begrip hebben van
de buitengewoon moeilijke positie, die, zij het
ook een wereldverschijnsel, het zwaarst op
Duitschland drukt.
Uw Kamer en de onze hebben in aange
legenheden met gelijke belangen vaak met
succes samengewerkt. Dit succes is op den
bodem van gemeenschappelijke belangen in
de eerste plaats aan de aangename, wedcr-
keerige verstandhouding te danken geweest.
De Handelskamers Amsterdam en Rotter
dam hopen ook in de toekomst met Uw Ka-
zoo vaak dit noodig zal zijn, gemeen
schappelijk met u samen te werken en zijn
oprecht dankbaar voor de tot nu toe gebo
den steun cn het aangename samenwerken.
In verband met. dezen feestdag drukte sar.
vervolgens de hoop uit, dat de huidige crisis
spoedig ten einde moge loopen, opdat het
economische leven zijn normale ontwikke
lingsgang zal kunnen vervolgen.
Nadat hij namens de Handelskamers van
Amsterdam en Rotterdam de jubileerende
Kamer succes had toegewènseht, en nog een
persoonlijk woord tot den president, General-
Direktor Dr. Welker had gericht, eindigde
Spr. met den wensch, dat in dezelfde mate
als de nood klimt, ook de wil tot doorzetten
;n overwinnen moge grooter worden.
De bijeenkomst waar nog door meerdere
iprekers het woord werd gevoerd, werd ver-
olgens besloten met het uitvoeren vj
Voornaamste Nieuws.
Memorie van toelichting op de begrooting
van het Zuiderzeefonds.
Honderdjarig jubileum van de Handels-
kammer Duisburg-Wesel.
(blz. 2.)
Economische voorstellen en denkbeelden
in de commissievergadering te Genève.
Japansche troepen hebben het arsenaal te
Moekden beschoten.
Sportvliegtuig op weg naar Rotterdam
verongelukt.
De petroleumbrand te Moreni is na
jaar gebluscht door een aards tor ting.
geheel®
(blz. 5.)
Indrukken uit Egypte. VIII.
LEEUWARDEN
is op de haven van Rotterdam als absolute
doorvoerhaven, en welke diepgaande belan
gen reeds daardoor Rotterdam bij het eco
nomisch leven van' zijn achterland heeft.
Ofschoon ik niet over nauwkeurige gege
vens beschik in hoeverre di 2S.2 millioen ton
van het Rotterdam-Rijnverkeer voor reke
ning van het Nederrijn- en Ruhrgebied ko
men, mag, in aanmerking genomen dat het
Erts- en Kolenverkeer met het Ruhrgebied,
alleen reeds ongeveer 15 millioen ton be
draagt, de gevolgtrekking gemaakt worden,
dat het Rotterdamsche Rijnverkeer over
wegend aan Uw gebied te danken is.
De beteekenis van de Rotterdamsche ha
ven als doorvoerhaven komt nog beter aan
het licht, wanneer ik het Zee-goederenver-
keer van de drie grootste havens van het
vaste land, en wel Hamburg, Antwerpen en
Rotterdam, met elkaar vergelijk, waarbij ik
bij Hamburg het verkeer van Harburg, Wil
helmsburg en Altona reken en bij Rotterdam
de eveneens vlakbij liggende havens van
Dordrecht, Schiedam en Vlaardingen, sa
menvattend Nieuwe Waterweg genoemd,
voeg.
Een interessante vergelijking
Het goederen vervoer over zee van deze
drie grootste havens van het vasteland, be
droeg in 1930 totaal 88.5 millioen ton
(88.515.676 ton) verdeeld als volgt:
Nieuwe Waterweg 40.5 millioen ton is 46
(40.498.282 ton)
Groot-Hamburg 26 millioen ton is 29
(25.847.102 ton.)
Antwerpen 22 millioen ton is 25
(22.170.292 ton.)
Totaal 88.5 millioen t. is 100 (88.515.676 L)
Rotterdam heeft zijn voorname plaats in
de rij van de groote wereldhavens dus slechts
in geringe mate aan de in in- en uitvoer van
het eigen land, doch zeer overwegend aan
zijn karakter van doorvoerhaven te danken
en wel hoofdzakelijk door zijn natuurlijke
ligging.
Onder deze omstandigheden is het wel
niet te veel gezegd, wanneer ik beweer, dat
het geheele zakenleven, dat door het goe
derenvervoer over Rotterdam bcheerscht
wordt, het allergrootste belang heeft bij het
gedijen en de wehaart van Uw gebied.
