Het crisiskabinet-Mac Donald BELGIE'S MILITAIR ACCOORD MET FRANKRIJK WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1931 EERSTE BLAD PAG. 2 Baldwin leider der regeeringspartijen in het Parlement Een radio-rede van den premier Het bezuinigingsprogramma in het Kabinet Gisteravond is te Londen de ministers- lijst van het nieuwe kabinet het crisis- Uabinet-Mac Donald kan men het noemen gepubliceerd. Het is als volgt samengesteld: Minister-president: Mac Donald (La- Kanselier van de Schatkist: Snowden (Labour). Lord-president Council: Baldwin (Con servatief). Minister voor Buitenlandsche Zaken: Lord Reading (Liberaal). Dominions en Koloniën: Thomas (La bour). Lordgrootkanselier: Lord Sankey (La bour). Binnenlandsche Zaken: Sir Herbert Sa muel (Liberaal). Minister voor India: Sir Samuel Hoare (Conservatief). Gezondheid: Neville Chamberlain. Handel: Sir Philipp Cunliff Lister (Con servatief). De volgende ministers zullen geen deel uitmaken van het eigenlijke kabinet: Luchtvaart: Sir Amurlev (Labour). Eerste Lord der Admiralialiteit: Sir Austen Chamberlain (Conservatief). Minister voor Schotland: Sir Archibald Sinclair (Liberaal). Oorlog: Wordt later bekend gemaakt. Onderwijs: Sir Donald Maclean (Liberaal). Landbouw: Sir John Gilmour (Conserva tief). Arbeid: Sir Henry Betterton (Conserva tief). Openbare Werken: Markies van London derry (Conservatief). Kanselier voor het Hertogdom van Lan caster: Markies van Lothian (Conservatief). Baldwin is leider van de regeeringspartijen in het parlement In tegenstelling van de gewoonte der laat ste jaren, toen het eigenlijke kabinet zeven tien leden telde, zal dit nu dus uit slechts tien personen bestaan: vier Lanours, vier Conservatieven en twee Liberalen. Mac Donald heeft gisteravond een rede voor de radio gehouden, die een duidelijke verklaring van zijn houding in de huidige crisis bevat. Vanavond zal Baldwin voor de radio spre ken, morgenavond Sir Herbert Samuel. Achtereenvolgens tegen Vrijdagmorgen en Vrijdagmiddag is een vergadering van de Conservatieve en van de Arbeiderspartij uit geschreven. Zooals gemeld, komt het parlement op 8 September bijeen. Hedenmorgen zou ©en Kroonraad worden gehouden, waarin de ambtsoverdracht der ministers zou plaats hebben. De koning- zou vanavond of morgenoch tend naar Balmoral Castle terugkeeren. MAC DONALDS POSITIE. Men houdt er in welingelichte kringen te Londen rekening mee, dat de vorming van het nationale kabinet een einde maakt aan de politieke loopbaan van Mac Donald, maar dat hij het zijn plicht acht de plannen tot herstel van de financieele positie des lands ten uitvoer te brengen en dat hij zich, zoo dra de crisis overwonnen is, uit de regeering en uit de politiek zal terugtrekken. Naar men zegt, zou Snowden eenzelfde houding aannemen. Ieder uur, meldt Reuter, wordt de kloof tusschen Mac Donald met hen, die hem volgden en de rest van de arbeiderspartij grooter. De nationale administratieve raad van de onafhankelijke arbeiderspartij heeft een ma nifest gepubliceerd, dat in heftige termen de regeering beschuldigt, de loonen cn de ar beidsvoorwaarden van de arbeiders aan te vallen. In de bijeenkomst van de parlementaire arbeiderspartij van Vrijdag zal Mac Donald waarschijnlijk de leiding van de partij neer leggen, terwijl dan tevens zijn opvolger zal worden benoemd. MAC DONALDS RADIO-REDE. Uit Londen werd gisteravond geseind: Minister-president Mac Donald heeft een radio-redevoering uitgesproken over den po- litieken toestand. Hierin zette hij o. a. liet volgende uiteen: Ik heb mijn leven gegeven voor het uit bouwen van een politieke partij. Ook thans heb ik geen enkele mijner overtuigingen en geen enkel mijner idealen veranderd. Naar ik zie, beweert men thans, dat ik geen be wijzen van vertrouwen heb van de arbeiders beweging voor mijn ha .