JBrttwr £rihsrt)r <£mrmt Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken EERSTE BLAD. BINNENLAND. ABONNEMENT: Per kwartaal 3.25 (Beschikkfngskosten 0.15.) Per week 0.25 Voor het Buitenland bij Weke- lijksche zending 6.— By dagelijksche zending 7.— Alles bij vooruitbetaling Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7J/s cent Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936 DINSDAG 25 AUGUSTUS 1931 ADVERTENTIE N: Van 1 tot 5 regels1 L17V5 022V2 Van 1—5 regels 2.30 Elke regel meer0.45 By contract belangrijke korting. Voor het bevragen wordt berekend No. 3439 1 bureau 0.10 10e Jaargang Dit nummer bestaat uit TWEE bladen GEVALLEN. Het roode Engelsche kabinet Mac Donald- Snowden is onder de economische crisis be zweken/Het is gevallen, niet tengevolge van een votum in Hooger- of Lagerhuis, een ver oordeeling van zijn beleid door politieke te genstanders, die op de loer lagen, doch we gens oneenigheid in eigen kring en eigen Bezuiniging was noodzakelijk en de me thode, door de kopstukken Mac Donald en Snowden voorgesteld, was niet naar ;de zin van de meeste „arbeidersleden" van het ka binet, en strookte heelemaal niet met de opinie der vakvereenigingsleiders. Lang dreigde het en nu kwam de breuk. Het kabinet-Mac Donald, met zooveel triuml ingehaald en ook in onze roode pers met daverende fanfares begroet, gaat heen, zon der zijn schuldigheid gedaan te hebben;:— een gemengd kabinet, waarvan óók de con servatief Baldwin en de liberaal Llóyd George (als hij.niet te ziek is) deel zullen uitmaken; treedt op. Het is een teeken des tijds- en- hier ver menigvuldigen zich de gedachten. Om iets te noemen: die roode -Engelsche opposanten zijn geen extremisten 'of com munisten; ze zijn niet van het soort als de Nederlandsche linkervleugel der S.D.A.P1; maar het zijn gematigde socialisten, min stens even „rechtsch" als ten onzent-Wibaut, Polak en Albarda. En deze allen weigeren met de roode mi nisters mee te gaan en zoodoende' zal Mac Donald weldra partijgenoot-af zijn. De teleurstelling is wel groot Een vorig keer viel de arbeidersregeering door- een conservatieve overmacht, doch nu zou het anders gaan. Aldus vooral onze roode pers. En het ging anders! Het is een teeken des tijds, dat de sociaal-democratie even on machtig is in crisistijd ongewenschte maat regelen te keeren, als welke regéering ook. W ij maken de arbeidersregeering daar van geen verwijt In geenen deele. Doch zij, die indertijd geweigerd hebben, botweg, lomp en plomp, om Minister Colijn ook maar in één opzicht of bij één maatregel te steunen; zij moeten Mac Donald en Snowden veroordeelen. Waarom bezuinigt men' niet een honderd toillioen o.p de militaire uitgaven? 't Is toch <een eenvoudige zaak om een begrooting slui tend te maken! Een teeken des tijds is het en Engeland kan er blij mee zijn, dat men daar de din gen anders inziet dan hier. Daar komt een n a t i o n a a I kabinet om de ergste moeilijkheden te overwinnen. Con servatieven en liberalen geven de arbeiders regeering niet de schuld van de crisis; ze staan gereed om te helpen. Gelukkig Engeland! Als hier moeilijk heden overwonnen moeten worden, dan viert de partijgeest zijn triumfen. Dan heeft de roode oppositie niets dan smaad. Dan schrijft de roode pers: „zoo'n beetje inflatie is zoo kwaad niet". In Engeland echter zet men alles op alles om de stabiliteit van het pond te redden. Want daaraan hangt heel de welvaart. Hier is de gulden veilig gesteld; .men heeft dit werk gehoond, als was het een verachtelijk kapitalistisch karwei. En nog zijn 'er dwazen, die zeggen: hier is bezui nigd zonder noodzaak. Zou men thans van het buitenland willen leeren? OFFICIEELE BERICHTEN AUDIËNTIE. De gewone audiëntie van den Minister van Justitie zal Vrydag 28 Augustus niet plaats hebben. BURGEMEESTERS. By Kon. besluit zyn opnieuw benoemd tot burgemeester der gemeente: Boxtel F. W. van Beek; Vlijmen, G. R. van