Uirnufr KVthsrtjr (üourant Daaeliiks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken BINNENLAND. ABONNEMENT: Per kwartaal 3.2b (Beschikklngskosten 0.15.) Per week °-25 Voor het Buitenland bij Weke- lijksche zending n 6.— Bij dagelijksche zending n 7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7V2 cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 NO. 3457 DINSDAG 15 SEPTEMBER 1931 Dit nummer bestaat uit DRIE bladen EERSTE BLAD. IN MINEUR REGEERINGSPROGRAM IN CRISISTIJD De rede, waarmee H.M. de Koningin heden de zitting der Staten-Generaal heeft geopend is vooral belangrijk door hetgeen er niet in staat en prikkelt de nieuwsgierigheid door de wel positieve, doch niet nader ontwikkelde regeerings plannen. In de Millioenennota, welke heden avond verschijnt, zullen de dingen wel wat duidelijker gezegd worden en de komende dagen zullen wel meer licht brengen over de vraag, hoe onze „buitengewone ingetogenheid en offer zin" moet blijken. Hoe weinig er echter positief wordt meegedeeld, het geheel is een Troon rede in crisistijd en dus nog soberder en somberder dan een vorig jaar, toen wij van „sober en somber" spraken. Thans zoekt de Regeering naar de meest-krachtige termen om ons volk 'aan het verstand te brengen, dat we ernstig bedreigd worden door een felle en hardnekkige crisis. En daarop sluit als een bus, dat het regeerbeleid door de crisis beheerscht moet worden. Hier zit eigenlijk alles in. Elke maat regel zal onder de rechtstreeksche invloed van de crisis staan. Dat beteekent, dat men elke illusie wel los kan laten; de Regeering zelf zegt, dat aanvankelijk genomen plannen zelfs gewijzigd moeten, worden. In woorden, welke men ook kan vinden in de Troonrede van het vorig jaar, wordt thans vastgesteld, dat, wat toen verwacht werd, nu werkelijkheid is: geen normale stijging der inkomsten meer, doch een aanzienlijke en zich nog Steeds voortzettende teruggang in de middelen. En daarombuitengewone ingetogen heid en offerzin. Wat dat eerste beteekent, weten we wel ongeveer. Het wil zeggen, dat er zoo goed als geen wetsontwerpen zullen worden ingediend, welke geld kosten; slechts zullen tijdelijke maatregelen worden overwogen om belangrijke be drijfstakken door de crisis heen te helpen. Later wordt, bij de beschouwing der internationale verhouding, gesproken van werkdadige waakzaamheid tegen steeds hooger oprijzende tarief muren. En hoewel het niet geheel duidelijk is, wat dit beteekent, mag verondersteld, dat in 't binnenland steun aan sommige bedrijfstakken zal worden verleend en dat anti-dumpingsmaatregelen eenig verweer zullen bieden tegen hooge tarieven in het buitenland. Dat cle invoerrechten hier verhoogd zouden worden, heeft minister de Geer pas nadrukkelijk tegengesproken. Eén voornemen der Regeering wordt duidelijk omschreven: het departement van Arbeid, Handel en Nijverheid wordt gereorganiseerd tot een departe ment van Economische Zaken (handel, nijverheid en landbouw) en Arbeid; terwijl volksgezondheid, werkloosheids verzekering en arbeidsbemiddeling naar Binnenlandsche Zaken gaan. Toen 't vorig jaar een betere econo mische voorlichtingsdienst in uitzicht werd gesteld, opperden wij reeds de veronderstelling, dat dit gepaard zou gaan met een reorganisatie der departe menten. En toen onlangs het desbetref fende wetsvoorstel verscheen, was er zeer veel critiek, juist omdat eigenlijk alles bij het oude bleefieder departe ment een stukje van deze dienst. Hoewel het er niet