JHroiw $Teitt5rijr (Cmtmnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschlkklngskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 6.—
Bij dagelijksche zending m 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad V/i cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 2 SEPTEMBER 1931
NO. 3446
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regelsi
Elke reeel meer0.221/,
ir.gez. Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan *t bureau
wordt berekend 0.10
10e Jaargarr
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
BEZUINIGIN GS AD VIEZEN.
Er is geen enkel bezwaar tegen, dat de
Vrij z.-D emocraat beschouwingen ten
beste geeft om te betoogen, dat er langs
andere weg dan door salarisvermindering
b'ezuinigd kan worden op de rijksuitgaven.
Evenwel, wil men het recht hebben om
overweging van adviezen te eischen, dan
moet blijken, dat deze wèl doordacht zijn
en dus meer waarde hebben dan eenlge
losse gedachten over bezuiniging. En op
dat laatste lijkt het o.i. wel een beetje.
Al is het moeilijk precies aan te toonen,
'dat er in verschillende bureaux een teveel
is aan ambtenaren; onze indruk is ook,
dat reorganisatie tot vermindering kan lei
den en dat er dus bezuinigd kan worden,
door openvallende vacatures niet te vervui
len. Doch tegen de reorganisatie, zooals d9
Vrijz.-democraat zich deze denkt, heb
ben we toch wel eenig bezwaar.
Het blad zou, om de werkelijk hooge per
ceptie-kosten te vermijden en dus het aantal
belastingambtenaren te kunnen verlagen,
geen inkomstenbelasting willen heffen van
inkomens beneden de f 2500.
Dat zou werkelijk een radicale maatregel
zijn. Want verreweg het overgroote deel zou
dan buiten de belasting vallen en eenmaal
het werkelijk aantal vastgesteld (dat zou
nog al lastig zijn!) was men spoedig gerepd
Echter dringt zich hier onmiddellijk de
tegenwerping op, dat het ongewenscht is
als de groote massa geheel vrij van be
lasting is. Om opvoedkundige redenen is
het juist gewenscht, dat ieder iets bij
draagt, hoe weinig ook.
Men zou dit, aldus de Vrijz.-Dem. kun
nen verhelpen door een indire cte belas
ting op te leggen. Doch zoo zou men slechts
de kwaal verergeren. Want het groote bo
zwaar tegen indirecte belastingen is altijd,
dat ze zoo weinig rekenen met de draag
kracht. Denk slechts aan de rijwielbelasting,
welke veel zwaarder drukt op het gezin met
eenige schoolgaande kinderen (die een fiets
noodig hebben) dan daar, waar evenveel
kinderen zelf een itikomen hebben.
Bij de directe belasting échter kan men
idoor kinderaftrek rekenen met de finan-
cieele draagkracht. Als tweede middel wordt
aan de hand gedaan het storten van alle
pensioenpremies in de schatkist Een reserve
behoeft niet gekweekt te worden. „Het Rijk
kan zijn verplichtingen altijd nakomen".
Men kan iets met groote stelligheid bewe
ren, zonder dat 't waar is. Dat blijkt hier al
weer. Allerwegen is er een streven om be
drijven enz. commercieel te beheeren, opdat
het risico niet op de publieke dienst zal
drukken. Hierbij gaat men dus van de stel
ling uit, dat de overheidsdienst evenzeer een
reservefonds behoort te vormen als een par
ticuliere maatschappij; opdat de stabiliteit,
ook in crisistijd, verzekerd zal zijn.
En nu wordt hier beweerd: dat behoeft
niet: Het Rijk kan zijn verplichtingen altijd
nakomen". Natuurlijk, over de vraag of het
tegenwoordig geslacht niet al te zeer be
zwaard wordt ten bate van wie na ons
komen, valt te praten. Doch hier wordt voor
gesteld om eventueel buitengewoon risico in
volle zwaarte te laten drukken op de schat
kist, wanneer aan deze wellicht, juist door
een depressie, al zware eischen gesteld
worden.
Een voorzichtig beleid staat o.i. de
V r ij z.-D e m. niet voor; in elk geval zal het
gewenscht zijn de bezuinigingsadviezen
nauwkeurig te toetsen.
BET CONFLICT GEKOMEN
Niet eens, maar meermalen, signaleerde
de B a ni e r, het Christelijk weekblad voor
Indië, het optreden van het paedagogisch
en vaktijdschrift van het N.I.O.G. D e
School.
De critiek dier redactie ging niet ééns,
maar meermalen ver over de schreef.
Wie eenig begrip van fatsoen, wellevend
heid en goede trouw bezat vroeg zich af of
en waarom de Regeering niet ingreep.
