WOON in uw EIGEN HUIS
Rotterdamsche
Boaz-Bank N.V.
Pompenburgsingel 13. Rotterdam
INLICHTINGEN SSSSU.
Bureau van Ingen
Het Gouvernement
N.V.d'Agnolo&Co.
VILLA'S TE PILTHOVEN
ZELFBEWONING of GELDBELEGGING
TET 1/nftD a.d. ROZEN LAAN,
I L IxUUl HILLEGERSBERG
BOUWCREDIETEN
N.V. HOUTHANDEL 7« Firma J. G. ALBLAS
ENCI-CEMENT
N.V. A. MÜYS i Co'; BHUWMATERiALENHAHDEL telefoon
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
BOUWBLAD No. 11
MAANDAG 31 AUGUSTUS 1931
en gij '3ESPAART =fc 40 der huursom. Voor
spaarrekeninghouders 85 Hypotheek. Individueel
sparen met vaste rente en gegarandeerd eind
bedrag. (geen spaarkas, geen verzekering). Aan
vragen te richten aan NIEUW-EIGENHUIS, Jan
Pzn. CoAnstraat 21, 's-Gravenhage. Overal actieve
vertegenwoordigers gevraagd, aangename werk
kring, ruime belooning.
e 21ste Salon des Artistes Décorateurs
Een expositie ah een cËhectie kasplantjes in de zomerah kinderen, die
-buiten spelen met handschoen tjes aan, ah een Begijnenhof je
van kunstnijverheid.
Staat geheel buiten de algemeene productie
De 21ste Salon des Artistes Décorateurs
'doet Paul Bromberg het volgende
schrijven in „De Gr. Amsterdammer":
De natuurlijke ontwikkeling van de kunst
nijverheid richt zich naar het afzetgebied.
In Duitsohland, waar groote groepen reeds
een goed en een slecht gebruiksvoorwerp
weten te onderscheiden, gaat de ontwikke
ling in de richting van het massaproduct.
Frankrijk relt die groepen niet; industrieele
kunst is er derhalve nog niet mogelijk. De
kunstnijverheid zal er dus zijn aangewezen
op goede ambaclitsbeoefening en op werk
stukken die niet als massaproduct worden
vervaardigd; een uiting van kunstnijver
heid, die daarentegen in Duitschland eenigs
zins op de achtergrond is geraakt en die
in vergelijking tot uitingen van internatio
nale vormgeving, niet meer de levende kern
der kunstnijverheid schijnt te zijn.
Dat er in Frankrijk pogingen worden ge
daan aan de nieuwe (z.g. internationale)
stijl deel te nemen is begrijpelijk, vandaar
de con tra-expositie van de vernieuwers in
de Petites Galeries, maar het is eveneens
begrijpelijk, dat die poging geen succes
kan hebben, zoolang er geen massa achter
•taat, die dat massa-product aanvaardt
De „Salon" in het Gband Palais toont
geen enkel massa-product, men vindt er
zelfs geen idee of model, dat er voor in
aanmerking zou kunnen komen, maar men
vindt er wel een vrij volledig beeld van
hetgeen een kleine groep meubelkunste
naars en kunstnijveren voor een kleine
groep van luxe menschen produceert. Een
wereld op zich zelf- die geheel buiten de
algemeene productie staat.
Doordat de vorige Salon een inzending
van de Duitsche Werkhond gastvrijheid
had verleend en die inzending geheel ge
oriënteerd was op Duitsche toestanden,
maakte de vorige Salon de indruk alsof er
een zwenking in Frankrijk op handen was
naar de richting van de internationale stijl;
de Siste Salon van dit jaar toont duidelijk,
dat hiervan geen sprake is. Een kunstnij
verheid, die niet gedragen wordt door groo-
tere groepen dan enkele Maecenen, enkele
aesthetische fatten, enkele verwende mai-
tressen en een enkel fijngevoelig mensch,
die bij de massa-productie geen voorwerp
kan vinden, dat zijn vormgevoel bevredigt,
zoo'n kunstnijverheid kan niet getuigen van
fiere levenslust; een expositie van dergelij
ke kunstnijverheid moet met allerlei hulp
middelen leven worden ingeblazeh.
Aan de Fransche „Artistes Décorateurs"
is de verzorging^van een expositie ^vel toe
naai dat de Fransche meubelkunst is,
werd toch nog boeiende afwisseling bereikt.