nadrukkelijk in staat, kan 't nu gelanceerde voornemen toch wel beschouwd worden als een tegemoetkoming aan de ernstige critiek op het wetsontwerp, dat onlangs ver scheen en mag men verwachten, dat aan het nieuwe departement heel de Voorlichtingsdienst geconcentreerd zal worden. Dit is winst, al zal de critiek niet zwijgen over de vereeniging van econo mische zaken èn arbeid en al zullen vooral de arbeidersorganisaties zich verzetten tegen het brengen van de werkloosheidsverzekering naar Binnen landsche Zaken. Bijzonder rationeel lijkt ons deze scheiding ook niet: de sociale verzeke ring ral in 't algemeen immers bij Arbeid blijven. Dat de Minister van Arbeid overigens nauwelijks aan het woord zou komen, was te verwac1" m. Een nieuwe Veilig heidswet werd het vorig jaar ook reeds toegezegd en maatregelen voor de huisindustrie zjjn eveneens al vroeger beloofd, terwjjl een technische her ziening van de Ziektewet op zich zelf weinig kan beteekenen. We verstaan het, dat de Regeering de bindendverklaring der collectieve arbeidsovereenkomsten thans niet zoo urgent acht, omdat vermoedelijk alleen het typografenbedrijf er onder zou vallen: dat de wenschelijkheid eener wettelijke bedrijfsorganisatie zoo bar groot is op dit oogenblik is niet tot ons doorgedrongen. Over Nederland buiten de Europee- sche grenzen wordt weinig gezegdook daar is crisis, al meent de Regeering dat deze voor de inlandsche bevolking getemperd wordt door overvloedige oog sten en al beoogt zij door mechanisatie van het landbouwbedrijf Suriname te helpen. Deze laatste poging zal wel goed bedoeld zijn, maar waarschijnlijk weinig succes hebben. Ziedaar eigenlijk, wat er zakelijk en positief van de Troonrede te zeggen valt. De w o o r d e n salarisverlaging en belastingverhooging komen in dit staatsstuk niet voor. Wat de Regeering op dit punt wil, zal spoedig blijken, en zij doet nu reeds een beroep op „in getogenheid en offerzin"'. Dat een benzinebelasting, welke o.i. niet zoo verschrikkelijk is bij de lage prijzen, op komst is, weten we reeds. Of er op de Zuiderzeewerken bezuinigd zal worden, wordt niet gezegd. Na deze troonrede is alles mogelijk. Doch het lijkt uitgesloten, dat het kabinet-Ruys-de Geer zich zal aandienen als een Christelijk-politiek ministerie. De Troonrede zwijgt, precies als het vorig jaar, over elke principieele poli tiek: van behoud der Christelijke grond slagen, van een Zondags- of Begrafenis wet wordt niet gerept: het kabinet wil tot elke prijs extra-parlementair zijn en politiek zoo goed als kleurloos. Het is een crisisministerie zonder meer. En het richt zich dus alleen op en naar de crisis. Gelukkig echter ontbreekt de heen wijzing naar hooger macht dan de crisis niet. Met dankbaarheid maakt de Konin gin gewag van de groote zedelijke volks kracht, welke onder Gods hulp zoo me nigmaal moeilijkheden heeft over wonnen. Daar zijn we erkentelijk voor. We verwachten van de Regeering niet meer dan zij kan geven. Staande bij een leege schatkist en voor een aanmerkelijk te kort ware het eenvoudig dwaasheid om beloften te strooien. Mogelijk dat lang zamerhand ook de oogen wat open gaan van hen, die in vorige jaren de meeval lers in zorgeloosheid wilden opeten en den man verguisden, die zuinigheid als parool had om in latere perioden erger te voorkomen. Want, het kon nog erger zijn, dan het nu is. Nochtans vreezen wij, dat de Koningin naar sommige zijden te vergeefs een beroep zal doen op de natie: er zijn nu eenmaal menschen, die