«telwijze. Dat is waar. Ik maaS daar ook geen aanspraan op, ofschoon ik er zeker van ben, dat ik deze bewijzen behoorde te hebben in het belang van de breedste kringen. Mijn geloofsbrief is het nationale plichtsbesef, gelijk ik dat op vat en waaraan ik, ongeacht de gevolgen, gehoorzaam. Overgaande tot de huidige crisis, zeide Mac Donald, dat het buitenland zijn credie- ten op belangrijke schaal heeft teruggetrok ken. Het vertrouwen van deze geldschieters is vóór korten tijd geschokt. In de eerste plaats heeft de crisis in het geldwezen alle landen, met inbegrip van Engeland, zwaar getroffen. Daarop is de Duitsche ertsis ge volgd. Gelijk bekend is, heeft Engeland veel geld in Duitschland gestoken, dat voor eeni- gen tijd „bevroren" raakte. In de eerste plaats echter is de openbare meening in het buitenland bezorgd geweest door den toestand van de Engelsche begroo ting, De buitenlanders weten heel nauwkeu rig, dat de gevolgen van financieele moei lijkheden in Engeland niet. alleen voor Enge land zelf, maar voor de geheeld wereld ge vaarlijk zouden zijn. Derhalve hebben zij Engeland gesteund en zijn zij bereid ook verder te helpen. Zij moeten echter een ga rantie hebben inzake den toestand in Enge land zelf. Het is noodzakelijk, aldus ging Mac Do nald voort, dat het vertrouwen van de we reld in het Engelsche crediet weer wordt hersteld. Immers door een ineenstorting van het pond sterling zou allereerst Engeland zijn verplichtingen jegens het buitenland niet kunnen nakomen en dan zou het Engel sche crediet verloren zijn. Vervolgens herinnerde Mac Donald er aan, dat het pond sterling het belangrijkste beta lingsmiddel van den wereldhandel en de valutagrondslag van vele landen is. Wan neer het pond sterling plotseling op cata strofale wijze zou dalen, zouden de prijzen sneller stijgen dan mogelijk zou zijn voor loonen en inkomens, die aan deze hoogerc prijzen zouden moeten worden aangepast, wanneer een aanpassing al mogelijk was. Hierdoor zouden niet de menschen met de grootste doch die met de kleinste inkomens liet meest worden getroffen. Een voortduren van de tegenwoordige ge beurtenissen zou snel een crisis te voorschijn roepen. In het Labour-kabinet heeft overeenstem ming bestaan over het feit, dat vrij drasti sche bezuinigingen tot stand moesten wor den gebracht. Klaarblijkelijk heeft het voorstel tot kor ting op de werkloozenondersteuningen zijn collega's het zwaarst gedrukt. Het huidige voorstel, als deel van de dringend noodzake lijke bezuinigingsmaatregelen komt neer op een vermindering der ondersteuningen met 10 pet., echter onder handhaving van de kin dertoeslag in den tot dusver bestaanden De nieuwe regeering is gevormd om een plan te ontwerpen tot het in evenwicht bren gen van de begrooting. Het is geen coalitie- regeering, want daaraan zou hij, Mac Do nald. niet deelnemen. LONDEN, 26 Aug. Volgens het orgaan van de arbeiderspartij de „Daily Herald", zal het bezuinigingsprogram dat de nieuwe natio nale regeering nog in den loop van deze week zal publiceeren, onder meer de vol gende punten bevatten. te. Een verlaging der werkloozenuitkee- ringen met 10 pet., zooals Mac Donald in zijn radiorede gisteravond heeft aangegeven. Hierdoor zou een bezuiniging van 13 mil- lioen pond sterling worden verkregen. 2e. Verhooging van de wekelijksche contri butie van de werkloosheidsverzekering en wel van het Laidige bedrag van zeven pence tot een shilling per week. 3e. Een nog nader te bepalen salarisver laging voor onderwijzers. 4e. Een bezuiniging van 70 millioen pond sterling op het wegenbouwfonds. 5e. Verlaging der ministerssalarissen bo ven de vijfduizend pond sterling per jaar met 20 pet. en der salarissen tusschen dui zend en tweeduizend pond sterling met 71/?. pet. 6e. Verlaging der vergoedingen aan Lager huisleden van vierhonderd tot driehonderd tachtig pond sterling. 7u. Vermindering der salarissen der hoogst bezoldigde ambtenaren in openbaren dienst met 20 pet. en kleiner wordende verminde ringen voor de lager bezoldigde ambtenaren. 8e. Vermindering van tractementen voor leger, vloot en luchtvaart. Hierdoor wordt een bezuiniging verkregen van 9 millioen pond, sterling. Bezuiniging op het ministerie voor open bare gezondheid van 1.75 millioen pond Sterling en op het ministerie voor landbouw van 1.25 millioen pond Sterling. Wordt Henderson leider? De verdere houding der Labour-Partlj en het Vakverbond tegenover de Nationale Re geering wordit te Londen met belangstelling tegemoet gezien. Er zijn teekenen, die er op wijzen, dat het aantal aanhangers van Mac Donald in de Lahour-Partij van dag tot dag afneemt men schat het aantal zijner aanhangers op 20 a 30.000 leden terwijl Henderson er naar streeft het leiderschap der Labour- Partij op zioh te nemen. Er wordt rekening mede gehouden