Maar daarvoor zijn ook talrijke attracties
bedacht; een feestzaal met tooneel, waar
modeshows plaats vinden- een theesalon
met bloemenwinkel, een leeszaal met lec
tuur en stoelen, waar de bezoekers werke
lijk gebruik van mogen maken en boven
dien hebben verschillende exposanten blijk
gegeven een goed begrip te hebben van de
noodzaak om méér te geven, dan een mo
delkamer uit een magazijn, méér ook dan
een interieur „uit het leven gegrepen" en-
minder dan opzettelijke tooneeleffecten! De
tentoonstellingsschmink mag er niet te
dik boven op liggen. Men ziet er o.a. een
bungalow met uitzicht op een blauwende
zee, een uitgespannen touw (met vlaggetjes
versierd) reikt naar een denkbeeldige mast,
verschiet door middel van een gebogen ho
rizondoek; een hal met trapopgang
achter de meubelen op de voorgrond is de
wand in de vorm van een groote cirkel
opengemaakt, een fraai meubel staat in
die opening, in de doorgang, waar de trap
heen leidt Dan zijn zeer fantastische woon
ruimten gecreëerd, die heele romans in
onze verbeelding laten ontstaan betreffende
de bewoners.
Een vertrek b.v. met galerij; toch zeer
intiem ingericht- onder -dezie onvrije galerij
een bed op een podium, een toiletnleubel
(met boekenkast gecombineerd) een' klei
nere ligplaats, vrijstaand in het vertrek
met boekenkasten als rugsteun en vele
zeer breede lage luie zitmeubels. We vinden
er fragmenten uit een wintertuin, gedeelten
van zeekasteelen, meubelen in een park,
afgewisseld met. allerlei kostbare klein
kunst, waaronder zelfs artistieke honden-
leidseltjes niet ontbreken, met de hand be
werkt en luxueus versierd. Maar afgezien
van de aardige entourage, fijne kleurstem-
mifigen, en handige materiaaltoepassing (op
zich zelf reeds belangrijke prestaties) blijft
er niet veel over. De meubelvormen komen
niet boven het reeds overbekende schema
uit: bedden met. welvend voeteneind als
bloemblaadjes; dergelijke ontluikende illu-
zips ook aan het toiletmeubel; weelderige
en technisch perfecte toepassingen van fi
neer en afwerking; zinnelijke bekoring in
vorm en kleur; veel spiegelend materiaal;
d'jkke tapijten; licht-effecten links, rechts,
onder en boven; kussens, volants en andere
knussigheden- weliswaar niet burgerlijk,
maar toch in de verfijning (en daarmee
versobering) van een hopelooze kunstma
tigheid. Een expositie als een collectie kas
plantjes in de zomer, als kinderen, die bui
ten spelen met handschoentjes aan, als een
Begijnenhof je van kunstnijverheid. Er zijn
minder zotte experimenten dan het vorig
jaar, waardoor men de indruk zou kunnen
krijgen, dat men minder „modern" is ge
worden. Hoe kan men echter „modern" zijn
als de sfeer waarin men leeft en werkt al
lerminst modern is? Nog treffen we een
enkel decoratief z.g. ultra-modern geval:
nog een metalen fauteuil, die eens zwierig
was, maar op de derde dag van de expositie
al in elkaar zakte; menig bezoeker denkt
nu een model opvouwbare fauteuil voor
De meeste ontwerpers hebben tenminste
van de expositie van de Werkbund geleerd
dat ze voorloopig geen kans heb oen de
Duitsche modellen te verbeteren en wijse
lijk blijven ze dan ook buiten schot. Dit
jaar bestaat de vooruitgang in het begrij
pen, dat men als enkeling geen moderne
„stijl" kan ontwerpen. Zoolang geen groep
van beteekenis die stijl als een levensvoor
waarde aanvaardt zullen we genoegen die
nen te nemen met de talentvolle luxe-kunst
die ook dit jaar weer de zalen van het
Grand' Palais siert.
hier nogmaals Gropius aanhalen, lie
immers met Le Corbusier zoozeer g«es-
telijk verwant is:
„Het glas (wil men: het raam) heeft iet
aanzien der moderne bouwwerken gelee)
veranderd en komt in elk opzicht tegemoet
aan het nieuwe gevoel voor ruimte in de
moderne architect utir; ja, het heeft het ias
mogelijk gemaakt, aan deze veranderde op
vatting van ruimte uitdrukking te geien.