Het bleek, dat de redactie klaarblijkelijk
met veel kennis van zaken precies zóó
schreef, dat ze btiiten het bereik der straf
wet vieL
Dat moet wel geconcludeerd uit de woor
den der Regeering dat er géén aanleiding
was voor strafrechterlijke vervolging.
Doch nu schijnt de maat dan toch vol te
zijn. Eindelijk kwam de Indische Regeering
in actie. Zoolang De School de Regeering
in 't algemeen belasterde, schold en hoonde
al 8 kapitalistisch en wat daar bij hoort,
zweeg de Overheid. Doch nu dit klassen
strijd orgaan den pasbenoemden nieuwen
landvoogd in boosaardig licht stelde nog
.vóór hij voet aan wal gezet heeft, nu zweeg
niet meer. En zij noodigde
„vooral met het oog op de houding door
genoemd orgaan (de School) aange
nomen bij het bekend worden van de be
noeming van den nieuwen Landvoogd,
den Directeur van Onderwijs en Eere-
dienst uit, om de betrekkingen, welke
tusschen het Onderwijs-departeinent en
het N.I.O.G. bestaan, te verbreken, tenzij
deze vakvereeniging welke thans onder
leiding van een nieuw hoofdbestuur staat,
het onaanvaardbare van de geleverde
critiek inziet en erkent.
Het zou toch beneden de waardigheid
van de Regeering zijn ook maar in eeni-
gerlei opzicht in contact te blijven met
een vereeniging van ambtenaren, die zich
niet ontzien heeft op ontoelaatbare wijze
uiting te geven aan haar gevoelens ten
opzichte van het nieuwe hoofd der Re-
geering".
Zoo is dus het conflict gekomen. De Re
geering zou in zelfwaardeering te kort
schieten, wanneer zij het contact met een
dusdanige scheldorganisatie liet bestaan.
Echter, zij geeft onmiddellijk van haar ver
gevensgezindheid blijk, door het nieuwe
hoofdbestuur als het ware vriendelijk uit te
noodigen het ontoelaatbare van vroe
gere critiek te erkennen.
De brug voor hersteld contact lag dus
reeds klaar.
Helaas, het nieuwe hoofdbestuur kon het
niet over zich verkrijgen, 'een tegemoetko
mende verklaring af te leggen. Op bezoek
bij den Directeur van Onderwijs heeft het
verklaard, dat het de uitgebrachte critiek,
naar vorm en wezen voor zijn rekening
neemt en zich dus homogeen gevoelt met
het vroegere hoofdbestuur.
Dit is jammer; in elk opzicht.
Maar de regeering mag nu niet wijken.
Zij behoort open te zijn voor overleg met
allerlei organisaties en zij moet o.L het con
tact zooveel mogelijk bevorderen; doch zij
is aan haar zelfrespect verplicht om be
paalde grenzen in acht te nemen en te
doen nemen. En wanneer sommige orga
nisaties die grenzen van fatsoen, wellevend
heid en goede trouw willens en wetens over
schrijden, dan schakelen zij zich zelf bij
alle overleg uit
Ook critiek is aan wetten van moraliteit
en beschaving gebonden.
UIT DE PERS
MGR. DR. W. H. NOLENS
Het portret van Talma.
We knippen uit een niet volledig inter-
iew met Dr. Nolens, opgenomen in enkele
roomsch-kath. dagbladen, het volgende:
Nog zie ik hem mij tegemoet komen in
zijn werkvertrek. Ik had geklopt en een
sonoor „binnen" gehoord. Doch daarbinnen
was niets dan een groote ronde tafel en
wat stoelen met boekenkasten langs de
wanden. „Nog een stap verder" klonk het
uit een zijdeur en daar wachtte Mgr. in zijn
enorme bibliotheek voor een gezellig bran
denden haard. Twee clubfauteuils 6tonden
rond een rooktafeltje. Tot in de serre voort
gezet rijden zioh de boekenkasten, zette
zich de lange werktafel voort De boeken en
paperassen stroomden in* letterlijken zin
vanaf de wanden over het vloerkleed terug
op tafels en stoelen. En overal prijkten por
tretten. Dat van ds. Talma, zijn te vroeg
gestorven medestrijder uit het protestantsc'ne
kamp, had de eerepLaats tusschen die van
zijn vader en moeder. Boven een brandkast
hing een groot portret van Beneddctus XV,
met een lange, eigenhandige en hartelijke
opdracht
„Ja die brandkast is nog uit de nuntiatuur
in Brussel, hieiheen gekomen in het begin
van den oorlog". Em laat u 'm openstaan?
vroeg ik. „Waarom niet", kwam het lachend
reparti, „de nonnekes rooken noch mijn si
garen, noch dragen zij mijn ridderorden".