dat hem zulks zal geluk ken met den steun der Vakvereenigingen. In de kringen van het T. U .G (Vakver eenigingscongres) wordt er reeds openlijk over gesproken, dat het Vakvereenigings- congres, dat is vastgesteld o>p 7 Sept. a.s., d.w.z. den dag vóór de samenkomst van het parlement, te Bristol, de aan Mac Donald en Snowden gezonden uitnoodigingen zul len worden geannuleerd. Naar uiit Washington gemeld wordt, wordt het bericht van de „Daily Herald", volgens hetwelk de Amerikaansche ban kiers op de arbeidersregeering druk zouden hebben uitgeoefend in de richting van een ingrijpende beperking der openbare uitga ven, ontkend. Er werd verklaard dat de Bank of Engeland mogelijk door de Ame rikaansche bankiers te verstaan is gegeven, dat een in evenwicht brengeu van de En gelsche begrooting gewenscht was in het belang van het Engelsche crediet. De „Prawda" zet in een artikel inzake de Engelsche crisis uiteen, dat de val van het kabinet Mac Donald den binnenlandschen politieken toestand oog zal verscherpen. En geland staat aldus het blad voor een groote economische catastrofe, doch ook een nationale regeering zal de problemen \a« een catastrofe niet kunnen oplossen. De me dewerking van de Labourpartij in de nieu we regeering zal slechts van korten duur zijn. Een conservatieve Regeering zal haar plaats innemen. Het blad legt er den na druk op, dat het aftreden van de regeering Mac Donald een ernstige slag voor de En gelsche Arbeiderspartij betoekent, wier be leid naar een politiek en economisch ban kroet geleid heeft LONDEN, 26 Augustus. De „Times" ver klaart in een hoofdartikel, dat Mac Donald zich bij de samenstelling van het nieuwe kabinet door drie merkwaardige principes heeft laten leiden. Ie. Het kabinet moet klein, zijn en daarom geschikt om snel noodmaatregelen gereed te kunnen maken. 2e. Alle leden van het Cabinet moeten volkomen vertrouwd zijn mm het onder hun leiding staande ministerie en daarom geen langen tijd noodig hebben om zich in te werken. 3e. De ministers moeten in het algemeen ervaren staatslieden zijn. De minister-president zal nauwelijks meer dan een handjevol afgevaardigden van de Labourfractie achter zich krijgen, aangezien de vakvereenigingsafgevaardigden en de le den der onafhankelijke arbeldVM-spartij een CANTON BOYCOT DUITSCHE GOEDEREN OM WAPENZENDING AAN NANKING Duitsch protest De „Daily Herald" meldt, dat de Nanking- regeenng, gister 't Duitechq stoomech p „R. C. Rickmere", metende 5198 ton, met een wapen la ding aan boord ter waarde van meer dan 4 millioen mark, (volgens een an dere lezing 8 millioen dollar) in beslag hoeft genomen. De lading zou bestaan uit twee vliegtu - gen, 600 machinegeweren en een groote hoe veelheid munitie. Terwijl de Nan king-regeering verklaart, dat de wapenlading voor Canton i6 bestemd, beweert de revolution-naire regeering te Canton, dat het 60hip op deze wijze in han den van de Nanking-regeering is gespeeld, om de wapenlevoring te camoufleer en. Bovendien beschuldigt de Canton-regee- rign Duitschland er met slechts van, groote hoeveelheden munitie aan Naniking te le veren, maar ook verklaart zij, dat Duitsch land meer dan honderd militaire adviseurs ter beschikking van de Nanking-rege ring heeft gesteld-, die de Nanking-troepen het gebruik van gifgassen leeren voor den strijd tegen Canton. In verband hiermee heeft de Canton- regeering een boycot van Duitsche goede ren in Zuid-China afgekondigd. Het Duitsche ministerie van buitenland sche zaken heeft hiertegen geprotesteerd en aan de Cantoneeeohe regeering medege deeld, dat de Duitsche regeering haar voor alle gevolgen van dit boycotbesluit ver antwoordelijk zal stellen. DR. WIRTH OVER CRISISONDERSTEUNING Naar de „Voss. Zfcg." bericht, wees de rijksminister van binnenlandsche zaken in 'n redevoering op den parlementairen avond van de centrumpartij te Stuttgart erop, dat •het rijk niet meer in staat is de volledige lasten van de crisi6-ondersteuningen te dra gen. Ook op dit gebied i6 de regeering aan gewezen op het medehelpen van de bevol king. Zij heeft zich gewend, tot de besturen dei- weldadigheidsvereenigmgen en -orga nisaties en zal tezamen met dezen in de eerstvolgende dagen oproepen richten tot do bevolking om een deel der middelen op te brengen voor de crisislasten. REDE VAN DR. BRUENING