JBrttwr £rihsrt)r <£mrmt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ABONNEMENT:
Per kwartaal 3.25
(Beschikkfngskosten 0.15.)
Per week 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending 6.—
By dagelijksche zending 7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7J/s cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 25 AUGUSTUS 1931
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels1 L17V5
022V2
Van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
By contract belangrijke korting.
Voor het bevragen
wordt berekend
No. 3439
1 bureau
0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen
GEVALLEN.
Het roode Engelsche kabinet Mac Donald-
Snowden is onder de economische crisis be
zweken/Het is gevallen, niet tengevolge van
een votum in Hooger- of Lagerhuis, een ver
oordeeling van zijn beleid door politieke te
genstanders, die op de loer lagen, doch we
gens oneenigheid in eigen kring en eigen
Bezuiniging was noodzakelijk en de me
thode, door de kopstukken Mac Donald en
Snowden voorgesteld, was niet naar ;de zin
van de meeste „arbeidersleden" van het ka
binet, en strookte heelemaal niet met de
opinie der vakvereenigingsleiders.
Lang dreigde het en nu kwam de breuk.
Het kabinet-Mac Donald, met zooveel triuml
ingehaald en ook in onze roode pers met
daverende fanfares begroet, gaat heen, zon
der zijn schuldigheid gedaan te hebben;:—
een gemengd kabinet, waarvan óók de con
servatief Baldwin en de liberaal Llóyd
George (als hij.niet te ziek is) deel zullen
uitmaken; treedt op.
Het is een teeken des tijds- en- hier ver
menigvuldigen zich de gedachten.
Om iets te noemen: die roode -Engelsche
opposanten zijn geen extremisten 'of com
munisten; ze zijn niet van het soort als de
Nederlandsche linkervleugel der S.D.A.P1;
maar het zijn gematigde socialisten, min
stens even „rechtsch" als ten onzent-Wibaut,
Polak en Albarda.
En deze allen weigeren met de roode mi
nisters mee te gaan en zoodoende' zal Mac
Donald weldra partijgenoot-af zijn.
De teleurstelling is wel groot Een vorig
keer viel de arbeidersregeering door- een
conservatieve overmacht, doch nu zou het
anders gaan. Aldus vooral onze roode pers.
En het ging anders! Het is een teeken
des tijds, dat de sociaal-democratie even on
machtig is in crisistijd ongewenschte maat
regelen te keeren, als welke regéering ook.
W ij maken de arbeidersregeering daar
van geen verwijt In geenen deele. Doch zij,
die indertijd geweigerd hebben, botweg,
lomp en plomp, om Minister Colijn ook
maar in één opzicht of bij één maatregel te
steunen; zij moeten Mac Donald en
Snowden veroordeelen.
Waarom bezuinigt men' niet een honderd
toillioen o.p de militaire uitgaven? 't Is toch
<een eenvoudige zaak om een begrooting slui
tend te maken!
Een teeken des tijds is het en Engeland
kan er blij mee zijn, dat men daar de din
gen anders inziet dan hier.
Daar komt een n a t i o n a a I kabinet om
de ergste moeilijkheden te overwinnen. Con
servatieven en liberalen geven de arbeiders
regeering niet de schuld van de crisis; ze
staan gereed om te helpen.
Gelukkig Engeland! Als hier moeilijk
heden overwonnen moeten worden, dan viert
de partijgeest zijn triumfen. Dan heeft de
roode oppositie niets dan smaad. Dan schrijft
de roode pers: „zoo'n beetje inflatie is zoo
kwaad niet".
In Engeland echter zet men alles op alles
om de stabiliteit van het pond te redden.
Want daaraan hangt heel de welvaart.
Hier is de gulden veilig gesteld; .men
heeft dit werk gehoond, als was het een
verachtelijk kapitalistisch karwei. En nog
zijn 'er dwazen, die zeggen: hier is bezui
nigd zonder noodzaak.
Zou men thans van het buitenland willen
leeren?
OFFICIEELE BERICHTEN
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den Minister van
Justitie zal Vrydag 28 Augustus niet plaats
hebben.
BURGEMEESTERS.
By Kon. besluit zyn opnieuw benoemd tot
burgemeester der gemeente: Boxtel F. W. van
Beek; Vlijmen, G. R. van der Ven; Schyndel,
J. J. Janssens; Hattum, P. L. Honcoop;
Rietveld, Waarder en Barwoutswaarder, P. J.
Brunt; Roekan je, P. F. Zeeman; Berkhout,
J. Best Jzn.; Haarlemmerliede en Spaarn-
woude, L. H. Simons; Wormer, P. Kooiman;
Leusden en Stoutenburg, Dr. J. K. H. de
Beaufort.