Heeft u zelfs een radio Mgr.? Ik had er
een heel achter in de serre bemerkt. „Ik
luister nog wel eens graag naar concerten,
het Conoertgebouw bij voorkeur. Dat ik een
radio heb, schijnt velen te verbazen. Laatst
bracht ik dr. Philips mee naar huis van
een vergadering van den MijnraatL En ale
een schoenmaker, die een leest ziet, liep hij
er regelrecht op af, daar had ük deugd aan"
Monseigneur bleef erkentelijk.
Onlangs passeerde Mgr. op het Buitenhof
een Scheveningsch koopman, die h m, bij
de wandelingen op het strand, meermalen
had gegroet Doch nu hield Dr. Nolens hem
staande en zei: Neem me niet kwalijk, maar
vertel me een6, waar hebben we elkaar toon
eerder ontmoet? Ik ken uw gezicht, maar
weet uw naam niet meer.
De Schweninger antwoordde met een
wedervraag: Houdt u nog zooveel van goe
de Hol'landsche sigaren als indertijd in
Genua, toen uw voorraad en die van and-re
Nederlanders, totaal uitgeput was en een
koopman uit Scheveningen bij zijn omzwer
vingen in uw hotel terecht kwam?
Ha, ha! lachte Dr. Nolens; ja, dat weet
ik nog heel goed. En nu herinner ik me al
les weer. Kerel, wat rookte u toen een goed
merk. Ik ben er altijd dankbaar voor ge
weest. Ik bad mijn deel reeds gehad vpn
een Hollandsch journalist, die een aardige
voorraad had, maar 't was toen armoe lij
den. Ik ben u altijd dankbaar geweest en
ik ben blij, dat ik dit nog eens nadrukkelijk
mag zeggen.
En de zwijgzame Notens bleef meer
dan een kwartier over oude herinneringen
PTaten, belette den koopman zelfs om zich
terug te trekken, toen een hooggeplaatst
partijgenoot zioh bij het tweetal to egde en
zette, na dezen beantwoord te hebben, het
gesprek voort.
„Ja, de Hollandsohe sigaren zijn beter,
dan waar ter wereld ook", zoo herhaalde
hij bij het afscheid. En hij kon het weten!
OFFICIEELE BERICHTEN
DIPLOMATIEKE DIENST
By Kon. besluit is benoemd tot buitenge
woon gezant en gevolmachtigd minister te
Peping mr. W. J. R. Thorbecke, gezantschaps-1
raad aan Hr. Ms. gezantschap te Berlyn; is j
aan den heer W. J. Oudendyk, buitengewoon
gezant en gevolmachtigd minister te Peping,
op zyn verzoek, eervol ontslag uit den diplo-
matieken dienst verleend, onder dankbetuiging
voor de belangrijke diensten, aan de Koningin
en afin den lande bewezen.
ONDERSCHEIDINGEN
De Koningin heeft jhr. E, van Loon, te
Ellecom, benoemd tot officier in de Huisorde
By Kon. besluit van 3 Augustus benoemd
tot officier in de Orde van Oranje-Nassau A.
Mastenbroek, referendaris bij het departement
van arbeid, handel en nijverheid; B. Vlas, com
mandant van het Leger des Heils, te Amster
dam en J. G. W. Sieger, commisaris van de
N.V. Amsterdamsche Chininefabriek. te Am
sterdam; benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau de heer E. J. van den Berg,
zendeling-leeraar te Kaban Djahe (Oostkust
van Sumatra), thans met Europeesch verlof en
K. Kammeraat, ontvanger te Woubrugge.
BURGEMEESTER
By Kon. besl. is benoemd tot burgemeester
der gemeente Rolde, A. van der Sluis, met toe
kenning van gelyktydig eervol ontslag als bur
gemeester der gemeente Havelte.
AMSTERDAM
DE HOUDING DER
ANTIREVOLUTIONAIREN
Het is bekend dat de Antirevolutionairen be
zwaar hadden, met de 3 verbonden partyen op
grondslag van het door hen ontworpen pro
gram samen te werken.
Ook ten aanzien van de bezetting der wet
houderszetels wenschten zy, geheel logisch
meenen wy, geen aanwijzing te doen.
Het was bekend dat men van de zijde der
verbonden groepen bereid was, de verkiezing
van een Antirevolutionair te bevorderen, en
dat men er prys op stelde dat deze fractie
haar candidaat zou noemen.