Tijdens de zitting van de Centrumfractio van den Rijksdag te Stuttgart hield de Rijkskanselier dr. Bruening een redevoering over den algemeenen politieken toestand Hij besprak daarbij in het bizonder het workloozenvraagstuk, dat hij als wereld crisis karakteriseerde. De oplossing hier van kan niet alleen door Duitschland wor den tot 6tand gebracht, doch slechts met medewerking van alle door de crisis ge troffen landen en staten. In het bizonder behandelde dr. Bruening de algemoene eco nomisch- en financieel-politieke vraagstuk ken, zoomede speoiale kwesties. Ten aan zien van de Rijksreform merkte de rijks kanselier op, dat deze kwestie onder de huidige omstandigheden de andere meer op den voorgrond staande vraagstukken, in het bizonder nopens de kwesties van economi- scben en financieelen aard ondergeschikt moet woTden gemaakt. Op hiet oojenblik kunnen zij niet abrupt worden opgelost Dc uiteenzettingen van de rijkskanselier oogst ten groote n bijvak Om vijf uur 's middags had een bijeen komst plaats van eenige fractieleden, waar dr. Bruening eveneens het woord voerde. Hedenavond om tien uur zal de rijkskan selier naar Berlijn terugkeeren. Polen mag voor Marianne! Van officieele Franeohe zijde wordt in zake het ontwerp Poolsch-Russisdh defen sief verdrag Q.a. verklaard: In de maand April heeft de Fransche re geering zich bereid verklaard, voorstellen te dezer zake na te gaan. Volgens uit Waischau ontvangen berich ten zijn de Poolsoh-Rus6iecbe onderhande lingen thans verdaagd, dooh de besprekin gen tusschen Warschau en Moskou zullen zoo spoedig mogelijk worden hervat De „Excelsior" voegt aan het officieele Fransohe regeerings-communiqué toe, dat met het doel om tot vreedzame verstand- houding met de Sow jet-Unie te komen pa rallel loopende onderhandelingen zijn ge voerd tusschen Parijs en Moekou, tueeclien Warschau en Moskou en tusschen Parijs en Warschau. Als aanvulling tot de Pransch-Duitsohe toenaderingspolitiek dien de ook de positie van Rusland bevredigend te worden en moest zelfs elke schijn van isolatie worden vermeden, vooral wanneer men in het oog houdt, dat deze onderlinge toenadering tenslotte moet leiden tot een betere economische samenwerking binnen het raam van een Europ-eesdhe Unie. PARIJS, 26 Augustus. Het aantal slacht offers van den storm op de Fransche West kust is volgens de jongste berichten geste gen tot zeventien. Ook in het kanaal was de storm zoo krachtig, dat de groote nieuwe Engelsche sche oceaanstoomer „Empress of Britain" de haven van Cherbourg niet kon bereiken en rechtstreeks koers zette naar Southampton. Het is verscheidene kleinere vaartuigen en visschersschepen, over wier lot men zich ernstig ongerust maakte, gisteren gelukt de kust te bereiken. Uit verschillende streken van Frankrijk wordt slecht weer met groo- ten neerslag gemeld, waardoor in verschil lende streken van Frankrijk overstroomings- gevaar is ontstaan. Reeds zijn verschillende rivieren 'buiten hun oevers getreden. CUBA WEER RUSTIG Het Cuibaan&ohe gezantschap te Parijs ontving een telegram van de Cubaansche regeering, waarin verklaard wordt, dat do opstand op Cuba onderdrukt en d© vrede hersteld is. VLAANDEREN ZAL HET NIET UITVOEREN scherpe oppositie zullen voeren. Er is nog een ander gevaar, dat zoowel het land als het kabinet bedreigt, namelijk de splitsing in de Arbeiderspartij zelf, waar door de mogelijkheid bestaat, dat deze zich losmaakt van haar bekwaamste leiders en dat zij, wanneer zij zelf eenmaal aan het be wind komt, de resultaten van de huidige regeering in het tegendeel verkeert. Hiertegen moet de regeering thans reeds maatregelen treffen. Allen, die zich het ern stig gevaar voor het Britsche crediet en voor do welvaart van het Engelsche volk bewust zijn, moeten zich erover verheugen, dat bij de huidige dreigende stormen e< bek"- mé bemanning is gekozen om de redding!