Terwijl in de oude tijden de ontwikkeling
der cultuur geboden was aan de aarde en
dit belichaamde in zware gebouwen, waar
bij de steenmassa, die het inwendige van de
buitenwereld afsloot, domineerde, vertolken,
in tegenstelling hiermee, de werken der
toonaangevende bouwmeesters vaü^ thans
een ruimte-opvatting, die het principe der
snelheid van beweging ep van het tegen
woordige verkeer weerspiegelt in een geheel
open maken der gebouwen en localiteiten,
dat den afsluitenden wand negeert en her
inwendige in gemeenschap tracht te bren
gen met de oneindige ruimte van het heelal.
Deze gebouwen maken door hun openheid
en rhytmisch beweeg den indruk alsof zij
zweven."
Bij den bouw van het landhuis „Savoye'v
te Poissy heeft het doel voorgezeten, den
mensch na het verrichten van zijn dagelijk-
schen arbeid wéér in contact te brengen
met de natuur plantenwereld, landschap,
firmament. Deze pantheïstische idee is in
dit landhuis op allergelukkigste wijze tot
uitdrukking gebracht. Het wil zoo weinig
mogelijk aan de aarde gebonden zijn, doch
als het ware met het ruime hemelrond tot
één geheel samensmelten. Daarom rust het
op stijlen en bevinden zich de eigenlijke
woonvertrekken op de verdieping. Het is als
het ware geheel doorzichtig, en zóó ge
plaatst, dat de opgaande zon niet slechts do
gevels raakt, doch tot het inwendige door
dringt. Wij zeggen „gevels"; maar eigenlijk
heeft het huis geen voor-, zij- of achtergevel:
het is naar alle kanten open. Afgezien van
een spiraalvormige diensttrap, die naar «te
keuken leidt, heeft dit landhuis ook geen
trappen; men schrijdt langs een zacht hel
lenden opgang naar boven. Dit is een pro
bleem, hetwelk Le Corbusier reeds sinas
lang bezig houdt; de oplossing daarvan is
echter alleen mogelijk, wanneer de architect
over voldoende ruimte beschikt.
De groote salon meet 5 X 14 meter. Hij
wordt aan drie zijden door het „lange ven
ster" omgeven, dat door middel van schui
vende ramen overal open kan worden ge
maakt. De vierde zijde geeft toegang tot een
ruim terra*. Het platte dak is als tuin in
gericht, vanwaar men, evenals van het ter
ras en vanuit den grooten salon, een ver
rukkelijk uitzicht geniet. Wanneer men
langs den hellenden opgang bij den daktuin
aankomt, ondervindt men een zeer aangp-
name verrassing: in den wand, die langs
den tuin loopt, is een rechthoekige opening,
ongeveer een meter hoog en twee meter
breed, d>e een heerlijken doorkijk geeft op
het landschap. Het 'eerste oogenblik krijgt
men den indruk, alsof er een schilderij aan
den muur hangt Dit origineele motief heeft
Le Corbusier reeds meermalen toegepast.
Het landhuis „Savoye" is iite wezen een
villa, doch doet denken aan N een -klein
kasteel'. In der volksmond, die zoo vaak het
juiste woord treft, heet hot zoo; in heel den
omtrek van Poissy staat het landhuis be
kend als „le chateau".
De Nederlandsche Bouwtentoonstelling
partement der burgerlijke openbare werken
voor liet. dienst 1932 mede, dat men, ter be
oordeeling van de rentabiliteit der op 1 Jan.
1930 bij genoemd departement in beheer
zijnde landswoningen, cijfers heeft verza
meld, welke het volgende beeld geven:
1 Januari 1930 waren er 5.930 civiele lands
woningen op Java en Madoera, met inbe
grip van de bouwgronden te kapitaliseeren
op een bedrag van f 53.914.000.
De opbrengst vu i de huren over 1929 be
droeg f 1.514.600 terwijl aan onderhoudskos
ten een bedrag van f 260.000 werd uitge
geven.
De zuivere opbrengst bedroeg derhalve
f 1.254.600, hetgeen neerkomt op een rente
van 2.33 pet.