ONDERSCHEIDING
(By Kon. besluit is benoemd tot ridder in
de Orde van den Nederlandschen Leeuw de
beer mr P. F. Woesthoff, vice-president van
'het hooggerechtshof van Nederlandsch-Indië;
is toegekend de aan de Orde van Oranje
Nassau verbonden eere-medaille, in zilver,
aan J. L. H. Kolb, chef van de afdeeiing
officie (suikerwerkfabricage) der NV. Holl.
Cacao- en Chocoladefabrieken voorheen Bens
dorp en Co., te Bcssum en aan mej. C. E.
Visser, huishoudster bij mevr A. H. W. Sweys
«—Stroeve, te Amsterdam.
OCTROOIRAAD
By Kon. besluit zyn de heeren dr A. Bloe
men, A. J. Bulder, K. de Lange en H. C. M
Vorst, ingenieurs bij den Octrooiraad, be
noemd tot plaatsvervangende leden van dien
Raad;-
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
By Kon. besluit is benoemd tot electro-
tecbnisch ambtenaar der telegrafie en tele
fonie J. A. Roborgh, thans tydelijk ambtenaar
op arbeidscontract;
is aan den hoofdingenieur der telegrafie en
telefonie Ir. A. A. Oosting, op zyn verzoek,
eervol ontslag verleend.
STAATSVISSCHERSHAVENBEDRIJF
Bij Kon. besluit is aan A. B. Visster, te
IJmuiden, op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als onderhalchef bij het Staatsvisschers
havenbedrijf, aldaar.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
De heer H. Polak, lid der Eerste Kamer,
heeft den minister van Onderwijs gevraagd
of het dezen bekend is, dat een fabriek van
verduurzaamde levensmiddelen, staande in
de onmiddellijke nabijheid van het kasteel
Radboud, te Medemblik, onlangs is afg<
brand, waardoor eens te meer gebleken is,
welk gevaar vele onzer belangrijkste monu
menten bedreigt door de nabuurschap van
fabrieken e.d.?
Voorts, of de Minister met het oog daar
op, doch ook omdat door het verdwijnen der
bedoelde fabriek het kasteel veel beter tot
zijn recht komt en de aanblik der stad op
,dit punt aanmerkelijk schooner is geworden,
bereid" is te bevorderen, dat het gemeente
bestuur van Medemblik in overweging wor
de gegeven niet toe te staan, dat gezegde
fabriek op de oude plaats wordt herbouwd,
noch dat op het terrein andere opstallen
zullen v.errijzen?
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
MOEILIJKHEDEN IN RIJNSATERWOUDE.
Ged. Staten van Zuid-Holland hebben gis
teren behandeld het beroep van C. van Tol
en J. A. de Bruyn, leden van den Raad der
jgemeente Rijnsaterwoude tegen het besluit
van den raad dier gemeente waarbij B.
Kroon werd toegelaten als lid van dien raad.
Namens appellant gaf de heer G. Snoeck
Henkemans te kennen, dat de wet van 21
Öct. 1928 geen wijziging in de benoeming
van opvolgers in raadsvacatures brengt
Spr. verwijst naar de Memorie van Toe
lichting dier wet en voorts dat de voorge
schreven loting in deze niet heeft. plaats
gehad.
De burgemeester van Rijnsaterwoude, de
heer J. A Bakhuizen, bestreed deze meening
zeide dat door het niet indienen van de
geloofsbrieven de betrokken leden niet voor
de eerstvolgende vacature in aanmerking
kwamen, doch onder aan de lijst werden ge
plaatst
Rapporteur In deze zaak was het lid van
Ged. Staten Boeyen.
De beslissing van Ged. Staten volgt later.
DE WAALBRUG
NIEUW BESLUIT GEVRAAGD
De minister van Waterstaat heeft een
schrijven gericht aan het Nijmeegsch Gey
meentebestuur waarin hij verklaart, dat hij
niet kan aanvaarden de voorwaarden wel
ke de gemeenteraad van Nijmegen verbon
den had aan de kostenbewilliging voor den
Waalbrugbouw. De minister had zijn va-
cantie onderbroken om Nijmegen spoedig
antwoord te kunnen geven teneinde het
gemeentebestuur in staat te stellen door
een nieuw raadsbesluit vertraging in den
aanvang van het werk te kunnen voor
komen. De minister wil gaarne uiterlijk 15
September a.s. antwoord ontvangen. (Msb.)
WEGENHULP
Het Roode Kruis richt 325 posten op.
De Nederlandsche Vereeniging „Het Roode
Kruis" deelt ons mede
Wij hebben thans 325 posten over 1700
K.M. voor de eerste hulp bij ongelukken
langs de groote wegen. Om de 4 tot 5 K.M.
is een post geplaatst, doch niet in de steden.