-^ te I BELANGRIJKE UITEENZETTING VAN DEN RAAD VAN VLAANDEREN De op 15 Maart van dit jaar te Antwex-pen opgerichte Raad van Vlaanderen, wiens voorzitter is Dr. August Borms, heeft dezer dagen een uitvoerig memorandum in het Nederlandsch, Engelsch, Duitsch en Fransch doen verschijnen cn afdrukken daarvan verzonden aan autoriteiten en invloedrijke personen in binnen- en buitenland, alsmede aan de voornaamste dagbladen in Europa en de Vereenigde Staten. Dit memorandum bevat in hoofdzaak een I uiteenzetting van het standpunt van het Vlaamsche Volk ten aanzien van het Bel- gisch-Fransch militair accooixl, dat gesloten is op 7 September 1920. Het memorandum kleedt deze uiteenzet ting in den vonn van een weerlegging van de rede, die de Belgische minister van bui tenlandsche zaken Paul Hymans op 4 Maart 1931 gehouden heeft in de Kamei van Volksvertegenwoordigers te Brussel over de buitenlandsche politiek der Belgi sche regeering na den grooten wereld-oor- log. Het opent het vuur op de beweringen van minister Hymans door diens voorlich ting van de Kamer „eenzijdig, onvolledig en onjuist" te noemen, omdat de heer Hy mans tracht te verbloemen het feit, „dat de buitenlandsche staatkunde en de militaire machtspolitiek der bewindvoerders van den Belgischen staat sedert den oorlog zijn een bron van onrust en nieuw oorlogsgevaar in Europa". Sprak de heer Hymans nochtans in plech tige woorden van „het volle licht", dat hij over België's buitenlandsche politiek had laten schijnen, het memorandum van den Raad van Vlaanderen pretendeert, dit inderdaad te willen doen. De samenstellers van het memorandium beginnen met de geschiedenis van 1839 op te halen, toen drie verdragen werden geslo ten, betrekking hebbend op he£ statuut van België. De onzijdigheid werd België opge legd door art. 7 van het verdrag met Ne derland. Dit verdrag met Nefderland is, zooals Graaf Charles Woeste, de leider der Belgische Katholieke Staatspartij na dqn oorlog heeft uiteengezet, door den oorlog niet, vanzelf opgeheven. Dit tractaat met Nederland nu is het initiaal verdrag, het grondverdrag; door de twee andere trac- taten hebben de groote mogendheden acte genomen van het Nederlandsch-Belgisch ver drag; zij hebben dit verdrag bekrachtigd en zich als garanten van België's onzijdig heid aangesteld. Thans bestaat nog altijd het verdrag mot Nederland, dat bekrachtigd werd door een Belgische wet Zoolang deze wet niet is in getrokken en deze intrekking kan slechts na een regeling met Nederland plaats hebben blijft het genoemde artikel van het grondverdrag van 1839 van kracht. Graaf Woeste, die dit juridisch betoogde, toonde zich evenwel ook een staatsman door te argumenteeren, dat het behoud der onzijdigheid een volstrekte voorwaar de is voor de onafhankelijkheid van Bel gië. De verontwaardiging over den Duit- schen inval in 1914 is zóó stei-k geweest, dat elk land zich wel tienmaal zal beden ken alvorens zich nog ooit aan zulk een schending der Belgische onzijdigheid to wa gen. Maar bovendien: de onzijdigheidsplicht zou België ook in de toekomst beschermen tegen vrienden, die door militaire overeen- koihsten België zouden trachten mee te sleuren in de gevaarlijke draaikolken der wereldpolitiek. De Raad van Vlaanderen staat met dit betoog van Woeste wel zeer sterk en verwijt minister Hymans dan ook met nadruk, dat hij, terwijl hij weet, dat de onzijdigheids plicht voor België de jure nog steeds bestaat en dat België zich alleen door ver dragsschennis aan dien plicht kan ontti-ek- ken, dit deel van de waarheid nochtans heeft verzwegen. Militaire machtspolitiek gekozen. Het Vlaamsche memorandum zet dan verder uiteen, dat België, op den twee sprong tusschen zelfstandige onzij- digheid en militaire machts politiek het laatste heeft gekozen. Door, met veronachtzaming van het feit, dat het te zwak is om een leidende rol te spelen, zijn onzijdigheid prijs te geven, heeft Bel gië. zich ei'toe vernederd slippendraagster te worden "van anderen, die België's staatkun de aan hun bijzondere belangen dienstbaar maken. Zelfstandige onzijdigheid was zoo be toogt de Raad van Vlaanderen voor den Belgischen Staat mogelijk, mits de waar borg voor zulk een neuti-aliteit in en niet buiten België werd gezorgd. „De waarborg, die garandeert, dat België tegenover zijn buren werkelijk onzijdig zou zijn, de waarborg, die tegelijkei-tijd de groot ste kans biedt, dat de mogendheden de on zijdigheden van België zouden eei-biedigen. lag in de erkenning van het zelfbe schikkingsrecht der twee v.o.l- ken die België bewonen, in de poli tieke zelfstandigheid van Vlaandei-en en Wallonië, in de hervorming van den gecen- traliseerden Belgischen eenheidsstaat tot een Vlaamsch-Waalsche federatie. De Belgische regeering