Op denzelfden datum waren er 2800 ci
viele landswoningen in de Buitenbezittin
gen, met inbegrip van de bouwgronden te
kapitaliseeren op ten bedrag van f 21.826.000
De opbrengst van de huren over 1929 be
droeg f 712,000, terwijl aan onderhoudskos
ten een bedrag van f 119,500 werd uitge
geven.
De zuivere opbrengst bedroeg derhalve
f 592.500. hetgeen neerkomt op een rente
an 2.71 pet.
Op 1 Januari 1926 bedroeg de rente van
iet in civiele landswoningen gestoken ka
pitaal voor Java en Madoera 3 pet., en voor
de Buitenbezittingen 2% pet.
In- vier jaar tijds is de rentabiliteit,
het op Java en Madoera geïnvesteerde ka
pitaal dus met een kleine 20 pet. Vermin
derd, terwijl die van het in de Buitenbe
zittingen belegde kapitaal vrijwel, constant
bleef.
De civiele lands-woningen blijken dus,
zoo zegt de Sumatra Post, geenszins een
winstgevend object te vormen, en bij de
militaire zal de situatie waarschijnlijk niets
beter zijn.
J^en landhuis van Le Corbusier
Er wordt over het werk van den Fran-
schen artitcct Le Corbusier zeer ver
schillend gedacht.. De een verheerlijkt het
door hem voorgestane kubisme als de eenig
gerechtvaardigde bouwkunst de ander ver
afschuwt het als de betreurenswaardigste
dwaling, als een modegril met tekort aan
gezond verstand en goeden smaak.
Volgens Prof. Wattjes is echter het
kubistische getheoretiseer als theoretische
aesthetica „onrijp dilettantisme met enkele
juiste gedachten"; de uitdrukking „woon
machine" teekent z.i. reeds het. volstrekt ge
mis aan begrip en onderscheidingsvermo
gen./
„De te eerbiedigen persoonlijke voorkeur
voor de rechte lijn", -zoo gaat Zijn Hoogge
leerde dan in zijn verzamelwerk „Moderne
Architectuur" voort „het platte vlak, de plat
afdekking wordt zonder meer algemeen
geldig verklaard.
Men doet het voorkomen, alsof de vorm
van het ontworpen werk slechts uit con
structieve en utilitaire overwegingen en niet
uit kunstwil voortkomt, terwijl inderdaad
veeleer de artist dan de constructeur aan
het werk is en de voorliefde voor nieuwe
materialen, nieuwe constructies en nieuwe
utilitaire inrichting uit het artistieke verlan
gen naar nieuwe artistieke vorm-mogelijk-
haden voortvloeit. Toch is juist dit Fransche
kubistische werk goed; het meeste zelfs uit
stekend, niet wegens de theorie, doch we
gens de fantasie-rijke, fijnbesnaarde, kunst
zinnige scheppingskracht Wij moeten eerst
aan deze vormen gewennen.
Zijn wij er mode vertrouwd geraakt, dan
zullen wij kunnen zien, dat deze bouwwer
ken van de Fransche kubisten in het geheel
niet zijn hetgeen de theorie van hen be
weert: nuchtere, zakelijke, ingenieurs-objec
ten, goedkoope en handige woon, werk- en
slaapmachines, doch juist charmant roman
tische, gratievolle soms rustig monumentale,
soms fantastisch pittoreske bouwwerken,
met, pittig contrast tusschcn kubischo strak
heid en fijne Fransche gratie".
3. Giedion verdeelt in een uitnemend
artikel over Lc Corbusier de moderne
architectuur in drie generaties.
Omstreeks 1900 hebben de voorloopers:
LI ovd Wright, Auguste Porret,
Peter Behrcns, Adolf Loos, Tony
Gamier, die thans den 60-jarigen leeftijd
naderen of reeds overschreden hebben, met
hun stoute scheppingen de grondslagen der
„fin-de-siècle"-architectuur aan het wankc
len gebracht. Onder de voorvechters de»
tweede generatie, die nu pl.m. 40 jaar oud
zijn, noemt Giedion in de eerste plaats
Gr op.', us, Oud en Le Corbusier. Zij
staan met hun ideeën niet meer zoo geïso
leerd als de voorloopers; maar daarom is de
tegenstand, dien men hun biedt, niet min
der, want men beschouwt hen als gevaar
lijk. Dit belet evenwel niet, dat men bij ge
legenheid toch hun ideeën overneemt. De
derde generatie is die der „dertigers", die
rustig en zonder luid geschreeuw voortwer
ken. Onder hen plaatst Giedion den
Zwitser Karl Mos er, den Nederlander
Mart. Stam en den Duitscher Ernst
M a y op den voorgrond.