der Ven; Schyndel, J. J. Janssens; Hattum, P. L. Honcoop; Rietveld, Waarder en Barwoutswaarder, P. J. Brunt; Roekan je, P. F. Zeeman; Berkhout, J. Best Jzn.; Haarlemmerliede en Spaarn- woude, L. H. Simons; Wormer, P. Kooiman; Leusden en Stoutenburg, Dr. J. K. H. de Beaufort. ONDERSCHEIDING (By Kon. besluit is benoemd tot ridder in de Orde van den Nederlandschen Leeuw de beer mr P. F. Woesthoff, vice-president van 'het hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië; is toegekend de aan de Orde van Oranje Nassau verbonden eere-medaille, in zilver, aan J. L. H. Kolb, chef van de afdeeiing officie (suikerwerkfabricage) der NV. Holl. Cacao- en Chocoladefabrieken voorheen Bens dorp en Co., te Bcssum en aan mej. C. E. Visser, huishoudster bij mevr A. H. W. Sweys «—Stroeve, te Amsterdam. OCTROOIRAAD By Kon. besluit zyn de heeren dr A. Bloe men, A. J. Bulder, K. de Lange en H. C. M Vorst, ingenieurs bij den Octrooiraad, be noemd tot plaatsvervangende leden van dien Raad;- POSTERIJEN EN TELEGRAFIE. By Kon. besluit is benoemd tot electro- tecbnisch ambtenaar der telegrafie en tele fonie J. A. Roborgh, thans tydelijk ambtenaar op arbeidscontract; is aan den hoofdingenieur der telegrafie en telefonie Ir. A. A. Oosting, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend. STAATSVISSCHERSHAVENBEDRIJF Bij Kon. besluit is aan A. B. Visster, te IJmuiden, op zijn verzoek eervol ontslag ver leend als onderhalchef bij het Staatsvisschers havenbedrijf, aldaar. VRAGEN VAN KAMERLEDEN De heer H. Polak, lid der Eerste Kamer, heeft den minister van Onderwijs gevraagd of het dezen bekend is, dat een fabriek van verduurzaamde levensmiddelen, staande in de onmiddellijke nabijheid van het kasteel Radboud, te Medemblik, onlangs is afg< brand, waardoor eens te meer gebleken is, welk gevaar vele onzer belangrijkste monu menten bedreigt door de nabuurschap van fabrieken e.d.? Voorts, of de Minister met het oog daar op, doch ook omdat door het verdwijnen der bedoelde fabriek het kasteel veel beter tot zijn recht komt en de aanblik der stad op ,dit punt aanmerkelijk schooner is geworden, bereid" is te bevorderen, dat het gemeente bestuur van Medemblik in overweging wor de gegeven niet toe te staan, dat gezegde fabriek op de oude plaats wordt herbouwd, noch dat op het terrein andere opstallen zullen v.errijzen? GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN MOEILIJKHEDEN IN RIJNSATERWOUDE. Ged. Staten van Zuid-Holland hebben gis teren behandeld het beroep van C. van Tol en J. A. de Bruyn, leden van den Raad der jgemeente Rijnsaterwoude tegen het besluit van den raad dier gemeente waarbij B. Kroon werd toegelaten als lid van dien raad. Namens appellant gaf de heer G. Snoeck Henkemans te kennen, dat de wet van 21 Öct. 1928 geen wijziging in de benoeming van opvolgers in raadsvacatures brengt Spr. verwijst naar de Memorie van Toe lichting dier wet en voorts dat de voorge schreven loting in deze niet heeft. plaats gehad. De burgemeester van Rijnsaterwoude, de heer J. A Bakhuizen, bestreed deze meening zeide dat door het niet indienen van de geloofsbrieven de betrokken leden niet voor de eerstvolgende vacature in aanmerking kwamen, doch onder aan de lijst werden ge plaatst Rapporteur In deze zaak was het lid van Ged. Staten Boeyen. De beslissing van Ged. Staten volgt later. DE WAALBRUG NIEUW BESLUIT GEVRAAGD De minister van Waterstaat heeft een schrijven gericht aan het Nijmeegsch Gey meentebestuur waarin hij verklaart, dat hij niet kan aanvaarden de voorwaarden wel ke de gemeenteraad van Nijmegen verbon den had aan de kostenbewilliging voor den Waalbrugbouw. De minister had zijn va- cantie onderbroken om Nijmegen spoedig antwoord te kunnen geven teneinde het gemeentebestuur in staat te stellen door een nieuw raadsbesluit vertraging in den aanvang van het werk te kunnen voor komen. De minister wil gaarne uiterlijk 15 September