Iedere post is voorzien van telefoon, een
compleet raam De Mooy (voor vervoer van
gewonden), een trommel met verbandmidde
len en een groot pak spalken. Bij iedere tele
foon is te vinden een aanwijzing voor hulp-
verleening en 'n tweede kaart, vermeldende:
1. de namen, woonplaatsen en telefoon
nummers van alle doctoren, die zich vrij
willig beschikbaar hebben gesteld voor ver
leening van Eerste Hulp;
2. Adressen met telefoonnummers van te
verkrijgen hulp uit Ziekenhuizen en zieken
auto's.
3. De namen en adressen en telefoonnum
mers van alle telefonisch aangesloten leden
van de Nederlandsche Vereeniging Eerste
Hulp bij Ongelukken, die in de nabijheid
van den posthouder wonen en in hoofdzaak
zullen worden opgeroepen bij massale onge
lukken.
4. Opgaven van namen, adressen en tele
foonnummers voor Geestelijke IIulp voor
iedere richting.
Iedere posthouder heeft vrijwillig deze
medewerking op zich genomen.
Telkenmale na het gebruik van het mate
riaal wordt daarvan kennis gegeven aan
den secretaris der commissie die het Roode
Kruis voor dit doel instelde, waarna onmid
dellijk voor aanvulling of eventueel herstel
wordt zorggedragen.
Op den weg AmsterdamBelgische grens
is reeds 15 maal bij voorgekomen ongeluk
ken van onze posten gebruik gemaakt. Elke
post is onmiddellijk zichtbaar aan een bord
op een paal in den Rijksstraatweg, waarop
vermeld staat op een witten achtergrond het
Roode Kruis met in de hoeken E(erste)
I-I(ulp) b(ij) O(ngelukken) en daarboven
HULPPOST, terwijl eenzelfde bord is beves
tigd aan het pani, waar do hulppost is ge
vestigd.
DE INDIE-POSTVLUCHTEN
Het 23e retourpostvlicgtuig vertrok gis
teren uit Calcutta en arriveerde na een
tusschenlanding in Allahabad te Jodhpoer.
LUCHTVAARTTERREIN TWENTE
PERSBEZOEK OP DONDERDAG a.s.
Het nieuwe luchtvaartterrein Twente, ge
legen in de gemeente Lonneker, in een drie
hoek Enschede—HengeloOldenzaal, zal
Zaterdag 29 Augustus officieel worden ge
opend door den burgemeester van Enschede,
den heer Edo. J. Bergsma, voorzitter van
de N.V.
Aan de officieele opening gaat een pers
bezoek vooraf op Donderdag 27 Augustus.
Ten behoeve van de genoodigden uit
Noord- en Zuid-Holland heeft de K. L. M.
welwillend een vliegtuig beschikbaar ge
steld, dat om 9 uur 30 van Schiphol naar
het terrein zal vertrekken en om 10.30 op
het vliegveld hoopt te arriveeren.
De genoodigden uit de oostelijke en noor
delijke provinciën en uit Westfalen komen
0 u. 45 samen aan het station te Hengelo en
gaan vandaar per autobus naar het vlieg
veld; de aankomst aldaar valt samen met
die van het vliegtuig.
De heer Bergsma zal er het gezelschap
begroeten. Daarna wordt een rondrit ge
maakt door Lonneker, Oldenzaal, Hengelo
en Omstreken naar Enschede, waar den ge
noodigden in de groote sociëteit een lunch
wordt aangeboden, gevolgd door een rondrit
door Enschede en bezichtiging van de tex
tielfabrieken der firma's Gebr. van Heek en
Gerhard Jannink en Zonen, speciaal voor de
genoodigden uit Noord- en Zuid-Hollang,
die 5 uur 30 naar Schiphol vertrekken, aan
komst aldaar te 6 u. 30 De K. L. M. biedt
den genoodigden uit de Oostelijke en Noor
delijke provinciën en Westfalen een vlieg
tocht boven Twente aan.
De vlag dex vier gemeenten.
Men is in Twente op origineels gedachte
gekomen. Het bestuur heeft n.l. besloten
een vlag te doen vervaardigen, waarin op
een wit fond voorkomen de wapens der
vier gemeenten Enschedé, Hengelo, Lon
neker en Oldenzaal. Deze toch hebben zeer
sterk er toe bijgedragen, dat de prachtige
Luchthaven, waarop geheel Twente trotscli
gaat, is tot stand gekomen.
De vlag is bedoeld als startvlag en aldus
van bescheiden" omvang. De vlaggestok
wordt van zilver.