Le Corbusier zelf heeft verklaard:
„Architectuur beteekent voor mij: hand'©
ling door geestelijke constructie."
Giedion heeft hem gevraagd, hoe dit
moest worden opgevat, en hij legde het al
dus uit:
„Men heeft elders, vooral in Duitschland,
al te veel nadruk gelegd op het principe
der zakelijkheid; d.w.z. men heeft het vol
doende geacht, als een huis in elk opzicht
beantwoordt aan het nuttigheidsdoel. Daar
ga ik echter boven uit, want een mensch
kan zich niet scheiden van datgene, Aval
hem geestelijk kwalificeert, en ik wil 'even
goed den geestelijken factor ontwikkelen
als den zuiver utilitairen, omdat die van
e\'en groot belang is. Het geestelijk effect
van een Averk ligt in dat werk zeil, en niet
daarbuiten. Dit is, naar ik meen, logisch, en
het zou geen nut hebben,daarover te twis
ten".
Dit antwoord heb ik verwacht, zegt G i e-
dion, Avant)het is bekend, dat Le Corbu
sier ten allen tijde aan het aesthetisch
element de grootste waarde heeft gehecht.
In het Centraalblad vinden Ave nu een be
schrijving van Le Corbusiers landhuis
„Savoye".
Het landhuis „Savoye" te Poissy bij Pa
rijs, toont duidelijk Le Corbusier's stijlop
vatting van den laatstcn tijd, want het is
gebouwd tusschen 1928 en 1930. Het neemt
alleen in zooverre een bijzondere plaats in,
dat het geheel afgezonderd midden in ejn
uitgestrekt grasveld staat, zoodat de archi
tect in geen enkel opzicht rekening behoefde
te houden met gebrek aan ruimte of met
belendende gebouwen. Hij kon zich dus, om
zoo te zeggen, geheel „uitleven" en een
bouwwerk scheppen, dat Avel, zooals Gro
pius het zegt, ruimte-omsluitend en dc-
weersgesteldheid-buitensluitend is, maar des
niettemin het effect maakt van ruimte- ont
sluiting en onbelemmerde lichttoetreding.
Het „lange venster" van Le Corbusier
is hier tot de uiterste consequentie toege
past, want het loopt zonder onderbreking in
al de vier gevels door en laat het licht on
gehinderd in breede bundels binnenstroo
men in de vertrekken, die desondanks tegen
eiken y/oeisinvloed beschut zijp. We willen
Van S tot en met 17 April 1932 wordt in
Den Haag gehouden de Nederlandsche Bouw
tentoonstelling 1932 (N. E. B. O.), waarvoor
in den Dierentuin alle zalen, terreinen, zoo
mede een groot tijdelijk gebouw gehuurd
zijn. Waar zij een beschikbare standruimte
van 7000 M2. zal beslaan, wordt de N.E.B.O.
de belangrijkste bouwtentoonstelling, tot
dusver in Nederland gehouden.
Gedurende de voorbereiding der N.E.B.O.,
welke langen tijd in beslag genomen heeft,
bereikten 't uitvoerend Comité uit alle dee-
len dies lands adhaesiebetuigingen met de
plannen en opzet der Bouwtentoonstelling.
Groot-industrieelen en belangrijke figuren
uit c?e bouwwereld zegden hun steun toe en
de lijst van namen, voorkomende in het
j Eere-Comité, spreekt voldoende voor de be-
langstelling, welke voor de N.E.B.O. bestaat.
De groote Deutsche Bauausstelling, welke
I van 9 Mei tot 2 Augustus 1931 te Berlijn
gehouden is en die meer d'an 250.000 bezoe-
kers trok, bewees, welke interesse er bij
het Duitsche volk voor een goed georgani
seerde bouwtentoonstelling bestaan heeft.
Mm om 7ekor roeht aaat W uitvoei:eJc4_CQ-
mité der N.E.B.O. van de gedachte uit, dat
wanneer een land als Duitschlond in zijn
zware crisistijden een dergelijke tentoonstel
ling met succes heeft kunnen organiseeren,
zoodat zelfs de geheele internationale bouw-
Avcreld hiervan gesproken heeft, ons land,
dat architectonisch zoo'n belangrijke plaats
inneemt, zeer zeker niet behoeft achter te
blijven.