niet willen leeren. Omdat hun partij er onder lijden zou. Des te meer rust op het goedgezinde volksdeel de plicht om de Regeering, zooveel het kan en mag te steunenom dagelijks te bidden voor allen, die in hoogheid gezeten zijn er ons besturen; om zonder murmureering, doch ook met opkomen voor de strikste rechtvaardig heid het offer te brengen, dat noodza kelijk is en om zoo, met Gods hulp, de crisistijd door te worstelen, totdat er naar wij hopen en bidden, onder Gods gunst een nieuwe dageraad voor ons verstoord economisch leven moge rijzen. VERBETERING De lezer heeft reeds begrepen, dat in onze driestar van gisteren, tweede alinea, voor laatste regel, in plaats van hoogste moet worden gelezen laagste. DE BENZINE-INVOERRECHTEN PLANNEN DER REGEERINb Ons Noorden verneemt nader, dat de in voerrechten, welke op de benzine geheven zullen worden (de minister spreekt met op zet niet van een benzine-bela6ting of -ac cijns), ongeveer 3 ct. per liter zullen bedra gen en geheven worden bij het opslaan bier te lande. Er za.1 een overgangsperiode van ecnige maanden worden toegestaan, maar langer niet Met dezen maatregel en de verbooging van de invoerrechten, welke samen bijna 50 millioen per jaar zullen opbrengen, hoopt de minister zijn begrooting voor 1932 slui tend te maken, plus eenige millioenen uit enkele reservepotjes. Deze invoerrechten op benzine zullen ech ter een tijdelijk karakter hebben en worden dan ook slechts voor den tijd van drie jaar LEDEN VAN DEN STATEN-GENERAAL! Het is Mij aangenaam, leden der Staten-Generaal, wederom in Uw midden te verschijnen ten einde Uw zitting te openen. De economische toestand baart bij voortduring ernstige zorg. Reeds in het afgeloopen jaar deed de wereldcrisis haar druk zwaar gevoelen op het bedrijfsleven, zoowel in het Rijk, in Europa, als in de cverzeesche gewesten. Op onrustbarende wijze is zij thans dieper doorgedrongen. Moest reeds het vorige jaar erop worden gewezen, dat door de ontwrichting van het economische leven verschillende takken van land- en tuinbouw moeilijke tijden door maken, naast deze worden sedert geruimen tijd ook de nijverheid en de handel zwaar getroffen. In zulk een mate nam de wereldcrisis in omvang en hevigheid toe, dat zij, evenals in andere landen, het regeerbeleid moet beheer- schen. Plannen, welke de Regeering aanvankelijk had gevormd, zullen dan ook wijziging moeten ondergaan. Andermaal zullen tijdelijke maatregelen worden overwogen om sommige bedrijfstakken, bij wier handhaving het geheele volk belang heeft, voor ondergang te behoeden. Voor de gezondheid van 's Lands financiën vormt de felle en hardnekkige crisis een ernstige bedreiging. Niet alleen is van een normale stijging der middelen, opwegend tegen die van de uitgaven, geen sprake meer, doch ook heeft zich reeds een volstrekte en aanzienlijke teruggang van 's Rijks inkomsten vertoond, terwijl voor de toekomst nog verdere daling verwacht moet worden. De noodzakelijkheid van het behoud van het financieel evenwicht stelt onder die omstandigheden eischen van buitengewone ingeto genheid en offerzin. Ook in Nederlandsch-Indië zal onder inspanning van alle krachten moeten worden gestreefd naar aanpassing, zoo spoedig mogelijk, van 's Lands huishouding aan de ernstige inzinking der opbrengst van nagenoeg alle bronnen van inkomsten. Verblijdend is nochtans bet feit, dat de bevolking door overvloedige oogsten tot dusver gevrijwaard is voor voedselgebrek en in zooverre beter in