Aan de openingswoorden van Ensche-
dé's B "gervader zal de daad worden
toegevoegd door met zwaaien van de Vlag-
der-4-Gemeenten aan de vliegtuigbestuur
ders het sein te geven zich van Twente's
bodem te verheffen en het luchtruim te
Van deze vlag wordt een copie aangebo
den aan de gemeenten Hengelo, Oldenzaal
en Lonneker, terwijl het origineel zal wor
den bewaard in de archieven van de Ge
meente Enschedé. Eveneens wil men een
copie aanbieden aan de Koninklijke Lucht
vaart Maatschappij, welke onderneming het
streven van het Bestuur in hooge mate
heeft gesteund.- -
DE NEDERL JAARBEURS
VAN 8—17 SEPTEMBER
De Nederlandsche Jaarbeurs roept van
8 tot en met 17 September handel en in
dustrie te Utrecht tezamen voor de vijf-on
twin tigste maal. Laat ons een oogenblik stil
6taan bij het getal XXV.
Dat spreekt boekdeelen. Toen het Jaar
beursinstituut in 1916 werd opgericht, was
de Jaarbeurs in ons land een onbekende
gast. De Nederlandsche Jaarbeurs had aan
stonds veel vrienden, maar ook zeer velen,
die niet aanstonds ven-trouwen hadden in
de toekomst van de nieuwe instelling. Men
meende, dat na den oorlog de Jaarbeurs
wel spoedig zou verdwijnen. Het is anders
geloopen: de Nederlandsche Jaarbeurs te
Utrecht heeft het vertrouwen van handel
en industrie gewonnen; de zakenmensehen
hebben het groote nut van het jaarbeure-
intermediaiir ingezien en het handelsver
keer heeft het Jaarbeursinstituut al6 per
manente schakel tueschen producent en
wederverkooper aanvaaird.
Vijf-en-twintig jaarbeurzen, met stipte
regelmaat elk voorjaar en najaar gehouden,
met 6teeds toenemend aantal deelnemere
en bezoekers, met telkenjare uitbreiding
van expositie-gelegenheid zou deze ont
wikkelingsgang mogelijk zijn geweest, in
dien deelnemers en inkoopare niet over
tuigd waren geworden van de zakelijke
voordeelen, w Jke de Jaarbeurs hun biedt9
In tijden van diepe economische inzinking
zoowel als in tijden van opleving en hoog
conjunctuur heef» het Jaarbeuns-instituut
te Utrecht zijn bestaansrecht voor handel
en industrie en zijn economisch nut en voor
deeil voor den zakenman bewezen.
De opzet van deze najaarsbeurs zal het
opnieuw bewijzen.
De Jaarbeursbezoekems worden uitdruk
kelijk gewezen op de wijziging, welke het
Jaarbeursbestuuir heeft moeten aanbren
gen in het gebruik van de toegangsbewij
zen. Voortaan geven de toegangsbewijzen
slechts recht, om éénmaal de Jaarbeurs te
bezoeken; wil men denzelfden dag nog
maals de Jaarbeurs bezoeken, dan moet
men, voor het verlaten van het terrein, het
entréebewijs in de hal van het Jaarbeurs
gebouw laten afstempelen.
Het bezoeken van de Jaarbeurs wordt
den koopman in hooge mate vergemakke
lijkt, doordat de Nederlandsche Spoorwe
gen wederom reductie verleenen op de ge
wone plaatskaarten: een dagkaart (ad f 1)
geeft recht op een reductie van 50% op den
prijs van het terugreisbilj-t der Neder
landsche Spoorwegen. Er worden alléén
dagkaarten ad f 1 verstrekt; 3-daagsche
kaarten worden niet meer uitgegeven.
Zondag 13 September is de beurs gesloten.
NEDERLAND-EXPRESS
De speciale trein met post en passagiers
in aansluiting op het stoomschip Johan de
Witt zal Vrijdagmorgen 28 Augustus te
10 uur 20 van Genua vertrekken, aankomst
Zaterdagmorgen 29 Augustus te 8 uur 0.5
te Zevenaar: S uur 57 te Arnhem; 9 uur 46
te Utrecht; 11 uur Den Haag (S.S.); 10 uur
24 Amsterdam (W.P.); 10 uur 40 Amster
dam (C.S.); 11 uur 27 Rotterdam—Maas.
De boottrein, aansluiting gevend op het
motorschip Chr. Huygens, hetwelk 28 Aug.
van Genua vertrekt, zal Donderdagmorgen
27 Augustus van Rotterdam (Maas) ver
trekken om 9 uur. Vertrek van 's-Graven-
hage (S.S.) te 9 uur 22;
ONTHULLING GR0TIUS-RAAM
TE DELFT
WAARDEVOL AMERIKAANSCH
GESCHENK
KELLOGG DRAAGT HET RAAM OVER
Heden is het de dag van de onthulling
van het Grotius-raam in de Nieuwe Kerk te
Delft.
