i
eEcus
FRIESGK-eillDiGSCHE HYPOTHEEKBANK 01
GELDEN BESCHIKBAAR
ALCONI
BESCHERMT ALLE GEBOUWEN TEGEN
HITTE - KOUDE - VOCHT - LAWAAI
gratis deskundiq advies
N.VProducten. Grondstoffen Hmij.
AMSTERDAMSarphatikade 1 - Tel. 34824 - 36824
ROTTERDAM: Stationsweg 37b Telef. 11690
BOUWBLAD No. 118 (Verschijnt eiken Maandag
MAANDAG 31 AUGUSTUS 1931 [Z
Het Ziekenhuis „Bethesda" te Vlissingen
TRIPLEX!
Architecten: KULBERG TIMMERS
In ons blad van Woensdag 1.1. hébben
onze lezers een verslag kunnen vinden van
de opening van dit Christelijk Ziekenhuis
voor Walcheren, zooals dat heette' maar
dat naar onze meening^ ook voor de Zeeuwen
buiten Walcheren een aanwinst kan worden
genoemd.
Ook omtrent de wordingsgeschiedenis van
ddt moderne ziekenhuis is in de redevoe
ringen van den Burgemeester van Vlissin
gen en den voorzitter der Vereeniging
„Bethesda" één en ander vermeld.
In de „Bouwwereld" vernacht de lezer
uiteraard niet anders dan een beschrijving
van en eenige beschouwingen over het ge
bouw.
Al is Vlissingen niet de hoofdstad der
provincie Zeeland ,toch is het wellicht de
belangrijkste stad uit een oogpunt van in
dustrie en scheepvaart
Dat het daarnaast ook nog een badplaats
Wil zijn, doet hieraan niets af.
Door zijn ligging aan de mond van de
Schelde en de Noordzee lijkt het voor bad
plaats min of meer gepraedestineerd en toch
heeft het alszoodanig nooit een grooten bloei
mogen beleven.
De voornaamste bestaansbronnen zijn ze
ker nog de beide groote ondernemingen: de
werf „de Schelde" en de Maatschappij -Zee
land"- welke laatste een geregelden en vei-
ligen dagdienst op Engeland onderhoudt.
Voor een niet gering deel heeft Vlissin
gen dan ook een arbeidersbevolking, terwijl
ook het Hollandsche en Belgische loods
wezen voor de stad van groot belang kan
worden geacht.
De veilige Vlissingsche haven is naar het
Zuiden naar de Schehle gekeerd, zoo
dat ook aan deze zijde Scheepvaart en In
dustrie zijn gevestigd.
Aan de Noordzijde is dan het badstrand
met Boulevard en de hotels voor de bad
gasten gelegen.
Aan deze zijde, onmiddellijk achter de
boulevard, heeft zich een nieuwe stadswijk
ontwikkeld in de laatste jaren."
Een stadswijk die zich kenmerkt door
ruime open bebouwing.
Het is in dit stadskwartier dat de Rotter-
damsche architecten Kulberg en Timmers
zich een terrein zagen aangewezen, waarop
ze een ziekenhuis hadden te ontwerpen.
De koninklijke schenking van den hoer
én mevrouw Blum stelde het bestuur van
„Btth«.sda", nu een paar jaar geleden ,in
staat om de opdracht te verstrekken en, zij
het op bescheiden wijze, te doen uitvoeren.
Door een samenloop van omstandigheden
zijn do gebouwen niet uitgevoerd door een
of meer aannemers, doch meende het be
stuur het best te doen door ook do uitvoe
ring in de handen der architectenover„ te
Van deze op izeif gc\aiiiji'»- '•smbina-
tie van ontwerper-uil voerder, he< het be
stuur naar ons is gebleken, geen oogenhlik
berouw gehad.
De heer Kulberg is in Vlissingen gaan
wonen en heeft de bouw van het begin
tot het einde met energie en toewijding
geleid en we willen wel aanstonds zegt n>
dat het resultaat gezien mag worden.
De moeite, die de architecten zich heVh^n
gegeven, om een in alle opzichten prakti-fch
ziekenhuis tot stand te brengen, dat tegelijk
ook esthetisch zeer behoorlijk is verzorgd, is
door het resultaat rijkelijk beloond.