a.s. antwoord ontvangen. (Msb.) WEGENHULP Het Roode Kruis richt 325 posten op. De Nederlandsche Vereeniging „Het Roode Kruis" deelt ons mede Wij hebben thans 325 posten over 1700 K.M. voor de eerste hulp bij ongelukken langs de groote wegen. Om de 4 tot 5 K.M. is een post geplaatst, doch niet in de steden. Iedere post is voorzien van telefoon, een compleet raam De Mooy (voor vervoer van gewonden), een trommel met verbandmidde len en een groot pak spalken. Bij iedere tele foon is te vinden een aanwijzing voor hulp- verleening en 'n tweede kaart, vermeldende: 1. de namen, woonplaatsen en telefoon nummers van alle doctoren, die zich vrij willig beschikbaar hebben gesteld voor ver leening van Eerste Hulp; 2. Adressen met telefoonnummers van te verkrijgen hulp uit Ziekenhuizen en zieken auto's. 3. De namen en adressen en telefoonnum mers van alle telefonisch aangesloten leden van de Nederlandsche Vereeniging Eerste Hulp bij Ongelukken, die in de nabijheid van den posthouder wonen en in hoofdzaak zullen worden opgeroepen bij massale onge lukken. 4. Opgaven van namen, adressen en tele foonnummers voor Geestelijke IIulp voor iedere richting. Iedere posthouder heeft vrijwillig deze medewerking op zich genomen. Telkenmale na het gebruik van het mate riaal wordt daarvan kennis gegeven aan den secretaris der commissie die het Roode Kruis voor dit doel instelde, waarna onmid dellijk voor aanvulling of eventueel herstel wordt zorggedragen. Op den weg AmsterdamBelgische grens is reeds 15 maal bij voorgekomen ongeluk ken van onze posten gebruik gemaakt. Elke post is onmiddellijk zichtbaar aan een bord op een paal in den Rijksstraatweg, waarop vermeld staat op een witten achtergrond het Roode Kruis met in de hoeken E(erste) I-I(ulp) b(ij) O(ngelukken) en daarboven HULPPOST, terwijl eenzelfde bord is beves tigd aan het pani, waar do hulppost is ge vestigd. DE INDIE-POSTVLUCHTEN Het 23e retourpostvlicgtuig vertrok gis teren uit Calcutta en arriveerde na een tusschenlanding in Allahabad te Jodhpoer. LUCHTVAARTTERREIN TWENTE PERSBEZOEK OP DONDERDAG a.s. Het nieuwe luchtvaartterrein Twente, ge legen in de gemeente Lonneker, in een drie hoek Enschede—HengeloOldenzaal, zal Zaterdag 29 Augustus officieel worden ge opend door den burgemeester van Enschede, den heer Edo. J. Bergsma, voorzitter van de N.V. Aan de officieele opening gaat een pers bezoek vooraf op Donderdag 27 Augustus. Ten behoeve van de genoodigden uit Noord- en Zuid-Holland heeft de K. L. M. welwillend een vliegtuig beschikbaar ge steld, dat om 9 uur 30 van Schiphol naar het terrein zal vertrekken en om 10.30 op het vliegveld hoopt te arriveeren. De genoodigden uit de oostelijke en noor delijke provinciën en uit Westfalen komen 0 u. 45 samen aan het station te Hengelo en gaan vandaar per autobus naar het vlieg veld; de aankomst aldaar valt samen met die van het vliegtuig. De heer Bergsma zal er het gezelschap begroeten. Daarna wordt een rondrit ge maakt door Lonneker, Oldenzaal, Hengelo en Omstreken naar Enschede, waar den ge noodigden in de groote sociëteit een lunch wordt aangeboden, gevolgd door een rondrit door Enschede en bezichtiging van de tex tielfabrieken der firma's Gebr. van Heek en Gerhard Jannink en Zonen, speciaal voor de genoodigden uit Noord- en Zuid-Hollang, die 5 uur 30 naar Schiphol vertrekken, aan komst aldaar te 6 u. 30 De K. L. M. biedt den genoodigden uit de Oostelijke en Noor delijke provinciën en Westfalen een vlieg tocht boven Twente aan. De vlag dex vier gemeenten. Men is in Twente op origineels gedachte gekomen. Het bestuur heeft n.l. besloten een vlag te doen vervaardigen, waarin op een wit fond voorkomen de wapens der vier gemeenten Enschedé, Hengelo, Lon neker en Oldenzaal. Deze toch hebben zeer sterk er toe bijgedragen, dat de prachtige Luchthaven, waarop geheel Twente trotscli gaat, is tot stand gekomen. De vlag is bedoeld als startvlag en aldus van