Het raam is vervaardigd door den kunst
schilder Joep Nicolas en aangebracht in
den Noordelijken vleugel van het transept
der Nieuwe Kerk.
De opdracht tot het vervaardigen van het
raam werd aan den heer Joep Nicolas in
1930 gegeven door de Ned. Amerikaansche
Fundatie te 's-Gravenhage; de middelen
daarvoor werden onder de auspiciën van
The Nederland-Amerika Fundation te New-
York bijeengebracht door de Amerikaansche
Balie, naar aanleiding van de 300-jarige
herdenking van „De Jure Belli ac Pacis''
van Huko de Groot. Men wilde door de
schenking van dit raam den grondlegger
van het Internationaal recht ceren.
Joep Nicolas heeft het Grotius-raaim his
torisch opgevat. De kleederdracht uit die
dagen is bekend en van de meeste personen
waarmede Grotius in aanraking is geweest
waren de beeltenissen te vinden op oude
schilderijen en gravures. Er was dus een
zekere ondex'grond. Dr. Molhuijzen, direc
teur der Kon. Bibliotheek te 's-Gravenhage,
heeft hem bij het zoeken geholpen en hem
waardevolle gegevens verstrekt. Dr. van
Beresteyn stond hem terzijde met zijn ken
nis der heraldiek. Bovendien verkeeg hij
waardevolle aanwijzingen in de National*»
Bibliotheek te Parijs.
Het eerste tafereel beneden links begin
nende stelt Grotius voor op 15-jaricen leef
tijd als student te Leiden (15941597) met.
de hoogleeraren Sealiger en Julius. Daar
nevens zijn vertrek met Van Oldenbarneveld
naar Parijs. Daarboven zijn promotie tot
doctor te Orleans in 1598, zoomede zijn eeds
aflegging als advocaat fiscaal van Holland
Zeeland en West-Friesland in 1607. De vak
ken daarnevens bevatten de wapens dier
gewesten. Vervolgens zien we daarboven
Grotius in 1613 als gezant van de Staten
van Holland in gesprek met Koning Jaco
bus I van Engeland, teneinde eenige ge
schillen bij te leggen en daarnevens als Pen
sionaris van Rotterdam in hetzelfde jaar
De Jiovenvakken bevatten een afbeelding
van de zitting van het Hof van 24 te Den
Haag, waar hij en Oldenbarneveld verscho
nen in verband met de godsdienstige ge
schillen en waardoor De Groot werd ver
oordeeld. tot levenslange gevangenisstraf
(1619). Zoomede het moment waarop hij
1621 in een boekenkist uit het kasteel Lop-
vestein ontsnapt In de zijvakken het
door hem in. gevangenschap geschreven boek
„Bewijs van den waren godsdienst" en het
slot Loevestein. In de rechterbovenvakken
bovenaan zijn oponthoud op het kasteel
Balagni, na zijn ontvluchting en omgang
met de Fransche geleerden De Mesmes, Perr
seque etc., zoomede bezig zijnde met het
schrijven van de Jure belli ac pacis; terzijde
het kasteel Balagni en De Jure etc. en Apo
logia. Daaronder terug te Rotterdam in 1631
met op den achtergrond het standbeeld van
Erasmus; zijn tweede verblijf in Frankrijk
(1635) als ambassadeur van Zweden aan
het hof van Louis XIII, terzijde de wapens
van Zweden en van de Bourbons. Nu volgt
1645 toen hij afscheid nam en Christina van
Zweden verzocht om naar echtgenoote en
huisgezin-terug te mogen keeren. Daarnaast
het tafereel van zijn sterfbed te Rostok, bij
gestaan door Ds. Quistorpius. Daarnaast een
gezicht op Stockholm uit die dagen en een
afbeelding van de schipbreuk nabij Danzig.
Geheel onderaan worden de tafereelen be
sloten met een familiegroep, waarop
midden voorkomen de portretten van Gro
tius en zijn vrouw, Maria van Reigersberg,
geflankeerd door zijn vader Johan de Groot,
zijn moeder, Alida van Overschie, zijn broe
der en zijn beide zoons Cornelis en Pieter
en zijn dochter Cornelia de Groot
Op den achtergrond een gezicht op Delft,
terzijde enkele gebouwen van Delft gegroe
peerd. Daaronder het familiewapen der De
De tafereelen worden bekroond met zin
nebeeldige vooretellingen van de onderwer
pen die tijdens zijn leven zoozeer de be
langstelling hadden van De Groot. Geheel
bovenaan „Humanitas", voorgesteld door een
vrouwenfiguur als troosteres te midden van
hulpbehoevenden. De wapens van De Groot
en van Delft ter weerszijden er onder. Ver
der op één rij „Philologia" als wijsgeer in
gepijns verzonken; „Religio", smeekende
vrouwenfiguur „Justitia", een geblinddoekte
vrouw met zwaard en weegschaal en ten
slotte Are Politicia, zeer juist getypeerd als
een danseres met een masker in de rcchter-
en een gezegelde rol in de linkerhand.