Dat Den Haag als zetel voor de N.E.B.O.
werd gekozen, vindt zijn reden in het feit,
dat de Residentie door zijn uitbreidingen
de laatste jaren bij voorkeur het middel
punt is en de belangstelling heeft der Ne
derlandsche bouwwereld.
De tentoonstelling Avordt gesplitst in drie
hoofdgroepen en wel: Architectuur, Mate
rialen en het Interieur. De juiste verdeéling
der expositie-ruimte, opdat de. tentoonstel
ling een zoo goed mogelijk geheel zal vor
men, is in handen van een reed's gevormd
Technisch-aesthetisch Comité, Avaarin een
aantal vooraanstaand© architecten hebben
zitting genomen.
Het Eere-Comité, hetwelk nog niet com
pleet is, is tot heden als volgt samengesteld:
mevrouw J. MarcusNijland, presidente van
lvet hoofdbestuur der Nederl. Vereeniging
van Huisvrouwen, te Apeldoorn; mevrouw
mr. D. Oppenheimer—Belinfante. secr.-pen-
ningmeestéresse der Nederlandsche Vereen,
van Huisvrouwen, te Den Haag; ir. P. Bak
ker Schut, Directeur van den Dienst der
Stadsontwikkeling en Volkshuisvesting, te
Den Haag; ir. G. J. Th. Bakker, Directeur
van het Gem. Electrisc.il Bedrijf te Den
Haag; jhr. F. W. L. de Beaufort, Directeur
der Incassobank te Rotterdam; mr. J. D. ten
Bruggen Cate, Directeur der Nederl. Mij.
tot exploitatie van Onroerende Goederen; L.
Bok, Directeur van openbare en uitvoerende
werken Rijksgebouwendienst, architect, Den
Ilaag; mr. J. J. Bolhuis, voorzitter van de
Haagsolie Journalisten Vereeniging; ir. L.
M. v. d. Berg en ir. J. J. Groenema, Directeu
ren van de N.V. Ingenieursbureau L. M. v.
d. Berg en J. J. Groenema, civiel en bouw
kundige ingenieurs; W P. F. van Deventer,
Directeur van d'e Algemeene Nederlandsche
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, te
Den Haag; J. L. G. Faber, Directeur der 2e
Ambachtsschool te Den Ilaag; J. C. Th. Gro-
neman, Notaris, voorzitter van de Vereeni
ging der Notarissen te Den Haag; Frans ter
Gast, vennoot van de fa. van Rij en ter Gast,
te Den Haag; H. G. Hildens, Directeur N.V.
Haagschc Handel Mij., Den Haag; M. J. W.
v. d. Horst, Directeur N.V. Mij. De Binnen
stad tot exploitatie van Onr. Goederen, Di
recteur van de N.V. Mij. Gronvliet tot expl.
van Onr. Goederen, Directeur van dc N.V.
Bouwgrond Mij. Bezuiden Laakhaven te
Den Haag; D. Hans, voorzitter van d'en Ne
derlandsche Journalisten Kling te Den
Haag; ir. W. J. Harders, Directeur Duinwa
terleiding, Den Haag; P. A. Jansen, Direc
teur der N.V. Gemeenschappelijk Eigendom,
Den Haag; W. Heuss, Directeur Gemeente
lijke Hypotheekbank, Den Haag; dr. Jan
Kalf, Directeur van het Rijksbureau voor de
Monumentenzorg, Den Haag; H. M. Kraay-
vanger, architect B.N.A., Rotterdam; J. G. F.
Keuter, Directeur der R.K. Ambachtsschool,
Den Haag; A. J. Kropholler, B.N.A., Wasse-
iiaar;Ant. van Kesteren, voorzitter der Bouw-
kundige Vereeniging „Onderneming en Vrij
heid". Den Haag; A. Koeise, voorzitter van
den Bond van Beëedigde Makelaars, Den
Haag; A. II. van Leeuwen, B.N.A., Den Haag;
J. C. E. Baron van Lijnden, Directeur Rijks
gebouwendienst, Den Haag; A. van Loon,
voorzitter Nederlandsche Bond van Make
laars, Utrecht; J. Moorman, Directeur Moor
mans Periodieke Pers, Den Haag; R. C.