Het eerste crisisjaar, met een achteruit
gang van 4 millioen ton Rijnvervoer voor
Rotterdam, en de eerste helft van het loo-
pende crisisjaar, met een verderen teruggang
van 3 millioen ton, dus minstens 6 millioen
ton ove. het heele jaar 1931, hebben zeer
duidelijk aangetoond, hoe sterk onze be
langen daardoor beïnvloed worden en dat
men in elk opzicht sterk den invloed onder
gaat, zoodra het verkeer met het achter
land, om welke oorzaken ook, terugloopt.
Door een slechte conjunctuur in Uw han
dels- en industriegebied wordt niet alleen
de havenplaats zelf getroffen, maar ook de
zeevaart en niet het minst de Rijnvaart en
in haar verdere gevolgen groot- en klein
ZUIDERZEEFONDS
MEMORIE VAN TOELICHTING.
Aan de Memorie van Toelichting Zuider
zeefonds ontleenen wij:
Nu aangenomen mag worden, dat tegen
het einde van het jaar 1932 de afsluitdijk
en de waterstaatkundige werken tot droog
making van den Wieringermeer ongeveer
gereed zullen zijn, is het oogenblik aange
broken. de voortzetting van de inpolderings-
werken nader in beschouwing te nemen. In
1933 zullen, als gedacht was, de laatste wer
ken binnen het Wieringermeer gemankt
worden, en de afsluiting zal in 1932 tot
stand zijn gebracht, of wel twee jaren vroe
ger dan. aanvankelijk was verwacht.
De totale kosten van de afslui
ting kunnen op ongeveer 160 170 mil
lioen worden gesteld.
Betreffende de kosten van de 20.000 H A.
groote Wi eringermeer zij in herinne
ring gebracht, dat de raming van de werken
van 1924 beliep 37 millioen gld., en in 1928
die raming 60 millioen bedroeg. De werken
zijn thans zoover gevorderd, dat aangenomen
kan worden, dat de jongste raming niet zal
worden overschreden.
Met den rentelast medegerekend, mag wor
den aangenomen, dat de totale kosten van
het droogmaken van de Wieringermeer op
rond 100 millioen zijn te stellen.
Deze kosten zijn aanzienlijk hooger dan
de waarde van den grond zelfs onder nor
male omstandigheden.
De regeering meent op grond van ver
scheidene overwegingen, dat het maken van
de Zuidelijke polders thans niet aan de or
de moet worden gesteld.
Dat het voortduren van den tegenwoordi-
gen toestand van beheer van de droogge
legde Wieringermeergronden nadeeligen in
vloed zou hebben op het in cultuur brengen
van die gronden en wat daarmee samen
hangt. behoeft niet te worden gevreesd. Bij
de directie van de Wieringermeer is, naar
's ministers overtuiging, de leiding in goe
de handen.
MOBILISATIE-SLACHTOFFERS
DE ONDERSTEUNING VERHOOGD.
Uit den toelichtenden staat bij de begnx
ting voor Defensie blijkt, dat voorgenomen
is een wijziging in de wettelijke regeling
van de ondersteuning der mobilisatie-slacht
offers. In verband daarmede ral het in 1931
toegestane bedrag van f 200.000 suppletoi
met een gelijk bedrag moeten worden ver
hoogd. terwijil voor 1932 f 300.000 meer of
f 500.000 voor deze ondersteuning wordt uit
getrokken.
ADRES VAN DEN A.N.W.B.
De A.N.W.B., Toeristenbond voor Neder
land, heeft zich met een adres tot den
Minister van Waterstaat gericht, waarin hij
er op aandringt, dat de minister het sluiten
van een verzekering tegen wettelijke
sprakelijkheid voor alle gebruikers
automobielen en andere soort motorrijtuigen
zal beschikbaar stellen.
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
A.R.J.A.
Bjj het secretariaat der A.-R. J.-A., Johan
Willem Frisostraat 30, Utrecht, is bericht in
gekomen, dat Ds. H. Janssen, Leger- en Vloot-
predikant in Algemeenen Dienst, Raadsman der
A.-R. J.-A., heeft toegezegd een slotwoord te
zullen spreken op den D.V. 17 October a.s. te
houden Toogdag.
Deze zal worden gehouden in „Amicitia
Westeinde te Den Haag.