Van de zijde onzer fractie heeft men het
juiste standpunt ingenomen, dat de Raad vrij
moest kiezen en dat de eventueel gekozene had
te beoordeelen of hy de benoeming kon accep
teeren.
Het eigenaardig geval doet zich nu voor dat
de Antirevolutionair gekozen is met de stem
men der soc.-dem. fractie en dat hy van de
andere groepen in den Raad geen steun ont
ving. Het had ons juister geleken, dat hy m
deze omstandigheden de benoeming niet had
geaccepteerd of althans in beraad gehouden.
Zyn positie lijkt ons nu niet bovenmate sterk
en dat is in de komende jaren juist een eerste
vereischte voor den vrij gekozen man.
Hy heeft nu de gelegenheid afgesneden, met
zyn politieke vrienden over de zeer eigenaar
dige politieke situatie, die thans is ontstaan,
te spreken.
GEMEENTERAAD.
Vier-en-veertig leden waren opgekomen. De
nieuweling Huizinga (communist) ontbrak.
De eeden of beloften werden afgelegd. Twee
zwoeren er naar Joodsch gebruik, met gedekt
hoofd.
De Burgemeester wenschte de heeren geluk,
de dames ook, hoopte op beknopte en parle
mentaire debatten, wees op den ernst van den
tyd, die tot bezinning en soberheid dringt en
bad 's Heeren zegen op den arbeid voor den
Raad af.
De communisten brachten al direct leven in
de brouwerij, door hun nieuwe lid Schalker
een rede te doen houden tegen het „werkpro
gram" der meerderheid. Tegenover deze pro
grampunten ontwikkelde hy de eischen der
communisten die vrijwel bekend geacht mo
gen worden strijd tegen het bijzonder on
derwijs zou met beslistheid worden gevoerd.
Nieuw was dat zy nu zouden meedoen aan de
Wethoudersverkiezing, met als candidaat de
heer Seegers.
Dit noopte de rev. heer K i t s z tot de ver
klaring, dat hy meer revolutionair was en niet
mee zou doen wyl hy voor het kapitalistisch
regime geen enkele verantwoording wilde dra
gen.
W y n k o o p deed er een klein schepje over
heen en wy konden stemmen. De candidaten
der samenwerkende groepen werden gekozen
met 29 stemmen. De heer Seegers verkreeg
telkens drie stemmen. Dat de oppositie niet
aan een bepaalde candidaat of candidaten heeft
gedacht, lijkt ons een politiek die geen bewon
dering verdient.
Zoo kwamen de heeren Miranda, Polak,
Abrahams, Kropman en Boekman het college
binnen. De zesde zetel kan nog verrassingen
brengen. Maar de oppositie handhaafde haar
blanco standpunt, evenals de communisten.
De heer Douwes zag zich herkozen met
19 stemmen. Ook hy nam de benoeming aan.
Een deel der samenwerkende partijen bleek
voorkeur te geven aar een ander antirevolu
tionair. De heer Baas toch kreeg een negental
stemmen.
Hierna was de zitting van den Raad ge
sloten.
de wethoudersplaats van Dr. v. d. Meuten.
De Anti-Rev. waren echter bereid, de ver
anderde situatie te verdisconteeren in de
wethouderskeuze en zouden aan de, na de
Soc.-Dem., grootste fractie van links haar
steun geven. Dit standpunt werd hun van
de zijde der Soc.-Dem. niet euvel geduid.
De R. K. hielden vast aan hun voornemen
om blanco te stemmen. Gevolg daarvan
was, dat de beide serieuse candidaten tot
viermaal toe met gelijk aantal stemmen uit
de bus kwamen, zoodat ten slotte geloot
moest worden. Toen was het lot den heer
Marchant gunstig, zoodat deze gekozen was
De benoeming werd echter in beraad gehou
den. De Gemeentewet laat daartoe drie da
gen.
Vlotter liep het met de volgende stem
mingen.
De heer Quant werd in zijn eigen vaca
ture opnieuw benoemd. Hij verkreeg alleen
niet de stemmen van zijn partijgenootenen
van de Communisten. De gekozene ver
klaarde echter „onder deze omstandighe
den" de benoeming niet te kunnen aanr.e-
Besloten werd toen over de vervulling van
deze vacature te beslissen na de stemming
over de andere plaatsen. Toen het eenmaal
zoover was, werd op voorstel van den heer
Vliegen besloten de vervulling van ae laat
ste wethoudersplaats aan te houden. De
R. K., C.-H. en de heer Michon hadden daar
bezwaar tegen.
In de plaats van Mr. de Wilde werd Mr.