staat is gesteld de gevolgen van vermindering der werkgelegenheid te dragen. Ik weet, dat de Regeering, als zjj het hoofd wil bieden aan de crisis, niet tevergeefs een beroep op de natie zal doen. Het is niet de eerste maal, dat ons volk een ernstigen tijd beleeft de geschiedenis kan menige bladzijde aanwijzen van ten minste zoo diepen ernst en steeds weer heeft de groote zedelijke volkskracht onder Gods hulp de moeilijkheden overwonnen. Ik twijfel niet, of ook thans zal het Nederlandsche volk zijn verleden getrouw zijn. Ten einde de eenheid van verschillende takken van volksbestaan beter tot. haar recht té doen komen, beoogt de Regeering de belangen van den landbouw en van de nijverheid en den handel onder te brengen bij een Departement van Economische Zaken en Arbeid. Daarentegen zullen de afdeelingen voor volksgezondheid en voor werkloosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling bij het Departement van Binnenlandsche Zaken worden gevoegd. De betrekkingen tot andere Mogendheden zijn bij voortduring van den meest vriendschappelijken aard en het stemt tot voldoening, dat het besef van saamhoorigheid der volkeren veld schijnt te winnen. Vurig hoop Ik, dat op de tegen het volgend jaar bijeen geroepen Ontwapeningsconferentie deze geest ook tot uiting moge komen. Tegen de velerlei maatregelen, welke voortgaan het internationaal ruilverkeer te belemmeren, is werkdadige waakzaam heid geboden. Elke ernstige poging om door gemeenschappelijk over leg en in onderling vertrouwen verbetering te brengen in den toestand van economische ontreddering is van Mijn medewerking verzekerd. Ook met het oog op het vergemakkelijken van internationale samenwerking zal Ik er mij over verheugen, indien de vraagstuk ken, die tusschen Nederland en België hangende zijn, eerlang op bevredigende wijze kunnen worden geregeld. Terwijl deze tijd van druk de bindendverklaring der collectieve arbeidsovereenkomsten aan urgentie doet verliezen, versterkt hij de wenschelijkheid eener wettelijke bedrijfsorganisatie. Ontwerpen zullen U bereiken betreffende een nieuwe Veiligheids wet en in zake wettelijke bescherming der arbeiders in de huis industrie. Mede zal U bereiken een ontwerp tot technische herziening van de Ziektewet. Ten aanzien van Suriname wordt de mogelijkheid overwogen, door mechanisatie van het landbouwbedrijf op daartoe geschikte ter reinen verbetering te brengen in den toestand van depressie, waarin het voornaamste bestaansmiddel van het gewest verkeert. De economische opbloei, welke Curacao in de laatste jaren heeft ondervonden, moest voor eenigen teruggang plaats maken. De toestand op Aruba is vooralsnog vrijwel stationair gebleven. Vau Overheidswege worden maatregelen overwogen om de Boven- windsche eilanden tot meerdere ontwikkeling te brengen. Met den wensch, dat God Zijn zegen aan Uw arbeid moge schenken, verklaar Ik de gewone zitting der Staten-Generaal geopend. TWEEDE KAMER DE OPVOLGER VAN A. H. GERHARD De voorzitter van liet Centraal Stembur. heeft in de vacature ontstaan door het be danken van den heer A. II. Gerhard (S.D.) als lid van de Tweede Kamer, benoemd verklaard mej. A. de Jong, te Amsterdam. R.K. KAMERFRACTIE DE OPVOLGER VAN Mgr. NOLENS De Katholieke Tweede Kamerclub heeft gister vergaderd Ier verkiezing van een voor zitter in de vacature ontstaan door het over lijden van Mgr. dr. N lens. Met bijna algemeeni stemmen werd tot voorzitter gekozen prof, nar. P, J. M. AeJhers® OFFICIEELE BERICHTEN ONDERSCHEIDINGEN 1 K. B. is bevorderd tot grootkruis ir van Oranje-X'assau jhr. mr. A. C. D stalïcnecht, allen bij Rijtuig-Mij. dienstbode bij de familie Van Dorp, BELASTINGDIENST Bij beschikking 1 ciCn is de ontvan; Altorffer. verplaatf - dir. bel. te Breda. POSTERIJEN, TELEGRAFIE EN TELEFONIE By K. B. Is benoemd tot referendaris der P.. LANDMACHT s.