bescheiden" omvang. De vlaggestok wordt van zilver. Aan de openingswoorden van Ensche- dé's B "gervader zal de daad worden toegevoegd door met zwaaien van de Vlag- der-4-Gemeenten aan de vliegtuigbestuur ders het sein te geven zich van Twente's bodem te verheffen en het luchtruim te Van deze vlag wordt een copie aangebo den aan de gemeenten Hengelo, Oldenzaal en Lonneker, terwijl het origineel zal wor den bewaard in de archieven van de Ge meente Enschedé. Eveneens wil men een copie aanbieden aan de Koninklijke Lucht vaart Maatschappij, welke onderneming het streven van het Bestuur in hooge mate heeft gesteund.- - DE NEDERL JAARBEURS VAN 8—17 SEPTEMBER De Nederlandsche Jaarbeurs roept van 8 tot en met 17 September handel en in dustrie te Utrecht tezamen voor de vijf-on twin tigste maal. Laat ons een oogenblik stil 6taan bij het getal XXV. Dat spreekt boekdeelen. Toen het Jaar beursinstituut in 1916 werd opgericht, was de Jaarbeurs in ons land een onbekende gast. De Nederlandsche Jaarbeurs had aan stonds veel vrienden, maar ook zeer velen, die niet aanstonds ven-trouwen hadden in de toekomst van de nieuwe instelling. Men meende, dat na den oorlog de Jaarbeurs wel spoedig zou verdwijnen. Het is anders geloopen: de Nederlandsche Jaarbeurs te Utrecht heeft het vertrouwen van handel en industrie gewonnen; de zakenmensehen hebben het groote nut van het jaarbeure- intermediaiir ingezien en het handelsver keer heeft het Jaarbeursinstituut al6 per manente schakel tueschen producent en wederverkooper aanvaaird. Vijf-en-twintig jaarbeurzen, met stipte regelmaat elk voorjaar en najaar gehouden, met 6teeds toenemend aantal deelnemere en bezoekers, met telkenjare uitbreiding van expositie-gelegenheid zou deze ont wikkelingsgang mogelijk zijn geweest, in dien deelnemers en inkoopare niet over tuigd waren geworden van de zakelijke voordeelen, w Jke de Jaarbeurs hun biedt9 In tijden van diepe economische inzinking zoowel als in tijden van opleving en hoog conjunctuur heef» het Jaarbeuns-instituut te Utrecht zijn bestaansrecht voor handel en industrie en zijn economisch nut en voor deeil voor den zakenman bewezen. De opzet van deze najaarsbeurs zal het opnieuw bewijzen. De Jaarbeursbezoekems worden uitdruk kelijk gewezen op de wijziging, welke het Jaarbeursbestuuir heeft moeten aanbren gen in het gebruik van de toegangsbewij zen. Voortaan geven de toegangsbewijzen slechts recht, om éénmaal de Jaarbeurs te bezoeken; wil men denzelfden dag nog maals de Jaarbeurs bezoeken, dan moet men, voor het verlaten van het terrein, het entréebewijs in de hal van het Jaarbeurs gebouw laten afstempelen. Het bezoeken van de Jaarbeurs wordt den koopman in hooge mate vergemakke lijkt, doordat de Nederlandsche Spoorwe gen wederom reductie verleenen op de ge wone plaatskaarten: een dagkaart (ad f 1) geeft recht op een reductie van 50% op den prijs van het terugreisbilj-t der Neder landsche Spoorwegen. Er worden alléén dagkaarten ad f 1 verstrekt; 3-daagsche kaarten worden niet meer uitgegeven. Zondag 13 September is de beurs gesloten. NEDERLAND-EXPRESS De speciale trein met post en passagiers in aansluiting op het stoomschip Johan de Witt zal Vrijdagmorgen 28 Augustus te 10 uur 20 van Genua vertrekken, aankomst Zaterdagmorgen 29 Augustus te 8 uur 0.5 te Zevenaar: S uur 57 te Arnhem; 9 uur 46 te Utrecht; 11 uur Den Haag (S.S.); 10 uur 24 Amsterdam (W.P.); 10 uur 40 Amster dam (C.S.); 11 uur 27 Rotterdam—Maas. De boottrein, aansluiting gevend op het motorschip Chr. Huygens, hetwelk 28 Aug. van Genua vertrekt, zal Donderdagmorgen 27 Augustus van Rotterdam (Maas) ver trekken om 9 uur. Vertrek van 's-Graven- hage (S.S.) te 9 uur 22; ONTHULLING GR0TIUS-RAAM TE DELFT WAARDEVOL AMERIKAANSCH GESCHENK KELLOGG DRAAGT HET RAAM OVER Heden is het de dag van de onthulling van het Grotius-raam in de Nieuwe Kerk te Delft. Het raam is vervaardigd door den kunst schilder Joep