S. de Vries Czn. bij eerste stemming geko
zen. Op den heer Snoeck Henkemans wer
den 11 stemmen uitgebracht. Dat waren er
4 van de Chr.-Hist., 1 van den heer Michon
en 6 van den Vrijheidsbond. De heer v. d.
Bilt is van de Liberalen de eenige geweest,
die de consekwentie van hun nieuwste stand
punt doorzag en op den heer de Vries heeft
gestemd, gelijk ook de Anti-Rev. op hem
hun stemmen hadden uitgebracht.
Ook Mr. de Vries wenschte gebruik te
maken van den termijn van beraad. Desge
lijks deden na hem de gekozen Soc.-Dera
Vrijenhoek en Drees.
k Ook zij werden bij eerste stemming ge-
Zooals gezegd bleef de vijfde plaats onbe
zet. Of zij dit zal blijven is onzeker. Het is
niet onwaarschijnlijk, dat men aan de groot-
ste fractie van rechts alsnog de gelegenheid
wil laten om tot beter inzicht te komen en
daarvan te doen blijken.
Of dit gebeuren zal we hopen dat het
't geval zal zijn moet worden afgewacht
In de e. v. raadsvergadering, die reeds a.s.
Maandag gehouden wordt, zal zulks kun
nen blijken. Van speculatieve beschouwin
gen over dit „geval" willen we ons daarom
thans onthouden.
Dat het verloop van zaken bijzonder bevre*
digt, zouden we niet gaarne beweren. Dit
Staat intusschen wel vast, dat de Anti-Rev.
Fractie van meet af een juist standpunt heeft
ingenomen en daaraan volkomen trouw is
gebleven. Dat de R. K. nog Maandagmor
gen van houding zijn veranderd en de Vrij-
fjieïdsbond -té laat inzag; dat hij bezig was
harikfri te plegen, komt voor hun eigen ver
antwoording. Wie even kijk op de zaak had,
zag van begin af aan in en zeker was
dit Maandagmorgen klaar als de dag
dat de Liberalen door gemis aan politiek
inzicht ernstig gevaar'liepen geheel achter
het net te visschen. Het lot heeft deze prog
nose ten slotte bevestigd.
Hoe geheel anders en beter had het kun
nen zijn, indien zij Maandagmorgen niet
op hot kompas der R. K. waren gaan varen!
Dan hadden ze waarschijnlijk zelfs niet eens
van hun aanvankelijken candidaat voor het
wethouderschap behoeven af te zien.
Gedane zaken nemen intusschen geen
keer. We wachten nu maar een week r.f.
Voor het overige valt van deze eerste
raadsvergadering niet veel te vertellen.
Aangehouden werd tot a.s. Maandag een
voorstel-Vliegen om de commissie voor i
Plaatselijke Werken van vijf op zeven leden
te brengen en voorts werd een voorstel van
Prof. v. d. Bilt aangenomen om met het oog
op de onzekerheden in de wethouderskeuze,
de bezetting der raadscommissie a.s. Maan
dag aan de orde te stellen.
Nadat besloten was op voorstel van den
heer v. d. Bilt om de annexatie-kwestie in
de afdeelingen van den Raad te onderzoe
ken, was de rest van de korte agenda spoe
dig afgehandeld.
CHR. GYMNASIUM
Installatie Dr. H. A. Mulder als rector
Gister had in tegenwoordigheid van de
curatoren, de leeraren en de leerlingen de
installatie plaats van den heer Dr. H. A.
Mulder, als rector van het Chr. Gymna
sium, opvolger van Dr. E. H. Renkema,
die benoemd is tot inspecteur van het gym
nasiaal onderwijs.
De voorzitter van curatoren Mr. W. J.
Baron van Lynden, opendie heit sa
menzijn met gebed en het lezen van Psalm
91. Hierna hield hij een toespraak tot alle
aanwezigen over deze woorden uit Deut.:
Uwe sterkte gelijk Uwe dagen.
Vervolgens installeerde hij met een har
telijke toespraak den nieuwen rector.
Hierbij werd nog het woord gevoerd door
den afgetreden rector Dr. E. H. Re n k e-
ma en Dr. A. G. Wientjes, den coa-
rector.
Daarna aanvaardde de nieuw benoemde
rector onder biddend opzien zijn taak en
deed een beroep op aller medewerking.
Het plechtig samenzijn werd met gebed
door Dr. E. J. W. Posthumus M e y j e s,
den secretaris yan curatoren, gesloten.
GEMEENTERAAD
Wel nimmer zal een wethouderskeuze
onder zoo verwarde omstandigheden hebben
plaats gehad als gisteren het geval is ge-
Maandagavond was de situatie deze, dat
R. K., Liberalen, Chr.-Hist. en de heer
Michon zich onttrokken hadden aan het ge
zamenlijk vastgestelde compromis.