-le-lüit. A. L. Tromp. d bij COMMISSIE ZIEKTEWET zij vernemen, heeft het besti fonds, bedoeld in art. 123 der Ziekte' werkzaamheden aangevangen. In de a ring heeft de lijnen genoemd^ werd in handen gelegd Tga.de- besto wens-chen uitge- bijzondere punten CONSULAIRE DIENST By K. B. is de heer Shen Tso Ling erkend er toegelaten als consul van China te Medan, vooi de gewesten Atjeh en onderhoorigheden. Oost kust van Sumatra, Biouw en onderhoorigheier Algiers, de heer G. J. M. A. Randshuyzen, - met verlof van zijn post vertrokken. De het A. de Zeeuw is belast met de waarneming va AUDIËNTIE De gewone audiëntie van den minister van Koloniën zal op Vrijdag 18 Sept. niet plaats K. J. Kramer, te St. Jacobl-Paroohie; 2e. in de provincie Noord-Holland: a. met ingang van den Laten Zaterdag in October 1931, tot heemraad van den poldei Oostzaan, C. Dral Wzn. to Oostzaan; b. met ingang van 31 Dec. 1931 tot heemraad van den polder Westzaan, D. Waal te Wormer- -lijk -tot-het einde van het zittings jaar, waarin hij 70 Se. in tie provincie Zuid-Hofland: ft. tot dijkgraaf van het waterschap v: West-TJsselmonde, J. Vrijlandt te IJsselmond b. tot heemraad van den polder Oud- X'icuw-Rozenburg. Blankenburg, de Lange- i Ruige Plaat. P. Verheul te Rozenburg: 4e. in de provincie Zeeland: Plaatsvervanger van den dijkgraaf vi HOFBERICHTEN Aan den disch van H. M. de Koningin heb ben ten Paleize Het Loo Zaterdagavond deel genomen mevrouw van Reigersberg Versluys geb. barones Söhimmelpenninck van der Oye, dame du paleis en Luitenant Kolonel Jhr. H. van Reigersberg Versluys adjudant in buitengewonen dienst en 'gisteravond Jonkvrouw I. G. barones Sloet van Marx- veld, dame du palais honoraire. H. M. de Koningin heeft gisternamiddag 6 uur ten Paleize Huis ten Bosch in tegen woordigheid van Z. K. H. den Prins en H. K. H. Prinses Juliana den Kroonprins van Deli Tengkoe Mahkota Otteman, zijn broeder Prins Tengkoe Amiroeden en den Kroon-1 prins van Scrdang Tengkoe Radjih Anwar ontvangen. De Indische prinsen die in inlandsch gala- costuum waren, werden vergezeld door Ba ron van Nagel], administ ateur in Deli. Zij brachten eenige geschenken mede van den Sultan van Deli en dien van Serdang. H. M. de Koningin-Moeder woonde Zondag morgen de Godsdienstoefening bij te Lage Vuursche, onder het gehoor van Ds. A. H. J. G. van Voorthuizen, die tot tekst had Jesaja 54 vs. 9 en 10. Zaterdag te 24 u. ie Prinses Juliana we derom uit Parij6 vertrokken, 'e Morgens had H. K. H. in hotel Maurice ontbeten en in den middag had zij inkoopen gedaan in de groote magazijnen. Gistermiddag is de Prinses op Het Loo aangekomen. Hedenmorgen om 9.30 uur vertrokken II. M. de Koningin en H. K. H. Prinses Juliana per auto van Het Loo naar Soestdijk, waar zij ten paleize van H. M. de Koningin-Moe der het noenmaal gebruikten. Later op den dag zijn de Vorstinnen per auto naai- Den Haag gereisd. VERKEERSWEGVERBETERING 'T GOOI—AMSTERDAM Naar wij vernemen zijn de werkzaamhe den voor de verbetering van den verkeers weg 't GooiAmsterdam bij den beruchten spoorwegovergang in den Muiderstraatweg thans zoover gevorderd, dat de nieuwe