Nicolas en aangebracht in den Noordelijken vleugel van het transept der Nieuwe Kerk. De opdracht tot het vervaardigen van het raam werd aan den heer Joep Nicolas in 1930 gegeven door de Ned. Amerikaansche Fundatie te 's-Gravenhage; de middelen daarvoor werden onder de auspiciën van The Nederland-Amerika Fundation te New- York bijeengebracht door de Amerikaansche Balie, naar aanleiding van de 300-jarige herdenking van „De Jure Belli ac Pacis'' van Huko de Groot. Men wilde door de schenking van dit raam den grondlegger van het Internationaal recht ceren. Joep Nicolas heeft het Grotius-raaim his torisch opgevat. De kleederdracht uit die dagen is bekend en van de meeste personen waarmede Grotius in aanraking is geweest waren de beeltenissen te vinden op oude schilderijen en gravures. Er was dus een zekere ondex'grond. Dr. Molhuijzen, direc teur der Kon. Bibliotheek te 's-Gravenhage, heeft hem bij het zoeken geholpen en hem waardevolle gegevens verstrekt. Dr. van Beresteyn stond hem terzijde met zijn ken nis der heraldiek. Bovendien verkeeg hij waardevolle aanwijzingen in de National*» Bibliotheek te Parijs. Het eerste tafereel beneden links begin nende stelt Grotius voor op 15-jaricen leef tijd als student te Leiden (15941597) met. de hoogleeraren Sealiger en Julius. Daar nevens zijn vertrek met Van Oldenbarneveld naar Parijs. Daarboven zijn promotie tot doctor te Orleans in 1598, zoomede zijn eeds aflegging als advocaat fiscaal van Holland Zeeland en West-Friesland in 1607. De vak ken daarnevens bevatten de wapens dier gewesten. Vervolgens zien we daarboven Grotius in 1613 als gezant van de Staten van Holland in gesprek met Koning Jaco bus I van Engeland, teneinde eenige ge schillen bij te leggen en daarnevens als Pen sionaris van Rotterdam in hetzelfde jaar De Jiovenvakken bevatten een afbeelding van de zitting van het Hof van 24 te Den Haag, waar hij en Oldenbarneveld verscho nen in verband met de godsdienstige ge schillen en waardoor De Groot werd ver oordeeld. tot levenslange gevangenisstraf (1619). Zoomede het moment waarop hij 1621 in een boekenkist uit het kasteel Lop- vestein ontsnapt In de zijvakken het door hem in. gevangenschap geschreven boek „Bewijs van den waren godsdienst" en het slot Loevestein. In de rechterbovenvakken bovenaan zijn oponthoud op het kasteel Balagni, na zijn ontvluchting en omgang met de Fransche geleerden De Mesmes, Perr seque etc., zoomede bezig zijnde met het schrijven van de Jure belli ac pacis; terzijde het kasteel Balagni en De Jure etc. en Apo logia. Daaronder terug te Rotterdam in 1631 met op den achtergrond het standbeeld van Erasmus; zijn tweede verblijf in Frankrijk (1635) als ambassadeur van Zweden aan het hof van Louis XIII, terzijde de wapens van Zweden en van de Bourbons. Nu volgt 1645 toen hij afscheid nam en Christina van Zweden verzocht om naar echtgenoote en huisgezin-terug te mogen keeren. Daarnaast het tafereel van zijn sterfbed te Rostok, bij gestaan door Ds. Quistorpius. Daarnaast een gezicht op Stockholm uit die dagen en een afbeelding van de schipbreuk nabij Danzig. Geheel onderaan worden de tafereelen be sloten met een familiegroep, waarop midden voorkomen de portretten van Gro tius en zijn vrouw, Maria van Reigersberg, geflankeerd door zijn vader Johan de Groot, zijn moeder, Alida van Overschie, zijn broe der en zijn beide zoons Cornelis en Pieter en zijn dochter Cornelia de Groot Op den achtergrond een gezicht op Delft, terzijde enkele gebouwen van Delft gegroe peerd. Daaronder het familiewapen der De De tafereelen worden bekroond met zin nebeeldige vooretellingen van de onderwer pen die tijdens zijn leven zoozeer de be langstelling hadden van De Groot. Geheel bovenaan „Humanitas", voorgesteld door een vrouwenfiguur als troosteres te midden van hulpbehoevenden. De wapens van De Groot en van Delft ter weerszijden er onder. Ver der op één rij „Philologia" als