Geheel onderaan is de opdracht der
Amerikaansche balie in het Latijnsch: Ter
eere van Hugo de Groot, Nederlander, die
300 jaren geleden door zijn werk de Jure
Belli ac Pacis een vaste plaats verwierf in
de achting van alle menschen die belang
stellen in recht en politiek, is dit raam ge
schonken door de Amerikaansche Juristen
ter eeuwiger nagedachtenis (16251925).
(Men zie verder de rubriek Kunst).
De onthulling.
Hedenmiddag had dan in tegenwoordig
heid van een uitgelezen publiek in de
Nieuwe Kerk te Delft de eigenlijke onthul
ling plaats van het Grotius-raam.
Aanwezig waren o.m. rechtsgeleerden
ambtenaren uit de hoogere bestuurscolleges
hier te lande. De Minister van Buitenland-
sche Zaken, Jhr. Mr. F. Beelacrts van Blok
land, ontving persoonlijk een 30-tal leden
van do Holland-society of New-York, wier
bezoek aan hun stamland Nederland, samen
valt met de plechtige onthulling van het
gedenkraam.
Bij de onthulling is door verschillende
autoriteiten het woord gevoerd. Allereerst
sprak de heer W. Westerman, v
van de Nederl. Amerikaansche Fundatie te
Den Haag, welke bij de totstandkoming van
dit raam namens de zuster-Fundatie in
Amerika bemiddelend is opgetreden. Hij
ging kort de geschiedenis yan het raam
en zegde dank aan verschillende college's
en personen die hun medewerking verleen
den, terwijl hij er in het bijzonder zijn
vreugde over uitsprak, dat Z. Exc. Kellogg,
Rechter aan het Permanente Hof voor In
ternationale Justitie, bereid was het raam
aan de Kerkvoogden over te dragen.
Hij verleende daarna het woord aan den
heer W. C. Rice, onder-voorzitter van de
Ned.-Amerika Fundatie te New-York, die een
brief voorlas van den heer Franklin D.
Roosevelt, Gouverneur van de Staat New-
York, (waar de eerste Hollandsche kolonies
werden gesticht), waarin deze, afstamme
ling van Hóllandsche voorouders, met har
telijke woorden van zijn belangstelling blijk
gaf.
Daarna droeg Z. Exc. F. B. Kedlogg
met een rede het raam over. Hij maakte
enkele opmerkingen over de ontwikkeling
van het Volkenrecht, waarvan Hugo Grotius
de vader kan worden genoemd, door zijn
„De jure belli et pacis", waarin hij reeds
arbitrage aanwijst als het middel tot oplos
sing van internationale geschillen. De ont
wikkeling van Internationaal recht, (de
toepassing van rechtsbeginselen, aanvaard
door alle naties) en arbitrage, nam vooral
na de wereldoorlog een groote vlucht, ook i.i
Amerika. De sterkste grond voor den vrede
ligt in de uitbreiding en toepassing van deze
beginselen van arbitrage, verzoening en bij
leggen door rechtspraak van internationale
geschillen en niet in militaire allianties. De
volken moeten er toe worden opgevoed, lie
ver hun toevlucht te nemen tot toepassing
van het recht dan tot geweld. In de tegen
woordige moeilijke tijden ligt onze hoop in
het feit, dat vertegenwoordigers van alle
naties elkaar ontmoeten ter oplossing van
de problemen.
Hugo Grotius, die zijn werk schreef in een
tijd van oorlog en als balling, gaf blijk zijn
tijd ver vooruit te zijn, en behoort tot Hol
land's grootste staatslieden.
Daarna sprak als voorz. van het college
van Kerkvoogden van de Nieuwe Kerk te
Delft, de heer J. C.van Woerden, die er
op wees dat God in de moeilijke tijd waarin
de Nederlandsche Republiek werd geboren
de noodige groote mannen gaf, o.a. Hugo
Grotius, die hoewel niet begiftigd met een
krachtig karakter en ook door zijn gods
dienstige overtuiging met velen in conflict
kwam, toch door ieder wordt geëerd om zijn
geweldige rechtskennis en zijn diep rechts
begrip, waarom het te begrijpen is dat men
in Amerika zich gedrongen gevoelde dezen
grondlegger van het volkenrecht te eeren.