spoor wegviaduct over dezen straatweg binnen enkele dagen ingebruik kan worden ge- Van spoorwegzijde deelt men ons mede, dat van Woehsdag 16 Sept. af de reizigers treinen komende van Amsterdam en van Zaterdag 19 Sept. af eveneens de treinen gaande naar Amsterdam over de viaduct zullen gaan rijden. De treinen zullen over het nieuwe wegge deelte voorloopig langzaam rijden, en zuilen daardoor de reizigerstreinen belangrijke vertraging ondervinden. Men rekent op e;-n vertraging van 7 minuten bij aankomst t^ Amsterdam C.S. Dientengevolge zullen dus van 19 dezer of de aansluitingen te Amster dam C.S. voor de treinen komende van het Gooi niet verzekerd zijn. indien te Amster dam C.*. volgens de dienstregeling niet ten minste een overgang va*\ 15 minuten bestaat I ADVERTENTIE N: Van 1 tct 5 regels Elke regel meer0.22^ Ir.gez. Mededeelingen van 1—5 regels 240 Elke regel meer0.45 Bij contract belangrijke kortln~ Voor het bevragen aan 't bureau wordt berekend 0.10 12e Jaargang HELPT ALLEN MEE ONS BLAD IN DE GEZINNEN TE BRENGEN WAAR HET BEHOORT Voornaamste Nieuws. (blz. 1). De heden uitgesproken Troonrede. (blz. 2.) Vele arrestaties in Oostenrijk na de om wentelingspoging. De leider Pfriemer is nog (blz. 5.) De opening der Staten-Generaal. (blz. 9). De 25ste Nederlandsche Jaarbeurs. Het Communisme in de practijk. 'isgéén gelei f Dames en kinderkleeding Eerst kijken HOFWEG DEN HAAG I ROTTERDAM Alléén: Hofweg 6 Hoogstraat h. Spul KON. NED. JAARBEURS Maandagmiddag bracht Dr. Lorentz. Ned. gezant in Zuid Afrika, een bezoek aan de Jaarbeurs. Z. Exc. werd ontvangen door den heer Fentener van Vlissingen en ecnige le den van den Raad van Beheer. De Gezant was vergezeld van den heer Mr. K. F. van den Berg. voorzitter van cle Commissie voor Zuid-Afrikaanschen Handel. Bezoek van den Italiaanschen Heden bracht de Italiaansche gezant graaf Carlo Senni een langdurig bezoek aan de Jaarbeurs. Z.Exc. was vergezeld van de heeren G. L. Bai'on Kellner. consul-generaal van Italië te Amsterdam, T. Notarangeli. handelsattaché bij de Italiaansche legatie te 's-Gravenhage, Mr. P. J. van Wijngaarden, eere-voorzitter van de Rotterdamsche at- deeling. D. Hudig L.Jzn.. voorzitter van de Amste a'amsche en W. C. Hudig, voorzitter Rotterdamsche afdeeling van de Italiaansch- Nederlandsche Kamer van Koophandel. ZIEKEN'INRICHTINGEN IN NEDERLAND VEREEN. VAN ADMIN. HOOFDEN Op de dezer dagen gehouden Algemeene Ledenvergadering in het Herstellingsoord „Bosch en Heide" te I-aren word medege deeld, dat pogingen in het werk worden gesteld om te komen tot de uitgave- van een handboek voor leiders van ziekenhui zen. waarin gegevens zullen worden opge nomen over het Beheer, den bouw. de ex ploitatie. enz., van ziekenhuizen Na een causerie van den heer Hes over een organisatie van bet Oostenrijksche ge zondheidswezen werden de Herstellings oorden „Bosch en Heide" te Laren en „Heideheuvel" te Hilversum, beide van dc N.-H. Vereeniging „Het Witte Kruis" be zichtigd. HARDERWIJK 700 JAAR Zaterdag hadden plaats de visscherijfees- ten vlootrevue adminoalzeilen en ze'N .edstrijden welke, niettegenstaande den repen goed slaagden Om 5 uur 6loot de oud heidkundige tentoonstelling op het Stad huis. die door ruim 2300 betalende bezoe kers werd bezocht en om 11 uur werd het Lunapark gesloten. Ruim 11 uur begon het vuurwerk niet a!s slotnummer „Harderwijk 700 jaar 1231— 1931". Eu hiermede zijn de feesten geöindagd, 4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1