wijsgeer in gepijns verzonken; „Religio", smeekende vrouwenfiguur „Justitia", een geblinddoekte vrouw met zwaard en weegschaal en ten slotte Are Politicia, zeer juist getypeerd als een danseres met een masker in de rcchter- en een gezegelde rol in de linkerhand. Geheel onderaan is de opdracht der Amerikaansche balie in het Latijnsch: Ter eere van Hugo de Groot, Nederlander, die 300 jaren geleden door zijn werk de Jure Belli ac Pacis een vaste plaats verwierf in de achting van alle menschen die belang stellen in recht en politiek, is dit raam ge schonken door de Amerikaansche Juristen ter eeuwiger nagedachtenis (16251925). (Men zie verder de rubriek Kunst). De onthulling. Hedenmiddag had dan in tegenwoordig heid van een uitgelezen publiek in de Nieuwe Kerk te Delft de eigenlijke onthul ling plaats van het Grotius-raam. Aanwezig waren o.m. rechtsgeleerden ambtenaren uit de hoogere bestuurscolleges hier te lande. De Minister van Buitenland- sche Zaken, Jhr. Mr. F. Beelacrts van Blok land, ontving persoonlijk een 30-tal leden van do Holland-society of New-York, wier bezoek aan hun stamland Nederland, samen valt met de plechtige onthulling van het gedenkraam. Bij de onthulling is door verschillende autoriteiten het woord gevoerd. Allereerst sprak de heer W. Westerman, v van de Nederl. Amerikaansche Fundatie te Den Haag, welke bij de totstandkoming van dit raam namens de zuster-Fundatie in Amerika bemiddelend is opgetreden. Hij ging kort de geschiedenis yan het raam en zegde dank aan verschillende college's en personen die hun medewerking verleen den, terwijl hij er in het bijzonder zijn vreugde over uitsprak, dat Z. Exc. Kellogg, Rechter aan het Permanente Hof voor In ternationale Justitie, bereid was het raam aan de Kerkvoogden over te dragen. Hij verleende daarna het woord aan den heer W. C. Rice, onder-voorzitter van de Ned.-Amerika Fundatie te New-York, die een brief voorlas van den heer Franklin D. Roosevelt, Gouverneur van de Staat New- York, (waar de eerste Hollandsche kolonies werden gesticht), waarin deze, afstamme ling van Hóllandsche voorouders, met har telijke woorden van zijn belangstelling blijk gaf. Daarna droeg Z. Exc. F. B. Kedlogg met een rede het raam over. Hij maakte enkele opmerkingen over de ontwikkeling van het Volkenrecht, waarvan Hugo Grotius de vader kan worden genoemd, door zijn „De jure belli et pacis", waarin hij reeds arbitrage aanwijst als het middel tot oplos sing van internationale geschillen. De ont wikkeling van Internationaal recht, (de toepassing van rechtsbeginselen, aanvaard door alle naties) en arbitrage, nam vooral na de wereldoorlog een groote vlucht, ook i.i Amerika. De sterkste grond voor den vrede ligt in de uitbreiding en toepassing van deze beginselen van arbitrage, verzoening en bij leggen door rechtspraak van internationale geschillen en niet in militaire allianties. De volken moeten er toe worden opgevoed, lie ver hun toevlucht te nemen tot toepassing van het recht dan tot geweld. In de tegen woordige moeilijke tijden ligt onze hoop in het feit, dat vertegenwoordigers van alle naties elkaar ontmoeten ter oplossing van de problemen. Hugo Grotius, die zijn werk schreef in een tijd van oorlog en als balling, gaf blijk zijn tijd ver vooruit te zijn, en behoort tot Hol land's grootste staatslieden. Daarna sprak als voorz. van het college van Kerkvoogden van de Nieuwe Kerk te Delft, de heer J. C.van Woerden, die er op wees dat God in de moeilijke tijd waarin de Nederlandsche Republiek werd geboren de noodige groote mannen gaf, o.a. Hugo Grotius, die hoewel niet begiftigd met een krachtig karakter en ook door zijn gods dienstige overtuiging met velen in conflict kwam, toch door ieder wordt geëerd om zijn geweldige rechtskennis en zijn diep rechts begrip, waarom het te begrijpen is dat men in Amerika zich gedrongen gevoelde dezen grondlegger van het volkenrecht te eeren. Spr. uitte