Het ziekenhuis „Bethesda" behoeft? in
geen enikel opzicht voor andere en meer
kostbare, moderne ziekenhuizen onder te
doen.
Het is gelukt om met de be i rekkelijk be
scheiden middelen, die hen 11 dienste
stonden dit, in het algemeen schitterende
resultaat te bereiken.
Het terrein bood jt- Ah" jade ruimte om
naar de meest gun." ce tituatie voor het
ziekenhuis zelf te zó .Vti, terwijl dan toch
nog plaats overbleef c 1 later wonderlijke
gel Touwen voor besmet Jijhe iiV«en en tb.c.-
patiënten te bouwen.
Aan de achterzijde bleef bovendien nog
ëen terrein vrij voor een lijkenpaviljoen
met een viertal lijkenboxes, een ruim por
taal met opbaargelegenheid en een rouw
kamer. Dit paviljoen is thans reeds in aan
bouw en zal binnen niet te langen tijd ge
reed zijn. Dit gebouiw is vanuit de ziekenaf-
deelingen niet zichtbaar.
Het gebouwencomplex ligt met de front-
Bij de naar het Westen, waar ook de hoofd
toegang aan de Kerkhoflaan is gelegen.
Rechts na het breede inrijhek is een
transformatorgebouwtje, dat qp zeer geluk
kige wijze de ingang markeert.
Rechts van den toegangsweg is de een
voudige patientenbuin met zijn strakke, ver
diepte gazons links ook open "tuin met vol
doende gelegenheid voor het keeren van
(vervoermiddelen en zitgelegenheid voor de
zusters, die in den aangrenzenden Noord-
Vleugel haar verblijf vinden.
De op het eerste gezicht wellicht wat
eigenaardige vorm van den plattegrond.
Waarvan een teekening hierbij is afgedrukt,
blijkt bij nadere beschouwing geheel uit
praktische overwegingen 'te zijn ontstaan.
Het hij ziekenhuisibouw in het bijzondere
geldende: in alle kamers zooveel mogelijk
zon, is hier op uitstekende Iwtijze in toepas
sing gebracht.
De frontzijde, die naar liet Westen is ge
keerd, heeft een ver vooruitspringenden
vleugel, waarin op de zuidzijde de eerste
klas kamers zijn ondergebracht en de dienst
ruimten aan den noordkant. Op de verdie-
ping zijn op dezelfde wijze de kamers, waar-
in de kinderen worden verpleegd, geprojec
teerd.
De beide, haaks op elkaar staande zuide
lijke vleugels bevatten derde klasse zalen
met aan weerszijden ramen, zoodat ook hier
volop van de zuiderzon kan worden gepro-
fiteerd.
Het tusschengelegen deel van het hoofd
gebouw bevat tweede klasse kamers, die
vanuit het Westen haar licht ontvangen.
Van de noordvleugels is de westelijke in
gebruik voor de zusters en de oostelijke
voor de economie-afdeeling met zusterka-
mers boven.
De op het oosten ingebouwde vleugel be-
Vat de Röntgenafdeeling beneden cn de ope-
ratie-afdeeling boven.
Al de vleugels zijn twee hoog. doch bij
den bouw is er mee gerekend, dat nog een
verdieping kan worden opgebouwd, indien
de ruimte in de toekomst niet toereikend
zou blijken te zijn.
In het midden van het gebouw ie de
centrale hal, d'ie in de architectuur op ge
lukkige wijze domineert,
Het hoofdgebouw ie in zijn geheeJ een
verdieping hoogar opgebouwd dan «ie ver
schillende vleugels en op de hal is dan nog
een zolderverdieping gezet, zoo dat de mea
t's een cliiimax vertoornen in de richting
in het centrale punt de groote hal.
Naar het ons voorkomt zijn de architec-
n in diezen opzet geslaagd, ook ad heeft
op een enked punt de zucht naar symmetrie
dien parten gespeeld, zoooils bij d'en tuön-
die door de giroote schaduwpartij,
breede luifel geeft, naar onzen
«maak te veel gelijkwaardig aan den hoofd
ingang is geworden.