Spr. uitte zeer waardeerende woorden voor
de aanbieding van dit geschenk, en richtte
zich in het bijzonder tot den heer Joep
Nicolas, tot Exc. Kellogg, tot den heer Wes
terman, en tot den heer Rice, waarna hij het
raam namens het college van Kerkvoogden
aanvaardde.
GRONINGEN--ZUIDERZEE
HET VOORSTEL AANGENOMEN.
De gemeenteraad van Groningen heeft gis
teravond behandeld de voordracht van B. en
W. inzake de verbinding van Groningen met
de Zuiderzee. Na eenige discussie heeft de
raad besloten het gevraagde bedrag van
f 1.360.000 te voteeren en B. en W. machti
ging verleend om verdere stappen te doen.
MGR. DR. NOLENS
DE TOESTAND GAAT ACHTERUIT
Gister is in den toestand van Mgr. Dr.
W. H. Nolens een beduidende achteruit
gang ingetreden. De parlementaire redac
teur van de Maasbode meldde echter,
dat in den toestand een lichte verbetering
was geconstateerd, zoodat geen onmiddel
lijk stervensgevaar wordt venvacht.
GEMEENTEREKENING OVER 1930
Batig saldo f 1.268.545.
B. en W. hebben den Raad aangeboden de
rekening van de inkomsten en uitgaven der
gemeente over het dienstjaar 1930.
De rekening van den ontvanger is ook dit
maal niet onder de bylagen in het gemeente
blad opgenomen doch evenals vroeger ter visie
gelegd.
Wat den gewonen dienst betreft, sluit zy
met een voordeelig saldo van f 7.081.602.
Evenwel moest by het sluiten van den dienst
nog worden uitgegeven f8.008.627 en bleef te
ontvangen f 2.195.569. Het nadeelig verschil
bedroeg dus f 5.813.057.
De bij het sluiten van den dienst nog uit te
geven en nog te ontvangen bedragen zullen
worden toegevoegd aan den dienst 1931, waar
op dientengevoge een tekort zal ontstaan tot
bovengenoentl bedrag van f 5.813.057. Tot dek
king van dit bedrag behoort te worden be
schikt over een even groot bedrag van het
batig saldo ad f7.081.602.
Het feitelijk resultaat van den dienst 1930
is dus dat de rekening over dat jaar sluit met
een voordeelig saldo van f 1.268.5-15 welk saldo
ten bate van den dienst 1932 komt Dit resul
taat is bereikt zonder dat uit het reservefonds
voor byzondere doeleinden behoefde te
den geput waarvoor op de Begrooting een be
drag van f 3.600.000 was geraamd.
In de voordracht van 2 April inzake het
vaststellen van het aantal opcenten op de
hoofdsom der gemeentefondsbelasting voc
belastingjaar l93l/'32 werd medegedeeld, dat,
voor het sluitend maken van de rekening over
1930, aan het reservefonds een bedrag van
rond f700.000 zou behooren te worden ont
trok! n.
Het resutaat van den dienst 1930 is dus
rond 1.968.500 gunstiger dan in deze
dracht werd aangenomen. Het verschil met de
voorloopige uitkomst is, in hoofdzaak, hier
aan toe te schrijven, dat na het opmaken
het voorloopig overzicht van de uitkomst
den dienst, alsnog is gebleken, dat sommige
nog te ontvangen bedragen hooger en eenige
nog uit te geven bedragen lager geraamd
konden worden, dan oorspronkelijk was
genomen, waardoor vooral op de hoofdstukken
Vroegere diensten en Belastingen belangrijke
baten zyn verkregen. Als de belangrijkste van
vorenbedoelde baten kunnen worden genoemd
Voornaamste Nieuws.
(bit 1)
De toestand van Dr. Nolens is achteruit-
Het Grotius-gedenkraam te Delft.
(blz. 2)
Goederentrein ontspoord bij Voorschoten.
Mac Donald's Labourkabinet is afgetreden.
Hij vormt een nationaal kabinet, om de
noodzakelijke bezuinigingen op de begroo
ting door te voeren. Een deel der arbeiders
gaat in de oppositie.
Hevige regenval in Italië.
(blz. 3)
Sociaal-economisch Congres te Amsterdam..
bedrag van f969.000 verkregen uit een
nadere raming van de netto-opbrengst der ge
meentelijke inkomstenbelasting over enkele der
laatste belastingjaren; een bedrag van rond
f 247.000 voortvloeiende uit de afrekening
de jaren 1925, 1926 en 1927 der vergoe
ding in de exploitatiekosten voor de byzon
dere scholen, met de besturen dier scholen
en een bedrag van rond f 302.000 wegens ver
goeding van het Rijk krachtens art. 56 der
Lageronderwijswet 1920, over de jaren 1927,
1928 en 1929.