heeft deze oplos sing echter niet gewild. „Doelbewust koos zij de tegengestelde richting, die aldus EEN GEHEIM TEN OPZICHTE VAN DE PESETA MADRID, 26 Aug. Naar verluidt, zou de Spaansche regeering onder strenge geheim houding hebben besloten groote hoeveelhe den papieren peseta's op te koop-en en aan de circulatie te onttrekken. Naarmate de koers vam de peseta stijgt, zal het opkoopen van het papiergeld worden gestaakt, NOODWEER BOVEN DEN TAUNUS Dorpen onder water DARMSTADT, 26 ug. Gisteravond woedde boven den Ta.umus een hevig noodweer, waardoor vele dorpen onder water geraak- de Raad van Vlaanderen met onaf wend bai-e zekeiTieid voert naar de zelfvernieti ging van den Belgischen staat". Het verband tusschen de onzijdigheid van België en het ontstaan van een Vlaamsch- Waalschen federatieven staat ligt niet voor de hand, maar de Raad van Vlaanderen zet dit uiteen in het overig deel van zijn memorandum. Het annexionisme kiem van oorlogsgevaar. Daarin wordt betoogd, dat de militaire machtspolitiek van het Belgisch bewind tot uiting komt in een dubbel streven: naar buiten in een drang naar uitbreiding van grondgebied, naar binnen in onderdrukking van het Vlaamsche volk. Het annexionisme in België, dat zich zoo openlijk uitte na den oorlog, door Zeeuwsch Vlaanderen eir Limburg, alsmede Luxem burg op te eischen, is geen dwaze bevlie ging maar bestond al lang vóór den oorlog. Eerst werd betoogd, dat het annexionisme noodig was voor veiligheid en onafhanke lijkheid; later werd aan deze leuze toege voegd: „B e 1 g i ë's belang is iden tiek met dat van Frankrij k". Van het Comité de Politique Nationale, dat voor uitbreiding van grondgebied opkwam, werden in 1911 als aanhangers vermeld: de ministers Jules Renkin, C'narles de Broc- quevillë en Henri Carton de Wiart!- Het militair accoord met Frankrijk van 7 September 1920 heeft onder de annexionis- ten tenslotte de politieke vazaliteit in dienst van Frankrijk doen zegevieren aldus de Raad van Vlaanderen aan de onafhankelijkheid van België practisch een einde gemaakt. Het memorandum herinnert nog aan het feit, dat Hymans op 11 Febi-uari 1919 in de vergadering van den Oppersten Raad der Geallieerden te Parijs de annexionistische desiderata ten opzichte van Nederland heeft uiteengezet, aangaande welke wen- schen de Nederlandsche regeering op haar verzoek elke inlichting werd geweigerd. „Achter den rug van den buurman, een be- vi-iendo mogelijkheid, werden roofplannen tegen zijn gx'ondgebied bei-aamd". De Opperste Raad kwam, wat de ver dragsherziening betreft, België tegemoet maar moest zijn besluit dienaangaande na enkele maanden comgeeren toen Neder land bleek niet te willen treden in een ge- dachtenwisseling over gebiedsafstand en Juni 1919 kon Minister Van Kamebeek in da Nederlandsche Tweede Kamer consta- teeren, dat „de bedreiging, die uit het na burig land opkwam, thans terzijde is ge steld'. De Raad van Vlaanderen merkt hierbij echter op, dat het woord „vooi-loopig" vóór „terzijde" niet misplaatst zou zijn geweest „De Belgische regeering heeft van haar de siderata geen afstand gedaan; zij wacht alleen op een betere gelegenheid om de verwezenlijking van een lang gekoestei'dc droom opnieuw aan de orde te stellen". Opgemerkt wordt, dat intusschen de Bel gische eischen ten opzichte van Nederland op aandrang van minister Van Karnebeek op de open conferentietafel waren geko men. Hijmans ontvouwde ze „namens ge heel de Belgische delegatie, derhalve mede namens den Katholieken minister van staat Van den Heuvel en den socialis- tischen ministei Em. van dei Velde. Koning Albert verscheen in do kritieke dagen te Parijs om de eischen te steunen". „Een en ander wettigt dus dc conclusie dat als de toeleg mocht zijn geslaagd, de drie groote politieke partijen in het Bel gische parlement den landraof ten koste van Nederland zouden hebben goedge keurd. Precies gelijk zij de annexatie van Eupen, Malmedy en St. Vith, die wèl ge slaagd is, zonder protest, als oorlogsbuit hebben aanvaard. Van deze geslaagde annexatie roept het memorandum de geschiedenis nog eens in het geheugen door Q.a. te wijzen op het in het geheel niet gebleken verlangen van de betreffende bevolking om door België inge- lijft te woi-den en op het schrikbewind, dat de volksraadpleging in bedoeld gebied