Daarentegen is de kopgevel van den Wes
telijken vleugel, die aan de voorzijde het
etieiik&t opvalt, in 't -geheel niet eym trieoh,
zonder dat dit ook maar ©enigezins storend
Men deelide ons mee, dat het gemeente
bestuur van Vlissingen zich juist met dit
deel van d'e architectuur slechte nood'e, of
eigenlijk in het geheel niet heeft kunnen
vereenigen uit een oogpunt van welstand.
Nu diet er eenmaal staat zullen de ge
meente-autoriteiten wel overtuigd zijn, dat
het zóó en niet anders had moeten zijn.
Deze gevel die ook den naam der stich
ting in bronzen lettere aangeeft, is trou
wens nriet andere dan een verzorgd a-esthe
tisch uiterdijk voor de ruimten, die er achter
zijn gelegen en derhalve volkomen logisch
uit het plan opgebouwd.
Dit beginsel van een bouwen A-en binnen
it, een tot-udtdjrukkiing-brengen van de be
stemming der ruimten, die achter de gevels
elegen zijn, ds dln. dit geibouwencompltex
verad aanvaard en het is gedaan met ken-
is en met liefde.
Dat met liefde zich ovemgeA-en aan de ge
stelde taak epreekt trouw ens niet alleen
aan de buitenzijde, maar zal den bezoeker
overal opvallen. Die „zorg" tot in de kleinste
details ie het geheim, Avaardoor het gun-
je resultaat alleen verzekerd kan zijn,
"SelS"18 i)etovaamlieid di"> u wilt wonen te Voorburg?
En dit hjkt ons hier het geval.
Zonder een enkele overbodige ruimte is
in goed architectonisch geheel ontstaan,
dat opvalt door een zekere soberheid, die
Ave voor een gebouw als dit in het bijzon
der Ava-ardeeren.
Het toepassen van teakhouten kozijnen Laan V3I1 Rustenburg 2, Voorburg
voor omlijsting dier stalen ramen en den- ga Telef 778168
ren schijnt met -die soberheid ©enigszins in
stry-d-, doch uit een oogpunt vam het goede
afsluiten tegen tocht en het beperken der
onderhoudskosten is deze royaliteit in het-
materialen het is dan ook m beschikbare huizen.
Een tweetal opmerkingen willen we hier
bij nog maken, die ook voor de overeen
komstig ingerichte afdeelingen gelden.
In de toiletruimte treft een groote spoel
bak van aardewerk, die dient om het goed,
dat niet direct naar de sorteerkamer voor
de vuile wasch gaat, gesohikt te maken om
bij het overige wascligoed gevoegd te wor
den. Een groote kast met een erkervormig
uitgebouwd raam, Avaarvan de zijkanten
met geperforeerd gaas zorgen voor per
manente luclitdoorstrooming, doet dienst
om de faecalicn der patiënten tijdelijk een
plaats te geven, zonder dat de aanwezigheid
hiervan iemand zou kunnen hinderen.
De tweede opmerking geldt de aanwe
zigheid van een bloemenkamertje, waaruit
blijkt, dat. gebroken is met het systeem om
bloemen der patiënten gedurende den nacht
op de gang te plaatsen. Ongetwijfeld is het
neerzetten in een daartoe bestemd ver
trekje, Avaar een aanvoer en afvoer bij een
gootsteen aanwezig is, en vanwaar de bloe
men 's morgens, voorzien van versdh water,
weer naar de kamers gebracht kunnen wor
den, een verbetering bij 't vroegere systeem.
Van uit de hal naar rechts gaande komt
men langs de kamer van de directrice, die
van hieruit een overzicht heeft op de hal
en den hoofdingang van het gebouw.
Glasdeuren scheiden hier de gang van
een tweede klasse-afdeeling van de hal.
Aan de Westzijde zijn aan «leze gang
weer vier kamers gelegen, terwijl aan de
Oostzijde de bijbehoorende dienstruimten
zijn ondergebracht.
Een hal met diensttrap st met de
gang in open verbinding er rkstelligt
de a-erbinding met de bei uitgebouwde
derde klasse paviljoens aan de Zuidzijde.