Mauve, secretaris Schoonheids-Commissie,
Den Haag; C. M. van Moorscl, B.N.A., Voor
burg: G. A. Meijef, Directeur Gemeente
Telefoon 21385 (2 lijnen)
VRAA6T INLICHTINGEN EN CONDITIËN
Vlietstraat 8 b - Telefoon 11748
ROTTERD IV.
Bouw- en Woningtoezrc' Den Haag; dr.
ir. J. H. Plantenga, dire Academie van
Beeldende Kunsten: r T. Repelaer,
Thesaurier van H. M de i - 1 admini
strateur van het Kroondoim norzitter
dier Vereeniging „De A" achtsohoo1. Den
Haag; jhr. dr. Th. van fleineck Leijsica,
inspecteur Gemeente- en Wateischapsarchie-
ven van Zuid-Holland; ir. Van Rutten, di
recteur Gemeentelijk Gasbedrijf. Den H
G. J. J. Roel, directeur Ned. Mij. tot Expl.
van Onroerende Goederen, Den Haag, ihr.
F. M. van Spengler, camd.-notaris, voorzitter
afd. Zuid-Holland Broederschap van candi-
daat-notarissen; jhr. J. L. tem, notaris, Den
Haag; Corn. v. d'. Sluys, binnen-archrtect.
Den Haag; W. H. Schubbing, eerst aanwe-
zend ingenieur der Genie, Den Haag; jhr.
M. J. Teixeira de Mattos, Heelsum ((Gld.);
J. C. C. baron van Till, lid der Firma Op-
penheim en van Till, Bankiers, Den Haag;
prof. ir. Chr. IC. Visser. Hoogleeraar in de
kennis cn het onderzoek van Bouwmateria
len, Leiden v. h. RijkslaJboratorium voor
kennis en onderzoek van bouAvmaterialen.
W. Verschoor, architect. RijsAvijk; ir. W. v.
"cI.""Vegt, directeur Gemeentewerken, Den
Haag; Jan Wils, B.N.A., Voorburg; Albert
Wischek, Leiter der Deutsche Bauausstel-
lung Berlin 1931; H. Wou da, architect. Was
senaar; J. W. v. d. Weele, architect, Den
Haag; D. C. v. d. Zwart, architect, chef afd!.
5 -(nieuwbouAA') hij de GemeenteAverken, Den
Haag; H. H. vxan Zeggeren, architect, chef
afd. 4 bij de Gemeentewerken, Den Haag.
Contact met verschillende vereenigingen
en bonden is verder verzocht, doch konden
de besprekingen nog niet teneinde worden
gevoerd, daar vele bestuursleden met vacan-
tie afwezig zijn.
Het Uitvoerend Comité is als volgt sa-
mengestelcli: Dr. W. Vinkkuyzen van Naers-
sen, voorzitter; B. J. Roebert, vice-voorzit-
ter; W. H. Steenbeek, secretaris. Het secre
tariaat is gevestigd Spui 109 a, Den Haag,
Tel. 116864.#
Het prospectus, waaraan zeer bijzondere
zorg wordt besteed en aan.| de samenstelling
waarvan vooraanstaande personen uit de
bouwwereld medewerken, verschijnt binnen
kort en is in beAverking bij de N.V. Zuid-Hol-
landsche Boek- en Handelsdrukkerij, Den
Haag.
Bedankt
De heer E. A. Meyer, architect te Voor
burg, die benoemd is tot gemeente-archi
tect van Wateringen, heeft voor deze be
noeming bedankt.
Qeref. Kerk te Goes
a n der Kloot M eyburg prijst in
het Bouwkundig Weekblad Architectura de
Geref. Kerk met pastorie te Goes van vader
en zoon Rothuizen, waarmede de laat
ste goed gedebuteerd heeft.
Opgravingen te Heerlen
Op het terrein achter het gemeentehuis
van Heerlen Avordt thans onder deskundige
leiding van d>en gemeente-archivaris een
systematisch onderzoek gedaan, ten einde
te onderzoeken, wat die bodem van Heerlen
Qiet oude coriovalilum der Romeinen
op deze plaats heiheirgt.
als huisbaas
In den Volksraad werd eenige tijd geleden
de vraag gesteld, of de regeering een opgave
Avilde geven van de kapitaalswaarde van
alle, voor het burgerlijk personeel gebouwde
landswoningen, zoomede van de rente, welke
door het in die huizen belegde kapitaal
wordt afgeworpen.