Vergeleken met de oorspronkelijke begroo
ting voor 1930 is derhalve de uitkomst
f 4.868.545 voordeeliger dan bij de vaststelling
dier begTooting werd verwacht. Neemt men
in aanmerking, dat de dienst 1930 met werd
gebaat door een saldo van vroegere jaren en
dat in den loop van het dienstjaar eenige uit
gaafposten der begrooting (subsidie aan da
Burgerlijke Instelling voor Maatschappelyken
Steun, steun aan uitgetrokken werklooszn en
subsidie aan werkloozenkassen) met aanzien
lijke bedragen moesten worden verhoogd, als
gevolg van de economische crisis, dan is de
uitkomst alleszins gunstig te noemen.
GEMEENTERAAD.
Het was gister de laatste bijeenkomst van
den ouden Raad.
Een dag van afscheid voor verschillende
stadsbestuurders.
De Haagsche Bestuurdersbond had een
fraaie bouquet roode rozen gezonden voor
mevr. Bleumink—Louman. Een gewaardeer-
de en te waardeeren attentie, ook door hen,
die geen geestverwanten van mevr. Bleu
mink zijn, maar haar niettemin noode zien
heengaan, niet vrijwillig, maar gedwongen
door de bepalingen van de nieuwe Ge
meentewet.
Verder hing er zoo lets in de zaal van de
onzekerheid omtrent de a.s. wethoudersver
kiezingen, heden over een week. Er was
wat gaande. Er hadden allerlei conferen
ties plaats tussohen groepen van rechts en
tusschen leden van links en van rechts.
Of 't wat geworden is, kunnen we niet
zeggen. Maar dat van de week nog zal wor
den gepoogd tot een bespreking te komen,
lijkt ons vrij onwaarschijnlijk. Zal de heer
Vliegen het initiatief nemen? Of wat
ook kan op diens verzoek de Burge
meester?
Afwachten!
Van de vergadering zelf valt niets te zeg
gen.
Eerst anderhalf uur geheim om over den
architect v. Boven te spreken.
Resultaat was, dat besloten ls diens be
weringen in verband met den bouw van 'n
H. B. S. in het plan-Bohemen te onder
zoeken en daarover aan den Raad te rap
porteeren. Overigens werd de kwestie, die
opnieuw in bespreking was gekomen naar
aanleiding van een adres van den Bond
van Ned. Architecten voor kennisgeving
aangenomen; ondanks de poging van den
heer De Visser om zijn geestverwant op
andere wijze te helpen. Deze poging kon
in den Raad geen steun vinden.
Over de asphalteering ran den Vijven
berg is daarna gerepliceerd door de heeren
Hartmann en v. d. Loo. Beiden bleven af
wijzend en de heer v. d. Loo heeft nogmaals
met kracht het pleit gevoerd voor asphal
teering van Badhuisstraat en Badhuiskadc.
Het agendapunt werd niet afgemaakt; do
nieuwe Raad zal moeten beslissen.
Daarna revue en een interpellatie vat*
Prof. v. d. Bilt over de parkeervoorechriften.
De Burgemeester antwoordde in wehvilleu-
den geest.
Ten besluite het afscheid.
Burgemeester Bosch hield een vrij uit
voerige rede; zeer geestig schetste hij het
raadsmilieu en de plaats van sommige der
scheidende raadsleden daarin. Allen ont
vingen een gepast waardeerend woord. In
zonderheid huldigde hij de verdiensten vau
de heengaande wethouders v. d. Meuleu
en De Wilde.
De Raad betuigde met het gesprokene bij
herhaling instemming. Gaarne sluiten we
ons daartnj op deze plaats aan.
Elk der heengaanden heeft zijn of haar
verdiensten, maar als prominente figuren
treden todh de beide wethouders naar vo
ren, elk een eigen type vertegenwoordigend.
De eene het beeld der zachtmoedigheid ver-
toonende, wiens wethouderlijk bestaan langs
lijnen van geleidelijkheid liep, en de andere,
de krachtige stadsbestuurder, met iets van
regentenkloekheid over zich, die zich wist
te doen geldon, den strijd niet zocht, maar
dien ook niet schroomde als het moest ert
dan wist hoe in het politiek tournooi het
veld te behouden. Hij wist zich in den Raad
eon vrijwel onbegrensd vertrouwen to ver
overen en niemand zal er ontkennen, dat
mzonderheid het heengaan van Mr. do
Wilde voor de gemeente ala een groot verv
1 lies is te beschouwen.