De Vrijheidsbond was nadien tot het in
zicht gekomen, dat hij onjuist gehandeld
had en het gevaar heel groot wqp, dat hij
geheel buiten het College zou geraken na
de solidair-verklaring met de R. IC, die tot
het einde toe in hun wonderlijke houding
hebben volhard.
Reeds vroeg in den morgen werd bekend,
dat de Liberalen alsnog bereid waren hei
compromis te aanvaarden en ook geneimu
waren voor hun candidaat wethouder van
Beresteyn den heer v. d. Bilt in de plaats
te stellen.
Het was echter te laat.
De Soc.-Dem. wenschten zich aan het re
sultaat van Maandag te houden en zouden
den heer Merchant blijven stemmen voor
HAARLEM
KERKELIJKE GEZINDTEN
De bevolking van Haarlem ingedeeld naar
kerkelijke gezindten vertoonde op 1 Juli j.l.
het volgende beeld:
Hervormden Ned. 35863 (v. j. 1 Juli 35577);
Hervormden Waalsche, 252 (269); Luthersche
Evangelische 3362 (3284); Hersteld 341 (343);
Doopsgezinden 4302 (4304), Remonstranten 973
(968); Chr. Ger. 842 (849); Geref. Kerken
5944 5788); R.-K. 43853 (42772); Oud Bis
schoppelijke Cleresie 224 (231); Zevendaes
Baptisten 104 (103); Israëlieten Ned. 971
(946); Portugeesche 34 (45); Maravische
broeders 52 (62): andere gezindten 2577
(2358), geen 21.361 (20603).
ROTTERDAM
GEMEENTERAAD
DE EERSTE VERGADERING
Schakelen we het zuiver formeele ge
beuren uit: de installatie en de benoemin
gen, dan kan men zeggen, dat de eerste
vergadering van de nieuwe raad een ver
loren middag is geweest De agitatorische
aanvallen van den heer v. Burink op cle
S.D.A.P. mogen tot op zekere hoogte eenige
oriënteerende waarde hebben: het gemeente
belang wordt er weinig mee gebaat; ter
wijl zijn venijnige strijd met den officieelen
communist alleen tijdverknoeien is, en
slechts de bespottelijkheid aantoont van de
leus: rood front!
Bij da
installatie
der raadsleden vielen slechts een paar
dingen op.
In de eerste plaats is het toch wel merk
waardig, dat sociaal- en vrijzinnig-
democraten als regel steeds de beloften af
leggen en niet de eed. In een andere, klei
nere gemeente dan Rotterdam hebben wij
gisteren op die regel een uitzondering ont
dekt, maar het is een zeldzaamheid, dat
een sociaal-democraat de eed zweert
Daar ligt toch wel iets in met betrek
king tot de verhouding van de sociaal-
democratie tot de godsdienst.
Een tweede opmerking is deze: het kan
zijn, dat de heer (s.d.) werkelijk verhin
derd was om op tijd aanwezig te zijn; maar
het toont toch weinig deferentie voor de
plechtigheid van de installatie, wanneer
men precies binnen komt hollen, als alle
collega's-raadsleden juist ingezworen zijn.
In de derde plaats heeft de publieke tri
bune een leerzaam commentaar gegeven op
de belofte, welke de heer v. Burink af
legde. Toen deze trouw beloofde aan de
Wetten des Rijks en voor de belangen van
Rotterdam met allo krachten zei te zullen
opkomen. Ja, vreemd is dat wel en het
ssstt van de tribune spreekt boekdeelen.
Gebroken rood front.
Wie gemeend mocht hebben, dat de be
noeming van wethouders zonder voorspel
zou beginnen heeft zich vreeselijk vergist
Do roode frontstrijders hébben eerst gcrui-
men tijd amok gemaakt: eerst tegen an
deren en toen tegen elkaar. Want de Rot-
terdamsche raad heeft het bedenkelijke voor
recht gekregen, dat er thans officieele en
extra-ordinaire revolutionairen zijn: Van
Burink en Menist noemen zich revolutionair
socialist, hoewel de eerste vroeger instructies
uit Moskou ontving en Reuderink is sovjet-
vertegenwoordiger geworden. Waarschijn-
lijklijk zal er tusschen deze tweo groepen
nog wel meer gebakkeleid worden dan tus
schen cle revolutionairen en de sociaal
fascisten, gelijk ze de S.D.A.P. noemen.