Deze afdeeliiigen worden betreden door
een voorportaal, dat aan de eene zijde een
onderzoekkamer heeft en a n de andere
zijde een kamer a-oor één c .wee patiënten,
die op de eigenlijke zaal oor de overigen
te hinderlijk zijn. Ee: eerkamer dus.
De onderzoekkame- - ook wel als kraam
kamer ingericht-
De eigenlijke zaa bevat twee rijen elk
Wendt tot
U"i|t
Het geeft belanghebbenden inlich
tingen omtrent alle te Voorburg
vrijwel de eenige, die men zich heeft geper
mitteerd niet te veroordeelen.
Alle gevels zijn gemetseld van gewone
W-p Isteen op «en donkerkleurig plint, ter-
■ijil ihiet schiiYdiörwenk bui-ten ov-eral in li-Cbte
Al 0uren i- uitgevoerd. f
..retw-eringen langs d'e platte daken
Zijn met zwart verklaasde af-dakstukken
voorzien, <Me naar bo-ven een aangename
afsluiting van de bouwmassa's geven.
Met deze -beschouwing nemen we af
scheid van het uitwendige en gaar
wat nader in op de inrichting zelve.
De, door een luifel breed overschaduwde,
hoofdingang geeft toegang tot de centrale
hal, die niet minder dan 18 M. breed is.
Een bescheiden ruimte voor de admini
stratie is tegenover den ingang gelegen.
Rechts daarvan is de hoofdtrap, die tot
aan de derde verdieping doorgaat.
Deze trap heeft treden van comblanchien
en zwarte stootborden en plinten.
Tegenover deze trap, dus rechte naast de
ingang is in den vooruitspringenden a'leu-
gel de gang van de eerste klasse afdeeling,
waarin op de zuidzijde achtereenvolgens
een Avachtkamer en vier ziekenkamers zijn
iü Bemiddeling kosteloos.
Ieder dezer kamers heeft twee ramen
met een deur daartussohen, welke laatste
toegang geeft tot een ruim terras voor
iedere kamer.
Aan de noordzijde van de gang bevindt
zich allereerst een ruimte voor den portier,
die natuurlijk van uit de hal bereikbaar is.
Dan volgen een verpleegsterskamer, toilet
en badkamer, keuken, bloemenkamertje en
linnenkamer.
Te zamen vormen deze ruimten een een
heid, die men ook elders in het gebouw
op ongeveer dezelfde Avijze terugvindt»
van zes bedden en ziet er zoo gezellig-huise
lijk uit, niettegenstaande het betrekkelijk',
groot aantal bedden, dat tie unheimische
zaalsfeer hier niet merkbaar is.
Voorzoover een ziekenhuiszaal gezellig
kén zijn, zijn het deze derde klasse-zalen
van „Bethesda" met haar prettige verlich-
nog j ting, frissche kleuren en aankleeding.
j De vloeren zijn met linoleum belegd, de
wanden met gobelinverf- zoogenaamd „ge
wikkeld' behandeld wat echter slechts
tijdelijk is, omdat men hoopt binnen niet
te langen tij-d de noodige fondsen te heb
ben om ze'definitief te verven de ramen
zijn overal voorzien van vitrages.
In het midden een groote tafel voor de
dienstdoende zusters.
Achter de zaal een korte gang met de
toilet aan de eene en de badkamer aan
de andere zijde en tenslotte het dag\7erblijf
voor de herstellende patiënten.
Deze ruimteindeeling van de derde klasse
vleugels de twee verdiepingen der beide
vleugels bevatten dus samen \ier derge
lijke afdeelingen lijken buitengewoon
praktisch ingericht en vooral de aanwezig
heid van een badkamer voor elke afdeeling
is begeerensAvaard.
HoeAvel niet groot, zijn ze toch ruim ge
noeg voor bad met toebehooren en een „aan
kleedtafel", Avaarop de patiënt in liggende
houding kan uitrusten van de vermoeienis
door het baden veroorzaakt
In de hal met diensttrap is een bloemen-
kamer voor de drie aangrenzende afdee
lingen en een toilet voor het verplegend
Hal, gangen en dienstruimten hebben in
het algemeen vloeren y&n grijze hardgebak
ken tegels met loopers a.n kurklino-
leum, tusschen de tegels gelegd, voor de
beide ïerste.