zeer waardeerende woorden voor de aanbieding van dit geschenk, en richtte zich in het bijzonder tot den heer Joep Nicolas, tot Exc. Kellogg, tot den heer Wes terman, en tot den heer Rice, waarna hij het raam namens het college van Kerkvoogden aanvaardde. GRONINGEN--ZUIDERZEE HET VOORSTEL AANGENOMEN. De gemeenteraad van Groningen heeft gis teravond behandeld de voordracht van B. en W. inzake de verbinding van Groningen met de Zuiderzee. Na eenige discussie heeft de raad besloten het gevraagde bedrag van f 1.360.000 te voteeren en B. en W. machti ging verleend om verdere stappen te doen. MGR. DR. NOLENS DE TOESTAND GAAT ACHTERUIT Gister is in den toestand van Mgr. Dr. W. H. Nolens een beduidende achteruit gang ingetreden. De parlementaire redac teur van de Maasbode meldde echter, dat in den toestand een lichte verbetering was geconstateerd, zoodat geen onmiddel lijk stervensgevaar wordt venvacht. GEMEENTEREKENING OVER 1930 Batig saldo f 1.268.545. B. en W. hebben den Raad aangeboden de rekening van de inkomsten en uitgaven der gemeente over het dienstjaar 1930. De rekening van den ontvanger is ook dit maal niet onder de bylagen in het gemeente blad opgenomen doch evenals vroeger ter visie gelegd. Wat den gewonen dienst betreft, sluit zy met een voordeelig saldo van f 7.081.602. Evenwel moest by het sluiten van den dienst nog worden uitgegeven f8.008.627 en bleef te ontvangen f 2.195.569. Het nadeelig verschil bedroeg dus f 5.813.057. De bij het sluiten van den dienst nog uit te geven en nog te ontvangen bedragen zullen worden toegevoegd aan den dienst 1931, waar op dientengevoge een tekort zal ontstaan tot bovengenoentl bedrag van f 5.813.057. Tot dek king van dit bedrag behoort te worden be schikt over een even groot bedrag van het batig saldo ad f7.081.602. Het feitelijk resultaat van den dienst 1930 is dus dat de rekening over dat jaar sluit met een voordeelig saldo van f 1.268.5-15 welk saldo ten bate van den dienst 1932 komt Dit resul taat is bereikt zonder dat uit het reservefonds voor byzondere doeleinden behoefde te den geput waarvoor op de Begrooting een be drag van f 3.600.000 was geraamd. In de voordracht van 2 April inzake het vaststellen van het aantal opcenten op de hoofdsom der gemeentefondsbelasting voc belastingjaar l93l/'32 werd medegedeeld, dat, voor het sluitend maken van de rekening over 1930, aan het reservefonds een bedrag van rond f700.000 zou behooren te worden ont trok! n. Het resutaat van den dienst 1930 is dus rond 1.968.500 gunstiger dan in deze dracht werd aangenomen. Het verschil met de voorloopige uitkomst is, in hoofdzaak, hier aan toe te schrijven, dat na het opmaken het voorloopig overzicht van de uitkomst den dienst, alsnog is gebleken, dat sommige nog te ontvangen bedragen hooger en eenige nog uit te geven bedragen lager geraamd konden worden, dan oorspronkelijk was genomen, waardoor vooral op de hoofdstukken Vroegere diensten en Belastingen belangrijke baten zyn verkregen. Als de belangrijkste van vorenbedoelde baten kunnen worden genoemd Voornaamste Nieuws. (bit 1) De toestand van Dr. Nolens is achteruit- Het Grotius-gedenkraam te Delft. (blz. 2) Goederentrein ontspoord bij Voorschoten. Mac Donald's Labourkabinet is afgetreden. Hij vormt een nationaal kabinet, om de noodzakelijke bezuinigingen op de begroo ting door te voeren. Een deel der arbeiders gaat in de oppositie. Hevige regenval in Italië. (blz. 3) Sociaal-economisch Congres te Amsterdam.. bedrag van f969.000 verkregen uit een nadere raming van de netto-opbrengst der ge meentelijke inkomstenbelasting over enkele der laatste belastingjaren; een bedrag van rond f 247.000 voortvloeiende uit de afrekening de jaren 1925, 1926 en 1927 der vergoe ding in de exploitatiekosten voor de byzon dere scholen, met de besturen dier scholen en een bedrag van rond f 302.000 wegens ver goeding van het Rijk krachtens art. 56 der Lageronderwijswet 