Waardeloos was de daverende, felle filip
pica yan de heer Van Burink niet: de
zielige houding, welke de S.D.A.P. aannam
strekt daarvoor tot bewijs. Hoe innerlijk
voos deze nog steeds pochende partij is,
blijkt duidelijk uit het feit, dat de heer
J. ter Laan onverwacht als wethouder al-
treedt, zonder nog iets gepresteerd te heb
ben van alles, wat hij eertijds beloofde. We
hebben er niet veel moed op, doch eenige
bescheidenheid zou hem voortaan niet ont
sieren. Benevens een verklaring waar
om hij zijn stuwkracht zoo maar aan de
gemeente onttrekt
Voorts is ook opvallend, dat de heer
Brautigam, die onlangs te ziek was om
fractie-voorzitter te blijven, nu ineens een
zware wethouderstaak op zich kan nemen.
Men hutselt het daar in de S.D.A.P. toch
wel erg raar door elkaar.
Jammer maar, dat andere partijen fat
soenshalve over deze dingen moeten zwij
gen, wanneer van Burink op zijn wijze
bezig is geweest over cumulatie van func
ties en dikbezoldigde betrekkingen. Want
zijn critiek op de S.D.A.P. is vaak niet
onjuist
Evenwel, de heer v. Burink moet zich
niet al te zeer op de borst slaan. Wij ge-
gelooven hem, als hij zegt, dat hij zich niet
voor j 20 aan Moskou wilde verkoopen.
gelijk de officieele communist Reuderink
verklaarde; maar wij herinneren ons toch
nog heel goed, dat v. Burink als boeteling
in de Raad stond om te belijden, dat do
Moskousche taktiek en politiek de eenige
juiste zijn.
Overigens raakt het ons niet, of Wijn
koop van zijn 100 als lid der Tweede
Kamer slechts 2.50 per week aan de arme
partij propagandisten geeft en dat Van Bu
rink nog een vordering van 265 op Mos
kou heeft Hij ga tot executie van de Sovjet
over, als er nog wat te halen valt Doch
wat heeft dat alles in vredesnaam met de
wethoudersverkiezing van Rotterdam to
maken? En wat kan het ons schelen, dat
de communisten in de verschillende plaat
sen bij deze verkiezing op zich zelf stem
den? Als de Burgemeester maar voor vol
doende bewaking zorgt, want ondanks de
aanwezigheid van Menist zien we nog eens
gebeuren, dat Van Burink en Reuderink
tot handtastelijkheden overgaan: hun vijand
schap kan niet in woo r d en gelucht
worden.
De Wethoudersverkiezing.
Na de herrie begon het werk. 't Liep
met de wethoudersverkiezing vrij vlot. Mr.
A. de Jong,, de heer Nivard en de heer
de Zeeuw werden herkozen met ruim 30
stemmen; de vrijzinnigen plus de revolu
tionairen meenden het gemeentebelang te
kunpen dienen door blanco te stemmen.
Een vreemde opvatting en een wonderlijk
verantwoordelijkheidsgevoel.
Hoe het zij: drie van de vijf kwamen
zonder veel moeite weer te paard. En liet
viel ook den heer Brautigam niet moeilijk
de leege plaats van zijn partijgenoot Ter
Laan in te nemen. De ruil lijkt ons niet
slecht, al begrijpen we van de motieven
niets.
Meer moeilijkheden openbaarden zich bij
de vervulling van de vijfde vacature. Hoe
wel de liberalen blanco stemden en van to
voren verklaard hadden, dat zij geen zetel
zouden aanvaarden en hoewel de heer de
Groot verklaard had, dat h ij in geen geval
weer als zoodanig zou optreden, werd hij
toch gekozen, zij het met 17 stemmen; om
dat er 24 in blanco werden uitgebracht. En
de heer de Groot bedankte niet onmiddel
lijk. Hij vroeg beraad, opdat er gelegen
heid zou zijn voor nader overleg over een
werkprogram. IJdele hoop. waarschijnlijk.
Doch wie weet? In elk geval heeft Rot
terdam weer een dagelijksch bestuur.
Den Haag is zoo gelukkig nog niet Daar
zit men een week zonder.
Voornaamste Nieuws.
(blz. 1).
Centrale diaconale conferentie der Geret
Kerken.
(blz. 2.)
Opening der Chr. Industrie- en Huishoud
school te Rotterdam.
Nadere berichten over de verklaring, die
Curtius en Schober zullen afleggen over do
Tolunie-kwestïe.
Uitspraak van de Coördinatiecommissie
der Europeesche Commissie over de Duitsche
voorkeurtarieven.
Uiteenzetting van den Duitschen minister
van Arbeid Stegerwald over de werkloosheid
in den aanstaanden winter
(blz. 5.)
Minister Donner legt de eerste steen voor
de nieuwe Kweekschool van het Leger des
Heils.