Verneldiin-g verdient n g de sein-instal-
latie, die op de zalen aanwezig is.
De sdhel in de hal tusschen de drie af
deelingen, in werking gesteld door een pa
tient op een zaal, blijft werken totdat de
zuster ze op de zaal zei f afzet, terwijl een
rood iampj-e op de zaal gaat gloeien indien
een patient op de andere zaal haar hulp
n00dig heeft ,1
Deze vernuftig© sein-installatie, die even
als de zoek-inste'latie, de electrische ver
lichting, verwarming enz., door de firma
Heringa en Wutrich uit Haarlem is ge
maakt, maakt het mogelijk om meer dan
één zaal door één nachtzuster te doen be
dienen en is dus uit een oogpunt van eco
nomie ?.eker te waardeeren.
Zooals reeds gezegd is de verdieping van
ït nu beschreven gedeelte op dezelfde wijze
ingericht, met dien verstande dat boven de
eet te klasse vleugel een afdeeling voor
kn-deren is.
Drfe boxes met glas\A*anden van elkaar
van een gangetje en de naastgelegen
aal gescheiden, maken het mogelijk dat
weer een zuster het geheel kan overzien,
.ervvijl de absolute isolatie verpleging van
kinderen, die aan besmettelijke ziekte lij
den, niet uitsluit.
Met het oog daarop is dan ook de wand
tussohen de gewone gang en -het korte
gangetje langs de drie boxen a'an glasra-
voorzien, zoodat de moeders haar kin
deren vanaf de gang kunnen zien zonder in
de nabijheid te komen.
In het kleine zaaltje aan het einde van
de gang zijn nog een drietal bedden ge
plaatst en kleine tafeltjes en stoeltjes, een
wiegje en ander speelgoed zijn reeds aan
wezig om den toekomstigen patientjes het
erblijf in het ziekenhuis te veraangena-
De naar de Oostzijde uitgebouwde vleu
gel is behalve voor de opname van nieuwe
patiënten, autocarge en daarnaast gelegen
badkamer ingericht als Röntgen-afdeeling.
Bestralingsinrichting, hoogtezon, onderzoek,
atelier voor Röntgen-fotografie, alles naar
de meest moderne wetenschappelijke eischen
ingericht, vonden hier plaats.
Op de verdieping van dezen vleugel zijn
de beide operatiekamers met narcosekamer
en de verloskamer met verlichting van
den Noordkant en gedeeltelijk bovenlicht
De vernuftige constructie der dubbele ra
men laat toe, dat gedurende een operatie
de kamer wordt geventileerd.
De groote in alle richtingen draaibare
Jena-lamp zorgt voor de noodige kunstver
lichting.
Mocht tijdens een operatie de stroomleve-
ring ophouden, dan neemt een afzonderlijke
zwakstroom-installatie onmiddellijk de taak
over en de kunstbeAverking kan desnoods
gedurende twee uren nog worden voort-
Door dezelfde, installatie is ook de nood
verlichting op de gangen verzekerd als de
normale stroomtoevoer tijdelijk mocht wor
den stopgezet.
De Noordelijke helft van het hoofdgebouw
bevat beneden twee kamers voor polikli
niek, dokterskamer, laboratorium met een
afzonderlijken toegang voor de polikliniek-
pat-ienten aan de achterzijde.
Boven deze afdeeling zijn de kamers van
de directrice en de hoofdverpleegsters ge
legen, benevens de sorteer-, linnen-, strijk-,
naai- en badkamers.
DaarboA'en op de tweede verdieping zijn
een aantal grootere verpleegsterskamers
ondergebracht
Van de beide Noordelijke vleugels is de
Westelijke bestemd voor kerk- en college
zaal, conversatie- en eetzaal voor de zus
ters. Deze ruimten zijn de eenige in het ge
bouw, die van een sobere, doch smakelijke
lambrizeering zijn voorzien, die door de
stemmige warme kleur de gezelligheid de
zer vertrekken verhoogen.
In de Oostelijke zijn de keukens en pro
visieberging ondergebracht.