NED. SPOORWEGEN
Naar wij vernemen, is het zeer waar
schijnlijk dat de heer E. Haak. thans sta
tionschef te Roosendaal, benoemd zal wor
den tot chef van het Centraal station te
Amsterdam, als opvolger van den heer F.
A. Muller, die eenige weken geleden den
dienst met pensioen heeft verlaten.
B. V. L.
De schietwedstrijden om den grooten zil
veren wisselbeker van het Twentsch Ver
band van den Bijz. Vrijw. Landstorm wor
den 26 September a.s. gehouden te Almelo,
Heemse en Enschedé.
In 1929 is deze beker gewonnen door den
heer W. F. Camyn te Almelo; in 1930 door
den heer W. A. Thomassen Jr. tc Enschede.
EEN BELANGRIJKE OPDRACHT
MOET ZIJ VERLOREN GAAN?
De scheepswerf JVIoerdijk's Welvaren
van de fa. Gebr. H. en G. de Korte te Moer
dijk. heeft van de regeering van Paraguay
opdracht gekregen tot den bouw van vijf
groote rivierschepen. Naar ons thans worqt
medegedeeld, zal deze opdracht voor ge
noemde werf en daarmede voor ons land
verloren gaan, wanneer met betrekking tot
de yereischte waarborgen niet spoedig een
beslissing zal worden genomen. De opdracht
zal dan aan een Enigelsche werf worden ge
geven. Daar de uitvoering van dezen bouw
aan eenige honderden arbeiders gedurende
twee jaren werk zal verschaffen, hoopt men.
dat een regeling spoedig tot stand zal komen
Door de uitvoering van dezen bouw zou on
geveer een millioen gulden aan werkloozeiv
uitkeering worden bespaard.
NED. VEREEN. VAN TRAMWEGEN
Gisteren is te Den Haag een feestmaaltijd
gehouden ter viering van het 50-jarig be
staan der Vereeniging van Tramwegen.
Jhr. Ir. J. Roêll was tafelpresident.
Minister Reymer hield een tafelrede, waar
in hij mededeelde, dat Ir. P. H. Stigtcr pe-
noemd was tot Ridder in de Orde »an
Oranje-Nassau.
Verschillende sprekers voerden daarna
nog het woord.
DE WESTLANDSCHE STOOMTRAM
Zooals reeds is gepubliceerd, zal de West-
landsche Stoomtram met ingang van haar
winterdienst oD 4 October het aantal perso-
nentrams sterk inkrimpen, terwijl zij dan
tevens haar autobusdienst gaat uitbreiden.
Deze reorganisatie beteekent een belang
rijke stap in de richting van de algeheeic
verdwijning van dit laatste der stoonivehike-
len uit de Residentie, tot verheugenis stel
lig van allen, die de situatie op de Lijnbaan
cn den Loosduinscheweg kennen on die hebben
ervaren, welk een hinder de puffende treinen
daar ter plaatse zoo herhaaldelijk hebben
veroorzaakt aaji het meer moderne verkeer.
Gaan er tot nog toe dagelijks nog onge
veer 30 stoomtrams van de Lijnbaan naar
't Westland en evenzooveel van daar naar
de Lijnbaan terug, met ingang van 4 October
zullen het er niet meer zijn dan acht heen
en acht terug.
De nog blijvende stoomtreinen zijn die,
welke de doorgaande verbinding Den Haag—
Maassluis en Den Haag—Hoek van Holland
verzorgen, behoudens enkele stoomtrams
van Den HaagLoosduinen in de spitsuren,
waarop vooralsnog algeheele vervanging door
autobussen nog technische en exploitatievc
bezwaren ontmoet.
De autobusdiensten naar het Westland
hebben in Den Haag hun stopplaats aan de
Beestjermarkt en hun standplaats aan de
Lijnbaan, d.w.z. dat zij op de Beestenmarkt,
dat het eigenlijke eindpunt zou moeten zijn,
niet mogen wachten, doch daartoe de stand
plaats aan de Lijnbaan moeten houden.
Intusschen heeft de directie van de West-
landsche aan B. en W. verzocht, de stop
plaats aan de Beestenmarkt het hartje
van de stad te mogen wijzigen in een
standplaats, op welk verzoek R. cn W ech
ter nog geen beslissing hebben genomen.
HOOFDKANTOOR. OPSLACPLAATSCN
00ST7EE0IJK No 228. R'DAM
ZAGERIJ EN il.HAVERIJ
NASSAUHAVEN BOERENGAT