tot een bespotting heeft gemaakt. Het memo randum wijst erop. dat Duitschland niet in deze rechtsverkrachting zal berusten en dat de kwestie van Eupen en Malmédy dus in tijden van politieke spanning mede aan leiding zal kunnen worden tot verstoring van den vrede. „In do onrechtmatige daad door België gepleegd, ligt een kiem van nieuw ooiiogs- gevaar. Daarom moet de bevolking in Bel gië zelf het initiatief nemen om deze fout zoo spoedig mogelijk uit het Verdrag van Versailles te doen verwijderen en het zelfbeschikkingsrecht van de geannexeerde Duitschers onvoorwaardelijk te erkennen". In een apart hoofdstuk behandelt de Raad van Vlaanderen in zijn memorandum de verhouding van België eenerzijds tot Frankrijk en anderzijds tot Engeland. I-Iijmans heeft in zijn rede van 4 Maart j.l. aan de onwilligheid van Engeland om België „meer positieve en concrete waar borgen van steun en veiligheid" te geven de schuld van België's eenzijdige politiek gegeven, waarvan het militair accoord met de Franschen do hoeksteen vormt. Het memorandum vraagt echter: met welk recht vraagt België 6teun en waarborgen en neemt het geen genoegen met de moreele zekerheid, dat Engeland, terwillo van eigen veiligheid, een blijven de heerschappij van een der groote mo gendheden van het vasteland aan de Vlaamsche kust niet zou kunnen toelaten. België, dat den neutraliteitsplicht vervallen verklaard heeft, verbeurde daarmede alle ï'echf op garantie. En dan wordt uiteengezet, dat, nadat Engeland in 1922 te Cannes volstandig ge weigerd had zich te binden tot hulp aan Frankrijk ook bij een onrechtstreekschen aanval van Duitschland, Frankrijk te Locarno (1925) den eisch daartoe heeft la ten vallen omdat het inmiddels tot de ont dekking was gekomen, dat het tegen over Engeland een troef in de hand had: het militair accoord met België. Door dat acoord zal in eiken oorlog, die Fi-ankrijk voert en waarbij Duitschland niet aan de zijde van Frankrijk vecht, ook België worden betrokken en Frankrijk re kent er op, dat de deelneming van België aan den oorlog Engeland zal dwingen mee te doen aan de zijde van België en Fi-ankrijk; het rekent daarop, waarschijn- lijk terecht, omdat Engeland niet afzijdig kón blijven in een ooiiog, die de Vlaam sche kust voorgoed in handen van Frank- rijk of van Duitschland zou kunnen laten. Het wantrouwen tusschen Frankrijk en Engeland, waarover zelden wordt gespro ken, komt in de jongste geschiedenis in dezen telkens op den hoek kijken. „Ook in een toekomstigen oorlog izal Enge land moeten meedoen om België tegen zijn bondgenoot Frankrijk te beschermen!" „België wordt op die manier een werk tuig in Fransche hand" en „Belgic heeft vrij Hij mans heeft wel de sluiting van het mi litair accoord verklaard als een natuurlijk uitvloeisel van het gevoel van onveiligheid, dat zoo kort na het einde van den oorlog Frankrijk en België beheerschte. Maar hij heeft niet verklaard, zoo merkt de Raad van Vlaanderen op waar om het accoord thans gehandhaafd blijft, nu Duitschland ontwapend is, de uitvalspoort naar het Westen is gesloten, het Rijnland is ge demilitariseerd, Duitschland vrijwillig is toegetreden tot den Volkenhond, de verdra- gen van Locarno en het Kellogg-pact. Het antwoord op die vi'aag moet echter volgens den Raad van Vlaanderen zijn: om dat. Frankrijk het Belgische werktuig niet wil loslaten. In het memorandum wordt er verder op gewezen, dat Frankrijk en België een fla grante schending van het Volkenbondsver drag heibben gepleegd door het militair ac coord geheim te houden. En voorts merkt bet op, dat bet militair accoord niet slechts overbodig is geworden na Locarno maar mo reel ongeoorloofd Is en dus om redeoen van goede trouw dient te worden opgezegd. Het memorandum vestigt er ook nog de aandacht op, dat de Volkenbond het stelsel der regionale waarborgverdragen heeft ver worpen, dat kleine staten zou maken tot militaire reserves van groote staten, maar dat België dit door den Volkenbond verwor- pen stelsel heeft aanvaard. Noch het Volkenbondsverdrag, noch Locar no, noch het Kellog^pact, maar het miiitair accoord alléén beheerscht de politiek van den Belgischen Staat. Door dit militair accoord is België geplaatst in de afhankelijke positie ten opzichte van Frankrijk, die de Euro- peesohe diplomatie in 1830 ter wille van