Boven deze beide zijn de zusterkamers
M N.V. METSELSTELN
v.H. ANTOON GELDENS
Steenfabrikanten - NIJMEGEN
Parkweg 100-96-98-102 - Tel. 3500-3601
Jaarlijksche steenverscheping lOO.C OO.OOO
Waalsteen
Belgische Steen
b, Kalkzandsteen
TE GRONINGEN
voor 1e hypotheek op gunstige voorwaarden
Agentschap M. C. PLEUNE
Noordsingel 59a, Rotterdam, Telef. 40276
geheele sanitair-technische verzorgde met
sanitaire apparaten van de firma Stokvis.
Een groote regenA\aterke!der bevindt zich
onder de keuken.
Braat-Delft zorgde voor de stalen deuren
en ramen, ook voor die van de operatie
kamers.
Begin April 1930 werd het werk aanbe
steed, waarbij de laagste inschrijver nog
belangrijk boven de begrooting bleef.
In Mei werd begonnen met de uitvoering
in eigen beheer en thans, nog geen ander
half jaar later, kon het gebouw worden op
geleverd en is gebleken, dat inderdaad de
laagste inschrijver bij de aanbesteding een
te hoog cijfetr had n »enen te moeten be
dingen.
Beneden de drie ton zijn de kosten van
dit groote bouAATverk gebleven. Dat de in
richting een nog hooger bedrag vorderde
dan het gebouw zelf is voor een ziekenhuis
normaal.
Vlissingen. Walcheren, Zeeland kan ge-
lukgeAvenscht wonden met de totstandko
ming van dit Christelijk ziekenhuis en de
architecten' Kulberg en Timmers -kunnlen
alleszins tevreden zijn met het resultaat
van hun aandeel in dit werk., -
v/h A. KEMPKES Co.
Meubelen
voor de
tegenwoordige woning
Rest nog mee te deelen, dat de fietsen»
kelder te bereiken is langs een afrit, die
direct naast de hoofdingang is gelegen, en
een verwarmingskelder met twee' winter
en één zomerketel met vol automatische
oliestookinrichting en twee boilers voor de
warmwatervoorziening.
Deze installaties zijn weer -het werk van
Heringa en Wutrich, die trouwens ook de
De plattegrond van het Vlissingsche Ziekenhuis Jiethes'da
Houth. v/h N.V. J. VAN Co Hoofdkantoor: Oost-Admiralileilskade 47 Rotterdam
Opslagplaatsen, Zagerij en Schaverij:
Nassauhaven—Boerengat
AIV IVO 1853
Cijfers, die spreken
De woningvoorraad te Rotterdam.
Volgens een door B. en W. van Rotter
dam gepubliceerde statistiek van den Wo-
ningdienst had Rotterdam op 1 Augustus
144.349 aa-oningen en 144.057 gezinnen.
Bij de op 31 December jl. gehouden volks
telling-bedroeg het aantal leegstaande wo
ning 374S, of ongeveer 2.5 pet A-an het to
taal. Het aantal gezinnen nam daarna
slechte toe met 269, terwijl het aantal wo
ningen Avaarschijnlijk met ongeveer het
zelfde aantal vermeerderde. Waarschijnlijk
omdat in de statistiek van het loopende
jaar als vervallen zijn ondergebracht wo
ningen, die reeds in vorige jaren aan haar
bestemming onttrokken waren.
Een dergelijke situatie op de woning
markt schijnt tot spanningen te kunnen
leiden, die huudersstakingen veroorzaken.
Vermoedelijk zijn het in het algemeen
slechte woningen van hoogero huurwaarde,
die, ten getale van 3700, leegstaan. Dit zou
er op wijzen, dat er een sauve qui peut
naar Avoningen, die minder huur vorde-
t, waardoor extra A-raag ontstaat naar
laatstbedoelde soorten, met het verdere ge
volg, dat het huurpeil daarvan stijgt. Ko
men er dan nog door economische oorza
ken ontstane samenwoningen bij in de Avo
ningen van lageren huurprijs, en gaat de
Woningdienst voort met niet beslist nood
zakelijke verbeteringen te vorderen dit
zijn andere verbeteringen schrijft de N.