1920, over de jaren 1927, 1928 en 1929. Vergeleken met de oorspronkelijke begroo ting voor 1930 is derhalve de uitkomst f 4.868.545 voordeeliger dan bij de vaststelling dier begTooting werd verwacht. Neemt men in aanmerking, dat de dienst 1930 met werd gebaat door een saldo van vroegere jaren en dat in den loop van het dienstjaar eenige uit gaafposten der begrooting (subsidie aan da Burgerlijke Instelling voor Maatschappelyken Steun, steun aan uitgetrokken werklooszn en subsidie aan werkloozenkassen) met aanzien lijke bedragen moesten worden verhoogd, als gevolg van de economische crisis, dan is de uitkomst alleszins gunstig te noemen. GEMEENTERAAD. Het was gister de laatste bijeenkomst van den ouden Raad. Een dag van afscheid voor verschillende stadsbestuurders. De Haagsche Bestuurdersbond had een fraaie bouquet roode rozen gezonden voor mevr. Bleumink—Louman. Een gewaardeer- de en te waardeeren attentie, ook door hen, die geen geestverwanten van mevr. Bleu mink zijn, maar haar niettemin noode zien heengaan, niet vrijwillig, maar gedwongen door de bepalingen van de nieuwe Ge meentewet. Verder hing er zoo lets in de zaal van de onzekerheid omtrent de a.s. wethoudersver kiezingen, heden over een week. Er was wat gaande. Er hadden allerlei conferen ties plaats tussohen groepen van rechts en tusschen leden van links en van rechts. Of 't wat geworden is, kunnen we niet zeggen. Maar dat van de week nog zal wor den gepoogd tot een bespreking te komen, lijkt ons vrij onwaarschijnlijk. Zal de heer Vliegen het initiatief nemen? Of wat ook kan op diens verzoek de Burge meester? Afwachten! Van de vergadering zelf valt niets te zeg gen. Eerst anderhalf uur geheim om over den architect v. Boven te spreken. Resultaat was, dat besloten ls diens be weringen in verband met den bouw van 'n H. B. S. in het plan-Bohemen te onder zoeken en daarover aan den Raad te rap porteeren. Overigens werd de kwestie, die opnieuw in bespreking was gekomen naar aanleiding van een adres van den Bond van Ned. Architecten voor kennisgeving aangenomen; ondanks de poging van den heer De Visser om zijn geestverwant op andere wijze te helpen. Deze poging kon in den Raad geen steun vinden. Over de asphalteering ran den Vijven berg is daarna gerepliceerd door de heeren Hartmann en v. d. Loo. Beiden bleven af wijzend en de heer v. d. Loo heeft nogmaals met kracht het pleit gevoerd voor asphal teering van Badhuisstraat en Badhuiskadc. Het agendapunt werd niet afgemaakt; do nieuwe Raad zal moeten beslissen. Daarna revue en een interpellatie vat* Prof. v. d. Bilt over de parkeervoorechriften. De Burgemeester antwoordde in wehvilleu- den geest. Ten besluite het afscheid. Burgemeester Bosch hield een vrij uit voerige rede; zeer geestig schetste hij het raadsmilieu en de plaats van sommige der scheidende raadsleden daarin. Allen ont vingen een gepast waardeerend woord. In zonderheid huldigde hij de verdiensten vau de heengaande wethouders v. d. Meuleu en De Wilde. De Raad betuigde met het gesprokene bij herhaling instemming. Gaarne sluiten we ons daartnj op deze plaats aan. Elk der heengaanden heeft zijn of haar verdiensten, maar als prominente figuren treden todh de beide wethouders naar vo ren, elk een eigen type vertegenwoordigend. De eene het beeld der zachtmoedigheid ver- toonende, wiens wethouderlijk bestaan langs lijnen van geleidelijkheid liep, en de andere, de krachtige stadsbestuurder, met iets van regentenkloekheid over zich, die zich wist te doen geldon, den strijd niet zocht, maar dien ook niet schroomde als het moest ert dan wist hoe in het politiek tournooi het veld te behouden. Hij wist zich in den Raad eon vrijwel onbegrensd vertrouwen to ver overen en niemand zal er ontkennen, dat mzonderheid het heengaan van Mr. do Wilde voor de gemeente ala een groot verv 1 lies is te beschouwen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1931 | | pagina 1