den vrede heeft willen voorkomen." De slotbeschouwingen van het memoran dum zijn gewijd aan den strijd voor de po litieke zelfstandigheid van Vlaanderen, dat sinds de revolutie van 1830 is onderdrukt door de Franschgezinden en dat zioh eerst tijdens den oorlog, toen de Vlaamsche bewe ging feller dan ooit, onder officieele bescher ming weid 1 ertookt, terwijl de Vlaamsche soldaten, ones,1 leiding van Fransche offi cieren, in de i dood werden gezonden, van zijn zel.s .axli ','heidsdrang goed bewust is geworde n. Herinnerd wordt aan de zelfstandigheids- proclamai e Fjdens de Duitsche bezetting en de vervol ji ni r i, die de Belgische regeering na den oorlog deswege tegen de z.g. activis ten heeft gevoerd totdat op 9 December 192S de Vlaamsche volkswil met 83.000 stem men de gevangenispoort van Dr. Borms openbeukte. Uit vrees hoeft de Belgisohe regeering toen een en amder toegegeven: te Gent is een Nederlandsche universiteit in wording, taal wetten zijn in voorbereiding. „Maar, geleid door blinden, ziet de regeering niet, wil zij niet zien,dat het thans Vlaanderen niet meer gaat om taalwetten, die slechts lap middelen zijn, doch om poli o zelfstandig heid van het Vlaamsche vi dat genoeg heeft van de Waalsch-franskiljonsche heer schappij". „Maar, aldus het memorandum, de dag der likwidatie is niet verre meer!" De Raad van Vlaanderen (de derde nu) is op 15 Maart 1931te Antwerpen opgericht en deze heeft dadelijk stelling genomen te gen de militaire machtspolitiek van de Bel gische regeering, in een motie, waarin o.a. gezegd wordt, „dat het Kabinet-Jaspar èn zichzelf èn de Fransche regeering misleidt, wanneer het militiare plannen bouwt op do volkomen ongegronde verwachting, dat hot Vlaamsche volk opnieuw bereid zou zijn de levende strijdkrachten te leveren voor een oorlog, waarbij Vlaanderen geen belang heeft". Het militair accoord met Frankrijk, is gp- sloten door de regeering van den Belgischen staat maar het is verworpen door het Vlaam sche volk, dat 65 pCt. der Belgische solda ten levert. „De Raad van Vlaanderen, thans reeds de erkende zedelijke vertegenwoordiging, straks, bij het uitbreken van het bij dit accoord voorziene Europeesohe conflict, aanstonds de staatkundige belichaming van den Vlaam- schen volkswil, heeft het een eisch van op- rechtheid geacht aan Europa, intijds, een duidelijke uiteenzetting te geven van de rede nen waarom het Vlaamsche volk dit accoord niet zal helpen uitvoeren en waarom, dientengevolge, in de berekeningen der Europeesche staatkunde op België als bond genoot van Frankrijk voortaan niet kan worden gerekend". Wij hebben gemeend de uiteenzettingen van den Raad van Vlaanderen eenigszins breed te moeten weergeven omdat ze ons van niet gering internationaal-politiek be lang toeschijnen. De toedracht inzake de moorden op du Bülowplatz is thans volgens een mede- deeling van de Berlijnsche politie opge helderd, daar talrijke personen bereid zijn onder eede te getuigen, dat de vijf thans iil voorarrest zittende personen verantwoorde- 1 zijn voor den moord op de Bülowplatzv De groote banken en de hulpactie. De groote bankiers van New York hebbert onder leiding van I. P. Morgan besloten, deel te nemen aan de door Hoover begon nen hulpactie voor de werkloozen. Het Beriijuscvfoe politi-epresidiura deelt mede, dat Ihet tijdens het onderzoek in het Karl Liebknechthuis in beslag genomen materiaal onbetwistbaar heeft aangetoond, dat de onderin ij n ingsp r opagamda door de Centrale van d'e Communistische Partij ge schiedde, iets wat tot nu toe door haar ont kend werd. De inhoud van den inbeelagge- tromen koffer bevatte een hoeveelheid poli tieke pamfletten vanaf 1848, waarvan het den eigenaar verwijderd was. EEN VOLKENBONDSDAGBLAD Dinsdag verscheen het eenste nummer van het dagblad „Journal des Nations", dat zich op de eerste plaats met de actie van don Volkenbond, het Arbeidsbureau en andcie internationale organisaties en instituten te Genève gevestigd, bezig houdt Het blad staat onder leiding van W. Cryng. GANDHI TOCH NAAR LONDEN? Uit Simla wordt gemeld: In kringen van het congres verwacht men thans definitief, dat Gandhi de ronde tafel-conferentie te Londen zal bijwonen. Men denkt, dat hij zich binnen enkelé dagen zal imschei-on.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 2