Rtf. Crt. dan waarmede do Voorwaarts
scharrelt, om haar lezers verkeerd voor te
lichten dan zijn de oorzaken, die hier
het spfcl zijn, blootgelegd.
Men zou dus de huurstijging een volkomen
natuurlijk, althans verklaarbaar verschijn
sel kunnen noemen, ware het niet. dat er
een zeer onnatuurlijk gemeentelijk beleid
aan ten grondslag ligt.
Men lette maar eens, om dit laatste in to
zien, op het volgende staatje, aangevende
de netto-vcrmeerd'ering van den woning
voorraad:
in 1926 met 6014 Avoningen.
1927 5543
1928 2825
1929 2313
1930 879
Het jaar 1931 haalt misschien dit laatste
cijfer ternauAvernood.
Gebrek en nog «ens gebrek aan bouw
grond is van deze sterk dalende cijfers de
oorzaak. Ta uitgebleven verruiming van de
gemeentegrenzen heeft er niets mede te
makin. Er is hier slechte een zeer laakbaar
gebrek aan activiteit van het gemeentebe
stuur, dat zóó naar Duitschland schijnt te
kijken, dat het Rotterdam over het hoofd
In Blijdorp moet niettemin het experiment
ondernomen worden 't aantal onnoodig dure
Avoningen nog met groote aantallen te ver
meerderen. Het gedrang op de woningmarkt
is in de onderste geledingen klaarblijkelijk
nog niet sterk genoeg!
Toonkamers te OOUDA
Crabethstraat 57
t/o het Station
HANDEL MAATSCHAPPIJ N.V.
HET BOUWBEDRIJF"
Handel in BOUWMATERIALEN
DRIJFSTEEN-BETONBLOKJES
voor BETONWERKEN
Kantoor, Magazijnen en Industrie:
AELBRECHTSKADE 1 - T 1. 30933
ROTTERDAM
de nieuwe, duurzame wand- en plafond-
bekleeding, in div. kleuren verkrijgbaar, geeft
een artistiek idee aan Uw salons, winkels, enz.
Bemonsterde offerte op aanvraag verkrijgbaar;
A. HELMSTRIJD, Wagenstraat 9, Maassluis
H.R.LAUWAARS &Z0NEN
Pijnackerplein 44 - Rotterdam
Magazijnen: Schommelstr. 8-30
Waal-, IJssel-, Kalkzandsteen
Handvorm inverschiliend formaat
Speciaal dunne gevelsteen
APELD00RNSCHE LAAN
DEN HAAG
Wl| HEBBEN TE HUUR:
Groote winkels, i 70 M' met kelders
onder den geheelen winkel, en achter
uitgang.
Alles gelegen op het mooiste gedeelte
der Apeldoornsche laan, bij brug
Regentesselaan en aansluitend a.«n het
te bouwen Kleedtngmagazijn der Firma
L1|NKAMP.
Inlichtingen op het werk en bij de
Fa. J. MEULDIJK ZONEN
Loosdulnscheweg 681 - DEN HAAG
Telefoon 334811
Stand der woningmarkt
Het Haageche Gemeentelijk Statiettecn
I Bureau deelt omtrent den stand der woning
lmarkt op 1 Juli 1931 het volgende mede:
Het aantal woningen aanwezig op 1 Jan.
1.1. bedroeg 114.044; het aantal inwoners
der gemeente op 1 Januari Li. 440.120.
(Voorloopig cijfer volger* de volkstelling
van 31 December 1930 436.568). De toene
ming van het aantal woningen bedroeg in
Juni 1931 en van 1 Januari tot 1 Juli 1931
rf«!p. 588 en 2090.
De afneming van het aantal Avoningen
bedroeg rasp. 29 en 347; de wijziging van
het aantal woningen door veranderd ge
bruik, splitsing en oamonvoeging re*p. 9
en 72, zoodat de netto vermeerdering beJiep
reep. 568 en 1815.
Het totaal aantal woningen aanwezig op
1 Juli 1931 bedroeg 115l859, het aantal in
woner» der gemeente op 1 Juli 444 657.
Op 1 Juli 1.1. waren totaal in aanbouw
i5»35 woningen.