(blz. 7)
De Wethoudersverkiezingen in verschil,
lende plaatsen.
(blz. 9).
Het Communisme in de Practijk.
Gemengd Nieuws.
MOORD TE GORINCHEM
IN EEN WOONWAGENKAMP
In het woonwagenkamp aan de Bulla,
kenslaan is gisteravond de 56-jaxige J. Hen
raat bij een vechtpartij door P. Huiskens
met een mes doodgestoken. De dader is ge.
arreste-erd en heeft een volledige bekente
nis afgelegd. Het mes is in beslag genomen
P. Huiskens heeft vier jaar geleden een
zoon van den verslagens vermoord, waari
voor hen vier jaar gevangenisstraf heeft ge
kt egen. 17 Juni is hij uit de gevangenis ge
komen. Gisteravond wa6 hij te Gorinohera
in het woonwagenkamp. De verslagens is
daarbij met zijn beide zoons near den wa
gen van Huiskens gegaan, waardoor de
vechtpartij is ontstaan. In het woonwagen-
kamp i6 heit zeer rumoerig. De politie houdt
de wacht Het gevaJ heeft te Gorinchem
groote opschudding veroorzaakt. De dader
wordt morgen naar Dordrecht ovarge-
TWEE R.-K. GEESTELIJKEN
VERDRONKEN?
De pastoor en kapelaan van Hoek van
Holland zijn gistermorgen naar de Scheur-
polder gegaan, waarschijnlijk om te zwem
men. Tot heden zijn ze nog niet terug. Een
ploeg burgers en E.H.b.O. zijn naar Scheur-
polder gegaan om te zoeken. Waarschijnlijk
zijn bei-den verdronken.
WAARSCHUWING
De brigade-commandant der Kon. .Marei
chaussee te Breda waarschuwt tegen li. L.
M. Hendriks, geboren te Oss, 22 Juli 1878.
zich ook noemende Strijbosch, die zich in
zijn bewakingskring aan een reeks oplich
tingen heeft schuldig gemaakt en zich
thans weder op vrij ex voeten bevin-lt Hij
wendt zich bij voorkeur tot dominees of
katholieke geestelijken en weet na een uit
voerig verhaal van in het buitenland onder
vonden wederwaardigheden door het val-
sche voorgeven dat hij te Heerlen of ook
wel in Engeland werk kan krijgen bedra
gen voor reis enz. lo6 te krijgen. Hij heeft
groote overtuigingskracht en weet zich als
heer voor te doen.
AUTO- EN MOTORONGEVALLEN
Een auto bestuurd door D. G., waarin
zich behalve de bestuurder nog vier perso
nen uit Tilburg bevonden, is hedennacht
omsteek6 4 uur, op den Bredascher.weg bij
Tilburg, tegen een boom gereden. De auto
werd totaal vernield. De bestuurder kreeg
een hoofdwonde. Na verbonden te zijn, kon
hij naar huis vervoerd worden. Van de vier
inzittenden kwam er een met den schrik
vrij, een kreeg een echedelfractuur, een een
ribbeufractuur, terwijl de vierde een schou
der brak. De drie laatste personen zijn naar
het ziekenhuis overgebracht.
Dinsdagmiddag kwart over drie is een
uit Groningen komende auto bij het YVtn-
schotenliep tegen een boom opgereden. De
13-jarige hakkensjongen W. uit Engelbert,
kwam tusschen den boom en den wagen te
recht en werd in ernstigen toestand naar
het diaconessonziekenhuis vervoerd.
De bestuurder K. uit Muntendam, werd
met zijn dochter, die een hoofdwonde be
kwam. eveneens naar het ziekenhuis over*
gebracht.
MILITAIRE OPRUIING
Dinsdag 6tonden te Den Bosch vow don
Krijgsraad terecht de gew. dpi. soldaten der
mitrailleurcompagnie van het 18e reg. :nf.
te Amersfoort, K. F. de L. en B S.. beid n
te Amsterdam ter zake dat zij op 8 Juli 1931
te Amersfoort ieder voor zich mondeling da
hen omrineonde militairen hebben opgeruid
tot opzettelijke ongehoorzaamheid.
Tegen S. luidde de eisch vrijspraak, doch
met verwijzing der zaak naar den comman
deerenden officier voor disciplinaire afdoe
ning. Tegen De L. werd wegens opruiing
2 maanden gevangenisstraf geëischt
TRAGISCH
Het 11 jarig zoontje van den arbeider A.
Kuipers te Exloo is. toen het kind \an e.-n
schoolfeest naar huis ging, van een brug
te water gevallen en vardronken.