In antwoord op die vraag, deelt de regee-
a>7 hij .?a ontv/e>'p-liegrocti^g van
F\e huren der
landswoningen
Waarom zij in salariskorting deeleru
Vele landsdienaren voelen het als een
onbillijkheid, dat de ambtenaren, die in een
landsAVoning gehuisvest zijn, in de aan
staande salarisverlaging tegemoet gekomen
worden door een verlaging der huishuren
met hetzelfde percentage als geldt voor de
salaris-korting.
Verreweg de meeste landsdienaren hebben
immens geen landiswonkig tot hun beschik
king en blijven derhalve van deze tegemoet
koming verstoken.
Bij informatie naar de motieven, welke de
Re*., 'ring noopten om de bewoners van
landswoningen aldus te bevoordeelen boven
de vele andere ambtenaren, vernam „Het
NieuAA's" dat het voornamelijk, geschiedde
in het belang der legerofficieren.
Deze officieren zijn namelijk verplicht om
die landswoning te betrekken, welke hun
wordt aangewezen, en zij kunnen derhal
niet zooals de overgroote meerderheid
der burgerlijke ambtenaren uitzien naar
een goedkoopere woning, Avelke meer in
overeenstemming is met hun verzwakte fi-
nancieele draagkracht.
Hetzelfd'e geldt ofschoon in minder ster
ke mate voor de civiele hoofdambtena
ren, die een ambtswoning hebben, zooals
de leden van het B.B.-Corps.
Ten 6lotte meende de Regeering met
verlaging vaar de huren der landswoningen
een voorbeeld te moeten geven aan de par
ticuliere huis-eigenaren die tot heden toe nog
slechts sporadisch tot huishuur-verlaging
overgingen.
AANBESTEDING
De uitslag van de gehouden aanbesteding
van een Tabaksfabriek te Joure (Fr.)'voor
de N. V. DouAve Egberts, onder architectuur
van de heeren Ir. S. Orie c.i. en S. de Lange
te Joure Avas:
Hoogde inschrijver Van Herwaarden's Be
tonbouw, Haarlem, f 150.000; laagste ir
schrijver P. Huigen, De Krim (Ov.) f 84.800.'
WILLEBRORDUSSTRAAT 166
ROTTERDAM -TEL.40672-40982
TERRAZZO - MOZATK - KUNST
STEEN- EN BETONWERKEN
Scholen, Zieken-
ubber, linolei
kurkestrich-
Rnstle nonen. In Scblcbroek.
MOOIE HEERENHUIZEN TUI":
tuin. Bevatt. 2 kamers en suite, keuken,
serre. 1ste Verdiep. 2 flinke frlsscho slaap
kamers. groote zijkamer en badkamer. Bal
kon. Over bet geheele huls een vliering.
Lage belasting. Vlugge en geregelde ver
binding met Rotterdam.
Maatschappij tot Exploitatie van On
roerende Goederen „Scheepenwijck" N.V.
Achterweg 81 Schiebroek
I ??«chtig£ - Mcdo:» xz'crt
Centr. Verw. en Warmw. voorz.
GEMEUB. VILLA'S
Sept. f 150.-, of per jaar f 1200,-
Te bavr. „BILTHOVEN'S GRONDBEZIT",
ildaar Telef. 26549, of Straatweg 41,
Hillegersberg, Telef. 40465?
PANDZN
huis en 2 Bovenhuizen.
Indeeling resp. 3 kamers, 2 slaapkamers,
keuken c - ïr, groote voor en achter-
luin .pj.e:zen: 2 kamers en suite,
3 slaapkamc.-i, badkamer, zolder over het
geheele huis.
Te bevragen:
L. D. SUNDERMEYER,
IJsclubst-aat 68, Telefoon 13866
ADVERTEERT
N.V. HET ONDERLING CREDIET I
IN DE
Gevestigd te Rotterdam
HOOFDSTEEG 39 h. Toerijstuin
BOUWWERELD
Opgericht 1865
WADDINXVEEN TELEFOON No. 6
Opslagplaats ROTTERDAM aan dan ZWAANSHALS Ho. 303-205 - Telef. Ko. 4089I
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
V.rl.genw, voor ROTTERDAM en OMSTREKEN: AEL3RECHTSKA0E 147b
